2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган
Ижтимоий-сиёсий газета № 51 (307), 2021 йил 12 март, жума
ªЗБЕКИСТОН — ¯ИР¡ИЗИСТОН: ªЗБЕКИСТОН ПРЕЗИДЕНТИ
ДªСТЛИК ВА СТРАТЕГИК ШЕРИКЛИК АБУ-ДАБИ ВАЛИА²ДИ
МУНОСАБАТЛАРИНИ ЯНАДА МУСТА²КАМЛАШ ЙªЛИДА БИЛАН ТЕЛЕФОН ОР¯АЛИ
МУЛО¯ОТ ¯ИЛДИ
11 март куни Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёев ва Абу-Даби Амирлиги валиаҳди,
Бирлашган Араб Амирликлари Қуролли Кучлари Олий
бош қўмондони ўринбосари Шайх Муҳаммад бин Зоид Ол
Наҳаённинг телефон орқали мулоқоти бўлиб ўтди.
Суҳбат аввалида давлатимиз рўёбга чиқаришга алоҳида эътибор
раҳбари Абу-Даби валиаҳдини та- қаратилди.
валлуд куни билан самимий мубо-
ракбод этиб, дўст Амирликлар хал- Энергетика, саноат, қишлоқ
қига фаровонлик, муваффақиятлар хўжалиги, молия, инфратузилма
ва равнақ тилади. йўналишларида йирик қўшма ло-
йиҳаларни, соғлиқни сақлаш ва
Мулоқот чоғида мамлакатлари- таълим соҳаларидаги қатор му-
миз ўртасидаги кўп қиррали ҳам- ҳим дастурларни амалга ошириш-
корликни янада кенгайтириш маса- ни давом эттириш муҳим экани
лалари кўриб чиқилди. таъкидланди.
2019 йил март ойида Бирлаш- Халқаро ва минтақавий аҳа-
ган Араб Амирликларига амалга миятга молик масалалар юзасидан
оширилган олий даражадаги таш- ҳам фикр алмашилди.
рифда эришилган келишувларни
ЎзА
“ЯНГИ ªЗБЕКИСТОН” УЧУН МАХСУС
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг таклифига биноан Қирғизистон Республикаси Президенти Ўзбекистон — Германия:
Садир Жапаров 11 март куни давлат ташрифи билан мамлакатимизга келди.
САМАРАЛИ ²АМКОРЛИКНИНГ
Қирғизистон раҳбари Ўзбекистон Учрашув аввалида Президент Президентлар икки мамлакат ўрта- қилиш мақсадида Ҳукуматлараро комис- КЕНГ ИСТИ¯БОЛЛАРИ
Республикаси Бош вазири Абдулла Шавкат Мирзиёев Садир Жапаров- сидаги стратегик шериклик муносабат- сияга музокараларни фаоллаштириш
Арипов ҳамроҳлигида Мустақиллик ни Қирғиз Республикаси Президенти ларини тенг ҳуқуқлилик ва ўзаро ман- бўйича кўрсатма берилди. Ўзбекистон мустақилликка эришгач, жаҳон
майдонига ташриф буюрди. Олий мар- этиб сайлангани билан яна бир бор фаатдорлик асосида мустаҳкамлаб ҳамжамиятига интеграциялашув бўйича саъй-ҳаракатларни
табали меҳмон ҳурриятимиз, порлоқ табриклаб, қирғиз халқининг фа- бориш, аввал қабул қилинган ҳужжат- Мулоқотда минтақавий ва халқаро
истиқболимиз ва эзгу ниятларимиз ровонлиги йўлида олиб бораётган ларни амалга ошириш йўлида қатъий аҳамиятга молик масалалар юзасидан жадал бошлаб юборди.
рамзи бўлган Мустақиллик ва эзгулик саъй-ҳаракатларини қўллаб-қувват- эканини тасдиқлади. Барча соҳалар- ҳам фикр алмашилди. Кўплаб масала-
монументига гул қўйди. лашини билдирди. даги ҳамкорликни изчил кенгайтириш лар бўйича томонларнинг позицияси Етакчи хорижий давлатлар барқарор иқтисодий тараққиёт,
учун олий ва юқори даражадаги сиё- бир хил экани намоён бўлди. билан тенг ва ўзаро манфаатли эркин демократик давлат қуриш
Кўксарой қароргоҳида олий дара- Очиқ ва дўстона руҳда ўтган учра- сий мулоқотни мунтазам давом этти- алоқалар ўрнатиш ёш респуб- учун қулай шарт-шароитлар яра-
жадаги Ўзбекистон — Қирғизистон шувда давлат раҳбарлари Ўзбекистон ришга келишиб олинди. Қирғизистон Президенти Ўзбекистон- ликамиз суверенитетини мус- тишда муҳим роль ўйнади.
саммитининг асосий тадбирлари ўт- билан Қирғизистон ўртасидаги муно- нинг минтақада ҳамкорлик ва интеграция- таҳкамлаш, миллий ва минтақа-
казилди. сабатларнинг бугунги ҳолатини юқори 2017 йил 5 сентябрда имзоланган ни мустаҳкамлашга қаратилган саъй-ҳа- вий хавфсизликни таъминлаш, Давоми 2-бетда
баҳолади. Сиёсий, савдо-иқтисодий ва Ўзбекистон — Қирғизистон давлат чега- ракатларини, Марказий Осиё давлатлари
Расмий кутиб олиш маросими- транспорт соҳаларидаги ҳамкорликни раси тўғрисидаги шартноманинг тарихий раҳбарлари маслаҳат учрашувларини ўт-
дан сўнг Ўзбекистон ва Қирғизистон ривожлантиришнинг кенг кўламли маса- аҳамияти қайд этилиб, мазкур чегаранинг казиш тўғрисидаги ташаббусини қўллаб-
Президентларининг тор доирадаги лаларини муҳокама қилди. қолган қисмларини ҳам делимитация қуватлашини билдирди.
музокараси бўлиб ўтди.
Давоми 2-бетда
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ЯГОНА ОИЛАДА
ҚАРОРИ
ЙИЛ¯ИЧИЛИК ВА ОТ СПОРТИНИ ЯНАДА
РИВОЖЛАНТИРИШ ²АМДА ЗАМОНАВИЙ БЕШКУРАШ ВА
ПОЛО СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ БªЙИЧА ¯ªШИМЧА
ЧОРА-ТАДБИРЛАР Тª¡РИСИДА
Мамлакатимизда йилқичилик, наслчи- Қуролли Кучлар ва ҳуқуқни муҳофаза ҳолда, Ўзбекистон Республика- МАНАС: ЯНГИЛАНИШ ВА
лик ва от спортини ривожлантириш, ма- қилувчи органларнинг жисмоний тайёр- си Президентининг Ўзбекистонда
ҳаллий зотдор отларни кўпайтириш, за- гарлик машғулотларига босқичма-босқич йилқичилик, от спорти, замона- ОБОДЛИК ГªШАСИ
монавий бешкураш ва поло спорт турини от спорти ҳамда замонавий бешкураш ва вий бешкураш ва поло спорт ту-
оммалаштириш, соҳага тўғридан-тўғри поло спорт турларини киритиш; рини 2025 йилгача ривожланти- 2018 йилда Ўзбекистонда мисли кўрилмаган катта лойиҳа —
хорижий инвестицияларни кенг жалб риш давлат дастурини мақсадли “Обод қишлоқ” дастури амалга оширилгани, бу хайрли иш Дўстлик туманининг
этиш, шунингдек, моддий-техник базаси- от спорти ҳамда замонавий беш- кўрсаткичлар (индикаторлар) ҳам- Манас қишлоғида бошланиб, унинг бошида Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг
ни мустаҳкамлаш мақсадида: кураш ва поло спорт турларини ри- да уни амалга оширишга доир йил-
вожланган мамлакатлар билан рақо- лар бўйича “Йўл харитаси” билан шахсан ўзи тургани бутун дунёга шов-шув бўлгани рост гап.
1.Қуйидагилар Ўзбекистонда йилқи- бат қила оладиган даражага етказиш, биргаликда тасдиқлашни назарда
чилик ва от спортини (кейинги ўрин- халқаро талаб ва стандартлар асоси- тутувчи қарори лойиҳасини белги- Ҳа, Манас юртимизда “Обод маданий-маиший хизмат, сервис Қишлоқ ҳудудида сизот сувлар
ларда — от спорти) ҳамда замонавий да мутахассисларни тайёрлаш, йирик ланган тартибда Вазирлар Маҳка- қишлоқ” дастурини татбиқ этишда соҳалари талабга мутлақо жавоб кўтарилиб кетган, бу эса давлат ва
бешкураш ва поло спорт турларини халқаро мусобақалар, жумладан, ўс- масига киритсин. ўзига хос намуна, таъбир жоиз бўл- бермас эди. жамоат бинолари, аҳоли турар жой-
янада ривожлантиришнинг асосий йў- мирлар, ёшлар ва хотин-қизлар жа- са, ишончли ва мустаҳкам пойде- лари, бошқа иншоотлар пойдевори-
налишлари этиб белгилансин: моалари ўртасида жаҳон ва қитъа би- 3. Вазирлар Маҳкамаси, Қишлоқ хў- вор сифатида тарихга кирди. Зеро, Давлатимиз раҳбари ташаббуси нинг зах босишига, деворларининг
ринчиликларини ўтказиш; жалиги вазирлиги, Молия вазирлиги, 6 минг 300 нафардан зиёд аҳоли ва алоҳида эътибори билан “Обод нурашига сабаб бўлаётган эди. Шу-
мамлакатда от спортини ҳамда замо- Ўзбекистон Миллий олимпия қўмитаси, истиқомат қилиб келган ушбу ман- қишлоқ” дастури асосида қисқа нинг учун, биринчи галда, қишлоқ
навий бешкураш ва поло спорт турла- от спорти ҳамда замонавий бешкураш Қашқадарё вилояти ҳокимлиги ва Ўзбе- зил ўша пайтда хароб ҳолга тушиб муддат ичида мавжуд муаммолар- атрофидаги 41 километр узунлик-
рини аҳоли ўртасида энг оммавий спорт ва поло спорт турларини аҳоли ўртасида, кистон йилқичилик ва от спорти федера- қолган, инфратузилма иншоотлари, ни бартараф этиш юзасидан кенг даги коллектор-дренаж тармоқлари
турларидан бирига айлантириш, иқти- шу жумладан, оммавий ахборот восита- циясининг: кўча ва йўллар ташландиқ, ичим- қамровли ишлар амалга оширилди. тозаланди.
дорли ёшларни танлаш, саралаб олиш лари орқали кенг тарғиб қилиш. лик сув, иссиқлик, электр энергия- Қурувчилар, бошқа соҳалар ходим-
(селекция) ва уларни профессионал Қашқадарё, Сурхондарё, Тошкент, си таъминоти издан чиққан, савдо, лари бу лойиҳани рўёбга чиқариш Давоми 3-бетда
спортчилар сифатида тайёрлаш тизими- 2. Бош вазирнинг ўринбосари Фарғона вилоятлари ва Тошкент учун кечаю кундуз меҳнат қилди.
ни йўлга қўйиш; А.А.Абдуҳакимов Қишлоқ хўжа- шаҳрида от спортини ривожлантириш,
лиги вазирлиги, Ветеринария ва наслли ва зотдор отларни кўпайти-
от спорти ҳамда замонавий бешкураш чорвачиликни ривожлантириш дав- риш, шунингдек, маҳаллий ва хорижий
ва поло спорт турлари бўйича профес- лат қўмитаси, Ўзбекистон Миллий туристларнинг дам олишини ташкил
сионал тренерлар, ҳакамларни тайёр- олимпия қўмитаси, Ўзбекистон йил- қилиш учун зарур инфратузилма объ-
лаш, ўқув-услубий қўлланмалар ишлаб қичилик ва от спорти федерацияси, ектларидан (ипподром, стадион, сузиш
чиқиш, от спортининг илмий-методологик Ўзбекистон замонавий бешкураш ҳавзаси, меҳмонхона, даволаш-соғлом-
базасини янада кучайтириш; федерацияси, Ўзбекистон поло фе- лаштириш мажмуаси, кафе, ветерина-
дерацияси ҳамда бошқа манфаат- рия дорихонаси, ўқув маркази, спорт ва
от спорти ҳамда замонавий бешкураш дор ташкилотлар билан биргалик- зотдор отлар учун ветеринария клини-
ва поло спорт турлари билан шуғулла- да 2021 йил 1 июнга қадар мазкур каси) иборат кўп тармоқли спорт маж-
ниш учун зарур моддий-техник база ва қарорда белгилаб берилган устувор муаларини давлат-хусусий шериклик
инфратузилмани шакллантириш, шу вазифалардан келиб чиқиб, соҳа- асосида барпо этиш;
жумладан, от спорти клублари фаолия- да катта тажрибага эга бўлган ма-
тини ривожлантириш, терма жамоалар ҳаллий ва хорижий мутахассислар Давоми 3-бетда
учун ўқув-машқ жараёнини самарали ҳамда ташкилотларни жалб этган
ташкил этиш;
2 2021 йил 12 март, 51-сон Сиёсат
ªЗБЕКИСТОН — ¯ИР¡ИЗИСТОН:
ДªСТЛИК ВА СТРАТЕГИК ШЕРИКЛИК МУНОСАБАТЛАРИНИ
ЯНАДА МУСТА²КАМЛАШ ЙªЛИДА
Бошланиши 1-бетда
беради. Биз ўзаро товар айирбошлаш ҳажмини барпо этилиши икки мамлакат манфаатлари- Музокаралар якунлангач, имзоланган ҳуж- Ишончли ва самарали транспорт йўлакла-
Томонлар ушбу форматдаги учинчи учра- икки миллиард АҚШ долларига етказиш мақса- га тўлиқ мос келиши, минтақамизнинг транзит жатларни алмашиш маросими бўлиб ўтди. ри мамлакатларимиз иқтисодиётлари учун
шувни 2021 йилда ўтказиш муҳимлигини қайд дида ҳар икки мамлакат бозорларига товар ва салоҳиятини юзага чиқариб, жозибадорлигини улкан аҳамиятга эга. Бу борада сўз юрит-
этдилар. хизматларнинг кириши учун қулай шарт-шароит- оширишини алоҳида таъкидладилар. Шу боис, Ўзбекистон ва Қирғизистон Президентлари ганда, аввало, “Ўзбекистон — Қирғизистон
лар яратиш бўйича биргаликда ишлашга тайёр- ушбу муҳим лойиҳа бўйича ишларни биргалик- Қўшма баёнот қабул қилдилар. Шунингдек, — Хитой” темир йўли ҳамда “Тошкент — Ан-
Марказий Осиёга тегишли барча масалалар миз, — деди Қирғизистон Президенти. да давом эттиришга келишиб олинди. икки мамлакат вазирликлари ва ҳудудлари дижон — Ўш — Иркиштом — Қошғар” мульти-
минтақа давлатларининг ўзи томонидан, ўзаро раҳбарлари имзоланган ҳужжатлар билан ал- модаль йўлагини қайд этиш лозим. Биз ушбу
фойда ва манфаатларни ҳурмат қилиш тамо- Музокараларда асосий эътибор икки мамла- “Тошкент — Андижон — Ўш — Иркиштом машдилар. Умуман, ташриф доирасида кўп йўналишларни илгари суриш бўйича ўзаро
йили асосида ҳал этилиши муҳимлиги таъкид- кат ўртасидаги савдо-иқтисодий ҳамкорликни — Қошғар” халқаро мультимодаль йўналиши қиррали Ўзбекистон — Қирғизистон шерикли- мувофиқлашган чоралар кўриш тўғрисида
ланди. янада ривожлантириш масалаларига қаратилди. ҳам савдо ҳажми ортишига хизмат қилади. Шу- гининг деярли барча йўналишларини қамраб аҳдлашиб олдик, — деди Шавкат Мирзиёев.
нингдек, икки мамлакат шаҳарлари ўртасида олган 22 та ҳужжат имзоланди.
Халқаро майдонда, жумладан, Бирлашган Таъкидланганидек, бу борадаги кўрсаткич- автобус, темир йўл ва авиақатновларни қайта Мамлакатимизда қишлоқ жойларни ободон-
Миллатлар Ташкилоти, Мустақил Давлатлар лар ижобий динамикага эга. Хусусан, сўнгги тиклаш юк ташиш, йўловчи ва туристлар оқи- Қарийб 50 та қўшма лойиҳани амалга оши- лаштириш бўйича бошланган кенг кўламли
Ҳамдўстлиги, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, тўрт йилда ўзаро савдо беш баробардан зиёдга мининг кўпайишида муҳим омил бўлади. риш назарда тутилган Саноат кооперациясини “Обод қишлоқ” дастури Жиззах вилояти Дўст-
Ислом ҳамкорлик ташкилоти, Туркий тилли дав- ўсган ва 900 миллион доллардан ошган. кенгайтириш ва чуқурлаштириш бўйича амалий лик туманидаги, асосан, этник қирғизлардан
латлар ҳамкорлик кенгаши ва бошқа халқаро Алоқаларнинг яна бир катта йўналиши — чора-тадбирлар режаси, Ўзбекистон — Қир- иборат фуқаролар яшайдиган Манас қишлоғи-
тузилмалар доирасидаги алоқаларни ривож- Давлат раҳбарлари ўзаро манфаатли савдо- ҳудудлараро ҳамкорлик. Бу борада 2017 йил ғизистон Инвестиция фондини ташкил этиш дан бошлангани ҳам халқимизнинг қардош қир-
лантириш масалалари бўйича ҳам якдил фикр иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш стра- 5 сентябрда ҳукуматлар ўртасида битим ҳам- тўғрисидаги битим, электр энергиясини ўзаро ғиз элига бўлган ҳурмат-эҳтиромининг ёрқин
билдирилди. тегик шерикликнинг устувор йўналиши эканини да икки мамлакат вилоят ва шаҳарлари ўр- етказиб бериш, Қирғизистонда гидроэнергети- ифодаси экани таъкидланди.
таъкидлади. Савдо айланмасини диверсифи- тасида келишувлар имзоланган. 2018 йилда ка объектларини қуриш соҳасидаги ҳамкорлик
Садир Жапаров Қирғизистон делегациясига кация қилиш ва номенклатурасини кенгайти- Ҳокимлар ва чегарадош вилоятлар маъму- тўғрисидаги ҳужжатлар шулар жумласидан. Давлат раҳбарлари савдо ва божхона иши,
кўрсатилаётган илиқ меҳмондўстлик ва сами- риш орқали келгуси йилларда унинг ҳажмини риятлари раҳбарлари кенгаши тузилган. инвестициялар, саноат кооперацияси, транс-
мий қабул учун Шавкат Мирзиёевга миннатдор- икки баробар кўпайтириш имконияти борлиги Андижон ва Ўш, Наманган ва Жалолобод, порт, сувдан фойдаланиш, энергетика, эколо-
лик билдириб, давлатимиз раҳбарини ўзи учун қайд этилди. Учрашувда ҳудудлараро ҳамкорликни яна Фарғона ва Боткен, Норин вилоятлари ўртаси- гия соҳаларида икки томонлама алоқаларни
қулай вақтда Қирғиз Республикасига ташриф фаоллаштириб, эришилган келишувлар иж- даги ҳамкорликни янада кенгайтириш бўйича мустаҳкамлаш, мудофаа идоралари ўртаси-
буюришга таклиф қилди. Шу мақсадда икки мамлакат бозорларида росини таъминлаш, чегараолди вилоятларни “йўл хариталари” ҳудудлараро ҳамкорликни даги, терроризм ва диний экстремизмга қарши
харидоргир бўлган, жумладан, юқори қўшилган комплекс ривожлантириш, давлат чегараси- мустаҳкамлашга хизмат қилиши шубҳасиз. курашиш бўйича ҳамкорликни, маданий-гума-
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ва қийматли маҳсулотлар етказиб бериш, таш- дан ўтказиш пунктларида аҳоли учун қулай нитар алмашинувни кенгайтириш зарурлигини
Қирғизистон Президенти Садир Жапаров музо- қи савдо инфратузилмаси ва экспорт-импорт шароитлар яратиш зарурлиги таъкидланди. Шунингдек, ташқи сиёсат идоралари ўр- қайд этдилар.
караларни икки мамлакат расмий делегацияла- операцияларини қўллаб-қувватлашга келишиб Ушбу келишувлар ташриф арафасида Анди- тасидаги ҳамкорлик дастури ҳамда божхона
ри иштирокида давом эттирдилар. олинди. Савдо-иқтисодий алоқалар ривожида жон, Наманган ва Фарғона вилоятлари ҳамда иши, ҳарбий ва ҳарбий-техник ҳамкорлик, соғ- Президент Садир Жапаров музокараларда
Ўзбекистон Республикаси билан Қирғиз Рес- Ўш, Жалолобод, Боткен ва Норин вилоятлари лиқни сақлаш, озиқ-овқат хавфсизлиги, ўсим- кенг кўламли масалалар бўйича фикр алма-
— Биз тор доирадаги учрашувда муҳтарам публикаси ўртасида икки томонлама ҳамкорлик томонидан келишиб олинган “йўл хариталари” ликлар карантини, таълим, фан ва маданият шилгани, унинг натижаларидан мамнун экани-
Садир Нургожоевич билан Ўзбекистон — Қир- бўйича ҳукуматлараро комиссия муҳим ўрин доирасида амалга оширилади. соҳалари бўйича қатор муҳим ҳужжатлар им- ни қайд этди.
ғизистон муносабатларининг барча долзарб тутаётгани эътироф этилди. Келишувларни золанди.
масалаларини очиқ, конструктив, батафсил амалга ошириш мақсадида ҳукумат раҳбарла- Томонлар Марказий Осиёдаги сув-энергети- — Ўзбекистон Қирғизистоннинг асосий савдо
муҳокама қилдик. Қардош мамлакатлари- рига комиссиянинг навбатдаги йиғилишини тез ка ресурсларидан комплекс ва оқилона фой- Оммавий ахборот воситалари вакиллари шерикларидан биридир. Ўзаро ҳамкорликнинг
мизни кўп асрлик дўстлик ва яхши қўшничи- орада ўтказиш вазифаси қўйилди. Савдо уйла- даланиш тарафдори эканини яна бир бор тас- билан учрашувда Президент Шавкат Мирзиёев барча жиҳатларини фаоллаштириш мақсадида
лик ришталари боғлаб туради. Биз стратегик ри фаолиятини кенгайтириш, бизнес форумлар диқлади. Бу йўналишдаги ҳамкорликнинг узоқ музокаралар ишонч муҳитида ўтгани, томон- парламентлараро ва ҳукуматлараро комиссия-
шериклармиз ва бу шунчаки сўзлар эмас. ва саноат маҳсулотлари кўргазмаларини ўтка- муддатли барқарор механизмларини ишлаб лар ўзаро ҳурмат ва манфаатларни ҳисобга лар мажлислари, чегараолди вилоятлар ҳоким-
Коронавирус пандемияси бир-биримизга қан- зиш зарурлиги таъкидланди. чиқишга келишилди. Ўзбекистон Қирғизистонда олиш тамойиллари асосида кенг миқёсли вази- ларининг учрашувлари яқин вақтларда ўтказиш
чалик боғлиқ ва кераклигимизни яна бир бор гидроэнергетика лойиҳаларини амалга оши- фаларни ҳал қилишга тайёр эканини қайд этди. режалаштирилди. Бизнес вакилларига қулай
кўрсатди. Шу боис, илгари айтган гапларимни Иқтисодиётнинг турли тармоқларида са- ришда қатнашишга тайёрлигини билдирди. муҳит яратиш, товар айирбошлаш ҳажмини
яна қайтараман: биз Қирғизистон билан жид- ноат кооперацияси бўйича аниқ лойиҳаларни — Биз икки томонлама муносабатларнинг оширишга келишиб олдик, — деди Қирғизистон
дий ва кенг кўламли ҳамкорликни режалаш- амалга оширишга келишиб олинди. Булар, Учрашувда халқларимиз ўртасидаги дўсто- барча долзарб масалаларини муҳокама қил- Президенти.
тирганмиз. Бу йўлда барча имконият ва ре- хусусан, Қирғизистонда енгил автомобиллар, на муносабатлар ва ўзаро англашувни мустаҳ- дик. Устувор эътибор савдо-иқтисодий ҳам-
сурсларимизни ишга солишга тайёрмиз. Энди қишлоқ хўжалиги техникалари, маиший техни- камлашнинг муҳим омили бўлган маданий-гу- корликни кенгайтиришга қаратилди. Ўзаро Маданий-гуманитар алоқаларни ривож-
ҳукуматларимиз, вазирлик ва идораларимиз- каларни йиғишни йўлга қўйиш, шунингдек, че- манитар соҳадаги ҳамкорлик масалалари ҳам товар айирбошлаш ҳажмини ошириш чора- лантириш масалаларига алоҳида эътибор қа-
нинг қўшма ишлари натижага йўналтирилиши гараолди ҳудудларда тўқимачилик ва қурилиш кўриб чиқилди. ларини кўришга келишиб олдик. Шу мақсадда ратилди. Бугунги кунда Ўзбекистонда қирғиз
керак. Бош вазирлар ўринбосарлари ҳар ой материаллари ишлаб чиқариш бўйича қўшма ишбилармонлар ўртасидаги алоқалар фаол- миллатига мансуб 300 мингга яқин фуқаролар
бир марта Президентга қилинган ишлар ва лойиҳалардир. Фан, таълим, маданият, спорт ва туризм лашиши учун қулай шароитлар яратилади, яшайди. Уларга ўз тили, маданияти ва анъана-
мавжуд муаммолар ҳақида ҳисобот бериши каби соҳаларда ҳамкорликни ривожлантириш савдо, саноат, қишлоқ хўжалиги, транспорт, ларини асраш ҳамда ривожлантириш учун бар-
ҳақида келишиб олдик. Халқларимиз гапдан Эълон қилинган капитали 200 миллион АҚШ бўйича якдил фикр билдирилди. Давлат раҳ- инфратузилма соҳаларида умумий қиймати ча имконият яратилган.
амалий ишларга ўтилаётганини ҳис этиши ке- доллари бўлган Ўзбекистон — Қирғизистон барлари маданий алмашинувлар икки халқ 900 миллион АҚШ долларидан зиёд бўлган
рак, — деди давлатимиз раҳбари. инвестиция жамғармаси ташкил этилиши бел- ўртасида ўзаро тушуниш ва дўстона муноса- янги лойиҳалар амалга оширилади. Уларнинг Халқларимиз ўртасидаги дўстликни мустаҳ-
гиланди, икки мамлакат ҳукуматларига унинг батларни мустаҳкамлашга хизмат қилишини барчаси ҳозиргина қабул қилинган “йўл хари- камлаш мақсадида маданият ва кино кунлари,
— Сўнгги йилларда икки мамлакат муносабат- фаолиятини йўлга қўйиш бўйича топшириқлар таъкидлаб, маданият кунлари ва бошқа гума- таси”га киритилди. Инвестиция жамғармаси- ёшлар форумлари, фестиваль ва кўргазмалар
лари мустаҳкамланиб, дўстона алоқалар страте- берилди. нитар тадбирларни қайта тиклашга келишиб нинг ташкил этилиши бу лойиҳаларни амалга ташкил этишга келишиб олингани айтилди.
гик шериклик даражасига кўтарилди. Ўзбекистон олдилар. оширишга хизмат қилади. Қирғизистон ёшларига Ўзбекистоннинг етакчи
Республикаси билан икки томонлама муноса- Транспорт соҳаси ва транзит йўлакларини олий ўқув юртларида таълим олиш учун ҳар
батларнинг барча соҳаларида дўстона ва яхши ривожлантириш — Ўзбекистон ва Қирғизистон Қирғизистон Президенти коронавирус панде- Ўзбекистон — Қирғизистон шериклигида, йили устувор йўналишлар бўйича грантлар аж-
қўшничилик алоқаларини изчил ривожлантириш ҳамкорлигининг муҳим йўналиши. Бу борада- мияси даврида Ўзбекистон томонидан кўрсатил- шубҳасиз, муҳим ўрин тутадиган ҳудудлараро ратиш режалаштирилаётгани маълум қилинди.
Қирғизистон Республикаси ташқи сиёсатининг ги саъй-ҳаракатлар ташқи бозорларга яқин ган инсонпарварлик ёрдами учун миннатдорлик ҳамкорликни фаоллаштириш масалалари ҳам
устувор йўналишларидан бири бўлиб қолмоқ- ва самарали чиқишни таъминлайди. Айниқса, билдирди. Соғлиқни сақлаш ва фармацевтика муҳокама қилинди. Биз чегараолди вилоятлар Қирғизистон Республикаси Президенти
да. Қирғизистон савдо-иқтисодий ҳамкорликни “Ўзбекистон — Қирғизистон — Хитой” темир соҳасида, жумладан, дори-дармон ва тиббиёт ҳокимларининг мунтазам учрашувларини ўтка- Садир Жапаровнинг мамлакатимизга давлат
ҳар томонлама кенгайтиришга алоҳида аҳамият йўлининг қурилиши стратегик аҳамиятга эга. воситалари етказиб бериш борасидаги алоқа- зиш, аниқ лойиҳа ва тадбирларни амалга оши- ташрифи давом этмоқда.
ларни кенгайтириш муҳимлиги қайд этилди. ришга келишиб олдик.
Президентлар мазкур йўлнинг қисқа вақтда ЎзА
“ЯНГИ ªЗБЕКИСТОН” УЧУН МАХСУС
Ўзбекистон — Германия: Ўзбекистон раҳбари
минтақавий алоқаларни янада
САМАРАЛИ ²АМКОРЛИКНИНГ мустаҳкамлашга чақирмоқда
КЕНГ ИСТИ¯БОЛЛАРИ
Хорижий давлатлар экспертлар ҳамжамияти Ўзбекистоннинг халқаро алоқаларини,
Бошланиши 1-бетда Конрад Аденауэр ва Фридрих Эберт жам- Гёте институти, Германия Халқ универ- қўшни давлатлар билан муносабатлари ривожини мунтазам кузатиб бормоқда.
ғармалари, Германия Адлия вазирлиги қоши- ситетлари ассоциациясининг Халқаро ҳам-
Ўзбекистон учун ана шундай ишончли даги халқаро ҳуқуқий ҳамкорлик жамғармаси корлик институти ва Хориждаги мактаблар Жумладан, Қирғизистон Президенти Садир Жапаровнинг шу кунларда Ўзбекистонга амалга
ҳамкорлардан бири — 1991 йил 31 декабрь ва Германия халқаро ҳамкорлик жамияти марказий бюроси ваколатхонаси муваффа- ошираётган давлат ташрифи уларда катта қизиқиш уйғотди.
куни республикамиз мустақиллигини тан ол- кўп йиллардан буён Ўзбекистондаги ташки- қиятли фаолият кўрсатмоқда.
ган Германиядир. Икки давлат ўртасида дип- лотлар билан муваффақиятли ҳамкорлик Куршад ЗОРЛУ,
ломатик муносабатлар 1992 йил 6 март куни қилиб, турли ижтимоий-иқтисодий лойиҳа- Гуманитар соҳадаги Ўзбекистон — Гер- Йозгат университети бошқарув ва иқтисодий билимлар факультети декани,
ўрнатилган. ларни амалга ошириб келмоқда. Фуқаролик мания ҳамкорлиги натижалари ҳақида сўз Марказий Осиё мамлакатлари ҳақида қатор мақола ва китоблар муаллифи,
жамиятини ривожлантириш, ҳуқуқшунослик, юритганда, немис хайрия ташкилотлари то- сиёсатшунос:
Бугунги кунда Ўзбекистон — Германия кўп суд-ҳуқуқ масалалари, ахборот-коммуника- монидан Ўзбекистонга Германия клиника-
қиррали муносабатлари барча соҳаларда ция технологиялари соҳасидаги алоқалар ларида бемор болаларни бепул даволашни — Ушбу ташриф нафақат Ўзбекистон ва Ташриф давомида икки мамлакат ўртасида қа-
тенг ҳуқуқли ва ўзаро манфаатли шериклик жадал ривожланмоқда. ташкил этиш йўлга қўйилганини, шунингдек, Қирғизистон, балки Марказий Осиё минтақаси, тор битим ва шартномалар имзоланди. Кўриниб
ва ҳамкорлик тусини олди. республикамиз клиникаларини зарур тиб- янада кенгроқ назар соладиган бўлсак, бутун турибдики, иккала давлат ҳам ўзаро ҳамкорликка
Ўзбекистон билан Германия ҳамкорлиги- бий асбоб-ускуна ва жиҳозлар билан таъ- туркий халқлар учун катта воқеа бўлди, деб катта аҳамият бермоқда ва унинг изчил ривожла-
Айни пайтда ўзаро муносабатларнинг нинг муҳим йўналиши савдо ва сармоялар минлашда кўмаклашаётганини қайд этиш айтиш мумкин. нишидан манфаатдор.
мустаҳкам ҳуқуқий асоси шакллантирилган соҳасидир. Икки мамлакат ўртасидаги савдо лозим. “Friedensdorf International” халқаро
бўлиб, у 140 дан ортиқ ҳужжатни ўз ичига алоқаларида энг кўп қулайлик режими ўрна- хайрия ташкилоти ва “Соғлом авлод учун” Биринчидан, икки қўшни давлат ўртасида яқин Ўзбекистон Қирғизистоннинг турли қийинчи-
олади. тилган бўлиб, 2020 йил якунига кўра, ўзаро жамғармаси томонидан мунтазам равишда ҳамкорлик алоқаларини ривожлантириш доимо ликларни ортда қолдириб, минтақадаги давлат-
товар айирбошлаш ҳажми 828,8 миллион гуманитар акция ўтказиб келинмоқда. Ушбу фойдали ва ўзаро манфаатлидир. лараро муносабатларнинг янада фаол субъекти-
Давлатлар ўртасидаги сиёсий мулоқот АҚШ долларини ташкил этди. хайрия акцияси доирасида ўзбекистонлик га айланишини чин дилдан истайди.
олий ва юқори даражаларда амалга оши- бемор болалар даволаниш учун Германияга Иккинчидан, Ўзбекистон ва Қирғизистон ўрта-
рилмоқда. Ўтган вақт мобайнида 7 та олий Савдо ва инвестициялар бўйича ҳу- юборилмоқда. сидаги ҳамкорлик туркий дунёнинг муҳим қисми Икки давлат раҳбарлари яқин мулоқот қилиш,
даражадаги ташриф ўтказилди. Президент куматлараро ишчи гуруҳи, шунингдек, бўлган Марказий Осиёда хавфсизлик, барқарор- ўзаро ва минтақавий масалалар бўйича фикр ал-
Шавкат Мирзиёевнинг 2019 йил 20-22 ян- Ўзбекистон — Германия ишбилармон- Дунёда мамлакатлар ҳамкорлигининг лик ва тараққиётни янги босқичга олиб чиқишда машиш имкониятига эга бўлди. Ташриф Ўзбекистон
варь кунлари Германияга расмий ташрифи лар кенгаши икки мамлакат ишбилар- бугунги босқичида халқ дипломатияси ме- алоҳида аҳамиятга эга. Қирғизистон учун ҳам ташқи сиёсат, ҳам иқтисодий
ва ушбу мамлакат раҳбарияти билан Бер- мон доиралари манфаатларини илгари ханизмларидан кенг фойдаланилади. Бу ҳамкорликнинг устувор йўналишларида асосий ше-
линда ўтказилган самарали музокаралар, суриш бўйича самарали фаолият олиб самарали ёндашув Ўзбекистон — Германия Қирғизистон Президентининг Ўзбекистонга риклардан бири бўлгани ва бундан кейин ҳам шун-
шунингдек, Германия Федератив Респуб- бормоқда. Шубҳасиз, бу кутилган на- алоқаларида ҳам устунлик касб этади. Хусу- давлат ташрифи юксак аҳамияти, сермазмун ва дай бўлиб қолишини ифода этди.
ликаси Президенти Франк-Вальтер Штайн- тижаларни бермоқда ва немис бизнес сан, Тошкент ва Берлин, Бухоро ва Бонн би- самарали музокаралар билан ажралиб турибди.
майернинг ўша йилнинг 27-29 май кунлари ҳамжамияти томонидан кенг эътироф родарлашган шаҳарлар мақомига эга. Ушбу
Ўзбекистонга жавоб ташрифи кўп қиррали ва этилмоқда. ҳамкорлик доирасида маданият ва таълим Сравут АРИ,
узоқ муддатли ўзаро манфаатли ҳамкорлик- соҳаларидаги алмашинувлар ҳамда барқа- Чулалангкорн университети Ислом тадқиқотлар маркази директори
ка кучли туртки берди. Ҳозирги кунда Ўзбекистонда немис сар- рор ривожланишга доир лойиҳалар самара- (Таиланд):
моядорлари иштирокида тузилган 100 дан ли амалга оширилмоқда.
Ўзбекистон ва Германия ўртасида глобал ортиқ корхона фаолият кўрсатмоқда. Са- — Тарихдан маълумки, ҳеч қайси давлат ўз Таиланд тажрибасидан келиб чиқиб айти-
ва минтақавий кун тартибидаги долзарб ма- марали сармоявий ҳамкорликнинг ёрқин Ўзбекистонда яшовчи этник немислар ўз қўшниси билан яхши муносабатларсиз барқарор шим мумкинки, чегарадош давлатлар билан
салалар бўйича конструктив ҳамкорлик кўп намунаси ўлароқ, республикада жаҳонга маданияти ва миллий анъаналарини кўз қо- ривожлана олмайди. савдони ривожлантириш орқали иқтисодий
томонлама, яъни БМТ, ЕХҲТ ва бошқа таш- машҳур немис концернлари билан кенг кў- рачиғидек асраб-авайлаган ҳолда, Германия ҳамкорликни мустаҳкамлаш, маҳаллий тад-
килотлар доирасида ҳам амалга оширилмоқ- ламли лойиҳалар амалга оширилаётганини билан яқин алоқаларни сақлаб келмоқда. Бизнинг Ислом тадқиқотлар маркази, асо- биркорлар ва аҳоли турмуш шароитини яхши-
да. Тошкент ва Берлин кўплаб масалаларда, қайд этиш мумкин. Улар орасида — “MAN” Республикамизда немис миллатига мансуб сан, Осиё давлатлари билан ҳамкорлик қилгани лашга эришиш мумкин.
жумладан, терроризмга қарши курашиш, компанияси билан биргаликда замонавий фуқаролар нафақат кўп миллатли жамияти- учун Марказий Осиё мамлакатлари, жумладан,
уюшган жиноятчилик, наркотрафик ва Афғо- юк машиналари ва автобуслар, “CLAAS” мизнинг ажралмас қисми, балки икки давлат- Ўзбекистон ва Қирғизистон билан ҳам жуда Ўзбекистоннинг мавжуд иқтисодий имко-
нистондаги вазиятни ҳал этиш бўйича ўхшаш ва “Lemken” компаниялари билан қишлоқ ни боғловчи кўприк сифатида ҳам қаралади. яхши танишмиз. ниятларидан келиб чиқиб, биринчи навбатда,
ёки яқин позицияларга эга. хўжалиги машиналари, “Knauf” компанияси айнан яқин қўшни давлатлар билан муносабат-
билан қурилиш материаллари ишлаб чиқа- Хулоса қилиб шуни алоҳида таъкид- Бугунги синовли иқтисодий вазиятда мамла- ларни ривожлантиришга интилаётгани мамла-
Олий Мажлис Қонунчилик палатасида риш йўлга қўйилганини алоҳида таъкидлаш лаш керакки, 12 март куни бўлиб ўтадиган катларнинг ривожланиш даражасини қайта тик- кат экспортини оширишда ҳал қилувчи аҳа-
Германия Бундестаги билан ҳамкорлик бўйи- мумкин. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев лаш ва индикатив натижаларга эришишда давлат мият касб этади.
ча “Ўзбекистон — Германия” гуруҳи мавжуд. ва Германия Канцлери Ангела Меркелнинг раҳбарларининг ўзаро муносабатлари ҳал қилув-
Германия парламентида эса “Германия — Маданий-гуманитар алоқалар Ўзбекистон — онлайн-саммити ишга солинмаган имконият чи аҳамият касб этади. Шу боис, Ўзбекистон Президенти ва
Марказий Осиё” парламент гуруҳи фаолият Германия мулоқотининг ривожланишида ало- ва ресурслардан самарали фойдаланиш, шу- Қирғизистоннинг янги сайланган раҳбари-
юритиб келмоқда. ҳида ўрин тутади. Ўзбекистонда немис мада- нингдек, кўп қиррали муносабатларни янада Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг нинг учрашуви нафақат икки давлат, бал-
ниятини ўрганишга қизиқиш катта бўлиб, немис кенгайтириш учун умумий ёндашувларни иш- минтақа давлатлари билан алоқаларни мустаҳ- ки бутун минтақа ривожи учун навбатдаги
Ўзбекистон ва Германия ташқи ишлар тили кенг оммалашган. Бугунги кунда республи- лаб чиқишга янги туртки бўлиб хизмат қилади. камлаш борасида олиб бораётган серқирра фао- юксалиш босқичини бошлаб беради.
вазирликлари ўртасидаги мунтазам сиёсий камиздаги таълим муассасаларида 300 минг- лияти, айниқса, Марказий Осиё давлатлари раҳ-
маслаҳатлашувлар икки томонлама муноса- дан ортиқ ёшлар немис тилини ўрганмоқда. “Дунё” АА барларининг маслаҳатлашув мулоқоти бўйича “Дунё” АА
батларнинг бугунги кун тартибини муҳокама ташаббуси таҳсинга сазовор.
қилишнинг самарали механизми ҳисобланади.
Сиёсат 2021 йил 12 март, 51-сон 3
Ўзбекистон Республикаси Президентининг
ҚАРОРИ
ЙИЛ¯ИЧИЛИК ВА ОТ СПОРТИНИ ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ ²АМДА ЗАМОНАВИЙ БЕШКУРАШ ВА
ПОЛО СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ БªЙИЧА ¯ªШИМЧА ЧОРА-ТАДБИРЛАР Тª¡РИСИДА
Бошланиши 1-бетда таъминлаш, давлат-хусусий шериклик асо- 11. Туризмни ривожлантириш давлат қўми- жалб қилиш ҳисобидан камида 150 ўринли диган инвентарлар, спорт отлари, наслли
сида камида битта от спорти клубини таш- таси, Тошкент вилояти ҳокимлиги, Ўзбекистон 3 юлдузли меҳмонхона, даволаш-соғлом- маҳсулотлар (материаллар), озуқалар, ве-
Қашқадарё вилоятини республикада от кил этиш, от спорти машғулотларини ўтказиш Миллий олимпия қўмитаси, Ўзбекистон йил- лаштириш муассасалари, спорт ва зотли теринария дори воситалари ва озуқабоп
спортини ривожлантириш бўйича етакчи ҳу- учун от спортига ихтисослаштирилган болалар қичилик ва от спорти федерацияси, Ўзбекис- отлар учун мўлжалланган ветеринария қўшимчалар, витаминлар, ускуналар ва ма-
дуд сифатида белгилаш; ва ўсмирлар спорт мактаби базасида иппод- тон замонавий бешкураш федерацияси, Ўз- клиникаси, маиший хизмат кўрсатиш, ав- териаллар белгиланган тартибда шакллан-
ром, шунингдек, тегишли ҳудудий от спорти ва бекистон поло федерациясининг “Universal тотранспорт воситалари турар жойлари, тириладиган рўйхатга мувофиқ, божхона
соф зотдор отларни урчитиш ва кўпайтириш, йилқичилик федерацияларини жойлаштириш Jumping Agro” МЧЖ (кейинги ўринларда — савдо-кўнгилочар ва бошқа дам олиш инф- тўловларидан (қўшилган қиймат солиғи ва
ёш отлар ривожланиши ва ўсишини, яйлов ва учун бинолар ажратиш; Инвестор) томонидан Тошкент вилояти, Қиб- ратузилма объектларини барпо этиш; божхона йиғимидан ташқари) озод этилади.
ем-озуқа базасини мустаҳкамлаш, йилқичилик рай тумани, “Мевазор” МФЙ ҳудудида замо-
фермаларида қимиз ишлаб чиқаришни, интен- мазкур қарорнинг 5-бандига мувофиқ, от навий кўп тармоқли спорт комплекси ҳамда ишлаб чиқиладиган лойиҳа-смета ҳужжатла- 15. Давлат хавфсизлик хизматининг Че-
сив от бўрдоқичилигини ташкил этиш ва отлар- спортига ихтисослаштирилган болалар ва маҳаллий ва хорижий туристларнинг дам ри асосида 2021-2022 йилларда белгиланган гара қўшинлари, Миллий гвардия, Ички иш-
дан олинган маҳсулотлар турларини кенгайти- ўсмирлар спорт мактабларини ташкил этиш олишини ташкил қилиш учун ёпиқ сузиш ҳав- инвестиция маблағларини тўлиқ ўзлаштириш лар вазирлиги Ўзбекистон йилқичилик ва от
риш учун етарлича ер майдонлари ажратиш; ишларига яқиндан кўмаклашиш; заси, меҳмонхона, даволаш-соғломлаштириш ва объектларни фойдаланишга топшириш; спорти федерацияси билан ҳамкорликда бир
муассасалари, савдо-кўнгилочар ва дам олиш ой муддатда 2021-2023 йилларда от спор-
от спортига ихтисослаштирилган болалар 2022-2025 йилларда Қорақалпоғистон Рес- инфратузилмалари, автотранспорт воситалари камида 150 та янги иш ўринларини яратиш; ти мактаблари ҳамда клубларини ташкил
ва ўсмирлар ҳамда республика олий спорт ма- публикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрида от турар жойлари, ипподром, стадион, енгил атле- б) Инвестор 2022-2025 йиллар мобайнида этиш ва ўзига тегишли бўлганларини тако-
ҳорати мактабларида ноёб зотдор спорт отла- спортига ихтисослаштирилган болалар ва ўс- тика билан шуғулланиш учун майдон ва бошқа Жисмоний тарбия ва спорт вазирлиги ҳамда миллаштириш чораларини кўриш, шунинг-
рини кўпайтириш учун Давлат бюджетидан уч мирлар спорт мактабларини янгидан қуриш ва объектларни (кейинги ўринларда — инвести- Ўзбекистон Миллий олимпия қўмитаси томони- дек, идоравий мансуб йилқичилик ва спорт
йил давомида 5 миллиард сўмгача маблағ реконструкция қилиш ишларини Инвестиция ция лойиҳаси) 2021-2022 йилларда барпо этиш дан тақдим этиладиган рўйхатларга мувофиқ: базаларини уларда ёшларни от спорти билан
ажратиш ва устувор равишда республика от дастури доирасида амалга ошириш юзасидан тўғрисидаги таклифига розилик берилсин. терма жамоалар спортчиларини от спор- шуғулланишга жалб этиш мақсадида барча
заводларида кўпайтирилган ноёб зотдор спорт таклифлар киритиш. ти ва бешкураш спорт турлари билан бепул учун очиқ бўлган секциялар ҳамда тўгарак-
отлари ҳисобидан таъминлашни йўлга қўйиш; 12. Тошкент вилояти ҳокимлиги Давлат со- шуғулланиши учун етарлича шарт-шароит ларни ташкил этган ҳолда модернизация қи-
7. Ветеринария ва чорвачиликни ривож- лиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги яратади; лиш ишларини бошласин.
ҳар бир олимпия захиралари коллежида лантириш давлат қўмитаси ҳамда Ўзбекистон билан биргаликда ўн кун муддатда Тошкент Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқла-
2021-2025 йиллар давомида от спорти бўлим- йилқичилик ва от спорти федерациясининг вилояти, Қибрай тумани, “Мевазор” МФЙ ҳу- надиган рўйхатлар асосида республика ва 16. Тошкент шаҳар ҳокимлиги Иқтисодий
ларини ташкил этиш тўғрисидаги таклифлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг дудида жойлашган ва Инвесторга бириктириб халқаро даражадаги спорт тадбирларини тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш ва-
қабул қилинсин. “Ўзбекистон Республикасида йилқичилик ва берилган қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер- ижара тўловларисиз ўтказади; зирлиги, Молия вазирлиги, Давлат активларини
от спортини янада ривожлантириш чора-тад- лардан инвестиция лойиҳасини тўлиқ амалга ҳар йили 25 нафар ёш спортчи (чавандоз) бошқариш агентлиги ҳамда Ўзбекистон йилқи-
4. Қуйидагиларни назарда тутувчи от спорти бирлари тўғрисида”ги 2019 йил 18 феврал- ошириш учун Инвесторга доимий фойдаланиш ларни бепул малакасини ошириши учун ша- чилик ва от спорти федерацияси билан бирга-
бўйича спорт мусобақаларини ўтказишнинг уч даги ПҚ – 4194-сон қарорига мувофиқ таш- ҳуқуқи асосида зарур ер майдонлари ажрати- роит яратади; ликда бир ой муддатда “Марказий ипподром”
босқичли тизими жорий этилсин: кил этилиши белгиланган Қорабайир зотли лишини таъминласин. республикадаги кўп тармоқли от спорти маж- АЖда реконструкция ва таъмирлаш ишларини
отларни етиштириш ва кўпайтириш бўйича муаларида хорижий малакали мутахассислар- давом эттириш юзасидан аниқ ҳисоб-китоблар-
биринчи босқичда — от спорт клублари, от инновацион селекция-генетика маркази не- 13. Қуйидагилар инвестиция лойиҳасини ни жалб қилган ҳолда, бепул маслаҳатлар, га асосланган ва молиявий манбаси аниқланган
спорти мактаблари, секциялар жамоалари ўр- гизида Ўзбекистон йилқичилик ва от спорти амалга ошириш натижасида барпо этиладиган ўқув-семинарлар, давра суҳбатлари ўтка- таклифларни Вазирлар Маҳкамасига киритсин.
тасидаги мусобақалар (туман/шаҳар босқичи); федерацияси ҳузурида “O‘zbegim Otlari” МЧЖ замонавий кўп тармоқли спорт мажмуаси- зиб борилишини таъминлайди;
билан ҳамкорликда давлат-хусусий шериклик нинг асосий фаолият йўналишлари эканлиги в) “Universal Jumping Agro”, “O‘zbegim Otlari” 17. Тошкент вилояти ҳокимлиги Инвестиция-
иккинчи босқичда — туман (шаҳар) спорт асосида, юридик шахс мақомига эга бўлган, инобатга олинсин: ва “Oltin Taqa Qo‘shuv” МЧЖларининг йилқичи- лар ва ташқи савдо вазирлиги ҳамда Давлат
мусобақаларида ғолиб чиққанлар, жамоалар Наслли, спорт ва тозақонли отларни етиш- лик ва от спорти мажмуалари кейинги уч йил да- солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги
ўртасидаги мусобақалар (вилоят босқичи); тириш ва кўпайтириш бўйича инновацион йилқичиликда наслчилик ишларини тако- вомида республикада наслли отларни кўпайтириш билан биргаликда:
селекция-генетика марказини (кейинги миллаштириш йўли билан ноёб зотли спорт от- ва от спортини ривожлантириш бўйича ўқув-машғу-
учинчи босқичда — ҳудудларда ташкил ўринларда — Марказ) ташкил этиш тўғриси- ларини кўпайтириш; лот базалари функциясини бажаради; белгиланган инвестиция ва ижтимоий маж-
этилган спорт мусобақаларида ғолиб чиққан- даги таклифи маъқуллансин. г) Ўзбекистон йилқичилик ва от спорти буриятлар ўз муддатида бажарилиши юзаси-
лар, жамоалар ўртасидаги мусобақалар (рес- ёш авлод чавандозларини тарбиялашга йў- федерацияси аъзоси ҳисобланган нодавлат дан мониторинг юритилишини ҳамда ҳар чорак
публика чемпионати, биринчилиги, кубоги) 8. Ветеринария ва чорвачиликни ривожлан- налтирилган от спорти мусобақаларини ташкил от заводлари (мажмуалари), клублари, мак- якуни билан Вазирлар Маҳкамасига ахборот
(республика босқичи). тириш давлат қўмитаси Тошкент вилояти ҳо- этиш ва ўтказиш ҳамда миллий от спортининг таблар (муассасалар) ҳар йили хориждан киритиб борилишини;
кимлиги, Ўзбекистон йилқичилик ва от спорти халқаро довруғини ошириш; қуйидаги тақсимотга асосан наслли, спорт ва
5. Қорақалпоғистон Республикаси, ви- федерацияси ҳамда “O‘zbegim Otlari” МЧЖ би- тозақонли отлар олиб келиш орқали доимий зиммасига олинган мажбуриятлар бажарил-
лоятлар ва Тошкент шаҳрида 2021-2025 лан биргаликда: ёш спортчиларни жалб қилган ҳолда, мил- равишда зотдор отлар сонини кўпайтириш маган тақдирда, қишлоқ хўжалигига мўлжал-
йилларда от спортига ихтисослаштирилган лий ва халқаро от спорт турларини ривожлан- чораларини кўради. Бунда мавжуд от боши ланган ер майдони ажратилиши билан боғлиқ
болалар ва ўсмирлар спорт мактабларини икки ой муддатда Марказ фаолиятини таш- тириш, спорт тадбирларини ташкил этиш ва 50 тагача бўлса — 2 та от, 50 дан 100 тагача қишлоқ хўжалиги ва ўрмон хўжалиги ишлаб
қуриш ва реконструкция қилиш режаси ило- кил этиш ва унинг уставини белгиланган тар- ўтказиш, шунингдек, миллий ва халқаро дара- бўлса — 3 та от, 100 дан 400 тагача бўлса чиқариши нобудгарчиликлари ўрни Инвестор
вага мувофиқ тасдиқлансин. тибда давлат рўйхатидан ўтказиш; жада йилқилар кўргазмаларини ташкил этиш; — 4 та от ва 400 дан кўп бўлса — 5 тага от ҳисобидан тўлиқ қопланишини таъминласин.
кўпаяди;
Белгилаб қўйилсинки: олти ой муддатда Марказнинг бино ва ин- йилқичилик соҳасида кадрлар тайёрлаш ва д) истисно тариқасида, Инвестор томонидан 18. Тошкент вилояти ҳокимлиги қишлоқ хў-
от спортига ихтисослаштирилган болалар шоотларини қуриб битказиш ҳамда 2022 йил уларнинг малакасини оширишда таълим муас- амалга ошириладиган инвестиция лойиҳаси жалигига мўлжалланган ер майдонлари қис-
ва ўсмирлар спорт мактабларига методик кў- 1 январдан тўлақонли фаолиятини бошлаш сасалари билан ҳамкорлик ўрнатиш; ҳамда Марказни ташкил этиш билан боғлиқ қариб кетишининг олдини олиш мақсадида
маклашиш Ўзбекистон йилқичилик ва от спорти чораларини кўрсин. қишлоқ хўжалиги ва ўрмон хўжалиги ишлаб чи- инвестиция лойиҳаси учун ажратиладиган қиш-
федерацияси, Ўзбекистон замонавий бешку- замонавий бешкураш спортчиларининг ма- қариши нобудгарчиликлари учун тўловлар ун- лоқ хўжалигига мўлжалланган ер майдонига
раш федерацияси, Ўзбекистон поло феде- Молия вазирлиги Ветеринария ва чорвачи- ҳорат даражасини ошириш орқали уларнинг дирилмайди; тенг миқдорда янги ерлар ўзлаштирилишини
рацияси томонидан амалга оширилади; ликни ривожлантириш давлат қўмитаси билан халқаро даражаларга кўтарилиши учун қулай е) 2025 йилнинг 1 январига қадар: таъминлаш бўйича зарур чораларни кўрсин.
от спортига ихтисослаштирилган болалар ва биргаликда бир ой муддатда Марказ фаолия- шарт-шароитлар яратиш; Ўзбекистон йилқичилик ва от спорти феде-
ўсмирлар спорт мактаблари Жисмоний тарбия ва тини ташкил этиш билан боғлиқ харажатларни рацияси ҳамда унинг аъзолари мол-мулк, ер 19. Қурилиш вазирлиги мазкур қарор доира-
спорт вазирлиги тизимига киради ҳамда ўз фао- молиялаштириш юзасидан Вазирлар Маҳкама- ўсмир болалар ва ёшларни замонавий беш- солиғи ва қишлоқ хўжалиги ерлари учун ер со- сида объектларни қуриш, реконструкция қилиш
лиятини Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 23 сига асосланган таклиф киритсин. кураш ва поло спорт тури билан мунтазам лиғидан; ва мукаммал таъмирлаш бўйича бажарилади-
сентябрдаги 211-сон қарори билан тасдиқланган шуғулланишга жалб этиш, уларнинг ҳар то- ипподромлар, от спорти клублари ва ган ишларнинг сифати, шаҳарсозлик норма-
Ўзбекистон Республикасидаги Ўзбекистон Рес- 9. Белгилансинки, 2021 йил 1 апрелдан монлама жисмоний камол топишига ва соғлом спорт мактабларининг моддий-техник ба- лари ва қоидаларига риоя этилиши юзасидан
публикаси Давлат бюджетидан молиялаштири- бошлаб от спортини ривожлантиришда катта турмуш тарзига йўналтиришга қаратилган жис- засини мустаҳкамлаш учун олиб келинади- давлат архитектура-қурилиш назоратини амал-
ладиган спорт мактаблари тўғрисидаги низомга аҳамият касб этадиган “зоотехник”, “вете- моний тарбия ва соғломлаштириш ишларини ган, республикамизда ишлаб чиқарилмай- га оширсин.
мувофиқ амалга оширадиган мактабдан ташқари ринар-шифокор”, “фельдшер-ветеринар”, амалга ошириш;
спорт-таълим муассасаси ҳисобланади. “уста-чавандоз”, “от парваришловчи”, “та- 20. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қи-
6. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар қачи” мутахассисликлари учун шифокор, ҳам- замонавий бешкураш бўйича ҳакамларни лиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вази-
Кенгаши раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар шира, тренер ва спортчиларга тенглаштирил- тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишга ри А.Н.Арипов ва Ўзбекистон Республикаси
ҳокимлари зиммасига қуйидаги вазифаларни ган даражада ойлик маошлар тўланади. кўмаклашиш. Президентининг маслаҳатчиси А.А.Абдувахитов
ҳал этиш юклансин: зиммасига юклансин.
ҳудудий йилқичилик ва от спорти федера- 10. Инновацион ривожланиш вазирлиги 14.Белгилансинки:
цияларининг молиявий ва моддий-техник ба- 2021 йилдан бошлаб илмий-тадқиқот ишла- а) инвестиция лойиҳасини амалга ошириш- Ўзбекистон Республикаси Ш. МИРЗИЁЕВ
засини мустаҳкамлашга кўмаклашиш; рига давлат буюртмаси талабларига мувофиқ, да Инвестор қуйидаги мажбуриятларни ўз зим- Президенти
тегишли ҳудудларнинг раҳбар кадрлари мамлакатимизда зотдор отларни кўпайтириш масига олади:
орасидан номзодларни ҳудудий от спорти ва ва наслчилик технологияларини яратиш билан Инвестор фаолият турини ўн йил давоми- Тошкент шаҳри,
йилқичилик федерациялари раиси лавозимига боғлиқ муаммоларнинг илмий ечимига қара- да сақлаб туриш шарти билан ажратилган ер 2021 йил 11 март
тавсия этиш; тилган лойиҳалар танловлар асосида молия- майдонига камида 10 миллион АҚШ доллари,
тегишли ҳудудда от спортининг ривожлани- лаштирилишини таъминласин. шундан 7 миллион АҚШ доллари миқдорида-
ши учун зарур шарт-шароитлар яратилишини ги тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни
ЯГОНА ОИЛАДА МАНАС: ЯНГИЛАНИШ ВА ОБОДЛИК ГªШАСИ
Бошланиши 1-бетда римиз, уларнинг жисмоний куч ҳамда минглаб юртдошларимиз, хорижий дафтари”га киритилган 130 нафар Суратда: Жиззах вилояти Дўстлик туманидаги Манас қишлоғига
моддий-маънавий имкониятлари са- сайёҳ ва меҳмонлар айнан бизнинг фуқаросини ҳар томонлама қўллаб- Қирғизистон Ёзувчилар уюшмаси делегацияси ташриф буюрди.
Ундан кейин маҳалладаги ноқону- фарбар қилинди. Бу хислатлар миллий маҳалламиз, далаларимизга қараб, қуваватлаш чоралари кўрилмоқда.
ний ва режасиз қурилмалар бузиб таш- анъаналаримизнинг ёрқин намунаси турмушимизга баҳо беради. Бизнинг Бу борада қишлоқ, унда яшаётган
ланди. Уларнинг ўрнида янги, замона- бўлган хайрия тадбирлари, умумхалқ эса мақтанишга, кўз-кўз қилишга ар- инсонлар тақдирига бепарво бўл-
вий ёрдамчи бинолар қад ростлади. ҳашарларда ўз аксини топди. зийдиган ишларимиз кўп. Фермерла- маганлар яна беминнат ёрдам қўл-
Хиёбон ва кўчалар, аҳоли ҳовлилари- римиз барча соҳаларда ўз зиммаси- ларини чўзаётир. Уларнинг кўмаги
га минглаб туп мевали ва манзарали “Обод қишлоқ” дастурига биноан, даги топшириқларни ортиғи билан билан қисқа муддат ичида 40 га яқин
дарахт кўчатлари ўтқазилди. Ичимлик амалга оширилган кенг кўламли ишлар уддалаб келмоқда. Менинг ўзим иссиқхона ташкил қилинди. Асалари-
сув қувурлари, электр тармоқлари ян- сурони бугун — орадан 3 йил ўтган- ўтган йили пахта ва ғалла сотиш чилик, паррандачиликни йўлга қўйиш
гиланди. Маданият саройи, мактаб ва дан кейин ҳам манасликлар қулоғида борасидаги шартномаларни ортиғи учун имтиёзли кредитлар ажратилди.
боғчалар кўркам тус олди. ҳамон жаранглаб турибди. Беминнат билан бажардим. Жорий йилда эса 40 дан ортиқ ёш 50 сотихдан ерли
ва беғараз эътибор, бир ота-онадан кам таъминланган оилаларнинг 15 бўлди. Куни кеча эса туман ҳокимлиги
— Ҳамқишлоқларимиз ўзларини туғилган оға-инилар каби бир-бирини нафар аъзосига 1 гектардан ер аж- ташаббуси билан “Темир дафтар”га
бир ухлаб, янги оламда уйғонгандек қўллаб-қувватлаш натижасида ярал- ратиб бердим. Улар бу майдонларда киритилган 37 та оиланинг ҳар бир
ҳис қилди, гўё, — дейди маҳалла раи- ган симфония ҳудуддаги 60 га яқин деҳқончилик қилиб, экин етиштириб, аъзосига ҳомийлар томонидан мод-
си, халқ депутатлари вилоят Кенгаши фермер, 30 дан ортиқ тадбиркорнинг ота-онаси, оиласи даромадига-даро- дий ёрдам кўрсатилди.
депутати Жалил ака Кенжаев. — Улар баракали меҳнатида, 2 та умумтаълим мад қўшади.
“Дўст бошга иш тушганда билинади”, мактаби ўқувчилари, 3 та мактабгача — Манас қишлоғига, унинг меҳнат-
“Кўпдан қуён қочиб қутулмас” деган таълим ташкилоти тарбияланувчила- Ўрни келганда, бугун Манас қиш- каш аҳлига кўрсатилаётган бундай
нақлларнинг ҳақлигига яна бир карра ри ёд этаётган шеърларда, “Маржон” лоғида “маҳаллабай” тизимда амалга ғамхўрлик ва эътибор ўз самарасини
ишонч ҳосил қилди. халқ ансамбли иштирокчиларининг оширилаётган ишларни ҳам эсга олиб бермоқда, — дейди “Маржон” қирғиз
шўх-шодон куй-қўшиқларида ўз аксини ўтиш жоиз. Ҳудуднинг “Темир даф- халқ ансамбли раҳбари Муҳаммад То-
Манасликларнинг ҳаётига катта топмоқда. тар”, “Аёллар дафтари” ва “Ёшлар жибоев. — Бу борада ҳамқишлоқлари-
таъсир кўрсатган, уларнинг қалбида
бугунги ва эртанги кунга комил ишонч — Қишлоғимиз вилоятимизнинг миз, биринчи галда, ёшлар ўртасида эттирмоқда. Ҳудуд оқсоқоллари бу
чўғини алангалатган мазкур эзгу иш- дарвозасида, бошқача айтганда, ташкил қилинаётган турли тадбирлар, ёшларнинг ўқишни муваффақиятли
ларга давлат ва жамоат ташкилотлари, ўзига хос остонасида жойлашган, — танлов ва беллашувлар муҳим ўрин якунлаб, малакали мутахассис сифа-
йирик ишлаб чиқариш корхоналари, дейди “Манас” фермер хўжаликлари тутмоқда. Масалан, катта меҳнат эва- тида она қишлоғига қайтишига, унинг
тижорат банклари, маҳаллий ҳоким- ҳудудий уюшмаси раиси Ботир Аб- зига янгиланган кўча ва хиёбонлар, уй- равнақига ўз ҳиссаларини қўшишига
ликлар, қалб амри билан бу ишларга диев. — Тошкент — Термиз автойў- жойларни кўз қорачиғидек сақлашга умид боғлаган.
бош қўшган минглаб оддий ҳамюртла- лидан кунига у ёқдан бу ёққа ўтувчи ундовчи “Менинг маҳаллам”, “Обод хо-
надон” танловлари, “Энг зиёли оила”, Ҳа, бугун манасликларга ҳамма-
“Ибратли келин”, “Ёш китобхон” бел- нинг ҳаваси келади. Чунки Манас
лашувларини мунтазам ўтказиш одат қишлоқ эмас, шаҳарга айланиб бўл-
тусига кирди. Уларнинг ғолиблари му- ган. Қишлоқ аҳли учун шаҳардаги бар-
носиб тақдирланмоқда. ча имкониятлар яратилган. Шундай
обод ва кўркам гўшада яшаш ҳар бир
Манас аҳлини қишлоқнинг иқти- инсонга завқ-шавқ бағишлайди. Бош-
дорли ёшлари эришаётган ютуқлар қача айтганда, манасликларнинг обод
қувонтирмоқда. Бўлмасам-чи, бугун қишлоқ ҳақидаги тушлари ҳақиқатга
ҳудуднинг 50 нафардан ортиқ йигит- айланган.
қизи турли университет ва институт-
ларда таълим олаётир. Уларнинг 20 Худойберди КАРИМОВ,
нафардан ортиғи эса таҳсилни Қирғиз “Янги Ўзбекистон” мухбири
Республикаси олийгоҳларида давом
4 2021 йил 12 март, 51-сон Жамият
ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯ ЭНГ КАТТА БОЙЛИК — БУ АҚЛ-ЗАКОВАТ ВА ИЛМ
ИНСОН КАПИТАЛИНИ Ўзбекистонда сўнгги йилларда таълим-тарбия, илм-фанга эътибор мутлақо
РИВОЖЛАНТИРИШГА ¯АРАТИЛГАН ўзгарди. Замон талабларига жавоб берадиган ҳамда миллий қадриятларни ўзида
САЪЙ-²АРАКАТЛАР ТАРА¯¯ИЁТНИНГ уйғунлаштирган интеллектуал платформа яратилаётгани ҳам шундан далолат беради.
ЯНГИ ИСТИ¯БОЛЛАРИНИ ОЧАДИ
ТАЪЛИМГА ЙªНАЛТИРИЛГАН
Наргиза УМАРОВА, Маҳаллий депутатлар томонидан тас- САРМОЯ — Ю¯ОРИ САМАРАЛИ
журналист диқланган рўйхатлар “Маҳалла” ягона
ИНВЕСТИЦИЯ
ахборот тизими дастурига киритилиб, шу ва олтин қазиш соҳасига бир дол- Ўзбекистон Республикасини ривож-
асосда аёлларга вақтинчалик тартибда лар инвестиция киритсангиз, тўрт- лантиришнинг бешта устувор йўна-
Глобал дунёда рақобатлашиш уммонда сузишдек гап. Чўкиб муайян хизмат турлари кўрсатилади. беш баравар, бозордан нарса олиб лиши бўйича Ҳаракатлар стратегия-
кетмаслик учун куч, шиддат ва маҳорат талаб қилинади. Худди шу сотсангиз, йигирма-ўттиз фоиздан сини “Ёшларни қўллаб-қувватлаш
каби бугунги кунда ҳар қайси мамлакат, аввало, инсон капиталини Жумладан, ҳукумат қарорида қайд бир бараваргача фойда келтириши ва аҳоли саломатлигини мустаҳ-
юксалтиришга, яъни миллатнинг интеллектуал салоҳиятини этилганидек, тадбиркорлик билан шу- мумкин. Шу маблағни фарзандин- камлаш йили”да амалга оширишга
ғулланиш истагида бўлган хотин-қиз- гизни ўқитиш учун йўналтирсангиз, оид давлат дастурида ҳам алоҳида
оширишга ҳаракат қилмоқда. лар Халқ банкидан базавий ҳисоблаш минг доллар бўлиб қайтади”, дейди белгилаб берилди. Унда ёшларга
суммасининг 150 баравари (33 мил- океан ортидагилар. Бугунги кунда ғамхўрлик қилиш, ижтимоий муҳо-
лион 450 минг сўм)гача миқдорда кре- Ғарб давлатларида инновациялар, фазага муҳтож талабаларни ҳимоя
дит олиши мумкин. Кредит 6 ойгача илм-фан, таълим тараққиёти ва қилиш тизимини такомиллашти-
имтиёзли давр билан уч йилдан кўп имкониятлари қандай эканидан эса риш, ижтимоий адолат тамойилини
бўлмаган муддатга тақдим этилади. ўзингиз яхши хабардорсиз. таъминлашга қаратилган аниқ чора-
Бундан ташқари, “Аёллар дафтари”га тадбирлар кўрсатиб ўтилиб, улар-
киритилган хотин-қизларга базавий ҳисоб- “Таълим — бирламчи” ғоясининг нинг ижросига киришилди.
лаш миқдорининг икки бараваридан тўрт яна бир жуда муҳим жиҳати борки,
баравари (446 минг сўмдан 892 минг сўм) у биз учун ҳам долзарб бўлиб, на- Масалан, 2021/2022 ўқув йили-
гача миқдорда бир марталик моддий ёр- фақат мамлакатимизни янгилаш, дан бошлаб олий таълим муасса-
дам берилади. равнақ топтириш, балки ижтимоий саларига кириш имтиҳонларида энг
Яна бир енгиллик. Янги тизим асосида адолат ва барқарорликни таъмин- юқори балл тўплаган 200 нафар
юртимизда илк бор эҳтиёжманд аёлларга Мансур ЭШОВ, лашда катта роль ўйнайди. Бу кам- ёш учун Ўзбекистон Республика-
турар жой учун ижара пулини давлат то- Тошкент давлат иқтисодиёт бағалликка қарши курашиш билан си Президенти гранти жорий эти-
монидан компенсациялаш амалиёти жо- университети проректори, боғлиқ. Зеро, АҚШлик иқтисодчи лади. Ўз навбатида, олий таълим
рий қилинмоқда. Ижара шартномаси 2021 иқтисодиёт фанлари доктори Жеффри Сакснинг таъкидлашича, муассасасида икки ва ундан ор-
йил 31 декабрга қадар бўлган муддатга жамиятнинг камбағаллик чангали- тиқ фарзанди шартнома асосида
тузилиб, ижара ҳақи хонадон эгасига тўғ- Аслида “Миллий тикланишдан дан қутулишига имкон берадиган ўқиётган оилаларга таълим креди-
ридан-тўғри тўлаб берилади. — миллий юксалиш сари” тамойи- олтита омил мавжуд. Улар инсон ти берилади. Эътиборлиси, тала-
Хотин-қизларнинг барча масалалари лини ҳаётга татбиқ этиш мазмун- капитали, ишбилармонлик капи- ба томонидан ушбу кредитни ўқиш
тўлиқ ҳал этилгач, улар “Аёллар дафта- моҳиятида ҳам ёшларни ҳар то- тали, инфратузилма, табиий капи- даври тугагандан сўнг қайтариш
ри”дан чиқарилади. Бу ҳақда фуқаро ту- монлама баркамол вояга етказиш, тал, ижтимоий ўрнатилган капитал амалиёти йўлга қўйилади. Бундай
ман (шаҳар) маҳалла ва оилани қўллаб- жамиятда инсон капитали салоҳия- ва билимлар капиталидир. Ушбу механизм, биринчидан, халқнинг
қувватлаш бўлимлари томонидан беш кун тини тубдан оширишдек эзгу мақ- мезонларга эришишда эса, бирин- турмуши сифатини оширса, иккин-
Ўзбекистон аҳолисининг 60 фоизи ёш- бор аёллар ташкил қилади. Бундан таш- ичида ёзма равишда хабардор қилиниши сад мужассамдир. чи навбатда, таълим савияси ва чидан, Ўзбекистоннинг салоҳиятли
лардан иборат, тенг ярмини эса аёллар қари, 5,4 фоизи ҳуқуқий ёрдамга, 1 фои- керак. сифати, у билан аҳолини қамраб кадрларга эҳтиёжини таъминлайди.
ташкил қилади. Экспертлар таҳлилига зи уй-жойини таъмирлашга муҳтож экани, Таълимнинг энг қуйи бўғинидан олиш даражаси ҳал қилувчи аҳа- Аҳолининг ҳар бир қатлами учун
кўра, 2048 йилга бориб, юртимизда меҳ- 2,1 фоизи нотурар жойларда истиқомат Юртимизда ёшлар муаммоларини ти- юқори поғоналаригача рўй бераёт- мият касб этади. билим олиш имконияти яратилаёт-
зимли ҳал қилишга ҳам бўлакча эътибор ган бундай некбин ўзгаришлар гани эса камбағалликка курашиш
натга лаёқатли аҳоли сони ҳозиргидан қилаётгани, 1,9 фоизи бир ва ундан ортиқ қаратилмоқда. Жорий йилнинг 27 январь тўрт-беш йилга мўлжалланган по- Бинобарин, давлатимиз раҳбари асносида “Темир дафтар”га кири-
анча кўпаяди. Натижада мамлакат қим- ногирон фарзандни ёлғиз тарбиялаётга- куни ёшлар бандлигини таъминлаш ва пулистик лойиҳалар эмас, балки халқ билан ҳар бир мулоқотида, тилган оилалар сонини камайтириш
матбаҳо демографик дивидендни қўлга ни аниқланган. Шунингдек, ҳозирги кунда бўш вақтини мазмунли ташкил этиш юза- узоқ истиқболни ўз ичига олган, видеоселектор йиғилишларида, имконини беради. Олий таълимга
киритиши мумкин. Ҳамма гап бу уникал 44 минг нафардан зиёд опа-синглимиз сидан ўтказилган навбатдаги видеосе- мамлакатдаги ҳар бир инсоннинг парламентга Мурожаатномалари- ажратиладиган давлат грантлари
имкониятдан нечоғлиқ унумли фойдалана тиббий ҳимояга муҳтож, 36 минг 394 на- лектор йиғилишини Президентимиз анча бугуни, эртасига хизмат қиладиган, да, халқаро минбарлардаги нутқ- сони 25 фоиз ҳамда эҳтиёжманд
олишимизда. фари эса касб-ҳунар ўрганиш илинжида. танқидий руҳда ўтказди. Чунки вазият тақдирига бевосита дахлдор исло- ларида айнан маърифат аҳоли оилалар фарзанди бўлган хотин-
Демографик дивиденд иқтисодий фой- Қолаверса, хотин-қизларининг 27,6 фоизи хавотирли тус олган. Зеро, бугун ёшлар- ҳотлардир. Зеро, хитойлик машҳур турмушини фаровонлаштириш, қизлар учун давлат грантлари икки
да кўринишида ўзимизга қайтиши учун тадбиркорлик фаолиятини бошлаш ёки ни нафақат ўқитиш, тарбиялаш, ёт ғоя ва файласуф Конфуций бундан бир одамларнинг орзу-мақсадларини баравар оширилиши, шунингдек,
аҳолининг асосий таркиби — ёшлар ва ривожлантириш истагида кредит олишда мафкуралардан ҳимоя қилиш, балки банд- неча аср бурун айтиб кетган қуйи- рўёбга чиқаришнинг асосий мезо- хусусий олий таълим муассасала-
аёлларни қўллаб-қувватлаш айни муддао. ёрдам сўраган. Таъкидлаш жоизки, аёл- лигини таъминлаш ҳам жуда муҳим. Акс даги ҳикмат ҳозир ҳам жуда дол- ни эканига урғу беряпти. Мазкур рида мутахассисларни тайёрлашга
Бошқача айтганда, ҳукумат инсон капита- ларнинг умумий салмоғига қараганда, бу ҳолда, ишсизлик юки давлат ва жамият давлат гранти бериш тизими жорий
лига катта ҳажмда инвестиция киритиши рақам дарёдан томчи, холос. Республи- учун жиддий муаммоларни келтириб чиқа- этилиши ҳам айнан ушбу эзгу мақ-
зарур. Бу келажакда нафақат иқтисодиёт- садга хизмат қилади.
ни юксалтириш, балки ижтимоий вазият-
ни барқарорлаштириш — камбағаллик ва “Аёллар дафтари”га киритилган хотин-қизларга базавий ҳисоблаш Ёшларни қўллаб-қувватлаш фа-
қат шу билан чекланиб қолмайди.
салоҳиятли кадрлар миграциясини қис- миқдорининг икки бараваридан тўрт баравари (446 минг сўмдан Давлат дастурида талабаларга ака-
демик таътил бериш бўйича қатор
қартириш, ишсизликни бартараф этиш, 892 минг сўм)гача миқдорда бир марталик моддий ёрдам берилади. енгилликлар кўзда тутилган. Ёш-
халқнинг турмуш даражасини ошириш им- лар учун узлуксиз мустақил таълим
конини беради. олиш имконияти яратилиши, оила-
Инсон капиталини ривожлантириш када тадбиркор аёллар улушини янада риши мумкин. Қолаверса, ишсизлар сони- сининг бетоб аъзосини парвариш-
— бир кунлик иш эмас. Мазкур миссия ошириш, улар учун қулай бизнес муҳи- ни қисқартирмасдан туриб, камбағалликка лаши сабабли анъанавий шаклда
комплекс ёндашув ҳамда узоқ муддатли, тини яратиш жойлардаги раҳбарларнинг қарши курашиб бўлмайди. ўқишни давом эттириш имконияти
муҳими, аниқ йўналтирилган чора-тад- бирламчи вазифасига айланмоғи даркор. Видеоселектор йиғилишида таъкидлан- бўлмаган талабаларга ҳам акаде-
бирларни талаб қилади. Бу борада тайёр Зеро, бу йўлдаги ишончли қадамлар пиро- ганидек, иқтисодий фаоллиги энг юқори мик таътил олиш ҳуқуқи берили-
ечимлар йўқ. Ҳар қайси мамлакат ўз йўли вардида халқ фаровонлигини таъминлаш- бўлган Тошкент шаҳрининг ўзида 26 минг ши, талабаларга ўқиш давомида
ва йўналишини мустақил тарзда белгилаб га хизмат қилади. ёш ишсиз. Ваҳоланки, пойтахтда 77 мингта академик таътил берилиши бўйича
олмоғи даркор. Шу нуқтаи назардан, бу- “Аччиқ бўлса ҳам тўғрисини тан олиб ай- иш ўрни бўш, шундан ярмидан кўпига олий миқдорий чекловлар ҳамда илгари
гунги кунда Ўзбекистонда ёшлар ва аёл- тишимиз керак: бу ўрганишларимиз нати- маълумот талаб қилинмайди. Ҳозирча мил- ўзлаштирилган фанлар бўйича қай-
лар билан манзилли ишлаш механизми жасида биринчи марта жойлардаги ҳақиқий лий иқтисодиётимиз иш ўринларига бўлган тадан ўқитиш амалиёти бекор қили-
жорий қилинмоқда. аҳвол юзага чиқди. Шулар асосида “Аёллар эҳтиёжни қисман қондира оляпти, холос. ниши шулар жумласидан.
Янги тизимни яратиш ташаббусини дафтари” шакллантирилмоқда, хотин-қиз- Барча ҳудудларда завод ва фабрикалар
ларни қийнаётган кўплаб ижтимоий-иқтисо- қуриб беришнинг иложи йўқ. Бунга катта Бу йил апрелдан бошлаб “Эл-
Президентимиз 2020 йил 8 октябрь куни дий муаммоларга амалий ечим топилмоқ- сармоя керак. Иқтисодиётнинг виртуал сек- юрт умиди” жамғармаси орқали
ўтказилган видеоселектор йиғилишида да”, деди давлатимиз раҳбари парламентга тори, айтайлик, инновацияларни ривожлан- нуфузли хорижий олий таълим
илгари сурганди. Унга кўра, хотин-қизлар Мурожаатномасида. тириш ҳам озмунча куч, вақт ва маблағни муассасаларининг магистратура
ва ёшларнинг муаммолари маҳаллалар талаб қилмайди. Шу боис, давлат аҳолига ва докторантурасида ўқишга юбо-
кесимида ўрганилиб, тизимли ҳал қили- тадбиркорлик билан шуғулланиш имкония- риладиган ёшлар сони беш баро-
ниши керак. Барча маълумотлар “Аёллар тини яратиб бермоқда. Ёшларни тадбир- бар оширилади.
дафтари” ҳамда “Ёшлар дафтари” деб
номланувчи махсус идоралараро элект- Илгари сурилаётган ушбу та-
рон базаларда жамланиб, таҳлил қилина- корликка жалб қилиш мақсадида 2018 йил- шаббуслар, амалга оширилаётган
да Ўзбекистон ёшлар иттифоқи ҳузурида кенг кўламли чора-тадбирларни
ди ва назоратга олинади. “Yoshlar — kelajagimiz” жамғармаси тузилди. бевосита кузатиб, айтиш мумкин-
“Аёллар дафтари” моҳиятан, аҳолининг ки, одамлар кўнглида “баркамол
ёрдамга муҳтож қатламларини камбағал- Жамғарма маблағлари ҳисобидан имтиёзли авлод таълим-тарбияси йўнали-
кредитлар ажратиш ва лизинг хизматлари- шида жаҳон стандартлари дара-
ликдан чиқаришга қаратилган чора-тад- ни кўрсатиш, шунингдек, тижорат банклари жасига эришамиз ва бугунги му-
бирлар комплексини ифода этади. Бош- ваффақиятларимиз кўлами ортиб
қача айтганда, давлат камбағал қатламни кредитлари бўйича кафилликлар бериш Олий таълим тизимида рўй бераётган сўнгги ўзгаришлар бу бораверади”, деган ишонч мустаҳ-
амалиёти йўлга қўйилган. ташаббуслар шунчаки қоғозда қолиб кетмаётгани, одамлар, камланмоқда.
ўз қарамоғига олмоқда. Бу эса ёшлар ва 27 январдаги видеоселектор йиғилиши- айниқса, ёшлар ҳаётида ижобий ифодасини топаётганини
аёллар тақдири учун масъулият ҳамда кўрсатиб турибди. Масалан, ўтган йили Ўзбекистонда олий Олдинга қўйилган марралар,
жавобгарлик тўлиқ давлатнинг гарданида “Аёллар дафтари” шунчаки расмиятчи- да Президентимиз бу оқилона сиёсатнинг таълим муассасалари сони 130 тага етказилди. Ўз навбатида, албатта, ўз-ўзидан забт этилмай-
эканидан далолат беради. Тан олиб ай- лик ёки хўжакўрсин учун қилинаётган иш мантиқий давоми сифатида тадбиркорли- олий таълимга қабул параметрлари 2016 йилдагига нисбатан ди. Бунинг учун, аввало, барча бир
тиш керак, бундай улкан вазифани дунё- эмас. Мазкур тизим негизида муаммолар- гини бошламоқчи бўлган ёшларнинг ми- 2,5 баробар ўсиб, ёшларни олий таълим билан қамраб олиш ёқадан бош чиқариши, ислоҳотлар
нинг ҳали ҳеч бир мамлакати бўйнига ол- ни яшириш эмас, аксинча, мавжуд камчи- нитехнология ва ускуналар харид қилиши даражаси 9 фоиздан 25 фоизга ошди. мазмун-моҳиятини чуқур англаши,
ган эмас. Демак, Ўзбекистон тажрибасини ликларни рўй-рост тан олиш ва бартараф учун субсидия ажратиш, кредит олишда улар ижросига камарбаста бўлиши
том маънода ноёб дейишга ҳақлимиз. этиш истаги ётибди. Бунинг учун эса, авва- суғурта тўлови бўйича кўмаклашиш юза- зарб: “Агар сен халқингни бир йил муҳим ва стратегик нуқтаи назар керак. Бу, ўз навбатида, дунёқа-
ло, ҳақиқатга тик қарай олиш керак. сидан топшириқлар берди. боқмоқчи бўлсанг, буғдой эк. Ўн қабул қилинаётган фармон ва қа- рашни ўзгартириш, эскича фикр-
Ўтган йил октябрь ойидан бошлаб, йил боқмоқчи бўлсанг, дарахт кў- рорлар, давлат дастурлари мағзи- лашдан воз кечиш, уйғониш ва
Ўзбекистон касаба уюшмалари феде- Хўш, “Аёллар дафтари” қай тартибда Юртимиз аҳолисининг ярми қишлоқ картир. Асрлар давомида боқмоқчи ни ташкил этмоқда. бошқа мудроқ қалбларга ҳам турт-
рацияси, Маҳалла ва оилани қўллаб- юритилади? Вазирлар Маҳкамасининг жойларда истиқомат қилади. Қишлоқ аҳ- бўлсанг, илмли қил”. ки беришни талаб этади. Зотан,
лини эса ер боқади. Мана шундай ман- Биргина олий таълим тизимида ёшлар тақдири ҳақида қайғуриш
тиққа асосланиб, бир неча йил аввал Демак, янги Ўзбекистонда ёш- рўй бераётган сўнгги ўзгаришлар бу нафақат давлат ёки ҳукуматнинг,
Тадбиркорлик билан шуғулланиш истагида бўлган хотин-қизлар Халқ Ўзбекистонда “Ҳар бир ёшга 1 гектар” ларни илмли, билимли қилиш, ташаббуслар шунчаки қоғозда қо- балки ҳар биримизнинг асосий
банкидан базавий ҳисоблаш суммасининг 150 баравари (33 миллион лойиҳасига старт берилганди. Ғоя яхши, уларни рақобатдош кадрлар этиб либ кетмаётгани, одамлар, айниқса, бурчимиздир.
тайёрлаш, келажакка ишонч би- ёшлар ҳаётида ижобий ифодасини
450 минг сўм)гача миқдорда кредит олиши мумкин. Кредит 6 ойгача аммо унинг амалдаги ижроси жуда суст. лан кириб бориши учун устувор топаётганини кўрсатиб турибди. Бинобарин, жамиятда билим-
аҳамият қаратилаётгани бежиз Масалан, ўтган йили Ўзбекистонда га асосланган ўзаро аҳиллик ва
имтиёзли давр билан уч йилдан кўп бўлмаган муддатга тақдим этилади. “Ўтган йили бу борада мурожаат қилган эмас. Замонавий юксалиш сари олий таълим муассасалари сони ҳамжиҳатлик кайфияти Учинчи
14 минг нафар ёшдан атиги 3 мингига қадамлар таълим даргоҳлари ос- 130 тага етказилди. Ўз навбатида, Ренессанс эшикларини очиб бера-
қувватлаш вазирлиги, Ёшлар ишлари 2021 йил 8 январда қабул қилинган “Хо- ер берилган, холос”, деди давлатимиз тоналаридан бошланаётганининг олий таълимга қабул параметрлари ди. Зотан, “энг катта бойлик — бу
агентлигининг масъул ходимлари ҳамда тин-қизларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш раҳбари. Шу сабабли Президентимиз ҳу- боиси ҳам шунда. 2016 йилдагига нисбатан 2,5 баро- ақл-заковат ва илм, энг катта ме-
маҳаллий ҳокимликлар вакилларидан бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғриси- кумат олдига аниқ вазифа қўйди — энди- бар ўсиб, ёшларни олий таълим би- рос — бу яхши тарбия, энг катта
иборат ишчи гуруҳлар томонидан 28 та да”ги қарорида белгиланганидек, хотин- ликда жойларда ҳар 10 гектар экин май- Шунга яраша бугунги мурак- лан қамраб олиш даражаси 9 фоиз- қашшоқлик — бу билимсизликдир!”
туман ва шаҳар маҳаллаларида ўрга- қизларнинг муаммолари, эҳтиёжлари ва донидан 1 гектари ёшларга деҳқончилик каб ва синовли даврда интеллект дан 25 фоизга ошди. Шундай экан, мамлакатимизда
нишлар ўтказилди. Аёллар истиқомат қизиқишлари ҳар ярим йилда анкета-сў- учун ажратилиши шарт. Шунингдек, ўз то- энг катта хазина эканини англаб илм-фанни янада равнақ топти-
қилаётган бирорта ҳам хонадон эъти- ровнома шаклида уйма-уй юриб ўрганила- морқасида лимончилик, паррандачилик, етаётган, фарзандларини ҳам Асосийси, бу тенденция тўхтаб риш, ёшларимизни чуқур билим,
бордан четда қолдирилгани йўқ. Де- ди. Олинган маълумотлар уч кун мобайни- қуёнчилик, асаларичилик қилиш истагини шунга даъват этаётган ота-оналар қолаётгани йўқ, балки узлуксизлик юксак маънавият ва маданият эга-
кабрь ойида лойиҳа мамлакат миқёсида да респондентларнинг шахсий индивидуал билдирган йигит-қизларга кредит ажра- кўпайяпти. Буни прагматик жиҳат- касб этиб, янада кенг кўламда да- си этиб тарбиялаш, рақобатбар-
оммалашди. Ишларни мувофиқлашти- анкеталарида акс эттирилиши шарт. тиш тартиби жорий қилинади. дан ҳам тўғри ёндашув деб айтиш вом эттирилмоқда. 2021 йилдан дош иқтисодиётни шакллантириш
риш мақсадида Маҳалла ва оилани қўл- мумкин. Мазкур ҳақиқат энг илғор бошлаб олий таълимга ажрати- борасида бошлаган ишлар ҳамиша
лаб-қувватлаш вазирлигида республика Индивидуал анкета бир кун муддатда Дарвоқе, юртимизда аёллар тадбир- давлатларда тан олингани, амал- ладиган давлат грантлари сони бардавомдир.
штаби фаолияти йўлга қўйилган. кўриб чиқилади. Сўнгра ундаги маълумот- корлигини ривожлантиришга ҳам маҳкам да ўз исботини топиб келаётганига камида 25 фоиз кўпайтирилиши
лар идора ва ташкилотларнинг маълумот- бел боғланган. Президентимиз Мурожаат- эса анча бўлди. Масалан, АҚШлик- кўзда тутилгани фикримизга ёрқин
Мутасадди идораларнинг умумий саъй- лари билан солиштирилиб, аёлларнинг номасида қайд этилганидек, 2021 йилда ларнинг айтишича, ҳеч бир инвес- мисолдир. Умуман олганда, бундай
ҳаракати билан шу кунга қадар республи- ижтимоий ҳимояга муҳтожлик даражаси аёлларнинг бизнес лойиҳаларини қўллаб- тиция боланинг билимли бўлиши ортга қайтмас ва эл манфаатлари
ка бўйича 30 ёшдан юқори бўлган жами (тоифаси) аниқланади. қувватлаш ҳамда жойларда аниқланган учун сарфланган сармоячалик устуворлигини ўзида акс эттирган
6,5 миллионга яқин хотин-қиз билан муло- “Аёллар дафтари”га киритиладиган хо- муаммоларини ҳал этиш учун бюджетдан фойда келтирмайди. “Агар нефть вазифалар 2017–2021 йилларда
қот ўтказилиб, уларнинг 6,8 фоизи “Аёл- тин-қизларнинг рўйхатлари ҳамда улар- қўшимча равишда 1 триллион сўмдан
лар дафтари”га киритилди. нинг муаммоларини бартараф этишга қа- зиёд маблағ йўналтирилади.
“Аёллар дафтари”да қайд этилганлар- ратилган “йўл харитаси” лойиҳаси узоғи
Ишонамизки, инсон капиталини ривож-
нинг 59 фоизини ишсиз, 8,5 фоизини бо- билан етти кун ичида халқ депутатлари лантиришга қаратилган бундай эзгу саъй-
қувчисини йўқотган, 6,7 фоизини ижтимоий туман (шаҳар) Кенгашига тақдим этилиши ҳаракатлар, албатта, ўз самараларини
ҳимояга муҳтож I ва II гуруҳ ногиронлиги керак. беради.
Жараён 52021 йил 12 март, 51-сон
Президент ¿арорлари – ³аётда ва назоратда
ЭКОЛОГИК ТОЗА МА²СУЛОТ
а³оли саломатлигини муста³камлайди, мамлакат и¿тисодиётини ривожлантиради
Инсон саломатлиги кўп жиҳатдан биз тановул қилаётган
озиқ-овқат маҳсулотлари таркиби ва қувватига боғлиқ.
Афсуски, биз истеъмол қиладиган сабзавот ва полиз
маҳсулотлари таркибига кўп ҳам эътибор қаратмаймиз.
Расталардан чиройли маҳсулот танлашга ҳаракат қиламизу
сифати билан қизиқмаймиз.
Президентимизнинг 2020 йил 30 октябрдаги
“Соғлом турмуш тарзини кенг татбиқ этиш ва оммавий
спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари
тўғрисида”ги фармонида аҳоли саломатлигини
мустаҳкамлаш, соғлом турмуш тарзига риоя қилиш, соғлом
овқатланиш, оммавий спортни кенг тарғиб қилиш каби
мақсад-вазифалар белгиланган.
Сув хўжалиги вазирлигининг Ирригация ва
сув муаммолари илмий- тадқиқот институти илғор
илм-фан ва инновацион технологияларни жорий қилиш
бўлими раҳбари, қишлоқ хўжалик фанлари доктори,
профессор, Қорақалпоғистонда хизмат кўрсатган фан арбоби,
“Меҳнат шуҳрати” ордени соҳиби Ғиёсжон РАҲИМОВ билан
суҳбатимиз шу мавзуда кечди.
— Ғиёсжон Нишонович, оғришни камайтиради ва даволайди, Очиқ далада етиштирилган сабза- ҳудудлаштирилган ҳолда илмий тав- етилган маҳсулотларга нисбатан 30- дарё, Сурхондарё вилоятларида
халқимизнинг соғлом турмуш оқсил, углеводлар эса организмда ен- вот экинларидаги нитратларнинг рух- сиялар билан фермер, деҳқон, томорқа 40 фоиз қиммат нархланади. Албатта, пахта, буғдой ва сабзавот экинлари-
тарзига интилишини қўллаб- гил ҳазм бўлиши билан ажралиб тура- сат этилган, мумкин бўлган максимал ер эгалари хўжаликларига, агрофирма- бундай маҳсулотлар сифати буюрт- га биоклад биоўғитидан фойдалан-
қувватлаш, жисмоний фаоллигини ди. Айниқса, кўкатлар жуда фойдали, даражаси ўртача ҳисобда картошкада ларга тарқатилади ҳамда амалий ёр- мачилар томонидан жиддий назорат ган ҳолда экологик тоза, хавфсиз
ошириш бўйича кенг қамровли улар А, Е, К, С ва В витаминларга тў- 250, эртаги карамда 900, эртаги саб- дам кўрсатилади. қилинади. экинларни етиштириш ишларини
ишлар амалга оширилмоқда. йинган, темир, калий, магний, фосфор зида 400, помидорда 150, бодрингда бошлаган. 2021 йилнинг январь ойи-
Президентимизнинг Олий элементларига жуда бой ҳисобланади. 150, пиёзда 80, қовунда 90, тарвузда — Деҳқончилик, сабзавотларни — Экологик тоза, хавфсиз сабзавот дан Сурхондарё вилояти Узун туманида
Мажлисга Мурожаатномасида 60, ширин қалампирда 200 мг/кг. ҳисо- экиш ишлари бошланмоқда. маҳсулотларини экспорт қилиш ҳам фермер, деҳқон ва томорқа хўжаликла-
ҳам аҳоли саломатлигини Ҳомиладор аёллар учун энг фой- бида бўлиши тавсия қилинади. Айни қизғин паллада аҳоли мумкин. Бундан яхшигина даромад рини экологик тоза сабзавот маҳсулот-
мустаҳкамлаш зарурлиги алоҳида дали сабзавот экинларига кўкатлар, саломатлигини мустаҳкамлаш топса бўлади, назаримизда. Бу
таъкидланди. Шу маънода, бугун картошка, сабзи, бодринг, ош лавлаги, — Очиқ даладаги деҳқончилик йўлида экологик тоза сабзавот борада қандай таклифларингиз бор? ларини етиштириш бўйича семинарлар
саломатлигимизни таъминлашда барча карам турлари, ширин қалампир, ишларини эслатдингиз. маҳсулотларини етиштириш, ўтказиб, туманда экилган буғдой экин-
озиқ-овқат маҳсулотларининг ўрни нўхат, ловия, қовоқ ва сабзавот қовоқча- Суҳбатимизни дала шароитида сўнг овқатланиш тармоқларига, — Қорақалпоғистон Республикасида- ларига органик биоўғитларни суюқлик
қай даражада? лари киради. Картошка калий, С вита- экилган тоза, хавфсиз сабзавот таълим ва тиббиёт муассасаларига ги “Биогумус фарм” фермер хўжалиги- ҳолида биринчи ишлов бериш ишлари
минига, сабзи А витаминига бой бўлиб, маҳсулотларини етиштириш етказиш учун нималарга эътибор да 72 тонна (кимёвий минерал ўғитлар амалга оширилди.
— Президентимиз Мурожаатномаси- ҳомиладор онанинг кўриш қобилияти- мавзусида давом эттирсак. беришимиз керак? бермай) органик биогумус билан етиш-
да юртимизда тинч-осойишта ҳаётнинг ни ва иммунитетини мустаҳкамлайди. Маҳсулотлар таркибидаги тирилган помидорнинг қуритилгани 2019 Экологик тоза маҳсулотлар етиш-
янада барқарор бўлиши, шу асосда иқ- Бодринг эса сийдик ҳайдаш хусусияти зарарли нитратлар миқдорини — Экологик тоза сабзавот маҳсулот- йил кузида Францияга сотилган. Қора- тиришда органик биоўғитлардан биок-
тисодий ривожланишни юксак даража- билан бирга таркибида 5 фоиз калий, камайтириш учун далада экилиб, ларига талаб долзарб масала бўлиб қалпоғистонда шароит оғир, маҳсулотни лад, биогумус, вермигум, вермиком-
да давом эттириш учун соғлом турмуш 50 фоиз натрий бўлиб, ушбу аралашма ҳосил олинадиган экинларни турибди. Ҳозирги вақтда ушбу маҳсулот- қайта ишлаб, чет эл валютасига сотиш пост, хлорелла, лифогум ва оралиқ
тарзини кенг тарғиб қилиш ва жисмоний лимфатик тизимнинг фаол ишлашини парваришлаш тартиби ҳақида ларни етиштириб, йил давомида барча учун зарур техникалар кам бўлса-да, бу (сидерат) экинлардан фойдаланиш
фаолликни оширишга жуда катта эъти- таъминлайди, қон томирларни тиқилма- гапириб берсангиз? тармоқларни таъминлаш учун шартнома ишнинг уддасидан чиқибди. Тадбиркор- натижасида, биринчи навбатда, туп-
бор берилган. лардан тозалаб, буйрак ва жигар фао- тузган ҳолда етказиб беришга ихтисос- ларнинг отасига раҳмат дейиш керак. роқ унумдорлиги ортади, шўрланган
лиятини яхшилайди. — Сабзавотларда бўладиган нитрат- лашган биронта ҳам хўжалик йўқ, бўл- Биз бу тажрибани ўрганиб, мамлакати- ерларни яна фойдаланишга топшириш
Таркибида туз, қанд, ёғ миқдори кўп лар миқдори 20 дан ортиқ факторларга са ҳам, кўпчилик билмайди. Томорқада миздаги сабзавот етиштирадиган фер- ҳажми кўпайиб, тупроқда фойдали,
бўлган таом ва ширинликлар меъёридан Ош лавлаги эса йўғон ичак фао- боғлиқ, уларнинг 50 фоизини ҳосил етиш- етиштирилган маҳсулотлар эса мавжуд мер, деҳқон ва томорқа хўжаликлари ер жонли микроорганизмлар пайдо бўли-
ортиқ, шунингдек, витамин, минераллар лиятини маромлаштириш билан тирилгунча қўлланиладиган агротехноло- талабларни қоплай олмайди. эгаларига ўргатмоқчимиз. шига катта имконият яратилади. Хал-
етарли даражада истеъмол қилинмас- бирга, қон таркибини яхшилайди. гиялар орқали бошқариш мумкин. қимиз, жумладан, оналар ва болалар,
лиги болаларда рационал ўсиш, ақлий Броколли ва оқ бошли карам С вита- Бундан 10 йил аввал Японияда Жорий йилдан бошлаб, Тошкент дав- катта ёшдаги кишилар саломатлиги ях-
ривожланишда ортда қолиш, катталарда мини, фолий кислота, магний, калий, Ҳар бир сабзавот экини турли ҳажмда бўлган Осиё давлатларида озиқ-овқат лат аграр университети, Сабзавот, по- шиланиб, жисмоний фаоллиги ортади.
эса қандли диабет, юрак-қон томир, эн- антиоксидантларга бой ҳисобланади. нитратларни тўплайди. Салат, шпинат, хавфсизлигини таъминлаш масалала- лиз экинлари ва картошкачилик илмий- Шу асосда, келажак авлод баркамол
докрин, хавфли ўсма каби эрта ўлимга Ширин қалампир С витамини, рутин, укроп, редиска, турп ва ош лавлаги каби ри бўйича халқаро конгрессга боргани- тадқиқот институти, Ирригация ва сув бўлиши ва улардан яна Навоийлар,
олиб борувчи касалликлар ривожлани- каротин, кальций, фосфор ва темир маҳсулотлар ўзида нитратларни кўп йи- мизда озиқ-овқат дўконлари сотувчила- муаммолари илмий-тадқиқот институти Ибн Синолар, Хоразмийлар, Беруний-
шига сабаб бўлиши аниқланган. Бу каби билан тўйинганлиги боис, ҳомила- ғадиган экинлар турига киради. Энг кўп рининг харидордан қандай касалингиз ва ЎзФАнинг микробиология институ- лар каби дунёга машҳур уламолар чи-
ҳолатлар коронавирус пандемияси дав- дорликда депрессия, уйқусизликнинг нитратларни тўпловчи экин эса ошқовоқ бор, парҳездамасмисиз, қанақа парҳез, ти олим ва мутахассислари томонидан қиши шубҳасиз.
олдини олади. (1200-1500 мг/кг.) ҳисобланади. Нитрат- деб сўрашига гувоҳ бўлдик. экологик тоза қишлоқ хўжалик маҳсулот-
рида янада яққол кўзга ташланмоқда. ларни ўртача миқдорда тўплайдиган саб- ларини етиштириш тизимини яратиш, Баҳор остонасидамиз. Халқимиз
Маълумки, аёллар ҳомиладорлиги — Етиштирилаётган сабзавот завотлар бақлажон, қовун, карам, сабзи, Биргина ноннинг парҳез турида ис- технологияларини такомиллаштириб, ризқу насибаси — деҳқончилик маҳ-
маҳсулотлари кимёвий бодринг, петрушка, селдерей, саримсоқ- теъмол қилиш мумкин бўлган 40 дан амалиётга тезкор жорий қилиш бўйича сулотларини етиштириш, ерга уруғ қа-
вақтида боланинг тўғри ривожлани- таркибининг жаҳон тиббиёти пиёз ва фасол ҳисобланади. Уларнинг ортиқ хили сотилмоқда. Картошка, саб- инновацион илмий лойиҳаларни амалга даш арафасидамиз. “Янги Ўзбекистон”
ши учун иммун тизими, мия фаолияти талабларига тўғри келадиган меъёр таркибида нитратлар миқдори 100-1000 зи, пиёз, помидор, бодринг каби кунда- ошириш режалаштирилган. Улар асо- газетаси жамоасига алоҳида миннат-
шаклланишида кальций, йод (150-250 ва миқдорлари қандай? мг/кг. бўлади. Тарвуз, кўк нўхат, картошка, лик фойдаланиладиган маҳсулотлар- сида жорий қилинган технологияларни дорлик билдирмоқчиман, чунки бу йил-
мкг), Д витамини (10 мкг), фолий кисло- пиёз, қалампир ва помидор каби сабза- га ҳомиладор аёллар, ёш болалар ва тижоратлаштириш салоҳияти юқори. ги деҳқончиликни бошлашдан олдин,
таси (400 мкг), темир (30 мкг) ва бошқа — Охирги 10 йил давомида дунё- вотлар энг кам нитратлар тўплайди. Ёпиқ кексалар учун қувват бўладиган табиий Чунки фермер, деҳқон ва томорқа ер Президентимизнинг аҳоли саломатли-
органик тўқималарга бой маҳсулотларга нинг кўплаб агроландшафтлари турли грунтларда етиштирилган сабзавотларда витаминлар қўшиб берилар экан. Дунё хўжаликлари етиштирган экологик тоза гини мустаҳкамлаш бўйича қарорлари-
бўлган талаб юқори бўлади. кимёвий моддалар билан ифлослан- очиқ далада етиштирилганга нисбатан 2 бўйича японларнинг узоқ умр кўриши маҳсулотларни тиббиёт муассасалари, ни бажаришда экологик тоза, хавфсиз
моқда. Улар атроф-муҳитдан, тупроқ- баробар кўп нитрат йиғилади. сабаби ҳам шундан бўлса керак. олдиндан қисман пул тўлаб беришни ка- маҳсулотларни етиштириш ишлари-
— Озиқ-овқат хавфсизлиги, деганда, дан, сувдан ўсимликка ўтади. фолатлаган ҳолда, шартнома тузиш иш- ни амалга ошириш учун айни вақтда
нафақат истеъмол маҳсулотларини, — Ривожланган мамлакатлар Японларда деҳқончилик қиладиган ларини бошлаган. Айни пайтда Тошкент ушбу суҳбатни уюштирдингиз. Биз ҳо-
балки кенг ассортиментга, инсон Таркибида 5-7 фоизгача нитратлар қаторида Ўзбекистонда ҳам ерлар аҳоли сонига нисбатан камроқ. шаҳридаги 8-туғуруқ ва бошқа туғуруқ зирданоқ барча ҳудудларга, албатта,
саломатлигини мустаҳкамлайдиган бўлган сабзавот маҳсулотлари истеъ- аҳолининг соғлом овқатланиши Шунингдек, тупроғи табиий унумдор- комплекслари, шунингдек, сиҳатгоҳлар улгурганимизча, олимлар, мутахас-
юқори озуқабоплик хусусиятига эга мол қилинганда инсон организмининг учун алоҳида мезонлар ишлаб лиги бизнинг тупроққа нисбатан паст. буюртма асосида шартнома тузиб, ама- сислар билан бориб, фермер, деҳқон
экологик тоза маҳсулотлар назарда ҳужайра ва органларида кислород би- чиқилган бўлиб, бунда аҳоли Мева, сабзавотлари таъми шўрроқ, ҳат- лий ишларга киришган. ва томорқа ер эгалари хўжаликларида
тутилади. Масалан, сабзавотларда лан таъминланиш даражаси пасайиб, саломатлиги, энг аввало, то, баъзиларига шакар қўшиб ейилади. илмий асосланган тоза, хавфсиз саб-
витамин кўп деймиз, қишин- натижада ҳансираш (ҳаво етишмасли- овқатланиш тартиби ҳамда озиқ- Қувонарлиси, бу борада яхши таж- завотларни етиштириш технология-
ёзин кўкатлар истеъмол қилишга ги), қон босими камайиши, жигар функ- овқат маҳсулотлари сифатига Аҳолини экологик тоза сабзавот маҳ- рибалар шаклланиб, самарали натижа- ларини жорий қилиш бўйича тарғибот
интиламиз. Бунда асосий эътиборни цияси бузилиши, жисмоний ва ақлий боғлиқлигига эътибор қаратилган. сулотлари билан таъминлашни йўлга ларга эришилмоқда. Масалан, Тошкент ишларини бошлаймиз. Шунингдек,
нималарга қаратиш зарур, деб жиҳатдан фаоллик сусаяди. Бу борада бажарилаётган ишлар қўйиш мақсадида сабзавот, полиз экин- вилояти Янгийўл туманидаги “Юлдуз етиштирилган маҳсулотлар билан бар-
ўйлайсиз? самарадорлигини янада ошириш лари ва картошкачилик илмий-тадқиқот Ситорахон Агро” агрофирмаси олим ва ча тармоқларни таъминлаб, экспорт
Катта ёшдаги ва ўртача 70 кг. учун қандай чора-тадбирлар институти мутахассислари томонидан мутахассислари бошоқли дон, сабзавот, қилишга ҳам илмий-амалий ёрдам бе-
— ЮНИСЕФ маълумотларига кўра, оғирликдаги инсонлар истеъмол қи- кўрилмоқда? ҳудудлар тупроқ-иқлим шароитидан полиз экинларини етиштиришнинг ил- ришни мақсад қилганмиз.
дунёда 2 миллиардга яқин одам истеъ- ладиган озиқ-овқат маҳсулотларида келиб чиқиб, табиий маҳсулот етишти- мий асосланган сув ҳамда бошқа комп-
мол маҳсулотларидаги витаминлар, 700 мг. нитратларнинг бўлиши жуда — Кундалик истеъмол қилинадиган риш технологиялари ишлаб чиқилган. лекс ресурслари тежамкор технология- “Янги Ўзбекистон” мухбири
минераллар етишмаслиги сабабли, ўз- зарарли ҳисобланади. Шу сабабли сабзавот маҳсулотларидаги зарарли ва Улар асосида жойлардаги мутахассис- ларини ишлаб чиқиб, амалиётда қўллаш Башорат ЮНУСОВА
ларининг ақлий ҳамда психологик по- ҳар бир килограмм тана оғирлиги- заҳарли моддалар миқдорини соғлиқ- лар, раҳбарлар экологик тоза, хавфсиз ишларини амалга оширмоқда. Шу асос- суҳбатлашди.
тенциалига эга бўлмайди. га нисбатан катта ёшдаги инсонлар ни сақлаш органлари назорат қилади. маҳсулотларни етиштириб, таълим ва да экологик тоза, хавфсиз ғалла, сабза-
учун 10 мг., болалар учун ўртача 4-5 Картошка, сабзи, пиёз, саримсоқпиёз, тиббиёт муассасалари, овқатланиш вот ва полиз экинлари етиштирилмоқда.
Бунинг олдини олиш учун нима қи- мг. нитратларнинг бўлиши қабул қи- кўкатлар, нўхат, соя каби маҳсулотлар- шохобчаларини таъминлаш ишларини
лиш керак? линган. Бир суткада нитратларни даги бундай моддаларнинг миқдори йўлга қўйиши мумкин. Агрофирма кимёвий минерал ўғит-
озиқ-овқат маҳсулотлари таркибида бўйича давлат стандартларига асосан, ларни қўллашни сезиларли камайти-
Сабзавотлар таркибидаги калий қабул қилиш даражаси катта ёшдаги меъёрлар белгиланган. Агар маҳсулот- Бу ишларни бажаришга қўшимча ер, риб, асосан, Биоклад биоўғитини қўл-
моддаси ошқозондаги ортиқча суюқ- кишилар учун ўртача 500 мг. миқдо- ларда нитрат ва нитритлар миқдори иш ўринлари, ортиқча маблағ ва техника лаб, Тошкент, Жиззах ва Қашқадарё
ликни чиқариб юбориш билан ачишиб рида белгиланган. белгиланган меъёрдан кўп бўлса, улар- керак эмас. Чунки ҳар бир туманда сабза- вилоятларида ҳар гектардан 50 цент-
нинг сотилишига рухсат берилмайди. вот маҳсулотлари етиштириш режаси бў- нердан ортиқ ғалла йиғиб оляпти. Шу-
йича суғориладиган ер майдонлари бор. нингдек, биоўғитлар билан етишти-
Сабзавот маҳсулотларидаги за- Яна экологик тоза маҳсулотлар етишти- рилган кўкатларни Францияга экспорт
рарли нитрат ва нитритлар энг бирин- риш учун 2-3 йил тажриба ҳам шарт бўл- қилиш ишларини йўлга қўйган.
чи навбатда, ҳомиладор аёлларга, майди. Чунки ушбу ишлар бўйича илғор
ёш болалар, кексаларга тез таъсир технологиялар ишлаб чиқилиб, жорий қи- Агрофирма раҳбари Анваржон
қилади. Шу боис, кўп давлатларда ёш лишга тавсия қилинган. Шароитга қараб, Рашидовнинг айтишича, 2019 йил-
болалар, ҳомиладор аёллар кимёвий экологик тоза сабзавот маҳсулотларини дан бошлаб, Қашқадарё вилоя-
минерал ўғитлар бериб етиштирил- етиштириш учун маҳаллий банклардан тида 100 гектар ерга сабзавот ва
ган маҳсулотларни истеъмол қилиши- кредит ҳам олиш мумкин. кўкатлар экиб, экспортга тайёрлан-
га рухсат йўқ. моқда. Сирдарё, Андижон, Қашқа-
Табиийки, экологик тоза маҳсулот-
Шу ўринда маълумот учун айтиш лар кимёвий моддалар таъсирида
мумкинки, тупроқ-иқлим шароитидан
келиб чиқиб экиш мумкин бўлган сабза-
вот экинлари навлари уруғлари сабза-
вот, полиз экинлари ва картошкачилик
илмий-тадқиқот институти, унинг ви-
лоятлардаги филиалларида яратилиб,
6 2021 йил 12 март, 51-сон
МУШОҲАДА Бугунги глобал даврда МИЛЛИЙ ЎЗЛИК
АЛИШЕР ҳаётнинг талаби, замоннинг МАЪНАВИЙ ТАРБИЯНИНГ
ЯНГИ СТРАТЕГИЯСИ
эҳтиёжи кун сайин ўзгариб ЯРАТИЛИШИ ЗАРУР!
бормоқда. Айниқса, кейинги
кутилмаган офатлар миқёси
олам ва одам дардларини ҳам
бирлаштирди. Узоқ тарихий
тамаддун тажрибалари
шуни кўрсатдики, қай
бир давр ва маконда олам
ҳақида қарашлар, одам
тўғрисида мушоҳадалар
салмоғи юксалса, Уйғониш
— Ренессанс қарор топади,
гуманизм муқаррарлиги Биламизки, азал-азалдан хал- хуружини амалга оширишда интер-
қимиз, “Бир болага етти маҳалла нет тизими ва ижтимоий тармоқ-
таъминланади, умуминсоний ота-она”, деган нақлга амал қилган. лардан фойдаланмоқда. Ҳозирги
Бугун эса баъзи инсонлар қўшни пайтда улар орқали тарқатилаётган
туйғулар вужудга келади. боланинг бирон ножўя ишини бил- миллий менталитетимизга ёт ғоя-
са-да, “Менга нима, нима қиламан лар ва ахборот хуружларини баъзи
Бироқ инсон ботини ҳис- ёмон кўриниб”, дейишгача бормоқда. ёшлар тушуниб-тушунмай қабул
Давлатимиз раҳбари ҳаммага — кат- қилаётганлиги ва унинг оқибатлари
туйғулар билан тўлиқ бўлса таю кичикка, бутун халқимизга огоҳ- кишини ташвишга солади. Аслини
лик қўнғироғини чалди. “Маънавият олганда ахборот хуружларини амал-
ҳам ҳуррият орзуси қадар Қадимги миф ва эпосларда ҳам бирин- биринчи ўринда туриши керак”, дея га оширишда, аввало, инсон онги ва
қадр-қиммат эгаси энг чи инсон Каюмарс бўлиб, кейинчалик у таъкидлади. қалбини забт этиш орқали мафкура-
вий таъсир ўтказиш ғояси ётади.
камёбидир. биринчи подшо деб ҳам талқин этилган. Буюк мутафаккир аждодимиз
Алишер Навоий “Эл нетиб топқай Ижтимоий тармоқлар орқали дунё
Унинг келиб чиқиши “Бундахшин” ёдгор- мениким, мен ўзимни топмасам”, миқёсида ғоявий мафкуравий таҳдид
деганида ҳар бир инсон ўзини қадр- сифатида намоён бўлаётган ёвуз ва
НАВОИЙ АБАДИЯТИ ВА лаши, англаши ва ривожланиши, бузғунчи ғоялар таъсирини ўз вақ-
РЕНЕССАНС Э²ТИЁЖИ шундан кейингина уни эл таниши, тида англаш, улардан доим огоҳ
Жумақул ҚУРБОНОВ, эътироф этиши ва ҳурмат қилиши бўлиш бугунги куннинг долзарб ва-
Усмон ҚОБИЛОВ, ҳам шу қадар қиммат ва баланд рутбага лигида-да учрайди. Каюмарс биринчи Ўзбекистон Ёзувчилар мумкинлигини таъкидлаган. зифасидир. Бу жараёндаги воқелик-
эга бўлади. Жаҳон адабиётида бу масала инсон ва шоҳ сифатида ўрта асрлар қа- уюшмаси аъзоси ларни ҳар бир юртдошимиз, биринчи
СамДУ доценти, ижодкорларнинг доимо диққат марказида рашларида сақланган эди. У ҳақида Та- Жамият ва мамлакат ҳаётига навбатда, ёш авлод вакиллари чуқур
бўлиб келган, ҳар бир санъат асари олам барий, Саолибий, Беруний, Фирдавсий, Жамиятимизда маънавият нисбатан дахлдорлик туйғуси билан англаб етишлари лозим бўлади.
филология фанлари доктори ва одам моҳиятини ёритиш, англаш ҳам- Баламий каби буюк қомусий олимлар масаласи энг долзарб ёндашилса, ҳар бир киши ўзининг
да англатиш масаласига қаратилгандир. ёзиб қолдирганлар. вазифалардан бирига маънан поклиги билан шахс сифати- Фикрлашдаги қашшоқлик, имон-
Шу маънодаки, одил жамият, идеал Чунончи, ўзбек адабиёти дарғаси Али- айланиб бораётгани бежиз да шаклланади. Шу маънода, шахс эътиқод заифлашуви миллий қад-
шоҳ ва комил инсон туйғуси учун, бирин- шер Навоий ижодида бу масала талқини Масалан, “Шоҳнома” бўйича Каюмарс эмас. Ахир халқни чинакам ўзидаги индивидуал ахлоқий фази- риятларнинг заволига олиб келади.
чи навбатда, оламу одам моҳияти англа- барқарор тасвирларга эга бўлиб келган. инсонларни қоронғу ғордан олиб чиқиб, маънода халқ қиладиган, латлари билан бошқаларга ўрнак Биз, энг аввало, маърифий тарғибот-
ниши зарурий ҳолдир. Бу масала илоҳий Шу боис, шоир асарлари ҳам, шахсия- тоғларда уй қуриб яшашга ўргатган, ша- бирлаштирадиган, бўлиши зарур. Бизнинг ота-бобола- нинг моҳиятини, кўзлаган эзгу мақ-
таълимотларда ҳам, башарий қараш- ти ҳам олам қадар рангин, одам сингари ҳарлар бино этган сиймодир. Умар Хайём ҳамжиҳат этадиган омил римиз ҳар жиҳатдан келажак авлодга садларимизни обдон ўйлаб кўриб,
ларда ҳам, бадиий-эстетик талқинлар- мукаммалдир. Бир томондан, олам ва “Наврўзнома”сида Каюмарс қуёш йили бу миллий ўзликдир. нафақат катта илмий мерос қолдир- ҳар биримиз тегишли хулоса чиқари-
да ҳам ҳеч қачон долзарблигини йўқот- одам масаласига муносабат бадиий асар бўйича ўн икки ой ҳисобини яратгани қайд Халқ маънавияти, ган, шунинг баробарида уларнинг шимиз, тарғибот ва ташвиқотда фи-
маган ва йўқотмайди. Нафсиламрини характер табиатида ўзига хос руҳ ва фал- этилади. Каюмарс халқ афсоналарида азалий қадриятлару ибратли умр йўллари ҳам ҳавас қи- дойи бўлишимиз, ўғил-қизларимизда
айтганда, оламу одам моҳияти шу қадар сафани вужудга келтиради. Оламни ўзича йирик қимматбаҳо гавҳар эгаси бўлиб, уни урф-одатларимизни бой лишга арзигуликдир. Аждодларимиз эса одамийлик ҳиссини кучайтири-
кенг ва чуқурки, уни тўлиқ қамраб олган идрок этиш ва унда инсоннинг ўрнига баҳо сирли равишда сақлаши айтилади. Худди бермаслик учун эса бизга каби биз ҳам илм ва маърифатни ат- шимиз талаб этилади.
бирор нуқтаи назар мавжуд эмас, мав- бериш ижодкорнинг ҳам, бадиий асарнинг шунга ўхшаш афсона қадимги Хоразмда миллий ғоя сув ва ҳаводек рофимиздаги инсонларга улашиши-
жуд бўлганда ҳам онг ва тафаккур сиғи- ҳам асл муддаосидир. ҳам сақланиб қолган. Мифга кўра, одам зарур. миз, эзгу ва катта мақсадлар йўлида Бундай шароитда бутун маъри-
мига мос келмасди. Чунки олам ва одам осмоний (руҳоний) ва заминий (нафсо- кураша олишимиз лозим. фий соҳа хизматчилари — барча-
масаласи борлиқ ва ҳаёт моҳияти билан Шу нуқтаи назардан, “Шоҳнома”, “Шоҳ ний) яратиқ, унда яхши ва ёмон хислатлар Ёш авлод онгу шуурига таҳдид со- миз ҳали ҳаёт тажрибаси етарли
тенглашиб қолади. Шарқда илоҳий-ир- Эдип”, “Қисаси Рабғузий”, “Телба”, “Фауст”, мавжуд. У ёруғлик ва қоронғулик нисбати- лувчи асосий омил бу ўзлигимизга ёт Одамлар кўпроқ маънавий-ахло- бўлмаган, ахлоқий қарашлари эн-
фоний қарашлар мумтоз тафаккур ба- “Бобурнома”, “Қирол Лир”, “Алпомиш”, дан вужудга келган бўлса-да, эзгу мақсад- бўлган ғоялардир. Айниқса, ҳозирги қий етук кишиларга талпиниб яшайди. дигина шаклланиб келаётган ёш-
диий ифодалари учун нечоғлиқ аҳамият “Қиёмат”, “Анна Каренина”, “Фарҳод ва Ши- лар тимсолидир. глобаллашув даврида бундай ғоя- Улардан ибрат, намуна олиб ўз ҳаё- ларимизни авайлаб-асраш, уларни
касб этган бўлса, бу фалсафа биринчи рин”, “Лайли ва Мажнун”, “Ўткан кунлар”, лар асосидаги кураш авж олмоқда. тини қуришга интилади. Японларнинг миллий қадриятларимиз ва маъна-
ўринда олам идроки ва одам иштиёқи- “Ёлғизликнинг юз йили”, “Лисон ут-тайр”, Иккинчи Ренессанс даври мутафаккири Дунёда кечаётган жараёнлар, аёвсиз ўзига хос ибораси бор: Япон бўлсанг виятимизга бегона турли хуружлар-
дан ибтидо олгандир. “Жиноят ва жазо” ва бошқа шу каби асар- Алишер Навоий ижодида олам ва одам рақобат муҳитида мафкуралар ўрта- бирор нима ярат! Бошқача айтганда, дан ҳимоя қилиш ва шу билан бир-
ларни олам ва одамга муносабати жиҳати- масаласи ниҳоятда теран руҳда талқин шахс камолоти миллат маънавияти- галикда уларни бу ғояларга қарши
Барча нуқтаи назар ва талқинларга би- дан қиёс этиб бўлмайди. Таққос этилганда этилади. Мана шу башарий-илоҳий теран- дан айро эмас, яъни бир одамнинг қуроллантириш масъулиятини анг-
ноан ҳам биринчи олам, кейин эса одам ҳам масала идрокида ўзига хосликлар яқ- лик мутафаккир ижодининг абадиятини ахлоқий фазилатлари бошқаларга лай олишимиз зарур. Бу жараёнда,
вужуд этилгани айтилади. Қиёсда эса қол намоён бўлади, олам ва одам концеп- таъминлайди. Исломий манбалардаги ма- ҳам бевосита таъсир кўрсатади. аввало, миллий қадриятларимиз,
олам ва одам шакл-мазмун ҳодисаси син- цияси бу асарлар бадииятида ўз “муҳри”ни салага бўлган қарашлар Алишер Навоий урф-одатларимиз ва анъаналари-
гаридир. қолдиргани дарҳол кўринади. Ҳатто бир фалсафий-бадиий талқинларининг бош Абдулла Авлоний, “Ҳар бир мил- мизни, аждодларимиз қолдирган
неча асарларда битта одам образи тас- масаласига айланади. Аслида шоир ба- латнинг саодати давлатнинг тинч ва
Барча масалалар каби олам ва одам, вирга олинган бўлса ҳам оламга бўлган диий асарларидаги ҳамду сано, муножот,
айниқса, инсонга муносабат даражалари- қарашлар хилма-хиллиги улар моҳиятида васф, мадҳ, наътлар ҳам олам ва одам сидаги кураш тобора кескинлашмоқ- роҳати ёшларнинг яхши тарбиясига ноёб маънавий меросни ўрганиш
даги қарашлар бир жойда ёки бир умумий кескин тафовутларни келтириб чиқаради. шарафи учун бағишловдир. Булардан кў- да. Оқибатда бузғунчи ғоялар урчи- боғлиқдир”, деган. Шу ҳикматга ҳа- ва тарғиб этишни тубдан кучай-
хулосада тўхтаб қолган эмас. Чунки олам Алишер Навоийнинг биргина “Хамса” аса- ринадики, қадимул айёмдан олам ва одам гандан-урчиб, носоғлом қарашлар моҳанг тарзда давлатимиз раҳбари, тириш ва кўламини кенгайтириш
ва одам масаласида ҳар қандай теран рини оладиган бўлсак, гарчи бу типда яна масаласи ҳар қандай таълимотнинг асоси кучаяётир. Хўш, бунга қарши қандай “Шарқ донишмандлари айтганидек, мақсадга мувофиқдир. Бунинг учун
фикр нисбий экани аллақачон ўз исботини кўп асарлар яратилган бўлса-да, уларнинг бўлиб келган. Яъни олам моҳияти одам ва курашмоқ керак? энг катта бойлик — бу ақл-заковат, маънавий-маърифий соҳа ходим-
топган. Бироқ олам ва одам моҳиятини ул- ҳар бирида олам ва одамни идрок этиш аксинча одам моҳияти олам орқали идрок илм, энг катта мерос — бу яхши тар- лари масъулиятини янада ошириш
кан салоҳият ила англамасдан туриб, бар- масалаларининг ранг-баранглиги туфайли этилган. “Мен яширин ганж эдим. Менинг Президентимиз шу йилнинг 19 бия, энг катта қашшоқлик — бу илм- зарур.
ча соҳаларда ва, айниқса, бир образнинг турфа тимсоллари вужудга Тангрилигимни билувчи ҳеч ким йўқ эди. январь куни маънавий-маърифий сизликдир”, дея таъкидлаб ўтган эди.
ижод, санъат, ҳаётда би- келган. Бу эса бадиий асар поэтик олами Мендан фойда олсин, деб халқ яратдим. ишларни тубдан такомиллашти- Ватан — инсон туғилиб ўсган,
рор натижага эришиб бўл- ранг-баранглиги айни масала моҳиятининг Мен улардан фойда олайин деб яратма- риш, бу борада давлат ва жамият Ҳар қандай юксалиш ортида илмий ота-боболари яшаб ўтган ва авлод-
майди. Айнан цивилиза- турлича англанишидан эканини кўрсатади. дим” қудсий ҳадиси айнан шу уйғунлик акс- ташкилотларининг ҳамкорлигини салоҳият ётиши тарихдан маълум. ларининг тинч ҳамда хотиржам яшаб
циялар, ренессанслар ҳам Жаҳон адабиётидаги хилма-хил “изм”лар, садосидир. Шарқона қарашлар бўйича Ал- кучайтириш масалалари бўйича ўт- Ҳамма даврда ҳам маърифат инсон ўтиши таъминланиши зарур бўлган
одам моҳиятига, олам тил- бадиий ижод тажрибалари ҳам шундан- лоҳдан бошқа ҳаммаси “олам”, фақат унинг казилган видеоселектор йиғилиши- руҳиятининг устуни ҳисобланган. Ёш- табаррук замин. Ота-онани танлаб
симига энг яқин кашфиёт- дир. Шарқ, хусусан, ўзбек мумтоз адабиё- Ўзи оламлар эгасидир. Коинот ҳам инсонда да бажаришимиз зарур бўлган аниқ лар маънавиятини юксалтириш, улар бўлмаганидек, ватанни ҳам танлаб
лар, ҳақиқатлар замирида тида кўп асрлар давом этган анъанавийлик акс этади. Инсон оламлар асли, унинг ки- вазифаларни белгилаб берди. Дав- ўртасида китобхонликни кенг тарғиб бўлмайди. Шундай экан, шукрона-
туғилади. Ҳар қандай таъ- мана шу масалага бўлган қараш ва фикр- чик нусхаси, зоҳирда кичик, ҳақиқатда улуғ латимиз раҳбари ҳаётда маънавият қилиш лозим. Президентимиз ташаб- лик, аввало, Ватан туйғусини анг-
лимот, йўсин ёки маҳзаб лар муштараклиги билан изоҳ топади. оламдир. Бунда амр олами, фаришталар масаласи энг устувор ва энг бирин- буси билан китобхонлик маданиятини лаб етишдан бошланади. Инсон ўзи
дунё юзини кўриши ва со- Ўрта асрлар Шарқ — Ислом Ренессанси олами, руҳлар олами, ғайб олами, қудрат чи вазифа эканлигини таъкидлаб, кучайтириш, ёшлар ўртасида миллий туғилиб ўсган жойидан, Ватанидан
бит бир маслакка айлани- мутафаккирлари олам ва одам масаласига олами, илоҳиёт олами – “олами маънавия” ҳозирги кунда маънавий тарбия адабиётимизни тарғиб қилиш учун узоқда яшаши, ривожланиши мум-
ши учун ўзига хос олам ва доир турлича нуқтаи назарларини билдир- бўлса, дунё олами, коинот олами, халқ ола- тузилишининг янги стратегиясини мамлакатимиздаги ўн мингдан зиёд кин, лекин Ватани ва ватандошла-
одам талқини таянчига эга ган бўлсалар-да, моҳиятан бир хулоса ва ми, зоҳир олами, туғилиш олами, ашёлар яратиш тобора муҳим вазифага ай- мактабларда ижодий ва маънавий рига ёмонлик тилаши мумкин эмас.
бўлиши лозим. Бусиз у қай мантиққа таянганлар. Бу Алишер Навоий олами “олами мулк” саналади. Уларнинг ланаётганлигига алоҳида эътибор ишлар бўйича тарғиботчи лавозими Истаймизки, ҳар бир инсон ўзи қадр-
даражада оламшумул ва қаламига мансуб ушбу сатрларда ўзининг марказини эса инсон олами ташкил этади. қаратди. таъсис этилгани ижодкор зиёлилар ланган жамиятдагина тараққиёт ва
инсонпарвар бўлмасин, қу- Ҳар иккала оламдан мақсад ҳам инсондир. зиммасига янада катта масъулият юксалиш ҳақида режалар туза олсин.
руқ назария бўлиб қолади. тугал ифодасини топгандир: Алишер Навоий таъбири билан айтганда: “Агар кимдир, маънавият масала- юклайди. Ёшларни Ватанга, қадрият- Чунки миллий юксалиш — ўзини, ўз-
Буни бир асар мисолида си — бу фақат Маънавият маркази ларга, миллий урф-одатларга садо- лигини, Ватани ва ватандошларини
ҳам айтиш мумкин. Унда Оламу одам фидонг ўлсун- Офаринишдин қилиб инсон ғараз, ёки тегишли вазирлик ва идоралар- қат руҳида тарбиялаш ишига муносиб англаган ҳамда қадрлаган онгли,
кичик бўлса-да, шу асарни ҳосил этадиган ки борсен, эй ҳабиб, Они айлаб халқ ичинда беэваз. нинг иши, деб ўйласа, катта хато қи- ҳисса қўшиш ижодкорларнинг асосий фидойи ҳамда садоқатли инсонлар-
ўзига хос бадиий олам харитаси ва воқе- лади”, — деди давлатимиз раҳбари. мақсадига айланиши лозим. нинг ҳамжиҳатликдаги ҳаракати на-
ликни ҳаракатга солувчи, фабулага зебу Сен ғараз инсондин, ар Яъни яратилишдан мақсад — инсон Чиндан ҳам нафақат ҳар бир оила тижасидир. Шундай юртдошларимиз
зийнат бағишловчи одам сиймоси бўлмо- оламдин инсондур ғараз. бори яратилганлар ичида тенги йўқдир. Бу ва ҳар бир жамоада, балки ҳар бит- Айни пайтда дунё ёшларининг 96 сафи кенгайиб бормоғи учун ҳар би-
ғи лозим. Жаҳондаги забардаст обида- талқин: “Биз Одам болаларини мукаррам та инсон учун қайсидир ташкилотни фоизи ижтимоий тармоқлар орқали римиз ўз маслагимизни ҳимоя қили-
лар, муқаддас китоблар, буюк ёдномалар Бу сатрлар насрий баён- қилдик”, “Биз инсонни гўзал суратда ярат- маънавият иши бўйича жавобгар ёки ўзаро мулоқотга киришар экан, бу- шимиз, улкан мақсадлар рўёби учун
— барчасининг пойдеворида, энг аввало, да: “Эй ҳабиб, сен борсанки, дик” каби ояти карималар ифодасидир. масъул деб билишимиз тўғрими? гунги кунда инсон онги, қалбига ва биргаликда ҳаракат қилишимиз жуда
олам ва одам масалалари туради. олам ва одам сенга фидо Инсоннинг мана шундай “беэваз”лиги ҳаз- Умуман, маънавият деганда биз ни- руҳиятига тазйиқ ўтказишга ҳаракат муҳим, деб биламан.
бўлсин, инсондан мақсад рат Алишер Навоий лирик-эпик ижодиёти- мани тушунамиз, нимани англаймиз? қилаётган ғаразли кучлар ахборот
Олам қай даражада ёрқин бўёқларда сенсан, оламдан мақсад эса нинг бош масаласи ҳисобланади. Алишер
ифода этилган ва одам нечоғлиқ улуғвор инсондир” тарзида шарҳла- Навоий асарларида шаклланган олам ва
суратларда тасвирланган бўлса, асар нади. одам масалалари талқини ҳодисаси бутун
мумтоз адабиёт жараёнида бир моҳиятга
Навоий талқинида олам ва эгадир. Гап шундаки, ҳар қандай тамад-
одамдан ташқари “сен” ола- дун одам ҳақиқатларига яқинлик, инсон
ми ҳақида гап бормоқдаки, манфаатларига мослик эҳтиёжи самара-
бу масала шарқона маъри- си ўлароқ юз беради.
фат билан боғлиқдир. Чунки
шоир таъкидлаганидек, олам Шу маънода, Президентимиз Шавкат
ва одам айнан ўша “сен” ту- Мирзиёев сайъ-ҳаракатлари ва Учинчи Ре-
файлидир. Гап шундаки, олам ва одам нессанс ҳақидаги қарашлари замирида ул-
бир масала сифатида қаралгунга қадар кан цивилизация — Уйғониш тажрибала-
ҳам қадимда бу ҳақида турли афсона- рига эга миллат ва мамлакат тараққиёти,
вий-мифологик қарашлар юзага келган келажаги учун фидойилик бор. Бу йўлда
эди. Улар ижод маҳсули сифатида ба- амалга оширилаётган эзгу, хайрли ишлар
диий талқинларга муайян даражаларда ва эл-улус ғамидан бошқа ғами бўлмайди-
таъсир этиб келади. Мисол учун, исло- ган туйғулар ҳаётимиз мезонига айланмо-
мий, иброний, насроний қарашларида ғи зарур. Зеро, бугунги глобаллашув ҳам,
биринчи инсон сифатида Одам (Адам), Учинчи Уйғониш — Ренессанс талаби ва
зардуштийлик ва унгача бўлган мифик эҳтиёжи ҳам шундан иборатдир.
талқинларда Каюмарс тилга олинади.
Бош муҳаррир: Салим ДОНИЁРОВ Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Исмат Худоёров
қилинмайди ва муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Насиба Абдуллаева
томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган. Дизайнер: Хуршид Абдуллаев
Газетанинг етказиб берилиши учун обунани Нашр индекси — 236. Буюртма — 816.
МУАССИС: “Янги Ўзбекистон” газетаси учун масъул: расмийлаштирган ташкилот жавобгар. 11453 нусхада босилди. Манзилимиз:
бош муҳаррирнинг биринчи ўринбосари Газета таҳририят компьютер марказида 100029, Тошкент шаҳри,
Ўзбекистон Республикаси саҳифаланди. Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2. Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
Вазирлар Маҳкамаси Баҳоси келишилган нархда.
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли ЎзА якуни — 02:30 Топширилди — 03:45
Бахтиёр Абдусатторов “Kolorpak” МЧЖ босмахонасида чоп этилди.
чоп этилишига “KOLORPAK” МЧЖ масъул.
Босмахона манзили: Ўзбекистон, 100060.
Тошкент, Янги шаҳар кўчаси, 1-А уй.
Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected] Босмахона телефони: (78) 129-29-29
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
№ 51 (307), 2021 йил 12 март, жума кунги Янги Ўзбекистон нашри
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Янги Ўзбекистон 12.03.2021
- 1 - 6
Pages: