คู่มือชุดที่1-6RD-รพีพรรณ

51

Ross (2019) เป็นที่ปรึกษาด้านการศึกษาระดับโลกและอดีต CEO ของ Partnership for 21st
Century Learning กล่าวถึงการพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 และความรู้ด้านเนื้อหาผ่านนาฏศิลป์
(Developing 21st century skills and content knowledge through dance) ดังนี้

1) แสดงให้เห็นถึงความคิดริเริ่มและความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานและเปิดกว้างและ
ตอบสนองมมุ มองใหม่ ๆ และหลากหลาย

2) พฒั นา นำไปใช้ และสอ่ื สารแนวคิดใหม่ๆ ให้กบั ผูอ้ ื่นผา่ นการเคล่อื นไหวท่ีสร้างสรรค์
3) แสดงความคดิ สรา้ งสรรคเ์ พื่อสรา้ งผลงานทเี่ ปน็ รปู ธรรมและเปน็ ประโยชน์ต่อขอบเขตความรู้ที่

นวตั กรรมเกิดขึน้
4) ใช้เหตผุ ลทด่ี ีในการทำความเขา้ ใจและตัดสินใจเลือกและตดั สินใจทซี่ ับซ้อน
5) เข้าใจการเชื่อมต่อระหว่างระบบการ ระบุและถามคำถามสำคัญ ที่ชี้แจงมุมมองต่างๆ และ

นำไปส่กู ารแก้ปญั หาที่ดขี ึ้น
6) จดั กรอบวเิ คราะหแ์ ละสังเคราะหข์ ้อมูลเพ่ือแก้ปญั หาและตอบคำถาม

โปรดทบทวนตัวเอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษ
ท่ี 21 ของนักเรียนตามทศั นะของ Ross ว่าอย่างไร ?
.....................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

Burt (2020) มีส่วนร่วมในการศึกษาเด็กและผู้ใหญ่มาเกือบ 30 ปี เธอเป็นรองผู้อำนวยการ
โรงเรียนประถมของรัฐใน London และเธอย้ายไป South Africa ในปี 1995 โดยสอนในโรงเรียนมัธยม
ต้นเป็นเวลาหลายปี กล่าวถึง กิจกรรมเพื่อพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 ของผู้เรียน (Activities to
develop your learners’ 21st century skills) ดงั นี้

1) พัฒนาการสือ่ สาร (Communication) การสอ่ื สารเป็นส่ิงจำเป็น เพอ่ื ถ่ายทอดขอ้ มูลระหว่าง
บุคคคลใหเ้ กดิ ความเข้าใจในการดำเนินชีวิตร่วมกนั อยา่ งเปน็ สุข ชว่ ยพัฒนาตวั บุคคล สังคมให้
เกดิ ปญั ญาได้อีกด้วย

2) พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) การฝึกการคิดหรือพยายามคิดเรื่องที่แปลกๆใหม่ๆ
เป็นประจำ จะทำให้เกดิ ความเฉียบแหลมในการคดิ แก้ปญั หาต่างๆเพิ่มข้นึ

52

3) พัฒนาการคดิ เชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) ทกั ษะการคิดทม่ี ีลำดับการคิดอย่างเป็นขั้นเป็น
ตอนการคิดอย่างมีเหตุมีผล มีการจัดลำดับความคิด โดยไม่ใช้อารมณ์กับความรู้สึกในการ
จัดการสงิ่ ตา่ ง ๆ ซ่ึงจะช่วยใหเ้ ขา้ ใจและจดั การสถานการณ์ตามขอ้ เท็จจริง ชว่ ยให้ตัดสินใจได้
ดีและรอบคอบมากย่ิงขึน้

4) พัฒนาการทำงานร่วมกัน (Communication) ต้องใช้การเข้าใจความแตกต่าง แล้วมุ่งเน้น
ความเหมอื นท่เี สริมพลังซง่ึ กนั และกันในการทำงาน

โปรดทบทวนตัวเอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษ
ที่ 21 ของนกั เรยี นตามทศั นะของ Burt ว่าอย่างไร ?
....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Robb (2016) เป็นผู้เขียน ครูโค้ช และวิทยากรระดับนานาชาติ Laura Robb ปฏิบัติการสอน
มามากกวา่ 43 ปีในระดบั Grade 4-8 และเธอไดก้ ลบั มาสอนผอู้ ่านที่มุง่ ม่ันในแต่ละปี Robb ไดร้ บั รางวัล
Richard W. Halle Award สำหรับนักการศึกษาระดับกลางดีเด่นจาก NCTE และ Friends of Literacy
Award จาก Nassau Reading Council กล่าวถึง การอภิปรายที่นักเรียนเป็นผู้นำเพื่อพัฒนาทักษะการ
เรยี นรู้ในศตวรรษท่ี 21 (Student-led discussions develop 21st-century learning skills) ดังนี้

1) ผู้บริหารสามารถทำอะไรได้บ้าง (What administrators can do)
เปลยี่ นใหค้ รูคิดใหม่และเปล่ียนแนวทางการสอน

2) เปลี่ยนจากครูเป็นศูนย์กลางไปสู่แนวทางที่เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง (Moving from a
teacher-centered to a student-centered approach)

3) สิ่งที่ครูสามารถทำได้: การอภิปรายที่นำโดยนักเรียนพัฒนาให้เกิด 4Cs (4Cs What
teachers can do: student-led discussions develop the 4Cs)

4) เรมิ่ ต้นด้วยการอภปิ รายทีน่ ักเรียนเปน็ ผ้นู ำ (Get started with student-led discussions)
5) การสนทนากลุ่มยอ่ ย (Small group discussions)
6) การสนทนาแบบจบั คู่ (Paired discussions)
7) เคล็ดลับ 7 ประการในการใช้การอภิปรายที่นักเรียนเป็นผู้นำ (Seven tips for
implementing student-led discussions)

53

- สอนให้นักเรียนเขียนคำถามปลายเปิดเชงิ ส่ือความหมายของตนเอง
- ใหน้ ักเรียนเลือกผูน้ ำ (นกั เรียนสามารถผลดั กนั ได)้
- เชญิ ใหน้ ักเรียนเจรจาเกย่ี วกับระยะเวลาทีพ่ วกเขาต้องใชใ้ นการสนทนา
- เลือกวิธีทำสัญญาณเพ่อื ปดิ การสนทนา
- รับฟงั การสนทนาทแี่ ตกตา่ งกนั สกั 2 รอบ
- ใหน้ กั เรียนซักถามหลงั การสนทนาโดยให้คำถาม 2 ข้อ
- ให้นักเรียนเขียนเกี่ยวกับการอ่านโดยสรุป ตอบคำถามปลายเปิด หรือเขียนย่อหน้าที่

อธิบายความคิดหรือขอ้ โต้แย้ง
7) ประเมินการเรียนของนักเรยี น (Assessing student learning)
8) หยุดความคิด (Closing thoughts) รับฟังความคิดและเคารพการ ความคิดเห็นการตีความ

จากเพ่อื น

โปรดทบทวนตัวเอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษ
ท่ี 21 ของนกั เรียนตามทศั นะของ Robb วา่ อย่างไร ?
..................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

Center for Global Education Website (2020) ซึ่งเป็นเว็บไซต์ศูนย์การศึกษาระดับโลก
รว่ มมือกับผู้นำและสถาบันต่างๆ จากทว่ั โลกเพอ่ื จดั การกบั ความท้าทายดา้ นการศกึ ษา กล่าวถงึ การเรียน
การสอนทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 (Teaching and learning 21st century skills) ดังน้ี

1) ทำให้ตรงประเด็น ( Make it relevant) การทำใหห้ ลักสูตรมีความสัมพันธค์ รูต้องเรม่ิ ต้นด้วย
หัวข้อที่ทำให้เกิดการอภิปราย (Generative Topics) ซึ่งเป็นหัวข้อที่มีความสำคัญใน
การศึกษา ทางวินัย หรือสหวิทยาการที่พร้อมและสอดคล้องกับผู้เรียนและครู การเลือก
หัวข้อท่ีทำใหเ้ กดิ การอภิปราย เป็นข้นั ตอนแรกของกรอบการเรยี นการสอนเพ่ือความเขา้ ใจ

2) สอนด้วยวินัย (Teach through the disciplines) การสร้างความรู้ภายในวินัย โดยผ่าน
หลกั สตู รวินยั และการสอน นกั เรียนควรเรยี นรู้ว่าเหตใุ ดระเบียบวินยั จงึ มีความสำคัญ

54

3) พัฒนาทักษะการคิดตามลำดับขั้นต่ำและสูงไปพร้อม ๆ กัน (Simultaneously develop
lower and higher order thinking skills) การนำความเข้าใจใหม่ไปใช้กับบริบทใหม่ที่ไม่
คุ้นเคยยงั เป็นสิ่งทน่ี ักเรยี นตอ้ งทำ เพื่อใหส้ ามารถเจรจาตต่อรองความต้องการของศตวรรษที่
21 ได้สำเร็จ ทักษะการคิดระดับสูงต้องใช้เวลาในการพัฒนาและโดยทั่วไปแล้ว การสอน
ทักษะเหล่าน้ตี ้องแลกการสอนให้ครอบคลุมในวงกว้าง เป็นการสอนให้เขา้ ใจอยา่ งลกึ ซง้ึ แทน

4) ส่งเสริมใหม้ กี ารถ่ายทอดการเรียนรู้ (Encourage transfer of learning) การฝึกใหน้ กั เรียน
ถ่ายทอดความรู้และทักษะไปสู่ปัญหาที่แท้จริงมีส่วนทำให้พวกเขาประสบความสำเร็จ
ความสำคัญของการถ่ายทอดนำเรากลับไปสู่เหตุผลขั้นพื้นฐานของการเรียนรู้ทักษะแห่ง
ศตวรรษที่ 21 ตั้งแต่แรกเพ่ือให้นกั เรยี นสามารถถา่ ยทอดสิ่งเหล่านี้ไปสู่บริบททางเศรษฐกจิ
พลเมือง และโลกในศตวรรษท่ี 21 ท่ีตอ้ งการ

5) สอนให้นักเรียนรู้ วิธีการเรียน (Teach students to learn how to learn) นักเรียน
สามารถเรียนรู้ได้จากการเรียนอย่างเป็นทางการในโรงเรียน ต้องสอนวิธีการเรียนรู้ด้วย
ตนเอง ในการทำเชน่ นั้นนักเรยี นตอ้ งตระหนักถึงวธิ กี ารเรยี นรู้

6) จัดการกับความเข้าใจผิดโดยตรง (Address misunderstandings directly) เพื่อเอาชนะ
ความเข้าใจผิดผู้เรียนรู้ในทุกวัยจำเป็นต้องสร้างความเข้าใจใหม่ด้วยความกระตือรือร้น มี
หลายวิธีในการป้องกันความเข้าใจผิด ซึ่งรวมไปถึงการสอนหัวข้อที่ทำให้เกิดการอภิปราย
อย่างลึกซึ้ง กระตุ้นให้นักเรียนสร้างแบบจำลองแนวคิด และให้คำแนะนำที่ชัดเจนเกี่ยวกับ
ความเขา้ ใจผดิ นน้ั

7) ส่งเสริมการทำงานเป็นทีมเป็นกระบวนการและผลลัพธ์ (Promote teamwork as a
process and outcome) นักเรียนเรียนรู้ได้ดีเมื่อเรียนกับเพื่อน มีหลายวิธีที่ครูสามารถ
ออกแบบการสอนเพือ่ สง่ เสรมิ การเรยี นรรู้ ว่ มกับผอู้ ื่นไดน้ กั เรยี นสามารถสนทนาแนวคิดเป็นคู่
หรือเปน็ กลมุ่ ได้

8) ใชเ้ ทคโนโลยีสนับสนุนการเรยี นร้อู ยา่ งเต็มท่ี (Make full use of technology to support
learning) เทคโนโลยีช่วยใหน้ กั เรียนมวี ิธีการใหม่ๆ ในการพัฒนาทักษะการแก้ปัญหา การ
คิดวิเชิงวิพากษ์ และการสื่อสาร ถ่ายทอดไปยังบริบทต่างๆ สะท้อนไปถึงความคิดของพวก
เขาและเพือ่ นร่วมงาน ฝกึ การจัดการกบั ความเขา้ ใจผดิ และทำงานร่วมกบั เพื่อน

9) สง่ เสริมความคดิ สรา้ งสรรคข์ องนักเรียน( Foster students’ creativity) การพัฒนาความคดิ
สร้างสรรคต์ ้องอาศยั โครงสรา้ งและความตงั้ ใจจากทง้ั ครูและนกั เรยี น และสามารถเรยี นร้ผู า่ น
แขนงวิชา

55

โปรดทบทวนตัวเอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษ
ที่ 21 ของนกั เรียนตามทัศนะของ Asia society Website ว่าอยา่ งไร ?
………………………………………...................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

Dimitriadis (n.d.) เปน็ ครทู ่ีมปี ระสบการณ์ที่รู้ถึงพลังของเทคโนโลยที ่ีสามารถยกระดับการสอน
และปรับปรงุ ประสิทธิผลทางการศึกษาได้ Mandi มีประสบการณม์ ากมายในการพฒั นาหลกั สูตรและการ
เรียนรู้ กล่าวถึง 12 วิธีที่จะช่วยให้นักเรียนพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ด้วย Makers Empire (12
ways to help students develop 21st Century Skills with Makers Empire) ดงั น้ี

1) ให้นักเรียนแสดงถึงความเข้าใจเกี่ยวกับแนวคิดโดยใช้ซอฟต์แวร์การออกแบบ 3 มิติของ
Makers Empire พวกเขาจะสื่อสารแนวคิดของ "เขตพื้นที่" หรือ "ความไว้วางใจ" หรือ
"อคต"ิ หรอื "การปรบั ตัวของสัตว์" ได้อยา่ งไร

2) ให้นักเรียนอธบิ ายกระบวนการที่ปฏิบัติในขณะออกแบบในรูปแบบ 3 มิติ ขั้นตอนใดทีพ่ วก
เขาทำ พวกเขาตดั สินใจออกแบบอะไร

3) กระตุ้นให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นที่สร้างสรรค์เพื่อช่วยนักเรียนคนอื่นๆ ปรับปรุงการ
ออกแบบของพวกเขา พวกเขาจะใช้ฟีเจอร์สำหรับแสดงความคิดเห็นใน Makers Empire
เพ่อื แสดงความคดิ เหน็ อยา่ งไร?

4) เปิดโอกาสให้นักเรียนทำงานในโครงการความร่วมมือที่นักเรียนแต่ละคนรับผิดชอบในส่วน
หนึ่งของโครงการใหญ่ ตัวอย่างเช่นนักเรยี นที่ St Michael’s College ทำงานเป็นกลุ่มเพอื่
สรา้ งสถานีอวกาศที่ยอดเยย่ี ม นักเรยี นแต่ละคนต้องรบั ผิดชอบในการออกแบบองค์ประกอบ
เฉพาะสว่ นของสถานีอวกาศและต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าองค์ประกอบส่วนน้ีเข้ากับกับการ
ออกแบบโดยรวมของสถานี

5) เปิดโอกาสให้นักเรียนแก้ปัญหาในโลกแห่งความเป็นจริงร่วมกัน ตัวอย่างนี้มาจาก
Stephen’s School นกั เรียนทำงานรว่ มกันเพ่ือหาวิธแี กป้ ัญหาท่มี ีประสทิ ธิภาพดว้ ยวธิ ีเดยี ว

7) เสนอสถานการณ์จริงให้แก่นักเรียนและให้พวกเขาระบุเร่ืองที่อาจเกิดขึน้ หรือปัญหาที่มีอยู่
โดยการกำหนดให้นักเรียนเป็นผู้ค้นหาปัญหา มันคือการกระตุ้นให้พวกเขาคิดอย่างมี
วจิ ารณญาณเมื่อตอ้ งระบุความต้องการและโอกาส

56

8) สร้างกิจกรรมให้นักเรียนตั้งคำถามขึ้นเองและติดคำถามบนกำแพงห้องเรียน เพื่อเป็น
แนวทางในการคิดของพวกเขาขณะที่พวกเขากำลังออกแบบ เช่น ยังมีวิธีที่ดีกว่านี้ในการ
กระทำหนงึ่ ๆหรือไม่? แลว้ จะทำใหเ้ กิดความชดั เจนขึ้นไดอ้ ย่างไร?

9) สนับสนุนนักเรียนให้สร้างเกณฑ์วัดความสำเร็จของโครงการออกแบบของพวกเขาและใช้
เกณฑ์นีใ้ นการประเมินและปรับปรุงการออกแบบและแนวทางแกไ้ ขทีพ่ วกเขาสรา้ งข้ึน

10) กระตุ้นให้เกิดการออกแบบปลายเปิดเพื่อกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ เช่น ออกแบบวิธกี นิ ส
ปาเกต็ ต้ที ีด่ ี หรอื สรา้ งบา้ นในฝนั ของคณุ

11) เพิ่มข้อจำกัดในการออกแบบ เพอื่ กระต้นุ ให้นักเรียนเกิดแนวคิดใหม่และใชว้ ิทแ่ี ตกต่าง เพ่ือ
การแก้ปญั หา เชน่ บา้ นในฝันต้องใช้อิฐ 100 กอ้ นเท่านน้ั หรือวิธแี กป้ ัญหาการกินสปาเก็ตตี้
โดยต้องมเี ดือยเป็นส่วนประกอบในการแกป้ ญั หา

12) กำหนดความท้าทายดา้ นการออกแบบโดยใหน้ กั เรียนทำงานรว่ มกนั ในการออกแบบเดียวกัน
เราได้เห็นความท้าทายอันยิ่งใหญ่ที่นักเรียนแต่ละ คนเพิ่มองค์ประกอบใหม่ให้กับการ
ออกแบบ การออกแบบจะ 'สง่ ตอ่ ' จนกวา่ ผลลัพธ์สุดท้ายจะได้รบั การสนบั สนนุ โดยทุกคนใน
กล่มุ

13) กระต้นุ ใหน้ กั เรียนเกิดไอเดยี ใหม้ ากทีส่ ดุ กอ่ นท่จี ะเลือกไอเดยี หนงึ่ เพอ่ื ออกแบบทางแกป้ ัญหา
พวกเขาสามารถคิด 100 ไอเดียใน 10 นาทีได้หรือไม่? อะไรคือความคิดท่ีดีที่สุดที่พวกเขา
คิดออก? จะเป็นอย่างไรถา้ พวกเขาเป็นเจา้ ของเงนิ ทั้งหมดในโลก

โปรดทบทวนตัวเอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษ
ที่ 21 ของนักเรยี นตามทัศนะของ Dimitriadis วา่ อย่างไร ?
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................

แบบประเมินตนเอง

1) ท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Oxford
University Press Elt Website ชัดเจนดีแลว้ หรือไม่
[ ] ชัดเจนดีแลว้ [ ] ยงั ไมช่ ัดเจนดพี อ

57

หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Oxford
University Press Elt Website กล่าวถึงแนวทางการพัฒนาของทักษะศตวรรษที่ 21 ของ
นกั เรยี นวา่ อย่างไร?
2) ท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Oliver
ชดั เจนดีแล้วหรือไม่
[ ] ชัดเจนดแี ลว้ [ ] ยังไม่ชัดเจนดพี อ
หากยงั ไม่ชดั เจนดพี อ โปรดกลบั ไปศึกษาใหมอ่ ีกครงั้ แล้วตอบคำถามในใจวา่ Oliver กล่าวถึง
แนวทางการพฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี นว่าอย่างไร?
3) ท่านเขา้ ใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียน ตามทศั นะของ Ross ชัดเจนดี
แล้วหรือไม่
[ ] ชัดเจนดแี ลว้ [ ] ยังไม่ชดั เจนดพี อ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Ross กล่าวถึง
แนวทางการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนวา่ อย่างไร?
4) ท่านเข้าใจแนวทางการพฒั นาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี น ตามทัศนะของ Burt ชัดเจนดี
แล้วหรือไม่
[ ] ชดั เจนดแี ล้ว [ ] ยงั ไมช่ ัดเจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Burt กล่าวถึง
แนวทางการพฒั นาทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนว่าอย่างไร?
5) ท่านเขา้ ใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น ตามทศั นะของ Robb ชัดเจนดี
แลว้ หรือไม่
[ ] ชดั เจนดีแลว้ [ ] ยังไม่ชัดเจนดพี อ
หากยังไมช่ ัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหมอ่ กี คร้ัง แล้วตอบคำถามในใจว่า Robb กล่าวถงึ
แนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียนว่าอยา่ งไร?
6) ท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Center for
Global Education Website ชัดเจนดีแลว้ หรือไม่
[ ] ชดั เจนดีแล้ว [ ] ยงั ไมช่ ัดเจนดพี อ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจ Center for
Global Education Website กล่าวถึงแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน
วา่ อยา่ งไร?

58

7) ท่านเข้าใจแนวทางการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Dimitriadis
ชัดเจนดีแลว้ หรอื ไม่
[ ] ชัดเจนดแี ลว้ [ ] ยังไมช่ ดั เจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Dimitriadis
กลา่ วถงึ แนวทางการพฒั นาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียนว่าอย่างไร?

เอกสารอา้ งองิ
หากต้องการศึกษารายละเอียดของแต่ละทัศนะจากต้นฉบับที่เป็นภาษาอังกฤษ โปรด “Ctrl & Click”
เว็บไซต์ของแตล่ ะแหล่งได้ ดังนี้

Oxford University Press Elt Website. (2019). 5 Ways to prepare your students for the 21st
century. Retrieved August 24, 2020, from
https://oupeltglobalblog.com/2013/10/09/5-ways-to-prepare-your-students-for-
the-21st-century/

Oliver, B. (2020). Strategies that promote 21st century skills. Retrieved August 24, 2020,
from https://justaskpublications.com/just-ask-resource-center/e-newsletters/just-
for-the-asking/strategies-that-promote-21st-century-skills/

Ross, D. (2019). Developing 21st century skills and content knowledge through dance.
Retrieved August 24, 2020, from
https://www.gettingsmart.com/2019/03/developing-21st-century-skills-and-
content-knowledge-through-dance/

Burt, S. (2020). Activities to develop your learners’ 21st century skills. Retrieved August
24, 2020, from
https://www.cambridge.org/us/education/blog/2020/03/19/activities-develop-
your-learners-21st-century-skills/

Robb, L. (2016). Student-led discussions develop 21st-century learning skills. Retrieved
August 24, 2020, from https://edublog.scholastic.com/post/student-led-
discussions-develop-21st-century-learning-skills

59

Dimitriadis, M. (n.d.). 12 Ways to help students develop 21st century skills with makers
empire. Retrieved August 24, 2020, from
https://www.makersempire.com/developing-21st-century-skills-with-makers-
empire/

Center for Global Education Website. (2020). Teaching and learning 21st century skills.
Retrieved August 24, 2020, from https://asiasociety.org/education/teaching-and-
learning-21st-century-skills

60

คมู่ ือชุดท่ี 5
ทศั นะเก่ยี วกบั ขนั้ ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี น

นางสาวรพพี รรณ หมอปารา้

61

ค่มู อื ชดุ ท่ี 5
ทศั นะเก่ยี วกับข้ันตอนการพฒั นาทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี น

วตั ถุประสงค์การเรียนรู้
หลังจากการศึกษาคู่มือชุดนี้แล้ว ท่านมีพัฒนาการด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ซึ่งเป็น

จุดมุ่งหมายทางการศกึ ษาที่เก่ียวข้องกับสมรรถภาพทางสมองหรือสติปัญญาตามแนวคิดของ Benjamin
S. Bloom โดยจําแนกพฤติกรรมในขอบเขตนอี้ อกเปน็ 6 ระดับ เรียงจากพฤตกิ รรมทสี่ ลับซับซ้อนน้อยไป
หามาก หรือจากทักษะการคิดขนั้ ตำ่ กว่าไปหาทักษะการคิดขนั้ สูงกว่า ดังนี้ คอื ความจำ (Remembering)
ความเข้าใจ (Understanding) การประยุกต์ใช้ (Applying) การวิเคราะห์ (Analyzing) การประเมิน
(Evaluating) และการสร้างสรรค์ (Creating) ดังนี้

1) บอกคุณสมบัติ จับคู่ เขียนลำดับ อธิบาย บรรยาย ขีดเส้นใต้ จำแนก หรือระบุขั้นตอนการ
พัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี นได้

2) แปลความหมาย อธิบาย ขยายความ สรุปความ ยกตัวอย่าง บอกความแตกต่าง หรือเรียบ
เรียงข้ันตอนการพฒั นาทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี นได้

3) แก้ปญั หา สาธติ ทำนาย เช่ือมโยง ความสัมพนั ธ์ เปล่ยี นแปลง คำนวณ หรือปรบั ปรุงขั้นตอน
การพฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนได้

4) แยกแยะ จัดประเภท จำแนกใหเ้ หน็ ความแตกตา่ ง หรือบอกเหตผุ ลขนั้ ตอนการพัฒนาทักษะ
ศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี นได้

5) วัดผล เปรียบเทียบ ตีค่า ลงความเห็น วิจารณ์ขั้นตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของ
นักเรียนได้

6) รวบรวม ออกแบบ จัดระเบียบ สร้าง ประดิษฐ์ หรือวางหลักการขั้นตอนการพัฒนาทักษะ
ศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี นได้

โดยมีทศั นะเกี่ยวกบั ข้ันตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี นของแหล่งอ้างอิงทาง
วชิ าการต่างๆ ดังนี้

1) ขน้ั ตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี น ตามทัศนะของ Admin of Transform
Educational Consulting Blog

2) ขั้นตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี น ตามทัศนะของ William & Bates

62

3) ขน้ั ตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี น ตามทศั นะของ Applied Educational
System Website

4) ขน้ั ตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น ตามทศั นะของ Willis

คำช้แี จง
1) โปรดศึกษาเน้ือหาเกี่ยวกับขั้นตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียน จากทัศนะที่
นำมากล่าวถึงแต่ละทัศนะ โดยแต่ละทัศนะท่านจะต้องทำความเข้าใจที่สามารถอธิบายกับ
ตัวเองไดว้ ่า เขากล่าวถงึ ขน้ั ตอนการพัฒนาวา่ อยา่ งไร
2) หลังจากการศึกษาเนื้อหาแต่ละทัศนะแล้ว โปรดทบทวนความรู้ความเข้าใจของท่านอีกคร้ัง
จากแบบประเมนิ ผลตนเองในตอนท้ายของคู่มือ
3) เน้ือหาเกีย่ วกับขัน้ ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียน จากทศั นะที่นำมากล่าวถงึ
แต่ละทัศนะมีแหล่งอ้างอิงตามที่แสดงไว้ในตอนท้ายหลังแบบประเมินผลตนเอง หากท่าน
ต้องการศึกษารายละเอียดของทัศนะเหล่านั้น ซึ่งต้นฉบับเป็นบทความภาษาอังกฤษ ท่าน
สามารถจะสืบคน้ ต่อไดจ้ ากเว็บไซตท์ ่ีระบไุ วใ้ นแหลง่ อา้ งอิงน้นั ๆ

ทศั นะเกย่ี วกบั ขน้ั ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี น
Admin of Transform Educational Consulting Blog (2019) เป็นเว็บไซต์ที่มีนักการ

ศึกษาที่มีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนเกี่ยวกับโรงเรียน กล่าวถึง 4 ขั้นตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ใน
นักเรยี น (Four- step process to develop 21st century skills in your students) ดงั นี้

ขั้นตอนที่ 1: สร้างโครงการ /งานที่อ้างจากเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริง (Create an authentic
project/ assignment) ให้นกั เรยี นแก้ปญั หาในท้องถ่นิ ทีโ่ รงเรยี นเผชญิ อยู่ หรือ
ให้โอกาสพวกเขาเสนอเส้นทางอื่นเพื่อบรรเทาความแออัดของการจราจร การ
เลือกประเด็นที่แท้จริงจะทำให้การบูรณาการทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 เป็นไป
อย่างราบรื่น นักเรียนจะต้องเชี่ยวชาญทักษะเหล่านี้เพื่อที่จะบรรลุภารกิจ
โครงงาน

ขั้นตอนที่ 2: ระบุได้ว่าทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 คืออะไร (Identify 21st Century Skills)
นักเรียนจะต้องประสบความสำเร็จในโครงการหรืองานที่ได้รับมอบหมาย การ
จำกดั ทักษะที่คุณจะสอนจะทำให้คุณมีเน้ือหาที่ลึกซึง้ ย่ิงขึน้ แนะนำทักษะเหล่าน้ี
ตามตำแหน่งที่เหมาะสมทส่ี ดุ ในโครงการ

63

ขั้นตอนที่ 3: ประเมินทักษะหลายๆ ครั้ง (Assess the skills multiple times) ออกแบบการ
ประเมินทักษะเหลา่ นแ้ี ละความตอ้ งการของโครงการ ใหป้ ระเมนิ พวกเขาเกี่ยวกับ
การคิดเชิงวิพากษ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งว่าพวกเขามีประสิทธิภาพในการรวบรวม
ข้อมูลมากเพียงใด ข้อเสนอและประเมินความสามารถในการแก้ปัญหาเพื่อ
พิจารณาทางเลอื กอ่ืน และประเมินความสามารถในการเปน็ ผู้นำผูอ้ ืน่

ขั้นตอนที่ 4: เปิดโอกาสให้นักเรียนมีการไตร่ตรอง (Allow for student reflection) ให้เวลา
สำหรับพวกเขาในการไตร่ตรองและกำหนดเป้าหมายสำหรับพื้นที่ที่พวกเขาต้อง
ปรับปรงุ

โปรดทบทวนตวั เอง แลว้ ตอบในใจว่าท่านเข้าใจข้นั ตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษ ท่ี
21 ของนักเรียนตามทัศนะของ Admin of Transform Educational Consulting
Blog ว่าอย่างไร ?

..................................................................................................................................

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

William and Bates (n.d.) เป็นนักเขียนหนังสือขายดีอันดับ 1 ของนิวยอร์กไทม์ และเป็น
ผู้เขียนหนังสือ 11 เล่มในด้านการเรียนรู้ออนไลน์และการศึกษาทางไกล เขาได้ให้บริการให้คำปรึกษาท่ี
เช่ยี วชาญดา้ นการฝึกอบรมในการวางแผนและการจัดการการเรียนรู้ออนไลน์และการศึกษาทางไกล โดย
ทำงานร่วมกับองค์กรมากกว่า 40 แห่งใน 25 ประเทศ กล่าวถึง ข้อจำกัดบางประการของวิธีระบบในยุค
ดิจทิ ัลที่ผันผวน ไมแ่ น่นอน วนุ่ วาย และคลมุ เครอื และไมว่ า่ ในกรณใี ดเราคิดว่าเราต้องการกระบวนการท่ี
ใช้งานไดไ้ มเ่ พียง แต่สำหรบั หลักสตู รออนไลน์เตม็ รปู แบบเท่านัน้ แตย่ ังรวมถึงการสอนต่อหน้า หลักสูตร
แบบผสมผสาน ดังน้ันเราจึงมงุ่ มั่นท่จี ะใช้แนวทางการออกแบบหลกั สตู รท่มี คี ุณภาพและยดื หยุน่ แต่ยังคง
เป็นระบบและกว้างพอที่จะรวมวิธีการส่งสารที่หลากหลาย นอกจากนี้การดูเพียงการสอนจริงตาม
หลักสูตรยังไมเ่ พียงพอ แต่ยังต้องสร้างสภาพแวดลอ้ มการเรียนรูท้ ี่สมบูรณใ์ นที่ที่เกิดการเรียนรู้จริง และ
9 ขั้นตอนสู่การเรียนการสอนที่มีคุณภาพในยุคดิจิทัล (Nine steps to quality teaching in a digital
age) ดังนี้

ขนั้ ตอนที่ 1: ตดั สินใจว่าคุณต้องการสอนอยา่ งไร (Decide how you want to teach) ออกแบบ
การสอนและหาวธิ ีการการสอนเพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั กลุ่มเปา้ หมาย

64

ขั้นตอนท่ี 2: เลือกวิธกี ารสง่ สาร (Decide on Mode of Delivery) เพ่ือส่งไปยงั ผู้รบั โดยวิธีการ
ใดวิธกี ารหนึ่ง โดยใชภ้ าษาพดู เขยี น ภาษามือ ภาพ หรือสญั ลักษณ์ เพือ่ ให้ผู้รับสาร
เข้าใจ

ขั้นตอนที่ 3: ทำงานเป็นทีม (Work in a Team) การทำงานร่วมกันกับเพื่อนร่วมงาน หรือการ
ทำงานของบคุ คลมากกว่า 1 คนข้ึนไป โดยจะมเี ป้าหมายในการทำงานอยา่ งเดียวกนั

ขั้นตอนที่ 4: สร้างจากทรัพยากรที่มีอยู่ (Build on Existing Resources) นำทรัพยากรที่มีอยู่
แลว้ มาใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์

ขั้นตอนที่ 5: เชี่ยวชาญในเทคโนโลยี (Master the Technology) การใช้งานคอมพิวเตอร์หรือ
อุปกรณอ์ ิเล็กทรอนิกส์ตา่ งๆ ได้อย่างคล่องแคลว่

ขั้นตอนท่ี 6: กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ที่เหมาะสม (Set Appropriate Learning Goal)
กำหนดเปา้ หมายท่ีมีความเฉพาะเจาะจง ชัดเจน กำหนดจุดหมายการเรยี นรู้ ด้วย
การระบุความรู้และการปฏิบัติท่ีจะนำไปสู่ความสำเรจ็ ในอนาคตได้

ขั้นตอนที่ 7: ออกแบบโครงสร้างหลักสูตรและกิจกรรมการเรียนรู้ (Design Course Structure
and Learning Activities)

ขั้นตอนที่ 8: สื่อสาร (Communicate) กระบวนการถ่ายทอดสารจากบุคคลหนึง่ (ผู้ส่งสาร) ไป
ยงั บคุ คลหน่งึ (ผรู้ บั สาร) โดยผ่านสือ่ ต่าง ๆ

ขน้ั ตอนที่ 9: ประเมินและสร้างสรรค์สิง่ ใหม่ ๆ (Evaluate and Innovate)

โปรดทบทวนตวั เอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจขั้นตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษ ที่
21 ของนกั เรียนตามทัศนะของ William & Bates วา่ อยา่ งไร ?
………………………… ………………..............................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

Esters (2021) ซึ่งเป็นครูด้านโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ได้กล่าวถึง 4 ขั้นตอนการสอนทักษะแหง่
ศตวรรษที่ 21 ในโรงเรียนมัธยมว่า ทักษะในศตวรรษที่ 21 เป็นความต้องการด้านการศึกษาที่เป็นท่ี
ต้องการมากที่สุดในสหรัฐอเมริกาในขณะนี้ ในการศึกษาระดับมัธยมต้นนั้นทักษะในศตวรรษที่ 21 เป็น
สัญลักษณ์ของประสบการณ์สมัยใหม่ที่เตรียมไว้เพ่ือคนรุน่ ตอ่ ไปสำหรับโลกที่มีเทคโนโลยีเป็นศูนย์กลาง

65

การทำตาม 4 ขั้นตอนเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถสอนนักเรียนมัธยมต้นทุกสิ่งที่จำเป็นต้องรู้เกี่ยวกับ
ทักษะในศตวรรษท่ี 21 ไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ

1. วางแผนการสอนทั้ง 12 ทักษะ (Plan to Teach All 12 Skill) ก่อนเริ่มสอนคุณต้องวาง
แผนการเรียน นัน่ หมายถึงการวางแผนเพ่ือสอนทักษะทั้ง 12 ประการของศตวรรษที่ 21 คือ

1) การคิดเชิงวิพากษ์ (Critical thinking) คือ ความตั้งใจที่จะตัดสินเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดย
การไม่เห็นคลอ้ ยตามข้ออ้างที่นำเสนอ แต่ตั้งคำถามท้าทาย หรือโต้แย้งข้ออา้ งนั้น เพื่อ
เป็นแนวทางความคิดออกสู่ทางต่างๆ ที่แตกต่าง อันจะนำไปสู่การแสวงหาคำตอบท่ี
สมเหตุสมผล

2) ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) คือ ความคิดเชื่อมโยงที่พยายามหาทางออกหลาย ๆ
ทาง ใชค้ วามคิดทห่ี ลากหลาย แสวงหาความเป็นไปได้ใหม่ ๆ

3) การทำงานร่วมกัน (Collaboration) คือ การทำงานร่วมกับเพื่อน มีปฏิสัมพันธ์กัน
ระหว่างสมาชิกในกลุม่ เพอื่ ใหบ้ รรลุเปา้ หมายเดยี วกัน อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ

4) การสอ่ื สาร (Communication) คอื การถ่ายทอดข่าวสาร ข้อมลู ความรู้ ประสบการณ์
ความรูส้ ึก ความคิดเหน็ ความต้องการจากผสู้ ่งสารโดยผ่าน การพดู การเขยี น ตา่ งๆ

5) การรสู้ ารสนเทศ (Information literacy) คอื ความสามารถในการเขา้ ถึง การประเมิน
การจัดการ และการใช้สารสนเทศจากแหล่งต่างๆ หรือการใช้สารสนเทศอย่างมี
ประสทิ ธิภาพ

6) การรเู้ ทา่ ทันสื่อ (Media literacy) คือ ความสามารถป้องกนั ตนเองจากการถูกจูงใจจาก
เนอื้ หาของสอ่ื และสามารถวเิ คราะห์เนอ้ื หาของสอ่ื ไดอ้ ยา่ งมวี จิ ารณญาณ

7) การรู้เท่าทันเทคโนโลยี (Technology literacy) คือการรู้จักเทคโนโลยีตามความเป็น
จริงทั้งคุณและโทษ มีความสามารถในการเลือกและใช้เทคโนโลยีด้านต่างๆได้อย่าง
ถูกต้อง

8) ความยืดหยุ่น (Flexibility) คือ การทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่ไมต่ ายตัว สามารถปรับเปลี่ยนได้
ตามความเหมาะสม

9) ความเป็นผู้นำ (Leadership) บุคคลที่สามารถชักจูงหรือชี้นำบุคคลอื่น ให้ปฏิบัติงาน
สำเร็จตามวตั ถุประสงคท์ ่ีวางไว้ไดอ้ ย่างมปี ระสิทธิผลและประสทิ ธิภาพ

10) ความคดิ ริเริม่ (Initiative) คือ ความคิดที่แปลกใหม่ แตกตา่ งจากความคิดเดิม นำความรู้
มาประยุกต์ให้เกิดสิง่ ใหม่ขึ้น หรือทำอยู่แลว้ โดยเป็นสิ่งท่ีทำให้เกิดประโยชน์ตอ่ ตนเอง
และสว่ นรวม

66

11) ผลผลิต (Productivity) คือ ตัวชี้วัดความสำเร็จในการบริหารจัดการอย่างมี
ประสทิ ธภิ าพ

12) ทักษะทางสังคม (Social skills) คือความสามารถในการปรับตัว และการใช้
ความสามารถของตน เพอื่ สร้างความสัมพนั ธ์ในทางบวกกบั ผู้อ่ืน โดยมีมนุษยสัมพันธ์ท่ี
ดีและเหมาะสม

การดำเนนิ การอาจใชเ้ วลานาน เนือ่ งจากแต่ละทกั ษะมคี วามแตกต่างกันมาก ข้นึ อยู่กบั ระยะเวลา
เรียนและระยะเวลาการให้คะแนนของคุณ ซึ่งอาจยากกว่าที่คุณคิดในตอนแรก คุณสามารถทำให้การ
วางแผนของคุณง่ายขึ้นด้วยแนวการสอนจำนวนหนึ่งสำหรับแต่ละทักษะในศตวรรษที่ 21 คุณสามารถ
เขา้ ถงึ แนวคิดต่างๆ เชน่ การคิดเชิงวพิ ากษ์และความคิดสร้างสรรค์ โดยการนำเสนอบทเรียนเกี่ยวกับการ
แก้ปัญหาแก่นักเรียน คุณยังสามารถสอนการสื่อสารโดยเน้นเฉพาะที่แผนการสอนการสื่อสารเฉพาะ
แผนการสอนการสื่อสารเฉพาะทาง ซึ่งโดยปกติแลง้ จะมีแผนการสอนทเ่ี นน้ พเิ ศษเฉพาะแนวคดิ อยา่ งเช่น
การรูเ้ ท่าทนั สารสนเทศอยูเ่ สมอ

2. ใชเ้ ทคโนโลยแี หง่ ศตวรรษที่ 21 (Use 21st Century Technology) การใชค้ อมพวิ เตอร์ แท็บ
เล็ตและแม้แต่สมาร์ทโฟนเป็นเครื่องมือในการสอนแนวคิดแบบดิจิทัล การศึกษาแบบบรรยายแบบเดิม
รว่ มกับการศึกษาโดยใช้คอมพิวเตอร์เปน็ วิธีทด่ี ีเยีย่ มในการชว่ ยให้นักเรียนเรยี นรู้ แตห่ ากไม่ใช้เทคโนโลยี
ประกอบคุณจะไม่ได้สอนทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 อย่างแท้จริง เนื่องจากในปัจจุบนั หลายคนตอ้ งพ่งึ พา
เครื่องมือดิจิทัล นักเรียนที่สนใจเทคโนโลยีในปัจจุบัน จะไม่อยากมีส่วนร่วมในการเรียนการสอน หาก
ปราศจากเทคโนโลยี การผสมผสานการศกึ ษาแบบบรรยายเขา้ กบั เทคโนโลยีทำให้เกิดสภาพแวดล้อมการ
เรียนรู้แบบผสมผสานซง่ึ เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการใหค้ วามรูแ้ กน่ กั เรียนท่ีหลากหลาย

3. เน้นการรเู้ ทา่ ทันโลกดจิ ิทัล และการเปน็ พลเมืองดจิ ทิ ัล (Highlight Digital Literacy & Digital
Citizenship) สอนนักเรียนให้เข้าใจสื่อออนไลน์และแนะวิธีปฏิบัติตนเมื่อใช้อินเทอร์เน็ต การรู้เท่าทัน
ดิจิทัลเน้นทักษะการอ่านและการคิดวิเชิงพากษ์เพื่อให้แน่ใจว่านักเรียนสามารถแยกได้ว่าอะไรคือ
ขอ้ เท็จจริงหรือนยิ ายออนไลน์ได้ นกั เรียนจงึ ตอ้ งเรยี นรวู้ ิธีการปฏิบัตติ นเมอื่ ใชอ้ ินเทอรเ์ น็ต

4. เน้นการคิดเชิงวิพากษ์ (Emphasize Critical Thinking) นักเรียนจะต้องรู้จักคิดด้วยตนเอง
แทนทจี่ ะยอมจำนนต่อข้อมูลท่ไี มถ่ ูกต้องหรือบิดเบือน การสอนนักเรียนใหร้ ู้จกั คิดวิเคราะห์จะทำให้พวก
เขาจะเรียนรู้วิธีอ่านแต่ละบรรทัดและแก้ปัญหา วิธีหนึ่งที่คุณสามารถสร้างแรงกระตุ้นให้เกิดการคิด
วพิ ากษ์คือการถามคำถามทซ่ี ับซอ้ นกบั นักเรยี นและใหพ้ วกเขากำหนดแนวทางแกป้ ญั หาด้วยตนเอง ซงึ่ จะ
ทำให้นักเรียนทำงานสำเร็จโดยไม่ต้องพึ่งพาคนอื่น ดังนั้นนักเรียนแต่ละคนจึงต้องฝึกสมอง จากนั้น
นักเรียนของคุณสามารถเปรียบเทียบคำตอบและที่สำคัญกว่านั้นคือกระบวนการคิดของพวกเขา โปรด

67

ทราบว่าไม่มีคำตอบที่ถูกต้องที่สดุ สำหรับสถานการณ์เหลา่ นี้ กุญแจสำคัญคือให้นักเรียนคิดและแบ่งปัน
ซ่ึงกนั และกนั เพ่อื เพิ่มขีดความสามารถในการคิด

โปรดทบทวนตวั เอง แลว้ ตอบในใจว่าท่านเข้าใจข้นั ตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษ ที่
21 ของนักเรยี นตามทัศนะของ Esters วา่ อย่างไร ?
………………………………………....................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Willis (2020) เป็นผู้นำด้านการเรียนรู้ประสาทวิทยา ด้วยประสบการณ์รวม 25 ปี ในฐานะนกั
ประสาทวิทยาฝึกหัดและครู กล่าวถึง 5 ขั้นตอนในการพฒั นาทักษะของนักเรียนสำหรบั ความท้าทายใน
อ น า ค ต (Education for the 21st Century Five steps to developing students' skills for
tomorrow's challenges) ดงั น้ี

ขั้นตอนที่ 1: สอนให้รู้วา่ การทำงานรว่ มกันเป็นคุณค่าและชดุ ทักษะ (Teach collaboration as
a value and skillset) การกระตุ้นให้นักเรียนทำงานร่วมกันในความท้าทายท่ี
สร้างสรรค์และให้พวกเขาไตร่ตรองถึงสิ่งที่เรียนรู้ที่ได้รับจากแบบฝึกหัดจะช่วยให้
พวกเขาเข้าใจได้ดีขึ้นว่าการเป็นส่วนหนึ่งของโลกแห่งการทำงานร่วมกันและ
เชอื่ มโยงกนั หมายถึงอะไร

ขั้นตอนที่ 2: ยึดการประเมินและวิเคราะห์เป็นพื้นฐาน (Build on evaluation and analysis)
นักเรียนต้องวิเคราะห์ถึงความน่าเชื่อถือและประโยชน์ของข้อมูลอย่างมี
วิจารณญาณ ดว้ ยการมอบหมายงานและโครงการที่เน้นการวิจยั ในการสอน จะเป็น
พื้นฐานในการพัฒนาชุดทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ที่จำเป็นสำหรับการทำงานในตัว
นกั เรยี น

ขั้นตอนที่ 3: สอนให้มีความอดทนและความยืดหยุ่น (Teach tolerance and resilience)
นักเรียนจะต้องเปิดโอกาสให้ตัวเองเข้าถึงการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและ
ประสบการณ์ที่เปิดกว้างซึ่งจะช่วยให้พวกเขารู้สึกสบายใจในการสื่อสารกับผู้อ่ืน
การท่องเที่ยว การโต้วาที การเยี่ยมชมสถานที่ทำงานหรือการถาม – ตอบ การ
แสดงใหน้ ักเรยี นเหน็ ถงึ ความคิดทเี่ ปดิ กว้างในทางปฏบิ ัติ

68

ขั้นตอนที่ 4: ช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ผ่านจุดแข็งของพวกเขา (Help students learn through
their strengths) ดึงจุดแข็งและความสนใจเฉพาะของนักเรียนออกมา ด้วยการใช้
เทคนิค "ทำงานหนักในช่วงเริ่ม" (Front-Loading) เพื่อนำหัวข้อเฉพาะเหล่านี้มา
เป็นอันดับแรกในการสอนของคุณ คุณจะสามารถเริ่มเข้าถึงความอยากรูอ้ ยากเหน็
ตามธรรมชาติของนกั เรยี นได้

ขั้นตอนที่ 5: ใช้การเรียนรู้นอกห้องเรียน (Use learning beyond the classroom) ลองเปิด
โอกาสให้นักเรียน "ถ่ายทอด" การเรียนรู้ของโรงเรียนไปสู่สถานการณ์ในชีวิตจริง
ยกตัวอยา่ งเช่น เม่อื ตอ้ งแกป้ ัญหาให้ถามนกั เรียนว่าพวกเขาจะเข้าถึงสถานการณ์ที่
อาจเกิดขึ้นกับพวกเขาอย่างไรและถามถึงขั้นตอนที่พวกเขาจะต้องดำเนนิ การเพื่อ
แก้ไขปัญหานน้ั

โปรดทบทวนตวั เอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจขนั้ ตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษ ท่ี
21 ของนกั เรียนตามทศั นะของ Willis วา่ อย่างไร ?
.....................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

แบบประเมินตนเอง

1) ทา่ นเขา้ ใจขน้ั ตอนการพัฒนาพฒั นาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียน ตามทัศนะของ Admin
of Transform Educational Consulting Blog ชดั เจนดีแลว้ หรอื ไม่
[ ] ชดั เจนดแี ลว้ [ ] ยงั ไม่ชดั เจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Admin of
Transform Educational Consulting Blog กลา่ วถงึ ขน้ั ตอนการพฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21
ของนกั เรียนว่าอย่างไร?

2) ท่านเข้าใจขั้นตอนการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ William &
Bates ชัดเจนดแี ล้วหรือไม่
[ ] ชดั เจนดแี ลว้ [ ] ยงั ไมช่ ดั เจนดีพอ

69

หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า William &
Bates กล่าวถึงขนั้ ตอนการพฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนวา่ อย่างไร?
3) ท่านเข้าใจขัน้ ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น ตามทัศนะของ Esters ชัดเจนดี
แลว้ หรอื ไม่
[ ] ชัดเจนดีแลว้ [ ] ยังไมช่ ัดเจนดีพอ
หากยังไมช่ ดั เจนดีพอ โปรดกลับไปศกึ ษาใหมอ่ กี ครัง้ แลว้ ตอบคำถามในใจว่า Esters กล่าวถึง
ขน้ั ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี นวา่ อย่างไร?
4) ทา่ นเขา้ ใจขนั้ ตอนการพัฒนาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น ตามทศั นะของ Willis ชัดเจนดี
แล้วหรอื ไม่
[ ] ชดั เจนดแี ล้ว [ ] ยังไมช่ ัดเจนดพี อ
หากยังไมช่ ัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศกึ ษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Willis กล่าวถึง
ข้ันตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียนว่าอย่างไร?

เอกสารอา้ งอิง
หากต้องการศึกษารายละเอียดของแต่ละทัศนะจากต้นฉบับที่เป็นภาษาอังกฤษ โปรด “Ctrl & Click”
เวบ็ ไซต์ของแตล่ ะแหล่งได้ ดงั น้ี

Admin of Transform Educational Consulting Blog. (2019). Four- step process to develop
21st century skills in your students. Retrieved August 24, 2020, from
https://transformschool.com/2019/03/16/four-step-process-to-develop-21st-
century-skills-in-your-students/

William, A. & Bates, T. (n.d.). Nine steps to quality teaching in a digital age. Retrieved
August 24, 2020, from https://opentextbc.ca/teachinginadigitalage/chapter/11-2-
nine-steps-to-quality-teaching-in-a-digital-age/

Esters, M. (2021). 4 Steps to teach 21st century skills in middle school. Retrived August
24, 2020, from https://www.aeseducation.com/blog/proven-steps-teach-21st-
century-skills-middle-school

Willis, J. (2020). Five steps to developing students' skills for tomorrow's challenges.
Retrieved August 24, 2020, from https://barclayslifeskills.com/educators/blog/five-
steps-to-developing-students-life-skills-for-the-future/

70

คูม่ อื ชุดที่ 6
ทศั นะเกย่ี วกับการประเมนิ ผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น

นางสาวรพีพรรณ หมอปารา้

71

คู่มอื ชุดที่ 6
ทัศนะเกยี่ วกบั การประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียน

วัตถปุ ระสงค์การเรียนรู้
หลังจากการศึกษาคู่มือชุดนี้แล้ว ท่านมีพัฒนาการด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ซึ่งเปน็

จุดมุ่งหมายทางการศกึ ษาที่เก่ียวข้องกับสมรรถภาพทางสมองหรือสติปญั ญาตามแนวคิดของ Benjamin
S. Bloom โดยจาํ แนกพฤติกรรมในขอบเขตนีอ้ อกเป็น 6 ระดับ เรยี งจากพฤตกิ รรมทสี่ ลบั ซับซ้อนน้อยไป
หามาก หรอื จากทกั ษะการคิดขัน้ ตำ่ กว่าไปหาทกั ษะการคิดขั้นสงู กวา่ ดังนี้ คือ ความจำ (Remembering)
ความเข้าใจ (Understanding) การประยุกต์ใช้ (Applying) การวิเคราะห์ (Analyzing) การประเมิน
(Evaluating) และการสร้างสรรค์ (Creating) ดงั นี้

1) บอกคุณสมบัติ จบั คู่ เขยี นลำดับ อธิบาย บรรยาย ขีดเส้นใต้ จำแนก หรือระบุการประเมินผล
ทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี นได้

2) แปลความหมาย อธิบาย ขยายความ สรุปความ ยกตัวอย่าง บอกความแตกต่าง หรือเรียบ
เรยี งการประเมนิ ผลทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี นได้

3) แก้ปัญหา สาธิต ทำนาย เชื่อมโยง ความสัมพันธ์ เปลี่ยนแปลง คำนวณ หรือปรับปรุงการ
ประเมินผลทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียนได้

4) แยกแยะ จัดประเภท จำแนกให้เห็นความแตกต่าง หรือบอกเหตุผลการประเมินผลทักษะ
ศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี นได้

5) วัดผล เปรียบเทียบ ตีค่า ลงความเห็น วิจารณ์การประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของ
นักเรยี นได้

6) รวบรวม ออกแบบ จัดระเบียบ สร้าง ประดิษฐ์ หรือวางหลักการการประเมินผลทักษะ
ศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนได้

โดยมีทศั นะเกีย่ วกับการประเมินผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี นของแหล่งอ้างองิ ทางวชิ าการ
ต่างๆ ดงั น้ี

1) การประเมนิ ผลทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียน ตามทศั นะของ Bukidnon State University
2) การประเมินผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียน ตามทัศนะของ Pinterest.fr Website
3) การประเมนิ ผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น ตามทัศนะของ Sean
4) การประเมนิ ผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น ตามทัศนะของ Ravitz

72

คำชี้แจง
1) โปรดศึกษาเน้อื หาเก่ยี วกับการประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียน จากทศั นะที่นำมา
กล่าวถึงแต่ละทศั นะ โดยแต่ละทัศนะท่านจะตอ้ งทำความเข้าใจท่ีสามารถอธบิ ายกับตัวเองได้
ว่า เขากล่าวถึงการประเมินผลวา่ อย่างไร
2) หลังจากการศึกษาเนื้อหาแต่ละทัศนะแล้ว โปรดทบทวนความรู้ความเข้าใจของท่านอีกคร้ัง
จากแบบประเมนิ ผลตนเองในตอนทา้ ยของคู่มอื
3) เน้อื หาเกย่ี วกับการประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียน จากทัศนะท่ีนำมากล่าวถงึ แต่
ละทัศนะมีแหล่งอ้างอิงตามที่แสดงไว้ในตอนท้ายหลังแบบประเมินผลตนเอง หากท่าน
ต้องการศึกษารายละเอียดของทัศนะเหล่านั้น ซึ่งต้นฉบับเป็นบทความภาษาอังกฤษ ท่าน
สามารถจะสืบคน้ ตอ่ ไดจ้ ากเวบ็ ไซตท์ ี่ระบุไว้ในแหลง่ อา้ งอิงนนั้ ๆ

ทัศนะเกย่ี วกบั การประเมินผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น

Bukidnon State University (n.d.) เป็นมหาวิทยาลัยบูกิต เมืองมาเลย์บาเลย์ บูกิตนอน ได้
ทำแบบสอบถามเก่ียวกับการปฏิบัติของครูโรงเรียนประถมเกีย่ วกับทักษะศตวรรษท่ี 21 3 ทักษะพื้นฐาน
ดงั ตอ่ ไปนี้

1. ทักษะการเรยี นรูแ้ ละนวัตกรรม
1.1 ระดมสมอง และมองหาโอกาสเพื่อให้ผู้เรียนปรับปรุงความคิดและในวิธีที่พวกเขา
ตอบสนอง ต่อสถานการณ์
1.2 จัดเตรียมต้นแบบและแบบจำลองสำหรับผู้เรียนเพื่อการทดลองและสร้างความคิด
ใหมๆ่
1.3 สรา้ งการจดั การด้านกราฟกิ เพ่อื อธิบายหัวข้อที่ยาก
1.4 จัดเตรียมมาตรฐานการปฏบิ ัติงานท่ผี ูเ้ รยี นจะไดร้ ับการประเมิน
1.5 สงั เกตผู้เรียนในขณะท่ีพวกเขาเรยี นด้วยตัวเองในหอ้ งเรยี น
1.6 ทำให้แน่ใจว่ามีการใช้แนวทางที่ครอบคลุมในการสอบถามที่รวมถึงความสงสัยและ
การไตร่ตรองในหอ้ งเรยี นมากขนึ้
1.7 ใช้กลยุทธ์การเรียนการสอนที่มีส่วนร่วมที่เหมาะสมกับจดุ ประสงค์ในการเรียนรู้และ
ระดับการเรยี นรู้

73

1.8 แนะนำผู้เรียนในการตรวจสอบความน่าไว้วางใจ อคติ หรือความน่าเชื่อถือของข้อ
เรียกรอ้ งโดยวิธีการใหก้ ิจกรรมทีเ่ หมาะสม

1.9 อำนวยความสะดวกให้กบั ผู้เรียนในการจัดระเบียบ การจัดหมวด การตั้งคำถาม หรือ
การประเมินผลงานของเพ่ือนร่วมชัน้ ของพวกเขา

1.10 พิจารณาบริบท หรือรวบรวมมุมมองที่แตกต่างกันเพื่อประเมินความคิด หรือการ
กระทำ

1.11 นำข้อมูลและมุมมองมารวมกันเพื่อแจ้งให้ทราบถึงความคิด การปฏิบัติ และความเชื่อของ
ผเู้ รียน

1.12 สังเคราะห์และตีความข้อมูลอินเทอร์เน็ตโดยการถามคำถามที่สำคัญ ซึ่งช่วยนำสู่
วธิ ีการแกป้ ัญหาที่ดีข้ึน

1.13 แบ่งย่อยปัญหาออกเป็นส่วนขนาดเล็กขึ้นหรือง่ายขึ้น และพัฒนาเกณฑ์ในการ
แก้ปญั หา

1.14 เลือกปัญหาทีใ่ ช้ได้กับสถานการณใ์ นชีวิตจริงและใหผ้ เู้ รียนคน้ หาคำตอบ
1.15 เตรยี มใบงานใหผ้ ้เู รยี นทำหลังจากดวู ิดีโอ
1.16 เคารพประสบการณ์หรือมุมมองของผู้เรยี น และคนอื่นๆ เมื่อแสดงความคิดเห็นหรือ

แนวคิดโดยไมม่ อี คติ
1.17 สนับสนุนหรือให้อำนาจแก่ผู้เรียน และครูผู้ร่วมสอนที่ลังเลที่จะแบ่งปันความรู้ หรือ

มุมมองของพวกเขา
1.18 สรา้ งกจิ กรรมกลุม่ รว่ มกนั เพื่อสง่ เสรมิ การมีสว่ นรว่ มและแบ่งปันความเป็นผนู้ ำ
1.19 อนุญาตให้มีรูปแบบการประชุมแบบเปดิ ใหม้ ีการโต้ตอบมากกว่าที่จะเปน็ การจัดทีน่ ัง่

แบบดั้งเดิมทม่ี ีการสง่ สารฝ่ายเดยี ว
1.20 ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้เชิงโครงการซึ่งช่วยให้ผู้เรียนสามารถรวบรวมความร้ใู น

รูปแบบของคำถามและการประเมินที่มงุ่ เนน้ ในเรอ่ื งโครงการ
2. ทักษะด้านขอ้ มูล สือ่ และเทคโนโลยี

2.1 เข้าร่วมการเข้าถึงข้อมูลในลักษณะที่มีประสิทธิภาพซึ่งเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ของ
ผูเ้ รียน

2.2 ค้นหาแหล่งข้อมูล เช่น ฐานข้อมูล ภาพยนตร์สารคดี และเว็บไซต์ที่จะใช้เป็น
แหล่งขอ้ มูลในชั้นเรยี น

2.3 ช่วยให้ผเู้ รียนรชู้ ่นื ชมวรรณกรรม และการแสดงออกเชิงสร้างสรรคอ์ นื่ ๆ ของขอ้ มูล

74

2.4 ส่งเสริมการเรียนรู้แบบร่วมมือกันเพื่อที่จะเข้าร่วมอย่างมีประสิทธิภาพ และสร้าง
ขอ้ มูลท่ีมปี ระโยชน์

2.5 ประเมนิ ทรัพยากรและข้อมลู ท่มี ีอยู่
2.6 ใหโ้ อกาสผูเ้ รยี นเพือ่ รวบรวมขอ้ มลู ออนไลน์
2.7 เสนอวธิ ีทห่ี ลากหลายสำหรับผเู้ รียนในการจัดเรียงขอ้ มูลและประสบการณ์การเรียนรู้

ส่อื ทีแ่ ท้จริง
2.8 ช่วยใหผ้ ูเ้ รียนสามารถระบขุ ้อมูลท่ไี มถ่ ูกตอ้ งในสือ่ ทุกรูปแบบ
2.9 รวบรวมและบรู ณาการสอ่ื ในรปู แบบต่างๆ ในการเรียนการสอน
2.10 ใช้ ICT ในการสรา้ งเครอื่ งมอื ในการเรียนรเู้ พือ่ ให้ผเู้ รยี นได้ใชง้ าน
2.11 ใช้การนำเสนอ PowerPoint กับ ภาพเคล่ือนไหว หรอื แอนิเมชัน่ เพ่ือให้นกั เรียนรู้สึก

และ ดงึ ดูดความสนใจพวกเขา
2.12 เข้าถึงแหล่งข้อมูลอินเทอร์เน็ตสำหรับการวางแผนการเรียนการสอนหรือรวบรวม

ความคดิ
2.13 สอ่ื สารกับเพอื่ นร่วมงานโดยสอ่ื สงั คมออนไลน์
2.14 ทำใหอ้ ินเทอร์เนต็ เป็นเครอื่ งมือสำหรบั การประเมินผเู้ รียนและการมอบหมายงาน
2.15 สอนผเู้ รยี นเกี่ยวกบั วิธกี ารใชค้ อมพิวเตอรเ์ พ่อื การเรยี นรู้
2.16 ใชบ้ ันทกึ E-class ในการกำหนดความสำเรจ็ ของผเู้ รียน
2.17 ส่งรายงานท่สี รา้ งขึ้นดว้ ยคอมพิวเตอร์
2.18 ปรับปรุงตัวเองให้ทันสมัยเกี่ยวกับแนวโน้มการศึกษาและปัญหาผ่านการเข้าถึง

อนิ เทอร์เนต็
2.19 สร้างเครอื่ งมือในการเรยี นแบบพมิ พ์เพ่ือช่วยผู้ท่ีเรยี นรู้ช้า
2.20 ใชเ้ ทคโนโลยแี บบโต้ตอบสำหรับการเรียนรู้ เช่น ซอฟต์แวร์การเรียนการสอนท่ีโรงเรยี นซ้ือมา
3. ทักษะชวี ติ และอาชีพ
3.1 สรา้ งความสมั พันธ์อนั กลมกลืนกับผู้เรียนโดยรู้วา่ เมื่อไหรค่ วรพูดและเมอ่ื ไหร่ควรฟงั
3.2 ใหค้ ณุ ค่า และเคารพความคดิ เหน็ ความคดิ และความเชื่อของคนอื่น
3.3 ทำใหแ้ นใ่ จว่า ผเู้ รียนจะไดร้ บั การยอมรับในความแตกตา่ ง และความตอ้ งการของ

ผเู้ รยี นแต่ละคนจะได้รับการแก้ไขให้ดีท่สี ุดโดยไมค่ ำนงึ ถงึ ภมู หิ ลงั อ่ืนๆ
3.4 เคารพความแตกต่างทางวฒั นธรรมและการทำงานอย่างมปี ระสิทธิภาพกับผ้คู นจาก

ภูมหิ ลังทางสงั คม และวัฒนธรรม

75

3.5 เขา้ รว่ มการฝึกอบรม ทส่ี ่งเสริมสนั ติภาพและความเขา้ ใจในความหลากหลายทาง
วัฒนธรรม

3.6 จดั การและทำเป็นเอกสารเก่ยี วกับความขดั แย้งทีเ่ กดิ ขึน้ ในห้องเรยี น
3.7 ออกแบบกิจกรรมการเรยี นร้ทู ่ีสะทอ้ นภมู ิหลัง และความตอ้ งการท่แี ตกตา่ งของนกั เรยี น
3.8 ปฏิบัติตอ่ ผู้เรยี นแต่ละคนในฐานะบคุ คลท่ีสมควรได้รับความเคารพและไมใ่ ช่ในฐานะ

ตวั แทนของกลุ่มหนึ่งๆ
3.9 ฝึกรว่ มกนั เรียนรโู้ ดยการสนับสนนุ งานการเรียนรรู้ ว่ มกันและลดการแขง่ ขันเชิงลบใน

หมู่ผู้เรียน
3.10 เลือกเครอื่ งมือในการเรียนทีส่ ะท้อนภมู ิหลังและความต้องการของผ้เู รยี นทแ่ี ตกต่างกัน
3.11 สามารถปรบั การเปลย่ี นแปลงใดๆ ท่ีอาจเกิดข้ึนในสภาพแวดลอ้ มการเรียนรู้
3.12 รักษาความสมดุลไม่ใช่เฉพาะเรอื่ งงานและความรบั ผดิ ชอบ แตย่ งั รวมไปถึงมมุ มองและ

ความเช่ือทหี่ ลากหลาย ท่ีจะเข้าถงึ การแก้ปญั หาท่ีใชก้ ารไดโ้ ดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ใน
สภาพแวดลอ้ มที่มีความหลากหลายทางวฒั นธรรม
3.13 เจรจาต่อรองเพื่อสอนการแกไ้ ขปญั หาทน่ี ่าพอใจ หรือการประนปี ระนอมที่ยอมรับไดก้ ับทุกคน
3.14 ใช้เวลาและจัดการงานอย่างมีประสิทธิภาพ
3.15 ทำใหก้ ว่าความเชีย่ วชาญพืน้ ฐานของทกั ษะและหลกั สูตรเพ่ือสำรวจ และขยาย
ขอบเขตการเรียนรู้และโอกาสที่จะเกิดความเชีย่ วชาญในตนเอง
3.16 ตง้ั ความมุ่งมัน่ ท่จี ะเรยี นรใู้ ห้เป็นกระบวนการตลอดชีวติ
3.17 สะท้อนถึงประสบการณใ์ นอดตี เพอ่ื ทำใหท้ ราบถึงความก้าวหน้าในอนาคต
3.18 ร่วมมือและทำงานร่วมกันอยา่ งมีประสิทธภิ าพกบั ทีม
3.19 มอบหมายงานบางอยา่ งทีผ่ ู้เรียนสามารถทำได้อย่างง่ายดายด้วยตัวเอง
3.20 มคี วามสามารถในการสร้างแรงบันดาลใจ กระตนุ้ และให้กำลังใจผู้เรยี น และทุกๆ คน

โปรดทบทวนตวั เอง แล้วตอบในใจว่าท่านเขา้ ใจการประเมนิ ผลทักษะศตวรรษ ท่ี 21
ของนักเรยี นตามทศั นะของ Bukidnon State University ว่าอย่างไร ?

...............................................................................................................................

........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

76

Pinterest.fr Website (2012) เป็นเว็บไซต์การศึกษา ได้ทำรายการเพื่อตรวจสอบทักษะแห่ง
ศตวรรษท่ี 21 แบบการประเมนิ ตนเอง ดงั ต่อไปน้ี

1. ฉนั พยายามเพ่ิมความเปน็ ไปไดข้ องสถานการณท์ ่ีกำหนดให้
2. ฉันชอบ ความขี้เล่นที่ทีความรอบคอบ – เรียนรู้ผ่านการทดลอง เล่น เป็นการเล่นที่จริงจัง

(การจิตนาการ การสำรวจและการพฒั นาความเปน็ ไปได)้
3. ฉันสรา้ งแนวคดิ ทีเ่ ป็นนวัตกรรมโดยสัญชาตญิ าณและไมก่ ลวั
4. ฉันผสมผสานหรือเชื่อมโยงแนวคิดที่ไม่ธรรมดาหรือตีความความสัมพันธ์ใหม่ในรูปแบบทีไ่ ม่

คาดคดิ
5. ฉนั ทำงานเพื่อเปล่ยี นความคิดสร้างสรรคใ์ ห้เป็นผลิตภัณฑ์ทมี่ ีประโยชน์
6. ฉนั เต็มใจทจ่ี ะรา่ ง ทดลอง เลน่ กบั ความคดิ และฉันไม่ทอ้ แทก้ บั ความลม้ เหลว
7. ฉนั คิดด้วยตวั เองอย่างอสิ ระ แสดงความอยากรูอ้ ยากเหน็ และจินตนาการในระดับสูง
8. ฉันคน้ หาความหมายและความสำคญั ของหลายสงิ่ ได้ดว้ ยตนเอง
9. ฉนั เพ่ิมการมอบความรู้สกึ ประทับใจพิเศษเข้ากบั งานทีไ่ ดร้ ับมอบหมาย
10. ฉันเต็มใจทจ่ี ะสะทอ้ นและประเมินผลติ ภณั ฑจ์ า่ กความคิดสรา้ งสรรคข์ องฉนั อยา่ งซือ่ สัตย์
11. ฉนั สามารถโตแ้ ย้งโดยใช้มมุ มองของฉันอยา่ งชดั เจนและมีเหตุผล
12. ฉนั สามารถระบอุ คตแิ ละความไม่สอดคล้องกันทางตรรกะได้ดว้ ยตนเอง
13. ฉนั สามารถมองเห็นภาพรวม (คิดแบบองค์รวม)
14. ฉนั มีความสามารถในการมองเหน็ มากกวา่ ขอ้ เท็จจริงทผี วิ เผิน
15. ฉันสามารถจดั หาทางเลอื กอ่นื ให้กับชีวติ ประจำวันหรอื กจิ วัตรได้
16. ฉนั สามารถชนื่ ชมมุมมองที่ตรงขา้ มได้
17. ฉันสามารถทำงานไดด้ ีในฐานะสมาชิกคนหน่ึงของทมี
18. ฉันสามารถสือ่ สารไดอ้ ย่างชดั เจน (ทง้ั การพดู และการเขียน)
19. ฉันรสู้ ึกเหน็ อกเหน็ ใจผอู้ น่ื ท่ตี อ้ งผา่ นความยากลำบาก
20. ฉันอยากทำให้โลกดขี ้นึ

โปรดทบทวนตัวเอง แลว้ ตอบในใจวา่ ท่านเข้าใจการประเมินผลทักษะศตวรรษ ท่ี 21
ของนกั เรียนตามทัศนะของ Pinterest.fr Website วา่ อย่างไร ?
...................................................................................................................................
....................................................................................................................................

77

Sean (2012) เป็นครูและนักการศึกษาได้ทำแบบสำรวจรายการตรวจสอบความคิดสร้างสรรค์
และการคดิ เชิงวิพากษ์ ดังต่อไปนี้

1. ขอ้ โตแ้ ย้งชดั เจน ตรงไปตรงมา มเี หตุผล
2. คดิ ได้อยา่ งอิสระแสดงความอยากรอู้ ยากเหน็ และจินตนาการในระดบั สูง
3. ค้นพบความสมั พันธแ์ ละความเชอ่ื มโยงท่ไี ม่ธรรมดา
4. คน้ หาความหมายและความสำคญั ได้ด้วยตนเอง
5. เพ่มิ การมอบความรู้สึกประทบั ใจพิเศษเขา้ กับงานทไ่ี ด้รับมอบหมาย
6. สามารถสะทอ้ นประสบการณ์การเรียนรไู้ ดอ้ ยา่ งมีความหมาย
7. แสดงหลกั ฐานของความคดิ สร้างสรรค์ / เปน็ เอกลักษณ์ / เปน็ ต้นแบบ
8. สามารถระบุอคติและความไม่สอดคล้องกนั ทางตรรกะไดด้ ว้ ยตนเอง
9. สามารถมองเห็นภาพรวม (คิดแบบองค์รวม)
10. มคี วาม สามารถในการมองเหน็ มากกว่าข้อเท็จจรงิ ทผี ิวเผนิ
11. สามารถชืน่ ชมมุมมองตรงขา้ ม

โปรดทบทวนตวั เอง แล้วตอบในใจว่าท่านเข้าใจการประเมนิ ผลทักษะศตวรรษ ท่ี 21
ของนักเรียนตามทศั นะของ Sean ว่าอย่างไร ?
...................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

Ravitz (2014) เปน็ ผู้เชีย่ วชาญด้านการประเมนิ ผล และการวจิ ยั ได้สำรวจเพอ่ื วัดการเรียนการ
สอนในศตวรรษที่ 21 เป็นแบบสำรวจการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 ของเวสต์เวอร์จิเนีย ว่าแบบ
สำรวจของครนู ม้ี ไี ว้เพ่อื นำกลับมาใช้ในการศกึ ษาการเรียนการสอนในศตวรรษท่ี 21 แสดงใหเ้ ห็นถึงความ
นา่ เช่ือถอื ท่ีดเี ยี่ยม ดังน้ี

1) ทกั ษะการคดิ เชงิ วพิ ากษ์
2) ทักษะการทำงานรว่ มกัน
3) ทักษะการสือ่ สาร
4) ทักษะความคดิ สร้างสรรคแ์ ละนวตั กรรม

78

5) ทักษะการกำหนดทศิ ทางดว้ ยตนเอง
6) การเชอื่ มตอ่ ทว่ั โลก
7) การเช่ือมต่อในทอ้ งถ่ิน
8) การใช้เทคโนโลยีเป็นเคร่อื งมอื ในการเรยี นรู้

1.ทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ หมายถึงการที่นักเรียนมีความสามารถวิเคราะห์ปัญหาที่ซับซ้อน
ตรวจสอบคำถามที่ไม่มีคำตอบที่ชัดเจน ประเมินมุมมองหรือแหล่งข้อมูลที่แตกต่างกันและได้ข้อสรุปท่ี
เหมาะสมตามหลกั ฐานและเหตุผล

1.1 ตอ่ ไปนเ้ี ป็นตวั อย่างของการปฏิบัติทอ่ี าจชว่ ยให้นักเรียนได้เรยี นรูท้ กั ษะการทำงานรว่ มกนั .
ในการสอนในห้องเรียนเป้าหมายคุณให้นักเรียนทำสิง่ ต่อไปน้ีบ่อยเพียงใด
ก. เปรยี บเทยี บขอ้ มูลจากแหล่งตา่ งๆ ก่อนที่จะทำงานหรอื งานท่ไี ดร้ บั มอบหมายใหเ้ สร็จส้นิ
หรอื ไม่?
ข. สร้างข้อสรุปของตนเองโดยอาศยั การวิเคราะห์ตวั เลข ขอ้ เท็จจรงิ หรอื ขอ้ มูลท่ีเกีย่ วขอ้ ง
หรือไม่?
ค. สรุปหรือสร้างการตคี วามของตนเองเก่ียวกับสิ่งทพี่ วกเขาอา่ นหรอื ไดเ้ รียนมาหรือไม่?
ง. วเิ คราะห์ขอ้ โตแ้ ย้ง มุมมอง หรือแนวทางแกป้ ญั หาของคแู่ ขง่ หรอื ไม่?
จ. พัฒนาข้อคดิ เหน็ ทโี่ น้มนา้ วใจโดยอาศัยหลักฐานสนับสนนุ หรือเหตุผลหรอื ไม่?
ฉ. พยายามแก้ปญั หาท่ีซับซ้อนหรือตอบคำถามที่ไม่ได้มที างแก้หรอื คำตอบทถ่ี กู ต้องเพียงข้อ
เดยี วหรอื ไม่?

1.2 คณุ เห็นด้วยกับข้อความเหล่านีเ้ กี่ยวกับ หอ้ งเรยี นเปา้ หมาย ของคุณมากนอ้ ยเพยี งใด
ก. ฉันได้พยายามพฒั นาทักษะการคดิ เชิงวพิ ากษ์ของนกั เรียน
ข. นกั เรียนสว่ นใหญ่ไดเ้ รียนรูท้ ักษะการคิดเชงิ วพิ ากษข์ ณะอยู่ในช้ันเรยี นของฉัน
ค. ฉนั สามารถประเมินทกั ษะการคดิ เชงิ วพิ ากษข์ องนักเรยี นไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ

2.ทักษะการทำงานร่วมกัน หมายถึงการทน่ี ักเรยี นมีความสามารถในการทำงานร่วมกนั เพื่อแกป้ ัญหา
หรือตอบคำถาม หรอื ทำงานอย่างมีประสิทธิผลและเคารพในทมี เพอื่ บรรลุเปา้ หมายร่วมกนั และรับผิดชอบ
ร่วมกันในการทำงานให้สำเร็จ

2.1 ต่อไปน้เี ป็นตัวอย่างของการปฏบิ ตั ิท่ีอาจชว่ ยใหน้ ักเรยี นเรียนรทู้ กั ษะการส่ือสาร
-ในการสอนในห้องเรียนเป้าหมาย คุณใหน้ กั เรยี นทำสิ่งต่อไปน้ีบอ่ ยเพยี งใด
ก. ทำงานเปน็ คูห่ รอื กลมุ่ เล็กเพอ่ื ทำงานร่วมกันหรอื ไม่?

79

ข. ทำงานร่วมกับนักเรียนคนอืน่ ๆ เพื่อกำหนดเป้าหมายและสร้างแผนงานสำหรับทีมของ
พวกเขาหรอื ไม่?

ค. สร้างผลติ ภณั ฑ์ร่วมกันโดยให้นกั เรียนแต่ละคนชว่ ยกนั ลงมือทำหรอื ไม่?
ง. นำเสนองานกล่มุ ตอ่ ชัน้ เรยี น ครู หรือคนอน่ื ๆ หรอื ไม่?
จ. ทำงานเป็นทีมเพื่อรวมรวมความคดิ เหน็ เกย่ี วกับงานกลุ่มหรอื ผลิตภณั ฑห์ รอื ไม่?
ฉ. ให้ข้อเสนอแนะแกเ่ พือ่ นหรือประเมินงานของนกั เรียนคนอื่นๆ หรอื ไม่?
2.2 คณุ เหน็ ด้วยกบั ขอ้ ความเหล่านี้เกย่ี วกบั ห้องเรียนเปา้ หมาย ของคณุ มากน้อยเพียงใด
ก. ฉนั พยายามพฒั นาทกั ษะการทำงานรว่ มกันของนกั เรยี น
ข. นักเรียนส่วนใหญไ่ ดเ้ รยี นรทู้ กั ษะการทำงานรว่ มกนั ในชั้นเรยี นของฉัน
ค. ฉันสามารถประเมนิ ทกั ษะการทำงานรว่ มกนั ของนกั เรยี นไดอ้ ย่างมปี ระสิทธิภาพ
3. ทกั ษะการส่ือสาร หมายถงึ การทีน่ กั เรยี นมีความสามารถสามารถจัดระเบียบความคดิ ข้อมลู และ
สง่ิ ทีค่ น้ พบแล้วแบง่ ปนั สง่ิ เหล่านไ้ี ดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพผ่านสือ่ ท่ีหลากหลายเช่นเดยี วกบั การพดู และการ
เขียน
3.1 ต่อไปน้เี ปน็ ตวั อยา่ งของการปฏิบตั ิที่อาจชว่ ยใหน้ ักเรียนได้เรยี นร้ทู กั ษะการส่อื สาร
- ในชั้นเรียนเป้าหมายคุณใหน้ กั เรียนทำส่ิงตอ่ ไปน้ีบอ่ ยเพียงใด
ก. สร้างโครงสร้างข้อมูลสำหรับใช้ในผลิตภัณฑ์ทั้งที่เป็นลายลักษณ์อักษรหรือเป็นการ

นำเสนอดว้ ยปากเปลา่ (เชน่ การสร้างแผนภูมิ ตาราง หรอื กราฟ) หรือไม่?
ข. ถ่ายทอดความคิดของพวกเขาโดยใชส้ ื่ออื่นๆ ที่ไม่ใช่กระดาษเขียน (เช่น โปสเตอร์ วิดีโอ

บลอ็ ก ฯลฯ )
ค. เตรียมและนำเสนองานดว้ ยวาจตอ่ ครูหรือคนอืน่ ๆ หรอื ไม่ ?
ง. ตอบคำถามตอ่ หน้าผูช้ มหรอื ไม่?
จ. ตัดสินใจเลือกวธิ ีนำเสนอผลงานหรือสาธติ ผลการเรียนรหู้ รือไม่?
3.2 คณุ เหน็ ดว้ ยกับข้อความเหลา่ น้ีเกยี่ วกบั หอ้ งเรยี นเป้าหมาย ของคณุ มากนอ้ ยเพียงใด
ก. ฉันได้พยายามพฒั นาทักษะการสื่อสารของนักเรยี น
ข. นกั เรียนสว่ นใหญ่ได้เรียนรทู้ ักษะการสอ่ื สารในชน้ั เรยี นของฉัน
ค. ฉนั สามารถประเมินทักษะการส่อื สารของนกั เรยี นได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ
4.ทักษะความคิดสรา้ งสรรคแ์ ละนวัตกรรมหมายถงึ การทีน่ ักเรยี นมีความสามารถในการสรา้ งและ
ปรบั แต่งวิธแี กป้ ัญหาหรืองานท่ีซบั ซ้อนโดยอาศัยการสังเคราะหแ์ ละการวิเคราะห์จากนน้ั ผสมผสานหรอื
นำเสนอส่งิ ท่พี วกเขาได้เรยี นรใู้ นรปู แบบใหมแ่ ละไมเ่ หมือนใคร

80

4.1 ต่อไปนเี้ ป็นตัวอยา่ งของการปฏิบตั ิท่ีอาจชว่ ยให้นักเรียนได้เรียนรู้ทกั ษะความคิดสร้างสรรค์
และนวัตกรรม

-ในช้นั เรยี นเป้าหมายคุณใหน้ ักเรยี นทำสิ่งต่อไปนีบ้ ่อยเพยี งใด

ก. รเิ ร่ิมดำเนนิ การเม่อื ตอ้ งเผชญิ กบั ปัญหาหรอื คำถามทย่ี ากหรอื ไม่?
ข. เลือกหัวข้อการเรยี นรู้หรือเลือกคำถามของตนเองเพ่ือเรียนร้หู รือไม่?
ค. วางแผนขั้นตอนท่ีพวกเขาจะทำเพื่อทำงานท่ซี ับซอ้ นให้สำเร็จหรอื ไม่?
ง. เลือกตัวอยา่ งท่ีจะศึกษาหรือแหลง่ ขอ้ มลู ที่จะใช้เองหรือไม่?
จ. ตรวจสอบความคืบหน้าในการทำงานที่ซับซ้อนของตนเองว่าเขา้ ใกลค้ วามสำเร็จเพียงใด

และปรบั เปลย่ี นงานของตนตามน้นั หรือไม่?
ฉ. ใช้เกณฑ์เฉพาะเพ่ือประเมินคุณภาพของงานกอ่ นทง่ี านจะเสร็จสมบูรณ์หรือไม่?
ช. ใช้คำติชมจากเพ่อื น ครู หรอื ผเู้ ชย่ี วชาญเพ่อื แก้ไขงานของพวกเขาหรอื ไม่?
4.2 คุณเห็นดว้ ยกับข้อความเหลา่ น้เี ก่ียวกบั หอ้ งเรียนเปา้ หมาย ของคณุ มากนอ้ ยเพยี งใด
ก. ฉันพยายามพัฒนาทักษะการกำหนดทิศทางด้วยตนเองของนักเรยี น
ข. นักเรยี นส่วนใหญ่ไดเ้ รียนรทู้ กั ษะการกำหนดทศิ ทางด้วยตนเองในชนั้ เรียนของฉนั
ค. ฉันสามารถประเมินทกั ษะการกำหนดทิศทางด้วยตนเองของนกั เรยี นไดอ้ ยา่ งมี

ประสิทธิภาพ
5.การเช่ือมต่อท่วั โลก หมายถึงการทีน่ ักเรยี นมคี วามสามารถเข้าใจประเดน็ ทางภมู ิศาสตรแ์ ละ
การเมอื งระดบั โลก รวมถงึ การรบั ร้ทู างภมู ิศาสตร์ วัฒนธรรม ภาษา ประวัตศิ าสตร์ และวรรณกรรมจาก
ประเทศอ่ืนๆ

5.1 ต่อไปนีเ้ ป็นตวั อย่างของการปฏบิ ตั ทิ ีอ่ าจชว่ ยให้นกั เรยี นเรยี นรทู้ จ่ี ะสรา้ งการเชื่อมตอ่ ทว่ั โลก
-ในชน้ั เรยี นเป้าหมายคุณใหน้ ักเรียนทำสง่ิ ต่อไปนี้บอ่ ยเพียงใด
ก. เรยี นร้ขู อ้ มูลเกยี่ วกับประเทศหรือวฒั นธรรมอนื่ หรือไม่?
ข. ใช้ข้อมูลหรอื แนวคดิ ท่ีมาจากคนในประเทศหรือวัฒนธรรมอืน่ หรือไม่?
ค. พูดคยุ ประเดน็ ทีเ่ กย่ี วขอ้ งกบั การพึ่งพาซึ่งกันและกันทัว่ โลก (เชน่ แนวโน้ม
สภาพแวดลอ้ มโลก เศรษฐกจิ ตลาดโลก) หรือไม่?
ง. เข้าใจประสบการณช์ ีวิตของผ้คู นในวฒั นธรรมอนื่ ๆ นอกเหนอื จากของตนเองหรือไม่?
จ. ศกึ ษาภูมิศาสตรข์ องประเทศทีห่ ่างไกลหรือไม่?
ฉ. สะทอ้ นประสบการณข์ องตนเองและปัญหาในทอ้ งถน่ิ ว่าเชอื่ มโยงกบั ปัญหาระดบั โลก

81

อยา่ งไรหรอื ไม่?
5.2 คณุ เห็นด้วยกับขอ้ ความเหล่านี้เก่ียวกบั ห้องเรยี นเปา้ หมาย ของคุณมากน้อยเพียงใด

ก. ฉนั พยายามพัฒนาทักษะการสร้างการเชอื่ มตอ่ ทั่วโลกของนกั เรียน
ข. นกั เรียนสว่ นใหญไ่ ดเ้ รยี นรูท้ กั ษะการสรา้ งการเชอ่ื มต่อทัว่ โลกในชนั้ เรยี นของฉัน
ค. ฉันสามารถประเมนิ ทกั ษะการสรา้ งการเช่อื มต่อทว่ั โลกของนักเรยี นไดอ้ ยา่ งมี

ประสทิ ธิภาพ
6. การเช่ือมตอ่ ในทอ้ งถิ่น หมายถึงการทนี่ กั เรียนมีความสามารถประยกุ ต์ใช้สง่ิ ที่เรียนรู้กับบริบทใน
ท้องถิ่นและปญั หาของชุมชน

6.1 ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างของการปฏิบัติที่อาจช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ที่จะสร้างการเชื่อมต่อใน
ทอ้ งถนิ่

-ในชน้ั เรยี นเปา้ หมายคุณให้นักเรียนทำสง่ิ ตอ่ ไปนบ้ี อ่ ยเพยี งใด
ก. ตรวจสอบหัวข้อหรอื ประเด็นทเี่ กี่ยวขอ้ งกับครอบครัวหรอื ชมุ ชนของพวกเขาหรือไม่?
ข. ใชส้ ง่ิ ท่เี รียนร้กู ับสถานการณ์ ข้อกังวล หรอื ปัญหาในท้องถิน่ หรือไม่?
ค. พูดคยุ กบั สมาชกิ หนง่ึ หรือหลายคนในชุมชนเกี่ยวกบั โครงการหรอื กิจกรรมในชน้ั เรยี นหรือไม่?
ง. วิเคราะห์ว่ากลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหรอื สมาชิกในชุมชนมีความคิดเห็นต่อปัญหาอย่างไร

หรือไม่?
จ. ตอบคำถามหรือตอบรับงานในลักษณะที่ชั่งน้ำหนักความกังวลของสมาชิกในชุมชนหรือ

กลุ่มต่างๆ หรือไม่?
6.2 คุณเหน็ ดว้ ยกับข้อความเหลา่ นเ้ี กยี่ วกบั หอ้ งเรียนเป้าหมาย ของคุณมากนอ้ ยเพยี งใด

ก. ฉันพยายามพฒั นาทกั ษะการสรา้ งการเชอื่ มต่อในทอ้ งถน่ิ ของนกั เรยี น
ข. นกั เรียนสว่ นใหญ่ได้เรยี นรู้ทกั ษะการสรา้ งการเชื่อมตอ่ ในท้องถิน่ ในชั้นเรยี นของฉนั
ค. ฉันสามารถประเมินทักษะการสร้างการเชื่อมต่อในท้องถิ่นของนักเรียนได้อย่างมี

ประสิทธภิ าพ
7. การใชเ้ ทคโนโลยเี ป็นเคร่อื งมือเพ่อื การเรยี นรู้ หมายถึงการที่นักเรียนมคี วามสามารถจดั การ
เรยี นรู้และผลติ ผลิตภัณฑ์โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สารทเี่ หมาะสม

7.1 ตอ่ ไปนเี้ ป็นตัวอย่างแนวทางปฏบิ ตั ิทอ่ี าจช่วยให้นกั เรยี นเรยี นรกู้ ารใช้เทคโนโลยเี ปน็ เครอ่ื งมือ
เพอ่ื การเรยี นรู้

-ในช้ันเรยี นเปา้ หมายคณุ ให้นกั เรยี นทำส่ิงต่อไปนีบ้ ่อยเพียงใด

82

ก. ใช้เทคโนโลยีหรืออินเทอร์เน็ตเพื่อการเรียนรู้ด้วยตนเอง (เช่น Khan Academy หรือ
วดิ ีโออนื่ ๆ แบบฝกึ หดั เว็บไซต์การเรยี นรูด้ ว้ ยตนเอง ฯลฯ) หรือไม่?

ข. เลอื กเคร่อื งมอื เทคโนโลยีหรอื เลือกทรัพยากรทเ่ี หมาะสมเพ่ือทำงานให้สำเร็จหรอื ไม่?
ค. ประเมนิ ความนา่ เชือ่ ถือและความเกี่ยวขอ้ งของแหล่งข้อมลู ออนไลนห์ รอื ไม่?
ง. ใช้เทคโนโลยีในการวิเคราะห์ข้อมูล (เช่น ฐานข้อมูล สเปรดชีต โปรแกรมกราฟิก ฯลฯ )

หรือไม่?
จ. ใช้เทคโนโลยีเพื่อช่วยแบ่งปันข้อมูล (เช่น การนำเสนอในรูปแบบสื่อมัลติมีเดียโดยใช้

ซอฟตแ์ วร์การนำเสนอเสยี งหรอื วดิ ีโอ บลอ็ ก พอดคาสต์ ฯลฯ) หรอื ไม่?
ฉ. ใช้เทคโนโลยีเพ่ือสนับสนุนการทำงานเปน็ ทมี หรือการทำงานร่วมกัน (เช่น พื้นที่ทำงานท่ี

ใช้รว่ มกนั การแลกเปลี่ยนอีเมล การให้และรับข้อเสนอแนะ ฯลฯ)หรือไม่?
ช. ใช้เทคโนโลยีเพื่อโต้ตอบโดยตรงกับผู้เชี่ยวชาญหรือสมาชิกของชุมชนท้องถิ่น/ ทั่วโลก

หรือไม่?
ซ. ใช้เทคโนโลยีเพือ่ ตดิ ตามงานของพวกเขาในงานทีไ่ ดร้ บั มอบหมายหรอื ไม่?
7.2. คณุ เห็นด้วยกับข้อความเหลา่ นเี้ กยี่ วกับ ห้องเรียนเปา้ หมาย ของคุณมากน้อยเพียงใด
ก. ฉนั พยายามพัฒนาการใช้เทคโนโลยีเป็นเครอื่ งมือเพื่อการเรียนรู้
ข. นักเรียนส่วนใหญ่ได้เรียนรู้ทักษะการใช้เทคโนโลยีเปน็ เครื่องมือเพื่อการเรียนรู้การสร้าง

การเช่อื มต่อในท้องถิ่นในช้นั เรยี นของฉัน
ค. ฉนั สามารถประเมนิ การใช้เทคโนโลยเี ป็นเครอื่ งมือเพอื่ การเรียนรู้ได้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ

โปรดทบทวนตวั เอง แลว้ ตอบในใจวา่ ท่านเข้าใจการประเมินผลทักษะศตวรรษ ท่ี 21
ของนกั เรยี นตามทศั นะของ Ravitz วา่ อย่างไร ?
.....................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

83

แบบประเมินตนเอง

1) ท่านเข้าใจการประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น ตามทัศนะของ Bukidnon State
University ชดั เจนดแี ล้วหรอื ไม่
[ ] ชดั เจนดีแลว้ [ ] ยงั ไม่ชดั เจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจ Bukidnon State
University กล่าวถึงการประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนว่าอยา่ งไร?

2) ท่านเข้าใจการประเมินผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Pinterest.fr
Website ชัดเจนดแี ลว้ หรือไม่
[ ] ชดั เจนดีแล้ว [ ] ยังไม่ชัดเจนดพี อ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจ Pinterest.fr
Website กล่าวถงึ การประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรียนว่าอย่างไร?

3) ทา่ นเข้าใจการประเมินผลทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียน ตามทศั นะของ Sean ชัดเจนดี
แล้วหรอื ไม่
[ ] ชดั เจนดแี ลว้ [ ] ยังไมช่ ดั เจนดพี อ
หากยังไมช่ ัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหมอ่ ีกครง้ั แลว้ ตอบคำถามในใจว่า Sean กล่าวถึง
การประเมนิ ผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี นว่าอยา่ งไร?

4) ท่านเข้าใจการประเมินผลทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ตามทัศนะของ Ravitz ชัดเจนดี
แล้วหรือไม่
[ ] ชัดเจนดแี ล้ว [ ] ยงั ไมช่ ดั เจนดพี อ
หากยังไมช่ ดั เจนดีพอ โปรดกลบั ไปศึกษาใหม่อีกครัง้ แล้วตอบคำถามในใจว่า Ravitz กล่าวถึง
การประเมินผลทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียนว่าอยา่ งไร?

เอกสารอา้ งอิง
หากต้องการศึกษารายละเอียดของแต่ละทัศนะจากต้นฉบับที่เป็นภาษาอังกฤษ โปรด “Ctrl & Click”
เว็บไซต์ของแต่ละแหลง่ ได้ ดังนี้

Pinterest.fr Website. (2012). Twenty-first century skills checklist for students. Retrieved
November 8, 2020, from https://www.pinterest.fr/pin/763008361854693871/

84

Sean, H. (2012). Twenty-first century skills checklist for students. Retrieved November 8,
2020, from https://seanhamptoncole.wordpress.com/2012/09/26/twenty-first-
century-skills-checklist-for-students/

Ravitz, J. (2014). A Survey for measuring 21st century teaching and learning: West Virginia
21st century teaching and learning survey [WVDE-CIS-28]. Retrieved November 8,
2020, from https://bit.ly/3uU9Kjb

Bukidnon State University. (n.d.). questionnaire-for-teachers-practices-on-the-21st-
century-skills. Retrieved March 8, 2021, from
https://www.slideshare.net/ERICHERETAPE/questionnaire-for-teachers-practices-on-
the-21st-century-skills

85

คู่มอื ประกอบโครงการครูนำผลการเรียนรสู้ กู่ ารพัฒนานักเรยี น

86

คู่มอื เชงิ ปฏิบัตกิ ารเพ่ือพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21
ใหแ้ กน่ กั เรียน

87

วัตถุประสงคเ์ พอื่ การปฏบิ ัติ

คู่มือเชิงปฏิบัติการประกอบโครงการครูนำผลการเรียนรู้สู่การพัฒนานักเรียนนี้ จัดทำขึ้นเป็นให้
ท่านได้ทราบถึงประเด็นต่างๆ ทจ่ี ะช่วยให้ท่านนำความรูท้ ่ีทา่ นไดร้ บั จากโครงการแรก คอื โครงการพฒั นา
เพอ่ื การเรยี นรขู้ องครูเก่ียวกับการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น ไปสู่การปฏบิ ตั ิ คือ การพฒั นา
นักเรียน ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพและประสิทธิผล ดงั น้ี

1) ทบทวนถึงคุณลักษณะหรือทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนกั เรยี น ท่ีคาดหวังให้เกิดข้ึนกับนักเรียน
หลังจากได้รับการพัฒนาจากท่านตามโครงการครูนำผลการเรียนรู้สู่การพัฒนานักเรียน ใน
ระยะ 2-3 เดือนหลังจากนี้

2) ทบทวนถงึ หลกั การ / แนวคิด / เทคนิค / วิธีการ / กจิ กรรมทเ่ี ปน็ ทางเลอื กที่หลากหลายเพื่อ

การพฒั นาทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรียน จากทัศนะของนักวิชาการหรือหน่วยงานท่ที า่ นได้
ศกึ ษามาจากคู่มือประกอบโครงการแรก คือ โครงการพัฒนาเพือ่ การเรียนรูข้ องครูเกยี่ วกบั การ
พัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาของท่าน ซึ่งหากมี
มากมาย อาจเลอื กใช้แนวทางการพัฒนาที่ท่านเหน็ ว่าสำคัญ
3) ทบทวนถงึ ขั้นตอนการพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรยี น จากทัศนะของนักวิชาการหรือ
หนว่ ยงานท่ีท่านไดศ้ กึ ษามาจากคู่มือประกอบโครงการแรก คอื โครงการพฒั นาเพื่อการเรียนรู้
ของครูเก่ยี วกับการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี น เพ่อื ใช้เป็นแนวทางการพัฒนาของ
ทา่ นเอง ซ่ึงอาจจะยดึ ถอื ตามทศั นะใดทัศนะหนงึ่ หรอื บูรณาการขน้ึ ใหมจ่ ากหลายๆ ทศั นะ
4) ระบุถงึ หลักการ / แนวคดิ / เทคนคิ / วธิ กี าร / กจิ กรรมท่เี ปน็ ทางเลือกท่หี ลากหลายเพื่อการ
พัฒนา และขั้นตอนการพัฒนาท่ีทา่ นนำไปใช้ในการพฒั นานกั เรยี น
5) ใหข้ อ้ สงั เกตถึงปัจจัยที่สง่ ผลในทางบวก และปัญหาหรอื อุปสรรคตอ่ การปฏิบัตงิ านของท่านใน
การพฒั นาทกั ษะศตวรรษที่ 21 แก่นักเรยี น
6) ระบุถึงวิธีการที่ท่านนำมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคต่อการปฏิบัติงานของท่านในการ
พฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 แก่นักเรียน
7) ระบถุ ึงบทเรียนสำคญั ทีไ่ ดจ้ ากการการพัฒนาทักษะศตวรรษท่ี 21. แกน่ ักเรียน
8) ระบถุ งึ ข้อเสนอแนะสำคญั เพื่อใหก้ ารพฒั นาทักษะ.ศตวรรษท่ี 21 แก่นกั เรยี นประสบผลสำเร็จ
ในโอกาสตอ่ ไป

88

ทบทวนผลการเรยี นรจู้ ากโครงการพัฒนาเพอื่ การเรยี นรขู้ องครู

1) ทบทวนคุณลกั ษณะหรอื ทักษะศตวรรษท่ี 21 ทีค่ าดหวังให้เกดิ ขน้ึ กับนักเรียน
1.1 ความคาดหวงั คณุ ลกั ษณะของนกั เรียนที่มีทักษะศตวรรษท่ี 21 จากนานาทัศนะทางวิชาการ

เว็บไซด์ของ Envision (2020) ใหท้ ศั นะวา่ คนทีม่ ที กั ษะศตวรรษท่ี 21 เปน็ คนทมี่ คี ุณลกั ษณะ
ดังนี้

1. การทำงานรว่ มกนั และการทำงานเป็นทีม (Collaboration and Teamwork)
2. ความคิดสร้างสรรคแ์ ละจนิ ตนาการ (Creativity and Imagination)
3. การคิดเชิงวพิ ากษ์ (Critical Thinking)
4. การแก้ปัญหา (Problem Solving)
5. ความยืดหยุ่นและการปรับตวั (Flexibility and Adaptability)
6. ความทนั โลกและความตระหนกั ทางดา้ นวฒั นธรรม (Global and Cultural Awareness)
7. การรู้สารสนเทศ (Information Literacy)
8. ความเป็นผู้นำ (Leadership)
9. การรูห้ นา้ ทที่ างสงั คมและความเปน็ พลเมือง (Civic Literacy and Citizenship)
10. ทกั ษะการส่อื สารด้วยวาจาและการเขียน (Oral and Written Communication Skills)
11. ความรบั ผิดชอบตอ่ สงั คมและจริยธรรม (Social Responsibility and Ethic)
12. ความรู้ด้านเทคโนโลยี (Technology Literacy)
13. ความคดิ รเิ ริ่ม (Initiative)
Learning (n.d.) ให้ทศั นะว่า คนที่มที กั ษะศตวรรษที่ 21 เปน็ คนที่มีคณุ ลกั ษณะ ดงั นี้
1. การแกป้ ญั หา (Problem solving)
2. ความคิดสรา้ งสรรค์ (Creativity)
3. การคิดวเิ คราะห์ (Analytic Thinking)
4. การทำงานร่วมกนั (Collaboration)
5. การส่ือสาร (Communication)
6. จริยธรรมการกระทำและความรับผดิ ชอบ (Ethics, Action, and Accountability)

89

Roslaniec (2018) ให้ทัศนะว่า คนทีม่ ที ักษะศตวรรษที่ 21 เปน็ คนทม่ี คี ณุ ลักษณะ ดังน้ี
1. การคดิ เชงิ วพิ ากษ์ (Critical Thinking)
2. การส่ือสาร (Communication)
3. การทำงานร่วมกนั (Collaboration)
4. ความคดิ สรา้ งสรรค์ (Creativity)
5. การรับรูท้ างวฒั นธรรม (Cultural Awareness)
6. การร้ทู ันดิจทิ ลั (Digital Literacy)
7. ความอสิ ระในตนเอง (Autonomy)

เว็บไซด์ของ Savremena International School (2020) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทักษะ
ศตวรรษท่ี 21 เป็นคนท่มี คี ณุ ลักษณะ ดังน้ี

1. การอ่านออกเขียนไดใ้ นยุคดิจทิ ัล (Digital-age Literacy)
2. การสือ่ สาร (Communication)
3. ความรว่ มมอื (Cooperation)
4. ความคิดสรา้ งสรรค์ (Creativity)
5. การคิดสร้างสรรค์ - ทุนทางปญั ญา (Inventive thinking - intellectual capital)
6. การคิดโดยใช้ปัญหาเป็นฐานและการแก้ปัญหา (Problem-based Thinking and

Problem Solving)
7. ระบบค่านยิ มและความรับผิดชอบ (Value system and responsibility)
8. คณุ ภาพผลลพั ธ์ท่ีดที สี่ ดุ และผลผลิต (Quality, top results and productivity)
Stauffer (2020) ให้ทศั นะวา่ คนทมี่ ที ักษะศตวรรษที่ 21 เปน็ คนทมี่ คี ณุ ลกั ษณะ ดังน้ี
1. การคดิ เชิงวพิ ากษ์ (Critical Thinking)
2. ความคิดสรา้ งสรรค์ (Creativity)
3. การทำงานร่วมกัน (Collaboration)
4. การสือ่ สาร (Communication)
5. การรสู้ ารสนเทศ (Information literacy)
6. การรเู้ ทา่ ทันส่อื (Media literacy)
7. การรู้เทา่ ทันเทคโนโลยี (Technology literacy)
8. ความยืดหย่นุ (Flexibility)
9. ความเป็นผนู้ ำ (Leadership)

90

10. ความคิดริเรม่ิ (Initiative)
11. ผลผลิต (Productivity)
12. ทักษะทางสังคม (Social skills)
เว็บไซด์ของ Anzac Park Public School (n.d.) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทักษะศตวรรษที่ 21
เปน็ คนทม่ี คี ณุ ลกั ษณะ ดงั นี้
1. การคิดเชงิ วพิ ากษ์ (Critical Thinking)
2. การสือ่ สาร (Communication)
3. การทำงานรว่ มกัน (Collaboration)
4. ความคดิ สร้างสรรค์ (Creativity)
Powhatan School Website (2019) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทักษะศตวรรษที่ 21 เป็นคนที่มี
คณุ ลักษณะ ดงั น้ี
1. การคดิ เชิงวพิ ากษ์ (Critical Thinking)
2. ความคดิ สรา้ งสรรค์ (Creativity)
3. การสอ่ื สาร (Communication)
4. การทำงานรว่ มกัน (Collaboration)
5. ลักษณะนิสยั (Character)
Cruz, (2019) ใหท้ ัศนะวา่ คนทีม่ ีทกั ษะศตวรรษที่ 21 เปน็ คนท่ีมีคุณลักษณะ ดงั น้ี
1. การทำงานร่วมกันและการทำงานเป็นทีม: การทำงานเป็นทีม (Collaboration &

teamwork: Making the teamwork work.)
2. ความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ: คิดนอกกรอบ (Creativity & imagination:

Thinking outside the box.)
3. การคิดเชิงวิพากษ์และการแก้ปัญหา: การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า (Critical thinking &

problem-solving: Solving problems head-on.)
4. ความสามารถในการปรับตวั และความยืดหยุ่น: ยอมรับการเปลย่ี นแปลงท่ีแน่นอนเสมอ

(Adaptability & flexibility: Embracing change as constant.)
5. การรับรู้ระดับโลกและวัฒนธรรม: การเรียนรู้และเติบโตเกินขอบเขต (Global &

cultural awareness: Growing beyond borders.)
6. การรู้ทันข้อมูล สื่อ และเทคโนโลยี: การเรียนรู้หนังสือ (Information, media & tech

literacy: Learning literacies.)

91

7. ความเป็นผู้นำ: การพัฒนาศักยภาพความเป็นผู้นำของคุณ (Leadership: Developing
your leadership potential.)

8. ทักษะการสอื่ สารด้วยวาจาและลายลกั ษณ์อกั ษร: การสอ่ื สารอย่างมีประสทิ ธภิ าพ (Oral
& written communication skills: Communicating effectively.)

9. ความรบั ผิดชอบต่อสังคมและจริยธรรม: การมสี ว่ นร่วมในสังคม (Social responsibility
& ethics: Being involved in society.)

10. ความคิดรเิ ร่ิม: การเป็นผูน้ ำ (Initiative: Taking the lead.)
The Education and Training Quality Authority Website (2018) ให้ทศั นะวา่ คนที่มี
ทักษะศตวรรษท่ี 21 เปน็ คนท่มี คี ุณลักษณะ ดงั นี้

1. การคดิ เชงิ วิพากษ์ (Critical Thinking)
2. การสอ่ื สารและการทำงานเปน็ ทีม (Communication and Teamwork)
3. ความคดิ สรา้ งสรรคแ์ ละการแก้ปญั หา (Creativity and Problem Solving)
4. ความเปน็ ผู้นำและการตัดสนิ ใจ (Leadership and Decision-making)
5. ความเป็นพลเมอื งในทอ้ งถน่ิ และระดับโลก (Local and Global Citizenship)
6. ความเป็นผู้ประกอบการและความคิดริเริ่ม (Entrepreneurship and Initiative)
7. การรู้หนงั สือทางเทคโนโลยี (Technological Literacy)
8. การเพ่ิมขีดความสามารถทางภาษา (Language Empowerment)
Mugabi (2019) ใหท้ ัศนะว่า คนที่มที ักษะศตวรรษท่ี 21 เปน็ คนทมี่ ีคุณลักษณะ ดงั น้ี
1. การส่อื สาร (Communication)
2. การคิดเชิงวพิ ากษ์ (Critical thinking)
3. การทำงานรว่ มกนั (Collaboration)
4. ความคดิ สรา้ งสรรค์ (Creativity)
Breed (2019) ใหท้ ัศนะว่า คนทม่ี ีทกั ษะศตวรรษท่ี 21 เป็นคนท่ีมีคณุ ลักษณะ ดังน้ี
1. พลเมอื งทั่วโลก (Global citizens)
2. คดิ อยา่ งสรา้ งสรรค์ (Thinking creatively)
3. คิดเชิงวิพากษ์ (Thinking critically)
4. สอื่ สารและทำงานร่วมกบั ผ้อู ื่น (Communicates and collaborates with others)
5. การรูด้ จิ ทิ ลั (Digital literacy)
6. สภาพแวดลอ้ มการเรยี นรใู้ นศตวรรษที่ 21 (A 21st century learning environment)

92

Educational technology and mobile learning Website (2015) ให้ทัศนะว่า คนที่มี
ทักษะศตวรรษที่ 21 เปน็ คนท่ีมคี ุณลักษณะ ดังนี้

1. ความคิดสร้างสรรคแ์ ละนวัตกรรม (Creativity and Innovation)
2. การสอ่ื สารและการทำงานร่วมกนั (Communication and Collaboration)
3. ความถนดั ในการคน้ คว้าและข้อมูล (Research and Information Fluency)
4. การคดิ เชงิ วพิ ากษ์การแกป้ ญั หาและการตัดสนิ ใจ (Critical Thinking, Problem Solving)
5. การเป็นพลเมืองดิจทิ ลั (Digital Citizenship)
6. การดำเนนิ งานและแนวคิดดา้ นเทคโนโลยี (Technology Operations and Concepts)

1.2 ความคาดหวงั คุณลักษณะของนกั เรียนที่มีทักษะศตวรรษท่ี 21 จากแบบประเมินผล
จากผลการศึกษาคุณลักษณะท่ีพึงประสงคข์ องทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียน จากทศั นะของ

Ivy Website (2009) Reference Website (2019) MBA Research Website (n.d.) Frankl (2011)
Banda (2017), และJamestown Community College (2020) และแนวการสร้างแบบสอบถามจาก
ทัศนะของ Li, Wright, Rukavina, Pickering (2008) Mergler, Amanda, Spencer, Fiona, Patton &
Wendy (2007) León-del-Barco, Mendo-Lázaro, Felipe-Castaño, Fajardo-Bullón & Iglesias-
Gallego. (2018) และ Hsu, Pan, Chou, Lee & Lu (2014) ได้ข้อคำถามเพื่อใช้การประเมินทักษะ
ศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี นในด้านตา่ ง ๆ ดังน้ี

ทักษะการเรยี นรู้ (Learning skills)
1) นักเรียนแสดงความอยากร้อู ยากเห็น และจินตนาการในระดบั สงู
2) นกั เรียนสามารถสะท้อนประสบการณ์การเรยี นรไู้ ด้อย่างมคี วามหมาย
3) นกั เรียนค้นหาความหมายและความสำคญั ของหลายสิ่งไดด้ ว้ ยตนเอง
4) นกั เรียนสามารถอธิบายได้อย่างมีเหตผุ ลและชดั เจน
5) นักเรยี นเตม็ ใจที่จะทดลองอย่างตง้ั ใจ
6) นักเรียนสามารถจัดหาทางเลือกอน่ื ให้กบั ชีวิตประจำวันได้

ทกั ษะการคิดเชงิ สร้างสรรค์ (Creative thinking skill)
7) นกั เรยี นมีความคดิ ริเริม่ สรา้ งสรรค์
8) นกั เรยี นมคี วามคิดคล่องแคลว่
9) นกั เรียนมีความคิดยดื หยุน่

93

10) นักเรียนมกี ารคิดแบบประณีตหรอื ความคดิ ท่ลี ะเอยี ดละออ
11) นักเรียนมคี วามคดิ อยากร้อู ยากเห็น
12) นกั เรียนมีความคดิ หรือจินตนาการและกลา้ เสี่ยง

ทกั ษะความร่วมมอื (Collaboration skills)
13) นักเรียนทำงานเปน็ คู่หรอื กลุ่มเลก็ เพื่อทำงานร่วมกนั
14) นกั เรยี นทำงานร่วมกับนักเรียนคนอ่ืนๆ เพือ่ กำหนดเป้าหมายและสร้างแผนงานสำหรับทีม
15) นกั เรียนนำเสนองานกลมุ่ ต่อชัน้ เรียน ครู หรือคนอ่นื ๆ
16) นกั เรียนทำงานเป็นทีมเพ่อื รวมรวมความคิดเหน็ เกี่ยวกับงานกลุม่
17) นกั เรียนให้ขอ้ เสนอแนะแกเ่ พอื่ นหรอื ประเมินงานของนกั เรียนคนอืน่ ๆ
18) นักเรียนพยายามปรับเปลยี่ นการทำงานร่วมกนั กบั เพอ่ื น

ทักษะการสอ่ื สาร (Communication skills)
19) นักเรียนนำเสนอความคดิ อยา่ งมปี ระสิทธิผล ทง้ั การพดู การเขียน และการกระทำ อย่าง
หลากหลายรูปแบบ
20) นกั เรียนสามารถตอบคำถามต่อคนหม่มู ากได้อย่างชัดเจน
21) นักเรยี นนำเอาสือ่ และเทคโนโลยมี าใช้อยา่ งรู้ในความมปี ระสทิ ธิผลและผลกระทบ
22) นักเรียนสื่อสารไดอ้ ย่างมีประสทิ ธิผลในหลายๆ สถานการณ์
23) นักเรียนใช้การสื่อสารเพือ่ จุดมุ่งหมายต่าง ๆ เช่น การแจ้งข่าว การสอน การจูงใจการ
เชื้อเชญิ

ทักษะเทคโนโลยี (Technology skills)
24) นักเรียนใช้เทคโนโลยีหรอื อนิ เทอรเ์ น็ตเพอ่ื การเรียนรดู้ ้วยตนเอง
25) นกั เรยี นเลือกเคร่อื งมือเทคโนโลยีทเี่ หมาะสมเพือ่ ทำงานใหส้ ำเรจ็
26) นกั เรยี นประเมนิ ความนา่ เช่ือถอื และความเก่ยี วข้องของแหลง่ ข้อมลู ออนไลนไ์ ด้
27) นกั เรยี นใชเ้ ทคโนโลยเี พื่อตดิ ตามงานทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย
28) นักเรียนใช้เทคโนโลยีเพื่อช่วยแบ่งปันข้อมูล (เช่น การนำเสนอในรูปแบบสื่อมัลติมีเดีย
การนำเสนอเสยี งหรือวดิ โี อ ฯลฯ)
29) นกั เรียนใช้เทคโนโลยีเพือ่ สนบั สนนุ การทำงานเป็นทมี หรอื การทำงานรว่ มกัน
30) นกั เรียนใชส้ ารสนเทศได้อย่างถูกต้องและอยา่ งสร้างสรรค์

94

2) ทบทวนหลกั การ / แนวคิด / เทคนิค / วิธีการ / กิจกรรมที่เป็นทางเลือกท่ีหลากหลายเพือ่ การ
พฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 จากนานาทัศนะเชิงวิชาการ
ในเวบ็ ไซต์ของ Oxford University Press Elt (2013)
1. ใหน้ กั เรียนของคณุ นำการเรยี นรู้ (Let Your Students Lead the Learning)
2. สรา้ งสภาพแวดลอ้ มในชน้ั เรยี นแบบมกี ารสอบถาม (Create an Inquiry-Based
Classroom Environment)
3. ส่งเสริมการทำงานรว่ มกนั (Encourage Collaboration)
4. พฒั นาทักษะการคดิ อยา่ งมวี ิจารณญาณ (Develop Critical Thinking Skills)
5. สง่ เสริมความคิดสรา้ งสรรค์ (Encourage Creativity)

Oliver (2020)
1. พัฒนาการคดิ อย่างมีวจิ ารณญาณ (Critical Thinking)
2. พฒั นาการแกป้ ญั หา (Problem Solving)
3. พฒั นาความคิดสรา้ งสรรคแ์ ละนวตั กรรม (Creativity and Innovation)
4. พัฒนาความสามารถในการปรับตวั (Adaptability)
5. พัฒนาการทำงานรว่ มกบั ผูอ้ น่ื (Collaboration)
6. พฒั นาการสอ่ื สาร (ท้ังเขยี นและพดู ) (Communication (Both Written and Oral)
7. พฒั นาการกำหนดทิศทางและการประเมินตนเอง (Self-direction and Self-
assessment)
8. พฒั นาการประยกุ ต์ใช้เทคโนโลยีกับผังงาน (Application of Technology to Work
Flow)

Ross (2020)
1. แสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความคดิ รเิ ร่ิมและความคิดสรา้ งสรรค์ในการทำงานและเปิดกวา้ งและ
ตอบสนองมมุ มองใหม่ ๆ และหลากหลาย
2. พฒั นา นำไปใช้ และส่อื สารแนวคิดใหมๆ่ ให้กบั ผู้อ่นื ผ่านการเคล่ือนไหวทส่ี ร้างสรรค์
3. แสดงความคิดสร้างสรรคเ์ พอ่ื สร้างผลงานที่เป็นรูปธรรมและเป็นประโยชน์ตอ่ ขอบเขต
ความรู้ทน่ี วตั กรรมเกดิ ข้ึน
4. ใช้เหตุผลที่ดีในการทำความเขา้ ใจ ตัดสินใจเลือกและตัดสนิ ใจเรื่องที่ซบั ซ้อน

95

5. เข้าใจการเช่อื มต่อระหวา่ งระบบการ ระบแุ ละถาม คำถามสำคญั ทชี่ ้ีแจงมมุ มองต่างๆ
และนำไปสู่การแกป้ ญั หาทด่ี ขี ึ้น

6. จดั กรอบวิเคราะหแ์ ละสงั เคราะห์ข้อมลู เพอ่ื แก้ปญั หาและตอบคำถาม

Burt (2020)
1. พฒั นาการสอื่ สาร (Communication)
2. พฒั นาความคิดสร้างสรรค์ (Creativity)
3. พัฒนาการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking)
4. พฒั นาการทำงานรว่ มกนั (Communication)

Robb (2016)
1. ผูบ้ ริหารสามารถทำอะไรไดบ้ ้าง (What administrators can do) เปล่ียนใหค้ รูคดิ
ใหม่และเปลย่ี นแนวทางการสอน
2. เปล่ยี นจากครเู ป็นศนู ยก์ ลางไปสูแ่ นวทางท่เี น้นนักเรียนเป็นศูนยก์ ลาง (Moving
from a teacher-centered to a student-centered approach)
3. ส่งิ ทีค่ รสู ามารถทำได้: การอภปิ รายท่นี ำโดยนกั เรียนพัฒนาให้เกดิ 4Cs (4Cs What
teachers can do: student-led discussions develop the 4Cs)
4. เรม่ิ ต้นดว้ ยการอภปิ รายที่นักเรยี นเปน็ ผนู้ ำ (Get started with student-led
discussions)
5. การสนทนากลมุ่ ย่อย (Small group discussions)
6. การสนทนาแบบจับคู่ (Paired discussions)
7. เคลด็ ลบั 7 ประการในการใชก้ ารอภิปรายที่นักเรยี นเป็นผนู้ ำ (Seven tips for
implementing student-led discussions)
- สอนให้นกั เรยี นเขียนคำถามปลายเปิดเชิงส่ือความหมายของตนเอง
- ให้นักเรยี นเลอื กผนู้ ำ (นักเรียนสามารถผลัดกนั ได้)
- เชญิ ให้นักเรยี นเจรจาเกย่ี วกบั ระยะเวลาท่พี วกเขาต้องใช้ในการสนทนา
- เลือกวิธที ำสญั ญาณเพอ่ื ปิดการสนทนา
- รบั ฟังการสนทนาทแ่ี ตกต่างกนั สัก 2 รอบ
- ให้นักเรียนซักถามหลังการสนทนาโดยใหค้ ำถาม 2 ข้อ

96

- ให้นกั เรียนเขยี นเก่ยี วกบั การอ่านโดยสรปุ ตอบคำถามปลายเปดิ หรอื เขียนยอ่
หน้าท่ี อธิบายความคดิ หรือข้อโต้แยง้
7. ประเมินการเรียนของนักเรียน (Assessing student learning)
8. หยดุ ความคิด (Closing thoughts) รับฟังแนวคิด และการตคี วามของเพื่อน

ในเวบ็ ไซตข์ อง Asia society (2020)
1. ทำให้ตรงประเดน็ ( Make it relevant)
2. สอนดว้ ยวินัย (Teach through the disciplines)
3. พฒั นาทักษะการคิดตามลำดับขนั้ ต่ำและสงู ไปพรอ้ ม ๆ กนั (Simultaneously
develop lower and higher order thinking skills)
4. สง่ เสริมใหม้ กี ารถา่ ยทอดการเรยี นรู้ (Encourage transfer of learning)
5. สอนให้นกั เรียนรจู้ กั วิธีการเรียนรู้ (Teach students to learn how to learn)
6. จดั การกบั ความเขา้ ใจผิดโดยตรง (Address misunderstandings directly)
7. ส่งเสรมิ การทำงานเป็นทมี เป็นกระบวนการและผลลพั ธ์ (Promote teamwork as a
process and outcome)
8. ใช้เทคโนโลยสี นับสนุนการเรยี นรู้อยา่ งเตม็ ที่ (Make full use of technology to
support learning)
9. สง่ เสรมิ ความคิดสร้างสรรคข์ องนักเรยี น( Foster students’ creativity)

Dimitriadis (n.d.)
1. ให้นักเรียนแสดงถึงความเขา้ ใจเกี่ยวกับแนวคิดโดยใช้ซอฟต์แวรก์ ารออกแบบ 3 มิติ
ของ Makers Empire พวกเขาจะสื่อสารแนวคิดของ "เขตพื้นที่" หรือ "ความ
ไว้วางใจ" หรือ "อคติ" หรอื "การปรับตวั ของสตั ว"์ ไดอ้ ย่างไร
2. ใหน้ กั เรียนอธิบายกระบวนการที่ปฏิบตั ิในขณะออกแบบในรูปแบบ 3 มิติ ขั้นตอนใด
ทพี่ วกเขาทำ พวกเขาตัดสินใจออกแบบอะไร
3. กระตุ้นให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นที่สร้างสรรค์เพื่อช่วยนักเรียนคนอืน่ ๆ ปรับปรงุ
การออกแบบของพวกเขา พวกเขาจะใชฟ้ ีเจอร์สำหรับแสดงความคิดเห็นใน Makers
Empire เพือ่ แสดงความคดิ เห็นอย่างไร?
4. เปดิ โอกาสให้นักเรียนทำงานในโครงการความร่วมมือที่นักเรยี นแต่ละคนรบั ผิดชอบใน
ส่วนหนึ่งของโครงการใหญ่ ตัวอย่างเช่นนักเรียนที่ St Michael’s College ทำงาน

97

เป็นกลุ่มเพื่อสร้างสถานีอวกาศที่ยอดเยี่ยม นักเรียนแต่ละคนต้องรับผิดชอบในการ
ออกแบบองค์ประกอบเฉพาะส่วนของสถานีอวกาศและต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่า
องค์ประกอบสว่ นน้ีเข้ากบั กบั การออกแบบโดยรวมของสถานี
5. เปิดโอกาสให้นักเรียนแก้ปัญหาในโลกแห่งความเป็นจริงร่วมกัน ตัวอย่างนี้มาจาก
Stephen’s School นักเรียนทำงานร่วมกันเพ่ือหาวธิ แี กป้ ัญหาที่มปี ระสิทธภิ าพด้วย
วิธเี ดียว
6. เสนอสถานการณจ์ รงิ ให้แก่นักเรยี นและให้พวกเขาระบุเร่อื งท่อี าจเกิดขน้ึ หรอื ปัญหาท่ี
มีอยู่ โดยการกำหนดใหน้ กั เรียนเป็นผู้ค้นหาปัญหา มันคือการกระตุ้นใหพ้ วกเขาคิด
อย่างมวี ิจารณญาณเมื่อต้องระบคุ วามต้องการและโอกาส
7. สร้างกิจกรรมให้นักเรียนตง้ั คำถามข้นึ เองและตดิ คำถามบนกำแพงห้องเรียน เพ่ือเป็น
แนวทางในการคิดของพวกเขาขณะทพี่ วกเขากำลังออกแบบ เช่น ยังมีวิธที ่ีดีกว่านี้ใน
การกระทำหนึ่งๆหรือไม่ แล้วจะทำใหเ้ กดิ ความชัดเจนขึ้นไดอ้ ยา่ งไร
8. สนับสนุนนักเรียนให้สร้างเกณฑ์วัดความสำเร็จของโครงการออกแบบของพวกเขา
และใช้เกณฑ์นใี้ นการประเมนิ และปรับปรุงการออกแบบและแนวทางแก้ไขท่ีพวกเขา
สร้างขึน้
9. กระตุ้นให้เกิดการออกแบบปลายเปิดเพือ่ กระตุน้ ความคิดสร้างสรรค์ เช่น ออกแบบ
วธิ ีกนิ สปาเก็ตตที้ ่ดี ี หรอื สรา้ งบ้านในฝันของคณุ
10. เพิ่มข้อจำกัดในการออกแบบ เพื่อกระตุ้นให้นักเรียนเกิดแนวคิดใหม่และใช้วิธีท่ี
แตกตา่ ง เพอื่ การแก้ปัญหา เช่น บ้านในฝนั ต้องใชอ้ ิฐ 100 ก้อนเทา่ นนั้
11. กำหนดความท้าทายด้านการออกแบบโดยใหน้ ักเรียนทำงานรว่ มกันในการออกแบบ
เดียวกัน เราได้เห็นความท้าทายอันยิ่งใหญ่ที่นกั เรียนแต่ละคนเพ่ิมองค์ประกอบใหม่
ให้กับการออกแบบ การออกแบบจะส่งต่อจนกว่าผลลัพธ์สุดท้ายจะได้รับการ
สนับสนนุ โดยทุกคนในกลุ่ม
12. กระตนุ้ ให้นกั เรยี นเกดิ ไอเดียให้มากท่ีสุดกอ่ นทจี่ ะเลือกไอเดยี หนึง่ เพือ่ ออกแบบทาง
แกป้ ญั หา พวกเขาสามารถคิด 100 ไอเดียใน 10 นาทีไดห้ รือไม่ อะไรคือความคิดท่ีดี
ที่สุดท่พี วกเขา จะเปน็ อยา่ งไรถา้ พวกเขาเปน็ เจ้าของเงินทง้ั หมดในโลก

98

3) ทบทวนโมเดลข้นั ตอนทางเลอื กที่หลากหลายเพื่อการพฒั นาทกั ษะศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียนจาก
นานาทัศนะเชงิ วชิ าการ
Admin of Transform Educational Consulting Blog (2019) ให้ข้อเสนอแนะ 4 ขนั้ ตอน ดังนี้
1. สร้างโครงการ /งานที่อ้างจากเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริง (Create an authentic project/
assignment)
2. ระบไุ ดว้ ่าทักษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21 คอื อะไร (Identify 21st Century Skills)
3. ประเมนิ ทักษะหลายๆ ครงั้ (Assess the skills multiple times)
4. เปิดโอกาสใหน้ กั เรยี นมกี ารไตร่ตรอง (Allow for student reflection)

William & Bates (n.d.) ใหข้ ้อเสนอแนะ 9 ขน้ั ตอน ดังนี้
1. ตัดสินใจว่าคุณตอ้ งการสอนอย่างไร (Decide how you want to teach)
2. เลอื กวธิ ีการส่งสาร (Decide on Mode of Delivery)
3. ทำงานเปน็ ทมี (Work in a Team)
4. สร้างจากทรพั ยากรท่ีมอี ยู่ (Build on Existing Resources)
5. เชี่ยวชาญในเทคโนโลยี (Master the Technology)
6. กำหนดเป้าหมายการเรยี นรูท้ เี่ หมาะสม (Set Appropriate Learning Goals)
7. ออกแบบโครงสร้างหลักสูตรและกิจกรรมการเรียนรู้ (Design Course Structure and
Learning Activities)
8. สือ่ สาร สอ่ื สาร และส่ือสาร (Communicate, Communicate, Communicate)
9. ประเมินและสรา้ งสรรคส์ ิ่งใหม่ ๆ (Evaluate and Innovate)

Applied Educational System Website (2019) ใหข้ อ้ เสนอแนะ 4 ขั้นตอน ดงั น้ี
1. วางแผนการสอนทง้ั 12 ทกั ษะ (Plan to Teach All 12 Skill)
2. ใช้เทคโนโลยีแห่งศตวรรษท่ี 21 (Use 21st Century Technology)
3. เน้นการรู้เท่าทันโลกดิจิทัล และการเป็นพลเมอื งดิจทิ ัล (Highlight Digital Literacy &
Digital Citizenship)
4. เน้นการคิดเชงิ วิพากษ์ (Emphasize Critical Thinking)

99

Willis (2019) ให้ข้อเสนอแนะ 5 ขน้ั ตอน ดังน้ี
1. สอนให้รู้ว่าการทำงานร่วมกันเป็นคุณค่าและชุดทักษะ (Teach collaboration as a
value and skillset)
2. ยดึ การประเมนิ และวิเคราะห์เปน็ พื้นฐาน (Build on evaluation and analysis)
3. สอนให้มคี วามอดทนและความยืดหยนุ่ (Teach tolerance and resilience)
4. ช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ผ่านจุดแข็งของพวกเขา (Help students learn through their
strengths)
5. ใช้การเรียนรนู้ อกหอ้ งเรยี น (Use learning beyond the classroom)

หมายเหตุ
เมื่อดำเนินการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน ครบตามระยะเวลาที่กำหนดแล้ว

ขอความกรุณาท่านโปรดตอบแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน และสะท้อนผลการปฏิบัติจาก
Google Form ตาม link หรอื QR Code ตามด้านลา่ งน้ี จักขอบพระคุณย่ิง

**************************************************
แบบประเมินผลตนเองของครู

การนำข้อเสนอทางเลือกทางวิชาการ สู่ปฏิบัตกิ ารเพอื่ พัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี น

https://bit.ly/36gCV8D