ไส้เดือนฝอย ศัตรูพืชควบคุมสาธารณรัฐประชาชนจีน

ด่านตรวจพืชเชียงแสน 1 ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน คู่มือ (เล่มที่ 3) บัญชีรายชื่อศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้า แห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ไส้เดือนฝอย (nematode) (线虫) 中华人民共和国进境植物检疫性有害生物名录 Catalogue of quarantine pests for import plants to the People’s Republic of China จัดทำโดย นางสาวสุภาพร ฟ้าเลิศ ผู้ช่วยนายตรวจพืช นางสาวศุภสิริ เชวงเผ่าพันธุ์ นักวิชาการเกษตรปฏิบัติการ

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน ก คำนำ คู่มือบัญชีรายชื่อศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าแห่งสาธารณรัฐ ประชาชนจีนคณะผู้จัดทำอยู่ใน ฝ่ายวิชาการ ด่านตรวจพืชเชียงแสน ได้จัดทำขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับชนิดศัตรูพืชกักกันของประเทศจีนให้กับ พนักงานเจ้าหน้าที่เพื่อใช้ประกอบในการตรวจสอบศัตรูพืชที่อาจติดไปกับสินค้าเกษตร ที่ต้องการส่งออกไปยังประเทศจีน หากจีนมีการตรวจพบศัตรูพืชควบคุมดังกล่าว ติดไปกับสินค้า จีนจะทำหนังสือแจ้งเตือน (notification) มายังประเทศไทย และ/หรือ มีมาตรการด้านสุขอนามัยพืชเพิ่มขึ้น เช่น การทำทรีตเมนท์ การปฏิเสธการนำเข้า สินค้าหรือส่งกลับ ซึ่งทำให้สินค้าส่งถึงมือผู้รับปลายทางล่าช้าหรือเกิดความเสียหาย รวมถึงเกิดผลกระทบในการส่งออกของประเทศไทยในครั้งถัดไป รายชื่อทั้งหมดของศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าแห่งสาธารณรัฐ ประชาชนจีนที่คณะผู้จัดทำฯ ได้รวบรวมนี้ มาจากเอกสารของสำนักงานที่ปรึกษา การเกษตรต่างประเทศ ประจำกรุงปักกิ่ง ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ได้ติดตามและตรวจสอบ การประกาศปรับปรุงรายชื่อบัญชีรายชื่อศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าแห่ง สาธารณรัฐประชาชนจีนบนเว็บไซต์กรมกักกันพืชและสัตว์ สำนักงานการศุลกากรแห่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน (General Administration of Customs of People’s Republic of China: GACC) เมื่อวันที่ 9 เมษายน 2564 ตามประกาศเลขที่ 413 ที่กระทรวงเกษตรและกิจการชนบทแ ห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (Ministry Agriculture and Rural Affairs of the People’s Republic of China: MARA) และสำนักงานการศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีนได้ร่วมกันกำหนดขึ้น และ ประกาศให้มีผลบังคับใช้ ชนิดศัตรูพืชแบ่งออกเป็น 7 ประเภท ได้แก่ 1) ศัตรูพืชประเภทแมลง จำนวน 148 รายการ 2) ศัตรูพืชประเภทสัตว์อ่อน จำนวน 9 รายการ 3) ศัตรูพืช ประเภทเชื้อรา จำนวน 127 รายการ 4) ศัตรูพืชประเภทโพรคาริโอติก จำนวน 59 รายการ 5) ศัตรูพืชประเภทไส้เดือนฝอย จำนวน 20 รายการ 6) ศัตรูพืชประเภทไวรัส และไวรอยด์ จำนวน 41 รายการ และ 7) ศัตรูพืชประเภทวัชพืช จำนวน 42 รายการ รวมทั้งสิ้น 446 รายการ

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน ข คู่มือที่จัดทำในครั้งนี้ส่วนหนึ่งได้รับการสนับสนุนงบจากแผนการใช้จ่ายเงิน ตามระเบียบกรมวิชาการเกษตร ว่าด้วยค่าตรวจสอบศัตรูพืช พ.ศ.2563 มีทั้งหมด 7 เล่ม และในรอบนี้เผยแพร่ความรู้ในเล่มที่ 3 คือ ไส้เดือนฝอย ส่วนคู่มืออื่นๆ จะเผยแพร่ในลำดับถัดไปและหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเป็นประโยชน์แก่ตัวผู้อ่านไม่มาก ก็น้อย และโปรดติดตามฉบับต่อไปจนครบทั้งหมดเพื่อประโยชน์ทางด้านกักกันพืช คณะผู้จัดทำ ด่านตรวจพืชเชียงแสน เดือนกุมภาพันธ์ 2565

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน ค สารบาญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบาญ ค รายชื่อไส้เดือนฝอยและคำอ่านภาษาจีน 1 Anguina agrosis (Steinbuch) Filipjev 3 Aphelenchoides fragariae (Ritzema Bos) Christie 4 Aphelenchoides ritzemabosi (Schwartz) Steiner et Bührer 5 Bursaphelenchus cocophilus (Cobb) Baujard 6 Bursaphelenchus xylophilus (Steiner et Bührer ) Nickle 7 Ditylenchus angustus (Butler ) Filipjev 9 Ditylenchus destructor Thorne 10 Ditylenchus dipsaci (Kühn ) Filipjev 11 Globodera pallida (Stone ) Behrens 12 Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens 13 Heterodera schachtii Schmidt 14 Longidorus (Filipjev) Micoletzky 15 Meloidogyne Goeldi (non-Chinese species) 16 Nacobbus abberrans (Thorne ) Thorne et Allen 19 Paralongidorus maximus (Bütschli ) Siddiqi 21 Paratrichodorus Siddiqi 22 Pratylenchus Filipjev 23 Radopholus similis (Cobb) Thorne 24 Trichodorus Cobb 26 Xiphinema Cobb 27 เอกสารอ้างอิง 28

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 1 รายชื่อไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าสู่ สาธารณรัฐประชาชนจีน Nematode 线虫 (เซี่ยนฉง) ลำดับ Scientific name Chinese name 1 Anguina agrosis (Steinbuch) Filipjev 剪股颗粒线虫 (เจี๋ยนกู๋เข๋อลี่เซี่ยนฉง) 2 Aphelenchoides fragariae (Ritzema Bos) Christie 草莓滑刃线虫 (เฉ๋าเหมยฮว๋าเหริ่นเซี่ยนฉง) 3 Aphelenchoides ritzemabosi (Schwartz) Steiner et Bührer 菊花滑刃线虫 (จู๋ฮวาเหริ่นเซี่ยนฉง) 4 Bursaphelenchus cocophilus (Cobb) Baujard 椰子红环腐线虫 (เยจึหงหวนฟูวเซี่ยนฉง) 5 Bursaphelenchus xylophilus (Steiner et Bührer ) Nickle 松材线虫 (ซงฉายเซี่ยนฉง) 6 Ditylenchus angustus (Butler ) Filipjev 水稻茎线虫 (สุ่ยเต้าจิงเซี่ยนฉง) 7 Ditylenchus destructor Thorne 腐烂茎线虫 (ฟูวเลี่ยนจิงเซี่ยนฉง) 8 Ditylenchus dipsaci (Kühn ) Filipjev 鳞球茎茎线虫 (หลินฉิวจิงจิงเซี่ยนฉง) 9 Globodera pallida (Stone ) Behrens 马铃薯白线虫 (หม๋าหลิงฉูป๋ายเซี่ยนฉง) 10 Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens 马铃薯金线虫 (หม๋าหลิงฉู่จินเซี่ยนฉง) 11 Heterodera schachtii Schmidt 甜菜胞囊线虫 (เที๋ยนช่ายเปาหนางเซี่ยนฉง) 12 Longidorus (Filipjev) Micoletzky 长针线虫属 (จ๋างเจินเซี่ยนฉงฉูว) 13 Meloidogyne Goeldi (non-Chinese species) 根结线虫属 (เกินเจี๋ยเซี่ยนฉงฉู๋ว) 14 Nacobbus abberrans (Thorne ) Thorne et Allen 异常珍珠线虫 (อี่ฉางเจินจูเซี่ยนฉง) 15 Paralongidorus maximus (Bütschli ) Siddiqi 最大拟长针线虫 (จุ้ยต้าหนี่จ๋างเจินเซี่ยนฉง) 16 Paratrichodorus Siddiqi 拟毛刺线虫属 (หนี่เหม๋าซื่อเซี่ยนฉงฉู๋ว)

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 2 รายชื่อไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมสำหรับพืชนำเข้าสู่ สาธารณรัฐประชาชนจีน (ต่อ) Nematode 线虫 (เซี่ยนฉง) ลำดับ Scientific name Chinese name 17 Pratylenchus Filipjev 短体线虫 (ต่วนถีเซี่ยนฉง) 18 Radopholus similis (Cobb) Thorne 香蕉穿孔线虫 (เซียงเจียวชวนโขงเซี่ยนฉง) 19 Trichodorus Cobb 毛刺线虫属 (เหมาซื่อเซี่ยนฉง) 20 Xiphinema Cobb 剑线虫属 (เจี่ยนเซี่ยนฉงฉู๋ว)

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 3 1. ชื่อสามัญ (Common name): Bent seed gall nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Anguina agrosis (Steinbuch) Filipjev ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 剪股颗粒线虫 พืชอาศัย (Host): ธัญพืช ไส้เดือนฝอยมีความจำเพาะเจาะจงกับพืชอาศัย สามารถเข้าทำลาย และก่อให้เกิดอาการในดอกไม้และพืชตระกูลหญ้าได้หลายชนิด เช่น ในช่อดอก ของ fowl bluegrass; Poa palustris L. พบว่า ตัวอ่อนระยะที่ 2 ยังคงเจริญอยู่ ในปม (gall) และมีผลก่อให้เมล็ดยืดยาวมากกว่าปกติ (ภาพที่ 1) ประเทศแถบ แปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ สหรัฐอเมริกา และนิวซีแลนด์ให้ความสำคัญกับ ไส้เดือนฝอย A. agrosis [1] ภาพที่ 1 (บน) ลักษณะช่อดอกของ fowl bluegrass ที่ถูกเข้าทำลายโดย Anguina agrosis (Steinbuch) เทียบกับช่อดอกปกติ (ซ้าย) และ (ล่าง) ลักษณะ อาการของโรคและไส้เดือนฝอยตัวอ่อนระยะที่ 2 ภายใต้กล้องจุลทรรศน์

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 4 2. ชื่อสามัญ (Common name): Leaf and bud nematodes ‘LBN’ ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Aphelenchoides fragariae (Ritzema Bos) Christie ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 草莓滑刃线虫 พืชอาศัย (Host): ไม้ประดับ (ornamental plant) ไส้เดือนฝอยเข้าทำลายพืชทางใบและตาดอก ลักษณะอาการที่ แสดงออกมาจะแตกต่างกันไปตามชนิดของไม้ดอกที่เข้าทำลาย เมื่อเข้าทำลายจะ ทำให้เกิดแผลได้ เช่น ในพืช Hosta และ Salvia หรือทำให้ผลเปลี่ยนสีได้ เช่น ในพืช Begonia, Buddleja และ Weigela โดยทั่วไปที่สามารถพบเห็นบนใบได้คือ ใบมีลักษณะเป็นจุดสีเหลืองก่อนจากนั้นจะกลายเป็นจุดเนื้อเยื่อตาย ซึ่งมักมีผลทำ ให้พืชชนิดนั้นไม่สามารถนำออกมาขายตามท้องตลาดได้ [2] ภาพที่ 2 ลักษณะสัณฐานวิทยาของไส้เดือนฝอย Aphelenchoides fragariae A, B: แสดงส่วนหน้า stylet (st), stylet knobs (sk), lip region (lr), และ median bulb (mb) C: แสดง vulval (vo) และ post-uterine sac (psu) D: บริเวณส่วน หลังหรือส่วนปลายแสดง anus (ao) และ tail terminus กับ mucro (mu) E: แสดงอวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้ spicules (sp) [3]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 5 3. ชื่อสามัญ (Common name): Foliar nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Aphelenchoides ritzemabosi (Schwartz) Steiner et Bührer ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 菊花滑刃线虫 พืชอาศัย (Host): สามารถเข้าทำลายพืชได้มากกว่า 200 ชนิด ลักษณะอาการที่เด่นชัดเมื่อถูกไส้เดือนฝอยเข้าทำลายคือ บริเวณ เส้นกลางใบจะปรากฏแผลล้อมรอบ ใบเปลี่ยนสีและหลุดร่วงลงมาในที่สุด เนื่องจากไส้เดือนฝอยมีพืชอาศัยที่กว้างและอาศัยอยู่ในใบพืช มีผลให้ยากต่อการ ควบคุมจัดการ [4] ภาพที่ 3 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Aphelenchoides ritzemabosi (Schwartz) ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ (compound light microscope) [5] ภาพที่ 4 ลักษณะใบสตรอว์เบอร์รีที่ถูกเข้าทำลายโดย Aphelenchoides sp. [5]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 6 4. ชื่อสามัญ (Common name): Red ring nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Bursaphelenchus cocophilus (Cobb) Baujard ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 椰子红环腐线虫 พืชอาศัย (Host): พืชผลปาล์มน้ำมัน และไม้ในป่า มีการรายงานโรควงแหวนแดงในเขตพื้นที่อเมริกากลาง กัมพูชา และ แคริบเบียนตอนใต้ลักษณะอาการที่พบในต้นปาล์มน้ำมันเขตกัมพูชาพบ ใบมี ขนาดสั้นลง สีใบเปลี่ยนเป็นสีแดง (ทองแดง) หรือใบเหลือง แต่อย่างไรก็ตาม อาการที่เกิดจากการเข้าทำลายนี้มีลักษณะคล้ายกับการเข้าทำลายของเชื้อสาเหตุ อื่นอยู่มาก อาการที่พบบ่อยคือ ใบอ่อนมักมีอาการใบเหลือง ใบล่างแห้งตาย ก้าน ใบแตกและใบพับ ภายในก้านใบอาจพบจุดสีน้ำตาลหรือน้ำตาลแดง บริเวณลำต้น หากทำการตัดดูจะพบเป็นวงแหวนสีน้ำตาลหรือน้ำตาลแดง โดยปกติไส้เดือนฝอย สามารถอาศัยอยู่บริเวณลำต้นหรือราก [6] ภาพที่ 5 ลักษณะอาการของต้นปาล์มน้ำมันที่ถูกเข้าทำลายโดย Bursaphelenchus cocophilus ภาพที่ 6 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอยเพศผู้ Bursaphelenchus cocophilus ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ (compound light microscope) A-B: Scale bar = 20 µm และ C: Scale bar = 100 µm

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 7 5. ชื่อสามัญ (Common name): Pine wilt nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Bursaphelenchus xylophilus (Steiner et Bührer ) Nickle ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 松材线虫 พืชอาศัย (Host): ต้นสน ใบเปลี่ยนสีจากสีเขียวกลายเป็นสีเขียวอ่อนซีดหรือเขียวมะนาว เหลือง และกลายเป็นสีน้ำตาลในที่สุด และร่วง กิ่งหรือลำต้นจะแห้งไม่ปรากฏให้เห็นอย่าง ชัดเจน และจะตายในที่สุดภายในเวลาไม่กี่เดือน ไส้เดือนฝอย B. Xylophilus เข้าทำลายพืชโดยอาศัยวงศ์ด้วงหนวดยาว (longhorned beetle; Anoplophora glabripennis) หรือด้วงสนเลื่อยดำเป็นพาหะ [7] ภาพที่ 7 ลักษณะอาการของต้นสนที่ถูกเข้าทำลายโดย Bursaphelenchus xylophilus [8]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 8 ภาพที่ 8 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Bursaphelenchus xylophilus ภายใต้ กล้องจุลทรรศน์ (compound light microscope) ตัวอย่างจากเกาะมาเดรา ประเทศโปรตุเกส; VF: vulval flap; Cu: cucullus.[9]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 9 6. ชื่อสามัญ (Common name): Rice stem nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Ditylenchus angustus (Butler ) Filipjev ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 水稻茎线虫 พืชอาศัย (Host): ข้าว ไส้เดือนฝอยจะเข้าทำลายต้นข้าวบริเวณข้อต่อ (collar region) จากนั้นจะเคลื่อนตัวไปตามการเจริญของยอดแล้วกัดกินเนื้อเยื่อภายใน มีผลทำให้ ฝัก ใบม้วนและผิดรูป ในช่วงระยะการเจริญเติบโต ทางลำต้นและใบจะพบจุดสี ขาวบริเวณฐานใบ คล้ายกับคราบสีน้ำตาลบนใบและเปลือกใบ หากอาการรุนแรง จะพบลักษณะอาการของใบธงม้วนงอบิดเบี้ยวผิดรูป [10] ภาพที่ 9 ลักษณะระดับอาการของข้าวที่ถูกเข้าทำลายโดย Ditylenchus angustus ในระดับ 0 – 16 (จากน้อยไปมาก)

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 10 7. ชื่อสามัญ (Common name): - ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Ditylenchus destructor Thorne ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 腐烂茎线虫 พืชอาศัย (Host): พืชหลากหลายชนิด เกิดการเปลี่ยนสีและเนื้อเยื่อมีการเน่าเปื่อย (หัว ไหล เหง้า และราก) สำหรับการวินิจฉัยไส้เดือนฝอยอย่างชัดเจนสามารถตามอ่านได้จาก IPPC diagnostic protocol [11] ในมันฝรั่งอาการที่สามารถพบได้คือ มักพบอาการจุดสีขาวภายใต้ผิว ของหัวมันฝรั่ง หัวที่มีอาการรุนแรงจะพบอาการผิวหัวมันยุบตัวลง แตกเป็น รอยร้าวและ/หรือพบมีลักษณะคล้ายเป็นสะเก็ด เมื่อทำการผ่าหัวดูจะพบว่า ภายในเนื้อเยื่อมีลักษณะเป็นสีน้ำตาลเข้มถึงดำ และเป็นรูพรุน โดยทั่วไปมักมี เชื้อราและแบคทีเรียเข้าทำลายร่วมด้วย [12] ภาพที่ 10ลักษณะอาการของหัวมันฝรั่งที่ถูกเข้าทำลายโดย Ditylenchus destructor

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 11 8. ชื่อสามัญ (Common name): - ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Ditylenchus dipsaci (Kühn ) Filipjev ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 鳞球茎茎线虫 พืชอาศัย (Host): พืชหลากหลายชนิด ลักษณะอาการโดยทั่วไปจะพบอาการบวม บิดเบี้ยว มีการเปลี่ยนสี และทำให้ส่วนของพืชที่อยู่เหนือดินหยุดการเจริญเติบโตกลายเป็นแคระแกร็น (ภาพที่ 11) หัวมีจุดเนื้อเยื่อตายและมีอาการเน่า ไส้เดือนฝอยมักจะออกจาก เนื้อเยื่อพืชก่อนที่ต้นพืชจะตาย ในถั่วจะพบว่าเมล็ดจะมีขนาดเล็กลง (เช่น M. sativa, A. cepa, Trifolium spp.) ซึ่งปกติมักจะไม่พบอาการที่สามารถเห็นได้ชัดเจน จะสามารถ พบได้ในถั่วที่มีขนาดใหญ่ เช่น มีจุดสีที่แตกต่างออกไปจากสีปกติ หรือการยุบตัว ของเนื้อเยื่อเมล็ด (ภาพที่ 12) [12] ภาพที่ 11 ลักษณะอาการของต้นถั่วที่ถูกเข้าทำลายโดย Ditylenchus dipsaci ภาพที่ 12 ลักษณะอาการของเมล็ดถั่วที่ถูกเข้าทำลายโดย Ditylenchus dipsaci

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 12 9. ชื่อสามัญ (Common name): White potato cyst nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Globodera pallida (Stone ) Behrens ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 马铃薯白线虫 พืชอาศัย (host): Solanaceae ไส้เดือนฝอยเข้าทำลายมันฝรั่งหรือพืชอื่นๆ ทางราก จากนั้นส่งผลให้ เกิดอาการใบเหี่ยวและเปลี่ยนสีไปจากปกติ รากมีอาการบวมเป็นก้อนเล็กๆ (root cyst) ปรากฏออกมา (ภาพที่ 14B) และส่งผลให้ต้นพืชแคระแกร็น ผลผลิต มีปริมาณน้อยลง (ภาพที่ 13) [13] cysts มีรูปร่างกลมค่อนข้างกลมถึงกลมและมีสี น้ำตาลอ่อนถึงน้ำตาลเข้ม (ภาพที่ 14) ภาพที่ 13 ลักษณะของต้นมันฝรั่งที่ถูกเข้าทำลายโดย Globodera pallida [14] ภาพที่ 14 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Globodera pallida [13]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 13 10. ชื่อสามัญ (Common name): Yellow potato cyst nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 马铃薯金线虫 พืชอาศัย (host): Solanaceae ลักษณะอาการจะคล้ายกับไส้เดือนฝอยในกลุ่มเดียวกันไม่มี อาการจำเพาะเจาะจง ซึ่งโดยทั่วไปจะพบอาการเป็นหย่อมๆ ในแปลงปลูกมี ลักษณะอาการใบเหลืองและเหี่ยว ต้นแคระแกร็น หัวมีขนาดเล็ก หากนำตัวอย่าง ที่แยกมาจากดินหรือชิ้นพืชจะพบว่า ในดินมักจะเจอเพศผู้ส่วนเพศเมียมักจะเจอ ในรากของพืช [15] ภาพที่15 ลักษณะอาการของต้นมันฝรั่งที่ถูกเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอย Globodera rostochiensis [16] ภาพที่ 16 ลักษณะรูปร่าง Yellow potato cyst nematode Globodera rostochiensis (เพศเมีย: บน และเพศผู้: ล่าง) [16, 17]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 14 11. ชื่อสามัญ (Common name): Sugar beet cyst nematode (SBCN) ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Heterodera schachtii Schmidt ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 甜菜胞囊线虫 พืชอาศัย (host): Sugar beet (Beta vulgaris L.) และ root crop ไส้เดือนฝอยชนิดนี้ถือเป็นศัตรูพืชหลักในการเข้าทำลายหัวบีท โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Beta vulgaris L. เข้าทำลายพืชได้โดยไส้เดือนฝอยใน ระยะที่ 2 (J2) จะแทงผ่านรากพืช ซึ่งมีผลในการชะลอการเจริญเติบโต ใบเหี่ยว รากเจริญเติบโตผิดปกติ [18, 20] ภาพที่17 ลักษณะของหัวบีทที่ถูกเข้าทำลายโดย Heterodera schachtii (ซ้าย) เปรียบเทียบกับหัวบีทที่มีการใช้เชื้อรา Lecanicillium muscarium ทดสอบ ควบคุม H. Schachtii (ขวา) [19] ภาพที่ 18 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Heterodera schachtii Schmidt A: Head region,. B: Tail region, C: Top view showing the fenestra region. และ D: Prominent but scattered bullae [20]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 15 12. ชื่อสามัญ (Common name): - ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Longidorus (Filipjev) Micoletzky (The species transmit viruses) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 长针线虫属（传毒种 类） พืชอาศัย (host): พืชหลากหลายชนิด สปีชีส์ของ Longidorus มีประมาณ 144 สปีชีส์ และบางสปีชีส์นั้นยัง สามารถเป็นพาหะไวรัส nepoviruses เข้าทำลายพืชได้ [21] ซึ่งในปี พ.ศ. 2018 ประเทศจีนได้ประกาศพบเจอไส้เดือนฝอยจีนัส Longidorus จำนวน 2 สปีชีส์ คือ L. pius และ L. diadecturus พบเจอในเขตมนฑลเจ้อเจียง และ อู่ฮั่น ซึ่งแยกไส้เดือนฝอยมาได้จากพืชอาราเลีย (Fatsia japonica) จากก่อนหน้า พ บ 1 3 ส ป ี ช ี ส ์ ไ ด ้ แ ก ่ L. hangzhouensis, L. camelliae, L. fangi, L. henanus, L. litchii, L. jiangsuensis, L. fursti, L. jonesi, L. pawneensis, L. macromucronatus, L. martini, L. moniloides Heyns และ L. pisi [22] ภาพที่ 19 ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Fatsia japonica ในแต่ละระยะ ที่แยกตัวอย่างมาจากพืชอาราเลีย (Fatsia japonica) ในเขตมนฑลเจ้อเจียง

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 16 13. ชื่อสามัญ (Common name): Root-knot nematodes (RKN) ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Meloidogyne Goeldi (non-Chinese species) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 根结线虫属（非中国 种） พืชอาศัย (host): พืชหลากหลายชนิด ในการวินิจฉัยไส้เดือนฝอยชนิดนี้ถือว่ายังคงเป็นเรื่องที่ซับซ้อน ซึ่งใน ปัจจุบันมีประมาณ 50 สปีชีส์ ที่ทำการตรวจสอบจำแนกชนิดโดยอาศัยเทคนิคทาง ชีวโมเลกุล [23] ใน ค.ศ.2017 ประเทศจีนมีการค้นพบไส้เดือนฝอย Meloidogyne aberrans sp. nov. เ ข ้ า ท ำ ล า ย ต ้ น ก ี ว ี ส า ย พ ั น ธ ุ ์ ป่ า (Actinidia chinensis Planch) จากเดิมที่จะพบ M. incognita, M. incognita, M. hapla, M. javanica, M. arenaria, M. ethiopica และ M. actinidiae เป็น กลุ่มไส้เดือนฝอยหลักที่เข้าทำลายกีวีลักษณะอาการที่พบโดยทั่วไปคล้ายกับ พืชที่ขาดธาตุอาหาร แคระแกร็น ผลมีขนาดเล็ก [24] นอกจากนี้ยังมี รายงานพบไส้เดือนฝอย Meloidogyne vitis sp. nov. ในองุ่นแดงเขตมนฑลยูนนาน โดยลักษณะอาการขององุ่นที่ถูกเข้าทำลายจะมีอาการใบเหลืองและร่วง แคระแกร็น ผลมีขนาดเล็กและให้ผลผลิตลดลง รากจะบิดเบี้ยวและเป็นปม [25] ภาพที่ 20 ลักษณะของกีวีที่ถูกเข้าทำลายโดย Meloidogyne aberrans sp. nov

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 17 ภาพที่ 21ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอยเพศผู้ของ Meloidogyne aberrans sp. nov. ภาพที่ 22ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอยเพศเมียของ Meloidogyne aberranssp. nov.

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 18 ภาพที่ 23 ลักษณะอาการของรากองุ่นแดง (Vitis vinifera) ที่ถูกเข้าทำลายโดย ไส้เดือนฝอย Meloidogyne vitis sp. nov.

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 19 14. ชื่อสามัญ (Common name): False root-knot nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Nacobbus abberrans (Thorne ) Thorne et Allen ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 异常珍珠线虫 พืชอาศัย (host): ไส้เดือนฝอยสามารถเข้าทำลายพืชได้หลายชนิด เช่น มันฝรั่ง แครอท พริก และกะหล่ำปลี ไส้เดือนฝอยจะเข้าทำลายพืชบริเวณรากทำให้รากมีขนาดเล็กลงและ ปรากฏเป็นปมเล็กๆ ขึ้นมา ส่งผลให้ผลผลิตลดลงได้ 60 – 90 เปอร์เซ็นต์ ลักษณะ รูปร่างสีของไส้เดือนฝอยเป็นสีดำและมักจะไม่เคลื่อนไหว อวัยวะภายใน แยกวินิจฉัยได้ยาก [26] ภาพที่ 24ลักษณะของรากที่ถูกเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอย Nacobbus abberrans

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 20 ภาพที่ 25ลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอย Nacobbus aberrans ในแต่ละระยะ [27]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 21 15. ชื่อสามัญ (Common name): - ชื่อวิทยาศาสตร์: Paralongidorus maximus (Bütschli ) Siddiqi ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 最大拟长针线虫 พืชอาศัย (host): ไส้เดือนฝอย P. maximus สามารถพบได้ทั่วไปในเขตทวีป ยุโรป และเข้าทำลายกลุ่มของไม้ป่า เช่น ต้นองุ่น ต้นเกาลัด (Castanea spp.) ต้นวอลนัต (Juglans regia L.) และกลุ่มของพืชผัก [28] เป็นไส้เดือนฝอยที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ อาศัยอยู่ในดินอย่างอิสระ ซึ่งจะเข้าทำลายพืชผ่านทางราก จากนั้นมีผลทำให้รากเกิดอาการบวมอย่างเห็นได้ ชัดเจน [29] ภาพที่ 26 ลักษณะหัวหรือส่วนหน้าของไส้เดือนฝอย Paralongidorus maximus (Bütschli ) Siddiqi ภายใต้กล้อง SEM

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 22 16. ชื่อสามัญ (Common name): Stubby-root nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Paratrichodorus Siddiqi (The species transmit viruses) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 拟毛刺线虫属 （传毒种 类） พืชอาศัย (host): สามารถเข้าทำลายพืชได้มากกว่า 100 ชนิด พืชที่สำคัญ เช่น ถั่ว ข้าวโพด และมะเขือเทศ เป็นต้น ไส้เดือนฝอยชนิดนี้จัดอยู่ในกลุ่ม family Trichodoridae โดยทั่วไป มักเรียกไส้เดือนฝอยในกลุ่มนี้ว่า ‘stubby-root’ เพราะว่าไส้เดือนฝอยจะเข้า ทำลายพืชผ่านทางราก เกิดการหยุดชะงักการเจริญเติบโตของราก หรือทำให้รากมีขนาดสั้นลง ในรัฐฟลอริดาสามารถพบเจอ Nanidorus minor (syn. Paratrichodorus minor, Paratrichodorus christiei, Trichodorus minor และ Trichodorus christiei) นอกจากนี้ยังสามารถพบได้ในเขตร้อนหรือกึ่งเขต ร้อนทั่วโลก ไส้เดือนฝอยจัดเป็นกลุ่มที่เข้าทำลายรากโดยตรงและยังสามารถเป็น พาหะนำพาไวรัสเข้าสู่พืชได้อีกด้วย [30] ภาพที่ 27 ลักษณะอาการของรากข้าวโพดที่ถูกเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอย Paratrichodorus minor (ซ้าย) และลักษณะรูปร่างของไส้เดือนฝอยเพศผู้ (ขวา)

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 23 17. ชื่อสามัญ (Common name): Root-lesion nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Pratylenchus Filipjev (non-Chinese species) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 短体线虫 （非中国种） พืชอาศัย (host): พืชหลากหลายชนิด Pratylenchus ถือเป็นไส้เดือนฝอยศัตรูพืชที่สำคัญของอ้อย (Saccharum sinensis Roxb.) ในประเทศจีนพบอยู่ 3 สปีชีส์ คือ P. zeae, P. thornei และ P. parazeae n. sp. ชนิดอื่นๆ ที่พบในพืช เช่น P. brachyurus และ P. scribneri ในข้าวโพด P. coffeae ในถั่วเหลือง P. loosi ในชา และ P. neglectus ในกลุ่มของหญ้า ลักษณะอาการของอ้อยที่ถูกเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอย P. parazeae n. sp. และ P. zeae ซึ่งไส้เดือนฝอยจะเข้าทำลายบริเวณปลายราก ทำให้มีแผลสีน้ำตาล ถึงน้ำตาลเข้มบริเวณราก และปรากฏจุดเนื้อเยื่อตายขนาดใหญ่ ต้นแคระแกร็น และใบมีสีเหลืองคล้ายอาการขาดน้ำหรือขาดธาตุอาหาร [31] ภาพที่ 28 ลักษณะของรากอ้อยจากเมืองกวางซีที่ถูกเข้าทำลายโดย ไส้เดือนฝอย Pratylenchus parazeae n. sp. และ P. zeae (ซ้าย) และตำแหน่ง และตัวของไส้เดือนฝอย P. parazeae n. sp. ภายในเนื้อเยื่อ (ขวา)

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 24 18. ชื่อสามัญ (Common name): Burrowing nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Radopholus similis (Cobb) Thorne ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 香蕉穿孔线虫 พืชอาศัย (host): กล้วย (Musa spp.), พริกไทย, พืชตระกูลส้ม และกาแฟ ไส้เดือนฝอยจะเข้าทำลายพืชบริเวณรากแล้วทำให้เกิดแผลสีน้ำตาล แดงเข้ม [32] ลักษณะอาการบริเวณเหนือดินที่สามารถพบเจอได้คือ ชะงักการ เจริญเติบโต แคระแกร็น ใบมีขนาดเล็กลง ใบเหลืองและร่วง เหี่ยว และผลผลิต ลดลง [33] ภาพที่29ลักษณะอาการของรากกล้วยในแต่ละระยะที่ถูกเข้าทำลายโดยไส้เดือนฝอย Radopholus similis [32]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 25 ภาพที่ 30 ลักษณะรูปร่างไส้เดือนฝอย Radopholus similis ภายใต้กล้อง BF microscopic [32]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 26 19. ชื่อสามัญ (Common name): Stubby-root nematode ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name): Trichodorus Cobb (The species transmit viruses) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 毛刺线虫属（传毒种 类） พืชอาศัย (host): พืชหลากหลายชนิด ไส้เดือนฝอยจัดอยู่ในกลุ่ม family Trichodoridae สามารถเข้าทำลาย พืชทางรากและทำให้พืชเกิดอาการชะงักการเจริญเติบโต แคระแกร็น เป็นศัตรูพืช ที่สำคัญในหญ้าแฝก แต่ก็สามารถเข้าทำลายพืชอื่นได้ส่วนใหญ่เป็นพาหะนำพา ไวรัส tobraviruses ก่อให้เกิดโรคพืชที่สำคัญ ได้แก่ Tobacco rattle virus, Pea early-browning virus และ Pepper ringspot virus [34] ภาพที่ 31ลักษณะรูปร่างไส้เดือนฝอยเพศผู้ Trichodorus obtusus Cobb (ซ้าย) และเพศเมีย (ขวา) [35]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 27 20. ชื่อสามัญ (Common name): Dagger nematodes ชื่อวิทยาศาสตร์: Xiphinema Cobb (The species transmit viruses) ชื่อวิทยาศาสตร์ของจีน (Chinese name): 剑线虫属（传毒种类） พืชอาศัย (host): มะกอก และพืชหลายชนิด ไส้เดือนฝอยจีนัส Xiphinema ถูกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ Xiphinema non-americanum ประกอบด้วยมากกว่า 215 สปีชีส์ และ Xiphinema americanum ซึ่งประกอบด้วย 60 สปีชีส์ ซึ่งสามารถเป็น พาหะนำพาไวรัส เช่น Cherry rasp leaf virus, Tomato ringspot virus และ Tobacco ringspot virus โดยก่อให้เกิดอาการหลักๆ คือ อาการด่างและเหี่ยว [36, 37] ภาพที่ 32ลักษณะการเข้าทำลายของไส้เดือนฝอย Xiphinemasp. บริเวณราก (ซ้าย) และอาการที่แสดงออก (ขวา) [37]

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 28 เอกสารอ้างอิง [1] Tatiana V.R., and Sergei A.S. 2020. First report of the bent seed gall nematode, Anguina agrostis (Steinbuch, 1799) Filipjev, 1936 from Poa palustris L. in Wyoming, USA. J Nematol; 52: e2020-121. doi: 10.21307/jofnem-2020-121. [ 2] Idowu J.R. and Evans A. 2021. Use of acibenzolar-S-methyl and other novel products for the management of Aphelenchoides fragariae on ornamental plants in glasshouse and commercial conditions. Crop Protection; 141, 105467. doi.org/10.1016/j.cr opro.2020.105467 [ 3] Khan Z., Son S.H., Moon H.S., Kim S.G., Shin H.D., Jeon Y.H., and Kim Y. H. 2007. Description of a Foliar Nematode, Aphelenchoides fragariae (Nematoda: Aphelenchida) with Additional Characteristics from Korea. Journal of Asia-Pacific Entomology, 10( 4) , 313–315. doi:10.1016/s1226-8615(08)60368-4 [4] Aneta C.S.,•Aleksandra B., and Gabriel T. 2017. Management of foliar nematode Aphelenchoides ritzemabosion Anemone hupehensis using plant extracts and pesticides. J Plant Dis ProtDOI 10.1007/s41348-017- 0106-8. [ 5 ] APHELENCHOIDES RITZEMABOSI. แ ห ล ่ ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://xn-- 8 0 apgfhelckg6 l.xn--p1 ai/love/aphelenchoides-ritzemabosi.php. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [ 6 ] Greicy A.S., Donald R.O., Hector C.M., Yuri M., Gerardo L., and Francia V.D.A. 2020. Molecular identification of Bursaphelenchus cocophilus associated to oil palm (Elaeis guineensis) crops in Tibu (North Santander, Colombia). Journal of Nematology; (52) 117, DOI: 10.2130/jofnem-2020-117

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 29 [7] Tattar T.A. 1989. Nematodes. Diseases of Shade Trees, 33–46. doi:10.1016/b978-0-12-684351-4.50010-7 [8] Colorado State University. 2022. Pine Wilt Disease. แหล่งอ้างอิง: https://extension.colostate.edu/topic-areas/yard-garden/pine-wiltdisease-2-915/. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [9] Fonseca L., Cardoso J.M.S., Lopes A., Pestana M., Abreu F., Nunes N., Mota M., and Abrantes I. 2012. The pinewood nematode, Bursaphelenchus xylophilus, in Madeira Island. HELMINTHOLOGIA, 49, 2: 96 – 103, The pinewood nematode, Bursaphelenchus xylophilus, in Madeira Island [10] Khanam S., Akanda A. M., Ali M. A., Kyndt T., and Gheysen G. 2016. Identification of Bangladeshi rice varieties resistant to ufra disease caused by the nematode Ditylenchus angustus. Crop Protection, 7 9, 162–169. doi:10.1016/j.cropro.2015.09.009 [11] EPPO. 2016. PM 7/129 (1) DNA barcoding as an identification tool for a number of regulated pests. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 46, 501– 537. [12] PM 7/87 (2) Ditylenchus destructor and Ditylenchus dipsaci. 2017. EPPO Bulletin, 4 7 ( 3 ) , 401 – 419 . Portico. https://doi.org /10.1111/epp.12433 [13] Djebroune C.G., de Andrade E., Camacho M. J., Rusinque L., and Inácio M. L. 2021. Integrative Morphometric and Molecular Approach to Update the Impact and Distribution of Potato Cyst Nematodes Globodera rostochiensis and Globodera pallida (Tylenchida: Heteroderidae) in Algeria. Pathogens, 1 0 ( 2 ) , 216. https://doi.or g/10.3390/pathogens10020

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 30 [ 14] Department of Agriculture, Water and the Environment. 2021. Potato cyst nematode. แ ห ล ่ ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://www.awe.gov.au/ biosecurity-trade/pests-diseases-weeds/plant/potato-cyst-nematode. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [15] Evans K. 1982. Effects of infestation with Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens Rol on the growth of four potato cultivars. Crop Protection, 1(2), 169–179. doi:10.1016/0261-2194(82)90039-4 [ 1 6 ] Invasive. Org. 2018. potato cyst nematode Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens. แ ห ล ่ งอ้างอ ิง: https://www.inv asive .org/browse/subthumb.cfm?sub=4905&org=2318. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [ 1 7 ] Forestry. Images. 2018. potato cyst nematode (Globodera rostochiensis). แ ห ล ่ งอ ้ า งอ ิ ง: https://www.forestryimages.org /brows e/detail.cfm?imgnum=1356146. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [18] Esfahani M. N., Naderi, R., and University, P. N. 2020) Analysis of molecular characterizations of beets, Beta vulgaris in response to cyst nematodes, Heterodera schachtii. Physiological and Molecular Plant Pathology, 101518. doi:10.1016/j.pmpp.2020.101518 [19] Manzoor H., Miloslav Z., and Pavel R. 2017. Effect of some Nematophagous Fungi on Reproduction of a Nematode Pest, Heterodera schachtii, and Growth of Sugar Beet. Pakistan J. Zool., vol. 49(1), 189-196.

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 31 [ 20] Abraham O.M., Hyoung-Rai K., Youngjoon K., Young Ho K., JaeKook L., and Dong W. 2018. Morphological and Molecular Characterization of Heterodera schachtii and the Newly Recorded Cyst Nematode, H. trifolii Associated with Chinese Cabbage in Korea. Plant Pathol. J. 34(4) : 297-307, https://doi.org/10.5423 /PPJ.OA. 12.2017.0262 [21] Wilfrida D., and Robbins R. T. 2007. The Who, What and Where of Longidoridae and Trichodoridae. The Journal of Nematology. 39(4): 295–297. [22] Eda M.B., Zhongling T., Ruihang C., Xiaolin L., and Jingwu Z. 2018. Description of two new records of genus Longidorus (Nematoda: Dorylaimida) in China. Journal of Zhejiang University (Agriculture & Life Sciences), 44(1): 31-40. DOI:10.3785/j.issn.1008-9209.2017.03.211 [ 23] Antonio A.Y., Carolina C.N., Gracia L., Hava F.R., and Juan E. P.R. 2018. Diversity of root-knot nematodes of the genus Meloidogyne Göeldi, 1892 (Nematoda: Meloidogynidae) associated with olive plants and environmental cues regarding their distribution in southern Spain. PLoS One, 13(6): e0198236, doi: 10.1371/journal. pone.0198236. [ 2 4 ] Tao Y, Xu C, Yuan C, Wang H, Lin B, Zhuo K, et al. 2017 Meloidogyne aberrans sp. nov. (Nematoda: Meloidogynidae), a new root-knot nematode parasitizing kiwifruit in China. PLoS ONE 12(8): e0182627. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0182627 [25] Yang Y, Hu X, Liu P, Chen L, Peng H, Wang Q, et al. 2021. A new root-knot nematode, Meloidogyne vitis sp. nov. (Nematoda: Meloidogynidae), parasitizing grape in Yunnan. PLoS ONE 1 6 ( 2 ) : e0245201. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0245201

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 32 [26] Mugniéry D., and Phillips M. S. 2007. The Nematode Parasites of Potato.Potato Biology and Biotechnology, 569–594. doi:10.1016/b978- 044451018-1/50068-3 [27] Ricardo M.S., and James G.B. 2000. Differential behaviour of the survival stages of Nacobbus aberrans(Nemata: Pratylenchidae) under sub-optimal environments. Nematology, 2(2), 211-215, DOI:10.1163/15 6854100508944. [28] Barsi L., Répási V., Nagy P., Agostinelli A., and Coiro M.I. 2007. A new record of Paralongidorus rex Andrássy, 1986 from Hungary and comments on head morphology of P. maximus (Bütschli, 1874) Siddiqi, 1964 (Nematoda: Dorylaimida). Nematol. Medit., 35: 61-67. [ 2 9 ] Plant Parasites of Europe leafminers, galls and fungi. 2018. Paralongidorus maximus (Bütschli, 1874). แหล่งอ้างอิง: https://bladmi neerders.nl/parasites/animalia/nematoda/tylenchida/longidoridae/pa ralongidorus/paralongidorus-maximus/. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [30] UF/IFAS University of Florida. 2004. common name: a stubby-root nematode scientific name: Nanidorus minor (Colbran) Siddiqi (syn. Paratrichodorus minor, Paratrichodorus christiei, Trichodorus minor, Trichodorus christiei) (Nematoda: Adenophorea: Triplonchida: Diphtherophorina: Trichodoridea: Trichodoridae). แ ห ล ่ ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://entnemdept.ufl.edu/creatures/nematode/stubbyroot/paratric hodorus_minor.htm. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [31] Wang H., Zhuo K., Ye W., and Liao J. 2015. Morphological and molecular charaterisation of Pratylenchus parazeae n. sp. (Nematoda: Pratylenchidae) parasitizing sugarcane in China. European Journal of Plant Pathology, 143(1), 173–191. doi:10.1007/s10658-015-0674-z

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 33 [ 3 2 ] Holscher D.; Dhakshinamoorthy S.; Alexandrov T.; Becker M.; Bretschneide T.; Buerkert A.; Crecelius A. C.; De Waele D.; Elsen A.; Heckel D. G.; Heklau H.; Hertweck C.; Kai M.; Knop K.; Krafft C.; Maddula, R. K.; Matthau, C.; Popp J.; Schneider B.; Schubert U. S.; Sikora R. A.; Svato A., and Swennen R. L. 2014. Phenalenone-type phytoalexins mediate resistance of banana plants (Musa spp.) to the burrowing nematode Radopholus similis. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(1), 105–110. doi:10.1073/pnas.1314168110 [ 3 3 ] ProMusa improving the understanding of banana. 2018. Radopholus similis. แ ห ล ่ งอ ้ า งอ ิ ง: https://www.promusa.org/Radop holus+similis. 12 กุมภาพันธ์ 2565. [ 34] Kumar S., Subbotin S.A. 2012. Molecular characterization and diagnostics of stubby root and virus vector nematodes of the family Trichodoridae (Nematoda: Triplonchida) using ribosomal RNA genes<span></span>.,aop(aop),0–0.doi:10.1111/j.1365-3059.2012.02 598.x [35] UF/IFAS University of Florida. 2004. common name: a stubby-root nematode scientific name: Trichodorus obtusus Cobb (syn Trichodorus proximus) (Nematoda: Adenophorea: Triplonchida: Diphtherophorina: Trichodoridea: richodoridae). แ ห ล ่ ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://entnemdeptufl.edu/creatures/nematode/stubbyroot /trichodorus_obtusus.htm [ 36] Archidona-Yuste A, Navas-Cortés JA, Cantalapiedra-Navarrete C, Palomares-Rius JE, Castillo P. 2016 . Remarkable Diversity and Prevalence of Dagger Nematodes of the Genus Xiphinema Cobb, 1913 ( Nematoda: Longidoridae) in Olives Revealed by Integrative

ด่านตรวจพืชเชียงแสน ไส้เดือนฝอยศัตรูพืชควบคุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน 34 Approaches. PLoS ONE 1 1 ( 1 1 ) : e0165412. https://doi.org/ 10.1371/journal.pone.0165412 [ 3 7 ] UF/IFAS University of Florida. 2004. common name: dagger nematode scientific name: Xiphinema spp. (Cobb, 1913) Inglis, 1983 (Nematoda: Enoplea: Dorylaimia: Dorylaimina: Xiphinematinae). แหล่ง อ ้ า ง อ ิ ง : https://entnemdept.ufl.edu/creatures/nematode/dagger_ nematode.htm. 12 กุมภาพันธ์ 2565.