1. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบทเรียนโมดูล

ความหมายของบทเรียนโมดลู 1

คำว่ำ "โมดูล" เป็นคำมำจำกภำษำอังกฤษว่ำ Module ในภำษำไทยมีผู้เรียกต่ำง ๆ กัน เช่น โมดลู
โมดุล มอดูล บทเรียนโมดูล หน่วยกำรเรียนโมดูล หน่วยกำรสอนโมดูล โมดูลกำรเรียนกำรสอน
หน่วยกำรเรียน หน่วยกำรสอน หน่วยกำรเรียนกำรสอน ซึ่งในขณะนี้ยังไม่มีศัพท์บัญญัติ
ในภำษำไทยทีป่ ระกำศใช้เป็นทำงกำร ดงั มผี ใู้ หค้ วำมหมำยของบทเรียนโมดูลไว้หลำยทำ่ นดงั นี้

Fiji (1976 ) ให้ควำมหมำยของบทเรียนแบบโมดูลว่ำ คือ
บทเรียนที่ผู้เรียนสำมำรถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง เรียนได้อย่ำง
อิสระซึ่งบทเรียนที่ได้เรียงลำดับกำรสอนไว้ตำมลำดับอย่ำง
เป็นระบบ อำจจะถอื วำ่ บทเรียนโมดลู เปน็ ส่วนหน่ึงของต้นแบบ
กำรเรียนอยำ่ งมีระบบ

บุญชม ศรีสะอำด (2541) อธิบำยว่ำ บทเรียน โมดูล
หมำยถึงบทเรียนหน่วยใดหน่วยหนึ่งที่สร้ำงขึ้นเพื่อให้
ผ้เู รียนไดศ้ กึ ษำสำมำรถทำได้ทุกท่ี ทกุ เวลำ ประกอบไป
ด้วยกิจกรรมและสื่อกำรเรียนต่ำง ๆ เพื่อช่วยให้เกิด
กำรเรียนร้ตู ำมจดุ ประสงค์กำรเรยี นรู้

สรุปไดว้ ่ำ โมดลู คือ

บทเรียนหนว่ ยใดหน่วยหน่ึงที่มีกำรสรำ้ งขึน้ อย่ำงเป็นระบบ มีลำดับของเนื้อหำที่จบในตวั เพื่อให้
ผู้เรียนสำมำรถเรียนรูด้ ้วยตนเองตำมควำมสำมำรถของตนเอง โดยบทเรยี นโมดูลจะประกอบด้วยสื่อและ
กิจกรรมต่ำง ๆ เพื่อให้ผู้เรียนเรียนรู้และแสดงพฤติกรรมตำมจุดประสงค์ของบทเรียนโมดูลนั้น ๆ
ซึง่ ครูผูส้ อนจะมบี ทบำทเปน็ ผู้ท่ีคอยช่วยเหลอื หรอื แนะแนวทำงในกำรเรยี นรู้

หลกั การของบทเรยี นโมดลู 2

จำกควำมหมำยของบทเรยี นโมดูลตำมท่นี ักกำรศกึ ษำหลำยทำ่ นไดเ้ แสดงทศั นะ
เกี่ยวกับหลักกำรสำคญั ของบทเรียนโมดลู ท่ีสำมำรถสรปุ ไดด้ งั นี้
(Houston and others , 1972 ประหยดั จริ ะวรพงศ์, มปป.)

2. บทเรยี นโมดูลเน้นตวั ผเู้ รยี น

1.กอ่ นทจ่ี ะสร้ำงโปรแกรมย่อยของ 3. เนน้ จุดประสงค์ของกำรเรยี น มำกกว่ำผสู้ อน โดยคำนงึ ถึงควำม
บทเรยี นโมดูล จำเป็นต้องพิจำรณำ กำรสอนเปน็ หลัก ดงั น้นั จดุ ประสงค์ ต้องกำร ของผู้เรยี นเป็นเครอื่ ง
โปรแกรมใหญ่ทงั้ หมดกอ่ น เพ่ือให้ จึงตอ้ งระบุไว้อย่ำงชดั เจน สำมำรถ กำหนดส่งิ ทีจ่ ะเรยี นไม่ควรกำหนด
กำรเรยี นสอดคล้องสัมพนั ธก์ ัน เน้อื หำจำกควำมรขู้ องครู ซึ่งจะเหน็ วำ่
บทเรียนโมดลู ทำใหก้ ำรสอนโดยใช้
กำรบรรยำยนน้ั มคี วำมสำคญั นอ้ ยลง

วดั ประเมนิ ไดเ้ ป็นประกำรแรก

สว่ นกิจกรรมกำรเรียนจะเปน็ ส่ิง 6. บทเรียนโมดลู เปน็ ลักษณะทรี่ วมแบบ
ตำมมำเพือ่ ให้บรรลุจดุ ประสงคท์ ี่ กำรสอนหลำยอยำ่ งเขำ้ ไวด้ ว้ ยกนั เชน่
กำหนดไว้ กำรเรียนในกลมุ่ ยอ่ ย กำรศึกษำทดลอง

4. บทเรียนโมดลู เนน้ กำรเรยี น และกำรใชบ้ ทเรยี นสำเรจ็ รูป เป็นตน้

แบบรำยบคุ คล ตอบสนองควำมแตกต่ำง ใชส้ อ่ื ประสมหลำยชนิดท่เี หมำะสม

ระหวำ่ งบคุ คล คอื ใหผ้ เู้ รยี นได้เรียนตำม แกเ่ นือ้ หำ กิจกรรม ส่งเสริมใหผ้ ้เู รียนได้

ขดี ควำมสำมำรถ แขง่ ขันกบั ตนโดยเทยี บ แสดงออกและมสี ว่ นร่วมในกจิ กรรม

ผลกำรเรยี นรู้กับจุดประสงคก์ ำรเรยี นรู้ 5. บทเรียนโมดลู จะต้องใหร้ ู้ผล
ทต่ี ั้งไวล้ ว่ งหนำ้ และพจิ ำรณำผลกำรเรียน กำรเรียนด้วยตนเองทกุ ระยะ
กบั เกณฑ์กำหนดทไ่ี วใ้ นวัตถุประสงค์ (Feedback) และผูเ้ รยี นสำมำรถ

ทบทวนหรอื ฝกึ ฝนทำกจิ กรรมเพอ่ื

แกไ้ ขข้อบกพรอ่ งได้ตำมควำม

ตอ้ งกำร

7. บทเรยี นโมดูลเปน็ กระบวนกำร
ไมใ่ ชผ่ ลข้นั สดุ ทำ้ ย จึงต้องมกี ำรตรวจสอบ
คุณภำพอย่เู สมอเพอื่ นำไปปรบั ปรงุ แก้ไขให้
บทเรยี นโมดลู น้นั มีประสทิ ธิภำพยง่ิ ๆ ขน้ึ
ชนดิ ท่เี หมำะสมแก่ เนื้อหำ กจิ กรรม
ส่งเสริมให้ผู้เรยี นไดแ้ สดงออกและมีสว่ น
รว่ มในกิจกรรม

ประเภทของบทเรยี นโมดลู

1. โมดลู ทเ่ี ปน็ สิง่ พิมพ์ 2. โมดูลทใี่ ช้สื่ออนื่

เปน็ โมดูลทเี่ สนอเนอื้ หำเป็น เชน่ สไลด์ เทป ทีวี ภำพยนตร์
ตัวพิมพอ์ ำจมภี ำพประกอบ เว็บไซต์ ซ่ึงเป็นส่ือทใ่ี หค้ ณุ ค่ำต่อ
ซึ่งนยิ มกันมำก เพรำะสอ่ื สง่ิ พมิ พ์ กำรเรียนสงู กวำ่ ประเภทที่เป็น
ผลิตงำ่ ย รำคำถูกกวำ่ สอื่ ประเภท ส่งิ พมิ พ์ แตม่ รี ำคำแพงกวำ่
อนื่ ๆ เม่ือผลิตออกมำมำกๆ
สำมำรถแยกส่อื ตำมวิชำไดโ้ ดยปกติ
แตล่ ะวชิ ำจะมี 60-80 โมดลู
ในแตล่ ะระดับช้นั

อย่ำงไรก็ตำม โดยปกติกำรใช้โมดูลจะใช้ผสมผสำนกันระหว่ำง
โมดูลที่เป็นสิ่งพิมพ์และสื่อประเภทอื่นๆ ประสมกันไป จุดประสงค์
เพื่อตอบสนองต่อควำมแตกต่ำงระหว่ำงบุคคลในกำรรับรู้ต่ำงกันไป
นักกำรศึกษำจึงได้พยำยำมปรับปรุงรูปแบบบทเรียนโมดูลให้มีสื่อ
หลำยประเภท เพือ่ ใหเ้ หมำะสมสอดคลอ้ งกับเนอ้ื หำโดยใชส้ ่อื ประสม

ประโยชน์ของบทเรียนโมดลู

บทเรยี นโมดูลเป็นบทเรียนทีม่ ีประ โยชนต์ ่อครแู ละผเู้ รยี นเปน็ อยำ่ งมำก โดยมีผกู้ ล่ำวถึงผลดขี อง
บทเรยี นโมดลู ไว้หลำยทำ่ น เชน่ Lawrence (1975 ) สพุ ชิ ญพ์ ร เพียรวิริยะ (2540) นพพร ทนันชัย (2540)
โดยสรปุ ได้วำ่ บทเรยี นโมดลู มีประโยชน์ต่อครู และผเู้ รยี นดังน้ี

1. บทเรียนโมดูลมีควำมเหมำะสมกับผู้เรยี นที่ 2. บทเรียนโมดูลทำให้ผู้เรียนเข้ำใจง่ำย
ตอ้ งกำรศึกษำดว้ ยตนเอง เพรำะ โมดูลแยกแยะเนือ้ หำออกเป็นสว่ นย่อย ๆ
เรยี นรไู้ ปทลี ะนอ้ ยตำมลำดับข้นั ตอน
3. เป็นกระบวนกำรเรียนกำรสอนที่มีระเบียบ
แบบแผนและรวมกำรสอนหลำยๆ อย่ำงเอำไว้ 4. บทเรียน โมดูลช่วยลดบทบำทในกำรสอน
ด้วยกัน เหมำะส ำหรับผู้เรียนที่มีควำมรู้ ท ำ ใ ห ้ ค ร ู มี โ อ กำ สด ู แ ล ผู ้ เร ี ย น ที ่ เร ี ย นไม่ ทั นได้
แตกต่ำงกัน อยำ่ งใกลช้ ิด เพรำะผเู้ รียนเรียนดว้ ยตัวเองเป็น
ส่วนใหญ่
5. ผู้เรียน สำมำรถเรียนได้เร็วช้ำ
ตำมควำมสำมำรถของแต่ละบุคคล 6. ฝกึ ให้ผเู้ รยี น มคี วำมรบั ผิดชอบ และมีควำม
ตำมเอกตั ภำพของผูเ้ รยี น ซ่อื สตั ยต์ อ่ ตนเอง

7. บทเรียนโมดูลช่วยให้ผู้เรียนทรำบ 8. บทเรียนโมดูลเป็นกระบนกำรเรียนกำรสอน
ควำมสำมำรถ และควำมก้ำวหน้ำในกำร ที่มีระเบียบแบบแผน มีวิธีกำรศึกษำจำกส่ือ
เรียนของตนเองตลอดเวลำทำให้ผู้เรียน วสั ดุ อุปกรณ์ หลำย ๆ อยำ่ ง
มีควำมกระตือรือร้นในกำรเรียนย่งิ ขึน้
10.บทเรยี นโมดลู สำมำรถใชใ้ นกำรเตรียม
9. บทเรยี น โมดลู เปน็ วิธีกำรเรียนกำรสอนทด่ี ี ควำมพร้อมในกำรเรยี นและอำนวยควำม
มีมำตรฐำน เพรำะมกี ำรสรำ้ งทม่ี ีกำรวำงแผน สะดวกแกผ่ ูเ้ รียน และครผู สู้ อน
อย่ำงรอบคอบ