สถิติเพื่อการวิจัย

สถิติเพื่อการวิจัย

TLR302 (STATISTICS FOR RESEARCH)

ภาคเรียนที่ 1/2565

จัดทำ โดย

นส.ชญานิ น บุญบุรี
6590051018

เสนอ
อาจารย์ พิชญ์สินี ชมภูคำ

คำนำ

E-book เล่มนี้ เป็นส่ วนหนึ่ งของวิชาสถิติเพื่อการวิจัย
TLR302 (Statistics for Research) ภาคเรียนที่ 1/2565
เป็นการบันทึกการเรียนรู้ (Learning Log) ตามที่ตัวผู้เรียน
ได้เรียนรู้ และศึ กษาทำความเข้าใจ


จัดทำโดย


ชญานิ นนิ บุญบุรี

สารบัญ

บทที่1 เรื่อง บทนำ 1-
4
บทที่ 2 เรื่องสถิติพรรณนาI :
การวัดแนวโน้มสู่ส่วนกลาง และการวัดตำแหน่งของข้อมูล
5
บทที่ 3 เรื่องสถิติพรรณนาII :
การวัดการกระจาย และคะแนนมาตรฐาน
6
บทที่ 4 เรื่อง การหาคุณภาพเครื่องมือรวบรวมข้อมูล
7
บทที่ 5 เรื่อง สหสัมพนัธ์เชิงเส้นตรง
8
บทที่ 6 เรื่อง สถิติอนุมาน:การทดสอบค่าเฉลยี่และการทดสอบสัดส่วน
9

1

บทที่1 เรื่อง บทนำ

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความหรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

1.1 ความหมายของสถิติ
คำว่า สถิติ หรือ Statistic มาจากภาษาเยอรมันว่า Statistik มา
จาก State ที่แปลว่า รัฐ ตรง กับคำในภาษาลาตินว่า Status ซึ่งแต่
เดิมมีการเก็บข้อมูลสถิติต่างๆ เพื่อใช้ในการปกครองประเทศ หรือ
อำ นวยประโยชน์ ให้แก่ประเทศโดยเฉพาะเริ่มแรกที่มีการเก็บภาษี
อากร และการทำสงคราม
ในเวลาต่อมาเมื่อวิทยาศาสตร์ก้าวหน้ า มีการศึกษาค้นคว้าวิจัยรวม
ท้ังการพัฒนาทาง เทคโนโลยีมากขึ้น



1) “Statistic” มีความหมาย (1)
ตัวสถิติเป็นฟังก์ชันของตัวแปร

สุ่มในตัวอย่ำงสุ่ม มักใช้ ในกำรอนุมานค่ำประชากรจากข้อมูล
ตัวอย่าง
(2) ค่าสถิติ เป็นค่าของตัวสถิติที่ประมวลได้จากข้อมูลตัวอย่าง



สถิติศาสตร์ หมายถึง ศาสตร์ว่า
ด้วยการรวบรวมข้อมูล การ

จัดการข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล การแปลความหมายผลลัพธ์
หรือกำรแปลผล และการนำเสนอข้อมูลด้วยวิธีเชิง สถิติ

2

บทที่1 เรื่อง บทนำ

1.2 วิธีการและขั้นตอนของวิธีการทางสถิติที่ใช้ในการดำเนิ นงาน
ขั้นตอนวิธีการของสถิติของที่ใช้ได้ดังนี้

1)การวางแผน (Planning) สถิติมีบทบาทมากช่วยในการวางแผน

นั กบริหารทุกคนปฏิเสธ

2) การพยากรณ์ (Forecasting) สถิติได้ถูกนำไปใช้ในการพยากรณ์เพื่อ

คาดการณ์ หรือทำนาย แนวโน้มในอนาคตที่อาจเกิดขึ้น

3)การตัดสินใจ (Deciding) การดำเนินการเมื่อมีข้อมูลสถิติ

มีการพยากรณ์ สุดท้ายต้องมีการ ตัดสินใจในการดำเนินการ

สถิติจำเป็นต้องใช้มากเห็น

4) การควบคุม (Controlling) ในการดำเนินการใดๆ จะดำเนินตามหลัก

การ P – D – C A โดย มีการวางแผนดำเนินการ ตรวจสอบและ

ปรับปรุงเสมอดังนั้น สถิติมีส่วนมากในการที่ให้ผลการดำเนินการเป็น

ไปตามคาดหวังไว้เพราะในการดำเนิ นการใดๆ ต้องมีการควบคุม

คุณภาพ

3

บทที่1 เรื่อง บทนำ

1.3การเก็บรวบรวมข้อมูล (Data Collection)

การสำมะโน (Census) หมายถึง การเก็บรวบรวมโดยการแจง
นับจากทุกๆ หน่วยใน ประชากรที่สนใจศึกษา เกี่ยวกับเรื่องนั้น ๆ ที่
สนใจศึกษา

การสำรวจ (Survey) หมายถึง การเก็บรวบรวมโดยการแจงนับ
จากบางหน่วยของ ประชากร เพียงเพื่อเป็นตัวอย่าง เกี่ยวกับเรื่อง น้ั น ๆ
ที่สนใจศึกษา เป็นการประหยัดแรงงาน เวลา ค่าใช้จ่าย
ทราบผลการศึกษารวดเร็ว แต่ทั้งนี้ต้องมีการวางแผนชักตัวอย่างจาก
ประชากรที่ดี

การเก็บรวบรวมข้อมูลจากการทดลอง (Experiment) เป็นการ
เก็บข้อมูลจากผลการ ทดลองซึ่งอาจอยู่ในห้องปฏิบัติการหรือภาค
สนาม มีแบบแผนการทดลองในการควบคุมหรือแยก อิทธิพลของ
ปัจจัยอื่นๆ ออกจากข้อมูล หรือเป็ นการทดลองตามแบบแผน
ธรรมชาติเช่น การทดลอง ใช้นวัตกรรมการศึกษากับนักเรียน เป็
นต้น

1.4 ประเภทของข้อมูล

แบ่งตามแหล่งที่มา
- ข้อมูลปฐมภูมิ (primary data) เป็นข้อมูลที่ผู้ศึกษาเป็นผู้เก็บรวบรวม
ข้อมูลเอง จากประชากรหรือกลุ่มตัวอย่างที่ต้องการศึกษา
- ข้อมูลทุติยภูมิ (secondary data) เป็นข้อมูลที่มีผู้อื่นหรือหน่วยงาน
ได้จัดเก็บรวบรวมไว้แล้วผู้ศึกษาเป็นเพียงเป็นผู้นำข้อมูลมาใช้

แบ่งตำมลักษณะข้อมูล
- ข้อมูลเชิงปริมาณ (quantitative data) เป็นข้อมูลที่แสดงเป็นตัวเลข
ที่เกิดจากการวัด แสดงความมากหรือน้อยเชิงเปรียบเทียบ เช่น ความสูง
น้าหนัก รายได้เป็นต้น
- ข้อมูลเชิงคุณภาพ (qualitative data) เป็นข้อมูลที่ไม่สามารถวัดค่า
ออกมาเป็นตัวเลข ที่ระบุค่าได้ว่ามากหรือน้อย มักเป็นลักษณะข้อความที่
แสดงคุณลักษณะ คุณสมบัติ หรือสถานะ เช่น สีของเสื้อผ้า ลักษณะรอย
ตำหนิ อาชีพ เป็นต้น

4

1.บทที่1 เรื่อง บทนำ

แบ่งตามลักษณะการศึ กษา
- ข้อมูลดิบ (raw data) เป็นข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมมาและยัง
ไม่ได้มีการ จัดกระทำใดๆเป็นหมวดหมู่
- ข้อมูลจัดกลุ่ม (group data) เป็นข้อมูลที่มีการจัดกระทำเป็นหมวด
หมู่ หรือแยก ประเภท หรือจัดในรูปตาราง

แบ่งตามมาตราการวัด
- มาตรานามบัญญัติ (Nominal Scale) เป็นข้อมูลในระดับเพื่อจำแนก
เป็นพวกเป็ น กลุ่มพวกโดยไม่มีลำดับค่ามากน้อยระหว่างกลุ่ม เช่น
เพศ สัญชาติ เช้ือชาติกรุ๊ปเลือด เป็นต้น ข้อมูลเป็นเชิงคุณภาพ
- มาตราเรียงอันดับ (Ordinal Scale) เป็นมาตรวัดที่กำหนดให้มีการ
ให้อันดับ (rank)โดยมีการเปรียบเทียบ เรียงอันดับ เช่น ให้เรียงอันดับ
1 – 5 อันดับ ของแหล่งท่องเที่ยวในประเทศไทยที่ชอบ

2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

การทำวิจัยศุึกษา และใช้กับอาชีพครู ของความรู้พื้นฐานทางสถิติ อละ
การใช้โปรแกรม Microsoft Excel ของเครื่องมือ Data Anlysis,
Real Statisyics ใช้ในการเรียนการสอน ของโรงเรียนของตนเอง เพื่อเพิ่ม
ความแม่นยำในการ คำนวณคะแนนของนักเรียน ในชั้นเรียนแต่ละคน เพื่อ
ลดความผิดพลาดที่จะตามมา ภายหลังได้

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม

การใช้เครื่องมือ Data Analysisและในเนื้อหาต่างๆที่ต้องทบทวนซ้ำๆ
ให้เข้าใจำด้ดีมากยิ่งขึ้น

5

บทที่ 2 เรื่องสถิติพรรณนาI : การวัดแนวโน้ มสู่ส่วนกลาง
และการวัดตำแหน่ งของข้อมูล

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้ อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความ
หรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

ตารางการแจกแจงความถี่
เป็นการจัดข้อมูลนำเสนอในรู ปตารางที่เข้าใจง่ายประกอบด้วย
ส่วนของข้อมูลที่เป็นส่วนของ ข้อเท็จจริงต่างๆของข้อมูลและส่วน
ข อ ง ค ว า ม ถี่ เ ป็ น จำ น ว น ค่า สั ง เ ก ต ห รือ ข้อ เ ท็ จ จ ริง
- ตารางแจกแจงความถี่ที่เป็นตัวแปรเชิงคุณภาพ
เป็นการนาำเสนอข้อมูลที่ตัวแปรเชิงคุณภาพหรือข้อมูลเชิงกลุ่ม
- ตารางแจกแจงความถี่ตัวแปรเชิงปริมาณ
ข้อมูลที่ได้จากตัวแปรเชิงปริมาณ เป็นค่าตัวเลขที่สามารถวัดได้ใน
เชิงเปรียบเทียบซึ่งในการ
เก็บข้อมูลรวบรวมจะมีค่าแต่ละค่ามากมาย หลายค่า หลาย
ลักษณะ เช่น รายได้ คะแนนจากการทดสอบ เป็นต้น

การวัดแนวโน้ มสู่ ส่ วนกลาง (Central Tendency)
แนวโน้ ม สู่ส่วนกลาง หมายถึง แนวโน้ มที่ข้อมูลเชิงปริมาณรวมตัว
รอบค่าของตัวแปรสุ่มค่าหนึ่ ง ซึ่งวัดโดยค่ากลางที่แสดง
ตำแหน่ งที่ตั้งเช่น ค่าเฉลี่ย มัธยฐาน ฐานนิ ยม

2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไ
ปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

การนำไปใช้ในสายงาน การทำวิจัย การเรียนการสอน การคำนวณ
คะแนน ให้แก่นักเรียนในโรงเรียนได้

นำไปประยุกต์ใช้ในการตรวจผลสอบ ตัดเกรด คำนวณเพิ่มความ
แม่นยำ

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม

ทบทวนในทุกบทเรียนที่ได้เรียนมา เพื่อให้เข้าใจเนื้อหามากขึ้น

6

บทที่ 3 เรื่องสถิติพรรณนาII : การวัดการกระจาย และ
คะแนนมาตรฐาน

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้ อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความ
หรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

การวิจัยนอกจากจะใช้ค่าการวัดแนวโน้ มสู่ส่วนกลางเป็นค่า
อธิบายค่ากลางของข้อมูลซึ่ง ใช้ค่าเฉลี่ย ค่ามัธยฐาน
หรือ ค่าฐานนิ ยม เป็นค่าที่ใช้แทนลักษณะตัวแทนของข้อมูลเพียง
ลักษณะเดียว แต่ในส่วนลักษณะอื่นๆ ของข้อมูล เช่น
ลักษณะความแตกต่างของค่าสังเกตของข้อมูล ไม่อาจแสดงได้ ใน
ค่าวัดแนวโน้ มสู่ส่วนกลาง ซึ่งค่าที่แสดงลักษณะความแตกต่าง
หรือ เปรียบเทียบความสัมพันธ์ของ ข้อมูล




การวัดการกระจายสัมบูรณ์ เป็นการวัดการกระจายของข้อมูล
เพียงชุดเดียวเพื่อตรวจดูว่าค่า
สังเกตของข้อมูลมีความแตกต่างกันมากน้ อยเพียงใดซึ่งมีวิธีการวัด
4ชนิ ดคือ
1) พิสัย (Range)
2) ส่วนเบี่ยงเบนควอร์ไทล์ (Quartile Deviation) ใช้สัญลักษณ์ Q.D.
3) ส่วนเบี่ยงเบนเฉลี่ย (Mean Deviation) ใช้สัญลักษณ์ M.D.
4) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใช้สัญลักษณ์
S.D. หรือ S
2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

นำไปประยุกต์ใช้กับการคำนวณ ในการทำวิจัย การเก็บข้อมูลเชิงปริมาณ
และ สถิติ หรือการคำนวณคะแนนเก็บ คะแนนสอบ

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม

ทบทวนในทุกบทเรียนที่ได้เรียนมา เพื่อให้เข้าใจเนื้อหามากขึ้น
ฝึกทำแบบฝึกหัดในMS.Excelบ่อยๆ

7

บทที่ 4 เรื่อง การหาคุณภาพเครื่องมือรวบรวมข้อมูล

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้ อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความ
หรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล มีหลายลักษณะ ผู้วิจัยสร้างขึ้นให้
สอดคล้องกับลักษณะของข้อมูล ที่ต้องการเก็บรวบรวมที่ตอบ
วัตถุประสงค์การวิจัย ที่ตั้งไว้ว่าต้องการศึกษาหาคาตอบอะไร
ต้องการ ทราบอะไรพฤติกรรมใดสิ่งที่อยากรู้หลังการวิจัยก็คือ
ตัวแปรตาม เพื่องานวิจัยมีคุณภาพโดย คุณภาพของการวิจัยจะ
พิจารณาใน 2 ประเด็น

ความเที่ยงตรงภายใน (Internal validity) งานวิจัยที่มีความ

แเทีท่ยรงกตซ้รองนภาหยรใือนผสูลงขหอมงาตัยวถแึงปรงตานามวิ
จเกัยิดทีข่ึไ้นม่มเีนตืั่ อวแงปจรากเกติันวแปรต้น

ความเที่ยงตรงภายนอก(Externalvalidity)คืองานวิจัยที่สรุป
ผลการวิจัยอ้างอิงไปสู่ประชากรเป้าหมายได้อย่างถูกต้อง

2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

นำไปประยุกต์ใช้กับการคำนวณ ประเมินการทำวิจัย การเก็บข้อมูลเชิง
ปริมาณ และ สถิติ หรือการคำนวณคะแนนเก็บ คะแนนสอบ

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม

ทบทวนในทุกบทเรียนที่ได้เรียนมา เพื่อให้เข้าใจเนื้อหามากขึ้น
ฝึกทำแบบฝึกหัดในMS.Excelบ่อยๆ

8

บทที่ 5 เรื่อง สหสัมพนั ธ์เชิงเส้นตรง

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้ อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความ
หรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

เครื่องมือเก็บข้อมูลจะมีตัวแปรมากมายและแต่ละตัวแปรมีหลายมาตรา
วัด ซึ่งการศึกษาตัวแปรนอกจากหาค่าวัด แนวโน้ มสู่ส่วนกลาง
หาค่าวัดการกระจายแล้ว ในเชิงสถิติ ถ้าข้อมูลมาจากตัวอย่างต้องการ
หาความเที่ยงตรงภายนอกของการวิจัยแล้วต้องมีการใช้สถิติทดสอบ
สมมุติฐานการวิจัย

สหสัมพนั ธ์(Correlation) หมาย
ถึงความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล

ของตัวแปร2ตัวที่ไม่กำหนดว่าตัวแปรใดเป็นตัวแปรอิสระ
หรือ ตัวแปรตาม และไม่บ่งชี้ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ
โดยทั่วไปหมายถึง ความสัมพันธ์เชิงเส้น

สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (Correlation coefficient) หมายถึง
บ่งบอกระดับความสัมพันธ์ของ 2 ตัวแปรโดยบ่งบอกขนาดและ
ทิศทางของความสัมพันธ์เชิงเส้นระหว่างตัวแปร 2 ตัวโดยปรกติมีค่า
ตั้งแต่ - 1 ถึง +1

2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับการช่วยวิเคราะห์ค่าตัวแปรต่างๆในการวิจัยได้
สามารถช่วยจัดอันดับ และวิเคราะห์คะแนน

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม
ทบทวนในทุกบทเรียนที่ได้เรียนมา เพื่อให้เข้าใจเนื้อหามากขึ้น
ฝึกทำแบบฝึกหัดในMS.Excelบ่อยๆ

9

บทที่ 6 เรื่อง สถิติอนุมาน:การทดสอบค่าเฉลยี่และการ

ทดสอบสั ดส่ วน

ได้ความคิดรวบยอดของเนื้ อหาสาระ สรุปได้ (สรุปเป็นข้อความ
หรือแผผังความคิดผังกราฟิก)

การวิจัยที่มีการใช้ข้อมูลเชิงปริมาณต้องมีการวิเคราะห์ข้อมูลโดย
ใช้สถิติอนมาน(Inferential statistics) ซึ่งเป็นสถิติที่ใช้ข้อสรุ ปเกี่ยว
กับประชากรบนพื้นฐานของตัวอย่างใช้หลักพื้นฐานความน่ าจะเป็น
เป็นหลักการอนุมานในกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับความไม่แนนอน ใช้
สถิติอนุมานเพื่อการ ประมาณค่าหรือการทดสอบสมมุติฐานสถิติเชิง
อนุมานจะแบ่งเป็นสถิติที่ใช้พารามิเตอร์(Parametric statistics) และ
ไม่ใช้พารามิเตอร์ (Nonparametric statistics)

สถิติที่ใช้พารามิเตอร
การอ้างอิงถึงประชากรโดยใช้ข้อมูลจากตัวอย่าง โดยการประมาณค่า

และการทดสอบ สมมุติฐานจำเป็นต้อง
ทราบการแจกแจงของประชากร

ที่สนใจศึกษา ถ้าประชากรมีการแจกแจงปรกติ หรือใกล้เคียงปรกติ
หรือ กรณีที่ไม่ทราบการแจกแจงของประชากรหรือประชากรมีการ
แจกแจงแบบอื่น ๆ

สถิติที่ไม่ใช้พารามิเตอร์
ใช้ในกรณีที่ประชากรไม่ได้เป็นไปตามสมมุติฐาน สถิติที่ใช้พารามิเตอร์
และตัวอย่างมีขนาดเล็ก จะไม่สามารถใช้การทดสอบที่ใช้พารามิเตอร์ได้
จึงต้องใช้วิธีการทดสอบที่เรียกว่า การทดสอบที่ไม่ใช่พารามิเตอร์

2. ในบทเรียนที่เรียนเรื่องนี้ จะนำไปใช้ดำเนิ นงาน ของตนเองเกี่ยวกับ

สามารถนำไปวิเคราะห์คะแนน หรือควรใช้สถิติพรรณนา และสถิติอนุมาน
มาใช้ในการทดสอบ จึงมีประโยชน์อย่างมาก เนื่องจากมีความแม่นยำ

3. เนื่ อหาที่คิดว่าตนเองควรมีการศึกษาเพิ่มเติม

ทบทวนในทุกบทเรียนที่ได้เรียนมา เพื่อให้เข้าใจเนื้อหามากขึ้น
ฝึกทำแบบฝึกหัดในMS.Excelบ่อยๆ