T3 BAB 5 PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH

BAB 5
PENTADBIRAN

BARAT DI
SARAWAK & SABAH

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat: 5.3
PELUASAN KUASA
➢ Menghuraikan peluasan kuasa Syarikat Borneo SYARIKAT BORNEO
Utara British di Sabah UTARA BRITISH DI

SABAH

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 1
JPN JOHOR

PENGENALAN 02
Kedudukan strategik dan punyai
01 potensi ekonomi yang besar -
Sebelum kedatangan kuasa Barat - Sabah jadi perhatian pemodal
asing
pentadbiran di Sabah dikuasai -
Kesultanan Brunei, Kesultanan BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 2
JPN JOHOR
Sulu dan Ketua-ketua Bebas

03
Strategi pajakan, pembelian dan
perjanjian - Sabah berjaya dikuasai

oleh pemodal asing seterusnya
dimiliki oleh Syarikat Borneo Utara

British (SBUB)

KEMAKMURAN SABAH MENARIK PEMODAL ASING

Dua faktor penting yang menyebabkan Sabah menjadi tarikan kepada pemodal luar ialah:

01 02

kedudukannya kekayaan
yang strategik ekonomi

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 3
JPN JOHOR

1. KEDUDUKAN STRATEGIK

01 02 03

Lokasi Sabah: Sabah penting - aktiviti Pelabuhan di sepanjang pantai
• di tengah laluan perdagangan libatkan barat dan timur Sabah -
kepulauan Sulu hingga pelabuhan semula jadi yang
perdagangan di antara New Guinea dan Australia strategik. Kapal berlabuh
dengan selamat daripada
China dan Singapura tiupan angin monsoon
• laluan Pulau Palawan (pelabuhan utama di Teluk
Gaya)
iaitu laluan maritim

kapal dagang belayar ke

China dan Jepun

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 4
JPN JOHOR

2. KEKAYAAN EKONOMI 01

06 Hasil-hasil ekonomi Sabah - sarang
burung, sagu, rotan, getah perca,
Kekayaan dimiliki Sabah jadi perhatian gamat dan sirip ikan yu telah lama
pemodal asing dan berusaha luaskan masuk pasaran antarabangsa

kuasa di Sabah. 02

05 Barangan ini didagangkan oleh
masyarakat tempatan dengan
Kawasan dataran dan lembah, pedagang-pedagang asing
tanaman seperti indigo dan yang datang ke Sabah

kapas hidup subur - pertanian 03
komersial giat dijalankan
Sarang burung dapat
04 permintaan tinggi dalam
pasaran di China
Keadaan ini sebabkan
pedagang Barat berminat BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 5
dapatkan barangan China - JPN JOHOR
sarang burung jadi barang
dagangan penting untuk

dibawa ke China

SABAH SEBELUM PENGUASAAN SBUB

PENGENALAN PULAU BALAMBANGAN

Sebelum pertapakan dan peluasan kuasa SBUB di • (1763) Alexander
Sabah, 2 kawasan telah dimiliki oleh British - Dalrymple & Kesultanan
Pulau Balambangan dan Pulau Labuan. Sulu membuat perjanjian
- kibarkan bendera
PULAU LABUAN British di Pulau
Balambangan tandakan
• James Brooke & Sultan pulau tersebut milik
Brunei adakan perjanjian British
berhubung dengan Pulau
Labuan • British tinggalkan pulau
ini pada November 1805
• Sultan Brunei serahkan sebab menghadapi
Labuan kepada British pelbagai masalah
melalui perjanjian pada 18 termasuk serangan
Disember 1846. British lanun
bertanggungjawab
tumpaskan lanun serta
lindungi perdagangan

• James Brooke sebagai
Gabenor pertama

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 6
JPN JOHOR

PERTAPAKAN SBUB

PENGENALAN

• Kedudukan strategik dan potensi kekayaan Sabah - tarik perhatian pemodal asing
• Beberapa strategi digunakan - sewa, pajak dan adakan perjanjian dengan

Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu
• Perkembangan ini bawa perubahan ekonomi, sosial dan politik yang penting di

Sabah

01 02 03 04
Alfred dan Edward
Sultan Brunei Charles Lee Moses Moses jual haknya Dent memajak pantai
timur Sabah daripada
bersetuju sewa Sabah daripada kepada J. W. Torrey Sultan Sulu (1878)

Sultan Brunei (1865) dan T. B. Harris &

selama 10 tahun PERTAPAKAN jadikan Kimanis - pusat
kegiatan perdagangan
Julai 1881 -Alfred Dent dan SBUB mereka

- 1888, Borneo Utara adiknya tubuhkan British
North Borneo Provisional
jadi negeri naungan Association Ltd. - dapat Torrey menjual Baron Gustavus von
status piagam (Charter - 1 haknya Overbeck bekerjasama
British. November 1881) dengan Alfred dan
kepada Overbeck Edward Dent majukan
-SBUB memerintah 07 Sabah 05
06
Borneo Utara hingga

1942 08

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 7
JPN JOHOR

PELUASAN KUASA SBUB

PENGENALAN
• Kedudukan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) - sebuah syarikat

berpiagam jadi asas penting - luaskan pengaruh dan kedudukan di Sabah
• Piagam Diraja berikan kuasa kepada SBUB utk memiliki Sabah
• Piagam Diraja - diterima oleh SBUB diberikan oleh kerajaan British –

yg iktiraf kedudukan SBUB sebagai wakil kerajaan British
• Hal ini secara tidak langsung - tunjukkan peluasan kuasa British ke atas

Sabah
• Syarat yang perlu dipatuhi oleh SBUB untuk menerima Piagam Diraja

adalah seperti yang berikut:

01 02 03 04

SBUB menerima SBUB perlu SBUB mesti SBUB tidak
Penasihat pelihara adat lantik Pegawai dibenarkan
British resam, agama dan serahkan Sabah
undang-undang Tadbir yang kepada pihak lain
diiktiraf British tanpa kebenaran
penduduk
tempatan & British
perintah Sabah
dengan adil dan BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 8
JPN JOHOR
saksama

PELUASAN KUASA SBUB 01

03 2 matlamat utama SBUB –
i) pembangunan ekonomi
Kuasa sebenar syarikat - di
tangan kalangan pemodal di melalui eksploitasi sumber
ii) Mempertahankan hak
London. Di Sabah, sistem
birokrasi - diterajui oleh Gabenor masyarakat tempatan

dibentuk bagi pastikan syarikat 02
kaut keuntungan
Melalui piagam ini - SBUB punyai
04
kuasa tadbir Sabah.
Gabenor pertama ialah
William Hood Treacher i) Sir Rutherford Alcock jadi

(1881-1887) presiden pertama

ii) Alfred Dent dilantik sebagai

pengarah urusan 9

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN JOHOR

KESIMPULAN Peluasan kuasa ini menyebabkan
kekayaan yang dimiliki oleh Sabah
Kedudukan Sabah yang strategik akhirnya dikuasai oleh pihak asing.
dan potensi ekonominya - faktor Oleh itu, kestabilan negara amatlah
tarik kemasukan pemodal asing penting bagi pastikan usaha inovasi
dan kreativiti kita untuk memajukan
termasuklah SBUB. Setelah ekonomi negara tidak dimanipulasi
bertapak dan peroleh Piagam Diraja dan dieksploitasi oleh kuasa asing

kerajaan British, SBUB luaskan 02
kuasanya di Sabah

01

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 10
JPN JOHOR

APLIKASI KBAT DAN
ELEMEN K (K7.5.7)

CAKNA MINDA

Kewibawaan pemimpin
penting dalam membangunkan
negara. Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 11
JPN JOHOR

APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA

Kemakmuran negara
mampu dimanipulasi dan
dieksploitasikan oleh
kuasa asing. Bahaskan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 12
JPN JOHOR