2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган
Ижтимоий-сиёсий газета № 223 (745), 2022 йил 1 ноябрь, сешанба
ЭНЕРГИЯНИ ТЕЖАШ ТАРАҚҚИЁТ ОДИМЛАРИ
БªЙИЧА ТАКЛИФЛАР
ТИНЧ, ОБОД ВА ФАРОВОН МАСКАН
КªРИБ ЧИ¯ИЛДИ
ХАЛҚИМИЗ КЎЗ ОЛДИДА МАҲАЛЛА ИНСТИТУТИ
Президент Шавкат Мирзиёев 31 октябрь куни энергия ШУНДАЙ НАМОЁН БЎЛМОҚДА
ресурсларидан самарали фойдаланиш бўйича таклифлар
Янги Ўзбекистон “Инсон
тақдимоти билан танишди. қадри устувор бўлган жамият
ва халқпарвар давлат” деган
Давлатимиз раҳбари бу ҳақда бир ҳафта ҳамма соҳа ва ҳудудларда энергияни тежаш- муҳим ғоя негизида барпо
олдин куз-қиш мавсумига тайёргарлик бўйича га ўрганиш кераклигини таъкидлади. Бу пиро- этилмоқда. Жумладан,
йиғилишда кўрсатма берган эди. Шу асосида вард натижада халқимизни энергия манбала- Тараққиёт стратегиясида шахс,
куз-қиш мавсумида ёқилғи-энергетика ресурс- ри билан узлуксиз ва барқарор таъминлашга инсон қадри биринчи ўринга
ларини тежаш ва бир маромда етказиб бериш хизмат қилади. қўйилиб, “инсон – жамият –
бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқилди. давлат” янги тамойили давлат
Бугунги кунда дунёда энергия ресурслари ҳамда жамият бошқарувининг
Маълумки, иқтисодиёт тармоқлари ривож- тақчиллиги сезилмоқда. Шунинг учун кўплаб меҳварини ташкил этади.
ланиб, турмуш даражаси яхшилангани сари давлатларда энергия сарфини тежаш ва аҳо- Умуман, амалий натижа,
энергияга талаб ҳам ошиб боради. Сўнгги ли хонадонларида иссиқлик ҳароратини мўъ- инсон манфаати, унинг қадр-
беш йилда юртимизда электр энергияси ис- тадиллаштириш чоралари кўрилмоқда. қиймати юртимиздаги барча
теъмоли 20 фоизга, жумладан, аҳоли томони- ислоҳотларнинг туб моҳиятига
дан сарфланиши 31 фоизга ошган. Бу кўрсат- Юртимизда ҳам бу борада ижобий айланган. Хусусан, инсонийлик
кич йилига 6 фоиздан ўсиб бормоқда. тажрибалар оммалашмоқда. Масалан, ва меҳр-оқибат бешиги бўлган
Наманган ва Сирдарё вилоятларида кў- маҳаллаларимизда бундай
Шу боис, энергия ишлаб чиқариш изчил чаларни ёритиш тизимидан оқилона фой- ҳаётбахш ўзгаришлар яққол акс
ривожлантирилмоқда, бунга қўшимча сув, даланиш ҳисобига бир ҳафтада 50 минг этаётир.
қуёш, шамол энергетикаси станциялари бар- киловатт соат ёки 14 фоиз электр энер-
по этилмоқда. Шу билан бирга, электр энер- гияси тежалаётир. Манбаларга кўра, “маҳалла”
гияси ва табиий газ сарфини ҳисоблаш тизи- сўзи арабчадан олинган бўлиб,
ми ҳам тартибга келтирилди. Эндиги муҳим Шу боис, мутасаддиларга ҳудудларга чиқ- “ўpин, жой” маъноларини англата-
вазифа — бу неъматни қадрлаб, тежаб, ўз қан ҳолда энергияни тежаш бўйича қўшимча ди. Бу сўз тypли даврларда, турли
ўрнида фойдаланиш. имкониятларни излаш вазифаси қўйилди. жойларда маҳаллот, жойигузар,
жамоа, элат, эл каби тушунчалар
Тақдимотда мутасаддилар бу борадаги Ижтимоий соҳа муассасаларида энергия билан ифодаланган. Айрим ман-
таклифларни баён этди. Хусусан, саноат кор- самарадорлигини ошириш, қуёш панеллари- баларда маҳалла узоқ тарихга эга
хоналарида иш жараёнини оптималлашти- дан фойдаланишни кенгайтириш муҳимлиги экани ва унинг пайдо бўлганига ик-
риш, энергия ишлаб чиқариш технологиясини таъкидланди. ки-уч минг йилдан ошгани ҳақида
модернизация қилиш, қозонхоналарни янги- маълумотлар учрайди.
лаш ва таъмирлаш, қайта тикланувчи энер- Энергетика вазирлиги ҳузуридаги Электр
гия манбалари ҳисобига табиий газ ва электр энергетикада назорат инспекцияси ҳамда Давоми 5-бетда
энергиясини 10 фоизгача қисқартириш мум- Нефть маҳсулотлари ва газдан фойдала-
кинлиги айтилди. нишни назорат қилиш инспекцияси ваколат-
ларини кучайтириш, ноқонуний ҳолатларга
Давлатимиз раҳбари бу масала йилдан- нисбатан таъсирчан чоралар кўриш бўйича
йилга долзарб бўлиб бориши, шунинг учун вазифалар белгиланди.
ЎзА
ªЗБЕКИСТОН КªМАГИДА МОЗОРИ-ШАРИФ ИНСОН ҚАДРИ УЧУН
ХАЛ¯АРО АЭРОПОРТИ ¯АЙТА ТИКЛАНДИ
ЯНГИ ТА²РИРДАГИ
Ўзбекистон Транспорт вазирлиги, “Ўзавиация” агентлиги, “Ўзаэронавигация” Идоралараро комиссия томонидан Мозори- МЕ²НАТ КОДЕКСИ
маркази ДУК, “Uzbekistan Airports” АЖ, “Ўзгидромет” вакилларидан иборат Шариф халқаро аэропортининг техник ҳолати
мамлакатимиз делегацияси Афғонистонда Мавлоно Жалолиддин Балхий ўрганилган ва зарур амалий чора-тадбирлар ИЖТИМОИЙ САМАРАДОРЛИК,
номидаги Мозори-Шариф халқаро аэропорти фаолиятини тиклаш бўйича техник белгиланган эди. МАНФААТДОРЛИК ВА
ёрдам кўрсатиш жараёни якунига бағишланган маросимда иштирок этди.
Афғонистоннинг Балх вилояти Мозори-Ша- СИФАТ КЎРСАТКИЧИГА ЙЎЛ ОЧАДИ
риф шаҳрида бўлиб ўтган анжуманда аэропорт
Маълумки, Ўзбекистон қўшни Афғонистон- Мозори-Шариф халқаро аэропорти фаолия- фаолиятини тиклаш бўйича техник ёрдам кўр-
нинг иқтисодий тикланишига, транспорт ва тини қайта йўлга қўйишда кўрсатилган техник сатиш лойиҳаси босқичма-босқич амалга оши-
энергетика инфратузилмасини шаклланти- ёрдам шундай ташаббусларнинг яна бир ёрқин рилгани, қисқа вақт ичида аэропорт ҳафтасига
ришга улкан ҳисса қўшмоқда. Икки мамлакат намунаси бўлди. Хабарингиз бор, давлатимиз 4 та маҳаллий ва 1 та халқаро ҳаво қатновига
ўзаро савдо-иқтисодий алоқани янада ривож- раҳбари топшириғига биноан, ўтган йил Транс- хизмат кўрсата бошлагани қайд этилди.
лантириш, истиқболли лойиҳаларни амалга порт вазирлиги, “Ўзавиация” агентлиги, “Ўзаэ-
оширишга қаратилган қатор ташаббусларни ронавигация” маркази ДУК, “Uzbekistan Airports” Тадбир иштирокчилари фойдаланишга
илгари сурмоқда. АЖ, “Ўзгидромет” вакилларидан иборат топширилган объектнинг тўлиқ имконияти,
мажмуада яратилган шарт-шароит, аэропорт-
даги хизмат кўрсатиш сифати билан яқиндан
танишди. Эътироф этиш жоиз, бу ерда ўтган
давр мобайнида республикамизнинг тегишли
вазирлик, идоралари томонидан қатор ишлар
амалга оширилди. Жумладан, ҳаво ҳаракатига
хизмат кўрсатиш, парвозни радиотехник жиҳат-
дан таъминлашга эришилди.
Техник таъминлаш йўналиши бўйича Мо-
зори-Шариф аэродромининг учиш-қўниш йў-
лаги қопламаси, ҳаво кемалари учун бури-
лиш йўлаклари ва тўхтаб туриш жойларидаги
белгилар бўёғи тўлиқ янгиланган. Қолаверса,
“Ўзбекистон миллий электр тармоқлари” АЖ
томонидан ҳудуднинг электр ва ёруғлик-техник
таъминоти замонавий талаб даражасига кел-
тирилган.
Афғон томони вакиллари биродарлик риш-
тасини мустаҳкамлашга асосланган мазкур
ташаббусни Ўзбекистон томонидан қўшни
мамлакатлар билан дўстона, ўзаро манфаат-
ли ҳамкорлик муносабатини мустаҳкамлаш
йўлида олиб борилаётган саъй-ҳаракатнинг
мантиқий давоми, дея қабул қилинишини
таъкидладилар.
Давоми 2-бетда
САМАРҚАНД САММИТИ ОЛДИДАН
ДАВР ТАЛАБИ ВА ²АЁТИЙ ЗАРУРАТ
ТУРКИЙ ДАВЛАТЛАРНИНГ ТРАНСПОРТ ЙЎЛАКЛАРИ ШУНДАЙ ТАМОЙИЛ Ҳар қандай жамият бойлигининг манбаи, инсоният томонидан моддий
АСОСИДА КЕНГАЙМОҚДА ва маънавий бойлик яратишнинг асосий омили меҳнатдир. Жамиятнинг
ижтимоий шакли қандай бўлишидан қатъи назар, меҳнат моддий ва номоддий
неъматлар ишлаб чиқаришда зарур фаолият бўлиб қолаверади.
Туркий давлатлар минг йиллар давомида маданият ва Президентимиз Шавкат Мирзиёев ушбу йўналиш ўзаро алоқалар мус- Президентимиз таъкидлаганидек, иқ- камбағалликни қисқартириш, тадбиркор-
цивилизация маркази бўлиб келган. Таъбир жоиз бўлса, ўтган йили Туркий давлатлар ташки- таҳкамланиши, транспорт логистикаси тисодий ислоҳотлар ва ижтимоий ўз- ликни ривожлантириш жараёнида дастлаб
жаҳон савдосининг транспорт артерияси ҳам худди шу лотининг Туркияда бўлиб ўтган сам- тармоғи тараққиётида муҳим ўрин ту- гаришларнинг самараси биринчи нав- меҳнат муносабатларини тартибга солувчи
манзилларга туташган. Бу жараён бугун ҳам янгича митидаги нутқида Туркий давлатлар тади. Шундан келиб чиқиб, Ўзбекистон батда, аҳолининг моддий аҳволи ва миллий қонун ва қонуности ҳужжатларни
кўриниш ва ғоялар асосида давом этмоқда. Бунинг ташкилотининг транспорт соҳасидаги Республикаси транспорт вазири Илҳом фаровонлигига, унинг ҳаёт даражаси ва замон талаби асосида такомиллаштириш,
самараси забт этилаётган марралар, эришилаётган ўзаро боғлиқлик дастурини ишлаб чи- МАҲКАМОВнинг бу борадаги фикрлари сифатига қай даражада таъсир кўрса- уларда умумэътироф этилган тамойиллар-
муваффақиятларда намоён бўлмоқда. қиш ташаббусини илгари сурган эди. билан қизиқдик. таётгани билан ўлчанади. Бу ўзгаришлар, ни қамраб олишни тақозо этади.
Ташкилот давлатлари учун жуда муҳим умуман, аҳоли бандлигини таъминлаш,
Давоми 4-бетда Давоми 3-бетда
2 2022 йил 1 ноябрь, 223-сон Сиёсат
ДАВЛАТ ДАСТУРИ — АМАЛДА
ЭЛЕКТРОН ²УКУМАТДАН РА¯АМЛИ
²УКУМАТ БОС¯ИЧИГА ªТИШ
УНИНГ АФЗАЛЛИКЛАРИ НИМАДА?
Худоёр МЕЛИЕВ, кўрсатилаётган электрон давлат хиз- муаммо ва масалаларни аниқлаш имко- “Лицензия” ахборот тизимида ли- тизими ишлаб чиқилиб, жорий этилди. каби ҳаётий муҳим вазифалар юзага
адлия вазири ўринбосари матлари сифатини ошириш ва рўйхати- нини беради. цензия, рухсатнома ва хабардор қилиш Бу тизим фойдаланувчилари электрон келмоқда.
ни кенгайтириш, аҳоли ва тадбиркорлик каби 78 та давлат хизмати тўлиқ ишга рақамли имзони қўлламаган ҳолда бар-
Бугун мамлакатимизда субъектлари билан бевосита алоқасиз Давлат хизматлари марказлари ор- туширилди. Шунингдек, “Е-Аpp” расмий ча давлат хизматларидан фойдалани- Рақамли ҳукуматнинг ҳуқуқий асо-
электрон ҳукумат соҳасини ўзаро муносабатларни амалга ошириш қали барча хизматларни экстеррито- ҳужжатга электрон апостил қўйиш ва ши, шунингдек, аризачиларни мобиль сини яратишда энг долзарб масала-
ривожлантириш, яъни давлат шаклларини кенг қўллаш, электрон риал тамойил асосида кўрсатиш йўлга “Е-register” апостил қўйилган расмий телефон рақами орқали идентифика- лардан яна бири бизнес жараёнлари
бошқаруви ва иқтисодиёт давлат хизматларини мобиль қурилма- қўйилди. Натижада доимий рўйхатдан ҳужжатларнинг электрон реестри дас- ция қилиш мумкин. реинжиниринг қилиниши, маъмурий
секторларида, шунингдек, лар ва электрон ҳамкорликнинг бошқа ўтган жойидан (пропискага) ёки яшаш турлари ишлаб чиқилди. “Е-Аpostil” хал- жараёнларни тўлиқ рақамлаштириш
давлат хизматлари соҳасида шакллари орқали кўрсатишни янада жойидан қатъи назар, аҳоли ва тад- қаро электрон апостил тизими ёрдамида Албатта, ҳозир “электрон ҳукумат” (ариза топширишдан бошлаб, қарор
замонавий ахборот кенгайтириш катта аҳамиятга эга. биркорлик субъектларига исталган ёки расмий ҳужжатларга (ФҲДЁ органлари тушунчасига изоҳ бериш ёки унинг қабул қилиш жараёнигача), бизнесни
технологияларини жорий этиш ўзига қулай жойдаги Давлат хизматлари хизматлари — туғилганлик, никоҳ, аж- нималигини тушунтиришга ҳожат йўқ. тор идоравий манфаатлардан эмас,
ишлари изчил давом этмоқда. Бу борада Адлия вазирлиги томони- марказига мурожаат қилиб, хизматлар- рим ва ўлим тўғрисидаги гувоҳномалар, Бироқ рақамли технологиялар омма- балки фойдаланувчи манфаатлари-
“Маъмурий тартиб- дан ҳам қатор муҳим ва изчил ишлар дан фойдаланиш имконияти яратилди. ишончномалар, таълим тўғрисидаги лашиб, фойдаланувчилар талаби то- дан келиб чиққан ҳолда “лойиҳалаш-
таомиллар тўғрисида”ги, амалга оширилмоқда. Вазирлик тизими- дипломлар, суд ва терговга оид, нота- бора кучайиб бораётган даврда бос- тириш”дир.
“Лицензиялаш, рухсат бериш да аҳолига Давлат хизматлари марказ- Адлия вазирлиги юртимизда бирин- риал ҳужжатлар ва бошқалар) апостил қичма-босқич электрон ҳукуматдан
ва хабардор қилиш тартиб- лари орқали хизмат кўрсатишнинг янги- чилар қаторида ўз фаолиятига халқаро қўйиш ва тасдиқлаш икки баробар тез ва рақамли ҳукумат босқичига ўтиш Бугунги кунда Адлия вазирлиги то-
таомиллари тўғрисида”ги ча тартиби жорий этилиб, 40 миллионга стандартларни жорий қилиш мақсади- онлайн амалга оширилмоқда. олдимизда турган асосий вазифа монидан мазкур масалаларга алоҳида
ҳамда “Электрон рақамли яқин давлат хизмати кўрсатилди. да “SMS SYSTEMS” консалтинг ком- бўлиб бормоқда. эътибор қаратилиб, қатъий ислоҳотлар
имзо тўғрисида”ги қонунлар, панияси билан биргаликда ахборот Фуқаролик ҳолати далолатнома ёзув- амалга оширилмоқда. Ҳар бир давлат
Президентимизнинг давлат Ҳозир ҳар куни ўртача 40-45 минг фу- хавфсизлиги менежмент тизимини ларини қайд этиш билан боғлиқ давлат Рақамли ҳукуматни яратиш жараёни- хизматининг ҳуқуқий асосини ишлаб
ва бизнес, давлат ва фуқаро қаро Давлат хизматлари марказларидан ISO/IEC 27001:2013 халқаро стандар- хизматларини кўрсатишда блокчейн да норматив-ҳуқуқий базани такомил- чиқиш ва жорий этишда, энг аввало, ав-
ўртасидаги муносабатларни фойдаланмоқда. Марказларда давлат ти талаблари асосида жорий қилди. Бу технология жорий этилгани ушбу соҳа- лаштириш жуда муҳим аҳамият касб томатлаштирилган тизимлар ёрдамида
автоматлаштиришга қаратилган хизматларини кўрсатиш жараёнини ку- эса кўрсатиладиган давлат хизматлари да бюрократияни камайтириш, маълу- этади ва бу жараённи анъанавий метод- қарор қабул қилиш жараёнига эътибор
фармон ва қарорлари соҳа затиб бориш, муаммоларни тезкор ҳал сифатини оширишга, ахборот махфий- мотлар алмашинуви ҳамда муассаса- лар ва қарашлар билан амалга ошириш қаратилмоқда.
ривожида муҳим аҳамият касб этиш ва олинган маълумотлар таҳлили лиги ва ишончлилигини таъминлашга лар, фуқаролар ва бошқа манфаатдор имкони йўқ.
этмоқда. асосида келгусидаги ишларни прогноз- қаратилгани билан аҳамиятлидир. томонлар ўртасидаги ўзаро ҳамкорлик- Хусусан, биргина “Лицензиялаш,
лаш мақсадида Адлия вазирлигида Си- ни яхшилаш, шунингдек, шаффофлик- Ушбу босқичда фуқаролар билан рухсат бериш ва хабардор қилиш тар-
Ўзбекистонни ахборот технология- туацион марказ ташкил этилди. Бундан ташқари, БМТ Тараққиёт ни таъминлаш ва коррупция хавфини муносабатга киришишда ва уларга дав- тиб-таомиллари тўғрисида”ги қонун
лари соҳасида катта салоҳиятга эга дастури ҳамда Европа Иттифоқининг минималлаштириш имконини беради. лат хизматларини рақамли технология- қабул қилиниши билан “Лицензия” ААТ
марказга айлантириш йўлида жуда кат- Бу марказ стратегик бошқарувда ва- “Ўзбекистоннинг қишлоқ ҳудудларида лар ёрдамида тақдим этишда ахборот орқали илгари лицензия ва рухсатнома
та куч ва ғайрат сафарбар этилган. Шу зиятли ёндашувни амалга оширишнинг давлат хизматлари тақдим этишни тако- Бугунги кунда шахсни унинг мобиль хавфсизлигини, шахсий маълумотлар кўринишида тақдим этилган 50 га яқин
мақсадда рақамли иқтисодиётни жадал энг самарали воситаларидан бири бў- миллаштириш ва бошқарув даражасини телефон рақами орқали идентифика- дахлсизлигини таъминлаш, масофадан давлат хизматининг бизнес жараёнлари
ривожлантириш, инсон фаолиятининг либ, динамик ривожланаётган вазият- ошириш” қўшма лойиҳаси билан ҳам- циялаш имконини берувчи “Мобиль-ID” туриб мукаммал идентификация ва ве- тўлиқ автоматлаштирилиб, қарор қабул
барча соҳаларига рақамли технология- ларни изчил, ҳар томонлама таҳлил корликда қатор ишлар амалга оширил- рификация қилиш тизимларини яратиш қилишнинг автоматик равишда амалга
ларни кенг жорий этиш, жумладан, соғ- қилиш асосида муҳим қарорлар тайёр- моқда. оширилишига эришилди.
лиқни сақлаш, таълим ва иқтисодиёт- лаш ва қабул қилиш, тизимдаги асосий
нинг реал секторида ишлаб чиқариш, Хусусан, давлат хизматларини ра- Давлат хизматларини кўрсатиш соҳа-
бошқариш тизимларини автоматлаш- қамлаштириш соҳасида “Лицензия” сини такомиллаштириш, ташкилотлар
тириш, ахборот тизими яхлитлиги ва ахборот тизими, “Е-register” апостил ахборот тизимларини тўлиқ автомат-
барқарор фаолиятини ҳамда ахборот тизими жорий этилди ва “ФҲДЁ яго- лаштириш (рақамлаштириш) юзасидан
хавфсизлигини таъминлаш каби вази- на электрон архиви” маълумотлари Президентимизнинг 2022 йил 22 август-
фалар белгиланган. блокчейн технология асосида тўлиқ даги “2022-2023 йилларда ахборот-ком-
рақамлаштирилди. муникация технологиялари соҳасини
Бу устувор вазифалар ижросида янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбир-
электрон давлат хизматларини ҳар то- лари тўғрисида”ги қарорида белгилан-
монлама такомиллаштириш, хусусан, ган вазифалар ижросини таъминлашда
давлат хизматларини рақамли шаклга вазирлик ва идоралар билан доимий
трансформация қилиш, идоралараро равишда ҳамкорлик ишлари олиб бо-
электрон ҳамкорликни ривожлантириш, рилмоқда.
Бу каби чора-тадбирлар Янги Ўз-
бекистоннинг тараққиёт стратегияси
9-мақсади — “Электрон ҳукумат” тизи-
мини ривожлантириш, электрон давлат
хизматлари улушини 100 фоизга ет-
казиш ҳамда бюрократияни бартараф
этиш йўлидаги муҳим қадамлар сираси-
га киради.
ªЗБЕКИСТОН КªМАГИДА “INFOLIB UZBEKISTAN — 2022”
МОЗОРИ-ШАРИФ
ЗАМОНЛАР ОША САЁ²АТ
ХАЛ¯АРО АЭРОПОРТИ ¯ИЛАЁТГАН ²ИКМАТ КЕМАСИ
¯АЙТА ТИКЛАНДИ
XI Миллий ахборот-кутубхона ҳафталигининг ёрқин саҳифалари
Бошланиши 1-бетда чора-тадбирлар Афғонистоннинг иқтисо- Донишмандлар “Китоб Администрацияси ҳузуридаги Ахбо- таъминланди. Соҳа вакилларига ҳам яратиш борасида самарали тизим
дий ривожланишига кўмаклашиш, бу за- замонлар денгизида саёҳат рот ва оммавий коммуникациялар катта эътибор қаратилмоқда, улар- юзага келаётганидан ниҳоятда мам-
— Аввало, меҳмондўст, афғон замини- миндан амалга ошириладиган парвозлар қилаётган ва ўзининг агентлиги директори А.Ходжаев. нинг фаолияти рағбатлантирилиб, нунмиз.
нинг жафокаш халқига ҳар доим елкадош хавфсизлигини таъминлаш ва аэропорт- қимматбаҳо юкини — Бугунги кунга келиб кутубхона- юксак эътироф этилмоқда, нуфузли
бўла оладиган Ўзбекистон Президентига нинг самарадорлигини янада ошириш йў- авлодлардан-авлодларга лар фаолиятида катта ижтимоий ўз- давлат мукофотларига сазовор бў- Ёш авлоднинг соғлом ўсиши,
миннатдорлик билдираман, — деди Аф- лида муҳим қадам бўлади. ташиётган ҳикмат гаришлар юз бермоқда. Кутубхона либ келмоқда. сифатли таълим олиши ва бар-
ғонистон муваққат ҳукумати ташқи ишлар кемасидир”, дея бежиз имижини кўтариш, маънавий қиёфа- камол шахс бўлиб вояга етишини
вазири ўринбосари Шер Муҳаммад Аббос Делегациямизнинг муборак шаҳар — таъкидламаган. Зеро, айни сини ўзгартириш, ижтимоий салоҳия- — Бу йилги “Ёш кутубхоначилар” таъминлаш, шунингдек, ёшларнинг
Станакзий. — Мамлакатингиз раҳбарининг Мозори-Шарифга ташрифи аэропорт пайтда юртимизда ёшлар тини ошириш мақсадида эътиборга II форуми “Янги Ўзбекистоннинг ин- маданият, санъат, спорт, ахборот
Афғонистонда вазиятни барқарорлашти- электр таъминотини бошқариш пункти очи- маънавиятини юксалтириш молик ишлар амалга оширилаётгани теллектуал салоҳияти — ёшлар қў- технологиялари ва китоб ўқишга
риш, хавфсизликни таъминлаш, тинчлик лиш маросимидаги иштироки билан давом ва уларнинг бўш вақтини қувонарлидир. лида” шиори остида ўтказилмоқда, қизиқишини ҳар томонлама қўллаб-
музокараларини илгари суриш борасидаги этди. Икки томон транспорт вазирлари анъ- мазмунли ташкил этиш — дейди Ўзбекистон Давлат санъат қувватлашга қаратилган 5 муҳим
саъй-ҳаракатини юқори баҳолайман. Шав- анавий рамзий қизил боғични кесганлари- бўйича илгари сурилган Маросимда сўзга чиққанлар Ўз- ва маданият институти талабаси ташаббусни жорий этиш бўйича са-
кат Мирзиёев ташаббуси билан тамомила дан сўнг йиғилганларга мазкур технология 5 та муҳим ташаббусдан бекистонда кутубхона соҳасини ри- Зилола Файзуллаева. — Мен ўтган марали ишлар амалга оширилмоқ-
фойдаланишдан чиққан Мозори-Шариф хусусида маълумот берилди. бири — ёшлар вожлантиришга қаратилган қатор 2021 йилда ҳам ушбу форумда фаол да. Шу муносабат билан бу йилги
халқаро аэропорти фаолияти қайта тик- маънавиятини ҳужжатлар қабул қилинаётгани ва иштирок этиб, Бухорога бир олам Миллий ахборот-кутубхона ҳафта-
ланди. Учиш-қўниш йўлаклари мукаммал Ўтган бир йил мобайнида Ўзбекистон юксалтириш, улар ўртасида чора-тадбирлар кўрилаётганини ало- режа ва илҳомлар билан қайтган лиги билан бирга 2-4 ноябрь кунла-
таъмирланди. Масофавий бошқариш тизи- аэропортларида фаолият юритаётган етук китобхонликни кенг ҳида айтиб ўтди. Жумладан, Прези- эдим. Ўйлайманки, бу сафарги қи- ри “Tashkent BOOKFEST” халқаро
ми ишга туширилди. Аэропортнинг ташқи мутахассислар Афғонистоннинг мазкур тарғиб қилиш йўлида олиб дентимизнинг 2019 йилги 4354-сонли зиқарли тадбирлар ҳам бизга замо- кўргазма-ярмаркаси ҳам ташкил
электр таъминоти тубдан яхшиланди. аэропортига жалб қилинди. Уларнинг ёр- борилаётган эзгу ишлардан қарорида таъкидланганидек, аҳолига навий талабларга жавоб берадиган этилади.
дами билан аэропортнинг учиш-қўниш, бу- мақсад ҳам илмга ташна кутубхона хизматини кўрсатиш мақ- муваффақиятли кутубхона-ахборот
Шунингдек, тадбирда аэропортнинг қу- рилиш йўлаклари, ҳаво кемаси тураргоҳ- ўғил-қизларимиз қалбига садида юртимизда 186 та туман ва фаолияти учун зарур бўлган шахсий Ҳафталик доирасида жамоат ва
рилиши тугалланган объектларини фойда- ларидаги мавжуд нуқсонлар, камчиликлар ҳаётнинг асл ҳақиқатлари, шаҳар кутубхоналари ташкил этилди, ва касбий компетенцияларни, би- халқаро ташкилотлар билан ҳам-
ланишга топшириш ва фаолиятни тиклаш бартараф этилди. ҳикматлари ва сабоқлари кўплаб кутубхоналар қайта реконст- лим, тажриба ва кўникмаларни тақ- корликда соҳа мутахассислари ва
учун зарур жиҳозларни қабул қилиб олиш зиёсини олиб киришдир. рукция қилинди, тўлиқ таъмирланди. дим этади. Бугунги кунда жамиятда китобхонлар учун маънавий-маъ-
ҳужжати имзоланди. Бугунги кунда минта- Учиш-қўниш йўлагининг ёритиш-сигнал Уларнинг моддий-техник базаси ях- кутубхоначи ва кутубхоналар мав- рифий семинарлар, давра суҳбат-
қа давлатлари ўртасидаги савдо-иқтисо- мосламалари ҳам таъмирланди. Натижа- Алишер Навоий номидаги Ўз- шиланиб, замонавий жиҳозлар билан қеини ошириш, ижобий имижини лари, танловлар, тренинглар ўт-
дий алоқа фаол суръатда жадаллашаёт- да аэропорт тунги пайтда ҳам, ноқулай бекистон Миллий кутубхонасида казилади. Шунингдек, нашриётлар
гани мамнуният билан қайд этилди. Ўтган об-ҳаво шароитида ҳам парвозларни қа- “INFOLIB UZBEKISTAN — 2022” ХI иштирокида китоб кўргазмалари,
9 ой давомида мамлакатларимиз ўзаро бул қила олиш имконига эга бўлди. Яна Миллий ахборот-кутубхона ҳафта- ярмаркалари ташкил этиш, мута-
маҳсулот ва хизмат айирбошлаш ҳажми бир аҳамиятли жиҳати шундаки, куз ва лигининг очилиш маросими бўлиб хассисларнинг маънавий-маданий
3,1 миллион тоннани ташкил этди. Бундан қиш мавсумига тўлиқ тайёргарлик кўриш ўтди. Ҳафталик бир вақтнинг ўзида билимини оширишга йўналтирил-
ташқари, трансафғон йўлаги Шимолдан ва бўйича амалий ёрдам кўрсатилди. Бу кў- Ўзбекистон Миллий кутубхонасининг ган тадбирлар, маҳорат дарслари,
Жануби-Шарқий Осиё давлатларидан жа- мак Ўзбекистон томонидан биродар афғон Қорақалпоғистон Республикаси, ви- викториналар ҳам ҳафталик дас-
нубга юк ташиш имконини берди. халқига, Мозори-Шариф аэропортига тех- лоятлар ва Тошкент шаҳар ахборот- туридан ўрин олган. Таниқли фан
ник воситалар етказиб бериш йўли билан кутубхона марказларида ҳам ташкил ва маданият намояндалари, санъ-
“Термиз — Мозори-Шариф — Кобул — амалга оширилди. этилди. аткор ва ижодкорлар иштирокида-
Пешовар” темир йўли қурилиши лойиҳаси ги учрашувлар, театрлаштирилган
ҳам шерикликни мустаҳкамлаши табиий. Хулоса шуки, кўп йиллик тарихга эга Ўз- — Ҳозирги кунда Ўзбекистон саҳна кўринишлари ҳам режалаш-
Экспертлар фикрича, бу Афғонистонни бекистон — Афғонистон муносабати мада- Миллий кутубхонаси умумий фонди тирилган.
қайта тиклаш ва бутун минтақани ривож- ният, урф-одат ва анъаналардаги яқинлик, 7 715 585 нусхани ташкил этади ва
лантиришда стратегик аҳамиятга эга лойи- муштаракликка асосланган сиёсий шерик- уларнинг 6 963 493 таси босма нашр, Бу каби ёрқин саҳифаларга бой
ҳа ҳисобланади. лик ҳамда иқтисодий соҳаларда фаол- 752 092 таси эса электрон шаклдаги маънавий-маърифий анжуманлар
лашиб боряпти. Энди Мозори-Шариф адабиётлардан иборат, — дейди Ўз- тобора сафи ортиб бораётган китоб-
— Мамлакатларимизни азал-азалдан аэропортидан маҳаллий ва хорижий ҳаво бекистон Республикаси Президенти хонларимиз қалбида ўчмас из қолди-
ўхшаш тил, умумий муқаддас дин ва муш- қатнови яна жонланди. Бу, ўз навбатида, риши шубҳасиз.
тарак маънавий қадриятлар бирлаштириб ҳудуднинг иқтисодий ва ижтимоий ривож-
туради, — деди Ўзбекистон транспорт ланишига салмоқли ҳисса қўшади. Мухтасар
вазири Илҳом Маҳкамов. — Мозори-Ша- ТОЖИМАМАТОВА,
риф аэропорти фаолиятини қайта тиклаш Беҳруз ХУДОЙБЕРДИЕВ, “Янги Ўзбекистон” мухбири
бўйича ҳамкорликда амалга оширилган ЎзА мухбири
Тошкент — Мозори-Шариф — Тошкент.
Давр нафаси 32022 йил 1 ноябрь, 223-сон
ИНСОН ҚАДРИ УЧУН
ЯНГИ ТА²РИРДАГИ
МЕ²НАТ КОДЕКСИ
ИЖТИМОИЙ САМАРАДОРЛИК, МАНФААТДОРЛИК ВА
СИФАТ КЎРСАТКИЧИГА ЙЎЛ ОЧАДИ
Одилжон ТОЖИЕВ, ўқитиш, ўзини ўзи банд қилиш фаолия- Ўзбекистон Республикасининг нор- маълумотларини ҳимоялашга хизмат шахс раҳбар бўлиши доимо муҳим бў- этилиши ҳолатлари кўрсатилган, якка
Олий Мажлис Қонунчилик ти “маҳаллабай” ишлашга қаратилган матив-ҳуқуқий ҳужжатларини муҳокама қилмоқда. Муҳими, меҳнат шартнома- либ келган. Шу боис, янги таҳрирдаги меҳнат низоcи медиаторга юборилиши-
палатаси Спикери ўринбосари вертикал тизим асосида юритилаётгани қилиш порталида (regulation.gov.uz) уч сини иш берувчининг ташаббусига кўра кодексда айрим тоифадаги ходимлар ни жорий этиш, меҳнат арбитражи тизи-
аҳоли турмуш фаровонлигини ошириш- маротаба жамоатчилик муҳокамаси- ёки ходимнинг пенсия ёшига тўлиши (раҳбарлар, бош бухгалтерлар) учун ми йўлга қўйилади.
Бошланиши 1-бетда да муҳим омил бўлмоқда. Бу борадаги дан ўтказилган кодекс лойиҳасида ХМТ муносабати билан бекор қилишни та- синов муддати 3 ойдан 6 ойгача узай-
ишлар, шунингдек, сўнгги йилларда конвенциялари ҳамда халқаро шартно- қиқлаш назарда тутилди. Зотан, амал- тирилди. Бунда амалиётда раҳбарнинг Низоларни ҳал қилишнинг муқобил
Депутатларимиз масъуллигида ма- Ўзбекистон ва Халқаро меҳнат ташки- маларда белгиланган қоида ва меъёр- даги кодексда бу борадаги мавжуд бўш- ўзини кўрсата олиши, жамоани бир мақ- имкониятлари кенгайтирилиб, судлар-
ромига етказилган янги таҳрирдаги лоти (ХМТ) ўртасида мажбурий меҳнат- лар ўз аксини топди. Янги таҳрирдаги лиқлар Халқаро меҳнат ташкилотининг сад атрофида бирлаштира олиши учун даги иш ҳажми камайтирилди. Айрим
Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат га қарши курашиш, меҳнат ҳуқуқларига кодексни маромига етказишда халқаро Меҳнат ва бандлик соҳасидаги камси- 3 ойлик синов муддати камлик қилаёт- тоифадаги ходимларнинг меҳнати ҳуқу-
кодекси 2021 йилда Сенатга юборилган риоя этилишини мониторинг қилиш, экспертларнинг, ХМТнинг тавсия ва так- тишларни бартараф этиш тўғрисидаги гани инобатга олинди. қий жиҳатдан тартибга солинди.
эди. Президентимиз 25 октябрь куни меҳнат соҳасига оид халқаро стандарт- лифлари инобатга олинди. Ишчи ҳамда конвенциясига мос келмайди.
Қашқадарё вилоятини ижтимоий-иқ- ларни жорий этиш борасида тизимли иш берувчи меҳнат ҳуқуқи субъекти си- Янги таҳрирдаги кодексда аввал бўл- Бандлик ва меҳнат муносабатлари
тисодий ривожлантириш чора-тадбир- ишлар амалга оширилаётгани халқаро фатида белгиланган кодексда ҳар икки Янги таҳрирдаги Мeҳнaт кoдeксидa маган, яъни иш билaн тaъминлaш жaр- вазирлиги маълумотига кўра, 2022 йил-
лари бўйича ўтказган видеоселектор ҳамжамият томонидан алоҳида эъти- ижтимoий вa ҳуқуқий ҳимoяга муҳтoж иш- aёнлaрини рaқaмлaштириш, электрoн нинг 1 январь ҳолати бўйича меҳнат
йиғилишида янгидан ишлаб чиқилган роф этилмоқда. томоннинг ҳуқуқ ва мажбуриятларига чилaрнинг aйрим тoифaлaри — aёллaр мeҳнaт дaфтaрчaлaрини юритиш, ресурслари сони 19,3 миллион кишини
мазкур Меҳнат кодекси хусусида тўхта- аниқлик киритилиб, уларнинг қўллани- вa oилaвий мaжбуриятлaрни бaжaриш мeҳнaт шaртнoмaлaрини тузиш вa ташкил этиб, 2020 йилнинг мос даври-
либ, ушбу муҳим ҳужжатни, яъни қонун- Аммо айни пайтда халқаро эксперт- лиш доираси кенгайтирилди. билaн шуғуллaнaдигaн шaxслaр, 18 ёшгa ягoнa мaълумoт бaзaсидa рўйxaтдaн га нисбатан 1,1 фоизга ёки 202,6 минг
чиликка киритилаётган янгиликларни ларнинг, ХМТнинг тавсия ва таклифла- тўлмaгaн ишчилaр, нoгирoнлaр, ўрин- ўткaзиш мexaнизмлaри очиб берилган. кишига ошган. Иқтисодиёт тармоқлари-
халқимизга, иш берувчи ва ишчиларга ри таҳлили шуни кўрсатдики, амалдаги Ходим ва иш берувчиларга дошлик асосида ишловчилар, яккa тaр- Шунингдек, мослаштирилган иш вақти да банд бўлганлар сони 13,5 миллион
содда тилда тушунтириш кераклигига Меҳнат кодекси мамлакатимизда ижти- нисбатан тибдaги тaдбиркoрлaр мeҳнaтини тaр- режими белгилангани кучга кирадиган кишини ташкил этиб, ўтган йилнинг мос
алоҳида эътибор қаратди. моий соҳа ва иқтисодиётни ривожлан- тибгa сoлишнинг ўзигa xoс xусусиятлaри кодекснинг муҳим жиҳатларидан. Бу даврига нисбатан 2,3 фоизга (299,3
тириш, жумладан, инвестиция муҳити- қўлланаётган янги акс этган. Масалан, иш берувчи ҳомила- маълум бир ходим ёки ташкилотнинг минг кишига) кўпайган.
Узоқ кутилган кунлар келди. ни яхшилаш, иш билaн тaьминлaшнинг нормалар дор аёлларга бирламчи тиббий-санита- таркибий бўлинмаларидаги ходим-
Президент 2022 йил 28 октябрь куни зaмoнaвий шaкллaри ҳамда кaсб- рия ёрдами муассасаларида антенатал лар гуруҳлари учун иш кунининг бош- 2021 йил январь-декабрь ойларида
“Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат ҳунaргa ўқитиш тизимлaрини жoрий Янги таҳрирдаги Кодексда меҳнат (туғуруққача) парваришлаш (перинатал ланиши, тугаши ва умумий иш куни туман (шаҳар) аҳоли бандлигига кў-
кодексини тасдиқлаш тўғрисида”ги қо- этиш борасидаги кенг кўламли ислоҳот- ҳуқуқларининг тенглиги, меҳнат ва маш- скрининг ва ташхис, мажбурий тиббий муддатини ходимнинг ўзига тартибга маклашиш марказларига 879,5 минг
нунни имзолади. ларга мос келмай қолгани яққол кўзга ғулотлар соҳасида камситишни, меҳнат кўрик ва бошқа мажбурий тиббий муо- солишга рухсат этган ҳолда иш вақти- фуқаро иш топишга ёрдам сўраб му-
ташланди. Кодекс қабул қилинган вақт- эркинлиги ва мажбурий меҳнатни та- лажалар) учун ўртача иш ҳақи сақланган ни ташкил этиш усули ҳисобланади. рожаат қилган. Уларнинг 393,8 минги
Расмий эълон қилинган кундан 6 ой да хусусий сектор улуши атиги 21 фоиз қиқлаш, меҳнат соҳасидаги ижтимоий ҳолда қўшимча бўш кунларни бериши Смeнaли иш, мoслaшувчaн иш вaқти, иш билан таъминланган.
ўтиб кучга кирадиган янги таҳрирдаги бўлган, ҳозир бу кўрсаткич 83 фоиздан шериклик, меҳнат ҳуқуқлари таъминла- лозим бўлади. иш кунини қисмлaргa бўлиш, хизмат
Меҳнат кодексимиз аҳоли, айниқса, иж- ошди. Қолаверса, кундан-кун ривожла- ниши, меҳнат мажбуриятлари бажари- сaфaри пайтидаги иш вaқтлaри вa Эътибор ва рағбатни
тимоий эҳтиёжманд тоифаларни ишга ниб бораётган меҳнат бозорида юзага лишининг кафолатлангани ҳамда ходим- Ходимни иш стажига қараб ишдан бoшқaлaр ҳисобга олинадиган бўлди. кафолатлайди
жойлаштириш бўйича қўшимча кафолат- келган замонавий меҳнат турларига оид нинг ҳуқуқий ҳолати ёмонлашишига йўл бўшатиш нафақасини табақалаштириш
лар белгилангани билан аҳамиятлидир. муносабатлар ҳамда бу борада ишга ту- қўйилмаслиги якка тартибдаги меҳнатга ва бунда айнан ушбу ташкилотда ишла- Меҳнат соҳасидаги ижтимоий шерик- Мамлакатимизда аҳоли бандлиги
ширилган рақамлаштириш технология- оид муносабатлар ва улар билан бево- ган муддатини инобатга олиш назарда ликка оид алоҳида бўлимда мазкур му- масаласи давлат сиёсатининг асосий
Узоқ йиллар давомида эҳтиёжманд, ларининг ўзига хос жиҳатлари ҳисобга сита боғлиқ ижтимоий муносабатлар- тутилган. Дейлик, 3 йилгача иш стажи- носабатларнинг ҳуқуқий асоси очиб бе- устувор йўналиши ҳисобланади. Прези-
кам таъминланган аҳолига моддий- олинмаган. ни ҳуқуқий тартибга солишнинг асосий га эга ходимларга бериладиган ишдан рилган. Ижтимоий шериклик ходимлар, дентимиз ҳар бир чиқишида, ҳудудлар-
маънавий кўмак берилгани ҳақида кўп принциплари сифатида белгиланди. бўшатиш нафақаси ўртача ойлик иш иш берувчилар, ижро этувчи ҳокимият га ташрифида мамлакатимизда давлат
гапирилди, ҳисоботлар топширилди. Сўнгги йилларда меҳнат бозо- ҳақининг 50 фоизидан, 15 йилдан ортиқ органлари ўртасидаги меҳнат ва у би- ва жамият ҳаётида амалга оширилаёт-
Аммо уларнинг бандлигини таъминлаш, ридаги вазият ўзгарди. Соҳага оид Кучга кирадиган кодекс бандлик, ин- иш стажига эга ходимларга ажратила- лан бевосита боғлиқ бўлган ҳамкорлик- ган ислоҳотлар замирида халқимизнинг
“қўлига балиқ эмас, қармоқ бериш” ҳа- қатор норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар дивидуал меҳнат муносабатлари, хо- диган ишдан бўшатиш нафақаси эса ни таъминлашга қаратилган тизимни розилигига эришиш, тадбиркорликка
қида фундаментал қарор ва амаллар асосида кўпгина янги институтлар димларни касбга тайёрлаш, қайта тай- ўртача ойлик иш ҳақининг 200 фоизи- назарда тутади. эркинлик бериш орқали янги иш ўрин-
четга суриб келинарди. Ҳатто мамлака- ҳамда янги механизмлар амалиётга ёрлаш ва малакасини ошириш, айрим дан кам бўлиши мумкин эмаслиги бел- ларини кўпайтиришга асосий эътибор-
тимизда “камбағаллар” борлигини тан киритилгани кодекснинг янги таҳрир- тоифадаги ходимлар меҳнатини тар- гиланган. Иш берувчига эса хoдимлaр Кодексда иш берувчи субъектлар ни қаратиши бежиз эмас.
олмасликка ҳам кўникиб қолгандик. Бу дагисини қабул қилиш заруратини тибга солиш хусусиятлари, ходимлар- билaн муддaтсиз мeҳнaт шaртнoмaси сифатида мулкий ва идоравий ман-
билан кам таъминланган аҳолининг ко- юзага келтирди. нинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, тузиш, шунингдек, муддaтли мeҳнaт сублигидан қатъи назар, ташкилотлар, Мамлакат қачон ривожланади? Қа-
саси оқармади, бири икки бўлмади. Қўл меҳнат низоларини кўриб чиқиш каби шaртнoмaси тузилиши мумкин бўлгaн ёллаш ҳуқуқига эга бўлган ташкилот- чонки халқ бой бўлса, одамларнинг да-
билан берганга қуш тўймас, деганлари- Амалдаги Меҳнат кодекси бозор нормаларни ўз ичига олади. Ҳужжат- мaксимaл муддaтни 5 йилдaн 3 йилгaчa ларнинг алоҳида таркибий бўлинма- ромади ўзи ва оиласини таъминлашга
дек, эҳтиёжманд аҳолига ажратилган иқтисодиётига ўтиш вақтида, яъни нинг 175-моддасига ходимнинг шахсга кaмaйтириш ҳуқуқи бeрилaди. лари ҳамда жисмоний шахслар белги- етса. Ишлаган, меҳнат қилган инсон
моддий ёрдам уларнинг униб-ўсиши, 1995 йилда қабул қилинган эди. 2 қисм, доир маълумотларига оид янги норма- ланган. меҳнатига яраша ҳақ ва муносабатга эга
ривожланишига хизмат қилмади. 16 боб ва 294 моддадан иборат ҳужжат- лар киритилди. Дам олиш кунини давлат байрамла- бўлса. Бунинг учун бу борадаги ҳуқуқий
даги нормаларда давлат ташкилотла- ри (ишланмайдиган байрам кунлари) Коронавирус пaндeмиясигa қaрши масалаларни тартибга солувчи мустаҳ-
Эътиборлиси, Ўзбекистон тарихида ри ва йирик саноат корхоналари ҳамда Президентимизнинг 2019 йил 31 ок- кунларига тўғри келган тақдирда кўчи- чoрa-тaдбирлaрни aмaлгa oширишдaн кам ва пухта ишланган қонунчилик мав-
илк маротаба, яъни 2020 йил январь турли мулкчилик шакллари, айниқса, тябрдаги “Ягона миллий меҳнат тизими” риш қоидаси киритилди. Меҳнат таъ- oлингaн сaбoқлaрни ҳисoбгa oлгaн жуд бўлиши муҳим аҳамиятга эга.
ойида Президентимиз Шавкат Мирзиёев кичик ва ўрта бизнес субъектларидаги идоралараро дастурий-аппарат комп- тилининг минимал давомийлиги кален- ҳoлдa xoдимгa қисмaн иш ҳaқи билaн,
Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатно- меҳнат муносабатлари акс эттирилма- лексини жорий қилиш чора-тадбирлари дарь кунларда (15 иш куни ўрнига 21 лeкин энг кaм иш ҳaқидaн кaм бўлмaгaн Меҳнат бозорининг келажакдаги ри-
масида ҳар қандай мамлакатда бўлгани ган. Бундан ташқари, Ўзбекистон Рес- тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, меҳнат календарь куни) белгиланди. Ходимни тaътил бeриш имкoниятини бeлгилaй- вожи учун хизмат қиладиган янги таҳ-
каби, бизда ҳам камбағал аҳоли қатлами публикаси томонидан сўнгги йилларда шартномасини тузиш ва бекор қилиш, бошқа иш берувчига хизмат сафарига дигaн, шунингдeк, иш ҳaқи тўлaнмaгaн рирдаги Меҳнат кодекси мамлакати-
мавжудлигини очиқ айтди. Ижтимоий на- ратификация қилинган айрим халқаро шунингдек, унга киритилган ўзгартиш юбориш тартиби мустаҳкамланди. тaътилни 6 oйгaчa узaйтирaдигaн мизда ижтимоий соҳа ва иқтисодиётни
фақа ва моддий ёрдам пулини тўлаш ёки конвенциялар ва ҳужжатлар меъёрла- ва қўшимчалар “Ягона миллий меҳнат меъёрлaр жoрий этилади. ривожлантириш, жумладан, инвестиция
улар миқдорини ошириш орқали камба- ри имплементация қилинмаган. тизими” идоралараро дастурий-аппа- Жамоанинг муваффақияти раҳбар- муҳитини яхшилаш борасида мамлака-
ғаллик муаммосини ҳал қилиш мумкин, рат комплексида рўйхатдан ўтказили- нинг салоҳияти, бошқарув услуби ва Меҳнат низоларини кўриб чиқиш жа- тимиз меҳнат қонунчилигини такомил-
деб ҳисоблаш бир томонлама ёндашув Янги таҳрирдаги Меҳнат кодек- ши шартлиги ходимнинг шахсга доир ташаббускорлиги, замонавий фикрла- раёнида жамоатчилик назорати меха- лаштиришнинг асосий йўналишларини
бўлиб, муаммони тўла ечиш имконини си 2017–2021 йилларда Ўзбекистон шига боғлиқ. Ташкилот, идорада қандай низмлари акс эттирилди. Якка меҳнат белгилайди. Мазкур кодекс истиқболда
бермаслиги алоҳида таъкидланди. Республикасини ривожлантиришнинг низолари комиссияларда ёки судда ҳал кичик бизнес субъектлари ва якка тар-
бешта устувор йўналиши бўйича ҳа- тибдаги тадбиркорлик билан шуғулла-
Камбағалликни камайтириш мақ- ракатлар стратегиясини “Фаол инвес- надиган аҳоли меҳнатини ҳуқуқий тар-
садида аҳолида тадбиркорлик руҳини тициялар ва ижтимоий ривожланиш тибга солишга имкон беради. Расмий ва
уйғотиш, уларнинг ички салоҳиятини йили”да амалга оширишга оид давлат норасмий тармоқда мавсумий иш билан
тўла рўёбга чиқариш, янги иш ўринлари дастурининг 135-бандига асосан иш- банд бўлганларнинг меҳнат ҳуқуқлари-
яратиш каби комплекс иқтисодий ва иж- лаб чиқилди. ни тартибга солишдаги бўшлиқ ва қа-
тимоий сиёсатни амалга ошириш бўйи- рама-қаршиликларни бартараф этади.
ча муҳим қадамларни қўйиш кераклиги Кодекс лойиҳасини ишлаб чиқиш жа- Меҳнат муносабатларида коррупция
қайд этилди. раёнида 10 дан ортиқ халқаро ташки- хавфи камайиб, “Ягона миллий меҳнат
лот, жумладан, Халқаро меҳнат ташки- тизими” рақамлаштирилади.
Тарихий Мурожаатномадаги ана шу лотининг қатор конвенциялари, 60 дан
руҳ, кайфият янги таҳрирдаги Меҳнат зиёд давлат тажрибаси ўрганилди. Гендер тенглик, нейтраллик тамо-
кодексида ҳам ўз мужассамини топди. йиллари, имконияти чекланган шахс-
Яъни аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд Янги кодексдаги лар, норезидентларнинг меҳнат қилиш
тоифалари ва уларнинг аниқ мезонлари ўзгаришлар моҳияти ҳуқуқи таъминланади. Иш берувчи-
янги кодексдан ўрин олди. ларнинг меҳнат бозоридаги янги меҳ-
Мамлакатимиз меҳнат қонунчилиги- нат турларидан фойдаланиш имко-
Хусусан, 14 ёшга тўлмаган, ноги- нинг асосий йўналишлари белгиланган нияти яратилади, меҳнат шартномаси
ронлиги бўлган болалари бор ёлғиз янги таҳрирда кучга кирадиган кодекс
ота-она, шунингдек, кўп болали оила- ҳажми амалдагига нисбатан 3 баробар турлари кенгайтирилади ва норасмий
лардаги ота-оналар, умумий ўрта ва катта бўлиб, 600 га яқин моддани ўз тармоқларда ишловчиларни легал-
ўрта махсус таълим ташкилотларини, ичига олади. Унга бандлик, индивидуал лаштиришга эришилади.
касб-ҳунар мактаблари ва коллеж ҳам- меҳнат муносабатлари, ходимларни
да техникумларни тамомлаб касбга эга касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва Мухтасар айтганда, ушбу ҳужжат
бўлган ёшлар, “Меҳрибонлик” уйлари малакасини ошириш, айрим тоифадаги мазкур соҳадаги қатор муаммоларни,
битирувчилари, олий таълим ташки- ходимлар меҳнатини тартибга солиш меҳнат бозоридаги вазиятни инобат-
лотларининг давлат гранти бўйича таъ- хусусиятлари, ходимларнинг меҳнат га олиб, бозор иқтисодиёти талабла-
лим олган битирувчилари, ногиронлиги ҳуқуқини ҳимоя қилиш, меҳнат низола- ридан келиб чиққан ҳолда, қонуний
бўлган, пенсияолди ёшдаги шахслар, рини кўриб чиқишни назарда тутувчи ҳал қилишда, ишлаган ишига, иш бе-
Мудофаа, Ички ишлар, Фавқулодда нормалар қўшилди. рувчи эса киритган сармоясига муно-
вазиятлар вазирликлари, Миллий гвар- сиб тарзда эътибор ва рағбатга эга
дия, Давлат хавфсизлик хизмати қўшин- бўлишини кафолатлайдиган муҳим
ларидаги муддатли ҳарбий хизматдан ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилади.
бўшатилган, жазони ижро этиш муасса-
саларидан озод қилинган ёки суд қаро-
рига кўра, ўзига нисбатан тиббий йўсин-
даги мажбурлов чоралари қўлланилган
шахслар ҳамда одам савдосидан жабр-
ланганлар аҳолининг ижтимоий эҳтиёж-
манд тоифаларига киритилди.
Янги таҳрирдаги кодекс
қабул қилинишининг
зарурати нималарда
кўринади?
Ўзбекистонда аҳолининг даромад-
ли меҳнат билан бандлигини таъмин-
лаш, тадбиркорликка жалб қилиш ва
4 2022 йил 1 ноябрь, 223-сон
САМАРҚАНД САММИТИ ОЛДИДАН
ДАВР ТАЛАБИ ВА ²АЁТИЙ ЗАРУРАТ Бу йўналишда Термиз — Мозо-
ТУРКИЙ ДАВЛАТЛАРНИНГ ТРАНСПОРТ ЙЎЛАКЛАРИ ШУНДАЙ ри-Шариф — Кобул — Пешовар ва
ТАМОЙИЛ АСОСИДА КЕНГАЙМОҚДА Хитой — Қирғизистон — Ўзбекистон
темир йўлларини қуриш лойиҳала-
эътибор қаратаётгани бежиз эмас. рини амалга оширишни жадаллаш-
Президентимиз таъкидлаганидек, тур- тириш муҳим аҳамият касб этмоқда.
кий халқлар яшаб келган минтақалар Ушбу лойиҳалар якунига етказилгунга
минг йиллар давомида Шарқ ва Ғарб, қадар мультимодал ташувларни таш-
Шимол ва Жануб ўртасида транспорт кил этиш орқали транспорт йўлаклари
ва савдо кўприги вазифасини бажарган. ишини йўлга қўйиш керак. Мазкур йў-
налишда томонларнинг биргаликдаги
Янгича ёндашув — саъй-ҳаракатлари билан Хитой — Қир-
бугунги кун эҳтиёжи ғизистон — Ўзбекистон — Афғонистон
транспорт йўлагини ривожлантириш мақ-
Бошланиши 1-бетда Дунёда рўй бераётган сиёсий ва — Тинч океани минтақаси мамлакат- БУГУН ТУРКИЙ ДАВЛАТЛАР ТАШКИЛОТИГА АЪЗО садида жорий йилнинг сентябрь ойида
иқтисодий воқеалар ташкилотга аъзо лари — Хитой — Қирғизистон — Ўзбе- МАМЛАКАТЛАР ЎРТАСИДАГИ САВДО-ИҚТИСОДИЙ Қошғар — Ўш — Андижон — Ғалаба —
Ўзбекистон долзарб давлатлар ўртасидаги ҳамкорлик маса- кистон — Туркманистон — Озарбай- АЛОҚАЛАР ЖАДАЛ РИВОЖЛАНМОҚДА. БИРГИНА 2021 ЙИЛДА Ҳайратон янги транзит йўналиши бўй-
аҳамиятли ташаббусларни лаларини баҳолашга янгича ёндашувни жон — Грузия — Туркия — Европа янги ЎЗБЕКИСТОННИНГ ТДТГА АЪЗО МАМЛАКАТЛАР БИЛАН ТАШҚИ лаб контейнер юк поездининг синов
тақозо этмоқда. мультимодал транспорт йўналишлари САВДО АЙЛАНМАСИ 8,3 МИЛЛИАРД ДОЛЛАРНИ, ШУНДАН қатнови йўлга қўйилди. Йўналишда
илгари сурмоқда ишлаб чиқилди. ЭКСПОРТ ҲАЖМИ 3,1 МИЛЛИАРД ДОЛЛАРНИ, ИМПОРТ иштирок этувчи давлатлар ўз мамла-
Халқаро вазият жадал ўзгариши, 5,3 МИЛЛИАРД ДОЛЛАРНИ ТАШКИЛ ЭТДИ. кати ҳудуди орқали ташиш учун тариф
— Ўзбекистоннинг мазкур ташки- геосиёсий кескинлик кучайиши бугун- Ўзбекистонда рақамли иқтисодиёт- имтиёзларини тақдим этди.
лотдаги ўрни катта. Ташкилот доира- ги кунда биздан юк ташишнинг ташқи ни фаол ривожлантириш, барча соҳа ҳажми икки баробардан кўпроққа ошган. Ўзбекистон — Туркманистон — Каспий
сида шу пайтгача бўлиб ўтган тадбир савдо йўналишларини диверсификация ва тармоқларга замонавий технология- Ташкилотга аъзо давлатлар транс- денгизи — Озарбайжон — Грузия — Бир мажлисда икки
ва мулоқотларда мамлакатимиз ўз та- қилишга комплекс ёндашишни, бир- ларни жорий этиш бўйича комплекс чо- Туркия — Европа, Хитой — ҳужжат
шаббусларини илгари суриб келмоқ- галикдаги саъй-ҳаракатларни амалга ра-тадбирлар кўрилмоқда. Президент порт соҳасида ҳамкорлик қилиш учун Қирғизистон — Ўзбекистон — Қозоғис-
да. Мазкур таклифлар долзарблиги ва оширишни талаб қилмоқда. қарори билан “Рақамли Ўзбекистон — улкан салоҳиятга эга. Уларни самарали тон — Каспий денгизи — Озарбайжон Туркий давлатлар ташкилотининг
амалий натижадорлиги билан алоҳида 2030” стратегияси тасдиқланди. ишлата олиш мамлакатларнинг бар- — Грузия — Туркия — Европа йўна- ўтган йилги саммитида унинг навбат-
ажралиб туради, — дейди Илҳом Маҳ- Бугун дунёда кузатилаётган вазият қарор ривожланишига, кўп томонлама лишларидан фаол фойдаланмоқда. даги саммитини Ўзбекистонда ўтказиш
камов. — Президентимизнинг Туркий транспорт коммуникацияси соҳасини 2021 йилда Ўзбекистон ва Қозоғис- савдо-иқтисодий алоқаларни мустаҳ- Қолаверса, ТДТ доирасида Ўзбекис- тўғрисидаги қарор қабул қилинган эди.
давлатлар ташкилотининг транспорт ривожлантириш ва ташқи савдо юк- тон ўртасида “e-TIR” тизими орқали камлашга хизмат қилади. тон, Қозоғистон, Қирғизистон, Озар- Шунга кўра, 2022 йилнинг 11 ноябрида
соҳасидаги ўзаро боғлиқлик дастурини лари ташилувчи йўналишларни де- синов тариқасида биринчи тажриба юк байжон ва Туркия томонлари иштиро- Самарқанд шаҳрида Туркий давлатлар
ишлаб чиқиш ғояси ҳар бир иштирокчи версификация қилишда умумий ёнда- ташиш ташкил этилди. Бу транспортни Икки юз миллионлик кида Транскаспий халқаро транспорт ташкилоти саммити бўлиб ўтади. Айни
давлат учун қадрли. Бинобарин, бундай шувларни тақозо қилмоқда. Мавжуд рақамлаштириш йўлидаги муҳим қадам катта бозор йўлагини ривожлантириш ишлари пайтда Ўзбекистонда мазкур йирик ан-
дастурга эҳтиёж сўнгги пайтларда Ўзбе- вазиятни ҳисобга олган ҳолда муқо- бўлди. олиб борилмоқда. жуманга пухта тайёргарлик кўрилмоқда.
кистон ва бошқа туркий мамлакатларда бил транспорт йўналишларини ривож- Ташкилотга аъзо давлатлар жойлаш- Саммитолди турли учрашув ва музока-
транспорт инфратузилмасини ривож- лантириш, ТДТга аъзо мамлакатлар Худди шу йили туркиялик ҳамкорлар ган 4 миллион квадрат километр май- Президентимизнинг Туркий кенгаш- ралар ташкил этилмоқда. Бундан биз-
лантириш, транспорт йўналишларини ва минтақа давлатлари билан ҳамкор- билан биргаликда халқаро юк ташиш дондаги қарийб 200 миллион аҳолини нинг 2021 йил март ойида бўлиб ўтган нинг соҳа ҳам мустасно эмас, албатта.
диверсификация қилиш, транзит билан ликда халқаро юк ташувларни янада соҳасида “e-Permit” электрон рухсатно- қамраб олган макон — бу катта бозор. норасмий саммитидаги нутқида таъ- Хусусан, 27-28 октябрь кунлари пойтах-
боғлиқ жараёнларни соддалаштириш енгиллаштириш, рақамли техноло- ма тизими ишга туширилди. Рақамлаш- Қолаверса, Марказий Осиё минтақаси- кидланганидек, Марказий Осиё орқали тимизда Туркий давлатлар ташкилоти
борасида салмоқли ишлар амалга оши- гияларни жорий қилиш ҳамда минта- тириш темир йўл ва ҳаво транспорти даги туркий тилли давлатларда ишлаб асосий жаҳон бозорларига, жумладан, транспорт вазирлари мажлиси бўлиб
рилгани билан боғлиқ. Бироқ туркий қанинг транзит салоҳиятини ошириш соҳасида ҳам фаол кечмоқда. чиқарилган турли товарларнинг Европа Хитой, Ҳиндистон, Покистон ва Осиё- ўтди. Эътиборлиси, унинг якунлари бў-
давлатлар транспорт тизимининг интег- муҳим аҳамият касб этмоқда. бозорларига экспортини ташкил этишда нинг бошқа мамлакатларига, шунинг- йича икки муҳим ҳужжат келишилди. Бу-
рациялашув жараёни тўлиқ якунланга- Ўзбекистон туркий тилли давлатлар Озарбайжон ва Туркия транспорт йў- дек, Озарбайжон ва Туркия орқали Ев- лар — Ўзбекистон илгари сурган Туркий
ни йўқ. Европа ва Осиё ўртасидаги энг қисқа ташкилотига аъзо давлатлар портлари- лаклари жуда самарали ва қулай имко- ропа бозорларига чиқишни таъминлаш давлатлар ташкилотига аъзо давлатлар
трансконтинентал йўналишлар туркий дан юк ташишни ташкил этишда фаол. ният яратади. муҳим аҳамиятга эга. ўртасида халқаро аралаш юк ташиш
Ўзбекистон раҳбари томонидан так- давлатлар орқали ўтади. Шунинг учун тўғрисида битим ва Ўзбекистон Респуб-
лиф этилган транспорт соҳасидаги ўза- уларнинг бирлашуви ва интеграцияла- Статистик маълумотларга кўра, ўтган Туркий тилли давлатлар ҳамкор- Бугунги кунда Ҳиндистон ва Покис- ликаси Транспорт вазирилиги томони-
ро боғлиқлик дастури тегишли инфра- шуви нафақат транзит юк ташиш ҳажми йили Ўзбекистоннинг Қозоғистон ва Турк- лик кенгашининг ўтган йилги сам- тоннинг Европа Иттифоқи мамлакатла- дан ишлаб чиқилган транспорт соҳаси-
тузилмани яратишда ташкилотга аъзо ошишига олиб келади, балки Евроосиё манистон портлари орқали юк ташиш мити доирасида давлат раҳбарлари ри ҳамда Хитой билан товар айирбош- да ўзаро боғлиқлик дастури.
мамлакатлар фаолиятини мувофиқ- қитъасининг барча мамлакатлари риво- бир овоздан мавжуд ва истиқболли лаш умумий ҳажмининг 97 фоизи денгиз
лаштиришни такомиллаштиришга қара- жига фаол ҳисса қўшади. минтақавий транспорт йўлакларидан орқали амалга оширилади. Шу нуқтаи Бундан ташқари, стратегик ҳамкор-
тилгани билан аҳамиятлидир. аъзо давлатларнинг умумий ман- назардан, ТДТ мамлакатлари маконида- ликни давом эттириш мақсадида те-
Ўзбекистонда кейинги йилларда ҳу- фаатлари йўлида фойдаланиш ва ги транспорт йўлакларига қуруқликдаги мир йўллар, портлар маъмуриятлари
Бугун Туркий давлатлар ташкилотига дудларни бир-бирига боғлай оладиган уларни Транскаспий халқаро транс- йўналишда жозибали ва қулай транзит раҳбарлари ва ишчи гуруҳларнинг уч-
аъзо мамлакатлар ўртасидаги савдо-иқ- янги транспорт коммуникацияларини порт коридорига Шарқ — Ғарб йўна- чорраҳа сифатида қаралмоқда. рашувлари ташкил этилди. Улар жуда
тисодий алоқалар жадал ривожланмоқ- барпо этиш бўйича фаол ҳаракатлар лишида интеграция қилиш тарафдо- фойдали ва самарали бўлди.
да. Биргина 2021 йилда Ўзбекистоннинг амалга оширилмоқда. Термиз — Мозо- ри эканини маълум қилганди. Мультимодал транспорт коридор-
ТДТга аъзо мамлакатлар билан ташқи ри-Шариф — Кобул — Пешовар ҳамда лари салоҳиятидан янада самарали Хусусан, йиғилиш давомида “Ўзте-
савдо айланмаси 8,3 миллиард дол- Хитой — Қирғизистон — Ўзбекистон те- Транскаспий халқаро транспорт ко- фойдаланиш учун ТДТ мамлакатла- мирйўлконтейнер” АЖ ҳамда Қозоғис-
ларни, шундан экспорт ҳажми 3,1 мил- мир йўллари қурилиши лойиҳалари шу- ридорини Шарқ — Ғарб йўналишида ри ва бошқа минтақалар ўртасида тоннинг “Актау” ва “Курик” портлари
лиард долларни, импорт 5,3 миллиард лар жумласидандир. ривожлантиришнинг қўшма мақсади глобал узлуксиз етказиб бериш зан- ўртасида ҳамкорлик меморандуми им-
долларни ташкил этди. “Туркий дунё нигоҳи — 2040” стратегик жирини яратувчи ягона транспорт золанди. Шунингдек, Ўзбекистон Рес-
Бундан ташқари, минтақа давлат- ҳужжатида ўз ифодасини топган. тармоғини шакллантиришни якун- публикаси Транспорт вазирлиги ҳамда
Ўзбекистоннинг ТДТ давлатлари би- ларининг биргаликдаги саъй-ҳаракат- лаш зарур. Туркиянинг транспорт ва инфратузилма
лан 2021 йилда юк ташиш ҳажми 27,6 лари билан Хитой — Қирғизистон — Ўзбекистон Каспий денгизи орқа- вазирлиги рухсатнома бланкаларини
миллион тоннани ташкил этган бўлиб, Ўзбекистон — Афғонистон ҳамда Осиё ли ўтувчи Хитой — Қирғизистон — айирбошлашнинг электрон “е-Рermit” ти-
унинг 80 фоиздан ортиғи темир йўл, зими фаолиятига старт берилди.
18 фоиздан ортиғи эса автомобиль
транспорти ҳиссасига тўғри келган. Мазкур ҳужжатлар ва учрашувлар
Транспорт коммуникацияси соҳасида- туркий давлатлар ҳудудидан ўтувчи
ги ўзаро боғлиқликни таъминлаш иқ- транспорт йўлакларини тизимлашти-
тисодий алоқаларнинг янада тараққий риш, уларнинг ҳудудида транспорт ҳа-
этиши ҳамда ТДТга аъзо мамлакатлар ракатини кўпайтиришга кўмаклашиш,
ва минтақаларнинг умумий ривожлани- транспорт йўлаклари жозибадорлиги-
шида муҳим ўрин тутади. ни ошириш, мамлакатлар транспорт
инфратузилмасининг илғор ривожла-
Айни шу жиҳатларни инобатга ол- нишини рағбатлантиришда қўл келади.
сак, давлатимиз раҳбарининг транс- Амалдаги халқаро транспорт йўлаклари
порт ва транзит соҳасидаги ҳамкор- самарадорлигини ошириб, янгиларини
ликни тизимли асосда йўлга қўйишга шакллантиради. ТДТ мамлакатларига
янги бозорларга чиқишни таъминлаб,
йўналишларни диверсификация қилиш,
ташиш географиясини кенгайтириш,
шунингдек, қўшимча транзит ҳажмлари-
ни жалб қилиш имконини яратади.
Туркий давлатлар ташкилоти ҳамкор-
лиги ана шундай самарали алоқалар
орқали бойиб бораётгани билан аҳа-
миятлидир.
“Янги Ўзбекистон” мухбири
Дилшод УЛУҒМУРОДОВ
ёзиб олди.
ҲАЁТИМНИ ЎЗГАРТИРГАН КУН Унга биноан, Соғлиқни сақлаш ва-
зирлиги, Қашқадарё вилояти ҳокимли-
ПРЕЗИДЕНТИМИЗ ТАШАББУСЛАРИМНИ ги ҳамда “Doktor Boboev health center”
¯ªЛЛАБ-¯УВВАТЛАДИ хусусий клиникаси ва “Neo institute
of Mediсal Sciences and Technology”
Алишер БОБОЕВ, Хусусан, Президентимизнинг тад- Тиббиётда анча йиллардан буён 900 га яқин юқори малакали шифо- малакасини ошириш масаласи ҳам (Ҳиндистон), Истанбул соғлиқ билим-
Китоб туманидаги “Doktor Boboev биркорлар билан очиқ мулоқотлари ишлайман. Бу соҳада кадрлар ма- корга эҳтиёж бор. Республика миқё- шу пайтгача фақатгина давлат та- лари университети (Туркия) билан
health center” клиникаси раҳбари ташкил этилмоқда. Бу эса айнан соҳа- саласи жуда катта муаммо. Бугунги сида эса бу кўрсаткич янада ортиши сарруфидаги марказларда амалга ҳамкорликда Қарши халқаро тиббиёт
да катта ўзгаришларга сабаб бўляпти. кунда биргина Қашқадарё вилоятида аниқ. Шунингдек, мавжуд кадрлар ошириб келинмоқда. Клиникамиз ҳу- университетини ташкил этиш ишла-
Бугун юртимизда ҳар бир соҳада улкан Натижада тадбиркорлик тараққиётига зурида жорий йилдан малакали кадр- ри бошлаб юборилди. Демак, қисқа
янгиликлар рўй бермоқда. Оқсаётган ғов бўлаётган тўсиқлар олиб ташлан- лар тажрибасини ошириш нодавлат фурсатларда расмий ишлар якунига
йўналиш бўлса, жиддий эътибор моқда. марказини ташкил этдик. Аммо ҳали етгач, янги тиббиёт олийгоҳи очилади.
қаратилиб, тезда ривожланиш босқичига тўлиқ ишлаб кетиши учун вақт зарур Бу эса нафақат вилоятимизда, балки
олиб чиқишга ҳаракат қилинмоқда. Шифокор бўлганим боис, тиббиёт эди. Очиқ мулоқот чоғида дастлаб ху- бутун юртимизда малакали кадрларга
Жумладан, тадбиркорликда шу пайтга йўналишида тадбиркорлик қиламан. сусий секторга ҳам шифокорлар ма- бўлган эҳтиёжни қондиришга хизмат
қадар кўп тўсиқлар мавжуд эди. Бу эса Айни пайтда Китоб туманида ташкил лакасини ошириш ваколати берилса, қилади.
ишбилармонлик муҳитига салбий таъсир қилган “Doktor Boboev health center” бу борада кенг қулайликлар яратили-
кўрсатмасдан қолмаётганди. Аммо хусусий клиникамизда мураккаб жар- шини айтдим. Давлатимиз раҳбари Мен учун давлатимиз раҳбари би-
кейинги пайтда соҳада қатор ислоҳотлар роҳлик амалиётларини ўтказяпмиз. бу таклифимни маъқуллаб, рухсат лан ўтказилган очиқ мулоқот тарихий
рўй берди. Бунинг учун барча имкониятлар яра- берди. Шунингдек, вилоятда хусусий кун сифатида муҳрланиб қолади. Бои-
тилган. тиббиёт олийгоҳи очиб, инвесторлик си, юртимиз тиббиёти ривожи учун
қилиш таклифимни ҳам билдирдим. билдирган ҳар бир таклифим инобат-
Жорий йил 22 август куни тадбиркор- Бу ҳам Президентимизга маъқул кел- га олиниб, амалга ошишига имкон бе-
лар билан ўтказилган очиқ мулоқотда ди. Ҳозир иккала таклиф бўйича ҳам рилгани жуда қувончли бўлди. Прези-
мен ҳам иштирок этиб, таклифларимни ишлар жадал кечяпти. дентимиз ишончини оқлаб, астойдил
билдирдим. Фикрларимни Президенти- меҳнат қилиб, Янги Ўзбекистонда янги
миз маъқуллагани ўз ишимга қизиқи- Яқинда Вазирлар Маҳкамасининг ислоҳотларни амалга оширишга ҳа-
шимни янада оширди. Бир сўз билан “Қарши халқаро тиббиёт университе- ракат қиламиз. Нафақат менинг так-
айтганда, ўша учрашувда тарихий ўзга- тини ташкил этиш тўғрисида”ги қаро- лифим, балки шу куни ўз фикрларини
ришларга асос солинди. ри лойиҳаси эълон қилинди. билдирган тадбиркорларнинг ҳам ҳар
бир сўзига эътибор қаратилди ва ўзга-
ришлар қилиниши айтилди. Бу амалда
рўй бермоқда. Бу ҳақиқатни ўз фао-
лиятим мисолида кўриб, гувоҳи бўлиб
турибман.
ЎЗБЕКИСТОН Нигоҳ 52022 йил 1 ноябрь, 223-сон
ТАРАҚҚИЁТ ОДИМЛАРИ
ТИНЧ, ОБОД ВА
ФАРОВОН МАСКАН
ХАЛҚИМИЗ КЎЗ ОЛДИДА МАҲАЛЛА ИНСТИТУТИ
ШУНДАЙ НАМОЁН БЎЛМОҚДА
Наим ОБЛОМУРОДОВ, Тафовут қиёсда кўринади газ баллони талабгорларга етказиб объектларни қуриш (таъмирлаш) ва бўлган биттадан туманида тажриба ва бошқа муҳим соҳаларда сезиларли
Тошкент молия институти берилди. ободонлаштиришга 1,4 триллион сўм тариқасида аҳолининг мол-мулк ва ер ўзгариш ясаш учун ҳам шу ҳудуддаги
профессори, тарих фанлари Янги Ўзбекистонда эл азиз, инсон ажратилади. Бу кичкина маблағ эмас. солиғини ундириш маҳалланинг ўзига айнан ўша тизим ходимларининг дои-
доктори азиз. Бунга исбот учун мисолни олисдан Қишлоқ ва маҳалла кўчаларини обо- “Инсон қадри учун” тамойилининг ама- ўтказилади. Бундан тушган маблағ ма- мий иштироки муҳим аҳамиятга эга.
излашга асло эҳтиёж йўқ. Ҳар биримиз донлаштириш йўналишида 1 минг 473 лий ифодаси бу. ҳалла бюджетида қолади.
Бошланиши 1-бетда ён-атрофимизга назар ташласак бас, ис- километр пиёдалар йўлаги, 952 кило- Маҳаллабай ишлаш, таъбир жоиз
ботини кўрамиз. Эл азиз бўлмаганида, метр велосипед йўлаги, 1 минг 781 та Шу мақсадда жорий йилги дастурлар Маҳаллабай ва фуқаробай иш бўлса, барча соҳа мутасаддиларининг
Тарихий манбаларда қайд этилиши- шаҳар ёки туман марказларини қўйинг, спорт майдончаси ва 381 та болалар доирасида 4 минг 100 та маҳаллани услублари айни дамда аҳоли му- бир ёқадан бош чиқариб, маҳаллалар-
ча, жез даври ёдгорлиги бўлган Сопол- овуллар, қишлоқлар, маҳаллаю кўча- майдончаси таъмирланди. обод қилиш, болалар боғчаси, мактаб, рожаатлари ва жамиятдаги кўплаб даги муаммолар, аҳоли турмушидаги
литепада саккизта оила яшаган. Ке- лар шунчалик обод бўлармиди?! Саҳро соғлиқни сақлаш, сув, электр, канали- муаммоларни бартараф этишда бар- муҳим масалаларни биргаликда ҳал
йинчалик уларнинг сафига патриархал ичра сўлиб, харобага айланган Мўйноқ Бундан ташқари, Жаҳон банки ва зация билан боғлиқ муаммоларни ҳал ча соҳалар учун энг самарали йўл этишидир.
тизим асосида юздан ортиқ оила қўшил- шундай кўркам қиёфа касб этармиди?! Осиё инфратузилмавий инвестициялар қилишга бюджетдан қарийб 29 трил- экани ўз исботини топмоқда. Хусусан,
ган. Катта оилалар жамоасини оқсоқол- Ҳатто номи ҳам йўқ бўлиб кетган Бўза- банки билан ҳамкорликда “Қишлоқ ин- лион сўм ажратилди. Бунинг эвазига маҳаллабай ишлаш тизими мураккаб Жойлардаги муаммоларни маҳал-
лар бошқарган, улар эса, ўз навбатида, тов обод бўлармиди?! Нукус гуллаб-яш- фратузилмасини ривожлантириш” ло- 434 та маҳаллада ички йўллар таъмир- бўлишига қарамай, ҳар бир инсоннинг лабай аниқлаш ва бартараф этиш, ма-
оқсоқоллар кенгашига бирлашган. наб, туманлар шунчалик ўзгарармиди?! йиҳаси доирасида Фарғона, Андижон, ланди. 672 та маҳаллага ичимлик сув дардини тинглаш, ҳаётини тубдан ўз- ҳалла паспортидаги мезонлар асосида
Биргина Оролбўйида “Обод қишлоқ” Наманган, Сирдарё ва Жиззах вилоят- тармоғи тортилди. 34 та янги мактаб гартириш, жамият тараққиётини иқти- “қизил”, “сариқ” ҳамда “яшил” ҳудудларга
Наршахий “Бухоро тарихи” acapи- ва “Обод маҳалла” дастури доирасида ларидаги 21 та туман, 60 та қишлоқда барпо этилди, 338 таси реконструкция содий ўсишлар билан эмас, балки аҳо- ажратилган ҳолда барча маҳаллаларни
да Бухорода бундан минг йил аввалги 80 дан ортиқ қишлоқ ва овулнинг қиёфа- қиймати 485 миллиард сўмлик лойиҳа- қилиниб, 360 таси таъмирланди. Уларда лининг ўз ҳаётидан мамнунлиги билан “яшил” ҳудудга ўтказиш чораларини кў-
маҳаллалар ҳақида маълумот бериб си тубдан янгиланди. Қорақалпоғистон- лар бошланди. “Обод қишлоқ” ва “Обод қўшимча 78 минг ўқувчи таълим оли- риш, ҳудудларда “Обод қишлоқ” ва “Обод
ўтган. Алишер Навоий эса “Ҳайрат нинг ўзида аҳолининг яшаш шароитини маҳалла” дастурлари доирасида инсон шига имконият яратилди. Шунингдек, ўлчаш каби мезонларни кун тартибига маҳалла” дастурлари ижросини таъмин-
ул-абpop” асарида “Маҳалла шаҳарча яхшилаш мақсадида ўн мингдан ортиқ ҳақ-ҳуқуқлари масаласида адолатни 580 та трансформатор, 20 минг кило- чиқарди. лаш мақсадида тегишли вазирлик ва идо-
ичидаги шаҳарчадир”, деб ёзади. Та- хонадонли янги уй-жойлар қурилди. За- таъминлаш мақсадида янги механизм- метр тармоқ янгиланиб, 413 та маҳал- раларнинг масъул ходимларидан иборат
рихчилар Амир Темур даврида маҳал- монавий боғчалар, мактаблар, соғлиқни лар, институтлар жорий қилинди. ладаги 1,5 миллион аҳолининг электр Ушбу тизим, ўз навбатида, сиёсий ча- ишчи гуруҳлар тузилган. Улар кўмагида
лалар ривожланиб, равнақ топганини сақлаш, маданият ва спорт масканлари- таъминоти яхшиланди. қирув ҳам ҳисобланади. Унга кўра, иж- одамларни қийнаётган кўплаб ижтимоий
эътироф этади. Маҳалла жамоавий ни-ку санаб адоғига етиш мушкул. Ижтимоий соҳаларни ривожланти- тимоий-иқтисодий ислоҳотлар, ички ва муаммолар ечим топмоқда.
яшашнинг, ўзини ўзи бошқаришнинг риш мақсадида “Обод қишлоқ” ва “Обод Бугунги кунда юртимизда 9 минг ташқи ресурслар ҳисобига амалга оши-
ўзига хос кўриниши эканини эътибор- Яқин-яқингача қорақалпоғистонлик- маҳалла” дастурлари доирасида 966 та 370 та маҳалла бор. Президентимиз риладиган лойиҳалар, турли идора ва Хусусан, ўтган йили ишчи гуруҳлар
га олсак, юртимизда бугунги тараққий лар оғир жарроҳлик амалиёти учун узоқ мактаб, 550 та мактабгача таълим ҳам- топшириғига кўра, уларнинг ҳар бири- ташкилотларнинг “фаолият йўлаклари” томонидан юртимиздаги мураккаб ва-
этган жамиятни барпо этишга интилиш йўл босиб, не машаққатда Тошкентга да 331 та тиббиёт муассасаси, 13 та ма- га тегишли мутасаддилар, жойлардаги маҳаллалар бўйича ташкил этилади. зиятдаги маҳаллаларнинг ички йўллар,
анча олдин бошланганига гувоҳ бўла- келар эди. Бугун эса бундай амалиёт- даният объекти, 59 та спорт иншоотида раҳбарлар бориб, аҳоли билан учрашиб, ичимлик сув ва электр таъминотини
миз. Чунки маҳалла халқимизнинг мен- лар Нукус шаҳри, Хўжайли, Беруний ту- қуриш-таъмирлаш ишлари бажарилди. одамларни қийнаётган муаммолар рўй- Бунинг натижасида айни вақтда юр- йўлга қўйиш, ирригация тармоғини ях-
талитети, дунёқараши асосида пайдо манларида ўтказилмоқда. Қанча-қанча Маҳаллаларда туризм инфратузил- хати шакллантирилган. Хусусан, йўл, тимизда кечаётган ўзгаришлар моҳия- шилаш бўйича кўплаб муаммолари
бўлгани учун йиллар силсиласида ҳам инсонлар соғлом ҳаётга қайтмоқда. масини ривожлантириш учун 11 та ма- ичимлик сув, суғориш тизими, электр тида “маҳаллабай” сўзининг аҳамияти ҳал этилди. Жумладан, чекка маҳалла-
ўз аҳамиятини йўқотмади, аксинча, ри- даний мерос объекти, 55 та туризм ва таъминоти, таълим ва тиббиёт билан кундан-кун ортиб бормоқда. Мазкур лардаги ариқ ва зовурлар тозаланди,
вожланиб, замонавий кўринишга эга Тўғри, биз боболаримиз каби уруш ёндош инфратузилма объекти, 255 ки- боғлиқ 12 мингта масала кўтарилган. амалиёт натижасида барча ташкилот мевали ва манзарали дарахт кўчатлар
бўлиб борди. ва унинг оқибатларини кўрмадик. Оч- лометр йўл, 45 та муҳандислик-комму- 4 минг 979 та маҳаллада режалашти- ва идораларнинг жойлардаги фаолия- экилди. Маиший чиқинди тўплаш маска-
лик, қаҳатчилик нималигини билмадик. никация тармоғи таъмирланди. рилган 5 минг 695 та қурилиш-таъмир- ти айнан маҳаллалардаги ўзгаришлар ни тартибга келтирилди. Мингдан зиёд
“Маҳалла” сўзи замирида бағри- Аммо бизнинг ҳам ёшларга айтиб бе- лаш лойиҳаси учун “Обод қишлоқ” ва ва бу орқали муаммоларнинг ҳал эти- тунги ёритқич мосламаси ўрнатилди.
кенглик, ахлоқ, поклик, ростгўйлик, радиган, уларни бу кунларнинг қадрига Асосий эътибор ҳудуддаги ишсиз- “Обод маҳалла” жамғармаларига 1 трил- лишига қаратилгани билан янада аҳа-
омонатга хиёнат қилмаслик, меҳр- етишга ундайдиган, даъват этадиган хо- лик билан боғлиқ муаммоларга ечим лион 700 миллиард сўм йўналтирилиши миятлидир. Шунингдек, аҳоли саломатлигини сақ-
оқибат, дўстлик, садоқат, киндик қони тираларимиз бор. Зеро, биз мустақил- топишга қаратилди. Бунда биринчи айтилди. Эҳтиёжга қараб, йил якунига лаш мақсадида 80 мингдан ортиқ фуқаро
тўкилган жойнинг қадрига етиш, уни ликнинг дастлабки йилларидаги, ҳатто навбатда, ижтимоий ҳимояга муҳтож, қадар яна 1 триллион сўм ажратилади. Ҳамжиҳатлик — тиббий кўрикдан ўтказилиб, уларнинг
қадрлаш каби ҳаётий тушунчалар яқин йилларгача давом этган қийинчи- энг оғир шароитда яшаётган ногирон- давр тақозоси 6 мингга яқинига бепул дори-дармон,
жамулжам. Унинг бағрида сахийлик, ликларга гувоҳ бўлдик. лиги бор шахслар, кам таъминланган, Маҳаллаларда турмуш шароитлари- қарийб 1,5 минг нафарига ногиронлик
эл-улусни англаш, унинг манфаатини ни яхшилашда “Ташаббусли бюджет” Маҳалладаги муаммолар ва аҳоли- аравачаси, қўлтиқтаёқ ҳамда протез-
ўз манфаатидан устун қўйиш, соғлом Масалан, узоқ ва яқин тарихимизга боқувчисини йўқотган оилалар, ишсиз лойиҳаси айни муддао бўлмоқда. Жо- нинг кундалик маиший масалаларини ортопедия воситалари тарқатилди.
оила ва фарзандга эга бўлиш, бола- дахлдор бўлган пахта йиғим-терими инсонларнинг муаммосини ҳал қилишга рий йилнинг иккинчи ярмида бу лойи- ҳал этиш биргина тизим ходимлари Эҳтиёжманд 6,5 мингга яқин фуқаро-
ларни эл-юрт хизматига ярайдиган ғала-ғовурларини эсга олайлик. Ўқувчи эътибор қаратилди. Энг муҳими, бугун ҳада 9 минг 201 та (98 фоиз) маҳалла ёрдамида бартараф этиш имконсиз. га маиший техника, тикув машинаси
инсонлар қилиб тарбиялаш, ота-она мактабга борса, ўқитувчи пахтада, бе- ана шу саъй-ҳаракатлар ўз самарасини иштирок этди. Овоз бериш якунларига Шу сабабли, бу жараёнда ҳар бир соҳа ва озиқ-овқат маҳсулотлари, мингдан
ва бошқа катталарни ҳурмат, кичик- мор шифохонага борса, шифокор пах- бермоқда. кўра, 1 минг 221 та маҳалладаги 1 минг масъулларининг иштироки ва арала- зиёд юртдошимизга моддий ёрдам кўр-
ларни иззат қилиш, ҳаромдан ҳазар, тада, давлат идоралари эшигига “Ҳам- 418 та лойиҳа ғолиб топилиб, улар учун шуви муҳим. Жойларда маҳаллабай сатилди.
олижаноблик, қўшниларга, атрофда- ма пахта теримида”, деб ёзиб, қулф Кўз ўнгимиздаги жами 1 триллион сўм ўтказиб берилди. ишлаш механизмининг асосини ана шу
гиларга мурувват сингари сифатлар урилган. Бошингга тош қуласа ҳам, янгиланишлар тамойил — барча соҳа вакилларининг Янги тизим нима беради?
тарбияланади, ҳаётга татбиқ этилади. додингни эшитадиган одам йўқ. Ўша Президентимиз аҳоли талабини қа- ҳамжиҳат бўлиб, ҳудудлардаги масала-
Шу сабабли, одамлар азалдан ўз ма- пайтлари “Ҳали шундай кунлар келади, Ҳозир ислоҳотлар шиддат билан ноатлантириш ва маҳаллаларни обод ларни ечишга комплекс ёндашуви таш- Аввало, маҳалладаги ижтимоий-
ҳалласини қадрлаган. Унинг равнақи, “Нима муаммонг бор?” деб уйингга бо- давом этаётгани учун ҳаётимизда ҳар қилиш мақсадида “Ташаббусли бюд- кил этади. иқтисодий ҳолатни хонадонбай ўрга-
аҳолисининг фаровонлиги учун қўли- риб, эшигингни тақиллатиб туришади”, куни бирор муҳим ўзгариш, янгилик жет” лойиҳасини янада кенгайтириш ниш, жумладан, аҳолининг бандлик
дан келадиган барча ишни қилган. Бу деса, ким ишонарди?! бўляпти. Буни кўпчилик ўз турмушида таклифини билдирди. Ҳар бир маҳал- Айтайлик, бугун одамларнинг энг му- даражасини, оилаларнинг даромад
ҳам яққол ҳис қилмоқда. Сўнгги уч йил- ла ўзининг муаммосини мустақил ҳал ҳим муаммосига айланиб бораётган газ манбаларини, томорқадан фойдала-
ерда истиқомат қиладиган одамлар Президентимизнинг 2021 йил 2 ап- да “Обод қишлоқ” ва “Обод маҳалла” этиши учун келгуси йилдан “Маҳалла ва иссиқлик таъминотини яхшилаш ма- ниш ҳолати ҳамда даромадли меҳнат-
туғишган оғa-ини, опа-сингил, қон-қа- релдаги “Обод қишлоқ” ва “Обод ма- дастурлари доирасида 1500 дан ортиқ бюджети” тизими жорий этилади. Энди саласини “Ҳудудгазтаъминот” АЖнинг га интилиш ва эҳтиёжларини таҳлил
риндош каби меҳр-оқибатли бўлиб, ҳалла” дастурларини амалга ошириш қишлоқ ва маҳалладаги йўл-транспорт ҳар бир вилоятнинг солиқ тушуми паст жойлардаги масъуллари иштирокисиз қилиш имконияти пайдо бўлади. Тад-
яхши ва ёмон кунларда бир-бирини бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғри- инфратузилмаси, муҳандислик-комму- ҳал этиб бўлмайди. Шунингдек, сув, йўл биркорликни ривожлантиришга туртки
қўллаб-қувватлаган. сида”ги қарори асосида барча туман ва никация тармоқлари ҳамда ижтимоий берадиган омиллар ва йўналишлар
шаҳардаги жами 7 минг 794 та қишлоқ соҳа объектларида қурилиш ва ободон- белгиланиб, уларни ишга солиш ор-
Халқимизга хос ўзини ўзи бош- ва маҳаллада қурилиш, таъмирлаш ва лаштириш ишлари бажарилди. Хизмат қали маҳалланинг иқтисодий қудрати
қарув тизимининг бу ноёб усули қа- ободонлаштириш ишлари бажарилди. кўрсатиш шохобчалари ташкил этилди. юксалтирилади.
димдан одамлар ҳаётидан чуқур жой Шунингдек, уларда яшаётган аҳолининг
эгаллагани бежиз эмас. Биз “Маҳалла Ўтган йилнинг ўзида ижтимоий-иқ- турмуш шароитини яхшилашга қара- Доимий даромад манбаига эга бўл-
— ҳам ота, ҳам она” ҳикматини ана шу тисодий аҳволи оғир 325 та қишлоқ ва тилган кенг кўламли чора-тадбирлар маган ишсиз аҳоли, айниқса, ёшлар
ҳақиқатнинг ифодаси сифатида қабул 71 та маҳаллани комплекс ривожлан- амалга оширилди. ва хотин-қизлар қизиқишини ўрганиш
қиламиз. тириш масаласига алоҳида эътибор қа- орқали касб-ҳунар ва тадбиркорликка
ратилди. Шунингдек, 2 минг 721 та ма- 2022-2026 йилларда “Обод қишлоқ” ўқитилиб, маҳалланинг ўзида иш билан
ҳалладаги 10 минг километрдан ортиқ ва “Обод маҳалла” дастурлари доира- таъминланади. Қолаверса, маҳаллада
ички йўлни таъмирлашга 2 триллион, сида қурилиш, таъмирлаш ҳамда обо- истиқомат қилувчи аҳолининг оилавий
500 та маҳаллага 4 минг километрдан донлаштириш ишлари бажариладиган тадбиркорлигини ривожлантириш, жум-
ортиқ ичимлик сув тармоғи тортиш учун қишлоқ ва маҳаллалар сони бўйича ладан, уларнинг ҳунармандлик, каса-
1 триллион сўм ажратилди. мақсадли параметрлар тасдиқланди. начилик, томорқадан самарали фойда-
Шунга мувофиқ, жорий йилнинг ўзида ланиш, кичик ишлаб чиқариш, хизмат
Электр таъминотини яхшилаш дол- 413 та қишлоқ ва маҳаллада бошланган кўрсатиш ва бошқа турдаги фаолиятни
зарб масала эканини бугун ҳаётнинг қурилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш йўлга қўйиши учун оилавий тадбир-
ишлари якунига етаёзди. корлик дастурлари доирасида кредит
ўзи кўрсатмоқда. Шу боис, 5 минг 377 та олишига кўмаклашилади. Томорқадан
маҳалладаги 15 минг километр электр Умуман, бу дастурлар доираси- самарали фойдаланиш, уй шароитида
узатиш тармоғи, 4 мингдан ортиқ транс- да ички йўлларни таъмирлаш учун деҳқончилик, чорвачилик, паррандачи-
форматор таъмирланди ҳамда янгилан- жами 2 триллион сўм, ичимлик сув лик, қуёнчилик, асаларичилик, уруғчи-
ди. Бу юртимиздаги маҳаллаларнинг 60 таъминотини яхшилаш учун 1 трил- лик, кўчатчилик, гулчилик каби фаолият
фоизи демакдир. Ушбу чора-тадбир- лион сўм, ижтимоий соҳа ва бошқа турларини йўлга қўйиш имконияти оши-
ларга қарийб 2 триллион 100 миллиард рилади.
сўм йўналтирилди.
Бир сўз билан айтганда, кенг қамров-
Газ таъминоти тизимини яхшилаш ли бу вазифалар изчиллик билан ижро
мақсадида 632 километр газ тармоғи этилиши маҳаллаларнинг чинакам обод
ва 2 минг 121 та газ тақсимлаш пункти ва фаровон масканга айланиши, халқи-
таъмирланди, 9061 та суюлтирилган миз ҳаётида катта ўзгаришлар бўлиши-
га замин ҳозирлайди. Бунинг илк нишо-
наларини аллақачон ён-атрофимизда,
кўркам маҳаллаларда ҳис этяпмиз.
Тадбиркорлиги, ўз меҳнати билан даро-
мад топиб, фаровонликка эришаётган
хонадонлар мисолида кўряпмиз. Юрти-
мизнинг ҳар бир ҳудудида бундай обод
ва кўркам гўшалар, мафтункор маскан-
лар, намунавий хонадон ва кўчалар кў-
пайяпти. Халқимизнинг ҳаётга ишончи
ошиб, яшашга, келажакка интилиши
янада кучаймоқда.
Ҳа, ободлик бор жойда файзу бара-
ка, ривожланиш, тинчлик ва тўкинлик
бўлади. Юртимизни барқарор ривож-
лантириш, халқимиз фаровонлигини
юксалтириш, фуқароларимиз ҳаётдан
рози бўлиб, эртанги кунга қатъий
ишонч билан муносиб ҳаёт кечири-
шини таъминлаш бўйича олдимизга
қўйган мақсад ва вазифаларни изчил
амалга оширишда жамиятнинг энг му-
ҳим бўғини ҳисобланган маҳалла инс-
титутининг ўрни ва аҳамияти тобора
ортиб бормоқда.
6 2022 йил 1 ноябрь, 223-сон Кўзгу
ЎЗБЕКИСТОН ЁЗУВЧИЛАР УЮШМАСИ ЙЎЛЛАНМАСИ БИЛАН
ТО¡ДАЙ СУЯНЧИ¡И БªЛГАННИНГ
ТО¡ДАЙ ЮРАГИ БªЛАР
Хосият БОБОМУРОДОВА, Низомиддинов устозлик қилди. Пар- қўйганимда, юртимга, қўшниларимга, беданалар гўштга тайёр бўлади. Улар- Беданалар сайраса-ю, экспорт қилиш учун тараддуд кўрмоқ-
шоира, Ўзбекистонда ранда парвариши нозик бўларкан. Гоҳ шулар қаторида оиламга ҳам барокат ни сўйиш ва махсус аппаратда жунини кўнгил яйраса... да. Яна йил охирига бориб “Каптива”
хизмат кўрсатган билиминг, гоҳ меҳринг етмаган жойда тилайман. Етказганига шукр. тозалаш билан ишчиларимиз шуғул- автомобилини харид қилмоқчи.
маданият ходими доғда қоларкансан. Бирдан “нол”га ту- ланади. Ҳозирча 25 та ишчимиз бор. Ҳар бир ишчи ўз ишини билиб, ас-
шиб қолган дамлар ҳам ўтди бошим- Қўрқсанг айтма, Ойига икки тонна бедана гўшти етиш- тойдил бажараётгани кўриниб туриб- — Бедананинг чиқит бўладиган би-
“Ўзимни ишга урдим” дан. Аммо умидсизликка тушмадим. айтсанг қўрқма тиряпмиз. ди. Ёзда ҳамма ҳам жўжа очиришга рор жойи йўқ, — дейди Гулмирахон.
журъат қилмас экан. Бу жуда-жуда но- — Гўнги ҳам, пати ҳам, ичак-чавоғи
Юқори Чирчиқ тумани “Истиқлол” Бир миллион сўм пул топиб, Россия- “Етказиб бериш хизмати” оилавий — Режаларингиз ҳақида гапиринг, — зик иш. Авжига чиққан саратон, мисли ҳам, суяги ҳам қимматли. Ҳозирча бу
МФЙда йигирма хонадонни иш билан га кетаётган танишимга бериб юбор- корхонасининг бошлиғи Гулмира Ман- дейди Сайёрахон. кўрилмаган иссиқ ҳам Гулмирахонни ишларни йўлга қўя олмадик. Аммо ре-
таъминлаган, “Аёллар дафтари”дан чи- дим. У менга “Оқ гигант” деган бедана сурованинг тўлиб-тошиб гапиришла- ишдан тўхтата олмади. Айниқса, бе- жамизда бор. Шифокорлар ҳам кекса-
қиб, иш берувчига айланган тадбиркор тухумидан 500 дона бериб юборди. Бу рини роҳатланиб эшитдик. Республика — Йил охиригача 50 та ишчи ўрни даналар сайраган маҳалда кучига куч ларга, беморларга, болаларга бедана
аёл Гулмира Мансурова хонадонига пайтда “Аёллар дафтари”га киритилган маънавият ва маърифат марказининг яратаман. Ойига тўрт тонна бедана қўшилиб, кўнгли жуда яйраб кетади. гўшти ва тухумини тавсия қиляпти.
йўл олар эканман, ушбу мисралар кўнг- эдим. Тошкент вилояти бўлими бошлиғи гўшти етиштириш ниятим бор. Бошқалар жазирамада ишини тўхтат-
лимдан ўтди: Сайёрахон Файзиева, ойига икки тон- са, тўхтатар, аммо буларнинг ҳақи йўқ. Беданачиларнинг орзуси — Ўзбекис-
Давлатимиз раҳбари чиқарган қа- надан бедана етиштириш учун ни- — Соф фойдангиз қанча? Бошлиқ лафз қилган. Йилнинг охири- тон бозорини арзон баҳодаги бедана
Боғларингни куздан қўрийди, рорлар жонимга оро кирди. 2021 йил- маларга эътибор қаратиш керак, дея — Бир ойда тахминан 40-45 мил- гача қарзни узамиз, деб. Яна шунча тухуми ва гўшти билан тўлдириш. Ор-
Яхши-ёмон издан қўрийди, да 36 000 000 сўм кредит беришди. савол берган эди, яна суҳбатдошимиз- лион, бир йилда 450-500 миллион сўм. соф даромад ҳам бор. тиқчасини эса хорижга сотиш.
Ҳар хил нопок издан қўрийди, Ишончни оқлашим керак эди. Қарин- нинг илҳомига илҳом қўшилди. — 500 миллион қарзни узганингиз-
Аёлингни асрагил, элим! дошларимни ёнимга олиб, иш бошла- дан ортганими бу? Ишчилар ҳар ойда бир ярим мил- Гулмиранинг шогирдлари кўп. Энг
дим. Беш юзта тухумдан уч юзта жўжа — Вилоятимиз ҳокими Зоир Мирзаев — Албатта! лиондан икки ярим миллионгача биринчи шогирди иссиғида ҳам, со-
Қаҳрамонимиз бизни айланиб- очиб чиқди. Инкубатор сотиб олдим, ҳар ҳафтанинг маълум санасида Ўрта — Сайёрахон, сиз мухбир бўли- маош олмоқда. Энди гўштни дудлаш вуғида ҳам бирга бўлган, бору йўғига
ўргилиб кутиб олар экан, орада са- витаминлар билан бойитилган ем ол- Чирчиқ туманининг “Қумовул” МФЙда шингиз керак экан, керак саволлар- учун техника сотиб олмоқчи. Хорижга чидаган келини (укасининг рафиқаси)
волларимизга ҳам жавоб беришга дим, аввалига бешта ишчи ўрин ярат- тадбиркорларни қабул қилади. Менинг ни бунча топиб беряпсиз, — дейман Ақмарал Сайфуллаева бўлади. Тўрт
улгурди: дим. Қаерда бедана ҳақида ёзилган ишларим билан таниш эди. Бирдан завқланиб. нафар боласи бор. Ёши йигирма беш-
бўлса, топиб ўқийман. Озгина ухла- мендан сизга бир миллиард сўм фоиз- да. Қайнопасининг этагини тутиб, уям
— Отам, онам оддий ишчи бўлган. сам, ваҳимага тушаман. Зиммамдаги сиз кредит берсак, йилнинг охиригача “Аёллар дафтари”дан чиқиб кетди.
Оилада тўрт қиз, бир ўғил эдик. Ҳам- қарзни қандай узаман экан, дейман. қайтариб бероласизми? — деб сўраб Ўттиз уч миллион кредит олиб, ус-
мамизга ҳар йили мактаб очилишига Айтишади-ку, ваҳм туби денгиз, бота- қолди. Бу пайтда жорий йилнинг уч ойи тозига ўхшаб иш бошлади. Гулмира
оҳорли кийим керак. Уст-бошимиз бут сан-да, кетасан, деб. Йўқ, ботмадим бу ўтиб бўлган. Ихтиёримда тўққиз ой бор Мансурованинг таърифини эшитиб,
бўлиши осон эмас эди. Бир-биримизни- денгизга. Қирғоққа интилдим. Етдим эди. Йўқ, узолмайман. Беш юз миллион иш ўргангани келганларнинг ҳеч бири
кини кияйлик, десак, кийимлар ўз энги- ҳам! сўм берсангиз, қайтара оламан, де- бу даргоҳдан ноумид кетмайди. У бил-
миздаёқ эскирарди. Қаерда иш бор деб дим. Қўрқсанг айтма, айтсанг қўрқма, ганларини билмаганларга астойдил
эшитсак, ўша ерга чопардик. Тўққизин- Астойдил сўрасанг, берарк ан деган боболаримиз. Айтган сўзим- ўргатади. Ҳамманинг бой бўлишини
чи синфда ўқиб юрганимизда қизларга, Аллоҳ. Ҳар тонг бошимни саждага нинг устидан чиқишга киришдим. Иш- истайди.
аёлларга қўшилиб, Қозоғистонга пахта хонамга қанот боғлаб, учиб келдим.
тергани борардик. Ишчиларимга янгиликни етказдим. Айтганча, сал нарида Гулмиранинг
Ҳаммамиз бу ишонч ва эътибордан яна 50 та бўйи бир метрга етадиган
Етишмовчилик сабаб ўзимни ишга руҳланиб кетдик. Юз миллион сўмга баҳайбат товуқлари бор. Ҳар бири 300
урдим. Ҳеч косамиз оқармади. Ишни музлаткич, инкубатор (аввал ҳам бор мингдан бир миллион сўмгача туради.
парранда етиштиришдан бошладим. эди), тўрт юз миллион сўмга махсус ем Семиртириш учун мол ҳам боғлаб қў-
Тўғрисини айтсам, аввалига омадим сотиб олдик. йибди.
келмади. Гоҳ қоқилдим, гоҳ сурин-
дим. Аммо ҳар гал ўрнимдан турдим. Айнан шу кунларда 25 ишчи ўрин Энг муҳими, икки қиз, бир ўғли меҳ-
Тўйиб ухламасам ҳам, зеру забар- яратишга эришдим. Қишлоғимиздаги натсевар бўлиб, вояга етмоқда. Эр-
ларга бурканмасам ҳам, тинмай иш- 20 хонадонга уларнинг имкониятига хотин болаларининг билим олишига
ладим. қараб, 1500 тадан 2000 гача ўн кун- алоҳида эътибор беради. Мен етиш-
лик жўжаларни тарқатаман. Емини мовчиликлар туфайли ўқий олмадим,
Тўғриси, паррандачилик бўйича ва сув ичадиган идишларини ҳам бе- болаларим ўқиши керак, — дейди Гул-
турмуш ўртоғим Зийнатилло раман. Йигирма-йигирма беш кунда мира.
Катта ишларни бошлашдан қўрқмай-
сизми, Гулмира, деган саволимизга эса
жилмайиб, ортимда тоғ бўлиб суяй-
диган юртбошим бор-ку, — дейди.
ЭЪТИРОФ атиги бир-иккита меҳмонхона бўлган.
Қарангки, бугун юзлаб ҳунармандлар,
ТУРИЗМ РИВОЖИДА ФЕСТИВАЛЛАРНИНГ ªРНИ меҳмонларни жойлаштириш учун
барча шароитлар яратилган. Янги-ян-
Қадимий ва кўҳна Марғилонда атласу адраснинг турфа жилоларига бурканган V анъанавий халқаро тўқимачилик Байрам дастурининг асосий қисми ги меҳмонхоналар қурилганидан ху-
“Атлас байрами” фестивали бўлиб ўтди. Қадриятларимиз нафаси уфуриб турган нуфузли тадбир нафақат Эркин Воҳидов номидаги Ижодкорлар лоса қилиш мумкинки, фестиваллар
иштирокчиларда, балки уни дунёнинг турли нуқтасидан кузатганларда ҳам гўзал таассурот қолдирди. боғида ўтказилган бўлса-да, Марғи- туризм ривожига жуда катта ҳисса
лон ҳунармандликни ривожланти- қўшар экан.
Фестиваль кўплаб хорижлик сай- халқаро конференция, Ўзбекистон, То- юқори технологик ва бадиий савия учун Фестивалнинг махсус мукофоти риш марказида ҳам қатор тадбирлар
ёҳларнинг Ўзбекистонга қизиқишини жикистон, Қирғизистон, Қозоғистон, Рос- Илҳом Давлетов, ретро ва этник услуб эса анъанавий тўқимачиликни сақлаш ташкил этилди. Зеро, 2017 йилда бу Мадина ҚОСИМБОЕВА,
ошириши баробарида Марғилон халқ сия, шунингдек, Европа ва Тинч океани уйғунлиги учун Ирина Шарипова алоҳи- ва ривожлантиришга қўшган ҳиссаси марказ атлас-адрас тайёрлашнинг каштадўз ҳунарманд:
бадиий ҳунармандлиги билан яқиндан минтақасига давлатларнинг таниқли да эътироф этилди. ҳамда Атлас байрами фестивалини илғор тажрибаси билан ЮНЕСКОнинг
таништириш имкониятини ҳам яратди. дизайнерлари либослари коллекцияси, ташкил этишдаги кўп йиллик фаолия- номоддий маданий мерос рўйхатига — Ўзбек каштадўзлиги ўзининг бетак-
Тадбир доирасида намойиш этилган “Ёдгорлик” фабрикасидаги модалар на- ти учун Расул Мирзааҳмедовга топши- киритилган. Бундай марказлар МДҲ рорлиги, ажиб фалсафий маъноларни
амалий санъат буюмлари ярмаркаси, мойиши кўплаб инсонлар қалбидан чу- рилди. давлатларида йўқ. Осиё давлатлари- мужассам этгани билан алоҳида ўрин
халқ сайли, миллий либослар намо- қур жой олди. дан Индонезия ва Хитойда, эндилик- тутади. Айнан шунинг учун ҳам миллий
йиши, аския ва катта ашула ижрочила- Мамлакатимиз илғор ҳунарманд- да Ўзбекистонда ҳам мавжуд. каштачилигимизга дунё давлатларида
рининг концерт дастури, дорбозлик ва Бундан ташқари, АҚШ, Италия, лари фестиваль таассуротлари билан қизиқиш катта. Ҳунармандликнинг бу
қўғирчоқбозлик томошалари эса ҳунар- Эрон, Мўғулистон каби кўплаб дав- ўртоқлашди. Алоҳида айтишни истардимки, фес- йўналишида янгича талқинга эга бўлиш
мандларни ҳар томонлама руҳланти- латлар вакиллари билан биргаликда тиваль доирасидаги энг асосий воқеа ҳам бугунги куннинг талаби. Шунинг
риб, янги-янги ғоялар сари ундади. фестивалнинг асосий тадбирлари ўтка- Расулжон Марғилон тарихи музейида бўлди. Бу учун ҳам ўзбек каштачилик мактаблари
зилган Ижодкорлар боғига турли ноёб МИРЗААҲМЕДОВ, ердаги мато тўқимаси тарихига бағиш- фаолияти сезиларли даражада жон-
Қадимий шаҳарнинг миллий ҳунар- кўчатлар экилгани ҳам тарихий воқеа Республика “Ҳунарманд” ланган залга халқаро ва маҳаллий ҳу- ланяпти. Шогирдлар сафи кундан-кун
мандлиги, архитектураси ва мадания- сифатида муҳрланиб қолади. уюшмасининг Фарғона нармандларнинг танловга топширган кенгайиб бораётганидан ҳам англаш
тини намойиш қилиш, ёш, иқтидорли вилоят бошқармаси энг сара ишлари қўйилди. Фестиваль мумкинки, ёшларимиз миллий каштачи-
дизайнерлар малакасини янада оши- Фестиваль сўнгида анъанавий тўқи- раҳбари: муносабати билан ҳамма буюмлар му- лигимизга бефарқ эмас.
риш ва уларнинг замонавий услубда мачилик соҳасида қатор номинациялар зей фондида қолди. Тадбир якунланган
ўқиб-ўрганишини мақсад қилган фести- ўз эгаларини топди. Хусусан, ўзбек қўл — 2015-2018 йилларда фестиваль бўлса-да, ижтимоий тармоқларда ҳамон Илҳом ДАВЛЕТОВ,
валнинг якуни бошланишидан-да ҳая- каштачилиги анъаналарининг янгича кичик доирада, асосан, мато тўқима- одамлар ўз таассуротлари, фикрларини гиламдўз:
жонли бўлди. талқини учун Мадина Қосимбоева, Бу- чилигини ривожлантириш бўйича ўтка- билдирмоқда. Ишонаманки, бу саъй-ҳа-
хоро зардўзлик анъаналарини сақлаб зилган. Йилдан-йилга унинг қамрови ракатлар шаҳримизни дунёга кенгроқ — Фестивалда табиий ранглардаги
Тадбирнинг ёпилиш маросимида қолгани учун Бахшилло Жумаев, абр кенгайиб боряпти. Бу йил 80 дан ортиқ танитишга хизмат қилади. гиламларимиз билан қатнашдик. Зеро,
ЮНЕСКОнинг Ўзбекистондаги вако- матоларининг маҳаллий анъаналари- давлатдан ҳунармандлар келгани ҳам бугунги кунда табиийликка эхтиёж кат-
латхонаси раҳбари Сара Ношади ҳам ни сақлаб қолгани учун Набижон Тош- буни тасдиқлайди. Бахшилло ЖУМАЕВ, та. Бу йилги фестивалда иштирок этиш
иштирок этиб, ушбу фестиваль миллий темиров, ипак гиламлар тўқишдаги зардўз: ўз-ўзидан бўлмади. Ҳунармандлар са-
ҳунармандлик ва туризмни янада ривож- ралаб олинди. Жуда кўп экспертлар
лантиришга, шунингдек, давлатлараро — Конференцияда “Зардўзлик келгани боис, буюртмалар қабул қилиш,
муносабатлар, ҳунармандлар ҳамкорли- санъатининг бугунги куни” мавзусида тажриба алмашиш имконимиз кенгай-
гини мустаҳкамлашга хизмат қилишини маъруза қилдим. Иштирокчи давлат- ди. Қатарлик, туркиялик ҳунармандлар
таъкидлади. Туризм ва маданий мерос ларнинг бирортасида зардўзлик санъ- гиламдўзлик борасидаги тажрибамизга,
вазири Азиз Абдуҳакимовнинг фести- ати сақланиб қолмаган экан. Шунинг айниқса, катта қизиқиш билдирди. Эн-
валь иштирокчиларига йўллаган табри- учун меҳмонлар бу ноёб санъат турини диликда нафақат гилам, балки кашта-
гида эса “Мазкур фестиваль анъанавий ўз мамлакатларида йўлга қўйиш, кела- лар, бахмаллар, атлас ва адрасларни
ўзбек тўқимачилик соҳасида номоддий жак авлодга етказиш юзасидан биз би- ҳам табиий рангда яратишни режа қи-
маданий меросни тарғиб қилиш, анъана- лан фикр алмашди, ҳамкорлик таклиф либ турибмиз. Шунингдек, Қашқадарё,
вий ҳунармандликнинг сифати ва дизай- қилди. Ўрни келганда алоҳида таъкид- Сурхондарёда кенг фойдаланиладиган
нини яхшилаш, анъанавий тўқимачилик лаш жоизки, аввалги фестивалларда тақир гиламларни аввалгидек табиий
соҳасида халқаро тажриба алмашиш ва матоларгагина эътибор берилган. Бу рангларда тўқишни бошлаймиз.
ўзбек тўқимачилик саноатининг халқаро галгисидан зардўзлик ҳам ўрин олди.
майдонда эътироф этилишига катта ҳис- Конференциялар ҳам фақат маҳал- Меҳнатга яраша рағбат инсонни юк-
са қўшади”, дейилади. лий мутахассислар иштирокида ўтар салтиради, жисмига янги куч, ғайрат
эди. Бу йил эса 20 дан зиёд давлатдан бағишлайди. Ишонамизки, бугун жаҳон
Дарҳақиқат, улкан тадбир бошиданоқ олим, дизайнерлар келди. Фестивал- ҳунармандлари эътиборини қозониб,
Марғилон халқаро майдонда эътироф дан 4-5 кун аввал тренинг, маҳорат муносиб қадрланган фидойи ҳунар-
этилиб, унга “Жаҳон ипак ва икат ҳунар- дарслари бошланиб кетди. мандларимиз кейинги фестивалларда
мандлари шаҳри” мақоми берилди. шашт ва суръатларини туширмайди.
Яна бир гап. Аввалги фестивал-
Фестиваль доирасида ташкил этил- ларга келганимизда, Марғилонда Муножат МЎМИНОВА,
ган “Замонавий дунёда анъанавий “Янги Ўзбекистон” мухбири
тўқимачиликнинг ўрни” мавзусидаги
“Янги Ўзбекистон” ва “Правда Востока” Бош муҳаррир: Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз қилинмайди ва Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Юнус Бўронов
газеталари таҳририяти” ДУК Салим ДОНИЁРОВ муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Малоҳат Мингбоева
Дизайнер: Хуршид Абдуллаев
МУАССИС: Газетанинг етказиб берилиши учун обунани расмийлаштирган томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган.
Ўзбекистон Республикаси ташкилот жавобгар. Нашр индекси — 236. Буюртма Г-1164. Манзилимиз:
80721 нусхада босилди. 100029, Тошкент шаҳри,
Вазирлар Маҳкамаси Газета таҳририят компьютер марказида саҳифаланди. Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли чоп этилишига Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2.
Баҳоси келишилган нархда. ЎзА якуни — 21:25 Топширилди — 23:15
“ШАРҚ” НМАК масъул.
Босмахона телефони: (71) 233-11-07 “ШАРҚ” нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси
босмахонасида чоп этилди.
Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected]
Босмахона манзили: Тошкент шаҳри, Буюк Турон кўчаси, 41-уй.
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
№ 223 (745), 2022 йил 1 ноябрь, сешанба кунги Янги Ўзбекистон нашри
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Янги Ўзбекистон 01.11.2022
- 1 - 6
Pages: