Янги Ўзбекистон 08.06.2022

2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган

Ижтимоий-сиёсий газета № 113 (635), 2022 йил 8 июнь, чоршанба

ХИЗМАТЛАР СО²АСИДАГИ НАТИЖАЛАР ТА²ЛИЛ ¯ИЛИНДИ Тараққиёт йўли

Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 7 июнь куни хизматлар кўрсатишни КОНСТИТУЦИЯ
ривожлантириш масалалари муҳокамаси бўйича видеоселектор йиғилиши ўтказилди. ВА МИГРАЦИЯ

Хизматлар — кам харажат билан кўп интизомий жазо чоралари белгиланди. бошлаб, ерларни аукционга чиқаришда салоҳияти юқори 10 та туманнинг “мастер Янги
аҳолининг бандлигини таъминласа бўла- Хизматлар соҳасини ривожлантириш кадастр идораларида бор маълумотлар- режаси”ни ишлаб чиқиш вазифаси қўйил- Ўзбекистоннинг
диган соҳа. Шу боис, ҳудудларда маиший ни бошқа идоралар билан келишиш тар- ди. бутун халқаро
хизмат уйлари ташкил этилмоқда, ишсиз- бўйича 9 ой ва йил якунигача бўлган ре- тиби бекор қилинади. Барча вазирлик­ ҳамжамиятга
лар касб-ҳунарга ўргатилмоқда, маблағ жалар муҳокама қилинар экан, Бухоро ларнинг кадастр маълумотлари Миллий Президент кўчма ва енгил конструкция- очиқлик сиёсати
ва шароит билан таъминланмоқда. тажрибаси бу борада намуна қилиб кўр- геоахборот тизимига киритилади. ли савдо фаолияти учун талабларни сод- мамлакат
сатилди. далаштириш зарурлигини таъкидлади. фуқаролари учун
Жорий йил 27 январда Президентимиз- Жорий йил 1 сентябргача 205 та туман эркин миграцияга
нинг “Хизматлар соҳасини ривожлантириш- Мисол учун, Бухоро шаҳридаги тад- ва шаҳарда 253 та махсус савдо ва хиз- Жумладан, уй-жой мулкдорлари шир- кенг имконият
га оид қўшимча чора-тадбирлар тўғриси- биркорлар меҳмонхона, ошхона, савдо мат кўрсатиш кўчаларини ташкил этиш катлари, маҳалла, ободонлаштириш ва яратиб берди.
да”ги қарори қабул қилинди. Унга мувофиқ, дўконларининг том қисмида ресторан ва режалаштирилган. Бу мақсадлар учун ўт- йўл ташкилотларига ўз ҳудудида мавсу- Қолаверса,
бу соҳага кўплаб енгилликлар берилди ва кафетерийлар ташкил этган. Имтиёзли ган йили республика бюджетидан 1 трил- мий кафе ва савдо нуқталарини ташкил мамлакатимизга
имтиёзли ресурслар ажратилди. кредитлар самарадорлиги таҳлил қилин- лион 400 миллиард сўм, жорий йилда эса этишга рухсат берилади. Бу орқали қа- келаётган чет эл
ганда, бир иш ўрни очиш учун ўртача 8-9 900 миллиард сўм ажратилган. рийб 50 минг аҳолининг бандлиги таъмин- фуқаролари учун
Булар орқали жорий йилда 120 мингдан миллион сўм кетган, холос. ланади. қулай ҳуқуқий
ортиқ янги лойиҳаларни амалга ошириб, Масалан, Жиззах шаҳрининг Жиззах- муҳит яратиш
хизматлар ҳажмини 435 триллион сўмга Мутасаддиларга ушбу тажрибани бош­ лик маҳалласидаги ёпиқ кўча Шароф Йиғилишда транспорт соҳасига ху- мақсадида халқаро
етказиш режа қилинган. қа шаҳар ва туман марказларида ҳам Рашидов марказий кўчасига боғланиб, сусий инвесторларни жалб қилиш, хиз- стандартларга жавоб
жорий қилиш, бунинг учун хавфсизлик савдо ва сервис шохобчаларига туну кун матлар турини кўпайтириш, Автомобиль берувчи миграцион
Танқидий руҳда ўтган йиғилишда бу бо- талабл­ ари ҳамда ижарага бериш шартла- ишлашга рухсат берилган. Натижада биз- йўллари қўмитаси фаолиятини трансфор- назорат тизими ва
рада ҳудудларда бажарилган ишлар таҳ- рини ишлаб чиқиш вазифаси қўйилди. нес ривожланиб, 200 та иш ўрни пайдо мация қилиш масалаларига ҳам эътибор қонунчилик базаси
лил қилинди. бўлган. қаратилди. яратилди.
Умуман, юртимизда аҳолига қулай ва
Ҳокимлар халқни ўйлаб, ҳалол ишлаб, серқатнов йўл бўйларида давлат идо- Вилоят ҳокимларига шаҳар ва туман- Давлатимиз раҳбари яқинда маҳал- Миграция соҳасидаги давлат органлари фаолиятининг
тадбиркорларга ер, бино ва инфратузил- раларининг балансидаги 4 мингга яқин ларда шундай кўчалар ташкил этиб, сер- лаларда бўлиб ўтган сайловларга ҳам асосий йўналишларидан бири миграцияга доир қонунчилик-
ма масаласида ёрдам берган жойларда маъмурий бино жойлашган. Ушбу бино висни ривожлантириш бўйича кўрсатма- тўхталиб, раисларни сайлангани билан ни мувофиқлаштириш, инсон ҳуқуқлари ва қонуний манфаат-
натижа бўлган. Масалан, Тошкент шаҳри, ва иншоотлардан ҳам сервис соҳасида лар берилди. табриклади. ларини ҳимоялаш, давлат суверенитетини мустаҳкамлаш ва
Самарқанд, Фарғона ва Андижон вилоят- самарали фойдаланиш мумкинлиги таъ- ноқонуний миграцияга қарши курашиш ҳисобланади. Ўзбекис­
ларида минглаб иш ўринлари очилган. кидланди. Ёки яна бир мисол: Бойсундаги машҳур — Элга бош бўлиш бу — катта масъ­ тонда миграция соҳасида туризмни ривожлантириш, меҳнат-
Омонхона сиҳатгоҳи атрофида 3 та меҳ- улият. Маҳалла раислари мамлакатимиз- мигр­ антларимизни ижтимоий ҳимоялаш, чет эл фуқаролари-
Январь-май ойларида хизматлар соҳа- Хизмат шохобчалари ташкил этиш монхона бор. Лекин жой етишмаслиги даги ислоҳотларни ҳар бир хонадонга нинг мамлакатимизда меҳнат қилиши ва ватандошларимиз
сида 232 минг иш ўрни яратилган. Лекин учун, аввало, қулай жой керак. Шу боис, сабабли меҳмонларни қишлоқдаги хона- етказишда, одамларнинг талабини ҳо- тарихий ватанига қайтиши учун бир қатор ишлар амалга
Жиззах, Навоий, Хоразм ва Қашқадарё йиғилишда яна 25 мингта ер майдонлари донлар қабул қилади. Агар бу сиҳатгоҳга кимлар олдига қўйиб, халқимизни рози оширилмоқда.
вилоятларида бу борадаги натижалар сервис ва савдо объектлари учун аукци- олиб борувчи йўл яхшиланса, меҳмонлар қилишда етакчи бўлиши зарур. Бугун хиз-
паст. онга чиқарилиши белгиланди. сони янада кўпайиши, йўл бўйида 200 дан матлар соҳасини ривожлантириш бўйича Давоми 3-бетда
зиёд савдо ва хизмат объектлари ташкил қўйилган аниқ масалалар ҳам энг аввало
Сўнгги икки ойда хизмат жойлари Бу борада аҳолига янада қулайлик этилиши мумкин. Шу боис, мутасаддилар- маҳалладан бошланиши керак, — деди
ташкил этиш учун 12 мингта ер майдони яратиш учун энди ерларни аукционга га Омонхона қишлоғини ривожлантириш Шавкат Мирзиёев.
аукционга қўйилган. Лекин 27 та туман- қўйиш жараёни ижара бўйича 48 кундан бўйича кўрсатмалар берилди.
да савдога чиқарилган майдонлар сони 15 кунга, мулк ҳуқуқида 74 кундан 20 кун- Йиғилишда Бош вазир ўринбосарлари,
10 тага ҳам етмаган. га қисқартирилади. Ер майдонларини Шундай ёндашув асосида хорижий вазирлар, ҳоким ва ҳоким ёрдамчилари
баҳолаш экспертизадан ўтказилмайди, консалтинг компаниялари ва экспертлар- сўзга чиқиб, режа ва таклифларини баён
Шу сабабли бундай сусткашликка йўл ҳақиқий баҳоси аукционда аниқланади. ни жалб қилиб, 28 та шаҳар ва хизмат этди.
қўйган шаҳар ва туман ҳокимлари, улар-
нинг қурилиш бўйича ўринбосарларига Шу билан бирга, 2023 йил 1 январдан ЎзА

Бунёдкорлик Долзарб мавзу

БИР КУНДА 600 ОЗИ+-ОВ+АТ
МИНГ Й¤ЛОВЧИГА

ХИЗМАТ
К¤РСАТИЛАДИ

Тошкент метрополитенининг навбатдаги босқичи ХАВФСИЗЛИГИНИ
ишга тушиши билан унинг жами узунлиги 70
километрдан зиёд бўлади, бекатлар сони 50 тага етади. ТАЪМИНЛАШ Кейинги пайтларда ун ва нон нархининг ошиши Рашид Галиев олган сурат.
Сўнгги йилларда пойтахтимиз аҳолиси учун оддий одамлар орасида ҳам, оммавий ахборот
жамоат транспортини тубдан ривожлантириш ва бугунги исло³отларнинг энг устувор воситаларию ижтимоий тармоқларда ҳам
халқаро талабларга мос тизимни яратишга катта йºналишларидан биридир асосий муҳокама мавзуларидан бирига айланди.
аҳамият қаратиляпти. Айниқса, ер ости ва ер усти Бинобарин, ун ва ноннинг баҳоси бирданига
метрополитени йўналишларини қуриш борасида кенг сезиларли даражада қимматлашиши кутилмаган
кўламли бунёдкорлик ишлари олиб бориляпти. ҳолат бўлди.
Хўш, бунинг сабаблари нимада? Қуйида шулар
Президентимиз 2017 йил 19 46 минг йўловчининг манзилини хусусида фикр юритамиз.
майда “Тошкент шаҳрида ер усти яқин қиляпти. Давлатимиз раҳ-
метро линияларининг қурилиши” бари қарорига кўра, Тошкент Давоми 4-бетда
лойиҳасини амалга ошириш ҳалқа ер усти метрополитени
чора-тадбирлари тўғрисида”ги линиясининг умумий узунлиги Ёшларга оид давлат сиёсати
қарорни имзолаган эди. Мазкур 54,8 километрни ташкил этади.
ҳужжат асосида “Ўзбекистон Олийго² ²ам, тадбиркор ²ам,
темир йўллари” акциядорлик — Ана шу вақтда пойтахти-
жамияти бунёдкорлари томони- миздаги ер усти метро линияси талаба ²ам бирдек манфаатдор
дан 2020 йилда, мустақиллик 2-босқичининг 15 километрли
айёми арафасида узунлиги 2,9 Қўйлиқ — Қипчоқ — Янгиҳаёт
километр бўлган “Туркистон” ва йўналишини барпо этиш ишла-
“Юнусобод” ер ости метро бе- ри бошланган эди, — дейди
катлари ҳамда 11,5 километр “Ўзбекистон темир йўллари”
бўлган “Дўстлик — Қўйлиқ” ер акциядорлик жамияти бош
усти линияси бунёд этилиб, менежери — бош муҳандиси
жами 7 та бекат фойдаланишга Зафар Махаматов. — Бу қури-
топширилди. лиш “Ўзбекистон темир йўллари”
АЖнинг “Кўприкқурилиш т­ рести”
Ўтган йил охирида эса 5 та унитар корхонаси бунёдкорлари
бекатдан иборат Сергели ер томонидан бажариляпти.
усти йўналиши ҳам қуриб битка-
зилди. Бугунги кунда у ҳар куни Давоми 2-бетда

Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан охирги йилларда юртимизда
ётоқхоналарга бўлган эҳтиёжни қондиришнинг босқичма-босқич, лекин жадал
ечими бўйича ўзига хос тизим яратилди. Бу эса, ўз навбатида, талабаларни турар
жой билан таъминлаш масаласининг долзарблигини янада оширди.

Қайд этиш лозимки, мазкур қурилиб, фойдаланишга топши- Ёшларга қаратилаётган юк-
тизим асосида, биринчидан, рилди. сак эътибор туфайли ётоқхона
мавжуд талабалар турар жойла- билан таъминланмаган ҳамда
ридаги яшаш хоналарини опти- Натижада ўтган йилнинг ўзида ўзига, шу жумладан, ота-онасига
маллаштириш ва икки қаватли қўшимча 32,1 минг ўрин яратил- тегишли бўлмаган уйда ижара
каравотларни ўрнатиш орқали ди ва давлат олий таълим муас- ҳуқуқи асосида яшайдиган дав-
қўшимча 20 минг ўрин ташкил сасаларидаги талабалар турар лат олий таълим муассасалари
этилди. Шунингд­ ек, давлат бюд- жойлари сони 257 тага етказил- талабаларининг 60 фоизига улар
жети маблағлари, олий таълим ди. Бу 91,4 минг талабани жой- томонидан тўланадиган ойлик
муассасаларининг бюджетдан лаштириш имкониятини яратди ижара тўловининг 50 фоизи дав-
ташқари пули ҳамда давлат-ху- ва ётоқхонага эҳтиёжнинг 41 фо- лат бюджети ҳисобидан қоплаб
сусий шериклик ва ижара асо- изи қопланди. Шунга қарамасдан, берилмоқда.
сида қўшимча 11,4 минг ўринли ҳозир қўшимча 131,6 минг ўринли
29 та талабалар турар жойи талабалар турар жойларига эҳти- Давоми 5-бетда
ёж сақланиб қолмоқда.

2 2022 йил 8 июнь, 113-сон Сиёсат

лияти самарадорлигини ошириш ҳамда Давра суҳбати
“маҳаллабай” ишлаш тизими орқали
аҳолини тадбиркорликка кенг жалб ИНСОН /У+У+ЛАРИ СО/АСИДА ТАЪЛИМ:
этиш ва бандлигини таъминлаш бў­йича
олиб борилаётган ишлар устидан таъ- ªЗБЕКИСТОН ВА ТУРКИЯ ТАЖРИБАСИ
сирчан назоратни кучайтириш юзаси-
ªзбекистон Республикаси дан топшириқлар берилди. Хусусан: Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий олиб бормоқда. Марказда Марказий
марказида шу мавзуда давра суҳбати бўлиб ўтди Осиёд­ а ягона ихтисослаштирилган
Вазирлар Ма³камасида Ҳоким ёрдамчилари фаолиятини инсон ҳуқуқлари бўйича оммавий ку-
ташкил этиш бўйича республика ко- тубхона фаолият юритади. Мазкур
Вазирлар Маҳкамаси Раёсатининг навбатдаги мажлисида ҳоким миссияси (Қўчқоров)га: кутубхона инсон ҳуқуқларига доир
ёрдамчилари фаолиятини самарали ташкил этиш орқали аҳолининг ўзбек ва хорижий тилларда нашр
даромадли меҳнат билан бандлигини таъминлаш борасида вазирликлар, тижорат банклари томонидан “етак- этилган бой китоб фондига эга.
идоралар ҳамда Наманган ва Сирдарё вилоятлари ҳокимликлари амалга чи” тадбиркорларнинг самарали биз-
нес лойиҳалари асосида кредит маб­ Тадбир доирасида Инсон
ошираётган ишлар тўғрисидаги ҳисоботлар эшитилди. лағлари ўз вақтида ажратилишини таъ- ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Рес­
минлаш; публикаси Миллий маркази ва Тур-
Жорий йилда жойларда ушбу йўна- 50 мингга яқин оилавий тадбиркорлик Ўзбекистон ва Туркия ўртасида келгуси тараққиётига хизмат қилади- киянинг Инсон ҳуқуқлари ва тенглик
лишда қуйидагилар амалга оширилган: лойиҳасини амалга ошириш учун 1,3 ҳар бир туман (шаҳар)нинг “маҳал- инсон ҳуқуқлари таълими соҳасида ган муҳим халқаро ташаббусларни институти ўртасида ўзаро англашув
триллион сўм кредит ҳамда аҳолини лабай” кесимидаги камбағалликни ўзаро тажриба алмашиш мақсадида илгари сурмоқда. Жумладан, жо- меморандуми имзоланди.
Биринчидан, 9  309 нафар ­ҳоким тадбиркорликка жалб қилиш, уларга қисқартириш ва ҳудудни ривожлан- ташкил этилган тадбирда мамлака- рий йилда мамлакатимизда “Инсон
ёрдамчиси маҳаллаларда ўз иш фао­ меҳнат қуроллари ва асбоб- ускунала- тириш дастурлари ишлаб чиқишда тимизнинг тегишли илм-фан муас- ҳуқуқлари соҳасида таълим” глобал — Сўнгги йилларда давлатлари-
лиятини бошлади ва уларга ама- ри олиб бериш учун 19 миллиард сўм- маҳаллий ҳокимликларга амалий ёр- сасалари вакиллари билан бир қа- форуми ўтказилиши режалаштирил- миз раҳбарларининг сиёсий иродаси
лий кўмак бериш учун иқтисодиёт дан ортиқ субсидия ажратилган. дам кўрсатиш; торда Туркиянинг Инсон ҳуқуқлари ган. Унда инсон ҳуқуқлари маданияти- туфайли Ўзбекистон ва Туркия ўр-
ва инвестиция комплексларига кирувчи ва тенглик институти олимлари ҳам ни шакллантиришнинг долзарб муам­ тасидаги ҳамкорлик алоқалари янги
вазирликлар, идоралар, тижорат банкла- Наманган вилоятида 94,6 минг ва ҳудудларда “маҳаллабай” ишлаш иштирок этди. молари ва вазифалари муҳокама босқичга кўтарилди, — деди Туркия­
рининг ҳар бир туман (шаҳар)га бирик- Сирдарё вилоятида 20,4 минг фуқаро- тизимини жорий этиш орқали аҳолини қилиниши кўзда тутилмоқда. Кечаги нинг Инсон ҳуқуқлари ва тенг­лик инс­
тирилган 300 нафар раҳбар ходими бир нинг бандлиги таъминланган. Шунинг­ даромадли меҳнат билан бандлигини Тадбирда таъкидланганидек, давра суҳбати бу тадбирга тайёргар- титути раиси Муҳаррам Қ­ илич. —
йиллик хизмат сафарига юборилган. дек, Наманган вилоятида 5,1 минг ва таъминлаш борасидаги ишларни дои- инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ва лик доирасида амалга оширилаётган Юртингизга ташрифдан мақсадимиз
Сирдарё вилоятида 2,6  минг фуқаро мий назоратга олиш; қонуний манфаатларини ишончли муҳим лойиҳалардан биридир. давлатларимиз ўртасидаги ана шун-
Иккинчидан, ҳоким ёрдамчилари касб-ҳунарга ва тадбиркорлик кўник- ҳимоя қилиш тизимини яратмасдан дай муносабатлар ривожига муносиб
фаолиятини рақамлаштириш, инсон маларига ўқитилган. Қорақалпоғистон Республикаси туриб ҳуқуқий демократик давлат Тадбирда мамлакатимизда ин- улуш қўшишдир. Ташрифимиз қизғин
омилисиз улар фаолиятини монито- Вазирлар Кенгаши, вилоятлар барпо этиш мушкул. Шу боис, мам- сон ҳуқуқлари бўйича миллий инс­ мулоқотларга бой бўлди. Инсон
ринг қилиш ва баҳолаб бориш мақсади- Энг муҳим самарадорлик кўрсат- ва Тошкент шаҳри ҳокимликларига: лакатимиздаги демократик ислоҳот- титутлар, тегишли таълим ва илм- ҳуқуқлари таълими соҳасида мил-
да “Online-mahalla.uz” платформаси кичлари бўйича Наманган вилояти- лар жараёнида бу масалага устувор фан муассасалари томонидан кенг лий ва жаҳон тажрибаси бўйича ҳар
ишга туширилган. да 513 та, Сирдарё вилоятида 173 та энг яхши натижа кўрсатган 14 нафар эътибор қаратилмоқда. Ҳозирги қамровли чора-тадбирлар амалга томонлама фикр алмашдик, ўзаро
ҳоким ёрдамчисининг фаолияти “қо- ҳоким ёрдамчисини мукофотлаш; вақтда Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари оширилаётгани қайд этилди. Жум- англашув меморандуми имзоладик.
Учинчидан, хонадонларда хатлов ниқарли” баҳоланган. бўйича 80 дан ортиқ халқаро ҳуж- ладан, Инсон ҳуқуқлари бўйича Ушбу йўналишдаги илмий-­амалий
ўтказиш учун сўровнома, иш режа, ҳоким ёрдамчилари фаолияти “қо- жатга қўшилган. Бу ҳужжатлар орқа- Миллий марказ тегишли давлат ва алоқаларимиз нафақат миллий, гло-
маҳаллани иқтисодий ривожлантириш Мажлисда эришилган ижобий нати- ниқарсиз” деб баҳоланган маҳаллага ли зиммага олинган мажбуриятлар нодавлат ташкилотларнинг инсон бал аҳамиятга молик муҳим масала-
“йўл харитаси”нинг намунавий шакл- жалар қаторида жойларда ҳокимлар, борган ҳолда, муаммоларни ҳал қи- изчил бажарилмоқда. ҳуқуқлари соҳасида билим ва мала- ларга оқилона ечим топишда ҳам ўз
лари, 202 та кичик лойиҳани ўз ичига уларнинг молия-иқтисодиёт ва кам- лиш бўйича “йўл хариталари”ни тас- касини юксалтириш, бу йўналишда- самарасини беради, дея ишонч би-
олган тайёр бизнес режалар ҳамда бағалликни қисқартириш масалалари диқлаш; Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари соҳа- ги илмий изланишлар кўламини лан айта оламиз.
Smartposter тарғибот тўплами ҳоким бўйича биринчи ўринбосарлари, сектор сида нафақат миллий лойиҳаларни кенгайтириш борасида изчил иш
ёрдамчиларига етказилган. раҳбарлари томонидан ҳоким ёрдам- тижорат банклари ва ҳоким ёрдамчи- амалга ошириш, балки инсониятнинг Давра суҳбатида Ўзбекистон Рес­
чилари фаолиятига етарли эътибор лари билан биргаликда ҳар бир маҳал- публикаси Бош прокуратураси ака-
Тўртинчидан, ҳоким ёрдамчилари қаратилмагани ҳамда ўзаро самарали ла кесимида лойиҳа ташаббускорлари- демияси ва Тошкент давлат юридик
томонидан “маҳаллабай” ишлаш тизи- ҳамкорлик тизими йўлга қўйилмага- ни аниқлаш ҳамда уларга зарур кредит университети, Туркиянинг Инсон
ми бўйича маҳаллаларда уйма-уй юриб ни натижасида Наманган вилоятида маблағларини ажратишга кўмаклашиш; ҳуқуқлари ва тенглик институтининг
ўтказилган сўровномалар асосида хо- 267 нафар, Сирдарё вилоятида 63 на- инсон ҳуқуқлари таълими йўнали-
надонлар хатловдан ўтказилиб, улар фар ҳоким ёрдамчиси фаолияти “қо- Маҳаллабай ишлаш ва тадбиркор- шидаги фаолиятига оид маърузалар
4 тоифага ажратилган. ниқарсиз” баҳолангани қайд этилди. ликни ривожлантириш агентлигига: тингланди. Мамлакатимизда инсон
ҳуқуқлари соҳасида таълим миллий
Шундан келиб чиқиб, ҳоким ёрдам- Муҳокама якунлари асосида респуб­ республика вакиллари билан бир- дастурини ишлаб чиқиш борасида
чилари кўмаги билан 736 минг фуқаро- лика комиссияси, мутасадди вазирлик галикда тажрибали мутахассисларни амалга оширилаётган ишлар хусу-
нинг бандлиги таъминланган, 54 минг ва идоралар, маҳаллий ҳокимликлар жалб қилган ҳолда, фаолияти “қониқар- сида фикрлашилди.
фуқаро касб-ҳунар ва тадбиркорлик раҳбарларига ҳоким ёрдамчилари фао- сиз” деб топилган ҳоким ёрдамчилари-
кўникмаларига ўқитилган. Шунингдек, ни доимий ўқитишни ташкил этиш бўйи- Баҳор ХИДИРОВА,
ча режа-жадвал ишлаб чиқиш;
“Янги Ўзбекистон” мухбири
маҳаллий ҳокимликлар билан
биргаликда фаолияти “қониқарсиз”
деб баҳоланган маҳаллада мавжуд ша-
роитларни яхшилаш, тадбиркорликни
ривожлантириш ва аҳоли бандлигини
таъминлаш борасида амалга оширила-
ётган ишлар самарадорлигини танқи-
дий муҳокама қилиб бориш.

Муҳокама якунлари бўйича Вазир-
лар Маҳкамаси Раёсатининг тегишли
қарори қабул қилинди.

Бунёдкорлик Қўйлиқ бозоридан
Тошкент ҳалқа йўли
Рустам ҲАЙДАРОВ, бўйлаб қурилган метро
“Ўзбекистон темир йўллари” акциядорлик жамияти йўналишининг 8, 9 ва
Ахборот-таҳлилий медиа маркази мутахассиси, 10-бекатлари оралиғида
эстакада шаклидаги
Абдурауф ҚОРЖОВОВ, қурилишнинг темир-бетон
“Янги Ўзбекистон” мухбири ишлари якунига етиб
қолгани боис, “Ўзбекистон
Бошланиши 1-бетда Янгиҳаёт туманидаги кўп тармоқли касалхо- темир йўллари” АЖнинг
на, Тошкент металлургия заводи ҳамда тез йўл хўжалиги бошқармаси
мутахассислари рельс
Тошкент ҳалқа ер усти метро йўлининг орада барпо этиладиган ва келгусида 60 минг ётқизишни бошлаб
юборди.
мазкур босқичи Қўйлиқ бозоридан бошланиб, киши истиқомат қилиши кўзда тутилган мега
МИНГ ЙЎЛОВЧИГА
Катта ҳалқа йўлнинг Миробод ва Сергели ту- лойиҳа — “Minerva сity”га яқин ерда жойла-
ХИЗМАТ
манлари ҳудудидаги қисми, Зангиота тума- шади. Бу, ўз навбатида, шу ерда яшовчи ва
Президентимиз 6 июнь куни Тошкент ер
нидаги Хон­обод ҳамда Сергели туманининг ташриф буюрувчилар учун ҳам тезкор, қулай усти ҳалқа метросининг иккинчи босқичи қури-
лишини бориб кўрди ва амалга оширилаётган
Қипчоқ кўчаларидан ўтиб, Сергели линияси- ва арзон транспорт туридан фойдаланиш им- ишларнинг сифатини кўздан кечирди.

нинг 5-бекатига уланади. Ушбу йўналишда конини беради. Мазкур йўналиш бир кунда — Ер усти метроси қуриш тажрибамизда йўқ
эди. Биз янги тарих яратяпмиз. Шунинг учун
7 та бекат қурилиши режалаштирилган. Шу 40 мингга яқин йўловчига хизмат кўрсатиш йўлнинг мустаҳкамлигини яна бир марта жид-
дий кўриб чиқиш керак. Иккинчидан, метрода,
ўринда қайд этиш жоиз, унинг охирги бекати қувватига эга бўлади. бекатларда одамлар учун замонавий, электрон
хизматларни кўпайтириш зарур, — деди давла-
БИР КУНДА 600 тимиз раҳбари. К¤РСАТИЛАДИ

Бугунги кунда лойиҳанинг 2-босқичида 11,62 Бугунги кунда лойиҳанинг 2-босқичида 11,62 саналган Тошкент ҳалқа автомобиль йўлининг
километрли Қўйлиқ — Сергели участкасида километрли Қўйлиқ — Сергели участкасида Хонобод кўчасига туташган жойида монолит
қурилиш ишлари жадаллик билан амалга қурилиш ишлари жадаллик билан амалга оши- усулдаги эстакада барпо этяпти. Бундан ташқа-
оширилмоқда. Жумладан, лойиҳа бўйича шу рилмоқда. Жумладан, лойиҳа бўйича шу кун- ри, шу кўчанинг ўзидан ўтадиган ер усти метро-
кунга қадар 2 минг 418 та темир-бетон балкадан га қадар 2 минг 418 та темир-бетон балкадан сининг пойдевор, устун ва ригелларни ўрнатиш
1 минг 81 таси, 405 та темир-бетон кўндаланг 1 минг 81 таси, 405 та темир-бетон кўндаланг ишлари деярли якунига етган бўлса, Қипчоқ
устундан 217 таси, 405 та темир-бетон ригелдан 208 устундан 217 таси, 405 та темир-бетон ригелдан кўчасида пойдеворлар қазилиб, устунлар ўрна-
таси, 405 та 1 ярусли темир-бетон асосдан 221 таси, 208 таси, 405 та 1 ярусли темир-бетон асосдан тилмоқда.
ана шундай 405 та 2 яруслисидан 221 таси, ана шундай 405 та 2 яруслисидан
220 таси ҳамда 405 та хандақ (котлован)дан 220 таси ҳамда 405 та хандақ (котлован)дан Қўйлиқ бозоридан Тошкент ҳалқа йўли бўй-
232 тасидаги ишлар бажарилди. 232 тасидаги ишлар бажарилди. лаб қурилган метро йўналишининг 8, 9 ва
10-бекатлари оралиғида эстакада шаклидаги
— Ер усти метро йўналишининг биринчи қурилишнинг темир-бетон ишлари якунига етиб
босқичи бўлган Дўстлик — Қўйлиқ йўналишида қолгани боис, “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ-
бозор ҳудудидаги 7-бекат унинг сўнгги манзили нинг йўл хўжалиги бошқармаси мутахассисла-
ҳисобланади, — дейди Зафар Махаматов. — ри рельс ётқизишни бошлаб юборди. Шу пайтга
Айни пайтда Тошкент ҳалқа автомобиль йўли қадар бу ва бошқа бекатлар оралиғига ўрнатил-
бўйлаб қурилаётган 2-босқичда 8, 9, 10-бекатлар ган пўлат изларнинг узунлиги 3,5 километрдан
оралиғида пойдевор, устун ҳамда ригеллар ва ошди.
уларга 26,6 метрли балкалар ўрнатиб бўлинди.
Тошкент ер усти ҳалқа метро йўналиши-
Бекатларда эса қурилиш ишлари давом нинг 2-босқичида амалга оширилаётган қу-
этмоқда. Хусусан, 8-бекатнинг биринчи қа- рилиш ишларига 155 та техника, машина ва
ватида сўнгги пардозлаш ишлари бажарил- механизм ҳамда 850 нафарга яқин малакали
моқда. Бино деворлари ҳар қандай об-ҳа- муҳандис ва ишчи-ходим жалб қилинган. Иш-
вога чидамли кафель ҳамда мармар билан чи-қурувчилар кунига уч маҳал иссиқ овқат
қопланяпти. Унинг ичи миллий дизайн асо- билан таъминланган. Уларнинг меҳнат муҳо-
сида безатилиб, йўлакл­ арига ҳам кўркам ва фазасига қатъий амал қилган ҳолда фаолият
ўта чидамли мармар ётқизиляпти. Станция­ кўрсатиши назоратга олинган. Объектларга
нинг 2-қаватдаги перрон қисмида ҳам тез зарур қурилиш материаллари ўз вақтида ет-
орада пардозлашга ўтилади. казиб берилмоқда.

9 ва 10-бекатларда ҳам асосий қурилиш Ер усти метроси қурилиши жараёнида ба-
ишлари тугатилиб, пардозлаш, электр, сантех- жарилаётган ишлар сифати Давлат архитекту-
ника ва алоқа тизими монтаж қилинмоқда. 11 ва ра ва қурилиши назорати инспекцияси ҳамда
12-бекатда ҳам ишлар қизғин давом этмоқда. ­“Ўздавтемирйўлназорат” инспекцияси томони-
Темирйўлчилар лойиҳанинг энг мураккаб қисми дан мунтазам назорат қилиб борилмоқда.

Давр нафаси 32022 йил 8 июнь, 113-сон

Тараққиёт йўли

КОНСТИТУЦИЯ ВА МИГРАЦИЯ

Луқмонжон ИСОҚОВ, ланишича, биринчидан, ҳар бир инсон ҳар бир да), Марокаш (24-модда), Руминия (25-модда), Ўзбекистон Конституциясида миграцион жараёнларининг
давлат доирасида эркин юриш ва яшаш жойи Туркия (23-модда) каби бир қатор давлатлар- турли жиҳатлари ўз аксини топган. Жумладан, миграция
юридик фанлар бўйича танлаш ҳуқуқига эга, иккинчидан, ҳар бир ин- нинг Асосий қонунида учрайди. жараёнларини тартибга солиш, ҳаракатланиш эркинлигига
сон ҳар қандай мамлакатдан, хусусан, ўз мам- бўлган ҳуқуқ асослари мустаҳкамланган. Конституциявий
фалсафа доктори, доцент лакатидан чиқиб кетиш ва ўз мамлакатига қай- Ўрганилган хориж тажрибасидан келиб чиқиб, нормалар тўғридан-тўғри амал қилиши туфайли Ўзбекистон
тиб келиш ҳуқуқига эга. ўзимизнинг миллий амалиёт хусусида айрим Республикаси Конституциясининг 44-моддасига мувофиқ,
Бошланиши 1-бетда фикр-м­ улоҳазаларни ҳам келтириб ўтамиз. ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали
Шу тариқа Ўзбекистон Конституциясида мигра- ҳимоя қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, жамоат
Коронавирус пандемияси туфайли юзага цион жараёнларининг турли жиҳатлари ўз аксини Асосий қонуннинг 28-моддасига кўра, “Ўзбекис­ бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари
келган вазият фуқароларимизнинг ҳуқуқла- топган. Жумладан, миграция жараёнларини тар- тон Республикаси фуқароси Республика ҳудуди- устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланади.
ри ва қонуний манфаатларини ҳимоялашда тибга солиш, ҳаракатланиш эркинлигига бўлган да бир жойдан иккинчи жойга кўчиш, Ўзбекистон
халқаро ҳамкорликни кучайтириш, ушбу йўна- ҳуқуқ асослари мустаҳкамланган. Конституция- Республикасига келиш ва ундан чиқиб кетиш ликасидан чиқиб кетиш ҳуқуқига эга. Қонунда Мигрантлар бурчлар билан бир қаторда
лишда мувофиқлаштирилган чора-тадбирлар- вий нормалар тўғридан-тўғри амал қилиши ту- ҳуқуқига эга. Қонунда белгиланган чеклашлар белгиланган чеклашлар бундан мустаснодир. уларнинг дам олиш ҳуқуқи (38-модда) ҳам ка-
ни кўриш, жумладан, хорижий давлатларнинг файли Ўзбекистон Республикаси Конституция- бундан мустаснодир”, дейилган. фолатланиши лозим:
ваколатли органлари билан миграциядаги сининг 44-моддасига мувофиқ, ҳар бир шахсга Ўзбекистон Республикаси фуқароси респуб­
шахсларга доир маълумотлар тезкор алмаши- ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя Амалдаги таҳрирда Ўзбекистон ҳудудида ликага тўсиқсиз ва исталган вақт қайтиб ке- “38-модда. Ёлланиб ишлаётган ҳар қандай
нувини йўлга қўйиш заруратини яна бир маро- қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, бир жойдан иккинчи жойга кўчиш, Ўзбекистон лиш ҳуқуқига эга”. шахс дам олиш ҳуқуқига эгадир. Иш вақти ва
таба тақозо этди. жамоат бирлашмаларининг ғайриқонуний хат- Республикасига келиш ва ундан чиқиб кетиш ҳақ тўланадиган меҳнат таътилининг муддати
ти-ҳаракатлари устидан судга шикоят қилиш каби категорияларнинг учаласи ҳам истисно тар- ИККИНЧИ ТАКЛИФ қонун билан белгиланади”.
Одатда, миграция ҳуқуқининг мазмун-моҳияти ҳуқуқи кафолатланади. зида қонун билан чекланиши мумкин.
бир қанча ҳуқуқий поғоналарга тааллуқли прин­ Конституциямизнинг 23-моддасига биноан, УЧИНЧИ ТАКЛИФ
циплар орқали ифодаланади. Тўғридан-тўғри амал қилиш ҳуқуқни қўллаш Шу ўринда қуйидаги ҳуқуқий муаммога алоҳи- Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги чет эл
органларидан қарор қабул қилаётиб, аввало, да эътибор қаратиш лозим. Конституция талаб­ фуқароларининг ва фуқаролиги бўлмаган шахс­ Мигрант мамлакат ичидаги ҳуқуқий ҳимоя-
Конституциявий нормаларда мустаҳкам- конституциявий нормага ва ундан кейингина ларини бажариш мақсадида мамлакатимизда ларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари халқаро ҳуқуқ ни амалга оширишга ваколатли бўлган суднинг
ланган ушбу ҳуқуқ шахснинг конституциявий уни ривожлантириш учун қабул қилинган қонун- шахснинг чет элга чиқиш ҳуқуқини чеклашни нормаларига мувофиқ таъминланади. Улар барча инстанцияларини ўтагач ҳам ўз ҳуқуқ
ҳуқуқий мақомининг устувор манбалари ҳи- лар ва бошқа норматив ҳужжатларга ҳавола қи- фақат қонун асосида белгилаш кўзда тутилган Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, ва қонуний манфаатларини етарли даража-
собланадиган 1948 йилдаги Инсон ҳуқуқлари лишини талаб этади. бўлса ҳам, мазкур чекловлар Ўзбекистон Респуб­ қонунлари ва халқаро шартномалари билан да ҳимоя қилмаган, деб ҳисоблаган тақдирда,
умумжаҳон декларацияси, 1966 йилдаги Фуқа- ликаси Президентининг 2018 йил 26 декабрдаги белгиланган “бурчларни адо этадилар” де­ халқаро даражадаги ташкилотларга мурожаат
ролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро Мигрантларнинг инсон ҳуқуқларини ҳимоя­ ПҚ-4079-сон қарори билан белгилаб қўйилгани йилган, лекин уларнинг бурчлари нималардан қилишга ҳақли бўлиши лозим. Шу боис, 44-мод-
пактга тўла мувофиқ келади. Мазкур ҳуқуқнинг лаш борасида хориж тажрибасини ҳам ўрганиш коллизияни келтириб чиқармоқда. иборатлиги кўрсатилмаган. Шу боис, мигрант- дани қуйидаги қўшимча банд билан тўлдириш
эътироф этилгани ва кафолатлангани нафақат алоҳида аҳамият касб этади. Жумладан, МДҲ- ларга нафақат ҳуқуқ, балки бурчлар ҳам лозим:
мамлакатимиз, балки унинг дунё ҳамжамиятига нинг бошқа мамлакатларида ҳам миграцияга БИРИНЧИ ТАКЛИФ конституциявий жиҳатдан мустаҳкамланиши
интеграциялашуви нуқтаи назаридан юртимиз- оид конституциявий нормалар қиёсий таҳлили лозим. Жумладан, 48-51-моддаларда “фуқаро” “44-модда. Ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эр-
га келадиган мигрантлар учун ҳам аҳамиятли. шуни кўрсатдики, ушбу давлатлар фуқаролари Хорижий амалиётни ўрганиш натижаси асо- сўзини “ҳар қандай шахс” сўзи билан алмашти- кинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, дав-
хорижга чиқиши, айниқса, қайтиб келишида тў- сида, Конституциямизнинг миграция ҳуқуқи- риш лозим: лат органлари, мансабдор шахслар, жамоат
Конституциямизнинг 22-моддасига муво- сиқсиз ва исталган пайт эркин ҳаракатланиши, га доир қуйидаги учта принципни қайта кўриб бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳара-
фиқ, Ўзбекистон Республикаси ўз ҳудудида шу билан бирга, ушбу давлатлар ҳудудидаги чиқиш лозим. Жумладан, мамлакат инвестиция­ “48-модда. Ҳар қандай шахс Конституция ва катлари устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи ка-
ҳам, унинг ташқарисида ҳам фуқаролари- чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган вий жозибадорлигини янада ошириш мақсади- қонунларга риоя этишга, бошқа кишиларнинг фолатланади. Шахс барча инстанцияларини
ни ҳуқуқий ҳимоя қилиш ва уларга ҳомийлик шахсларнинг ҳуқуқий мақоми аниқ ва равшан да, умумэътироф этилган принципларга мос ҳуқуқлари эркинликлари, шаъни ва қадр-қим- ўтагач ҳам ўз ҳуқуқ ва қонуний манфаатла-
кўрсатишни кафолатлайди. Шу билан бирга, белгиланган. равишда, Конституциямизнинг 28-моддасидаги матини ҳурмат қилишга мажбурдир. рини етарли даражада ҳимоя қилмаган, деб
Конституциянинг 23-моддасида Ўзбекистон ҳуқуқ ва эркинликларини кенгайтириш вақти ҳисоблаган тақдирда, халқаро даражадаги
Республикаси ҳудудидаги чет эл фуқарола- Масалан, Арманистон (40-модда), Грузия келди, деб ўйлаймиз. 49-модда. Ҳар қандай шахс Ўзбекистон ташкилотларга мурожаат қилишга ҳақли”.
рининг ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг (14-модда), Озарбайжон (28-модда), Россия халқининг тарихий, маънавий ва маданий ме-
ҳуқуқ ва эркинликлари халқаро ҳуқуқ нормала- (27-модда), Украина (33-модда) ва Қозоғистон Биринчидан, Ўзбекистон фуқаролари билан росини авайлаб асрашга мажбурдир. Маданият Ўйлаймизки, мигрантлар ҳуқуқларини ҳимоя­
рига мувофиқ таъминланиши, шунингдек, улар бир қаторда, мамлакатимизда қонуний асосда ёдгорликлари давлат муҳофазасидадир. лашнинг конституциявий-ҳуқуқий асослари то-
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, бора ривожланиб, такомиллашиб боради. Зеро,
қонунлари ва халқаро шартномалари билан Хорижий амалиётни ўрганиш натижаси асосида, 50-модда. Ҳар қандай шахс атроф табиий фақат давр талабларига жавоб берадиган
белгиланган бурчларни адо этиши мустаҳкам- Конституциямизнинг миграция ҳуқуқига доир қуйидаги муҳитга эҳтиёткорона муносабатда бўлишга Конс­титуциягина йирик ижтимоий-иқтисодий ва
ланган. Чунончи, Асосий қонуннинг 28-модда- учта принципни қайта кўриб чиқиш лозим. Жумладан, мажбурдир. сиёсий-ҳуқуқий ислоҳотларнинг самарадорлиги
сига кўра, Ўзбекистон Республикаси фуқароси мамлакат инвестицияв­ ий жозибадорлигини янада ошириш учун зарур бўлган динамизм ва барқарорлик уй-
Республика ҳудудида бир жойдан иккинчи жой- мақсадида, умумэътироф этилган принципларга мос 51-модда. Ҳар қандай шахс қонун билан ғунлигини таъминлаб бера олади.
га кўчиш, Ўзбекистон Республикасига келиш ва равишда, Конституциямизнинг 28-моддасидаги ҳуқуқ ва белгиланган солиқлар ва маҳаллий йиғимларни
ундан чиқиб кетиш ҳуқуқига эга, деб таъкидла- эркинликларини кенгайтириш вақти келди, деб ўйлаймиз. тўлашга мажбурдир”.
нади. Мазкур қоида Инсон ҳуқуқлари Умум-
жаҳон декларациясининг 13-моддаси мазму- (21-модда) конституцияларида эркин ҳаракат- бўлиб турган ҳар қандай шахс, жумладан, чет
нига мувофиқ равишда тузилган. Унда таъкид­ ланиш ва яшаш жойини танлаш ҳуқуқи мам- эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахс­
лакат ҳудудида қонуний бўлиб турган ҳар бир лар ҳам эркин ҳаракатланиши ва яшаш жойини
Муносабат шахс учун кафолатланади. танлаш ҳуқуқига эга бўлиши лозим.

Қирғизистон (16-модда) ва Молдова (27-мод- Иккинчидан, Ўзбекистондан чиқиб кетиш
да) конституцияларида эркин ҳаракатланиш ҳуқуқи қонун билан чекланса ҳам, Ўзбекистон
ва яшаш жойини танлаш ҳуқуқлари билан бир фуқаросини Республика ҳудудига хоҳлаган
қаторда бўлиш жойини эркин танлаш ҳуқуқи вақти ва тўсиқларсиз қайтиб келиш ҳуқуқи таъ-
кафолатланган. Бироқ таҳлил қилинган мам- минланиши мақсадга мувофиқ бўлади.
лакатлардаги конституциялар ва қонунчилик
ҳужжатларида эркин ҳаракатланиш принципи Учинчидан, эркин ҳаракатланиш билан бир
ҳамда яшаш жойини эркин танлаш ҳуқуқи эъ- қаторда эркин жой танлаш принципи миграция
тироф этилганига қарамай, мазкур давлатлар ҳуқуқининг асосий таркибий қисмини ташкил
фуқаролари амалда ушбу ҳуқуқларни амалга этади. Бироқ Ўзбекистон Республикаси Консти-
оширишда муайян даражада чекланган. Зеро, туциясида эркин яшаш жойини танлаш ҳуқуқи
рухсат берувчи прописка институти Мустақил мустаҳкамланмаган. Шу боис, ушбу конститу-
Давлатлар Ҳамдўстлигининг кўпгина давлатла- циявий модда қуйидаги таҳрирда баён этилиши
рида ҳануз бекор қилинмаган. таклиф этилади:

Фуқаролар хорижга чиқиши, эркин ҳаракат- “28-модда. Ўзбекистон Республикасида қо-
ланиши, айниқса, тўсиқсиз ва исталган вақт нуний асосда бўлиб турган ҳар қандай шахс
қайтиб келиши ҳақидаги норма Канада (6-мод- Республика ҳудудида эркин ҳаракатланиши,
яшаш жойини танлаши ва Ўзбекистон Респуб­

МАТОНАТ МАКТАБИ – ОРЗУ-ИСТАКЛАР РЎЁБИ

Ҳар бир мамлакат довруғини дунёга танитишда спортнинг нида Паралимпиячилар боғи ташкил
муҳим ўрни бор. Юртимизда параспортга қаратилаётган этиляпти. Тошкент метрополитенининг
эътибор туфайли кўплаб ютуқлар қўлга киритилмоқда. янги қурилаётган бекатларидан бирига
2021 йил май ойида Президентимизнинг “Паралимпия “Паралимпия ҳаракати” номи берила-
ҳаракатини ривожлантиришга доир қўшимча чора- ди.
тадбирлар тўғрисида”ги қарори эълон қилинган бўлса,
бу йил мана ана шу қарорнинг изчил давоми сифатида Матонат мактаби бўйича Ўзбекис­
“Паралимпиячиларнинг матонат мактаби фаолиятини тон тажрибасини дунё мамлакатлари-
ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул га тарғибот-ташвиқот этиш мақсадида
қилинди. 2023 йилдан бошлаб ҳар икки йил-
да бир маротаба Тошкент шаҳрида
Мухторхон ТОШХЎЖАЕВ, жамоалари ҳамда маҳаллаларда шувлар ташкил этишда матонат макта- Матонат мактаби бўйича Ўзбекистон тажрибасини “Паралимпия матонатчилари” халқаро
Миллий паралимпия жисмоний имконияти чекланган ва но- би етакчи роль ўйнайди. дунё мамлакатларига тарғибот-ташвиқот этиш форуми ўтказилади. Буларнинг барча-
қўмитаси раиси гиронлиги бўлган шахсларнинг қўлга мақсадида 2023 йилдан бошлаб ҳар икки йилда си ёшларнинг севимли паралимпиячи-
киритган ютуқлари, уларнинг ибратли Мазкур қарор асосида Ўзбекистон бир маротаба Тошкент шаҳрида “Паралимпия лари тимсолида уларга иззат-икром ва
Ўтган йили давлатимиз раҳбари ҳаёт тарзини тарғиб қилиш мактаби Миллий паралимпия қўмитаси ҳузури- матонатчилари” халқаро форуми ўтказилади. ҳурмат кўрсатиш саналади. Ногирон-
XVI Паралимпия ўйинларида иштирок демакдир. да “Матонат мактаби” ташкил қилиниб, лиги бўлган шахслар эътиборимиздан
этган спортчи ва мураббийлар билан унга қўмита раиси раҳбарлик қилиши балар сари” деган ҳаётий эътиқодни бўлса-да, уларнинг ҳар бири қаҳра- четда қолмайди.
учрашувида Ўзбекистон Миллий пара- Бу бизга нима беради? белгиланди. Бунга қўшимча равишда қарор топтиришга қаратилган. мон, ҳаёт йўли ибрат бўлишга арзигу-
лимпия қўмитаси таркибида “Матонат Аввало, жисмоний имконияти 2 штат бирлиги ажратилади. Паралим- лик. Улар ҳақида фильмлар ишлана- Паралимпия бутун дунёга ёйилган
мактаби” ташкил этиш таклифини бил- чекланган ва ногиронлиги бўлган пия спорт турларини янада ривожлан- Янги ҳаётга қадам қўяётган ҳар ди, кўрсатувлар тайёрланади, махсус хайрли ва савобли ҳаракатлардан са-
дирганди. шахсл­ ар, айниқса, ёшларда ҳалоллик, тириш бўйича республика кенгаши Па- қандай ёшнинг ўзи интилган инсони, китоблар чоп этилади. Инсон иродаси налади. Шунинг учун жисмоний им-
виждонлилик, ватанпарварлик каби ралимпиячиларнинг матонат мактаби севиб қўллаб-қувватлайдиган спорт- метиндек мустаҳкамлиги кўрсатиб бе- конияти чекланган ёки ногиронлиги
“Афсуски, ҳозирги вақтда ёшлар фазилатлар, миллий ғурур туйғулари- фаолиятини самарали йўлга қўйиш ва чилари бўлади. Шу маънода айтиш рилади. бўлган шахслар ўртасида оммавий
орасида ҳаётда озгина тўсиқ ёки ни шакллантиради. Қолаверса, ёшлар- паралимпия спорт турларини янада лозимки, бугунги паралимпиячилари- спортни янада ривожлантирамиз. Ҳар
қийинчиликка учраса, ўзини йўқо- ни параспорт турларига кенгроқ жалб ривожлантириш бўйича республика миз ҳам ўз иродаси ва матонати билан Ҳужжат асосида пойтахтимизнинг бирининг иқтидори ва имкониятига
тиб, умидсизликка тушиб қоладиган, қилиш механизми ишга туширилади. кенгаши этиб қайта номланяпти. ана шундай шарафга лойиқ инсонлар. Абдулла Қодирий кўчасида жойлашган қараб парастол тенниси, парадзюдо,
ножўя йўлларга кириб кетадиган Мактабнинг яна бир вазифаси — Гарчи жисмоний имконияти чекланган пиёдалар юриш ва дам олиш маска- голбол, 5х5 футбол, параенгил атле-
йигит-қизлар ҳам йўқ эмас. Сизлар ижтимоий ҳаётнинг турли масалала- Бизга бу борада Мудофаа ҳамда тика, бочча, парапауэрлифтинг, па-
ёшлар билан учрашиб, ўз ҳаётингиз, рига доир ташаббуслар билан чиқиш, Спортни ривожлантириш вазирлик­ рақиличбозлик, аравачада баскетбол
машаққатли йўлингиз, қийинчилик­ давлат органлари ва ташкилотларига лари ёрдам беради. Матонат макта- каби спорт турларига алоҳида эъти-
ларни қандай енгиб ўтаётганингиз таклифлар киритиш ҳамда тавсиялар би ютуқлари, мактаб вакилларининг бор қаратамиз. Уларни зарурий спорт
ҳақида сўзлаб берсангиз, улар, ал- бериш. Шунингдек, ёшларга ўрнак кўр- ибратли ҳаёт тарзини тарғиб қилиш- жиҳозлари ва спорт формалари билан
батта, сизларга эргашади”, дея таъ- сатиш ва шахсий намуна сифатида га Мудофаа вазирлиги ёрдам берса, таъминлаб борамиз.
кидлаган эди Президентимиз. уларни матонатли этиб тарбиялаш, бу ёшларни параспорт турларига кенг
борада илмий-амалий анжуманлар, жалб қилиш соҳасидаги вазифалар Бу орқали профессионал спортни
Паралимпиячиларнинг матонат савол-жавоб кечалари, китобхонлик, Спортни ривожлантириш вазирлиги то- ҳам ривожлантириб, халқаро мусо-
мактаби таълим муассасалари, меҳнат ўйинлар, машҳур кишилар билан учра- монидан амалга оширилади. Мақсади- бақалар ва Паралимпия ўйинларида
миз “Янги Ўзбекистон — янги ғала- мамлакатимиз довруғини янада кенг­
роқ ёйишга ўз ҳиссамизни қўшамиз.

4 2022 йил 8 июнь, 113-сон Жараён

Долзарб мавзу

ОЗИ+-ОВ+АТ

ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ

бугунги исло³отларнинг энг устувор йºналишларидан биридир

Дилшод УЛУҒМУРОДОВ, гани билан узилиш кузатилгани йўқ. Ак- Ҳисоб-китобларга кўра, 100 килограмм унга Модернизация — ижобий ўзгаришлар келажакда соҳанинг
“Янги Ўзбекистон” мухбири синча, корхона раҳбари Акмал Содиқов- 1 килограмм 300 грамм туз ва 1 килограмм давр талаби янада ривожланиши ҳамда ички бозорни
нинг айтишича, ун биржа орқали харид хамиртуруш қўшилади ва ундан 228 дона сифатли ун, нон ва нон маҳсулотлари
Бошланиши 1-бетда қилиниши улар учун эркинлик берди. қолипли нон тайёрланади. 1 июнгача — Бугунги кунда “Ўздонмаҳсулот” АК билан узлуксиз таъминлаш имконини
Яъни зарур маҳсулот керакли ҳажмда- буғдойнинг бир килограмми 1525 сўм эди, тизим корхоналари томонидан ҳар куни беради. Шу мақсадда 20 та дон корхо-
Ўқувчиларга тушунарлироқ бўлиши ги буюртмага қараб сотиб олинаверади. ҳозир 3000 сўмга айланди. Бир килограмм биржа савдоларига 10 минг тонна ун насининг давлат улуши, 36 та носоҳа-
учун гапни сал илгарироқ, яъни жорий Ҳеч қандай чеклов ёки тақиқ йўқ. унимиз эса 2255 сўм эди, энди биржадан 4300 қўйиб борилмоқда, — дейди компания вий-самарасиз ҳисобланган объектлар,
йилнинг 31 май куни Президентимиз сўмдан сотиб олиняпти. бошқарма бошлиғи Ғофуржон Қарши- шунингдек, нон-макарон цехлари омма-
раислигида аҳолини озиқ-овқат маҳ- Ҳисоб-китобларга кўра, 100 кило- боев. — Биржада сотиб олинган маҳ- вий савдоларга чиқарилиши белгилан-
сулотлари билан узлуксиз таъминлаш грамм унга 1 килограмм 300 грамм туз ва Мазкур вазифаларни ижро этиш дои- солиқ тушумлари шаффофлигини таъ- сулотларни корхоналаримиздан юклаб ган. Музаффар Абдуллаев олган суратлар.
масалаларига бағишлаб ўтказилган ви- 1 килограмм хамиртуруш қўшилади ва расида Республика товар-хомашё бир- минлайди. жўнатишда тўхталишларга йўл қўймас-
деоселектор йиғилишида келтирилган ундан 228 дона қолипли нон тайёрлана- жасида зарур шарт-шароитлар яратил- лик мақсадида иш икки сменада ташкил Бундан ташқари, фойдаланилмай
рақамлар билан бошлаймиз. Ўша йиғи- ди. 1 июнгача буғдойнинг бир килограм- ган. Бунгача мамлакатимизда истеъмол этилган. Гап ғалла етиштириш ва сотиш- бўш турган ер майдонлари самарасиз
лишда дунёда озиқ-овқат билан боғлиқ ми 1525 сўм эди, ҳозир 3000 сўмга ай- учун чиқарилган уннинг ойлик ҳажми га бозор тамойилларини қўллаш ҳақи- ҳамда носоҳавий ҳисобланиб, уларни
чекловлар ва нархларнинг ўсиши кун ланди. Бир килограмм унимиз эса 2255 — Хусусан, буғдой маҳсулотларини 140 минг тоннани ташкил этган бўлса, да кетар экан, давлатимиз раҳбарининг сақлашга сарфланаётган харажатлар
сайин кучаяётгани айтилди. Хусусан, сўм эди, энди биржадан 4300 сўмдан биржа орқали сотишда фермерлар бел- июнь ойида биржа савдоларига 170 минг жорий йил 11 майдаги йиғилиши ва 28 фақат зарарга олиб бораётган объектлар
жаҳон бозорларида буғдой нархи 50 фо- сотиб олиняпти. гиланган биржа комиссион тўловлари ва тонна ун маҳсулотлари қўйилиши кутил- майдаги қарорини алоҳида таъкидлаш рўйхатини шакллантириш ва уларни ҳам
изга, ўсимлик ёғи 33 фоизга, шакар 14 гаров маблағларини киритишдан озод моқда. жоиз. Негаки, ушбу ҳужжат билан соҳани келгусида сотилишини ташкиллаштириш
фоизга, нефть 47 фоизга ошгани қайд Шунингдек, нон тайёрлаш жараёнида этилади, — дейди биржа бош маклери ислоҳ қилишга ва такомиллаштиришга чоралари кўрилмоқда.
этилди. Бу ҳолат ривожланиш йўлидаги сув, электр энергияси каби бошқа ха- Исломбек Ибрагимов. — Бундан ташқа- 2020 йилда ўтказилган биржа савдо- мўлжалланган бир қатор аниқ вазифа-
жаҳон бозори билан интеграциялашу- ражатлар ҳам йўқ эмас. Шундан келиб ри, буғдойнинг биржа орқали туманлар- ларига ўртача 6,9 минг тонна ун маҳсу- лар белгилаб берилди. Улар ижросини Ҳозирги кунда “Ўздонмаҳсулот” АК
ви тобора чуқурлашиб бораётган Ўзбе- чиқиб, ноннинг ҳозирги кундаги таннархи да самарали сотилишини йўлга қўйиш лотлари қўйилган бўлса, бугунги кунда таъминлаш мақсадида тизимдаги кор- таркибидаги дон корхоналарида йиллик
кистон учун ҳам ўз таъсирини кўрсат- 2700 сўмга тушяпти. Савдо шохобчалари мақсадида 20 мингдан зиёд фермер ўқи- ушбу кўрсаткич 10 минг тоннани ташкил хоналар фаолиятини тўлиқ қайта кўриб сақлаш қувватлари қарийб 4 миллион
масдан қолмайди, албатта. ҳам ўз улушини қўшганда, 2800 сўм ке- тилди ҳамда биржада электрон рақамли қилмоқда. Яъни мамлакатимизда ун за- чиқиб, ҳар бир корхона кесимида юқори тонна ғалла сиғимлари, ишлаб чиқариш
либ чиқади. имзо орқали соддалаштирилган тар- хиралари етарли бўлгани сабабли биржа самарадорликка эришиш, сарф-хара- қуввати 2 миллион 233 минг тонна бўл-
Шу боис, йиғилишда алмашлаб тибда рўйхатдан ўтказилиб, брокерлик савдоларига кўпроқ миқдорда ун чиқа- ган 53 та ун тегирмони, йиллик қуввати
экишни ҳар бир туман кесимида аниқ Айтиб ўтганимиздек, бугунги кунда сав- идораларига бириктирилди. рилмоқда ва ун бозорларида таклиф да- жатларни камайтириш ҳамда иқтисо- 1 миллион 415 минг тонна бўлган 48 та
тасдиқлаб, ташкил этиш, фермерларни до дўконларида бир дона қолипли нон ражаси ошмоқда. дий барқарор корхоналарга айлантириш омухта ем ишлаб чиқариш цехи ҳамда
серҳосил озуқа уруғлари билан таъмин- нархи 2800 сўм. Вазирлик ва Республика Шу билан бирга, Республика то- бўйича аниқ чора-тадбирлар белгилаб мавсумий кунлик қуввати 9,4 минг тон-
лаш вазифаси муҳокама этилди. Аҳо- товар-хомашё биржаси вакилларининг ай- вар-хомашё биржасида фаолият юри- 1-6 июнь кунлари Республика то- олинди. на бўлган 62 та уруғлик дон тайёрлаш
лини озиқ-овқат маҳсулотлари билан тишича, ун ёки нон нархида кескин кўтари- таётган брокерлар сонини кўпайтириш вар-хомашё биржасида 1-навли ун бўйи- цехлари мавжуд.
узлуксиз таъминлаш мақсадида қўл- лиш бўлмайди, аксинча, пасайиш кузати- мақсадида мутахассисларимиз томони- ча дастлабки биржа савдолари ўтказил- Ўтган йиллар давомида компания
лаб-қувватлаш чоралари белгилаб олин- лиши мумкин. Чунки иқтисодиёт қоидасига дан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси- ди. Қолаверса, бозорни тезкор тўлдириш таркибидаги корхоналар ғаллачилик Уларнинг йиллик ун ишлаб чиқариш
дики, бундай ишлар амалда ўз самара- кўра, талаб даражасида етарлича маҳсу- нинг қарийб 200 ходими, фермер хўжа- мақсадида 4 июнь, шанба куни ҳам қў- хўжаликларидан буғдойни арзон нарх- қуввати 2016 йилда 1 миллион 885 минг
сини кўрсатади. лот ишлаб чиқариш имкони бўлганидан ликларининг 500 дан зиёд бухгалтери шимча биржа савдолари ташкил этилди. да сотиб олиши ва ишлаб чиқарилган
кейин нархлар ошиши кутилмайди. брокерликка ўқитилиб, биржада брокер Пировардида, ўтган даврда “Ўздонмаҳ- маҳсулотни белгиланган нархда соти- тоннани ташкил этган бўлса, охирги йил-
Нарх ошдими ёки бозор сифатида рўйхатдан ўтказилди. сулот” АК таркибидаги корхоналар томо- ши, ортиқча харажатлар кўплиги каби ларда 43 та корхонадан 39 таси, яъни 91
талабига мослашди? Бундан ташқари, юртимизда ўрим- нидан биржа савдоларига 45 минг тонна бир қатор омиллар билан рентабел- фоизи замонавий хорижий технология­
йиғим мавсуми ҳам аллақачон бошлан- лик даражаси пасайиб, эркин бозорда лар асосида модернизация қилиниши
Бозорда ун, нон ва бошқа озиқ-овқат Маълумки, коронавирус пандемияси 1-навли ун қўйилди ва улардан 43,8 минг рақобатлашиш имкониятлари чеклани- натижасида 2022 йилга келиб йиллик
ҳамда қишлоқ хўжалиги маҳсулотла- ган. Бу йил ўтган йилга нисбатан 1,5 мил- шароитида, яъни 2020 йил 16 апрелдан, тоннаси, яъни 97 фоизи сотилди. Биржа шига олиб келган эди. қуввати 2 миллион 233 минг тоннага ет-
ри анча қимматлади. Буни ҳаммамиз лион тонна ортиқча ҳосил йиғиштириб ун маҳсулотини биржа савдоларисиз савдоларида сотилмай қолган ун ҳажми казилди.
кўриб-билиб турибмиз. Бу ҳақда оддий олиш прогноз қилинмоқда. Булар ҳам тўғридан-тўғри шартномалар асосида 1,2 минг тоннани ташкил қилди. Соҳага эркин бозор муносабатлари
одамлардан фикр сўрасангиз, табиийки, нархлар ўсишининг олдини олишга хиз- етказиб бериш бўйича вақтинчалик тар- кенг жорий этилиши, биринчи навбатда, 2022 йил дон қабул мавсумида фао-
ҳолат рўзғор бюджетига таъсир қилаёт- мат қилади. тиб ўрнатилган эди. Бироқ ушбу тизим Ўтказилган биржа савдо натижала- компания таркибидаги 43 та дон корхо- лият шаффофлигини таъминлаш мақса-
ганини айтади ва бу инкор этиб бўлмас шаффоф бўлмагани туфайли жорий йил рига кўра, 1-навли уннинг ўртача нархи насини тубдан ислоҳ қилиш талабини дида Бош прокуратура ҳузурида ташкил
факт ҳам. Мутасаддилар-чи, улар қан- Ўзбекистоннинг буғдойга нисбатан май ойида арзонлаштирилган уннинг маҳсулотнинг бир тоннаси учун 4 549,3 қўяди. Буғдойнинг баҳоси биржа савдо- этилаётган Мониторинг марказига ғалла
дай фикрда? йиллик эҳтиёжи 8,5-9 миллион тонна бир қопи 140-145 минг сўм атрофида со- минг сўмни ташкил қилди. Бунда эркин ларида шакллангани каби уннинг нархи қабул қилиш ва молиявий ҳисоботларни
атрофида. Ўтган йили юртимизга 3,5 тилиши тавсия этилганига қарамасдан, ун бозори янги шароитларда ўзининг ҳам бозордаги талаб ва таклифдан ке- юритиш тизими интеграция қилинмоқда.
— Бир нарсани тўғри тушуниш керак, миллион тонна буғдой импорт қилинган. мамлакатимизнинг турли ҳудудларида барқарор мувозанатини изламоқда. либ чиққан ҳолда шаклланади. Бу ҳам
ҳозирги ҳолатда нон нархи ошди, дейиш 6 миллион тонна ўзимизда етиштирил- ўртача 270-290 минг сўм атрофида со- дон корхоналарининг сифат ва нарх Кўриниб турибдики, бугунги кунда
нотўғри, — дейди Иқтисодий тараққиёт ган. Бу йилги буғдой етиштириш ҳажми тиб келинган. Шу муносабат билан, жо- Ушбу маҳсулотнинг очиқ биржа сав- бўйича рақобатбардош маҳсулот ишлаб мамлакатимизда озиқ-овқат хавфсиз-
ва камбағалликни қисқартириш вазири 7,5 миллион тонна атрофида бўлиши рий йил 1 июндан бошлаб 1-навли ун доларига ўтказилиши ун ҳажми ва бо- чиқаришини тақозо этади. Демак, бо- лигини, хусусан, халқимизнинг ун ва
маслаҳатчиси Шаҳобиддин Ортиқов. — кутилмоқда. Бу биз 2 миллион тонна маҳсулоти “Ўздонмаҳсулот” АК корхона- зордаги таклиф ошиши натижасида айни зор талабига қараб корхоналаримизда нон маҳсулотларига бўлган эҳтиёжини
Чунки унинг нархини бозор белгилайди. импорт қилсак ҳам муҳим захирага эга лари томонидан очиқ биржа савдоларига пайтда унинг бир қопи биржадан ташқа- ишлаб чиқариш ҳажмини камайтирмас- барқарор таъминлаш йўлида амалга
Яъни ун нархи бозор нархида шакллан- бўламиз, дегани. Бундан ташқари, йил қўйилиши ва сотилиши бошланди. Нати- ри бозорларда ўртача 240-260 минг сўм лик чоралари кўрилади. оширилаётган ишлар аниқ мақсадни кўз-
гани каби, нон ҳам бозор нархида сотила бошидан ҳозирги кунгача четдан импорт жада жараён шаффофлик ва бозор та- атрофида сотилмоқда. лаган. Энг асосийси, булар одамларнинг
бошланди. Ишлаб чиқаришда таннархи қилинган буғдой ҳажми ўтган йилнинг шу мойиллари асосида ўтказилишига имкон Ички бозорни бир маромда ун, нон фаровон ҳаёт кечиришига қаратилгани
2650-2700 сўм бўлган қолипли нон сав- даврига нисбатан 100 минг тоннага кўп- яратилди. Шу билан бирга, унни ҳудудлар кеси- ва нон маҳсулотлари билан таъминлаш билан аҳамиятли.
дода 2800 сўмга чиқди. лиги ҳам эътиборга молик. мида харид қилиш қамрови биржада ха- мақсадида 2022 йил ҳосилидан бошлаб
Ўз навбатида, ун маҳсулотлари биржа ридорлар сонининг кўпайиши ҳисобига дон корхоналарига ғаллани харид қи- Мақола тайёрланиш жараёнида
Қолаверса, жорий йилнинг 1 июни- Яна бир жиҳатни алоҳида таъкидлаш орқали сотилиши, ҳақиқий бозор нархла- кенгайиб бормоқда. Хусусан, ўтказилган лиши учун айланма маблағ сифатида ­оммавий ахборот воситаларида мавзуга
дан эътиборан ун эркин биржа савдола- керакки, бизга илгари 1 миллион тонна- ри шаклланиши, ҳаракатланиши ҳамда биржа савдоларида иштирок этган хари- Молия вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ доир яна бир хабарни ўқиб қолдим. Унда
ри орқали сотила бошлагач, танқислик гача ун четдан импорт қилинарди. Ўтган дорларнинг сони 2 минг 822 нафардан хўжалиги корхоналарини молиявий қўл- келтирилишича, мамлакатимизнинг жа-
бўларкан, деган маънода гап-сўзлар йили эса 900 минг тонна унни экспорт 4 минг 518 нафаргача кўпайган. лаб-қувватлаш жамғармаси томонидан нубий ҳудуди — Сурхондарё вилояти-
тарқалди. Аслида, ундай эмас. Маса- ҳам қилдик. 800 миллиард сўм маблағ ажратилиши нинг Ангор тумани ғаллакорлари 6 минг
лан, ҳозирги кунга келиб, Тошкентдаги белгиланди. Бу, албатта, ишлаб чиқарув- 317, Термиз тумани деҳқонлари 5 минг
55 та нон ишлаб чиқариш корхонаси Асосий бозор — биржа чиларга яратилган катта имконият бўли- 333 тонна дон йиғиб олиб, кластерлар
бўйича доимий ўрганишларимизда ши билан биргаликда, бозорларимизда билан шартнома шартларини бажариб-
айни пайтда “Тошкент нон” нон ишлаб Президентимизнинг “Ғаллани етишти- нарх барқарорлигини таъминлашга ҳам ди. Хабарда яна буғдойнинг маҳаллий
чиқарувчилар уюшмаси тизимидаги риш ва сотишда бозор тамойилини жо- замин яратади. иқлим ва тупроқ шароитига мос эртапи-
корхоналарда ун захиралари ўртача рий этишнинг қўшимча чора-тадбирлари шар, серҳосил навли уруғлари экилгани,
тўрт кунгача етарли бўлиши ва учинчи тўғрисида”ги қарори, айтиш керакки, ғал- Бугунги ислоҳот туфайли, ғалла агротехник тадбирларнинг ўз вақтида ва
куни улар яна биржага чиқиб, ун хари- лани етиштириш ва сотишда бозор та- етиштириш, харид қилиш ва сотишга сифатли амалга оширилгани алоҳида
дига буюртма беришини маълум қил- мойилларини қўллаш борасида тарихий бозор тамойилларининг кенг жорий эти- қайд этилади. Бу — бошланиши. Ғалла
ди. Аслида, нон ишлаб чиқаруви кор- ўзгаришларга асос бўлди. Гап шундаки, лиши, амалга оширилаётган бир қатор ўрим-йиғим мавсуми энди авж палласига
хонада икки-уч кунлик захира бўлиши мазкур қарорга кўра, ун маҳсулотлари кирмоқда.
ижобий ҳолат ҳисобланади. Бу давлат жорий йилнинг 1 июнидан, ғалла маҳсу-
биржа савдоларига ҳам, корхоналарда лотлари эса 1 июлдан бошлаб очиқ бир- Жорий мавсум учун республикамизда
ҳам етарлича ун захира борлигидан да- жа савдоларига қўйилиши белгилаб бе- ҳар қачонгидан кўп дон ҳосилини йиғиб
лолат, албатта. рилди. Бундан кўзланган асосий мақсад олиш кутилмоқда. Демак, омборлари-
буғдой ва ун учун нархлар барқарорлиги- миз қуёш нуридан тўйинган дон билан,
Пойтахтимиздаги нон ишлаб чиқарув- ни таъминлашдан иборатдир. Қолавер- дас­турхонларимиз тандирнинг иссиқ
чи корхоналардан бири — “Боғис­тон нон” са, маҳсулотлар учун нархлар барқарор- тафтида пишган нонлар билан тўлиб
корхонаси фаолияти билан танишиш лигига эришишнинг энг самарали усули, бораверади.
чоғида амин бўлдикки, ун нархи кўтарил- бу — талаб ва таклиф мутаносиблигини
таъминлаш ҳисобланади. Шаффоф бир-
жа савдолари мана шундай имконият-
ларни тақдим этади.

Жамият 52022 йил 8 июнь, 113-сон

Ёшларга оид давлат сиёсати

Олийго² ²ам, тадбиркор ²ам,

талаба ²ам бирдек манфаатдор

Сарвархон БУЗРУКХОНОВ, ҳар бир ётоқ ўрни учун тўланадиган субсидия соблаш миқдорининг 15 баробари қоплаб бери- ўрнидан олий таълим муассасаси билан кели- ҳисоблаш суммасининг 15 баробари миқдорида-
миқдорининг камлиги бўлди. лади. Бу тадбиркорга 1 йилда 3 миллиард сўмга шилган нархда фойдаланади. Қолган 200 ўрнига ги субсидияга эга бўлади. Қисқаси, янги тартиб
олий ва ўрта махсус таълим яқин даромад олиб келади. тижорий нарх белгилайди. Бу шаклда тадбиркор жорий этилиши олий таълим муассасасининг
Давлатимиз раҳбари раислигида шу йил бир йилда қарийб уч миллиард сўм атрофида ҳам, тадбиркорнинг ҳам, талабаларнинг ҳам
вазирининг иқтисодий масалалар 4 март куни олий ўқув юртлари талабалари банд­ Шунингдек, Президентимизнинг 2022 йил 15 тушумга эга бўлади. Бу — битта тўрт юз ўринли манфаатига хизмат қилади.
лигини таъминлаш бўйича устувор вазифалар- апрелдаги “Бюджетлараро муносабатларни ва ётоқхонадан келадиган даромад.
бўйича ўринбосари га бағишлаб ўтказилган йиғилишда 2021 йилда солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллашти- Айни пайтда бу янгиликлар ҳаётга татбиқ
талабалар ётоқхонаси бўйича тизим яратилгани риш тўғрисида”ги қарорида тадбиркорларга қу- Эътиборлиси, тадбиркор бу ўринда ўзи учун этилмоқда. Ҳозирда тадбиркорларга берилаёт-
Бошланиши 1-бетда таъкидланди, лекин барча ҳудудларда ҳам қури- лай шароит яратиш учун субсидиялар миқдори- қўшимча даромад олиши мумкин. Яъни келишил- ган ушбу имтиёзлар туфайли 24 та олий таълим
лиш ишлари бир хил олиб борилмаётгани қайд ни ошириш, мулкка эгалик ҳуқуқини қайта кўриб ган миқдордан ортиқ қурилган жойдан ўзи фойда- муассасасида жами 12 500 ўринли талабалар
Ҳудудларда талабалар турар жойларини этилди. Шунингдек, талабалар учун ётоқхоналар чиқиш белгиланди. Талабалар турар жойларини ланиши учун имконият мавжуд. турар жойларини қуриш ишлари аллақачон бош­
тадбиркорлик субъектлари маблағлари ҳамда қуриш бўйича кўрсатмалар берилди. ўз маблағи ҳисобидан қурган маҳаллий тадбир- лаб юборилди. Шундан 15 таси давлат-хусусий
бюджет субсидияси иштирокида давлат-хусусий корларга бино умумий майдонининг 20 фоиздан Яна бир янгилик шуки, тадбиркор кўп қаватли шериклик, 6 таси давлат дастури асосида ҳамда
шериклик (ДХШ) асосида қуриш тизими йўлга Жумладан, қайси олийгоҳ ректори ётоқхона ошмаган қисмига бўлган мулк ҳуқуқини тадбир- бинодан талабалар учун 400 ўрин ажратса бўл- 3 таси 100 фоиз муассасаларнинг бюджетдан
қўйилди. қурилишининг 50 фоизини ўзи раҳбарлик қилаёт- корга ўтказиш белгиланди. Яъни давлат-хусусий ди. Қолган қисмига ўз маблағи ҳисобидан меҳ- ташқари маблағлари ҳисобидан барпо этил-
ган ўқув муассасаси маблағи ҳисобидан амалга шериклик асосида барпо қилинадиган ётоқхона- монхона ёки турли ўқув курслари, хизматлар кўр- моқда.
Вазирлар Маҳкамасининг ўтган йил 9 сент­- ошириш ташаббусини билдирса, қолган 50 фои- ларнинг 20 фоизи тадбиркорга мулкий ҳуқуқ си- сатиш шохобчаси очиши мумкин.
яб­ рдаги “Республика олий таълим муассасала- зи бюджетдан қоплаб берилиши белгиланди. фатида кадастр билан расмийлаштириб берила- Қайд этиш лозимки, биргина давлат-хусусий
рида талабаларни турар жой билан қамраб олиш ди. Дейлик, ажратилган ерда тадбиркор камида Агар тадбиркор янги бино қурмай туриб шах- шериклик асосида қурилаётган 7500 ўринли
даражасини ошириш чора-тадбирлари тўғриси- Вазифалар ижросини таъминлаш юзаси- 400 ўринли бино қуради ва унинг камида 200 сий мулки, ўзида мавжуд бино иншоотни тала- ётоқхоналар лойиҳасининг умумий қиймати 260
да”ги қарорига мувофиқ, 2022-2025 йилларда дан Вазирлар Маҳкамасининг бу йил 6 майдаги балар турар жойига ўзгартириб, фойдаланишга миллиард сўмни ташкил қилади. Самарқанд
давлат-хусусий шериклик асосида 85 та олий “Талабалар турар жойларини давлат-хусусий берса, давлат томонидан бериладиган базавий давлат чет тиллари институти учун қурилаёт-
таълим муассасасида 91,2 минг ўринли 228 та шериклик шартлари асосида қуриш учун Ўзбе- ган, йил якунига қадар тугалланиши кутилаёт-
талабалар турар жойини қуриш белгиланган. Бун- кистон Республикаси давлат бюджетидан субси- ган талабалар турар жойи 500 ўринга мўлжал-
дан ташқари, 2022-2026 йилларга мўлжалланган дия ажратиш тартиби тўғрисидаги низомни тас- ланган. Мазкур турар жойни қуриш учун 32,1
Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясида диқлаш ҳақида”ги қарори билан Талабалар турар миллиард сўм маблағ сарфланади ва у тўлиқ
ушбу давр мобайнида талабалар турар жойлари жойларини давлат-хусусий шериклик шартлари тадбиркорнинг маблағи ҳисобидан барпо эти-
сонини 100 минг ўринга етказиш, жумладан, бу асосида қуриш учун давлат бюджетидан субси- лади. Шунингдек, давлат-хусусий шериклик асо-
йил 18 800 ўринли 47 та талабалар турар жойини дия ажратиш тартиби тўғрисидаги низом тас- сида Андижон давлат университети ҳудудидаги
барпо этиш, 2026 йилга қадар эса талабаларни диқланди. 4 гектар бўш майдоннинг 30 сотихида 400 ўринли
ётоқхона билан таъминлаш даражасини 60 фо- замонавий талабалар турар жойи қурилмоқда.
издан ошириш кўрсатиб ўтилган. Тадбиркорларга давлат-хусусий шериклик Унга 27,5 миллиард сўм маблағ йўналтирилган.
асосида талабалар турар жойларини қуришда Маблағнинг 10,8 миллиард сўми давлат бюдже-
Аввалига мазкур тизимни йўлга қўйишнинг кенг имкониятлар яратилди. Жумладан, дав- тидан ажратилган, қолган қисми тадбиркорнинг
дастлабки босқичида тадбиркорлар томонидан лат-хусусий шериклик асосида тадбиркорлик шахсий ҳисобидан.
давлат-хусусий шериклик шартлари асосида субъектлари томонидан қурилган ётоқхоналар-
ётоқхона барпо этиш бўйича лойиҳаларда ишти- даги бир ётоқ ўрни учун давлат бюджетидан Шунингдек, давлат-хусусий шериклик асосида
рок этишга етарли даражада қизиқиш билдирил- ажратиладиган субсидия миқдори оширилди. Фарғона политехника институти ҳудудидаги бўш
мади. Сабаби, ётоқхона учун қурилган бинонинг майдоннинг 30 сотихида 400 ўринли замонавий
ДХШ шартлари муддати тугаганидан кейин олий Талабалар турар жойларини қурган тадбир- талабалар турар жойи қурилмоқда. Унга 25 мил-
таълим муассасаси балансига тўлиқ ўтиб ке- корларга икки томонлама кафолатланган маб­ лиард сўм йўналтирилган. Маблағнинг 10,8 мил-
тиши ва тадбиркорга мулк шаклида қолмасли- лағ тўланади. Дастурнинг жозибадорлигини лиард сўми давлат бюджетидан, қолгани тадбир-
ги, ДХШ битимлари тузишда лойиҳа баҳолаш ошириш учун субсидия икки баробар оширил- корнинг шахсий маблағи.
ҳужжатларига мувофиқ битимнинг амал қилиш ди. Давлат-хусусий шериклик лойиҳаларини
муддати камлиги, айрим турдаги лойиҳаларда эркин келишиладиган шартлар асосида молия­ Берилган имтиёз ва имкониятлар халқаро
лаштириш бўйича 1 нафар талаба учун бир ташкилотларни ҳам ўзига жалб этмоқда. Яқин-
йилга бериладиган субсидия базавий ҳисоблаш да Европа тикланиш ва тараққиёт банки ҳамда
суммасининг 25 баробари (6 миллион 750 минг Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг олий
сўм) миқдорида қоплаб берилади. Бу жараён- таълим муассасалари учун ётоқхоналар қуриш
да олий таълим муассасаси ҳисобидан кафо- бўйича ўзаро англашув меморандуми имзолан-
латли тарзда базавий ҳисоблаш миқдорининг гани фикримиз далилидир.
10 баробари ва бюджет ҳисобидан базавий ҳи-

Давр талаби

Кейинги йилларда “Uzsungwoo” МЧЖда қуввати 3,0 кВт, “Қўқон дон маҳсулотлари” ва “Бағдод дон Бундан ташқари, Қувасой шаҳридан
маҳсулотлари” АЖларда умумий қуввати 8,0 кВтдан бўлган қуёш фотоэлектрик станциялари, оқиб ўтган Исфайрамсойда уюрмали
Риштон туманидаги “Шимолий Сўх” ер ости газ сақлаш омборида қуввати 0,056 Гкал бўлган микро ГЭСлар қуриш лойиҳаси таклиф
қуёш сув иситиш 8 та коллектори ўрнатилди. Натижада ишлаб чиқариш тармоқларини арзон ва этилмоқда. Бу усул сув миқдори кам
сифатли электр энергияси билан узлуксиз таъминлаш имконияти янада кенгайди. бўлган ўзанларда ҳам арзон ва эколо-
гик тоза электр энергияси ишлаб чиқа-
+АЙТА ТИКЛАНУВЧИ ЭНЕРГИЯ: риш имконини беради.

ИМТИЁЗ ВА ИМКОНИЯТ — Вилоятимизда муқобил электр
энергияси ишлаб чиқариш орқали ис-
“Фарғона иссиқлик электр маркази” ватларни ошириш ва истеъмолчилар “Ақлли соябонлар” олий таълим муассасалараро асбоб- фоқи лойиҳаси, 9 таси “Бўлажак олим” теъмочиларнинг электр энергиясига
АЖнинг нафақат Фарғона вилояти, эҳтиёжини қондириш, тармоққа қў- созлик ва назорат ўлчов асбоблари танлови доирасида ҳаётга татбиқ эти- бўлган эҳтиёжини қондириш бораси-
балки республика энергетика соҳаси- шимча энергия узатиш имкониятини Тадқиқотларга кўра, дунёда 1 квад­ илмий лабораториясига 750 минг дол- лади. Жорий йилда Инновацион ри- да катта имкониятлар бор, — дейди
да ўз ўрни бор. Корхона 329 МВт/соат берди. Натижада электр ва иссиқлик рат метр майдон учун энергия сарфи лар қийматидаги 84 хил жиҳоз келти- вожланиш вазирлиги томонидан 14 та Фарғона политехника институти про-
электр энергияси ҳамда 1449 Гкал/ энергияси ишлаб чиқариш ва етказиб йилига 120-150 кВт/соатни ташкил рилди. Бу ерда энергия тежамкор ва лойиҳа молиялаштирилади. Ушбу фессори, техника фанлари доктори
соат иссиқлик энергияси ишлаб чиқа- бериш миқдори сезиларли даражада этади. Мамлакатимизда худди шунча қайта тикланувчи энергия манбалари лойиҳ­ аларнинг аксарияти қайта тикла- Сирожиддин Эргашев. — Биргина
риш қувватига эга. ошди. Йилига 3,2 миллион куб метр ҳажмдаги майдон учун 390 кВт/соат бўйича илмий ишланмаларни тажри- нувчи энергия манбаларининг истиқ- “Сирдарё-Сўх” ирригация тармоқлари
табиий газ тежаб қолиш имконияти энергия сарфланар экан. Келгуси ўн- бадан ўтказиш ва намойиш қилиш болли йўналишларини ривожланти- ўзанининг ўзида 200 дан ортиқ муқо-
Бу ерда электр энергияси ишлаб яратилди. ўн беш йилда аҳоли ва иқтисодиёт тар- учун майдони 400 квадрат метр бўлган ришга қаратилган. бил электр энергияси ишлаб чиқарувчи
чиқаришни кўпайтириш, сифатини моқларида электр энергиясига бўлган ҳамда метрологик ўлчов асбоблари микро ГЭСлар қурса бўлади. Бундан
яхшилаш, маҳсулот таннархини ка- Бугунги кунда ишлаб чиқариш қув- талаб икки баробар кўпайишини ино- билан жиҳозланган гелиополигон фао­ Хусусан, электр энергияси сарфи- ташқари, ўтган асрнинг эллигинчи йил-
майтиришда муқобил энергиялардан ватларини янада кенгайтириш, тар- батга олсак, нафақат электр энергия- лият кўрсатмоқда. Институтда қайта сиз ер майдонларини суғориш, қуёш ларига қадар ишлаб келган “Қудаш”,
фойдаланиш борасида истиқболли моққа қўшимча электр энергияси уза- си ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш, тикланадиган энергия турлари асоси- энергияси асосида совитиш, самара- “Водил”, “Болтакўл”, “Қува” ГЭСлари
лойиҳалар амалга оширилмоқда. На- тиб беришни ташкил этиш мақсадида дор қуёш ҳаво иситгичи, “ақлли соя- фаолиятини тиклаш орқали ҳам муқо-
тижада кам харажат қилган ҳолда кўп амалдаги турбогенераторларга қў- балки барча соҳада энергия тежамкор даги энергия қурилмалари ихтисосли- бон”, автоматлаштирилган микро ГЭС бил электр энергияси ишлаб чиқариш
ва сифатли электр энергияси ишлаб шимча 50 МВт қувватга эга “К-50-1.3” воситалар ҳамда муқобил энергия ги бўйича таянч докторантура мавжуд сингари долзарб мавзулардаги илмий мумкин. Ўзбекистон туманидаги “Қу-
чиқариш имкониятлари кенгаймоқда. лойиҳасини ишга тушириш борасида манбаларидан фойдаланиш талаб бўлиб, илмий кенгаш фаолият юрит- ишланмалар ҳаётга жорий этиляпти. даш” гидроэлектрстанцияси фаолияти
ҳаракатлар олиб бориляпти. Бу ло­ этилади. моқда. Ушбу соҳада бир қатор ишлаб такомиллашлаштирилиб, 200 киловатт
— Ўтган икки йилда 7 МВт ҳамда йиҳа мавжуд электр энергияси ишлаб чиқариш корхоналари ҳамда Фанлар Дастлабки қадам сифатида “ақлли соат электр энергияси ишлаб чиқувчи
17 МВт қувватга эга газ турбина чиқаришга мўлжалланган турбиналар- — Ҳозирги кунда Фарғона политех- академияси Физика-техника, Мате- соябон” ёки қуёш-ҳаво иситгичи ло­ янги қурилмани ишга тушириш бораси-
қурилмалари ишга туширилди, — ни максимал қувват ва тежамкор ре- ника институти олимлари томонидан риалшунослик ҳамда Ион плазма ва йиҳаларини келтириш мумкин. “Ақл- да иш олиб боряпмиз.
д­ ейди жамият бош директорининг жимда ишлатиш имконини беради. ҳам қайта тикланувчи энергия ман- лазер технологиялар институтларида ли соябон”лар қуёш панеллари билан
маҳаллийлаштириш ва саноатда ко- балари асосидаги энергетик қурил- илмий-амалий изланишлар олиб бо- жиҳозланиб, унда дам олиш пайтида Олимларнинг амалий изланишлари
операция алоқаларини кенгайтириш Жорий йилнинг 4 март куни маларни ривожлантириш устида кенг рилмоқда. телефонни зарядлаш ва бепул Wi-Fi туфали ҳаётга татбиқ этилаётган ил-
ҳамда ахборот-технология масала- Президентимиз раислигида олий ўқув кўламли илмий-амалий ишлар олиб хизматидан фойдаланиш имкони бор. мий ишланмалар кўлами кенг. Бунга
лари бўйича биринчи ўринбосари юртлари талабалари бандлигини таъ- борилмоқда, — дейди институт рек- 2021-2022 йилларда институтда Тунги пайтлари эса, атрофни ёритиш- балиқчилик, фермер хўжаликлари ва
Бахтиёр Эгамбердиев. — Замонавий, минлаш бўйича ўтказилган видео­ тори Ўктам Саломов. — Жумладан, 19 та илмий-тадқиқот лойиҳани амалга га хизмат қилади. Янги лойиҳа вилоят томорқа иссиқхоналари учун қуёш па-
юқори самарали ва тежамкор газ-тур- селектор йиғилишида белгиланган Энергиятежамкорлик ва қайта тикла- ошириш режалаштирилган. Уларнинг ҳокимлиги томонидан молиялаштири- нелли станцияларни тайёрлаш йўлга
бина ускунаси бир соатда 17 минг кВт устувор вазифалар ижроси доирасида нувчи энергия манбаларидан фойда- 4 таси давлат илмий-техник дастури, либ, айни кунда уни вилоят театр-кон- қўйилаётганини мисол қилиб кўрсатиш
электр ва 19 Гкал иссиқлик энергия- Фарғона политехника институти билан ланиш илмий лабораторияси фаолия­ 4 таси стартап, 2 таси Европа Итти- церт саройи атрофига ўрнатиш ишла- мумкин.
си ишлаб чиқаради. Фарғона водий- ҳамкорлик йўлга қўйилди. ти йўлга қўйилди. Фарғона водийси ри олиб борилмоқда.
сининг электр энергиясига бўлган Муқобил энергия ишлаб чиқару-
танқислигини бартараф этиш мақса- Институт энергетика факультети- Янги ва самарали ви янги лойиҳалар самарадорлигини
дида қўйилган илк қадамлардан бири нинг бир гуруҳ талабалари ишлаб усуллар ошириш ва қўллаб-қувватлашда Инно-
бўлган мазкур лойиҳа мавжуд қув- чиқариш цехларида амалиёт ўташ им- вацион ривожланиш вазирлиги қоши-
кониятига эга бўлди. Жанубий Фарғона канали ўзанида даги “Ёшлар иновацион маркази”нинг
соатига 300 киловатт электр энергияси амалий ёрдами қўл келмоқда. Айни
ишлаб чиқариш қувватига эга бўлган кунда марказ ташаббуси билан ўнлаб
гидроэлектрстанция қуриш ишлари поё­ истиқболли лойиҳаларни ҳаётга тат-
нига етди. Янги ишлаб чиқариш қувват- биқ этиш устида иш олиб бориляпти.
ларининг ишга туширилиши аҳоли ва
ишлаб чиқариш тармоқларини арзон Айтиш мумкинки, иқтисодиёт тар-
ҳамда сифатли электр манбаи билан моқлари фаолияти самарадорлигини
таъминлаш имкониятини беради. оширишда муқобил энергия ишлаб
чиқаришга қаратилган лойиҳалар ар-
Қува туманидаги “Баҳор” фермер зон ва сифатли электр манбалари би-
хўжалиги билан ҳамкорликда амал- лан таъминлашда ўзига хос имконият-
га оширилаётган лойиҳа электр тар- лар яратмоқда.
моқлари етиб бормаган ҳудудларда
ҳам экинларни суғориш, ҳосилдорлик- Расулжон КАМОЛОВ,
ни оширишда яхши самара беради.
“Янги Ўзбекистон” мухбири

6 2022 йил 8 июнь, 113-сон Кўзгу

“namangan FloWers — 2022” Илмий-маънавий мерос

гул сайли — “АЛ-¯ОМУС:
+увонч тараннуми АРАБЧА-ªЗБЕКЧА
Орифжон ЖЎРАЕВ, ¯ОМУСИЙ ЛУFАТ”
“Янги Ўзбекистон” мухбири
Нодир МАҲМУДОВ,
Гўзал Наманганнинг ташриф қоғозига айланган гуллар байрами, Тўрт тарафга овоза шаҳар — Наманган гуллар фестивалига таклиф “Янги Ўзбекистон” мухбири
мана, уч йилдирки, халқаро мақомда нишонланмоқда. Манаман қилинганимиздан беҳад хурсандмиз, — дей-
деган мамлакатлар ўз ҳарбий қудратини кўз-кўз қилаётган бир даврда Наманганнинг ўзига хос брендига айланиб ди Покистоннинг Фасилобод шаҳридан келган Ўзбекистонда муқаддас динимиз
Ўзбекистоннинг гуллар пойтахти сифатида донғи кетган Наманган гуллар улгурган гуллар фестивали Президентимиз та- Акиб Носир. — Бир-биридан аъло гулларга шаффофлигини янада мустаҳкамлаш,
паради билан гўзалликни бутун жаҳонга тараннум этди. шаббус ва тавсияси, гулчиликни ривожлантириш боқиб, очиғи, лолмиз. Гулларга ўралган авто- буюк алломаларимиз Имом Бухорий,
Наманган вилояти ҳокими Шавкатжон Абдураззоқов фестивалнинг йўлида қабул қилган қарор ва фармони билан карвонни энди кўришим. Ўзбекистонни бутун Исо Термизий, Маҳмуд Замахшарий
очилиш маросимидаги табрик сўзида тадбирдан кўзланган мақсад юқори поғонага кўтарилди. 2018 йилда халқаро дунёга бўй-басти билан танитадиган шундай каби аждодларимизнинг бой маънавий
жаҳонга юртимизнинг гулчилик анъаналарини, қолаверса, Наманган мақомга эга бўлиб, тубдан ўзгарди. Дарҳақиқат, йирик миқёсдаги, “туризм магнити” саналган меросини ўрганиш ва тадқиқ этиш
вилояти шаҳар ва туманларининг туризм салоҳиятини ошириш, гулчилик Наманганда ўнлаб сулолалар орқали байрамларнинг кўпроқ ўтказилиши тарафдо- борасида улкан ишлар амалга
инвестициявий жозибадорлигини чуқур тарғиб этиш эканини таъкидлади. авлоддан-авлодга ўтиб келаётган қадрият. римиз. оширилмоқда.

22 майдан 5 июнгача гуллай бошлайди. Гуллар хиёбони хаёлингиз- — Ҳар бир киши ўртача иккитадан гул харид Қайси гулнинг Маълумки, аждодларимизнинг бутун мусулмон олами
ни банд этади. Гул терапияси, гул билан даво- қилганини ҳисобласак, бу байрамнинг ифори шуҳрати юқори? эътирофу олқишига сазовор бўлган кўпгина илмий асар-
Ўзбекистон мустақиллигининг 31 йиллигига лаш, унинг руҳиятга ижобий таъсири тўғриси- миллионлаб хонадонга кириб борганини анг­ лари араб тилида битилган. Қолаверса, муқаддас Қуръони
бағишлаб 61-маротаба ташкил этилган анъ­ да эса эшитгансиз, албатта. лаймиз, — дейди Наманган шаҳри ҳокими 5 июнь. Наманган шаҳридаги замонавий карим, Ҳадиси шариф мазкур тилда бўлгани боис, халқи-
анавий Халқаро гуллар фестивали кўтаринки Ғофиржон Жамолов. — Байрамга маҳаллий “Афсоналар водийси” тематик боғига файзли миз томонидан алоҳида эъзозланган.
руҳда ва юксак даражада ўтказилди. Бетакрор Байрам кунлари маҳаллий ҳамда хорижий, ва хорижий ОАВдан 100 дан ортиқ журналист оқшом чўкди. Фестиваль ўз ишини якунлади.
гул композициялари билан тўлган ўн олти гек- моҳир ва ҳаваскор гулчилар учун алоҳида ва блогер келди. Улар қаторида BBC, Reuters, Имом Абул-Қосим Замахшарий, аллома Юсуф Саккокий
тар боғ икки ҳафта мобайнида гул шайдолари павильонлар ташкил этилди, гул ихлосманд­ TRT, Fars news, “Туркель”, “Синьхуа” ва “Спут- — Бу йилги фестивалга дунёнинг 30 давла- каби улуғ аждодларимиз араб тили равнақига улкан ҳис-
билан туну кун гавжум бўлди. ларига қулайлик яратиш учун боққа ёндош ник” каби етакчи агентлик, телеканал ва нашр- тидан меҳмонлар ташрифи кузатилди, — дей­ са қўшган. Уларнинг асарлари ҳозирги кунга қадар бутун
расталарда гул савдоси авжига чиқди. Ижти- лар вакиллари бор. ди вилоят ҳокими Шавкатжон Абдураззоқов. д­ унёда дарслик сифатида қўлланиб келаётгани бизга катта
Давлатимиз раҳбари таклиф ва ташаб- моий ҳимояга муҳтож, имконияти чекланган, — Улар ичида Америка, Европа, Шарқий Осиё фахр бахш этади.
буси билан байрам кўлами, мазмундорлиги нафақадаги ёлғиз кекса отахон ва онахонлар- Тадбир доирасида Наманган ва Бишкек ва МДҲ давлатлари вакилларини кўриш мум-
ниҳоятда кенгайди, янада сайқалланди. Чап- нинг хонадонларига борилиб, гул совға қилиш шаҳарлари ўртасида ободонлаштириш ва кин. Биргина қўшни Қирғизистон, Тожикистон, Араб лисонини ўрганиш ва ўргатишда, табиийки, махсус
пар урган гул-чечакларни ўстирган, гулсава- акцияси уюштирилди. кўкаламзорлаштириш соҳасида ҳамкорлик Қозоғистондан ҳар куни юзлаб меҳмон қарши луғатларга эҳтиёж сезилади. Юртимизда арабча-туркийча
ту гулчироқларни пардозлаган, ғояларга бой шартномаси имзоланди. Қардош шаҳарга 500 олинди. Жами ташрифлар сони кутилганидан ёки арабча-форсча луғатлар ўрта асрларда ҳам мавжуд
ҳамюртларимизнинг топқирлиги гул сайли Гул байрами тарихи минг гул совға қилинади. Гулларни Қирғизис­ зиёда бўлди. Бундай кўламдор фестиваль бўлган, аммо улар биринчидан, қўлёзма, кўпи тошбосма
қатнашчиларининг эътирофу олқишига са- тон пойтахтига юртимиздан борадиган 100 дунё ҳамжамияти томонидан эътироф этил- тарзида бўлгани, иккинчидан, нусхаларнинг ўта камлиги,
зовор бўлди. Ўзбекистон миллий симфоник 1961 йил 19 август. Бу Наманганда биринчи нафар ландшафтчи экади. Тожикистонлик бир моқда. Бу эса, кундан-кунга равнақ топаётган борлари ҳам фақат махсус китоб фондларида сақлангани
оркестрининг “Очиқ осмон остида” деб ном- марта гул байрами ташкил этилган кун. Хиё- гуруҳ байналмилалчи жангчилар ҳам фусун- янги Ўзбекистон, қолаверса, янгиланаётган сабабли толиби илмлар учун улардан фойдаланиш деярли
ланган концерт дастури, Рус миллий драма бон ва гулзорларга 3-4 турдаги гуллар экиб, кор гуллар фестивалига гувоҳ бўлди. Наманганда халқимиз бахт-саодати, фаровон имконсиз эди.
театри спектакллари, “Фарғона водийси мо- парваришлаган дастлабки гулчилар Тўқмул- турмушини таъминлаш йўлидаги изчил ис-
далар ҳафталиги кунлари” гул байрамининг лабой қори, Нуриддин ҳожи ва Абдухалил ака — Чиндан ҳам Ўзбекистон ажойиб ўлка, лоҳотлар самараси сифатида баҳоланмоқда. Масалан, Ризо Муҳаммад Хоразмийнинг “Мунтахаб ал-
м­ ароқли ва мазмунли ўтишини таъминлади. эди. Сўнгра улар сафига Ўзбекистон Респуб­ менга ёқиб қолди. Айниқса, Наманган ва унинг Энг улуғ, энг азиз айём — истиқлолимизнинг луғот” (1798 й.) ва Муҳаммад Латиф Абдуссалом Булғорий-
ликасида хизмат кўрсатган гулчи-агроном гуллар фестивали, — дейди туркиялик Уфук 31 йиллик тўйи арафасидамиз. Халқаро гул- нинг “Ҳалл ал-луғот” (1830 й., Бухоро) арабча-ўзбекча (тур-
Қайга борсанг, ёғар гул Абдуқаҳҳор Жалилов қўшилди. А.Жалилов Гоксу. — Туркияда ҳам халқаро гуллар байра- лар фестивали ушбу қутлуғ санага наман- кийча) луғатлари шулар жумласидан. ХХ аср бошига келиб,
шу йили гулчилик солномасида жонли гул- ми бор, лекин бизда фақат болалар учун бўла- атоқли маърифатпарвар адиб, аллома Исҳоқхон тўра
“Мен гўзалларнинг эмас, гўзалликнинг, гў- лардан чақириқлар, гиламнусха безакли ди. Шаҳрингиз масжид-мадрасалари диққа- ганликларнинг туҳфаси бўлди. Зеро, Шарқ Ибрат томонидан 1901 йили икки жилдда кўп тилли: араб-
заллик яратувчиларининг мафтуниман”, деган ёзувлар, кун ва ойлар номини тайёрлаб, тимни ўзига тортди. Меҳмоннавозлик ҳам донишмандлари ҳикматларида айтилга- ча-форсча-ўзбекча-туркча-ҳиндча-русча луғат чоп этилди.
эди донишмандлардан бири. Гул ҳам тирик боғда намойиш қилган шахс сифатида яхши экан. Туркиялик эканимни айтсам, “Ооо, нидек, поклик ва гўзаллик рамзи бўлган
жон. Унга меҳрингизни, қалб қўрингизни бер- муҳрланган. Шунингдек, Абдуқодир қардош!” деб ҳурмат кўрсатишди. Мен шундай гуллар ҳар қандай байрамнинг бебаҳо Шунингдек, Б.Ҳасановнинг “Қуръони карим сўзларининг
сангиз, яйраб-яшнайди. Шоирона айтганда, Насриддинов, Эшондада Алихонов, самимийликни соғингандим. Худо хоҳласа, нишонасидир. арабча-ўзбекча кўрсаткичли луғати” (1995 й.), “Арабча-ўз-
бунда ҳар гул меҳрга пайванд. Гулларни то- Қозоқжон Жалилов, Нуриддин Ҳамда- Наманганга, гуллар фестивалига кейинги йил Тадбир сўнггида турли номинация­ бекча бошланғич луғат” (1996 й.), Б.Иброҳимов ҳамда
моша қилиб, баҳру дилингиз очилади, кўнг­ мов, Йўлдошбой Раҳимов каби заҳ- яна келаман. лар бўйича ғолиб ва совриндорлар О.Мусаевнинг “Арабча-ўзбекча ўқув луғат”, А.Абдужаббо-
лингиздаги чарчоқлар, ғуборлар ариганини маткаш гулчи-боғбонларнинг номла- номи эълон қилинди. “Қадимий гулчи ров ҳамда Н.Орифхўжаевнинг 3000 сўзли “Арабча-ўзбек-
сезмай қоласиз. Санъатни касб этиб, маҳорат ри катта ҳурмат-эҳтиром билан тилга — Одамнинг табиати ўзи гулдай. Шу боис, сулола давомчиси” — Ҳакимжон Пат- ча-русча частотали луғат” (1998 й.), Одилжон Носиров,
билан гул етиштириш, гул яратиш ишқида ён- олинади. гулга ошуфта бўлади, кўнгил гул истайди, — тоев 20 миллион сўм, “Энг яхши гул” Муҳаммаджон Юсупов ва бошқалар ҳаммуаллифлигида
ган, тушида ҳам гул кўрувчи бу нафосат эгала- дейди Қирғизистоннинг Ўш шаҳридан келган — Наманган ҳудудий электр тармоқла- Барановнинг “Арабско-русский словарь”ини ўзбек тилига
рининг қалби ёруғ, қўлигул. Гуллар воситасида ХIХ асрда ушбу хиёбон ўрнида “Гул- сайёҳ Отақул Жалилов. — Тили, дини, қа- ри корхонаси 15 миллион, “Энг яхши таржима қилиш орқали тузилган “ан-Наим” (2003 й.), ке­
200 хил бадиий композиция яратилган, жами зор” номли маҳалла бўлган. У ерда аҳоли рашлари муштарак ўзбек ва қирғиз халқла- гулчилик мактаби гулчиси” — Қобилжон йинроқ эса тўлдирилган “ан-Наим ул-кабир”, Т.Қодировнинг
20 миллион тупдан ортиқ табиий гул кўча- гул етиштириш, гулли ичимликлар, нектар- рининг узоқ йиллар кутган орзулари амалга Мўйдинов 15 миллион, “Энг кўп гул “Арабча-ўзбекча-русча тематик луғати” (2006 й.) каби қатор
ти экилган, фестивалнинг қайноқ нуқтаси — лар, гуллардан турли ширинлик ва зиравор- ошиб, чегаралар очилгани биз учун айни муд- етиштирган сулола” — Нуриддиновлар су- луғатлар дунё юзини кўрди.
Бобур боғи ҳайрат манзилига айланган. лар, асал олиш билан шуғулланган. Баъзи гул дао бўлди. Сайёҳлик фирмаси орқали 700 ки- лоласи 10 миллион, “Гуллар фестивали ав-
турлари баргларидан ва илдизларидан шифо- шидан иборат делегация таркибида Халқаро 2011 йилга келиб мумтоз, ҳам замонавий араб тилида-
Очиқ осмон остидаги музей бунёдкорлари- бахш дамламалар тайёрланган. Наманганлик гуллар фестивалини кўргани келдик. Сайллар- токарвондаги кун қаҳрамони” — Баҳромжон ги манбалар, ёзма ва оғзаки нутқ лексикасини тўла қамраб
нинг жонбозлиги туфайли боғ янада кўркам тарихчи ва жамиятшунос Юсуфжон Исмоилов- ни кузатиш асносида Наманган вилояти ин- Шарифжонов 10 миллион сўм билан тақдир- олган, араб ва ғарб луғатнавислиги ютуқларини ўзлаштир-
қиёфа касб этди. Фестивалда шаҳар ва туман- нинг “Наманган фахри” китобида ёзилишича, фратузилмаси, маданияти, урф-одатлари, ма- ланди. ган, кўплаб бирламчи асл манбаларга таяниб мукаммал
лар ўз кўргазмалари билан қатнашди. Бошин- ҳозирги Бобур боғига биринчи марта 1933 йили даний мероси билан ҳам яқиндан танишдик. энциклопедик луғат тузиш ишлари бошланди.
гизга гул ёғилади, пойингизга гул сочилади, гул кўчатлари ўтқазилган. Манзарали дарахтлар “Гуллар фестивалини ташкил этишдаги
қўлингизга гул, байрам рамзи туширилган бай- экила бошланганига эса 135 йил тўлди. Озарбайжон Республикасининг “Turkel- хизматлари учун” Наманган вилояти ҳокими Атоқли шарқшунос олим, филология фанлари док-
роқлар тутқазишади. Мусиқий дастурлар ҳая­ media” холдинги бош муҳаррири Рамз Аббос ўринбосари Саидаҳмад Султонов, Наманган тори, академик Неъматуллоҳ Иброҳимовнинг бевосита
жонни оширади. Лобар аёллар, жамалаксоч Бундан ташқари, 1960-1970 йилларда ўғлининг фикрлари билан ҳам қизиқдик: шаҳри ҳокимлиги ҳамда Наманган шаҳри обо- раҳбарлиги ва таҳрири остида арабшунос-шарқшунослар
қизчалар гулдан либос кийган. Овозаси етти шаҳардаги кўплаб кўчаларнинг ўртаси ёки донлаштириш бошқармаси ва “Гуллар фести- Абдулҳаким Арипов, Акмалжон Икромжонов ва Абдулҳа-
иқлимга таралган гуллар фестивали қатнаш- икки четида гулхоналар ташкил этиш бошлан- — Наманганда иккинчи марта бўлишим. валини ОАВ орқали ёритишдаги ҳиссаси учун” мид Зайриевларнинг 10 йиллик меҳнатлари маҳсули ўла-
чилари эса, олам-олам таассурот оғушида. ди. 60-йиллари ҳатто атиргул байрами ҳам Ҳам сайёҳ, ҳам журналист сифатида сайллар- “O‘zbekiston-24” телеканали вилоят мухбири роқ тарихий мега лойиҳа — 100 мингдан ортиқ сўз ва ибо-
уюштирилган ва кейинроқ бу гул байрами га, ижобий ўзгаришларга бевосита гувоҳ бўлиб Ўғилой Болтабоева мукофотланди. раларни ўз ичига олувчи тўрт жилдли мукаммал “Ал-Қомус:
Гулдан яратилган ёзувлар, хусусан, дав- билан бирга ўтказиладиган бўлди. Шундай боряпмиз. Бу байрам миллатлар ва халқларни арабча-ўзбекча қомусий луғат” тузилди. Ушбу нодир хази-
латимиз ва вилоят хариталари ҳеч кимни бе- қилиб, бу ажойиб тадбир кўпчиликни ўзига ўзаро яқинлаштиради, дўстлик кўпригини мус­ Фестивалнинг олий ўрин соҳиблари на Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи то-
фарқ қолдирмайди. Эҳ-ҳе, барини санагунча мафтун этгани учун ҳар йили ташкиллашти- таҳкамлашга хизмат қилади. ­“Жентра” автомашиналари билан тақдирлан- монидан нашр этилди. Луғат тўрт жилддан иборат бўлиб,
ўзингиз ҳам гулга айланасиз. Руҳиятингиз ҳам риш анъанага айланиб қолди. ди: “Ҳокимликлар ўртасида энг яхши ланд- мумтоз, замонавий араб адабий ва сўзлашув тилидаги юз
шафт дизайн” — Учқўрғон тумани ҳокимлиги, мингдан ортиқ сўз ҳамда ибораларни, шунингдек, фан, тех-
Раҳмонжон МАМАДАЛИЕВ олган суратлар. “Бош­қарма ва ташкилотлар ўртасида энг яхши ника, санъат ва маданият соҳаларига оид атама ҳамда ту-
ландшафт дизайн” — Марказий банк Наманган шунчаларни ўз ичига олади.
вилояти бош бошқармаси, “Гуллар фестивали
автокарвонида энг яхши безатилган автомо- Луғатнинг аҳамиятли томони шундаки, унда араб тили-
биль” — Наманган вилояти ҳокимлиги, “Энг нинг бугунги сўзлашув ҳаётида фаол қўлланаётган сўзлар
яхши дизайнер гулчи” — Жавлонбек Мусаев. билан бир қаторда, замон тараққиёти билан ҳамнафас
шаклда ривожланиб бораётган технологиянинг энг янги
Автомобиллар калитини ғолибларга атамалари, шунингдек, араб мумтоз адабиётига оид сўз ва
Ўзбекистон Республикаси маданият вазири иборалар, айниқса, муқаддас динимизнинг асосий манбаи
О­ зодбек Назарбеков ва Наманган вилояти бўлган Қуръони карим оятларига оид сўзларнинг ўзбек ти-
ҳокими Шавкатжон А­ бдураззоқов топширди. лидаги маънолари кенг ёритилган.

Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артистлар Муаллифлар арабча сўзларнинг ўзбекча таржимасини
Райҳон Ғаниева, Алишер Файз, эстрада хо- бериш билан кифояланмасдан, ҳар бир сўзнинг маъноси
нандалари Ҳамдам Собиров, Ойбек ва Нигора янада тушунарли бўлиши учун асл арабча манбалардан
ижросидаги дилрабо куй-қўшиқлар барчани мисоллар ҳамда мақол, матал, шеърий намуналар келтир-
рақсга чорлади. Истеъдодли ёш хонандалар ган. Берилган мисол ва иқтибосларнинг ўзбекча таржимаси
Комрон Мамадалиев ва Шаҳноза Ёқубжонова ҳам ғоят нафислиги, аниқлиги билан эътиборга молик.
гул байрами мадҳиясини баланд пардаларда
куйлади. Наманган осмонида порлаган му- — “Ал-Қомус” — қомусий луғат, унда тарихий шахслар,
шакбозлик 61-Халқаро гуллар фестивалига жуғрофий номлар, уларнинг аталиш сабаблари, кўплаб
расман якун ясади. ўсимлигу ҳайвонларнинг ўзбекча муқобиллари билан бир-
галикда илмий номлари ҳам берилганки, бу турли илм-фан
“Namangan Flowers — 2022” халқаро фес­ вакилларида ҳам қизиқиш уйғотиши табиий, — дейди луғат
тивали кенг кўламда амалга оширилаётган муаллифларидан бири Акмалжон Икромжонов. — “Ал-Қо-
“Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси ижроси- мус” луғати ўзбек халқининг ҳали тўлиқ ўрганилмаган ил-
ни таъминлашга қаратилган эзгу саъй-ҳара- мий-маънавий мероси, аждодларимиз қолдирган илмий
катлар замирида ривожланиб бораверади. асарларни аниқ илмий таржима қилиш борасида ишончли
манба бўлиб хизмат қилади.

“Янги Ўзбекистон” ва “Правда Востока” Бош муҳаррир: Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз қилинмайди ва Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Улуғбек Асроров
газеталари таҳририяти” ДУК Салим Дониёров муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Малоҳат Мингбоева
Дизайнер: Зафар Рўзиев
Муассис: Газетанинг етказиб берилиши учун обунани расмийлаштирган томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган.
Ўзбекистон Республикаси ташкилот жавобгар. Нашр индекси — 236. Буюртма — 1840. Манзилимиз:
85744 нусхада босилди. 100029, Тошкент шаҳри,
Вазирлар Маҳкамаси Газета таҳририят компьютер марказида саҳифаланди. Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2.
чоп этилишига “Kolorpak” МЧЖ масъул. Баҳоси келишилган нархда. ЎзА якуни — 21:30 Топширилди — 23:05

Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected] “Kolorpak” МЧЖ босмахонасида чоп этилди.
Босмахона манзили: Ўзбекистон, 100060.
Тошкент, Янги шаҳар кўчаси, 1-А уй.
Босмахона телефони: (78) 129-29-29