Янги Ўзбекистон 17.11.2022

2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган

Ижтимоий-сиёсий газета № 235 (757), 2022 йил 17 ноябрь, пайшанба

ХОРИЖИЙ ИНВЕСТОРЛАР КЕНГАШИНИНГ БИРИНЧИ ЯЛПИ МАЖЛИСИ

“Кўксарой” қароргоҳида 16 ноябрь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти ПРЕЗИДЕНТ ШАВКАТ МИРЗИЁЕВНИНГ
Шавкат Мирзиёев раислигида давлатимиз раҳбари ҳузуридаги Хорижий ªЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ
инвесторлар кенгашининг биринчи ялпи мажлиси бўлиб ўтди.
²УЗУРИДАГИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТОРЛАР
КЕНГАШИНИНГ БИРИНЧИ ЯЛПИ
МАЖЛИСИДАГИ НУТ¯И

Тадбирда Европа тикланиш ва раққиёт фонди, “ACWA Power”, DMCC”, “KIA Motors”, “General Electric”, Жаҳон банки, Халқаро молиявий кор- Ҳурматли хонимлар ва жаноблар! Ҳурматли тадбир иштирокчилари!
тараққиёт банки президенти Одиль “Zeppelin International AG”, “EDF”, “John Deere”, “Silverleafe”, “Knauf”, порация, Осиё тараққиёт банки ва Муҳтарам меҳмонлар! Сизларга яхши маълумки, биз
Рено-Бассо, “Suez”, “Calik Holding”, “AME International”, “CNH Industrial”, “White&Case” каби етакчи компания Ислом тараққиёт банки вакиллари Аввало, Хорижий инвесторлар кен- сўнгги йилларда Ўзбекистонда кенг
“Cengiz Enerji”, “Halyk Bank”, “VEON “Youngone Corporation”, “Procter & ва банклар раҳбарлари, шунингдек, иштирок этди. гашининг биринчи ялпи йиғилишининг кўламли ислоҳотларни амалга оши-
Group”, “TBC Bank”, Абу-Даби та- Gamble”, “Mitsui”, “Sojitz Generation халқаро молиявий институтлар — барча иштирокчиларини самимий қут- риб келмоқдамиз. Миллий иқтисо-
Давоми 2-бетда лайман. диётнинг очиқлигини таъминлаш ва
Бугунги анжуманда жаҳоннинг етак- унинг жаҳон иқтисодиётига интегра-
чи компаниялари ва молия институт- цияси учун барча зарур шароитлар-
лари раҳбарлари бўлган сиз, қадрли ни яратишни ислоҳотларнинг асо-
дўстларимиз ва ҳамкорларимизни сий йўналиши этиб белгиладик. Шу
кўриб турганимдан ғоят мамнунман. мақсадда валюта бозорини эркин-
Катта ижтимоий-иқтисодий аҳа- лаштирдик, хусусий инвесторларга
миятга эга бўлган ушбу йиғилишни энергетика, геология-қидирув, кимё
ташкил этишда кўрсатган кўмаги учун ва нефть кимёси, тиббиёт ва таълим
Европа тикланиш ва тараққиёт банки каби соҳаларда фаолият юритиш им-
президенти ҳурматли Одиль Рено- кониятларини кенгайтирдик.
Бассо хонимга ўз миннатдорлигимни Мамлакатимизда коррупцияга қар-
билдираман. ши кураш давлат сиёсатининг устувор
Азиз дўстлар! йўналишига айланди. Бу борадаги
Бугунги кунда жаҳонда жиддий гло- ишларни тизимли мувофиқлаштириб
бал ўзгаришлар юз бермоқда. Дунё бориш учун алоҳида агентлик ташкил
ҳамжамияти пандемиядан халос бў- этилди.
лишга улгурмай, янги қийинчилик ва Замонавий иқтисодиёт драйвери
синовларга дуч келмоқда. Турли зид- бўлган хусусий бизнесни қўллаб-қув-
дият ва қарама-қаршиликлар тобора ватлаш бўйича инқилобий қарорлар
кучайиб бормоқда. Чиндан ҳам, бун- қабул қилдик. Бу соҳада икки юздан ор-
дай оғир ва мураккаб шароитда ўзаро тиқ лицензия ва рухсатномаларни бе-
ишонч ва ҳурматга асосланган яқин кор қилдик. Солиқларнинг умумий сони
ҳамкорликнинг аҳамияти ҳар томонла- 13 тадан 9 тага қисқарди, айрим солиқ
ма ортиб бормоқда. ставкалари 2 баробар камайтирил-
Айнан шу сабабли Хорижий инвес- ди. Келгуси йилдан бошлаб қўшилган
торлар кенгашининг бугунги йиғилиши қиймат солиғи ставкаси 15 фоиздан
алоҳида муҳим аҳамиятга эга, десак, 12 фоизга туширилади.
ўйлайманки, тўғри бўлади.
Давоми 2-бетда

ªЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ
ЕТТБ ПРЕЗИДЕНТИ БИЛАН УЧРАШУВ ªТКАЗДИ “ACWA POWER” КОМПАНИЯСИ “CENGIZ ENERJI” КОМПАНИЯСИ
БОШ¯АРУВИ РАИСИ БИЛАН УЧРАШДИ БОШ¯АРУВИ РАИСИНИ ¯АБУЛ ¯ИЛДИ
“Кўксарой” қароргоҳида 16 ноябрь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Хорижий
инвесторлар кенгашининг биринчи ялпи мажлиси ҳамда ЕИ ва Марказий Осиё ўртасидаги ўзаро боғлиқлик Ўзбекистон Республикаси Президенти Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёев 16 ноябрь куни Хорижий Шавкат Мирзиёев 16 ноябрь куни Хорижий
бўйича Самарқанд конференциясида иштирок этиш учун мамлакатимизга келган Европа тикланиш ва инвесторлар кенгашининг биринчи ялпи мажлиси инвесторлар кенгашининг биринчи ялпи мажлиси
тараққиёт банки президенти Одиль Рено-Бассо билан учрашув ўтказди. доирасида “ACWA Power” компанияси бошқаруви доирасида “Cengiz Enerji” компанияси бошқаруви
раиси Муҳаммад Абдулла Абунайян билан
раиси Мехмет Женгиз билан учрашди.
учрашув ўтказди.
Давлатимиз раҳбари бугунги кунда Тошкент ва Сирдарё
Жорий лойиҳаларни амалга ошириш масалалари ва ўза- вилоятларидаги энергетика қувватларини кенгайтириш бўйи-
ро манфаатли ҳамкорликни янада кенгайтириш истиқболла- ча муҳим лойиҳаларни амалга оширишда иштирок этаётган
ри кўриб чиқилди. ушбу турк компаниясининг фаолиятини юқори баҳолади.

Давоми 2-бетда Давоми 2-бетда

ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ ªЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
“CALIK HOLDING” КОМПАНИЯСИ ПРЕЗИДЕНТИ АМЕРИКА –
ªЗБЕКИСТОН САВДО ПАЛАТАСИ
РА²БАРИНИ ¯АБУЛ ¯ИЛДИ ДЕЛЕГАЦИЯСИНИ ¯АБУЛ ¯ИЛДИ

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат
Мирзиёев 16 ноябрь куни “Кўксарой” қароргоҳида Мирзиёев 16 ноябрь куни “Кўксарой” қароргоҳида
Хорижий инвесторлар кенгашининг биринчи ялпи
“Calik Holding” компанияси бошқаруви раиси мажлисида иштирок этиш учун мамлакатимизга
Ахмет Чаликни қабул қилди. келган Америка — Ўзбекистон савдо палатаси раиси
Кэролин Лэмм бошчилигидаги делегация билан
Учрашувда амалий ҳамкорликни чуқурлаштириш ва ўзаро
манфаатли қўшма лойиҳаларни амалга ошириш масалала- учрашув ўтказди.
ри атрофлича кўриб чиқилди.
Делегация таркибида учрашувда АҚШнинг “General
Мамлакатимиз етакчиси Ўзбекистон ва Туркиянинг етакчи Electric”, “Procter and Gamble”, “Coca-Cola” “CNH Industrial”,
корхоналари ўртасидаги шерикликнинг бугунги даражасини “John Deere”, “Zeppelin” ва “Silverleafe” компаниялари
мамнуният билан қайд этди ҳамда иқтисодиётнинг устувор раҳбарлари иштирок этди.
тармоқларидаги ҳамкорликни янада кенгайтириш учун катта
салоҳият борлигини таъкидлади. Давоми 2-бетда

Давоми 2-бетда

ЕТТБ билан самарали ҳамкорлик- хусусан, энергетика, транспорт- сермаҳсул шерикликни кенгайтиришга ªЗБЕК ВА ТУРКМАН ХАЛ¯ЛАРИ ДªСТЛИГИ
нинг жорий ҳолати ва уни кенгайтириш логистика, соғлиқни сақлаш, таълим, тайёрлигини билдирди. ФЕСТИВАЛИ ИШТИРОКЧИЛАРИГА
истиқболлари кўриб чиқилди. уй-жой коммунал хўжалик соҳалари-
да ДХШ лойиҳаларини амалга оши- Келгуси йилда Самарқанд шаҳрида Муҳтарам фестиваль қатнашчила- га ўзимнинг чуқур миннатдорлигимни умумий эзгу мақсадлари ва орзу-инти-
Давлатимиз раҳбари охирги олти риш, “яшил” тараққиёт, хотин-қизлар банк бошқарувчиларининг навбатдаги ри! изҳор этаман. лишлари муштарак эканини яна бир
йилда Ўзбекистоннинг ушбу нуфузли ва ёшлар тадбиркорлигини қўл- йиллик йиғилишини ўтказишга тай- бор яққол тасдиқлайди.
молиявий институт билан алоқалари лаб-қувватлаш каби устувор йўна- ёргарликнинг амалий жиҳатлари ҳам Қадрли дўстлар! Ҳеч шубҳасиз, ўзаро тарихий-ма-
мисли кўрилмаган даражага кўтарил- лишларда ўзаро манфаатли ҳамкор- муҳокама қилинди. Авваламбор, Туркманистоннинг бе- даний алоқалар ўзбек ва туркман Қайд этиш лозимки, сўнгги йиллар-
ганини мамнуният билан қайд этди. ликни кенгайтириш юзасидан фикр такрор Дашогуз шаҳрида бўлиб ўта- халқлари ўртасидаги кўп асрлик би- да барча устувор соҳаларда мамлакат-
Банк ижтимоий-иқтисодий дастурлар- алмашилди. Учрашув якунида мамлакатимиз- ётган бугунги дўстлик фестивали юк- родарликнинг мустаҳкам тамал тоши ларимиз ўртасидаги ҳамкорликни ри-
ни амалга оширишда Ўзбекистоннинг нинг ЕТТБ билан ҳамкорлигини мус- сак даражада ташкил этилгани учун бўлиб келмоқда. Чин қардошлик ва вожлантириш борасида улкан ишлар
асосий ҳамкорларидан биридир. Одиль Рено-Бассо юртимизда амал- таҳкамлашга қаратилган аниқ тадбир- Туркманистон Президенти ҳурматли яхши қўшничилик ришталарини яна- амалга оширилди.
га оширилаётган ижтимоий-иқтисодий лардан иборат “йўл харитаси”ни қабул Сердар Гурбангулиевич Бердимуҳа- да кучайтиришга қаратилган ушбу
Учрашувда давлат-хусусий шерик- ислоҳотларни юксак баҳолади ҳамда қилишга келишиб олинди. медовга ҳамда барча ташкилотчилар- муҳим тадбир эса элу юртларимизнинг Давоми 3-бетда
лик механизмларини жорий қилиш,
ЎзА

2 2022 йил 17 ноябрь, 235-сон Сиёсат

ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ “ACWA POWER” ПРЕЗИДЕНТ ШАВКАТ МИРЗИЁЕВНИНГ ªЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
КОМПАНИЯСИ БОШ¯АРУВИ РАИСИ БИЛАН ПРЕЗИДЕНТИ ²УЗУРИДАГИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТОРЛАР КЕНГАШИНИНГ

УЧРАШДИ БИРИНЧИ ЯЛПИ МАЖЛИСИДАГИ НУТ¯И

Бошланиши 1-бетда хорижий экспертлар иштирокида юқори Бошланиши 1-бетда ҳамкорликни янги босқичга олиб Кенгаш аъзоларини хусусийлашти- Европа тикланиш ва тараққиёт
малакали миллий кадрларни тайёрлаш- чиқишимизга аминман. риш ва давлат-хусусий шериклик банки ва Жаҳон банки билан бирга
Давлатимиз раҳбари компания мам- га жалб қилиш муҳимлиги қайд этилди. Биз миллий иқтисодиётимиз риво- дастурларида фаол иштирок этишга 2050 йилгача миллий иқтисодиётни
лакатимизнинг турли ҳудудларида жи учун хорижий инвестициялар қан- Қадрли дўстлар! таклиф қиламиз. декарбонизация қилиш стратегияси-
энергетика инфратузилмасини модер- Муҳаммад Абдулла Абунайян ком- чалик зарур эканини жуда яхши ту- Сизларни ишонтириб айтмоқчи- ни ишлаб чиқишга киришдик.
низация қилиш ва қайта тикланадиган пания Ўзбекистон билан узоқ муддатли шунамиз. Шу боис, инвесторларнинг манки, биз юртимизда очиқ, жадал Тўртинчидан, Ўзбекистоннинг бой
энергетикани ривожлантириш лойиҳа- ва кенг кўламли ҳамкорликни кенгай- ҳуқуқий мақомини аниқ белгилаш ва ривожланаётган замонавий давлат табиий ресурсларини ўзлаштиришда “Яшил” лойиҳаларга хорижий ин-
ларини амалга оширишга ҳисса қўша- тиришга, шунингдек, келгуси йилнинг уларнинг манфаатларини ҳимоя қи- қуриш мақсадида бошлаган ислоҳот- катта имкониятлар мавжуд. вестицияларни жалб қилишни давом
ётганини юқори баҳолади. биринчи чорагида Тошкент шаҳрида лиш учун инвестициялар тўғрисида лар йўлидан ортга қайтмаймиз. эттиришдан манфаатдормиз ва улар-
Ўзбекистон — Саудия ишбилармонлар алоҳида қонун қабул қилдик. Ўзбекис- Ишончим комилки, сизларнинг Хабарингиз бор, мамлакатимиз да Кенгаш аъзоларининг иштирокини
Компания инвестицияларини водо- кенгашининг навбатдаги йиғилишини тон Республикаси Президенти ҳузу- ҳар бирингизда аниқ ва конструктив олтин захиралари бўйича дунёда қўллаб-қувватлашга тайёрмиз.
род энергетикасини ривожлантириш, ўтказишда фаол иштирок этишга тай- рида бизнес-омбудсман институти таклифлар бор. Сизларнинг кўма- 2-ўринни, мис бўйича — 7-ўрин, воль-
шамол электр станцияларини қуриш, ёрлигини билдирди. жорий этилди. гингиз билан биз Кенгаш доирасида фрам бўйича — 8-ўрин, кумуш бўйи- Ҳурматли анжуман қатнашчилари!
ривожлантирмоқчи бўлган бир қатор ча — 9-ўрин, уран бўйича 12-ўринни Афсуски, ажратилган вақт ҳамкор-
ЎзА Ана шундай чора-тадбирлар гло- соҳаларга қисқача тўхталиб ўтмоқчи- эгаллайди. ликнинг барча истиқболли йўналиш-
бал миқёсдаги беқарорлик ва инқи- ман. ларини батафсил муҳокама қилиш
ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ “CENGIZ ENERJI” розлар шароитида ҳам миллий иқти- Биринчидан, биз қонун устуворли- Фойдали қазилма конларини ўз- имконини бермайди. Шунинг учун хо-
КОМПАНИЯСИ БОШ¯АРУВИ РАИСИНИ содиётимиз ўсишини таъминлашга гини Янги Ўзбекистон тараққиётининг лаштириш соҳасига йирик инвести- рижий инвесторлар билан ишлашни
¯АБУЛ ¯ИЛДИ ёрдам берди. Хусусан, пандемия авж бош тамойилларидан бири этиб бел- цияларни жалб этиш мақсадида ге- қуйидаги тартибда ташкил этиш за-
олган даврда, ташқи бозорлардаги гиладик. Кейинги йилларда юртимиз- ологик маълумотларни очиқ эълон рур, деб ҳисоблайман.
Бошланиши 1-бетда Мехмет Женгиз самимий қабул оғир вазиятга қарамасдан, иқтисо- да хусусий мулк дахлсизлигини таъ- қилдик. 10 дан ортиқ турдаги страте- Қайд этилган ҳар бир устувор йўна-
ҳамда хорижий инвесторларнинг сама- дий ўсишнинг ижобий динамикасини минлаш ва мулкдорлар ҳуқуқларини гик фойдали қазилмаларни ўзлашти- лишни амалга ошириш учун Инвес-
Бошланган лойиҳаларни тез фур- рали фаолиятига яратилаётган шаро- сақлаб қолдик. Ўтган йили бу кўрсат- ҳимоя қилиш борасида мисли кўрил- риш учун солиқ ставкаларини пасай- тициялар ва ташқи савдо вазирлиги
сатда якунига етказиш ҳамда устувор итлар учун Ўзбекистон Президентига кич 7 фоиздан ошди. Жорий йилда маган чоралар ҳаётга жорий этилди. тирдик, ер солиғини бекор қилдик, қошида Сармоядорларни қўллаб-қув-
йўналишларда, шу жумладан, энер- миннатдорлик изҳор этди. Мамлака- ҳам иқтисодиётимиз ўсишда давом Бундан буён фуқаро ва тадбир- махсус техникаларни божхона тўлов- ватлаш ишчи гуруҳи ташкил этилади.
гетика объектларини модернизация тимизда муҳим инфратузилмавий ло- этяпти. корларга мулк ҳуқуқини сўзсиз таъ- ларидан озод этдик. Ушбу ишчи гуруҳ Хорижий инвесторлар
қилиш ва транспорт инфратузилма- йиҳаларни амалга оширишда бундан минлаш ва ҳимоя қилиш шаффоф ва кенгаши ҳузурида фаолият юритади
сини ривожлантиришда ўзаро манфа- буён ҳам иштирок этишга тайёрлигини Фурсатдан фойдаланиб, ислоҳот- адолатли суд-ҳуқуқ тизими томонидан Биз хомашёни чуқур қайта ишлаш ҳамда чет эллик сармоядорларни ком-
атли ҳамкорликни янада кенгайтириш билдирди. ларимизни қўллаб-қувватлаб, биз би- кафолатланади. бўйича аниқ лойиҳаларни тайёрла- плекс ва тизимли равишда қўллаб-қув-
муҳим экани таъкидланди. лан ҳамкорлик қилиб келаётган барча Биз куни кеча суд соҳасига дик. Биргина мисол. Ўзбекистонда ватлаш билан шуғулланади. Хусусан,
ЎзА бизнес вакилларига чуқур миннатдор- бағишланган мажлисда бу борада йилига 150 минг тонна мис қазиб оли- инвесторни аэропортда кутиб олишдан
лик билдираман. ислоҳотларнинг навбатдаги босқи- нади ва унинг атиги 70 минг тоннаси тортиб, бизнес учун зарур рухсатнома
ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ чидаги устувор йўналишларни бел- қайта ишланади. Яқин йилларда мис ва лицензиялар беришгача бўлган бар-
“CALIK HOLDING” КОМПАНИЯСИ РА²БАРИНИ Ҳурматли инвесторлар! гилаб олдик. ишлаб чиқариш ҳажмини 500 минг ча хизматларни “ягона ойна” тамойили
Қулай инвестиция муҳитини яра- Ўзбекистонда илғор хорижий ама- тоннага етказамиз. асосида кўрсатади.
¯АБУЛ ¯ИЛДИ тиш бўйича амалга оширган ислоҳот- лиёт ва тажрибани жорий этиш мақса- Янги ишчи гуруҳнинг фаолиятини
ларимиз натижасида сўнгги 5 йилда дида Хорижий инвесторлар кенгаши Шу муносабат билан мис класте- инвестициялар ва ташқи савдо ва-
Бошланиши 1-бетда да, кимё ва тоғ-кон саноатида коопе- иқтисодиётимизга кириб келган хори- ҳузурида доимий фаолият юритади- рини барпо этишга киришдик. Унинг зирининг биринчи ўринбосари Лазиз
рация лойиҳаларини амалга ошириш жий инвестициялар ҳажми 10 баро- ган Инвесторларнинг ҳуқуқини ҳимоя ҳудудида мис фольгаси, электродви- Қудратов мувофиқлаштириб боради.
“Calik Holding” раҳбари самимий қа- истиқболлари юзасидан фикр алма- бар ошиб, қарийб 40 миллиард дол- қилиш қўмитасини ташкил қилишни гателлар, қуёш панеллари, кабель-ўт- Бош вазир ўринбосарлари Ж.Ход-
бул учун миннатдорлик изҳор этиб, ком- шилди. ларни ташкил этди. таклиф этаман. казгич маҳсулотлари ва бошқа юқо- жаев, Ж.Қўчқоров, Ж.Мирзамаҳмудов
паниянинг узоқ муддатли ва кенг кўлам- Биз 10 йил давомида ялпи ички Иккинчидан, биз банк-молия ри қўшилган қийматли товарларни ўз йўналишлари бўйича келиб туша-
ли шериклик борасидаги интилишлари Учрашув якунида инвестициявий маҳсулот ҳажмини ҳозирги кўрсаткич- соҳасида ислоҳотларни янада чуқур- ишлаб чиқариш бўйича лойиҳаларни диган мурожаатларни ижобий ҳал
қатъий эканини билдирди. ҳамкорликнинг янги дастурини ишлаб дан икки баробар оширишни мақсад лаштириш ниятидамиз. амалга ошира бошладик. этишни таъминлайди.
чиқиш ва қабул қилишга келишиб қилганмиз. Бунга эришиш учун биз- Гап мазкур соҳада соғлом рақобат Ишчи гуруҳи Кенгаш котибияти
Туркиянинг ушбу холдинги билан олинди. да хоҳиш-ирода ҳам, имконият ҳам муҳитини яратиш, хорижий банкларни Бундан ташқари, электромобил- билан бирга, хорижий инвесторлар
биргаликда соғлиқни сақлаш соҳаси- етарли. Ўзбекистонга фаол жалб этиш, сама- ларни ишлаб чиқариш тармоғига асос таклифлари асосида, аниқ лойиҳа-
ЎзА Ўз олдимизга қўйган бундай рали фонд бозорини шакллантириш солиш ниятидамиз. лар, уларни амалга ошириш учун
юксак марралар учун сармоялар ҳақида бормоқда. қонунчиликни такомиллаштириш,
ªЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ АМЕРИКА — ҳажмини келгуси 5 йилда 120 мил- Бу залда банк соҳасига инвестиция Сиз, ҳурматли инвесторларни ушбу муддатлар ва масъул ижрочилар
ªЗБЕКИСТОН САВДО ПАЛАТАСИ ДЕЛЕГАЦИЯСИНИ лиард долларга етказиш, жумла- киритган хорижий ҳамкорларимизни йўналишларда амалий ҳамкорлик қи- белгиланган “йўл харитаси”ни ишлаб
¯АБУЛ ¯ИЛДИ дан, камида 70 миллиард доллар кўриш бизга катта мамнуният бағиш- лишга даъват этамиз. чиқиши лозим.
хорижий инвестициялар жалб лайди. Биз хорижий сармоядорлар- Ҳурматли тадбир иштирокчилари!
Бошланиши 1-бетда Кэролин Лэмм палата аъзоларининг этишни ҳисоб-китоб қилганмиз. нинг банк-молия соҳасини янада та- Бешинчидан, Ўзбекистонда ра- Биринчи навбатда, билдирган қим-
юртимиздаги фаолияти ҳар томонла- Ушбу инвестицияларни, энг авва- комиллаштиришга қаратилган таклиф қамлаштириш соҳасига инвестици- матли ғоя ва таклифларингиз учун
Давлатимиз раҳбари меҳмонларни ма қўллаб-қувватланаётгани учун АҚШ ло, саноат тармоқларини модер- ва ташаббуслари учун очиқмиз. яларни жалб этишга ҳам алоҳида сизларга ўз ташаккуримни айтмоқчи-
қутлар экан, Ўзбекистон ва АҚШ ўрта- ишбилармонлар ҳамжамияти номидан низация ва трансформация қи- Учинчидан, иқтисодиётда давлат эътибор қаратилмоқда. ман.
сидаги кўп қиррали ҳамкорлик жадал давлатимиз раҳбарига ташаккур бил- лиш, ишлаб чиқариш, коммунал ва улушини камайтириш ва хусусий- Ўзбекистон билан конструктив ва
ривожланиб бораётганини алоҳида дирди. транспорт инфратузилмасини жа- лаштиришни янада чуқурлаштириш Биз “Рақамли Ўзбекистон — узоқ муддатли ҳамкорликни ривож-
таъкидлади. дал ривожлантиришга йўналтириш асосий мақсадларимиздан бири бў- 2030” стратегиясини қабул қилдик. лантириш борасидаги эътиборингиз
Америка ишбилармон доиралари учун аниқ лойиҳа ва дастурлари- либ қолади. Ушбу ҳужжатда барча муҳим соҳалар- ва орзу-ниятларингизни жуда қадр-
Таркибига 38 та етакчи компания вакиллари АҚШ бизнесининг ўзаро миз бор. Шунингдек, таълим ва соғ- Сўнгги йилларда Ўзбекистонда ни рақамлаштириш назарда тутилган. лаймиз.
кирувчи Америка — Ўзбекистон савдо ҳамкорликни янада чуқурлаштиришга лиқни сақлаш каби давлат тасарру- 1 минг 200 та давлат корхонаси хусу- Такрор айтаман, Ўзбекистонда сиз-
палатаси икки томонлама стратегик қизиқиши ортиб бораётганини алоҳи- фидаги анъанавий соҳаларга ҳам сийлаштирилди. Келгуси йилнинг ўзи- Биз мамлакатимиз ҳудудларида ларнинг бизнесингиз муваффақиятли
шерикликни мустаҳкамлашга салмоқ- да таъкидлади. Ўзбекистон етакчиси хусусий инвестицияларни жалб да яна мингга яқин корхона ва кўчмас IT-паркларни ташкил этмоқдамиз. бўлиши, мамлакатимизда ўзингизни
ли ҳисса қўшаётгани қайд этилди. раҳбарлигида амалга оширилаётган этиш кун тартибимизда туради. мулк объектларини хусусийлашти- Бундай парклар резидентлари барча ишончли, эркин ва қулай ҳис этишин-
ислоҳотларнинг муваффақиятларини Биз хорижий инвесторларни ўзаро ришни режалаштирганмиз. солиқлардан ва йиғимлардан озод қи- гиз учун барча чораларни кўрамиз.
Мамлакатларимиз корхоналари ўр- юқори баҳолаб, мамлакатимиз билан манфаатли янги лойиҳаларни ишлаб Шу билан бирга, давлат-хусусий линган. Хорижий инвесторлар ва тех- Сизлар берган таклифлар алоҳида
тасидаги амалий ҳамкорликни кенгай- инвестициявий шерикликни кенгайти- чиқиш ва биргаликда амалга ошириш- шериклик механизмини иқтисоди- нологияларнинг фаол иштирокисиз “йўл хариталари”га киритилади.
тириш ва қўшма кооперация лойиҳа- риш учун очилаётган имкониятлардан га чақирамиз. ётнинг барча тармоқларига фаол ушбу соҳани ривожлантириш мумкин Европа тикланиш ва тараққиёт
ларини илгари суриш юзасидан фикр фаол фойдаланишга интилишини тас- Сизларни ишонтириб айтаманки, татбиқ этмоқдамиз. Қисқа муддатда эмаслигини яхши тушунамиз. Шу са- банки Ўзбекистондаги барча ислоҳот
алмашилди. диқлади. Янги Ўзбекистонда инвесторлар ўзи- мазкур йўналишда сезиларли нати- бабли, Кенгаш аъзолари билан маз- ва ўзгаришларни доимий қўллаб-қув-
ни эркин ҳис этиши, эртанги кунга жаларга эришдик. Биргина энерге- кур йўналишда қўшма лойиҳаларни ватлаб келаётгани ҳамда қўшма дас-
Энергетика, кимё тармоғи, маши- Янги қўшма лойиҳаларни ишлаб катта ишонч билан қараб, барқарор тика соҳасида Ўзбекистон, ушбу ме- амалга оширишда самарали ҳамкор- тур ва ташаббусларни амалга оши-
насозлик, озиқ-овқат ва тўқимачилик чиқиш учун 2023 йилнинг биринчи ишлаши учун барча имкониятларни ханизмлардан фойдаланган ҳолда, ликка умид қиламиз. раётгани учун Одиль Рено-Бассо
саноати, қишлоқ хўжалиги ва соғлиқ- чорагида қўшма бизнес форумини яратиб берамиз. Айнан шунинг учун 8 миллиард доллардан ортиқ маб- хонимга яна бир бор миннатдорлик
ни сақлаш соҳалари ҳамкорликнинг ўтказишга келишиб олинди. бизга яқин дўст, хайрихоҳ бўлган энг лағни жалб этди. Бу лойиҳаларга Олтинчидан, Ўзбекистон “яшил билдираман.
устувор йўналишлари сифатида қайд ишончли инвесторлар иштироки- сармоя тикиб бораётган ҳамкорла- иқтисодиёт”ни ривожлантириш жара- Барчангизга сиҳат-саломатлик,
этилди. ЎзА да янги Кенгашни ташкил этмоқда- римизни ҳам бугун тадбирда кўриб ёнида фаол қатнашмоқда. эзгу фаолиятингизга улкан муваф-
миз. Сизлар билан узоқ муддат- турганимдан мамнунман. фақиятлар тилайман.
ли, ўзаро манфаатли инвестицион Қабул қилинган стратегиямизга Эътиборингиз учун раҳмат.
мувофиқ, 2026 йилга бориб муқобил
манбалардан олинадиган энергия-
нинг умумий генерациядаги улуши-
ни 25 фоизга етказамиз. Шу билан
бирга, илмий-техник салоҳиятни
ривожлантириш ва қайта тиклана-
диган энергия манбалари соҳасида
мутахассислар тайёрлаш учун зарур
шароитлар яратишни мўлжалла-
моқдамиз.

ХОРИЖИЙ ИНВЕСТОРЛАР КЕНГАШИНИНГ БИРИНЧИ ЯЛПИ МАЖЛИСИ

Бошланиши 1-бетда Жумладан, валюта бозори эркинлаштирил- янада кўпроқ инвестицияларни йўналтириш ЎЗБЕКИСТОН ЕТАКЧИСИ КЕНГАШ ДОИРАСИДАГИ
ди, хусусий инвесторларга энергетика, геоло- учун аниқ лойиҳа ва дастурлар ишлаб чиқил- ФАОЛИЯТНИНГ БОШ МАҚСАД-ВАЗИФАЛАРИНИ
Хорижий инвесторлар кенгаши Ўзбекис- гия-қидирув, кимё ва нефть кимёси, тиббиёт ганини кўрсатиб ўтди. ҲАМДА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТОРЛАР БИЛАН
тон Республикаси Президентининг 2019 йил ва таълим каби соҳаларда фаолият юритиш ШЕРИКЛИКНИ ЯНАДА КЕНГАЙТИРИШНИНГ УСТУВОР
13 ноябрдаги қарорига мувофиқ ташкил этил- имкониятлари кенгайтирилди. Ўзбекистон етакчиси кенгаш доирасида- ЙЎНАЛИШЛАРИНИ БЕЛГИЛАБ БЕРДИ.
ган бўлиб, унинг асосий вазифаси илғор жаҳон ги фаолиятнинг бош мақсад-вазифаларини
тажрибаси ва амалиётларига таянган ҳолда, Хусусий бизнесни қўллаб- ҳамда хорижий инвесторлар билан шериклик- “Рақамли Ўзбекистон — 2030” Мажлисда сўзга чиққан Кенгаш аъзола-
Ўзбекистон ҳукуматига мамлакатни инвести- қувватлаш бўйича ни янада кенгайтиришнинг устувор йўналиш- стратегияси қабул қилинган ва ри кейинги йилларда Янги Ўзбекистондаги
циявий, саноат-технологик ва инновацион инқилобий қарорлар қабул ларини белгилаб берди. амалга оширилмоқда. Унинг ислоҳотлар дастурининг юксак муваффақи-
ривожлантиришнинг энг муҳим йўналишлари қилинди. Бу соҳада икки доирасида мамлакатимиздаги ятларини, улар натижасида бизнес билан
бўйича маслаҳатлар беришдан иборат. юздан ортиқ лицензия ва Бу, энг аввало, инвесторларнинг ҳуқуқ ва рақамлаштириш жараёнларига шуғулланиш ва истиқболли лойиҳаларни
рухсатномалар бекор қилинди. манфаатларини таъминлаш ва ҳимоя қилиш хориждан сармоя ва амалга ошириш учун қулай шароитлар яра-
Ушбу маслаҳат органининг биринчи сес- Тадбиркорликнинг солиқ юки кафолатларини мустаҳкамлашдир. Шу маъ- технологияларни фаол жалб тилганини қайд этдилар. Инвесторларнинг
сиясида узоқ муддатли ва ўзаро манфаатли қисқартирилди, хорижий нода, давлатимиз раҳбари кенгаш ҳузурида этишга алоҳида эътибор фаолиятига ҳар томонлама кўмак кўрсати-
инвестициявий ҳамкорликни янада кенгайти- инвестициялар учун максимал Инвесторларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қаратилмоқда. лаётгани учун давлатимиз раҳбарига чуқур
риш, мамлакатимизда устувор йўналишлар- даражада қулай шароитлар қўмитасини тузишни таклиф этди. миннатдорлик, бундан буён ҳам ўзаро ман-
да аниқ кооперация лойиҳаларини амалга яратилмоқда. “Яшил” иқтисодиётни ривожлантиришга фаатли шериклик қилишга тайёр эканликла-
ошириш масалалари муҳокама қилинди. Ўзбекистон банк-молия соҳасидаги ислоҳот- ҳам алоҳида эътибор қаратилмоқда, қайта ри билдирилди.
Натижада пандемия ва ташқи бозорлардаги ларни чуқурлаштиришга интилиб, сармоядор- тикланадиган энергия манбалари соҳасида
Давлатимиз раҳбари ўз нутқида глобал оғир вазиятга қарамасдан, иқтисодий ўсиш- ларнинг бу соҳани янада такомиллаштиришга илмий-техник салоҳиятни ривожлантириш ва Йиғилиш якунида Ўзбекистон Республика-
миқёсдаги инқирозли ҳодисалар шароитида, нинг ижобий динамикаси сақлаб қолинди ва қаратилган ташаббуслари учун очиқ экани таъ- мутахассислар тайёрлаш бўйича таъсирчан си Президенти хорижий инвесторлар билан
ўзаро ишонч ва ҳурматга асосланган яқин ҳам- давом эттирилмоқда. Сўнгги 5 йилда иқтисоди- кидланди. чоралар кўрилмоқда. тизимли ҳамкорликни йўлга қўйиш, мажлисда
корликка бўлган эҳтиёж ортиб бораётган вази- ётимизга кириб келган хорижий инвестициялар билдирилган таклифлар асосида аниқ муддат
ятда бугунги йиғилиш алоҳида аҳамиятга эга ҳажми 10 баравар ошиб, қарийб 40 миллиард Мамлакатимиз иқтисодий сиёсатининг Ўзбекистон Президенти йиғилишда ҳозир ва ижрочиларни кўрсатган ҳолда, “йўл хари-
эканини таъкидлади. долларни ташкил этди. муҳим йўналишларидан бири — давлатнинг бўлган барча инвестор ва ҳамкорларни қайд таси”ни ишлаб чиқиш бўйича мутасаддиларга
иқтисодиётдаги улушини камайтириш ва ху- этилган лойиҳа ва дастурларда фаол иштирок тегишли топшириқлар берди.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда кенг кўлам- Президентимиз, энг аввало, саноат соҳа- сусийлаштиришни кенгайтириш. Барча тар- этишга чақирди.
ли ислоҳотлар амалга оширилаётгани, миллий ларини модернизация ва трансформация қи- моқларда давлат-хусусий шериклик меха- ЎзА
иқтисодиётимизнинг очиқлигини таъминлаш ва лиш, ишлаб чиқариш, коммунал ва транспорт низмлари жорий қилинмоқда.
унинг халқаро бозорларга интеграцияси учун инфратузилмасини жадал ривожлантиришга
зарур шароитлар яратиш ушбу янгиланишлар- Ўзбекистон табиий ресурслар борасида
нинг устувор йўналишларидан бири сифатида улкан имкониятларга эга экани, уларни ўз-
белгилаб олингани қайд этилди. лаштиришда иштирок этиш учун хорижий
инвесторларга кенг шароитлар яратилгани
кўрсатиб ўтилди.

Давр нафаси 32022 йил 17 ноябрь, 235-сон

ªЗБЕК ВА ТУРКМАН ХАЛ¯ЛАРИ ДªСТЛИГИ
ФЕСТИВАЛИ ИШТИРОКЧИЛАРИГА

Бошланиши 1-бетда Бердимуҳамедов Жаноби Олийларининг ҳам налари” номли асарлар мажмуасининг 10 та барпо этилди, шоир сиймоси акс этган баре- ва туркман халқларининг абадий дўстлиги рам-
мисли кўрилмаган ҳиссаси борлигини айтиб жилди туркман адабиёти намуналарига ажра- льеф ўрнатилди. зи бўлиб қолади.
Шу ўринда Туркманистон Президенти ҳур- ўтишни истар эдим. тилди. Ушбу жамланмадан Озодий, Андалиб,
матли Сердар Бердимуҳамедовнинг жорий йил Махтумқули, Мулланафас, Берди Кербобаев, Хоразм вилояти Урганч туманидаги “Туркман- Ишончим комилки, икки қардош ва азалий
июль ойида Тошкентга амалга оширган тари- Ҳурматли анжуман иштирокчилари! Хидир Деряев, Отажон Тўғон каби ўнлаб лар” маҳалласида жойлашган қадимий “Улли дўст элларимизнинг қалбларини бир-бирига
хий ташрифи стратегик шериклигимизни янада Қардош халқларимиз ўртасида мада- машҳур мумтоз ва замонавий шоир-ёзувчи- ҳовли” ёдгорлик мажмуаси қайта таъмирланиб, чамбарчас боғлайдиган бу каби маданият бай-
чуқурлаштиришга катта куч ва шиддат бағишла- ний-маърифий алоқалар йил сайин фаолла- ларнинг сара асарлари жой олгани айниқса фойдаланишга топширилди. Пойтахтимиз марка- рамлари ҳамжиҳатликдаги саъй-ҳаракатлари-
ганини алоҳида таъкидлаб ўтмоқчиман. шиб боряпти, турли концерт ва фестиваллар, эътиборлидир. зида бунёд этилган “Ашхобод” боғи минглаб ва- миз билан бундан кейин ҳам изчил давом этади.
кўргазмалар ташкил этилмоқда, маданият ва тандошларимиз ва пойтахтимиз меҳмонларининг
Шунингдек, кўп қиррали муносабатларимиз- кино кунлари ўтказилмоқда, юртимизда турк- Шунингдек, 2018 йилда Тошкент шаҳри- севимли гўшасига айланиб улгурди. Фестивалнинг барча иштирокчиларига мус-
нинг юксак ишонч ва бир-бирини қўллаб-қув- ман миллий маданият марказлари ишламоқда. нинг марказий кўчаларидан бирига туркман таҳкам соғлиқ, бахт-саодат ва эзгу фаолиятла-
ватлаш руҳида ривожланиб боришида Турк- Яқинда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси ва халқининг буюк фарзанди, мутафаккир шоир, Туркманистонда истиқомат қилаётган ўз- рида янги муваффақиятлар тилайман.
манистон Миллий Кенгаши Халқ Маслаҳати Фанлар академияси томонидан тайёрланган туркман адабиётининг ёрқин намояндаси беклар учун алоҳида эътибор кўрсатиб келин-
раиси муҳтарам Гурбангули Мяликгулиевич 100 жилддан иборат “Туркий адабиёт дурдо- Махтумқули номи берилиб, сўлим хиёбон моқда. Яқинда бетакрор Ашхобод шаҳрида бар- Шавкат МИРЗИЁЕВ,
по этилган муҳташам “Тошкент” боғи эса ўзбек Ўзбекистон Республикаси Президенти

Ўзбекистон Республикаси Президентининг
ҚАРОРИ

КИБЕРСПОРТ ТУРЛАРИНИ ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ
ВА КЕНГ ОММАЛАШТИРИШГА ОИД ¯ªШИМЧА ЧОРА-ТАДБИРЛАР Тª¡РИСИДА

Республикада киберспортни хавфсиз ривож- ликаси Вазирлар Маҳкамаси кубоги” ва 8. Қуйидагилар Идоралараро кенгашнинг тренерлар, шарҳловчилар, ҳакамлар ва экспертизасидан ўтказилишини таъминласин,
лантириш ва оммалаштириш бўйича экотизим “Ёшлар кубоги” турнирлари Ўзбекистон асосий вазифалари этиб белгилансин: бошқа мутахассисларни қайта тайёрлаш шунингдек, лойиҳа объектлари ўз вақтида ва
яратиш, мусобақалар ва турнирларни тизимли Республикаси Президентининг 2022 йил тўғрисидаги таклифларига розилик берилсин. сифатли қурилиши устидан назорат ўрнатсин.
равишда ўтказиш орқали иқтидорли ёшларни 11 апрелдаги ПҚ–201-сон қарорида белгилан- мамлакатимизда киберспорт турлари са-
аниқлаш, танлаш ва саралаш (селекция) ҳамда ган талабларга мувофиқ, уч босқичда таш- лоҳиятини ўрганиш, ушбу соҳада замонавий 11. Инновацион ривожланиш вазирлиги 15. Спортни ривожлантириш вазирлиги,
уларни профессионал киберспортга йўналти- кил этилади. Бунда туман (шаҳар) ва вилоят стандартларни жорий қилишни ташкил қилиш; (И.Абдурахмонов) Спортни ривожлантириш ва- Ахборот технологиялари ва коммуникацияла-
риш, ахборот технологиялари ва IT-индустрия босқичлари онлайн тарзда ўтказилади; зирлиги, Халқ таълими вазирлиги, киберспорт рини ривожлантириш вазирлиги ҳамда Ёшлар
учун салоҳиятли кадрларни тайёрлаш ва улар- ёшлар ўртасида киберспорт турлари бўйи- бўйича самарали фаолият олиб бораётган ишлари агентлиги:
ни соҳага жалб қилиш ишларини янада кенгай- б) “Uzbekistan Esports Championship” рес- ча чемпионатлар, турнирлар ва бошқа мусо- спорт федерация (ассоциация)лари ва бош-
тириш мақсадида: публика чемпионати 2024 йил 1 январдан бақаларни (шу жумладан, “Uzbekistan Esports қа манфаатдор вазирлик ва идоралар билан Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги
бошлаб, “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Championship” республика чемпионати, “Ўз- биргаликда миллий киберспорт ўйинларини билан биргаликда 2023-2024 йилларда замо-
1. Республикада киберспорт расман алоҳи- Маҳкамаси кубоги” турнири эса 2023 йил 1 ян- бекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси яратиш ва тарғиб қилиш мақсадида Жисмо- навий киберспорт ареналарини ташкил қилиш,
да спорт тури сифатида эътироф этилганлиги вардан бошлаб спорт ва оммавий жисмоний кубоги” ва “Ёшлар кубоги” турнирлари) ташкил ний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар инс- уларни зарур асбоб-ускуналар билан жиҳоз-
маълумот учун қабул қилинсин. тарбия тадбирларининг республика кален- этиш ва оммалаштириш; титутига 2023 йилда грант ажратсин. лаш, киберспорт турлари бўйича халқаро тур-
дарь режасига киритилади; нирларни ўтказиш учун халқаро ташкилотлар
2. Қуйидагилар киберспорт турларини киберспорт турлари бўйича чемпионатлар, 12. Бандлик ва меҳнат муносабатлари ва- грантлари, техник кўмак ва бошқа ташқи
ривожлантиришнинг асосий йўналишлари в) “Uzbekistan Esports Championship” респуб- турнирлар ва бошқа мусобақаларни ўтказиш зирлиги (Н.Хусанов) Спортни ривожлантириш беғараз кўмак маблағларини жалб қилиш
этиб белгилансин: лика чемпионати, “Ўзбекистон Республикаси тартиби тўғрисидаги низомларни тасдиқлаш, вазирлиги ва Ўзбекистон техник жиҳатдан тар- чораларини кўрсин;
Вазирлар Маҳкамаси кубоги” ва “Ёшлар кубо- шу жумладан, улар доирасида ўтказиладиган тибга солиш агентлиги билан биргаликда икки
киберспорт турлари бўйича профессионал ги” турнирлари, шунингдек, киберспорт турла- киберспорт турларини белгилаш; ой муддатда Хизматчиларнинг асосий лавозим- “Uzbekistan Esports Championship” респуб-
спортчилар (киберспортчилар) ва тренерлар, ри бўйича бошқа чемпионатлар, турнирлар ва лари ва ишчилар касблари классификаторига лика чемпионати, “Ўзбекистон Республикаси
малакали ҳакамлар ва шарҳловчилар ҳамда мусобақаларни ўтказиш бўйича махсус пор- киберспорт турлари бўйича чемпионатлар, (ХАЛИКК—2020) киберспорт тренери, кибер- Вазирлар Маҳкамаси кубоги” ва “Ёшлар кубоги”
бошқа мутахассисларни тайёрлаш, қайта тай- тални (кейинги ўринларда — Портал) яратиш турнирлар ва бошқа мусобақаларни ўтказиш спорт ҳаками ва бошқа киберспорт мутахас- турнирларининг саралаш босқичлари ўткази-
ёрлаш тизимини жорий қилиш; ва молиялаштириш ҳамда доимий техник қўл- учун харажатлар сметасини тасдиқлаш ва мо- сислари киритилишини таъминласин. лишини таъминласин.
лаб-қувватлаш Дастурий маҳсулотлар ва лиялаштириш ҳажмларини белгилаш;
киберспорт турлари бўйича республика ва ахборот технологиялари технологик парки 13. Ёшлар ишлари агентлиги, Спортни 16. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар
халқаро чемпионатлар ва турнирлар ташкил дирекцияси (кейинги ўринларда — IT-парк) то- киберспорт турлари бўйича Ўзбекистон тер- ривожлантириш вазирлиги ҳамда Ахборот тех- Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳоким-
этиш, шунингдек, нуфузли халқаро ва минтақа- монидан амалга оширилади. Бунда Портални ма жамоаларининг жаҳон ва Осиё чемпионат- нологиялари ва коммуникацияларини ривож- ликлари Спортни ривожлантириш вазирлиги,
вий мусобақаларда муносиб иштирок этиш; яратиш учун маблағлар IT-паркка Ахборот-ком- лари ҳамда бошқа халқаро турнирларда ишти- лантириш вазирлигининг 2023 йил 1 январдан Ахборот технологиялари ва коммуникацияла-
муникация технологияларини ривожлантириш рокини таъминлаш; бошлаб: рини ривожлантириш вазирлиги, Ёшлар ишла-
киберспорт турлари бўйича илмий ва жамғармаси томонидан ажратилади; ри агентлиги ҳамда киберспорт бўйича сама-
ўқув-услубий қўлланмалар ва адабиётлар киберспорт турлари бўйича чемпионатлар, киберспорт клубларига уларнинг бино рали фаолият олиб бораётган спорт федера-
ишлаб чиқиш ҳамда нашр этиш; г) “Uzbekistan Esports Championship” респуб- турнирлар ва бошқа мусобақаларда ғолиб ва ва иншоотлар ижара тўлови харажатлари- ция (ассоциация)лари билан биргаликда икки
лика чемпионатини ўтказиш билан боғлиқ бар- совриндор бўлган жамоаларни рағбатланти- ни қоплаш учун ҳудудий “Ёшлар дафтари” ой муддатда ҳар бир ҳудуднинг битта тумани
киберспорт инфратузилмасини янада ча харажатлар 2023 йилда қуйидаги тартибда риш чораларини белгилаш; жамғармалари маблағлари ҳисобидан ҳар (шаҳри)да киберспортнинг камида иккита тури-
ривожлантириш ва кенгайтириш, соҳага тўғри- амалга оширилади: ойда 3 ой давомида 15 миллион сўмгача пул ни оммалаштириш бўйича “йўл хариталари”-
дан-тўғри инвестициялар жалб қилишни рағ- киберспортни янада ривожлантириш ва кенг маблағларини ажратиш; ни тасдиқласин. Бунда, 2023 йилдан бошлаб
батлантириш; чемпионатнинг республика финал босқичини оммалаштириш бўйича қўшимча шарт-шароит- ҳудудларда қуйидаги чора-тадбирлар амалга
ўтказиш учун — Ахборот-коммуникация техно- ларни яратиш. ажратилаётган маблағларни киберспорт оширилиши назарда тутилсин:
киберспорт турларига нисбатан ижобий жа- логияларини ривожлантириш жамғармаси то- клубларига алоҳида шартлар (киберспорт-
моатчилик фикрини шакллантириш, оммавий монидан IT-паркка бир марталик ажратилади- 9. Қуйидагиларни назарда тутувчи Кибер- чиларни тайёрлаш, тренер жалб қилиш, мусо- спорт ва оммавий жисмоний тарбия тад-
ахборот воситалари ва ижтимоий тармоқларда ган 1,5 миллиард сўм маблағлари ҳисобидан; спорт турларини янада ривожлантириш ва бақаларда иштирок этиш ва бошқалар) асоси- бирларининг ҳудудий календарь режаларига
кенг тарғибот-ташвиқот ишларини олиб бориш. кенг оммалаштириш чора-тадбирлари дас- да бериш тўғрисидаги таклифи маъқуллансин. киберспорт турлари бўйича мусобақаларни ки-
чемпионатнинг туман (шаҳар) ва вилоят тури 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин: ритиш ҳамда тизимли равишда ҳудудий спорт
3. Спортни ривожлантириш вазирлиги, босқичларини ўтказиш учун — спорт ва омма- Ёшлар ишлари агентлиги, Спортни ривож- мусобақаларини ўтказиш, шу жумладан, ҳар
Ахборот технологиялари ва коммуникаци- вий жисмоний тарбия тадбирларининг ҳудудий киберспорт лигасини ташкил қилиш ва лантириш вазирлиги ҳамда Ахборот технология- йили бир маротаба “Қорақалпоғистон Респуб-
яларини ривожлантириш вазирлиги ҳамда календарь режаси, Ёшлар ишлари агентлиги- унинг доирасида киберспорт клублари ўрта- лари ва коммуникацияларини ривожлантириш ликаси Жўқорғи Кенгеси Раиси кубоги” ва
Ёшлар ишлари агентлиги республикада ки- нинг бюджетдан ташқари жамғармасидан тенг сида тизимли равишда киберспорт лига мусо- вазирлиги бир ой муддатда киберспорт клубла- “Ҳоким кубоги” турнирларини ташкил қилиш;
берспорт турларини ривожлантириш ва кенг улушларда ажратиладиган жами 2 миллиард бақаларини ўтказиш; рига пул маблағларини ажратиш шартларини
оммалаштиришга масъул ваколатли давлат сўм маблағлар ҳисобидан амалга оширилади; белгиласин ва эълон қилсин. киберспорт бўйича тизимли равишда ҳу-
органлари этиб белгилансин. киберспортни янада ривожлантириш ва кенг дудий спорт мусобақаларини ўтказиш учун
д) 2024 йилдан бошлаб “Uzbekistan Esports оммалаштириш борасида спорт федерация 14. Олимпия шаҳарчаси объектларини лойи- маҳаллий бюджетлар маблағлари, юридик ва
Бунда уларнинг вазифалари қуйидагича Championship” республика чемпионатини мо- (ассоциация)лари фаолиятини кучайтириш; ҳалаш, қурилиш-монтаж, жиҳозлаш ва молия- жисмоний шахсларнинг ҳомийлик хайриялари-
белгилансин: лиялаштириш манбалари этиб қуйидагилар лаштириш ишларини мувофиқлаштириш бўйи- ни жалб қилиш;
ҳисобланади: киберспортни ривожлантириш соҳасида ча ишчи гуруҳининг Тошкент шаҳри, Яшнобод
Спортни ривожлантириш вазирлиги — давлат бошқарувини такомиллаштириш; туманида барпо этилаётган Олимпия шаҳар- мусобақаларда ғолиб ва совриндор бўлган
киберспортни расмий спорт тури сифатида спорт ва оммавий жисмоний тарбия тадбир- часида киберспорт турлари бўйича чемпио- жамоаларни пул мукофотлари, диплом, медаль,
тарғиб қилиш, у бўйича маҳаллий ва халқаро ларининг республика календарь режасига маз- киберспортчиларнинг соғлиғига салбий натлар, турнирлар ва мусобақаларни ўтказиш кубок ва бошқа совғалар билан тақдирлаш;
чемпионатлар, турнирлар ва бошқа мусобақа- кур мақсадлар учун Давлат бюджети ҳисобидан таъсир кўрсатадиган омилларни камайтириш; учун замонавий киберзонани ташкил қилиш
ларни ташкил этиш, жаҳон киберспорт майдо- ажратилган маблағлар; тўғрисидаги таклифи қабул қилинсин. киберспорт бўйича ҳудудий спорт феде-
нида Ўзбекистоннинг мавқеини яхшилаш бўйи- киберспортда “ping” муаммосини босқич- рация (ассоциация)ларини ташкил қилишни
ча чораларни кўриш; ҳудудий “Ёшлар дафтари” жамғармалари ма-босқич бартараф қилиш; Бунда, киберзона, шу жумладан, қуйидаги- қўллаб-қувватлаш, мавжуд спорт федерация
маблағлари; лардан иборат бўлиши белгилаб қўйилсин: (ассоциация)лари ҳудудий бўлинмаларининг
Ахборот технологиялари ва коммуника- жаҳон бозорида рақобат қила оладиган ки- фаолиятини кенгайтиришга кўмаклашиш.
цияларини ривожлантириш вазирлиги — Қорақалпоғистон Республикаси бюджети, ви- берспорт ўйинларини ишлаб чиқиш ва тижо- чемпионатлар, турнирлар ва мусобақалар
компьютер ўйинлари саноати бўйича маҳаллий лоятлар ва Тошкент шаҳри маҳаллий бюджет- ратлаштириш; ўтказиладиган махсус зал; 17. Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги
ва хорижий компанияларга зарур шарт-шароит- лари маблағлари; (А.Кўчимов) ҳамда Ўзбекистон Миллий телера-
лар яратиш, республика миқёсида киберспорт киберспортнинг истиқболлари ҳақида мобиль киберспорт машғулотлари зали; диокомпанияси (А.Хаджаев) бир ой муддатда
чемпионатлари, турнирлари ва бошқа мусо- жамғармалар, спорт федерация (ассо- тарғибот-ташвиқот ишларини кучайтириш; сервер ускуналари сақланадиган жой; киберспорт турларига нисбатан ижобий жамо-
бақаларни ташкил этишга кўмаклашиш; циация)лари, клублари, хорижий инвестор- ўқув-машғулот маркази; атчилик фикрини шакллантириш, оммавий ах-
лар, жисмоний тарбия ва спорт жамиятлари киберспорт билан шуғулланаётган ёшларда чемпионатлар, турнирлар ва мусобақаларни борот воситалари ва ижтимоий тармоқларда
Ёшлар ишлари агентлиги — ўқувчи-ёшлар- маблағлари; соғлом спорт маданиятини шакллантириш, тўғридан-тўғри ёритиш, сценаристлар, режис- кенг тарғибот-ташвиқот ишларини олиб бориш-
нинг бўш вақтларини мазмунли ўтказиш мақ- улар томонидан қонунга хилоф ва ғайриижти- сёрлар, таҳлилчилар ва шарҳловчилар учун га қаратилган мақолалар эълон қилиш, тематик
садида киберспорт турларига ёшларни, шу юридик ва жисмоний шахсларнинг ҳомийлик моий хатти-ҳаракатлар содир этилишининг студия; телекўрсатувлар намойиш этиш бўйича медиа-
жумладан, жисмоний имконияти чекланган ва хайриялари; олдини олиш. киберспорт маҳсулотлари ва товарларини режа қабул қилсин.
ногиронлиги бўлган ёшларни кенг жалб қилиш реклама ҳамда реализация қилиш шохобчаси.
ва уларнинг ушбу йўналишдаги ютуқларини қонунчилик ҳужжатлари билан тақиқланма- 10. Спортни ривожлантириш вазирлиги, Белгилансинки, киберзона фаолиятини таш- 18. Ушбу қарорнинг ижросини самарали таш-
қўшимча рағбатлантириш, киберспорт бўйича ган бошқа манбалар. Ахборот технологиялари ва коммуникацияла- кил қилиш билан боғлиқ харажатлар Олимпия кил қилишга масъул ва шахсий жавобгар этиб
халқаро чемпионатлар, турнирлар ва бошқа му- рини ривожлантириш вазирлиги ҳамда Ёшлар шаҳарчаси объектларини лойиҳалаш, қури- спортни ривожлантириш вазири А.И.Икрамов,
собақаларда маҳаллий киберспортчилар ишти- 6. Солиқ кодексининг 369-моддаси 1-банди- ишлари агентлигининг: лиш-монтаж ва жиҳозлаш ишлари учун бел- ахборот технологиялари ва коммуникацияла-
рок этиши учун зарур шарт-шароитлар яратиш. га мувофиқ, “Uzbekistan Esports Championship” гиланган манбалар ҳисобидан амалга ошири- рини ривожлантириш вазири Ш.Х.Шерматов
республика чемпионати, “Ўзбекистон Рес- Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва лади. ҳамда Ёшлар ишлари агентлиги директори
4. Спортни ривожлантириш вазирлиги, Ах- публикаси Вазирлар Маҳкамаси кубоги” ва спорт университетида 2023/2024 ўқув йилидан Олимпия шаҳарчаси объектларини лойи- А.З. Саъдуллаев белгилансин.
борот технологиялари ва коммуникацияларини “Ёшлар кубоги” турнирлари, шунингдек, ки- бошлаб “Спорт фаолияти: киберспорт” бака- ҳалаш, қурилиш-монтаж, жиҳозлаш ва мо-
ривожлантириш вазирлиги ҳамда Ёшлар ишла- берспорт турлари бўйича чемпионатлар, тур- лавриат таълим йўналишини очиш ҳамда ушбу лиялаштириш ишларини мувофиқлаштириш Қарор ижросини муҳокама қилиб бориш,
ри агентлигининг 2023 йилдан бошлаб анъана- нирлар ва бошқа мусобақаларда ғолиб ҳамда йўналиш бўйича ўқиш муддатини 3 йил этиб бўйича ишчи гуруҳи (А.Арипов) киберзонанинг ижро учун масъул идоралар фаолиятини му-
вий тарзда киберспорт турлари бўйича: совриндор бўлган киберспортчиларга бирйўла белгилаш; лойиҳа-смета ҳужжатлари белгиланган вофиқлаштириш ва назорат қилиш Ўзбекистон
бериладиган пул мукофотлари ва совғалар тартибда ишлаб чиқилиши ҳамда давлат Республикаси Бош вазири А.Н.Арипов зимма-
ҳар йили апрель ойида “Uzbekistan Esports жисмоний шахслардан олинадиган даро- “Uzbekistan Esports Championship” респуб- сига юклансин.
Championship” республика чемпионатини; мад солиғини ҳисоблашда жами даромад лика чемпионатида охирги бир йилда ғолиб
таркибига киритилмаслиги ва ўз навбатида, (1-ўрин) бўлган киберспортчиларни 2023/2024 Ўзбекистон Республикаси Ш.МИРЗИЁЕВ
ҳар йили декабрь ойида “Ўзбекистон Рес- солиққа тортилмаслиги маълумот учун қабул ўқув йилидан бошлаб Ўзбекистон давлат жисмо- Президенти
публикаси Вазирлар Маҳкамаси кубоги” тур- қилинсин. ний тарбия ва спорт университетининг “Спорт
нирини; фаолияти: киберспорт” бакалавриат таълим Тошкент шаҳри,
7. Киберспорт турларини янада ривож- йўналишига касбий (ижодий) имтиҳонларни 2022 йил 16 ноябрь
ҳар йили июнь ойида “Ёшлар кубоги” тур- лантириш ва кенг оммалаштириш бўйича топширишдан озод қилиш ва уларга макси-
нирини ўтказиш тўғрисидаги таклифлари маъ- идоралараро кенгаш (кейинги ўринларда — мал балл бериш;
қуллансин. Идоралараро кенгаш) ташкил қилинсин ҳамда
унинг таркиби 1-иловага мувофиқ тасдиқлансин. киберспорт фаолиятини ўзини ўзи банд
5. Белгилансинки: қилган шахслар шуғулланиши мумкин бўлган
а) “Uzbekistan Esports Championship” рес- фаолият (ишлар, хизматлар) турлари рўйхатига
публика чемпионати, “Ўзбекистон Респуб- киритиш;

Жисмоний тарбия ва спорт бўйича мутахас-
сисларни қайта тайёрлаш ва малакасини оши-
риш институтида киберспорт турлари бўйича

4 2022 йил 17 ноябрь, 235-сон Жараён

ПРЕЗИДЕНТ ҚАРОРЛАРИ — ҲАЁТДА ВА НАЗОРАТДА

ШАХСИЙ МАСЪУЛИЯТ ВА МУСТАҲКАМ ИЖРО ИНТИЗОМИ — ХОРИЖИЙ

ДАВЛАТЛАР БИЛАН ҲАМКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ

Лазиз ҚУДРАТОВ, Вазирликда ҳужжат айланишини ташкил Шунингдек, давлатимиз раҳбарининг 2022 йил Ҳукуматлараро комиссия йиғилишлари нати- БАА, Саудия Арабистони, Қатар, Эрон, Вьетнам,
этиш тизимига мувофиқ келган ҳар бир топши- 7 сентябрдаги фармонининг ўз вақтида бажа- жаларига кўра 100 дан ортиқ ҳужжат имзоланди. Туркия, Афғонистон, Жанубий Корея, Марказий
Инвестициялар ва ташқи савдо риқ бир кун ичида масъул бажарувчига еткази- рилиши дастлабки устав капитали 100 миллион Осиё, МДҲ мамлакатлари билан турли йўналиш-
лади, ижро муддати назоратга олинади. Ҳамма АҚШ долларига тенг бўлган ва босқичма-босқич Жорий йил якунига қадар Қозоғистон, Қирғи- ларда “йўл хариталар”ни амалга оширмоқдамиз.
вазирининг биринчи ўринбосари босқичлар Ijro.gov.uz тизими ёрдамида элек- 1 миллиард долларга етказиладиган МЧЖ шакли- зистон, Жанубий Корея, Финляндия, Латвия
трон шаклда юритилади. даги “Ўзбекистон Республикаси тўғридан-тўғри билан Ҳукуматлараро комиссияларининг яна 5 Булар мамлакатимиз иқтисодиётининг тур-
Ҳар куни эрталаб кунни инвестициялар жамғармаси” инвестиция компа- йиғилиши режалаштирилган. ли соҳаларига ижобий таъсир кўрсатадиган, ўн
режалаштираётганда, доимо Ҳар куни вазирлик раҳбарига топшириқлар нияси ташкил этилишига туртки бўлди. минглаб янги иш ўринларини ташкил этишда
долзарб бўлган “Тартиблилик бажарилиши ҳолати юзасидан ҳисоботлар тақ- Вазирлик томонидан эришилган келишув- ёрдам берадиган кенг қамровли ҳужжатлардир.
вақтни тежайди”, “Ижро дим этилади. Жамғарма ташкил топиши натижасида мам- ларнинг бажарилиши, шартнома мажбуриятла-
одоби — интизомнинг асоси” лакатимиз иқтисодиётнинг турли соҳаларида рининг ижроси ва қўшма лойиҳаларнинг амалга Мисол учун, Президентимизнинг 2022 йил 23
каби иборалар эсга олинади. Бу жорий вазият тўғрисида тўлақонли та- хорижий инвесторлар билан истиқболли қўшма оширилишини тизимли равишда назорат қилиб августдаги қарори билан тасдиқланган Саудия
Улар устувор вазифаларни саввур ҳосил қилиш, унга ўз вақтида тўғри баҳо лойиҳаларни биргаликда молиялаштириш ва борилади. Арабистони Подшоҳлигига давлатимиз раҳбари-
қўйишга, жамоага энг долзарб бериш ва зарур бўлса, уни янада яхшилаш учун йирик, юқори даромадли ташаббусларни янада нинг ташрифи якунларига кўра имзоланган ҳуж-
йўналишларни белгилаб тезкор чоралар кўриш имконини беради. самарали амалга ошириш имкониятини қўлга Оддий тил билан айтганда, белгилан- жатларни, эришилган инвестиция лойиҳалари
беришга, раҳбарият ва юқори киритди. Бу эса хорижий сармоядорларнинг ган муддатларнинг якунидан дарак берув- ва келишувларни амалга ошириш ҳамда ўзаро
идоралар томонидан берилган Масалан, жорий йилнинг 1 ноябрига қадар мамлакатимизга инвестиция киритишга бўлган чи “қизил чироқ” ёнмасдан туриб, вазирлик манфаатли ҳамкорликни янада кенгайтириш
топшириқларнинг ўз вақтида вазирликка Президент томонидан тасдиқланган қизиқишининг янада ошишига олиб келади. видеоконференцалоқа тарзида ҳамкорлар ўр- бўйича “йўл хариталари”ни келтириш мумкин.
бажарилишини таъминлашга 293 ҳужжат келиб тушган, улар асосида ижро- тасида учрашув ва музокаралар ташкил қила-
ёрдам беради. чиларга 1407 вазифа аниқ белгилаб берилган. ди. Ҳар бир лойиҳани ўз вақтида ҳаётга татбиқ Инвестиция лойиҳалари ва келишувларни
Жумладан, давлатимиз раҳбарининг 43 фар- амалга ошириш бўйича “йўл харитаси”нинг ўзи
Шу нуқтаи назардан, Инвестициялар ва мони билан 253, 142 қарорига асосан 510, тас- ЖОРИЙ ЙИЛНИНГ 1 НОЯБРИГА ҚАДАР ВАЗИРЛИККА ПРЕЗИДЕНТ 2026 йилгача босқичма-босқич амалга ошири-
ташқи савдо вазирлиги раҳбарияти томони- диқланган 6 тартиб бўйича 53, 102 учрашув ба- ТОМОНИДАН ТАСДИҚЛАНГАН 293 ҲУЖЖАТ КЕЛИБ ТУШГАН, ладиган муқобил энергетика, пропилен ишлаб
дан юқори органларнинг норматив-ҳуқуқий ённомаси доирасида 591 йўналишдаги алоҳида УЛАР АСОСИДА ИЖРОЧИЛАРГА 1407 ВАЗИФА АНИҚ БЕЛГИЛАБ чиқариш, тиббий хизмат ва фармацевтика ма-
ҳужжатлар талабларини, вазирлик раҳбария- топшириқ-вазифалар қўйилди. БЕРИЛГАН. ЖУМЛАДАН, ДАВЛАТИМИЗ РАҲБАРИНИНГ 43 ФАРМОНИ териаллари ишлаб чиқариш, қишлоқ хўжалиги,
ти томонидан берилган топшириқ ва вазифа- БИЛАН 253, 142 ҚАРОРИГА АСОСАН 510, ТАСДИҚЛАНГАН 6 ТАРТИБ чакана савдо тармоғини ташкил этиш, инфра-
лар бажарилишини, Ҳукуматлараро комис- Жорий қилинган қатъий ижро назорати ёрда- БЎЙИЧА 53, 102 УЧРАШУВ БАЁННОМАСИ ДОИРАСИДА тузилмани ривожлантириш, уй-жой қурилиши
сиялар йиғилишлари ҳамда Ўзбекистоннинг мида давлат раҳбарининг 32 фармони бўйича 591 ЙЎНАЛИШДАГИ АЛОҲИДА ТОПШИРИҚ-ВАЗИФАЛАР ҚЎЙИЛДИ. каби соҳаларда жами 15,03 миллиард доллар-
ҳамкор давлатлар билан олий ва юқори да- 152 топшириқ, 90 қарори бўйича 263 топшириқ, лик 14 лойиҳани ўз ичига олади.
ражадаги учрашувлар доирасида қабул қи- 6 тартиб доирасида 48 топшириқ ва баёнлар Йиғилишларда қабул қилинадиган қарорлар қилиш мақсадида иш жараёнида юзага келади-
линган Битим ва Баённомаларини амалга бўйича 389 топшириқ бажарилди. товар айланмасини кўпайтириш, ташқи савдо ган масалалар ва муаммоларни ҳал этиш учун Қолган иккита “йўл харитаси” доирасида
ошириш борасида барча таркибий бўлин- соҳасидаги тўсиқларни бартараф этиш, транс- барча амалий ёрдам кўрсатади. транспорт ва логистика, фан-таълим, туризм,
маларнинг аниқ ва ўзаро келишилган ҳолда Албатта, бир қараганда, буларнинг бари ста- порт ва логистика йўналишларини ривожлан- банк соҳасини ривожлантириш, савдо ва бошқа
фаолият олиб боришини таъминлашга катта тистик рақамлар бўлиб кўриниши мумкин. Аммо тириш, турли соҳаларда қўшма лойиҳаларни Чет эллик ҳамкорлар билан ўзаро муноса- йўналишларда қўшма лойиҳаларнинг амалга
эътибор қаратилмоқда. бажарилган ҳар бир топшириқнинг ортида кўплаб амалга оширишни жадаллаштириш, саноат ко- батларда ижро интизоми халқаро даражадаги оширилишини назарда тутган.
одамларнинг меҳнати, саноат тармоқларининг операциясини кенгайтиришга қаратилган. аҳамиятга эга омилга, халқаро хушмуомалалик
Вазирлик тизимида бу борадаги ишлар муваффақиятли ривожланиши, минглаб фуқа- ва одоб-ахлоқ кўрсаткичига айланади. Таъкидлаб ўтилганидек, булар шунчаки
Президентимизнинг 2021 йил 10 февралдаги роларни иш билан таъминлайдиган йирик қўшма Ушбу ечимларнинг аксарияти ишлаб чиқа- рақамлар эмас. Бу инсонларнинг ҳаёт сифати-
“Қонунчилик ҳужжатлари ижросини самарали лойиҳаларнинг амалга оширилиши турибди. рувчилар ва экспортчилар учун чин маънода Музокара олиб борувчи томонларнинг масъ- ни, аҳоли даромадини яхшилаш, янги иш ўрин-
ташкил этишда давлат бошқаруви органлари ўта муҳим ва долзарбдир. Бу тадбирлар тез- улияти, қабул қилинган мажбуриятларни ба- ларини яратиш, иқтисодиётни модернизация
ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органла- Масалан, Президентимизнинг 2022 йил корлик билан амалга оширилиши керак, чунки жариш интизоми ҳамкор мамлакатларнинг ҳу- қилиш, маданий-гуманитар, маънавий алоқа-
ри раҳбарларининг шахсий жавобгарлигини 6 апрелдаги “Ташқи савдо фаолияти иштирокчи- савдо масалаларида ҳар бир кун ғаниматдир. кумат ва ишбилармон доиралар вакилларида ларни кенгайтириш ва мамлакатимизда инсон
кучайтиришга доир қўшимча чора-тадбирлар ларини қўллаб-қувватлашнинг қўшимча чора-тад- Шу сабаб, вазирлик қўйилган топшириқларнинг шахсий ишонч туйғусини шакллантиришнинг қадри ва манфаатларини кафолатли таъмин-
тўғрисида”ги ҳамда “Республикада экспорт ва бирлари тўғрисида”ги фармони талабларининг ўз ўз вақтида бажарилишини назорат қилиш учун энг муҳим омилидир. лаш мақсадида амалга оширилаётган бошқа
инвестиция салоҳиятини янада ривожланти- вақтида бажарилиши Европа Иттифоқи мамла- энг қатъий чораларни қўллашга шай ва ҳозир. саъй-ҳаракатларнинг ажралмас қисмидир.
ришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғриси- катларига юқори қўшилган қийматга эга маҳсулот- Шахсий ишонч, ўз навбатида, инвестициявий
да”ги фармонлари, Вазирлар Маҳкамасининг ларни экспорт қилишда маҳаллий корхоналарга Жумладан, жорий йилнинг январь-октябрь ёки сиёсий қарорлар қабул қилишда ҳал қилув- Қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавоб-
1999 йил 12 январдаги “Ижро интизомини уларнинг транспорт харажатларини қоплаш учун ойларида Ўзбекистоннинг Ўмон, Эрон, Покис- чи аҳамиятга эга. гарлик ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик
мустаҳкамлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги, 70 фоизгача, қўшни давлатларга экспорт қилишда тон, Саудия Арабистони, Венгрия, Тожикистон, қоидаси бўлиши керак. Ушбу қоида ҳар қандай
1999 йил 29 мартдаги “Ўзбекистон Республика- эса 50 фоизгача миқдорда субсидиялар бериш ме- Ҳиндистон, Бангладеш, Озарбайжон, Хитой, Шу билан бирга, хорижий шериклар билан ташаббус ижросининг муваффақият таомили-
си давлат ҳокимияти ва бошқарув органларида ханизмини жорий этишга, товар, ишлар ва хизмат- Беларусь, Россия, Япония каби 14 хорижий ҳамкорлик доирасида ижро интизомини таъ- дир. Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги ўз
иш юритиш ва ижро назоратини ташкил этиш ларни экспорт қилишда талаб қилинадиган олдин- давлатлар билан Ҳукуматлараро комиссиялари минлашга қаратилган фаолият ҳар бир олий ва фаолиятининг барча йўналишларида Президен-
бўйича норматив ҳужжатларни тасдиқлаш ҳақи- дан тўлов миқдорини 100 фоиздан 50 фоизгача йиғилишлари, шунингдек, Германия — Ўзбе- юқори даражадаги ташриф якунлари бўйича тимиз раҳбарлигида олиб борилаётган ислоҳот-
да”ги қарорлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий камайтириш имкони яратилди. кистон ишбилармонлар кенгаши йиғилиши қабул қилинадиган тегишли “йўл хариталари”да ларни муваффақиятли амалга ошириш ва Янги
ҳужжатлар асосида ташкил қилинган. бўлиб ўтди. белгиланган топшириқлар устидан назоратни Ўзбекистоннинг жаҳон сиёсий, инвестициявий
Бундан ташқари, Ҳукумат комиссияси қарор- ҳам қамраб олади. ва ишбилармон доираларида масъулиятли ва
лари асосида Ёш тадбиркорларни қўллаб-қув- ишончли ҳамкор сифатидаги имижини шакллан-
ватлаш жамғармаси маблағлари ҳисобидан Ҳозирда Япония, Малайзия, ХХР, Покистон, тириш мақсадида ижро интизомини таъминлашга
ёшлар лойиҳаларига 500 минг АҚШ долларига- алоҳида эътибор қаратиб келмоқда.
ча кредит ажратиш механизми йўлга қўйилди.

Марказий Осиё — Европа Иттифоқи: ХАЛҚАРО РИШТАЛАР
ЕВРООСИЁ РАВНА£И Й¤ЛИДАГИ
БИРГАЛИКДАГИ САЪЙ-ҲАРАКАТЛАР БИЛАНГИНА
ИСТИ£БОЛЛИ ¥АМКОРЛИК
ИҚЛИМ ЎЗГАРИШИНИНГ ОЛДИНИ ОЛИШ МУМКИН
17-18 ноябрь кунлари Самарқандда “Европа Иттифоқи — Марказий Осиё” форматидаги
18-вазирлар учрашуви ва “ЕИ — Марказий Осиё” форматида ўзаро боғлиқлик бўйича Шу кунларда Шарм аш-Шайх шаҳрида (Миср) БМТ Иқлим ўзгариши бўйича ларни жорий этиш бўйича кенг кўламли ислоҳот-
“Барқарор тараққиёт учун глобал дарвоза” конференцияси бўлиб ўтади. доиравий конвенция томонлари конференциясининг йигирма еттинчи лар кечмоқда.
сессияси бўлиб ўтмоқда. Унда Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати раиси
Тадбирда иштирок этиш учун Ўзбекистонга доридир. Президент Шавкат Мирзиёев савдо-иқти- Танзила Норбоева бошчилигидаги делегация ҳам иштирок этмоқда. Ўзбекистон Орол денгизи инқирози билан
Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик содий ҳамкорликни ривожлантириш, жумладан, ЕИ боғлиқ муаммоларни ҳал этиш бўйича қатъий
сиёсати бўйича олий вакили, Европа комиссияси ви- бозорига мақбул кириш учун самарали транспорт Ушбу конференция 1995 йилдан буён ҳар йили ришни 35 фоиз камайтириш мажбуриятини яна чоралар кўриб келади. Сўнгги беш йилда Орол
це-президенти Жозеп Боррель келиши кутилмоқда. логистикаси йўлакларини яратиш, инвестициялар, ўтказиб келинади. Жорий йилда конвенция ишти- бир бор тасдиқлайди. Ушбу мақсадларга эришиш денгизининг қуриган тубида 1,7 миллион гектар-
экоинновациялар, энергия ва ресурсларни тежайди- рокчилари иқлим ўзгариши оқибатларини юмша- учун қайта тикланадиган энергия манбаларини дан ортиқ ўрмонзор барпо этилган бўлса, 2026
Бўлажак тадбирлар, шунингдек, 27 октябрь куни ган технологиялар каби қатор устувор йўналишларга тиш ва уларга мослашиш бўйича лойиҳаларни жорий этиш бўйича кенг кўламли дастурлар амал- йилга келиб бу кўрсаткич 2,5 миллион гектар-
Остона шаҳрида “ЕИ — Марказий Осиё” саммити алоҳида эътибор қаратмоқда. Афғонистоннинг тар- молиялаштириш масалаларини кўриб чиқмоқда. га оширила бошланди. гача етади ёки ҳудуднинг қарийб 80 фоизини
муваффақиятли ўтказилгани ва Европа комиссияси тибга келиши масаласи ҳамкорликнинг муҳим йўна- қамраб олади. БМТ Бош Ассамблеясининг мах-
президенти Шарль Мишелнинг Ўзбекистонга ташри- лиши ҳисобланади. Ўзбекистон парламенти юқори палатаси раи- Мамлакатимизда 2026 йилга келиб “яшил” сус резолюцияси билан Оролбўйи минтақаси
фи минтақалараро мулоқот ва ҳамкорлик фаоллаш- си ўз нутқида биргаликдаги саъй-ҳаракатлар би- энергетика улушини 8 минг МВтга етказиш режа- Экологик инновациялар ва технологиялар ҳуду-
гани, томонларнинг кўп қиррали ҳамкорликни ривож- Давлатимиз раҳбари жорий йил октябрь ойида лангина оқибатлари Марказий Осиёда ҳам яққол лаштирилмоқда, бу карбонат ангидрид гази чиқа- ди, деб эълон қилинди.
лантиришга интилишининг яққол тасдиғидир. Остона шаҳрида бўлиб ўтган “Европа Иттифоқи — кузатилаётган иқлим ўзгаришлари муаммосига ришни 5 миллион тоннага камайтириш имконини
Марказий Осиё” саммитидаги нутқида бу соҳаларда қарши туриш мумкинлигини таъкидлади. беради. 2030 йилга келиб иқтисодиётнинг энергия Олий Мажлис Сенати раиси Танзила Норбоева
“Европа Иттифоқи — Марказий Осиё” мулоқоти қатор муҳим ва самарали ташаббусларни илгари самарадорлигини икки баробар ошириш, қайта ўз нутқида мамлакатимиз халқаро ҳамжамият би-
минтақа давлатлари билан ҳамкорликнинг қўшимча сурди, шунингдек, Ўзбекистон шу форматда мам- — Ўзбекистоннинг асосий мақсади амалга тикланадиган энергия улушини камида 25 фоизга лан фаол ҳамкорлик қилишга тайёрлигини билди-
воситасини яратиш мақсадида 2004 йил ноябрь ойи- лакатларимиз хавфсизлиги, барқарор тараққиёти оширилаётган таркибий ислоҳотларга “яшил” етказиш режалаштирилган. риб, минтақавий иқлим кенгашини ташкил этиш
да ЕИ ташаббуси билан бошланган. Мулоқот доира- ва фаровонлиги учун очиқ, тизимли ва самарали иқтисодиёт тамойилларини жорий этиш орқа- таклифини илгари сурди. Бу иқлимга мослашиш
сида ЕИ Марказий Осиё минтақасида барқарорлик мулоқотга содиқлигини яна бир карра тасдиқлади. ли иқтисодий тараққиётга эришишдир. Бу йўна- Ҳар йили 200 миллион туп дарахт ва бута экишни бўйича лойиҳаларни тарғиб қилишда, чўлланиш
ва хавфсизликни мустаҳкамлаш, барқарор иқтисо- лишда иқтисодиётнинг барча секторларида назарда тутувчи “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси ва ер деградациясига қарши курашишда, сув те-
дий ривожланиш ва аҳоли турмуш даражасини оши- Ўзбекистон ва Европа ҳамжамиятлари ўртаси- углероддан камроқ фойдаланишга ўтиш ва ре- кўп жиҳатдан мамлакатда иқлим ўзгариши оқибатла- жовчи технологиялар жорий этишда ҳамкорлик
ришга кўмаклашмоқда. даги муносабатларнинг бошланиши 1992 йил 15 сурсларни тежаш, самарали ва экологик тоза рини юмшатиш ва уларга мослашишга хизмат қилади. самарадорлигини ошириш имконини беради.
апрелда Ўзбекистон ҳукумати ва Европа Иттифоқи технологияларни жорий этиш устувор йўналиш Натижада беш йилдан сўнг шаҳарлардаги кўкаламзор
2004 йилдан 2006 йилгача ушбу мулоқот доира- комиссияси ўртасида ўзаро англашув меморанду- ҳисобланади, – деди Т.Норбоева. майдонлар ҳозирги 8 фоиздан 30 фоизга ошади. Кейинги йилда Ўзбекистонда чўлланишга қар-
сида учта учрашув — Бишкекда (Қирғизистон, 2004 ми имзоланишига тўғри келади. 1994 йил 16 ноябр- ши курашиш ва ёввойи ҳайвонларнинг кўчиб
йил), Брюсселда (Бельгия, 2005 йил) ва Олмаотада да томонлар ўртасида дипломатия муносабатлари Париж битими доирасида Ўзбекистон 2030 Мамлакатимизда сув ресурсларидан самарали юрувчи турларини сақлаш бўйича БМТнинг иккита
(Қозоғистон, 2006 йил) бўлиб ўтди. ўрнатилди. йилгача ЯИМ бирлигига иссиқхона газлари чиқа- фойдаланиш мақсадида сув тежовчи технология- йирик тадбирини ўтказиш режалаштирилмоқда.

2007 йилдан бошлаб Германия ташаббуси билан Ҳозирги вақтда томонлар жорий йилнинг 6 июли- КОНФЕРЕНЦИЯ ДОИРАСИДАГИ УЧРАШУВЛАР
ЕИнинг Марказий Осиё бўйича стратегияси қабул да Брюсселда парафирланган Кенгайтирилган ше-
қилиниши ортидан ташқи ишлар вазирлари даража- риклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битим бўйича му- Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати раиси Олий Мажлис Сенати раиси Танзила Норбоева Миср Араб
сида учрашувлар ўтказила бошланди. Ҳозирга қадар зокараларни муваффақиятли якунлади. Ушбу кенг Танзила Норбоева Қоҳира шаҳрида 22 араб давлатини Республикаси парламенти Сенати раиси Абдулваҳоб Абдуррозиқ
ташқи ишлар идоралари раҳбарларининг 17 та учра- қамровли ҳужжат икки томонлама алоқаларни бутун- бирлаштирган Араб давлатлари парламентлари лигаси
шуви бўлиб ўтди. лай янги босқичга олиб чиқиши кутилмоқда. билан ҳам учрашди.
раиси Одил ал-Асумий билан учрашди.
Ташқи ишлар идоралари раҳбарлари даражасида Ўтган йили апрель ойида Ўзбекистонга “GSP+” Учрашувда икки томонлама алоқа- катлари парламентлари аёл етакчи-
“ЕИ — МО” вазирлар учрашуви ўтказилиши мунтазам- имтиёзлар тизимининг бенефициар давлати мақо- Учрашувда Ўзбекистон парламентининг араб давлатлари парла- ларга доир қатор масалалар, хусусан, ларининг биринчи форумини ўтказиш
лик касб этиши борабарида, худди шундай форматда ми берилди, бу мамлакатнинг инсон ҳуқуқлари ва ментлари, хусусан, Араб давлатлари парламентлари лигаси билан савдо-иқтисодий, маданий гуманитар ташаббуси қўллаб-қувватланди.
доимий учрашувлар ўтказишнинг бошқа механизмлари барқарор ривожланиш соҳасидаги мажбуриятларини ҳамкорликни янада фаоллаштириш масалалари муҳокама қилинди. ҳамда парламент йўналишида фаол
яратилди. Улар орасида парламентлараро алоқалар, бажаришдаги муваффақиятлари Европа Иттифоқи ҳамкорликни ривожлантириш маса- Эътиборлиси, мулоқотда аҳоли-
иқтисодиёт, савдо, инвестиция, адлия, демократия, ин- томонидан эътироф этилганини тасдиқлади. Ушбу Танзила Норбоева Ўзбекистон парламенти ва мазкур лига ўртаси- лалалари муҳокама қилинди. нинг ижтимоий эҳтиёжманд қатлам-
сон ҳуқуқлари, таълим, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш мақомнинг қўлга киритилиши туфайли Ўзбекистон- даги ҳамкорликни мустаҳкамлаш мақсадида англашув меморандуми- лари, жумладан, аёллар ва ёшларни
ва сув ресурслари масалалари бўйича тегишли идора- нинг Европа Иттифоқи мамлакатларига экспорти ни имзолаш таклифини қўллаб-қувватлаб, ўзаро дўстлик ва манфа- Танзила Норбоева парламентлар ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш
лар ўртасида учрашувлар ўтказилмоқда. ҳажми сезиларли даражада ошди. атли муносабатларни сифат ва мазмун жиҳатидан ривожлантиришга дўстлиги мамлакатларимиз ўртасидаги масаласи икки мамлакатда ҳам дав-
рағбат билдирди. алоқаларни ривожлантиришда муҳим лат сиёсати даражасига кўтарилган
2013 йилдан буён ташқи ишлар вазирлари ўрин- Жорий йилнинг январь-сентябрь ойларида ўзаро механизмлардан бири эканини таъкид- устувор йўналишларидан бири экани
босарлари даражасида сиёсий ва хавфсизлик маса- товар айирбошлаш ҳажми 3 миллиард доллардан Одил ал-Асумий Араб давлатлари уюшмаси, жумладан, Араб дав- лаб, Миср парламенти билан ўзаро таъкидланиб, бу борада ўзаро тажри-
лалари бўйича “Европа Иттифоқи — Марказий Осиё” ошиб, 15,8 фоиз ўсди. Келгуси йилларда бу кўрсат- латлари парламентлари лигаси Ўзбекистоннинг Марказий Осиёдаги ҳамкорликни кучайтиришга, жумладан, ба алмашиш ва ҳамкорликни йўлга
юқори даражадаги мулоқоти йўлга қўйилди. 2019 кични 10 миллиард долларга етказиш режалашти- етакчи ўрнини эътироф этган ҳолда, мамлакатимиз билан барча соҳа- олий даражада эришилган келишув- қўйиш юзасидан фикр алмашилди.
йилда Европа Иттифоқининг минтақага оид янги- рилган. Бугунги кунда Ўзбекистонда ЕИ давлатлари ларда, хусусан, парламентлараро ҳамкорликни янада фаоллаштириш- ларни амалга ошириш доирасидаги ва- Шунингдек, маданий-гуманитар соҳа-
ланган стратегияси қабул қилиниши билан минтақа- сармояси иштирокида 1052 та корхона, жумладан, га тайёрлигини қайд этди. Шунингдек, араб ишбилармон доиралари зифаларнинг бориши устидан тизимли даги алоқаларга ҳам эътибор қара-
лараро мулоқотнинг янги форматлари — “Европа 304 та корхона 100 фоиз Европа капитали асосида иштирокида Ўзбекистонда йирик иқтисодий форум ўтказиш таклифи парламент назоратини ўрнатишга тай- тилди.
Иттифоқи — Марказий Осиё” иқтисодий форуми, фаолият юритмоқда. қўллаб-қувватланди. ёрлигини билдирди.
Фуқаролик жамияти форуми фаолияти йўлга қўйил- Мулоқот давомида томонлар ўрта-
ди. Шунингдек, Ўзбекистон Президенти ташаббуси Шубҳасиз, Самарқандда “Европа Иттифоқи — Мулоқот чоғида Ўзбекистоннинг қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини Абдулваҳоб Абдуррозиқ кейинги сидаги ҳамкорлик алоқаларини яна-
билан “Европа Иттифоқи — Марказий Осиё” ҳамкор- Марказий Осиё” форматида бўлиб ўтадиган тадбир- араб давлатларига экспорт қилиш ва бунда транспорт логистикаси ма- йилларда ўзаро алоқалар янги, янада да кенгайтириш ва ривожлантириш
ликни мустаҳкамлаш бўйича вазирлар конференция- лар натижалари минтақалараро ҳамкорлик асосла- салаларини самарали ҳал этиш чоралари ҳам муҳокама қилинди. юқори босқичга кўтарилгани ва турли масалаларини тартибга солувчи “йўл
си иш бошлади. Давлатимиз раҳбарининг Хивада рини мустаҳкамлайди, халқларимиз фаровонлиги соҳаларда катта амалий натижаларга харитаси” ишлаб чиқиб, амалиётга
2023 йилда биринчи “Европа Иттифоқи — Марказий йўлида мавжуд ўзаро манфаатли шериклик салоҳия- Ўзбекистонда гендер тенгликни таъминлаш борасида юритила- эришилаётганини мамнуният билан татбиқ этишга келишиб олинди.
Осиё” туризм форумини ўтказиш ташаббусини ЕИ ва тини рўёбга чиқаради ва бу борадаги алоқалар ётган давлат сиёсатининг юқори самараси эътироф этилган ҳолда, қайд этди. 2023 йилда Самарқанд
Марказий Осиё давлатлари ҳам қўллаб-қувватлади. кўламларини сезиларли даражада кенгайтиришга 2023 йилда Самарқанд шаҳрида араб ва мусулмон мамлакатлари пар- шаҳрида араб ва мусулмон мамла- Ҳожиакбар ТЎЛАГАНОВ
хизмат қилади. ламентлари аёл аъзоларининг биринчи форумини ўтказиш ташаббуси
Ўзбекистон минтақамиз ва Европа Иттифоқи ўр- илгари сурилди.
тасидаги ҳамкорликни изчил чуқурлаштириш тараф- “Дунё” АА

Тамаддун 52022 йил 17 ноябрь, 235-сон

САМАРҚАНД РУҲИ

ТУРКИЙ ДУНЁНИ
БУЮК КЕЛАЖАК КУТМО£ДА

Инсон бу ёруғ оламга нима мақсадда келиб кетади? Қандай яшаши, умрини қандай
сарфлаши, нималардан тийилиши керак? Бу саволларга жавоб топиш учун ҳар бир киши
ҳаётнинг ҳикмат қозонида қайнаши, олис мозий ва келажакка мушоҳадавий сафар қилиши,
улуғ алломаларнинг “Яшамоқлик баҳам кўрмоқликдир”, деган хулосаси замиридаги маъно-
моҳиятни англаб етиши талаб этилади. Бу англаш ер юзидаги барча моддий ва маънавий
бойликлар буюк сарҳисобга қадар туғилажак зурриётлар учун яратилгани, улардан
баҳраманд бўлишга ҳамма ҳақли эканини тан олишдан бошланади. Шундай экан, улардан
фойдаланиш сиёсати муайян давлат ёки миллат манфаатларига мослаштирилмаслиги
керак. Улуғларнинг “Ҳамжиҳат яшанглар, бир-бирингизга ризқ улашинглар, кенгга — кенг,
торга — тор дунё бу”, деган ўгитидан англашиладиган маъно ҳам шу.

Аҳмаджон МЕЛИБОЕВ, бугун ҳам сон-саноқсиз ва уларнинг сафи, таас- Ушбу ташкилот қисқа вақт ичида жуда кат- форум ўтказишни, келгуси йили Ўзбекистонда Самарқанд саммити Ўзбекистон бугун халқаро
Ўзбекистонда хизмат кўрсатган суфки, озаяётгани йўқ. та ва масъулиятли йўлни босиб ўтди. 2009 йил туркий дунё ёшларининг илм ва инновациялар расмий ва халқона дипломатия марказига айла-
журналист 3 октябрда Озарбайжоннинг Нахичеван шаҳрида халқаро конгрессини ташкил этиш таклифини ил- ниб бораётганини кўрсатди.
Бугунги мураккаб дунёда иқтисодий ман- бўлиб ўтган саммитда Туркий тилли давлатлар гари сурди.
1972-1974 йиллари япон ҳукуматига бошчилик фаат иштиёқи кўп ҳолларда маънавий-ахлоқий ҳамкорлик кенгашини тузиш тўғрисидаги Нахиче- Янги асрнинг учинчи ўн йиллиги бошида дунё
қилган Какуэй Танака Япония ва собиқ иттифоқ қадриятлардан устун келмоқда. Ҳаёт иккита йўл ван битими имзоланди. Кенгаш БМТда рўйхатдан Дунё халқларининг маданий-маърифий ҳам- нимадан азият чекмоқда? Катта-кичик давлатлар
ўртасидаги иқтисодий алоқаларни ривожланти- ёқасида қайси бирини танлаш ҳақида бош қотира- ўтган халқаро ҳукуматлараро ташкилот сифати- корлиги ривожига муносиб ҳисса қўшиш, мада- умумманфаат йўлида бирлашмаслик, бир-бири-
риш масалаларига бағишланган нуфузли учра- ётган, тараддудланиб қолган беқарор кишининг да ўз фаолиятини бошлади. Кейинги саммитлар ний-маънавий алоқаларни кучайтиришда бадиий ни тушунмаслик, тушунса-да, буни тан олишга
шувда табиий бойликлардан ким фойдаланиши жумбоқли ҳолатидай таассурот уйғотади. Улардан Олмаота, Бишкек, Габала, Бодрум, Остона, адабиётнинг роли ва аҳамияти катта. Шу маъно- ички эго йўл қўймаётганидан азобланмоқда. Сиё-
эмас, уларнинг инсон фаровонлигига хизмат бирида инсон ҳар қандай ҳолатда ҳам моддий Чўлпонота, Боку шаҳарларида ўтказилди. Улар- да, саммит қатнашчилари Ўзбекистонда туркий сий, ҳарбий тузилмалар дунёга ягона гегемонлик
қилиши муҳимлигини айтиб, кўпларни ҳайрат- бойликдан устун туради, иккинчисида эса бойлик, да ташкилотнинг асосий вазифалари: томонлар давлатлар ёзма адабиётининг энг сара асарлари- қилиш даври ўтганини тушунишда, таъбир жоиз
га солган эди. Чингиз Айтматовнинг “Момо ер” мулкка эгалик туйғуси инсон устидан ҳукмронлик ўртасида ўзаро ишонч, дўстлик ва яхши қўшни- дан иборат 100 жилдли “Туркий адабиёт дурдона- бўлса, болаларча қайсарлик қилмоқда. Бугунги
қиссаси қаҳрамони Тўлғанойнинг Ер билан суҳ- қилиб, одамларни маънавий-ахлоқий таназзулга чиликни мустаҳкамлаш; минтақада ва умуман, лари” тўпламининг ўзбек тилида нашр этилишини, иқтисодий, маънавий-ахлоқий муаммоларни, улар
батида муҳим фалсафа бор. “Ўйлаб қарасанг, бошлайди. Бу йўл шундоқ ҳам бўлинган дунёни жаҳонда тинчликни сақлаш ишига ҳисса қўшиш; шунингдек, туркий дунё бирлигини мустаҳкамлаш- қайси давлат ёки қитъада бўлишидан қатъи назар,
қизиқ, айланайин, она Ер, — дейди муштипар қайта тақсимлаш истагини кучайтиради, неча минг хавфсизликни таъминлаш; умумий манфаатлар- га беқиёс ҳисса қўшган буюк шоир ва мутафаккир, бундан буён ҳарбий куч-қудрат, вайрон этувчи
она, — уруш бошланар экан-у, у урушда одам- йиллар тинч-тотув, баҳамжиҳат яшаб келаётган га эга бўлган ташқи сиёсат масалалари бўйича давлат арбоби Алишер Навоий номидаги хал- ажал воситалари эмас, оддий инсоний фазилат-
зоднинг энг асл, ҳунари бор азаматлари ўз иши- давлатлар ўртасига нифоқ уруғини сочади. умумий нуқтаи назарларни излаш; томонларни қаро мукофот таъсис этилиб, у биринчи марта лар ҳал қилиши мумкинлигини англаб етиш вақти
ни ташлаб, бирининг қонини бири тўкиб, бирини қизиқтирган барча соҳаларда, жумладан, сиё- Самарқандда тантанали равишда топширили- келди.
бири ўлдиришга сафарбар бўлишар экан. Мен Яқин ўтган кунларимизнинг муҳим ижтимоий- сий, савдо-иқтисодий, ҳуқуқни муҳофаза қилиш, шини, мазкур мукофотни ҳар йили бериб бориш
бунга кўникмайман, умрбод кўника олмайман... сиёсий воқеаларидан бири, шубҳасиз, Туркий экология, маданият, илмий-техникавий, таълим, тўғрисидаги таклифни мамнунлик билан кутиб ол- Дунё ўзгарди, бу жараён бетўхтов давом эт-
Одамзод бир-бирига бунчалик зиён келтирмай, давлатлар ташкилотининг Самарқандда ўтказил- энергетика, транспорт, молия-кредит ва бошқа дилар ва қўллаб-қувватладилар. моқда. Одамлар, эл-юрт, турмуш тарзи, иқтисодий
тинч-тотув яшолмайдими? Сирдош далам, жавоб ган саммити бўлди. Саммит якунлари, иштирокчи жабҳаларда самарали минтақавий ва икки томон- тафаккур, маънавий-ахлоқий, фалсафий ва мод-
бер, айт жавобингни”. “Қийин савол бердинг-ку, давлатлар раҳбарларининг маърузаларида илга- лама ҳамкорликни қўллаб-қувватлаш, биргалик- Шу ўринда ўтмишга бир назар ташлайлик. Улуғ дий қарашларгача — ҳаммаси маънан ва ақлан
Тўлғаной, — дейди она Ер, — мен билганим- ри сурилган муҳим ташаббуслар, қабул қилинган даги ҳаракатлар орқали мувозанатли иқтисодий аждодларимиз нималарни орзу қилган? Соҳибқи- янгиланди. Энди дунёнинг фақат айрим жойлари-
дан бери, одам одам бўлиб яратилганидан бери ҳужжатлар бугунги талатўпли дунёнинг ҳарбий ўсишга, ижтимоий ва маданий тараққиётга инти- рон Амир Темур замонида турли давлатлар, салта- да эмас, барча қитъаларда йирик сиёсатдонлар,
урушгани урушган. Баъзан урушда мутлақо қири- можароларига доир шарҳлардан кўра ҳам эъти- лишдан иборат деб белгиланди. Яна бир муҳим натлар ўртасидаги алоқалар қандай эди? Алишер давлат ва жамоат арбоблари қаторида оддий касб
либ ном-нишонсиз кетган эллар ҳам бўлган, кули борли бўлди, десак муболаға бўлмайди. Негаки, вазифа — туркий дунё халқларининг маданий ва Навоий бобомиз асарларида ҳар бир инсондан эгалари, ёшлар, аёллар ҳам ўз фикрига эга. Ах-
кўкка совурилиб, тирик жон қолмай, хонавайрон инсоният тарихида ажралиш, яккаланишдан кўра, тарихий меросини тарғиб қилиш ва тарқатишда савобли ишлар, эзгу амаллар қолиши зарурлигига боротлар яшин тезлигида тарқалаётир. Кимнинг
бўлган шаҳарлар ҳам бўлган. Неча асрлар одам- бирлашиш, ўзаро ҳурмат-эҳтиром, дўстлик ва оммавий ахборот воситаларининг ҳамкорлигини нега такрор-такрор урғу берилган? Дунёга машҳур кимлиги, ниманинг нималиги, ногаҳоний ҳарбий,
зод изига зор бўлиб, бўм-бўш ётган вақтларим ҳамжиҳатлик, манфаатли ҳамкорлик алоқаларини қўллаб-қувватлаш, ҳуқуқий ахборот алмашину- Буюк ипак йўли қандай мақсадда юзага келган? молиявий “мурувват”лар остига яширилган мақ-
ҳам бўлган. Ҳар гал уруш чиққанда, гап уққан- йўлга қўйиш, умумий мақсадлар сари интилишда вини таъминлаш экани расман эътироф этилди. сад-муддаолар ҳам бир зумда ошкор бўлмоқда.
ларга, урушманглар, қон тўккунча ақл ишлатин- бир-бирини қўллаб-қувватлаш ҳамиша муҳим ҳи- Бугунги кунда ТДТ ҳузурида Халқаро туркий ма- Давлат ва салтанатни идора этишда Амир Шундай шароитда ўз умрини аллақачон ўтаб
глар, деб айтаман. Ҳозир ҳам айтадиган сўзим собланган. Самарқанд саммити БМТнинг Барқа- даният ташкилоти, Туркий давлатлар парламент Темур кенгаш ва машваратлар ўтказиб иш юрит- бўлган “Олға, фақат менинг ортимдан” каби си-
шу: “Эй одамлар, дунёнинг тўрт бурчагида яша- рор тараққиёт мақсадлари руҳига ҳамоҳанг кун ассамблеяси, Халқаро туркий академия, Туркий ганини дунё яхши билади. “Темур тузуклари”да- ёсий “йўриқнома”лар таъсирида қолиш ўз эрки,
ётган одамлар, сизга нима керак — Ерми? Мана тартиби, келишув ва хулосалари, янги амалий маданият ва мерос фонди, Туркий савдо-саноат ги “Мен тажрибамдан шуни билдимки, юз минг миллий тараққиёт йўлини хавф остида қолдириш
мен — Ерман, мен барча одам боласига етаман, ташаббуслари билан бугунги мураккаб шароитда палатаси тузилмалари фаолият юритмоқда. Қисқа отлиқ аскар қилолмаган ишни бир тўғри тадбир эмасми?!
талашишларингнинг кераги йўқ, менга иноқлик дунё қайси йўлдан бориши, инсониятнинг, Ер юзи- вақт ичида бу тузилмалар ташкилот олдида тур- билан амалга ошириш мумкин экан” жумласида
керак! Меҳнат керак! Шудгорга битта дон ташла- да тирикликнинг бундан кейинги тақдири, келажа- ган бош вазифаларни бажариш борасида муайян Соҳибқирон ҳарбий куч бажара олмайдиган ишни Яна бир муҳим ҳақиқат шуки, энди дунёнинг ҳеч
саларинг, юз дона қилиб бераман, хипчин санч- ги нималарга боғлиқлиги хусусидаги саволларга ишларни амалга оширмоқда. дипломатик йўл билан ҳал қилиш мумкинлигини бир давлати, сиёсий-иқтисодий куч-қудрати, қўли-
саларинг, чинор қилиб бераман, боғ қилсаларинг, Самарқанд декларациясида акс этган жавоблари таъкидлайди. Амир Темурнинг Фарангистон қиро- нинг узун-қисқалигидан қатъи назар, умумдунёвий
мева тугиб бераман, мол ёйсаларинг, пичан бў- билан ТДТ тарихи солномасида ёрқин саҳифа бў- “Биз туркий дунё буюк тарихининг ёрқин саҳи- ли Карл VI га йўллаган мактубида қуйидагиларни муаммоларни бир ўзи, бошқалардан узилган ҳол-
либ бераман, уй қурсаларинг, девор бўлиб бера- либ қолади. фалари улуғ аждодларимиз томонидан бирга- ўқиймиз: “Энди ул Амири Кабирдан илтимосимиз да ҳал эта олмайди, экологик, маънавий-ахлоқий
ман, уруғ-аймоқларинг кўпайса, ҳаммаларингга ликда яратилгани билан ҳақли равишда фахрла- ва умидимиз шулки, бизга муборак мактубларини муаммолар билан боғлиқ чигал тугунларни бир
жой бўлиб бераман. Мен тугамайман, мен хасис намиз, — деди Ўзбекистон Президенти Шавкат ҳамиша йўллаб турсалар, токи улар бизни Амири ўзи ечолмайди. Бундан кўринадики, вазиятнинг
эмасман. Мен конман, ҳаммаларингга етаман...” Мирзиёев ушбу саммитда сўзлаган нутқида. — Кабирнинг саломатликларидан хабардор этиб, бу ўзи дунёни бирлашишга, ортиқча тўсиқларни ка-
Ана шундай бебаҳо меросни сақлаб қолиш, уни соҳада хотиримизни жам қилғай. Яна ҳазратла- майтиришга, ҳамкорлик йўлларини янада кенгай-
Инсоннинг борлиқ ва йўқликда, соғлиқ ва бе- чуқур ўрганиб, келгуси авлодларимизга безавол ри ўз тожирларини биз томон юборсалар ва биз тиришга даъват этмоқда. Шавкат Мирзиёевнинг
морликда, омад қуши бошига қўнганда ёки қўнма- етказиш барчамиз учун энг асосий вазифадир... уларнинг ҳурмат-эътиборларини бажо келтирсак, “Туркий дунёмизнинг ҳавас қилса арзийдиган
ганида ҳам одамийлик мақомини йўқотмай, ҳидоят Биз ҳар қандай қийинчиликларни дўстлик, ҳамкор- ҳурмат-иззатлари сақланса, уларга ҳеч ким зўрлик буюк тарихи, улуғ аждодлари ва беқиёс бойликла-
йўлидан оғишмай яшаши зарурлиги Аллоҳнинг лик ва бир-биримизни қўллаб-қувватлаш орқали кўрсатмаса, зиён етказмаса. Чунки дунё тожирлар ри бор. Ва мен ишонаман — туркий дунёни буюк
муқаддас каломи Қуръони каримда айтиб қўйил- енгиб ўтишга қодирмиз”. билан ободдир. Рисолатни (элчиликни) ҳам ўр- келажак кутмоқда. Бу келажакни, ҳеч шубҳасиз,
ган. Ҳазрат Алишер Навоий уқтирадики, ёввойи натурмиз. Давлатлари узоқ йиллар комронликда меҳнаткаш, бағрикенг ва олижаноб халқларимиз
ўрмонга бориб, қутурган шерни тутиб, уни жилов- Давлатимиз раҳбари бу улуғ режага эришиш бўлсин. Ҳижрий 805 йил, муҳаррам ойининг авва- билан биргаликда яратамиз”, деган сўзларида бу
лай олган кишидан кўра ўзининг нафсини жилов- учун ташкилотга аъзо ва кузатувчи мамлакатлар лида (милодий 1402 йил 1 август) ёзилди”. улуғ зарурат ўзининг қуйма ифодасини топди.
лаган киши шижоатлидир. Шундай бўлса-да, нафс ҳамда дунё етакчи бизнес вакилларини кенг жалб
хуружи олдида таслим бўлганлар қадимда ҳам, қилган ҳолда, ҳар йили Халқаро туркий иқтисодий

МУ¥ИМ ТАШАББУСЛАР МАЙДОНИ

Буюк бунёдкор Амир Темур бобомиз беҳад улуғлаган Унинг доирасида инновация ва таълим маданияти фестивалини ўтказиш такли- нуфузли халқаро ташкилотлар билан
Самарқанд шаҳри ўз тарихида жуда кўп кенгашу маслаҳат вазирлари, олийгоҳлар ректорлари ва фини тўлиқ маъқуллашини билдирди. яқин ҳамкорликда иш олиб боради.
анжуманларига гувоҳ бўлган. Чунки аждодларимиз барча ёш етакчилар, иқтидорли ўғил-қиз-
муаммоларнинг ўндан тўққизтасини айнан маслаҳат, кенгаш лар, ташкилот оқсоқолларининг кенг Туркий маданият халқаро ташкило- Ўзбекистон ушбу ташкилот билан ҳам-
орқали ҳал этишни ўзига шиор қилиб олган. қамровли учрашувларини ташкил этиш ти тузилмаси ва фаолияти принципла- корлик бўйича бой ва самарали тажриба
кўзда тутилмоқда. Давлатимиз раҳбари ри тўғрисида шартнома ТУРКСОЙнинг тўплаган. Маданият ва санъат соҳасида
юксалиш босқичини бошлаб берди. Маз- Шунингдек, айнан Ўзбекистон таъбири билан айтганда, ТДТ доира- таъсис этувчи ҳужжати ҳисобланади. тажриба алмашишга кўмаклашадиган
кур саммитнинг яна бир жиҳати шуки, таклифи билан 2022 йил Туркий дав- сидаги барча жараёнларга ташкилот Ушбу шартнома 1993 йил 12 июль куни опера фестивали, рассомлар пленери,
катта туркий оила тўлиқ жамулжам бў- латлар ташкилоти доирасида Ёшлар оқсоқоллар кенгашининг жалб этилиши Қозоғистоннинг Олмаота шаҳрида 6 ёзувчи ва таржимонлар қурултойлари
либ, янгиланган ТДТ доирасида йиғилиб, ташаббусларини қўллаб-қувватлаш уларнинг бой тажриба ва малакасидан давлат, яъни Озарбайжон, Қирғизистон, ТУРКСОЙнинг анъанавий тадбирлари
“Туркий цивилизациянинг янги даври: йили, деб эълон қилиниб, Бухоро унумли фойдаланиш имконини беради. Қозоғистон, Туркия, Туркманистон ва қаторидан жой олган.
умумий тараққиёт ва фаровонлик сари” шаҳрида глобал ёшлар форуми таш- Ўзбекистон томонидан имзоланган.
шиори остида қатор хайрли ташаббус- кил қилинган бўлса, келгуси йилда Қолаверса, Президентимиз Ўзбе- Қароргоҳи Анқара шаҳрида жойлашган Бундан ташқари, ташкилот Наврўз
лар илгари сурилди. юртимизда Туркий дунё ёшларининг кистон Туркий маданият халқаро таш- ташкилотнинг мақсади туркий халқлар байрамини нишонлаш доирасида қатор
илм ва инновациялар халқаро кон- килоти — ТУРКСОЙга тўлақонли аъзо ўртасида биродарлик ва дўстликни мус- тадбирлар ўтказиб, замонавий туркий
Давлатимиз раҳбари таклиф қилга- грессини ўтказиш режалаштирилди. бўлганини алоҳида таъкидлаб, ўзининг таҳкамлаш, умумий туркий маданиятни бастакорлар асарларининг жаҳон саҳна-
нидек, ТДТда институционал ислоҳот- 30 йиллигини нишонлаётган ташкилот тарғиб қилиш ҳамда уни бўлажак авлод- ларида ижро этилишига ўз ҳиссасини
лар ўтказилиши, айниқса, устувор доирасида келгуси йили Туркий халқлар лар учун сақлаб қолишдан иборат. Айнан қўшмоқда.
йўналишлар бўлган сиёсат ва хавфсиз- шунинг учун ҳам ТУРКСОЙда маданият
Бахтиёр САЙФУЛЛАЕВ, лик, савдо ва инвестиция, транспорт, вазирлари кенгаши фаолият юритади. Халқаро ташкилот ҳар йили шаҳар-
Олий Мажлис Сенатининг қишлоқ хўжалиги, энергетика, ахборот лардан бирини туркий халқлар дунё-
Ёшлар, маданият технологиялари, туризм, инновация Ҳозирги вақтда ташкилотда Шимолий сининг маданий пойтахти, деб танлаш
ва спорт масалалари ва таълим, тиббиёт, ёшлар ва бошқа Кипр Турк Республикаси, Россиянинг ташаббуси билан чиққан. Жумладан,
қўмитаси раиси соҳалар бўйича вазирлар даражасида Татаристон, Бошқирдистон, Олтой, Саха 2020 йилда Хива шаҳри шундай мақомга
алоҳида қўмиталар тузилиши ташки- (Ёқутистон), Тува, Хакасия ҳудудлари лойиқ кўрилганди.
Бугунги кунда Самарқанд бу шонли лот нуфузи ва самарадорлиги янада ҳамда Молдова таркибидаги Гагаузия ку-
даврни қайта бошдан кечиряпти, де- ортишига, давлатларимиз юксалишига затувчи сифатида иштирок этмоқда. ТУРКСОЙ ўзбек халқининг мадания-
йишга тўла асосимиз бор. Йил давоми- салмоқли ҳисса қўшади. Ташкилотга ти, урф-одати ва анъаналарини дунёга
да ушбу масканда бўлиб ўтган глобал Ўзбекистон раислик қиладиган даврда Туркий маданият халқаро ташкило- намойиш этувчи энг яхши платформа-
миқёсдаги тадбирлар фикримизни тас- ушбу ислоҳотлар сари дадил қадам- ти фаолиятини амалга ошириш учун лардан бири бўлиб қолиши шубҳасиз.
диқлайди. Қолаверса, Самарқандда ўт- лар қўйилиши, шунингдек, “Туркий дунё жамғарма ташкил этилган бўлиб, унинг
ган Туркий давлатлар ташкилоти (ТДТ) нигоҳи — 2040” концепцияси ҳамда маблағи томонларнинг мажбурий бадал- Ўзбекистоннинг ТУРКСОЙга аъзоли-
раҳбарлари анжумани ҳам нафақат турк Туркий давлатлар ташкилотининг беш лари ҳисобидан шакллантирилади. Маж- ги бой маданий-маънавий меросни кенг
дунёсида, балки халқаро миқёсда муҳим йиллик стратегиясидаги вазифалар са- бурий бадаллар миқдори доимий кенгаш тарғиб қилиш, мамлакатимизнинг туркий
аҳамият касб этди. марали амалга оширилиши шубҳасиз. томонидан белгиланади. дунё бешиги сифатидаги нуфузини оши-
риш, зиёрат туризмини ривожлантириш
Президентимиз Шавкат Мирзиёев Бундан ташқари, Ўзбекистон илгари ТУРКСОЙ туркий тилли халқларнинг ҳамда маданият соҳасидаги қўшма ло-
таъкидлаганидек, кўҳна Самарқанд сурган “Янги иқтисодий имкониятлар ҳу- маънавий қадриятлари ва тарихий-мада- йиҳаларни жадал илгари суришга хизмат
шаҳридаги саммит, хусусан, Самарқанд дуди”ни барпо этиш ташаббуси ТДТ дои- ний меросини асраб-авайлаш, ўрганиш қилади.
декларацияси туркий дунё цивилиза- расида инвестиция ва хизматларнинг ҳамда халқаро миқёсда оммалаштириш
циясининг замонавий тарихида янги эркин ҳаракатини таъминлаш учун локо- билан шуғулланувчи етакчи тузилма- Бир сўз билан айтганда, туркий дунё
мотив вазифасини ўтайди. дир. Ташкилот ЮНЕСКО, Таълим, фан буюк тарихининг ёрқин саҳифаларини
ва маданият масалалари бўйича ислом яратган улуғ аждодларимизнинг бебаҳо
ташкилоти, МДҲ мамлакатлари гумани- меросини сақлаб қолиш, уни чуқур ўрга-
тар ҳамкорлик халқаро жамғармаси каби ниб, келгуси авлодларга безавол етка-
зиш барчамиз учун энг асосий вазифа-
лардан биридир.

6 2022 йил 17 ноябрь, 235-сон Маърифат

ЭЪТИРОФ ИФТИХОР

ЖОН АГАР БИР ШИША Б¤ЛСА, АЛЛОМАНИНГ “ЗИЖ” АСАРИ ЕВРОПАДА ҲАМ, ШАРҚ
ИЛМ — БИР ЁНГУВЧИ ШАМ МАМЛАКАТЛАРИДА ҲАМ АСТРОНОМИЯ ФАНИ
РИВОЖЛАНИШИ УЧУН ЙЎЛЧИ ЮЛДУЗ ВАЗИФАСИНИ
Франция тиббиёт академиясида БАЖАРДИ. БИРОҚ БАРЧА ДАВРЛАРДА БУЮК АЛЛОМА
Абу Али ибн Сино бюсти ўрнатилди ДЕБ ЭЪТИРОФ ЭТИЛГАН БУ СИЙМОНИНГ ШАХСИЙ
ҲАЁТИ ТЎҒРИСИДА МАЪЛУМОТЛАР МАНБАЛАРДА
ДЕЯРЛИ УЧРАМАЙДИ.

Марказий Осиё халқлари маданиятини ўрта аср шароитида дунё
маданиятининг олдинги қаторига олиб чиққан буюк мутафаккирлардан бири
Абу Али ибн Сино бўлиб, дунёда Авиценна номи билан машҳур.
Замондошлари Ибн Синони “Шайх ар-раис” (“донишмандлар етакчиси”),
“Шараф ал-мулк” (“ўлка, мамлакат обрўси, шарафи”), “Ҳужжат ал-ҳаққ”
(“ростликка далил”), “Ҳаким ал-вазир” (“донишманд вазир”) деб аташган.
Жаҳон фани тарихида Ибн Сино қомусий олим сифатида тан олинган, чунки
у ўз давридаги мавжуд фанларнинг қарийб барчаси билан шуғулланган ва
уларга оид асарлар ёзган.

олим, Франция Миллий илмий-тадқиқот маркази БАРЧА ДАВРЛАРНИНГ
эксперти Карим Ифрак. — Бугун Ўзбекистонда БУЮК МАТЕМАТИГИ
буюк мутафаккир ва алломалар қолдирган ил-
Рустам ЖАББОР, мий-маънавий мероснинг аҳамиятини чуқур анг- 783 йили Хивада таваллуд топган бу алломанинг тўлиқ исми Абу Жаъфар
журналист лаган ҳолда, уларнинг меросига ҳар қачонгидан Муҳаммад ибн Мусо ал-Хоразмий ал-Мажусий ал-Катраббулий. Унинг
ҳам кўпроқ эътибор қаратилмоқда. Бу ҳайрат- боболари зардуштийликка эътиқод қўйгани боис, Мажусий лақаби
Гарчи уни “Авиценна” сифатида Ғарбда машҳур ланарли! Яшасин Ўзбекистон, яшасин Франция, қўлланган. Бироқ ал-Хоразмий исломий эътиқодда бўлган.
қилган тиббий мероси, хусусан, “Тиб қонунлари” яшасин Ибн Сино! У Хива, Кат ва Гурганж мадрасаларида таҳсил олгач, нафақат табиий
бўлса-да, “Шайх ар-раис” номи, энг аввало, унинг фанларни, балки араб, ҳинд, форс, юнон, яҳудий ва сурёний тилларини ҳам
буюк файласуфлигига ишорадир. “Европа Иттифоқи, Ўртаер денгизи ва Марка- мукаммал ўрганди. Хоразм, Марв мадрасаларида мударрислик қилди. Ҳисоб
зий Осиё мамлакатлари ўртасидаги фалсафий ва ва илми нужум фанлари бўйича тадқиқотлар ўтказиб, Марв ҳукмдори
Яқинда Парижда Avicenna international prize тиббий тадқиқотлар ҳамда ҳамкорликни рағбат- ал-Маъмун эътиборига тушди. Ал-Маъмун 813 йилда халифалик тахтига
(халқаро Авиценна — Ибн Сино мукофоти) билан лантириш учун” мазкур олий мукофоти турли мам- чиққач, Марвдаги олимларни пойтахт Бағдодга олиб кетди.
тантанали тақдирлаш маросимида ҳам буюк му- лакатлар вакилларига топширилди. Улар орасида
тафаккир шахси борасида эътиборга молик му- ҳамюртимиз, Ўзбекистон маданий меросини ўр- Умид БЕКМУҲАММАД, “Астурлоб ясаш ҳақида китоб”, “Астурлоб ёрда- яратиб берилган шароит туфайли ал-Хоразмий
лоҳазалар билдирилди. Мукофотларни Франция ганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутун- тарих фанлари бўйича фалсафа мида азимутни аниқлаш ҳақида”, “Китоб ар-руҳо- Бағдодда ҳозиргача ўз қимматини йўқотмаган
Тиббиёт академияси Президенти жаноб Тран Ба жаҳон жамияти Васийлик кенгаши раиси Бахтиёр доктори, Хоразм Маъмун ма”, “Китоб ат-таърих”, “Яҳудийларнинг тақвими асарлар яратди. “Ал-жабр вал-муқобала”, “Ҳисоб
Хюи топширди. Фозилов ҳам бор. академияси катта илмий ходими ва байрамларини аниқлаш ҳақида рисола”. ал-ҳинд”, “Зижи Хоразмий”, “Китоб ат-таърих”,
“Китоб сурат ул-арз”, “Китоб ал-амал устурлаб”,
Шунингдек, Avicenna international prize сов- “Avicennа-France” президенти Марк Боннел- Ал-Хоразмий дунё илм-фан ривожига ғоят Алломанинг арифметик рисоласи қачон “Қуёш соати тўғрисида китоб” кабилар шулар
ринини тантанали топшириш маросими бўлиб нинг мана бу сўзлари ҳам иштирокчиларни ҳа- улкан ҳисса қўшди. У алгебра фанининг асос- ёзилгани номаълум. Бироқ унда олим алгеб- жумласидан.
ўтди. Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, яжонга солди: чиси бўлди. “Алгебра” сўзи эса унинг “Ал-китоб рага оид рисоласини эслайди. Демак, бундан
сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон ал-мухтасар фи ҳисоб ал-жабр ва ал-муқобала” Хоразмий арифметик рисолани алгебраик ри- Ўша даврда саноқ тизимидаги чалкашликлар,
жамияти томонидан Ўзбекистоннинг Франциядаги — Биз биламизки, Бутунжаҳон жамияти бир номли рисоласидан олинган. Унинг арифметика соладан кейин ёзгани маълум бўлади. Бу рисо- бу борадаги амалий бир қоиданинг йўқлиги кўп-
қатор йирик лойиҳаларни амалга оширмоқда ва рисоласи ҳинд рақамларига асосланган бўлиб, ла XII асрда Испанияда лотин тилига таржима лаб қийинчиликларни туғдирар эди. Бу ечимни
буюк Ибн Сино асарларини ўрганишга катта эъти- ўнлик ҳисоблаш тизими ва шу тизимдаги амал- қилинган. Таржиманинг XIV асрда кўчирилган ал-Хоразмий кашф этди. Яъни саноқ тизимига
бор қаратмоқда. Биз бу эзгу ва машаққатли ишни ларнинг Европада тарқалишига сабаб бўлди. ягона қўлёзмаси Кембриж университети кутуб- “0” сонини киритиб, 10 лик тизимни тўлдирди.
амалга ошираётган инсонларни муносиб тақдир- Ал-Хоразмий номи эса “алгоритм” шаклида хонасида сақланади. Рисола “Диксит Алгориз-
лашга қарор қилдик. Мен Ўзбекистон маданий фанда абадий қолди. Географияга доир асари ми”, яъни “Ал-Хоразмий айтди” ибораси билан Тарихдан маълумки, Бағдод халифаларидан
меросини асраб-авайлаш ва уни хорижда тарғиб шу соҳада яна ўнлаб тадқиқотлар яратилишига бошланади. У шундай дейди: “...Мен арифме- ал-Маъмун ҳамда ал-Восиқ илму маърифатли
қилиш борасидаги саъй-ҳаракатлари учун Бахти- хизмат қилди. тиканинг оддий ва мураккаб масалаларини ўз ҳукмдорлар бўлган. Улар ал-Хоразмийни олтину
ёр Фозиловга миннатдорлик билдираман. ичига олувчи “Ал-жабр ва ал-муқобала ҳисоби жавоҳирлар излаш учун эмас, китоб тўплаш ва
Алломанинг “Зиж” асари Европада ҳам, ҳақида қисқача китоб”ни таълиф қилдим. Чунки тадқиқотлар олиб бориш мақсадида 830 йили
Маълумот учун: “Avicenna international prize” Шарқ мамлакатларида ҳам астрономия фани мерос тақсим қилишда, васиятнома тузишда, Ғарбий Ҳиндистонга сафарга юборади.
мукофоти 2015 йилда Европа Иттифоқи, Ўртаер ривожланиши учун йўлчи юлдуз вазифасини мол тақсимлашда ва адлия ишларида, савдо-
денгизи ва Марказий Осиё мамлакатлари ўрта- бажарди. Бироқ барча даврларда буюк алло- да ва ҳар қандай битимларда ва шунингдек, Иккинчи бор ал-Хоразмий Византияга бориб,
сидаги фалсафий ва тиббий тадқиқотлар ҳамда ма деб эътироф этилган бу сиймонинг шахсий ер ўлчаш, каналлар ўтказишда, геометрия ва Эфес шаҳри яқинидаги ғор билан боғлиқ ривоят-
ҳамкорликни рағбатлантириш мақсадида таъсис ҳаёти тўғрисида маълумотлар манбаларда де- бошқа шунга ўхшаш турлича ишларда кишилар ни тадқиқ этади.Учинчи сафари эса Хазарияга —
этилган. У ўз тадқиқотлари ва нашр қилган китоб- ярли учрамайди. учун бу зарурдир”. Волга дарёсининг қуйи оқимига уюштирилади.
лари орқали буюк мусулмон мутафаккири Ибн
Сино ижодини ўрганишга ҳисса қўшган, тинчлик Ал-Маъмун Марвда ҳукмдорлик даврида на- Ал-Хоразмий астрономияга оид йирик “Зиж” Ана шу сафарлари давомида тўплаган маълу-
ўрнатиш ва маданий ҳамкорликни ривожланти- фақат ал-Хоразмийни, балки мовароуннаҳрлик асарини 830 йил атрофида ёзган, у 37 боб, 116 мотлар ва бошқа манбалар орқали “Китоб сурат
ришга хизмат қилган олимлар ва бошқа шахслар- ва хуросонлик бошқа олимларни ҳам ўз саройига жадвалдан иборат. Асарнинг аввалги беш боби ул-арз” номли жуғрофияга оид асар ҳам ёзди.
га берилади. жалб қилган. Натижада Византия ва Ҳиндистон- хронологияга бағишланган бўлиб, “тўфон”, “ис- Мазкур китобда 209 та тоғнинг жуғрофик жой-
дан кўплаб китоблар келтирилиб, “Байт ул-ҳик- кандар”, “сафар” ва христиан эраларидаги сана- лашуви, дарё, денгиз ва океанлар ҳавзасининг
ма”нинг фаолият доираси кенгайтирилади, унинг ларни ҳижрий эрага кўчириш қоидалари келти- шакли баён қилинган.
қошида иккита йирик расадхона қурилади. Улар- рилади.
нинг биринчиси 828 йилда Бағдоднинг аш-Шам- Бундан ташқари, аллома етакчилигида 70
мосия маҳалласида, иккинчиси 831 йилда Да- “Зиж” нафақат араб халифалигидаги, нафар олим дунё харитасини тузиш бўйича иш
машқ яқинидаги Касиюн тоғида барпо этилади. балки Шарқ оламидаги дастлабки астроно- олиб борган. Ал-Хоразмийнинг ўзи эса 827 йили
Ҳар иккала расадхона фаолиятини Мовароун- мик асарлардан эди, деса хато бўлмайди. она заминимиз ўлчамини аниқлаш мақсадида
наҳр ва Хуросондан келган олимлар бошқарган. Ер меридианининг бир градусини ўлчаб чиқ-
Ал-Хоразмий бу илмий марказ фаолиятига раҳ- ди. Меридиан градуси узунлиги ўрта ҳисобда
барлик қилади.
элчихонаси кўмагида Франция тиббиёт институти Ибн Сино асарлари Европада АЛ-ХОРАЗМИЙ АСТРОНОМИЯГА ОИД ЙИРИК “ЗИЖ” АСАРИНИ
академиясининг директорлар кенгаши тахт зали- XII асрдан бошлаб лотин тилига Бағдодга келган мовароуннаҳрлик олимлар 830 ЙИЛ АТРОФИДА ЁЗГАН, У 37 БОБ, 116 ЖАДВАЛДАН ИБОРАТ.
да Абу Али ибн Синонинг бронза бюсти буюк олим таржима қилина бошлади. орасида яна бир машҳур астроном Аҳмад ибн АСАРНИНГ АВВАЛГИ БЕШ БОБИ ХРОНОЛОГИЯГА БАҒИШЛАНГАН
хотирасига миннатдорлик ва чуқур ҳурмат белги- “Тиб қонунлари” асарининг Касир ал-Фарғонийнинг номини фахр билан БЎЛИБ, “ТЎФОН”, “ИСКАНДАР”, “САФАР” ВА ХРИСТИАН
си сифатида ўрнатилди. Маросим иштирокчила- ўзи лотинчада 30 мартадан тилга олиш лозим. Марвлик Яҳё ибн Абу Ман- ЭРАЛАРИДАГИ САНАЛАРНИ ҲИЖРИЙ ЭРАГА КЎЧИРИШ
ри Ўзбекистонга ва Бутунжаҳон жамиятига ушбу ортиқ нашр қилинган. “Китоб сур эса Бағдоднинг аш-Шаммосия маҳалласи- ҚОИДАЛАРИ КЕЛТИРИЛАДИ.
ташаббус учун миннатдорлик билдирди. уш-шифо”нинг кўп бўлимлари, даги расадхона асосчиси ва раҳбари бўлди.
мантиқ, мусиқа, ернинг Расадхонадаги ишлар ҳақида у “Байт ул-ҳик- Унга Ал-Хоразмийнинг замондошларидан 112 километрга тенг қилиб олинган бўлиб, бу
— Биз Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, тузилиши, геологик жараёнлар, ма”нинг мудири Ал-Хоразмийга ҳисобот бериб ал-Фарғоний, ал-Ҳошимий ва бошқалар ҳам аниқ натижадир.
сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон метафизикага оид қисмлари турарди. 831 йили Яҳё ибн Абу Мансур ва- юксак баҳо берган. Абу Райҳон Беруний эса
жамиятига ушбу лойиҳани амалга оширишга ҳам лотинчада нашр этилган. фотидан сўнг Ал-Хоразмий ушбу расадхона- “Зиж”ни шарҳлашга учта асарини бағишлаган. Алломанинг инсоният тараққиётига қўшган
қўшган ҳиссаси учун алоҳида миннатдорлик ни ҳам бошқаради ва у ердаги тадқиқотларда Айниқса, бу асарнинг довруқ таратишида испа- ҳиссаси ўнлик саноқ тизимини яратишдан ташқа-
билдирамиз, — деди Ўзбекистон Республи- Сўнгги илмий тадқиқотлар Ибн Синонинг Шарқ фаол қатнашади. ниялик араб астрономи Маслама ал-Мажритий ри, кўп илдизли тенгламаларни ечиш усуллари,
касининг Франциядаги Фавқулодда ва мух- адабиётига ҳам таъсир кўрсатганини, чуқур фал- томонидан 1007 йили кўчирилган нусха диққат- синус, косинус, тангенс қоидаларини IX асрдаёқ
тор элчиси Сардор Рустамбоев. — Кўз ол- сафий мазмунни ифодаловчи рубоий ва фал- Албатта, Ал-Хоразмий билан Бағдодда, ке- га сазовор. Бу нусхани 1126 йили Аделард Бат кашф қилгани билан ҳам боғлиқ.
дингизда турган ушбу бюстни ўзбек халқи сафий қиссалар жанрининг тараққиётига туртки йинчалик “Маъмун академияси” деб танилган Испанияда лотинчага таржима қилди.
номидан ҳамкорлигимиз рамзи сифатида берганини кўрсатади. Айниқса, унинг “Жон агар “Байт ул-ҳикма”да фаолият олиб борган олим- Ал-Хоразмий мадрасаларда дарс бериб, са-
қабул қилишингизни сўрайман. Бу воқеа та- бир шиша бўлса, илм бир ёнгувчи шам”, деган ларнинг барчасини ҳам марказий осиёлик ёки Шу таржиманинг қўлёзма нусхаси асосида ройда тадқиқотлар ўтказиш жараёнида олимлар
рихда қолади ва ёш авлодларга улуғ олим мисралари халқ орасида машҳур бўлиб кетган. хуросонлик дейиш хато бўларди. У ерда Сурия, 1914 йили Х.Зутер “Зиж”нинг лотинча танқидий фаолиятини кузатган ва илм-фан намояндала-
Ибн Сино меросини ўргатиш фаолиятига Ибн Сино ўз бадиий асарлари туфайли ҳам жуда Ироқ ва халифаликнинг бошқа ҳудудларидан матнини, О.Нейгубауэр эса 1962 йили шу матн рини уч гуруҳга бўлган. Аллома назарида, ўз-
қўшилган муносиб ҳисса бўлиб хизмат қилади. катта ҳурматга сазовор бўлдики, у ҳатто фольклор келган олимлар ҳам фаолият юритган. Зеро, асосида унинг инглизча таржимасини нашр ларигача амалга оширилмаган ишларни қилган
қаҳрамонига айланди. Шарқ халқларида буюк та- бу даврда Бағдод шарқнинг илм-фан маркази этган. Мана шу икки нашр асосида “Зиж”нинг ва уни келажак авлодга қолдириб, бошқалардан
— Мен маросимда иштирок этганимдан жуда биб, олим ва шоир тўғрисида турли ҳикоя, ривояту сифатида донг таратган. Хоразмий ана шундай тўла русча ва қисман ўзбекча таржималари ўзиб кетувчилар биринчи гуруҳга киради. Ўтмиш-
мамнунман ва Бутунжаҳон жамиятининг Франция афсоналар вужудга келди. Айни пайтда ҳам дунё илмий муҳитда яшаб ижод қилди ва 850 йилда нашрга тайёрланди. Бу асар, шунингдек, гео- дошлари меҳнатини шарҳлаб бериб, бу билан
Тиббиёт академиясида Ибн Сино бюстини ўрна- олимлари Ибн Сино асарлари, унинг фаолияти Бағдодда вафот этган. графия соҳасидаги буюк кашфиётларга ҳам қийинчиликларни енгиллаштирган ҳолда, қулф-
тиш бўйича ташаббусини юксак қадрлайман, — тўғрисида кўплаб илмий-тадқиқот ишлари олиб алоқадор бўлди. Хоразмий географик аса- ларни очувчи, йўлларни ёритувчи, тушунишни
деди Париж университети профессори Жоэл Чан- бормоқда. Жаҳондаги деярли барча халқларда Ал-Хоразмий қаламига мансуб 20 дан ортиқ рининг ёзилган йили аниқ эмас. Академик осонлаштирувчилар иккинчи гуруҳ олимлар си-
диле. — Ибн Сино ўзбек заминининг сўзсиз даҳо- Ибн Сино ҳақида ҳикоя қилувчи асарлар яратил- асарнинг ўнтаси бизгача етиб келган. Улар — В.В.Бартольд ушбу асар 836–847 йиллар расига киритилган. Баъзи китоблардаги нуқсон-
си, айни пайтда унинг мероси Европа ва жаҳон гани ҳам қувонарли. Буюк аждодимизга бўлган “Ал-жабр ва ал-муқобала ҳисоби ҳақида қисқача орасида ёзилганини қайд этган. Асарнинг ларни топиб, узилганларни уловчилар учинчи
меросининг муҳим қисмидир. Ўзбекистон ва Фран- бундай жаҳоний эътироф ва эътибор бизни унинг китоб”, “Ҳинд ҳисоби ҳақида китоб” ёки “Қўшиш 1037 йили кўчирилган ягона арабча нусхаси гуруҳга мансубдир.
ция ўртасида яна бир маданий кўприк ўрнатилга- ноёб меросини янада чуқурроқ ўрганишга, тарғиб ва айириш ҳақида китоб”, “Китоб сурат ул-арз”, бизгача етиб келган ва у Страсбург универси-
нидан миннатдорман. қилишга ундайди. “Зиж”, “Астурлоб билан ишлаш ҳақида китоб”, тети кутубхонасида сақланади. Қомусий билим соҳиби Муҳаммад Мусо
ал-Хоразмий (783–850) яратган кашфиётлари,
— Франция Тиббиёт академиясида буюк ин- Айтиш мумкинки, шу ва бошқа асарларнинг асарлари билан дунё илм-фанига, инсоният та-
сонпарвар олим Ибн Сино бюстининг ўрнати- яратилиши, улардан нусхалар кўпайтирилиб, факкури хазинасига беқиёс улуш қўшган аллома
лиши барчамиз учун катта шараф ва ғурур, — кенг оммага етиб боришида маърифатпарвар сифатида тарихда қолди. Европалик олимлар
дея таъкидлади ҳаяжон билан исломшунос ҳукмдорларнинг ўрни катта. Қолаверса, саройда ҳам Ал-Хоразмийни барча даврларнинг буюк
математиги сифатида эътироф этган.

“Янги Ўзбекистон” ва “Правда Востока” Бош муҳаррир: Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз қилинмайди ва Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Абдурауф Қоржовов
газеталари таҳририяти” ДУК Салим ДОНИЁРОВ муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Малоҳат Мингбоева
Дизайнер: Зафар Рўзиев
МУАССИС: Газетанинг етказиб берилиши учун обунани расмийлаштирган томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган.
Ўзбекистон Республикаси ташкилот жавобгар. Нашр индекси — 236. Буюртма Г-1164. Манзилимиз:
81039 нусхада босилди. 100029, Тошкент шаҳри,
Вазирлар Маҳкамаси Газета таҳририят компьютер марказида саҳифаланди. Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2.
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли чоп этилишига Баҳоси келишилган нархда. ЎзА якуни — 00:30 Топширилди — 02:25

“ШАРҚ” НМАК масъул. “ШАРҚ” нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси
босмахонасида чоп этилди.
Босмахона телефони: (71) 233-11-07
Босмахона манзили: Тошкент шаҳри, Буюк Турон кўчаси, 41-уй.
Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected]