50Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM/AKTIVITI PECUTAN DINAMIKA DIRI (MOTIVASI) 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Mengenal pasti dan melantik fasilitator dalam kalanganmurid, ikon dan profesional Orang Asli Orang Asli dan Peribumi 5. Melaksanakan program 6. Pelaporan 7. Penilaian 8. Penambahbaikan Impak 1. Ibu bapa dan murid dapat mengenal pasti potensi dan kebolehan mereka 2. Membuka minda anak-anak dan ibu bapa dengan menjadikan pendidikan sebagai agen perubahan 3. Mengubah persepsi masyarakat/agensi tentang kepentingan membantu komuniti setempat 4. Anak-anak mampu bersaing secara positif dan mengurus diri dengan lebih baik 5. Peratus transisi ke tingkatan satu meningkat 1. Komitmen tinggi daripada motivator terlibat 2. Sokongan ibu bapa dan murid 3. Infrastruktur yang sesuai • Kerjasama ibu bapa • Kemahiran fasilitator • Pihak sekolah • Ibu bapa • Murid Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
51Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI CAKNA MURID ORANG ASLI DAN PERIBUMI DI SEKOLAH MENENGAH 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan ahli jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Bengkel/Kursus kepada pentadbir dan guru 5. Majlis Temu Murni warga sekolah menengah dengan ibu bapa dan murid Orang Asli dan Peribumi 6. Pendaftaran Pelajar Tingkatan 1 7. Pelaporan 8. Penilaian 9. Penambahbaikan Impak 1. Mengubah persepsi warga sekolah tentang kepentingan membantu murid 2. Mewujudkan keyakinan, kepercayaan dan toleransi antara warga sekolah, ibu bapa dan murid 3. Mengeratkan hubungan antara warga sekolah, ibu bapa dan murid 4. Peningkatan peratus transisi ke tingkatan satu 1. Komitmen dan sokongan warga sekolah 2. Sokongan ibu bapa dan pelajar 3. Sokongan agensi berkaitan PPD, JAKOA • Kerjasama ibu bapa • Komitmen warga sekolah • Pihak sekolah • Ibu bapa • Murid • JAKOA Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
52Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI SARANA IBU BAPA 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Merancang program yang melibatkan ibu bapa 5. Melaksanakan program yang melibatkan ibu bapa seperti hari pendaftaran, mesyuarat PIBG, hari sukan sekolah dan hari anugerah sekolah 6. Pelaporan 7. Penambahbaikan Impak 1. Ibu bapa berkeyakinan tinggi untuk menghantar anak-anak ke sekolah 2. Murid lebih berkeyakinan dan bersedia untuk ke sekolah menengah 3. Peningkatan peratus transisi ke tingkatan satu 1. Komitmen ahli jawatankuasa 2. Sokongan dan kerjasama ibu bapa 3. Aktiviti yang sesuai 4. Kemudahan domestik mencukupi • Kerjasama ibu bapa • Pihak sekolah • Ibu bapa • Murid Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
53Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI LATIHAN ON SITE 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Memohon kebenaran 5. Surat menyurat kepada agensi berkaitan 6. Pelaksanaan program 7. Pelaporan 8. Penilaian 9. Penambahbaikan Impak 1. Minda Ibu bapa dan murid lebih terbuka akan kepentingan pendidikan 2. Membuka minda anak-anak dan ibu bapa untuk meneruskan pendidikan ke peringkat menengah 3. Mengubah persepsi masyarakat/agensi tentang kepentingan membantu komuniti Orang Asli dan Peribumi 4. Peningkatan peratus transisi ke tingkatan satu 1. Sokongan dan kesediaan agensi terlibat 2. Sokongan ibu bapa dan murid • Kerjasama ibu bapa • Sokongan agensi dan komuniti • Pihak sekolah • Ibu bapa • Murid • Agensi terlibat Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
54Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI TRANSFORMASI MINDA ORANG ASLI DAN PERIBUMI 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Merancang program 5. Menentukan lokasi program di perkampungan Orang Asli dan Peribumi • Surau/Masjid/Dewan orang ramai 6. Menghubungi agensi yang terlibat dan mengesahkan penyertaan 7. Melaksana aktiviti: • Gotong royong • Taklimat kerjaya • Pameran mini kerjaya selepas persekolahan (kesihatan,bank, institut kemahiran) • sukan rakyat Impak 1. Mewujudkan persefahaman dan perasaan muhibbah antara komuniti, guru dan agensi. 2. Keyakinan tinggi ibu bapa untuk menghantar anak-anak ke sekolah 3. Murid lebih berkeyakinan dan bersedia untuk ke sekolah menengah 4. Peningkatan peratus transisi ke tingkatan satu 1. Komitmen yang jitu daripada masyarakat setempat, agensi terlibat dan ahli jawatankuasa • Sokongan agensi dan komuniti • Guru • Pihak pentadbir • Ibu bapa • Murid • Agensi terlibat Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
55Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI JARINGAN KASIH 1. Menyediakan kertas kerja 2. Menubuhkan ahli jawatankuasa 3. Mesyuarat penyelarasan 4. Rancang dan laksana aktiviti: • Bimbingan rakan sebaya • Suai kenal • Sukaneka • Persembahan murid • Asimilasi budaya 5. Maklum balas 6. Laporan & Penambahbaikan Impak 1. Mewujudkan persefahaman dan perasaan muhibah dalam kalangan murid 2. Menyokong murid Orang Asli untuk terus kekal bersekolah 3. Membina keyakinan diri murid Orang Asli dan Peribumi bahawa mereka diterima tanpa syarat 4. Peratus kadar transisi ke tingkatan satu meningkat. 1. Komitmen dan sokongan guru 2. Murid 3. Ibu bapa/komuniti • Sokongan murid • Kemahiran guru • Guru • Pentadbir sekolah • Ibu bapa • Murid Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Program Pihak berkepentingan
56Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi 1.Tarian 1.1 Tarian mengikut suku kaum Orang Asli dan Peribumi • Sewang • Siamang Bergumpah (Temuan) • Tarian Peribumi 1.2 Tarian Tradisional Melayu • Zapin • Inang • Ulik Mayang 1.3 Tarian Moden 1.4 Senamrobik 2.Muzik dan Seni Suara 2.1 Band/Pancaragam 2.2 Angklong 2.3 Gamelan 2.4 Kompang 2.5 Seni muzik tradisional mengikutsuku kaum Jenis-jenis seni suara : 1. Nyanyian solo/berkumpulan 2. Nasyid 3. Dikir barat 3. Seni Halus (Anyaman, Lukisan, Kraftangan) Jenis Seni Halus: 3.1 Anyaman • Buluh/ Rotan • Daun mengkuang • Kertas / reben warna warni • Kulit bertam 3. 2 Lukisan: 3.3 Kraf tangan • Catan • Ukiran • Kolaj • Bahan kitar semula • Stensil • Bahan semula jadi 3 Elemen Kebudayaan Masyarakat Orang Asli dan Peribumi
57Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM/AKTIVITI 1. Penyediaan kertas kerja/ analisis SWOT 2. Mesyuarat jawatankuasa pelaksanaan 3. Perjumpaan dengan pemimpin komuniti setempat 4. Penyediaan kertas kerja pelaksanaan 5. Mengenal pasti dan mendapatkan sumber pembiayaan/penajaan 6. Taklimat/penerangan (guru, PIBG, murid, ibu bapa) 7. Makluman kepada PPD/JPN 8. Mempromosikan 3 elemen kebudayaan utama kepada pihak luar 9. Pelaksanaan program 10. Laporan/pemantauan program 11. Penilaian/penambahbaikan • Minat murid • Kualiti produk • Tenaga pakar yang cukup • Sokongan daripada semua pihak • Pelibatan yang menyeluruh • Komitmen yang tinggi • Sokongan komuniti • Kemahiran guru • Penyertaan murid • Publisiti Langkah / Aktiviti Faktor Kejayaan Utama Cabaran Perincian Cadangan Tarian/Seni Halus/Muzik Dan Seni Suara
58Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Impak Program 3 elemen kebudayaan utama Mewujudkan suasana pembelajaran yang menyeronokkan Meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah Mengurangkan salah laku disiplin murid Mewujudkan kepelbagaian budaya yang harmoni Mengeratkan hubungan komuniti Orang Asli dan Peribumi dengan sekolah Memupuk kesedaran terhadap kepentinganbudaya dalam pendidikan Memupuk perasaan sayang akan sekolah • Guru • PIBG • Pentadbir sekolah • Ibu bapa • Murid Pihak berkepentingan
59Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Pelibatan Murid Jaringan & Jalinan Penyertaan murid : 1. Pertandingan : • Peringkat sekolah • Peringkat daerah • Peringkat negeri • Peringkat kebangsaan • Peringkat antarabangsa 2. Pelibatan: • Program sekolah • Majlis rasmi luar sekolah • Majlis korporat/swasta Jaringan dan jalinan: • JAKOA • Kementerian Pelancongan, Kesenian dan Kebudayaan Malaysia • Agensi swasta Kemahiran Seni : 1. Seni Suara • Latihan On Site • Perkongsian maklumat • Khidmat bantu kepakaran • Festival 2. Tarian • Festival tarian • Khidmat bantu kepakaran • Perkongsian peralatan • Khidmat logistik • Hari UNESCO Kepada Sekolah • Mewujudkan iklim dan budaya seronok belajar • Meningkatkan peratus kehadiran ke sekolah • Mengurangkan salah laku disiplin murid • Mewujudkan suasana kepelbagaian budaya yang harmoni 3. Seni Halus (Anyaman, Lukisan, Kraf tangan) • Pameran • Latihan 0n Site • Perkongsian maklumat • Khidmat bantu kepakaran • Hari terbuka
60Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Prasyarat Memilih Bidang Seni Budaya 1. Sesuai dengan minat dan kecenderungan murid atau komuniti 2. Ada kepakaran dan tenaga pengajar 3. Mendapat sokongan pemimpin komuniti Orang Asli dan Peribumi 4. Mendapat sokongan guru/PPD/Jabatan Pendidikan Negeri 5. Mendapat sokongan PIBG 6. Ada pelapis jurulatih 7. Ada sumber kewangan / penaja 8. Tidak menimbulkan isu atau menyentuh sensitiviti masyarakat 9. Ada kemudahan asas seperti tempat latihan, bilik menyimpan peralatan/pakaian, bekalan elektrik dan lain-lain
61Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Rumusan dan Impak Murid • Menarik minat murid ke sekolah • Membentuk disiplin dan sahsiah murid • Penampilan diri berubah menjadi lebih kemas dan bersih • Membentuk sifat kepimpinan • Mewujudkan persaingan yang sihat • Memberi keyakinan diri • Menyemai nilai-nilai murni • Menyemai sikap bertanggungjawab • Memupuk perasaan sayang akan sekolah • Menyemai sikap menghormati guru Sekolah • Mewujudkan iklim dan budaya seronok belajar • Meningkatkan peratus kehadiran ke sekolah • Mengurangkan salah laku disiplin murid • Mewujudkan suasana kepelbagaian budaya yang harmoni Guru • Membina hubungan yang lebih erat antara guru dengan murid • Guru dapat mengenali latar belakang murid • Memudahkan guru untuk melaksanakan PdP Komuniti • Lebih peka dengan perubahan semasa • Mendekatkan komuniti Orang Asli dan Peribumi dengan sekolah • Membina hubungan yang lebih positif dengan pihak sekolah • Memupuk kesedaran terhadap kepentingan pendidikan Orang Asli dan Peribumi Panduan ini dapat memberi impak yang berkesan kepada 4 fokus utama kepada institusi sekolah bagi meningkatkan kemenjadian murid dan kualiti sekolah
62Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi PENGENALAN PENGURUSAN KELAS DEWASA ORANG ASLI DAN PENAN/PERIBUMI (KEDAP) Pihak Kementerian telah melaksanakan Program Kelas Dewasa Orang Asli dan Penan/ Peribumi (KEDAP) sejak 2008. Menerusi Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 ada menyediakan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi untuk memastikan ekuiti pendidikan kepada masyarakat Orang Asli dan masyarakat Peribumi (Sabah dan Sarawak). OBJEKTIF K E DAP Peserta dapat menguasai kemahiran asas 3M (membaca, menulis dan mengira) Peserta dapat hadir ke kelas pada tahap 100% sepanjang program dijalankan OBJEKTIF KEDAP
63Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi CARTA ALIR KERJA KEDAP Mula Tamat Menyediakan surat berkaitan ke Bahagian dan JPN bagi melaksanakan KEDAP Melaksanakan taklimat kepada pegawai Bahagian dan JPN yang terlibat. Melaksanakan KEDAP di sekolah terpilih. Lawatan kali kedua Perlu tindakan susulan? Tidak Tidak Mengadakan mesyuarat post mortem pelaksanaan KEDAP Menyedia dan mencetak pelaporan pelaksanaan KEDAP Menghantar laporan KEDAP kepada pihak atasan dan pihak yang berkaitan Salinan dan Rekod Fail Menerima arahan kerja pelaksanaan KEDAP daripada Pengarah BPSH / Timbalan Pengarah (Sekolah)/Ketua Penolong Pengarah/Ketua Unit Memilih JPN/PPD yang terlibat berdasarkan Senarai Sekolah yang di tentukan
65Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi LAMPIRAN LAMPIRAN
67Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Langkah / aktiviti Anggaran keperluan kewangan Pihak terbabit Tarikh mula Tarikh akhir KORIANEKA 1. Pelantikan ahli jawatankuasa & kertas kerja–pemilihan aktiviti / implikasi kewangan 2. Jemputan tenaga luar / penetapan tarikh 3. Surat pemberitahuan kepada ibu bapa / kutipan wang 4. Mesyuarat ahli jawatankuasa pelaksana 5. Aktiviti dijalankan 6. Dokumentasi 7. Penilaian 1. Hadiah RM300 2. Peralatan RM 250 1. Tenaga pakar 2. Guru 3. Murid 3 kali setahun (selepas ujian peperiksaan) JEJAK PINTU KE PINTU 1. Pembentukan ahli jawatankuasa kenalpasti murid yang tidak hadir 2. Kenalpasti lokasi tempat tinggal murid 3. Menjejaki murid di rumah dan kenalpasti masalah murid 4. Strategi penyelesaian masalah – bantuan rakan sebaya/penduduk kampung/sediakan pengangkutan oleh JAKOA 5. Beri galakan murid ke sekolah Minyak petrol kenderaan RM300 Guru Murid Ibu bapa Januari November ANUGERAH PENCAPAIAN MURID 1. Membuat kertas kerja 2. Melantik ahli jawatankuasa 3. Mengenalpasti murid-berdasarkan data kehadiran, pencapaian akademik, pelibatan aktif dalam kokurikulum dan sahsiah 4. Anugerah tokoh murid untuk murid menerima hadiah-pamerkan gambar/sijil 5. Pelaporan 6. Penilaian 7. Penambahbaikan Minyak petrol kenderaan RM 3000 1. Guru 2. Murid 3. Ibu bapa Januari November MONG SEKOLAH MONG CAK 1. Menyediakan makanan yang menjadi kegemaran murid 2. Menyediakan aktiviti yang boleh menarik minat murid hadir ke sekolah melalui tarikan penyediaan makanan RM 2 setiap murid 1. Pihak kantin 2. Murid 4. Guru Januari Oktober CONTOH TINDAKAN TERPERINCI PROGRAM KEHADIRAN MURID ORANG ASLI DAN PERIBUMI
68Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Langkah / aktiviti Anggaran keperluan kewangan Pihak terbabit Tarikh mula Tarikh akhir Kem Asrama dan Orientasi Khas RM20/orang • JAKOA, JPN, PPD, Hospital • Pengurusan sekolah • RELA • Ibu bapa dan murid Jan Feb Sarana Ibu Bapa RM20/ orang Ibu bapa dan murid Minggu pertama persekolah Mentor-Mentee RM20/orang/hari Guru dan murid Januari November Latihan 0n Site RM10,000.00 Guru, ibu bapa dan murid Jun Disember Pecutan Dinamika Diri (Motivasi) RM15,000.00 Penceramah jemputan, guru, ibu bapa dan murid Jan November Cakna Murid Orang Asli dan Peribumi Sekolah Menengah RM10,000.00 Guru, ibu bapa, murid November Disember Jaringan Kasih RM5,000.00 Guru dan semua murid sekolah Januari Oktober Transformasi Minda Orang Asli dan Peribumi RM15,000.00 Ibu bapa, murid, agensi kerajaan dan swasta, institut kemahiran Oktober CONTOH TINDAKAN TERPERINCI PROGRAM PENGURUSAN TRANSISI MURID TAHUN 6 KE TINGKATAN 1
69Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Aspek Aktiviti Anggaran Keperluan Kewangan Jumlah perbelanjaan Pihak terlibat TARIAN Mesyuarat JK pelaksanaan 2 kali x 10 org x RM5 =RM100 RM4400 Pentadbir & guru yang terlibat Perjumpaan dengan pemimpin komuniti 1 kali x 10 org x RM5 =RM50 Pemimpin komuniti setempat Mesyuarat ahli jawatankuasa PIBG 1 kali x 10 org x RM5 =RM50 Ahli jawatankuasa PIBG Peralatan: pakaian & eksesori 12 org x RM100 = RM1200 sekolah Peralatan: PA sistem 1 x RM1000 = RM1000 sekolah Sudut kebitaraan: papan kenyataan/promosi RM1000 sekolah Latihan 0n Site RM1000 sekolah SENI HALUS Mesyuarat ahli jawatankuasa pelaksana 2 kali x 10 org x RM5 =RM100 RM 3200 Pentadbir & guru yang terlibat Perjumpaan dengan pemimpin komuniti 1 kali x 10 org x RM5 =RM50 Pemimpin komuniti setempat Mesyuarat ahli jawatankuasa PIBG 1 kali x 10 org x RM5 =RM50 Ahli jawatankuasa PIBG Peralatan RM1000 Sekolah Sudut kebitaraan: papan kenyataan/promosi RM1000 Sekolah Latihan 0n Site RM1000 Sekolah MUZIK & SENI SUARA Mesyuarat ahli jawatankuasa pelaksana 2 kali x 10 org x RM5 =RM100 RM5700 Pentadbir & guru yang terlibat Perjumpaan dengan pemimpin komuniti kali x 10 org x RM5 =RM50 Pemimpin komuniti setempat Mesyuarat ahli jawatankuasa PIBG 1 kali x 10 org x RM5 =RM50 Ahli jawatankuasa PIBG Peralatan RM2000 Sekolah pakaian RM1000 Sekolah Sudut kebitaraan: papan kenyataan/promosi RM1000 Sekolah Latihan 0n Site RM1000 Sekolah CONTOH TINDAKAN TERPERINCI 3 ELEMEN KEBUDAYAAN MASYARAKAT ORANG ASLI DAN PERIBUMI
BIL. PERINGKAT LANGKAH PELAKSANAAN/PERANAN 1. SEKOLAH 1. Penyediaan kertas kerja 2. Perancangan pelaksanaan program 3. Perjumpaan dengan pemimpin komuniti setempat 4. Mesyuarat ahli jawatankuasa pelaksanaan 5. Mengenalpasti dan mendapatkan sumber pembiayaan/penajaan 6. Taklimat/penerangan (guru, PIBG, murid, ibu bapa) 7. Makluman kepada PPD/JPN 8. Mempromosikan kepada pihak luar 9. Pelaksanaan program 10. Laporan/pemantauan program 11. Penilaian/penambahbaikan/tindakan pembetulan OUTLINE LANGKAH PELAKSANAAN
71Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA, BAHAGIAN PENGURUSAN SEKOLAH HARIAN Aras 3 & 4, Blok E2, Kompleks E, Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya MALAYSIA Penghargaan Kementerian Pendidikan Malaysia dengan sukacitanya merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua pihak yang telah memberi sumbangan dalam penyediaan panduan ini.
Catatan....