กระบวนการหรือวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)

กระบวนการหรือวิธปี ฏบิ ัติที่เป็นเลศิ
(Best Practice)

...................................................

ช่ือผลงาน ส่งเสริมอาชีพประชาชน การทาเจลลา้ งมอื สู้ภัยโควดิ -19
เจา้ ของผลงาน นางสาวรตยิ า สายลาด ตาแหนง่ ครู กศน.ตาบล
หนว่ ยงาน ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอนา้ เกลี้ยง จงั หวดั ศรีสะเกษ
ผบู้ รหิ าร นางธนัญชกร ดวงดี ผู้อานวยการ กศน.อาเภอน้าเกล้ยี ง

ส่งเสรมิ อาชีพประชาชน การทาเจลล้างมือ สภู้ ัยโควิด-19
_____________________________________________________________________________
1. ความเป็นมาและความสาคัญ

ด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดต่อเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ท่ีแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วใน
ประเทศ และมีรายงานพบผู้ติดเช้ือเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติประกาศโรคติดเชื้อ
ไวรัสโคโรนา 2019 เป็นโรคติดต่ออันตรายลาดับที่สาม 34 ตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ. 2558 สามารถ
ตดิ ต่อไดท้ างระบบทางเดินหายใจ ผา่ นการไอ จาม หรือสัมผัสการคัดหลั่ง ของผู้ติดเชื้อผ่านตา จมูก หรือปาก ความ
รุนแรงของโรคแต่ละชนิด มีอาการแตกต่างกันออกไปเช่นมีไข้สูงปอดอักเสบบางรายอาจถึงขั้นเสียชีวิต โดยมีการ
ป้องกันการตดิ เช้ือ ดว้ ยการสวมหนา้ กากอนามัย และรกั ษาสขุ อนามัยรวมไปถึง การมั่นล้างมืออย่างน้อย ล้างมือคร้ัง
ละ 20 วินาทีก่อนและหลังรับประทานอาหารหลังเข้าห้องน้า ล้างมือด้วยน้ายาล้างมือสบู่ หรือเจลล้างมือ ท่ีมี
ส่วนผสมของแอลกอฮอล์ซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์ทาความสะอาดมือ แบบไม่ต้องล้างน้าที่มีคุณสมบัติช่วยยับยั้งการ
เจริญเติบโตของเช้อื ไวรัสต่างๆได้

ในการน้ีกระทรวงศึกษาธิการจึงได้ออกประกาศกระทรวงศึกษาธิการเรื่ องมาตรการควบคุมและป้องกัน
ก า ร แ พ่ ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค ติ ด เ ชื้ อ ไ ว รั ส โ ค โ ร น า 2 0 1 9 เ พื่ อ ใ ห้ ห น่ ว ย ง า น ใ น สั ง กั ด ไ ด้ ป ฏิ บั ติ ต า ม
กศน.ตาบลคูบ ภายใต้การนาของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอน้าเกล้ียง เป็น
สถานศึกษาในสงั กดั สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย มีบทบาทภารกิจที่สาคัญใน
การส่งเสริมอาชีพประชาชนในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ภายใต้นโนบายวาระเร่งด่วนการจัดการศึกษา
ของกระทรวงศึกษาธิการ เพ่ือให้ประชาชนในพ้ืนที่ได้เล็งเห็นความสาคัญและความจาเป็นของการป้องกันการแพร่
ระบาดของโรคดังกล่าว และเพ่ือสนองนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ จึงเปิดกลุ่มอาชีพสนใจ หลักสูตร การทาเจล
แอลกอฮอล์ลา้ งมอื เพอ่ื ผลติ เจลแอลกอฮอล์ล้างมือ และส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในการป้องกันตัวเองไม่ให้ติดเช้ือ
โรคขึ้น
2. วตั ถปุ ระสงค์

1. เพือ่ ให้ผู้เรยี นเกดิ ความรู้และทักษะในการทาเจลล้างมือ
2. เพอ่ื ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนได้เรยี นรู้จากการลงมอื ปฏบิ ตั ิจริงสรา้ งอาชพี สรา้ งรายได้เสริมให้กับประชาชน
3. เพ่อื เป็นการเนน้ การดาเนนิ งานร่วมกับภาคเี ครอื ขา่ ยในชมุ ชน

3. เป้าหมาย
3.1 เชิงปริมาณ
ประชาชนท่ัวไปในพนื้ ทต่ี าบลเขนิ 24 คน

3.2 เชงิ คุณภาพ
ประชาชนทั่วไปตาบลเขิน มีความรพู้ ้ืนฐานได้ฝึกปฏบิ ตั ิเก่ียวกบั การทาเจลล้างมือ การใช้

เจลลา้ งมอื การบรรจภุ ัณฑ์ และต่อยอดเปน็ อาชพี เสรมิ ใหก้ ับตนเองได้

กศน.ตำบลเขิน | 2

4. หลักการและแนวคดิ
ในการวางแผนการดาเนนิ งานเพอ่ื นาไปสคู่ วามสาเร็จนน้ั มีความจาเปน็ อย่างย่งิ ทตี่ ้องอาศัยการมสี ว่ นรว่ ม

ของผ้บู รหิ ารสถานศึกษา บคุ ลากร ทกุ คนโดย กศน.ตาบลเขนิ ได้กาหนดกลยุทธ์ในการดาเนินงานโดยใช้หลกั PDCA
ดังนี้

PDCA คือแนวคดิ ซง่ึ ถูกคดิ ค้นโดย Dr. Edwards W. Deming เกย่ี วกับวงจร PDCA ทเี่ ปน็ อีกเคร่ืองมือ
หนงึ่ ท่สี าคญั สาหรับการวางแผนแกป้ ัญหาอยา่ งยงั่ ยืน หลักการ PDCA สามารถนามาใชเ้ พือ่ การปรับปรงุ และพฒั นา
ระบบการทางานขององค์กรใหด้ ีข้ึนได้ เพราะหลักการ PDCA Plan-Do-Check-Act สามารถนามาประยุกตใ์ ชไ้ ด้
กบั ทกุ งานแม้กระทง่ั การดาเนินชีวิตประจาวนั

PDCA มีหลากหลายหลกั การที่ทาให้เราไปถึงความสาเรจ็ ที่เราตัง้ ใจไว้ ซึง่ ถ้าลองวิเคราะห์โดยใช้
หลักการ Plan – Do – Check – Act เปน็ กรอบในการวเิ คราะห์ อาจแบ่งแยกได้เป็นดังน้ี “การต้ังเปา้ หมาย (
Goal Setting )“ ถือเป็นจดุ เรม่ิ ต้นสาคัญของการลงมือทาในเรอ่ื งใดเร่อื งหนง่ึ เพราะการมีเปา้ หมาย หมายถงึ การที่
เรารวู้ ่าเราจะเดนิ ทางไปที่ไหน ยง่ิ ถา้ ร้ไู ดว้ ่าทาไมเราถึงต้องไป และยง่ิ มองเห็นภาพของตัวเราเมื่อไปถึงเป้าหมายนัน้
ชดั เจนมากเทา่ ไร ย่งิ เกิดแรงกระตุน้ ใหเ้ ราอยากออกเดินทางไปส่เู ปา้ หมายนน้ั โดยเร็ว

การวางแผนงาน และ กาหนดวิธกี าร (Planning)
หลังจากเรามเี ป้าหมายแลว้ เราตอ้ งนาเปา้ หมายนนั้ มากาหนดรายละเอยี ด สิ่งท่ีต้องทาโดยเรียงตามลาดับ

ความสาคญั รายละเอยี ดข้ันตอน ปัจจัยต่างๆที่ตอ้ งใช้ ระยะเวลาเริม่ -สิน้ สุด บคุ คลหรือทีมงานทีเ่ กีย่ วข้องในแตล่ ะ
ขนั้ ตอน และท่สี าคัญที่สุดคือ ตัวชี้วัดผล (KPI) เนื่องจากแผนงานหมายถึง เราจะเดินทางไปสถานทนี่ น้ั ดว้ ยวิธไี หน ไป
ถึงเมื่อไหร่ ดังน้นั ตวั ช้วี ดั จึงเปน็ ตวั ท่จี ะคอยบอกวา่ วิธีการท่เี ราเลือกใช้น้ันถูกต้องหรือไม่ เร็ว-ช้าอยา่ งไร ทรัพยากรท่ี
ใช้ไปเป็นไปตามแผนหรอื เกนิ กวา่ ท่ีกาหนดไว้ เพ่ือทจี่ ะไดป้ รบั แผนหรอื วธิ ไี ด้อย่างทนั ท่วงที

การลงมือปฏิบตั ิ (Do)
ขัน้ ตอนน้ีคือการลงมือปฏบิ ัตติ ามแผนงานและวิธีการทเ่ี รากาหนดไวอ้ ยา่ งมีวินยั ทกั ษะการบรหิ ารตา่ งๆจะ

ถูกหยบิ มาใช้ในระยะการลงมือปฏิบตั ินี้ เช่น การบริหารเวลาใหไ้ ดต้ ามแผน การประชุมเพอ่ื ตรวจสอบความคืบหน้า
การมอบหมายงานเพื่อแบ่งเบาภาระ เป็นต้น

กศน.ตำบลเขนิ | 3

การตรวจสอบ (Check)
หลังจากเราเร่ิมลงมือปฏบิ ตั ิไปไดส้ ักระยะ ต้องเร่ิมทาการตรวจสอบความคืบหน้าของสิ่งท่ีเราได้ลงมือปฏบิ ัติ

ไปนน้ั ว่าเปน็ ไปตามแผนงานหรือไม่ ซ่ึงสงิ่ ท่จี ะบ่งบอกไดก้ ค็ ือตวั ชว้ี ดั ทเี่ รากาหนดไวน้ ่ันเอง ถ้าจุดทเี่ ราตรวจสอบ
ได้ผลลพั ธ์ตามตัวชวี้ ดั ทเ่ี ราตง้ั ไว้หรอื ดีกว่าแสดงวา่ วิธีการท่เี ราเลอื กใช้น้ันยงั คงถูกต้อง แต่ถา้ ตรวจสอบออกมาแลว้
ผลปรากฏวา่ ตา่ กว่าตวั ชว้ี ดั ทต่ี ง้ั ถอื เปน็ สญั ญาณเตือนวา่ มีความผดิ ปกติบางอย่างเกีย่ วกับแผนงานหรือวธิ ีการทเ่ี รา
กาหนดไวใ้ นตอนแรก

การปรบั ปรงุ (Act / Action)
ข้ันตอนนี้คอื การปรบั ปรุงหรอื ปรับเปลยี่ นวิธีการหรือทรัพยากรบางอย่างเพื่อทาให้ผลลพั ธ์กลับมาอย่ใู น

แผนงานหรอื เสน้ ทางสู่เป้าหมายตามระยะเวลาทีก่ าหนดไว้ในคร้ังแรก ซ่ึงกระบวนการปรับปรงุ เรม่ิ จากการวิเคราะห์
หาสาเหตุท่ีทาให้ผลลพั ธ์ไม่เป็นไปตามท่ีเราวางแผนหรอื กาหนดไว้ ว่าเกดิ จากองคป์ ระกอบหรือปจั จัยภายใน/
ภายนอกใดบ้าง แลว้ จึงมากาหนดมาตรการแกไ้ ข ปรบั ปรงุ ตอ่ ไป

P-D-C-A อย่างต่อเนอื่ ง
หลังจากเรากาหนดมาตรการแก้ไขแล้วจงึ นามาปรับเปล่ียนแผนงานใหส้ อดคล้องกบั วิธกี ารและทรพั ยากรที่

กาหนดข้นึ มาใหม่โดยยงั คงคานึงถึงการกาหนดตวั ชว้ี ัดที่เหมาะสม แลว้ จงึ เร่มิ ลงมือปฏิบตั ิ ตรวจสอบ ปรบั ปรุงแก้ไข
ตามวงจร P-D-C-A อย่างต่อเน่ืองจนบรรลุเป้าหมายที่ตง้ั ไว้

หลังจากบรรลเุ ป้าหมายตามทีต่ ง้ั ใจไว้คร้งั แรกแลว้ เรายงั คงใชห้ ลกั การ PDCA อย่างตอ่ เนื่องได้ด้วยการ
ยกระดบั ของเปา้ หมายใหส้ ูงข้ึน แลว้ จึงมากาหนดแผนงาน-วิธกี ารท่เี หมาะสม แลว้ จึงเร่ิมเข้าสวู่ งจร วางแผน – ลงมือ
ปฏบิ ัติ – ตรวจสอบ – ปรบั ปรุง/แกไ้ ข ได้เชน่ กนั

5. กระบวนการผลติ งานหรือขั้นตอนการดาเนนิ งาน (วธิ ีปฏบิ ตั ิท่เี ปน็ เลิศ)
มีการวางแผนการดาเนินงาน และติดตามงานอย่างเป็นระบบเพื่อให้ได้ข้อมูลถูกต้องและแม่นยา โดยใช้

วงจรคณุ ภาพ (Deming Cycle) หรือ PDCA
การวางแผน (Plan)
ซง่ึ ไดก้ าหนดแผนการดาเนนิ งาน ดังน้ี
1.ขน้ั เตรยี ม/วางแผน
-สารวจขอ้ มลู ความตอ้ งการ
-ประชุมวางแผนงาน
-จดั ต้งั กลมุ่ อาชพี เพอื่ ขออนมุ ตั ิ
-จัดทาคาสัง่ แต่งต้งั คณะทางานแต่ละฝา่ ย วางแผน/เตรยี มงาน

กศน.ตำบลเขนิ | 4

-จัดหาวัสด/ุ อุปกรณ์/สอื่ การเรียนรู้
-จัดทาปฏทิ นิ การลงพน้ื ที่ตามวันเวลาทกี่ าหนดไว้
การปฏิบตั ิตามแผน (Do) ปฏิบัตงิ านตามทว่ี างไว้ โดย
1.ครู กศน.ตาบลและวิทยากรท่ีได้รับการแต่งต้ังให้เป็นวิทยากรสอน ลงพ้ืนที่ในชุมชน เพื่อจัดกิจกรรม
พัฒนาทกั ษะอาชีพกลมุ่ สนใจ การทาเจลลา้ งมือ ใหก้ บั ประชาชนท่สี นใจ ดงั นี้
- กลมุ่ อาชีพการทาเจลล้างมอื ม.1 ต.เขนิ จานวน 1 กล่มุ ผู้เรียน 6 คน
- กล่มุ อาชีพการทาเจลล้างมอื ม.2 ต.เขนิ จานวน ๑ กลมุ่ ผู้เรยี น 6 คน
- กลุ่มอาชีพการทาเจลล้างมือ ม.3 ต.เขิน จานวน 1 กลุ่ม ผู้เรียน 6 คน(กลมุ่ ที่ 1)
- กล่มุ อาชีพการทาเจลล้างมอื ม.3 ต.เขนิ จานวน 2 กลมุ่ ผู้เรียน 6 คน(กลมุ่ ที่ 2)
2.ครู กศน.ตาบล สรุปรวบรวมผลการดาเนนิ งานเสนอผ้บู รหิ ารรบั ทราบ
การตรวจสอบ (Check)
1.ผ้บู ริหาร ขา้ ราชการครู กากับ ติดตามอย่างจรงิ และต่อเนือ่ ง
2.แจง้ ครูกศน.ตาบล รายงานผลการตดิ ตามผเู้ รียน อยา่ งต่อเน่อื ง
3. ประเมนิ โดยแบบประเมนิ ความพึงพอใจ/สรุปและประเมนิ ผล/รายงานผลการดาเนินงาน
การปรับปรงุ การดาเนินงาน (Act)
1. นาแบบประเมนิ ความพงึ พอใจมาวเิ คราะห์ เพ่อื ที่จะได้นาไปเป็นข้อมูลในการวางแผนพัฒนาใหด้ ียิ่งขน้ึ
6. ผลการดาเนินงาน ผลสมั ฤทธแ์ิ ละประโยชน์ท่ไี ด้รบั
1.กศน.ตาบลเขิน มีประชาชนที่สนใจ กลุ่มอาชีพ การทาเจลล้างมือ เกินค่าเป้าหมายที่กาหนดไว้ในแผน
ประชาชนให้ความสาคัญและตระหนักต่นื ตัวในการป้องกันตนเองจากโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรน่า 2019 สนใจสร้างเป็น
อาชีพเสริมให้กบั ตนเอง
๗. ปัจจยั ความสาเร็จ
1. การกากบั ตดิ ตามของผบู้ ริหารสถานศึกษา
2. ภาคีเครอื ข่ายผ้นู าชุมชน กานัน ผ้ใู หญ่บา้ น ในการติดต่อประสานงานและให้ขอ้ มลู
3. ครมู ีสมรรถนะในการตดิ ตามผเู้ รียนอย่างตอ่ เน่ือง

8. บทเรยี นทีไ่ ด้รบั
1. การวางแผน เป็นกระบวนการสาคัญที่จะชว่ ยให้มแี นวทางในการปฏิบตั ิงานชัดเจน ถูกตอ้ ง
2. การลงพน้ื ทใ่ี นชุมชนทาให้ประชาชนใหค้ วามสนใจในการเขา้ รว่ มกจิ กรรม มคี วามตระหนักและให้

ความสาคญั ในการป้องกันตนเองใหห้ ่างไกลจากโควดิ 19 สนใจสรา้ งเปน็ อาชีพเสรมิ ใหก้ ับตนเอง

๙. การเผยแพร่/การไดร้ บั การยอมรับ/รางวลั ทีไ่ ด้รบั
- การเผยแพร่ สถานศึกษาได้ดาเนนิ การเผยแพร่และประชาสัมพันธ์กิจกรรมส่งเสรมิ ทักษะอาชีพ หลักสตู ร

การทาเจลล้างมือ ทาง แฟนเพจ Facebook กศน.ตาบลเขิน , แฟนเพจ Facebook กศน.อาเภอนา้ เกล้ียง

กศน.ตำบลเขิน | 5

การเผยแพร่แฟนเพจ Facebook กศน.ตาบลเขนิ
..............................

กศน.ตำบลเขิน | 6

การเผยแพร่แฟนเพจ Facebook กศน.อาเภอนา้ เกล้ยี ง
..............................

กศน.ตำบลเขนิ | 7

การเผยแพร่

กระบวนการหรือวิธปี ฏบิ ัติทีเ่ ปน็ เลิศ (Best Practice) ผา่ น Facebook และ ไลน์

กศน.ตำบลเขนิ | 8

ภาคผนวก

กศน.ตำบลเขนิ | 9

ภาพกิจกรรม

โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลักสูตรวชิ า การทาเจลล้างมือ จานวน 3 ชวั่ โมง
วนั ที่ 1 เดอื น กรกฎาคม พ.ศ.2564 ถึง วันที่ 1 เดอื น กรกฎาคม พ.ศ.2564(09.00-12.00 น.)

ณ ทท่ี าการผใู้ หญ่บ้านเขิน หม่ทู ่ี ๑ ตาบลเขนิ อาเภอนา้ เกล้ียง จงั หวัดศรีสะเกษ
................................................................................

กศน.ตำบลเขิน | 10

ภาพกิจกรรม

โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สูตรวชิ า การทาเจลล้างมือ จานวน 3 ชว่ั โมง
วันที่ 1 เดือน กรกฎาคม พ.ศ.2564 ถึง วนั ที่ 1 เดือน กรกฎาคม พ.ศ.2564(13.00-16.00o.น.)

ณ ทีท่ าการผใู้ หญบ่ า้ นเขิน หมู่ที่ 2 ตาบลเขิน อาเภอน้าเกลย้ี ง จังหวดั ศรีสะเกษ
................................................................................

กศน.ตำบลเขิน | 11

ภาพกิจกรรม

โครงการศูนยฝ์ ึกอาชพี ชุมชน หลกั สตู รวชิ า การทาเจลล้างมือ จานวน 3 ชว่ั โมง
วันท่ี 30 เดือน มถิ ุนายน พ.ศ.2564 ถึง วนั ที่ 30 เดือน มถิ นุ ายน พ.ศ.2564(09.00-12.00o.น.)

ณ ที่ทาการผใู้ หญบ่ ้านโนนหนองสิม หมทู่ ี่ 3 ตาบลเขิน อาเภอนา้ เกลย้ี ง จังหวัดศรสี ะเกษ
................................................................................

กศน.ตำบลเขนิ | 12

ภาพกิจกรรม

โครงการศูนยฝ์ ึกอาชพี ชุมชน หลกั สตู รวชิ า การทาเจลล้างมือ จานวน 3 ชว่ั โมง
วันท่ี 30 เดือน มถิ ุนายน พ.ศ.2564 ถึง วนั ที่ 30 เดือน มถิ นุ ายน พ.ศ.2564(๐๙.00-1๒.00o.น.)

ณ ที่ทาการผใู้ หญบ่ ้านโนนหนองสิม หมทู่ ี่ 3 ตาบลเขิน อาเภอนา้ เกลย้ี ง จังหวัดศรสี ะเกษ
................................................................................

กศน.ตำบลเขนิ | 13

กศน.ตำบลเขนิ | 14