Pages from Nom-Ulaanbaatar-barilgajilt-tuuh-v5_page (1)

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх
тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө:
2002-2014 он

Улаанбаатар хотын төлөвлөлт 1990 оноос хойш хөрөнгө санхүүгийн Гэр хорооллыг нийтийн болон амины орон сууцны хороолол
асуудлаас шалтгаалж зогсонги байдалтай болж, хотыг цаашид дахин болгон, инженерийн иж бүрэн хангамжтайгаар хөгжүүлэх
төлөвлөх шаардлага зүй ёсоор гарч ирсэн юм. Ингээд Нийслэл зорилтыг дэвшүүлж, ахуйн ба нийтийн үйлчилгээний цогц төвийг
Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх 5 дахь ерөнхий гэр хороолол бүрт төлөвлөснөөс гадна хотын барилгажсан
төлөвлөгөөг боловсруулахдаа өмнөх 4 дэх ерөнхий төлөвлөгөөний хэсгийн нягтралыг нэмэгдүүлэх, хотыг тэлж хөгжүүлэх нөөц
хэрэгжилтэд дүгнэлт хийн, ололттой талуудыг уламжлан бататгаж, улс талбайг тогтоосон нь шинэ ерөнхий төлөвлөгөөний нэг онцлог
орон зах зээлийн эдийн засагт шилжсэн нийгмийн шинэ харилцааны нь болжээ.
нөхцөлд хотыг хөгжүүлэх үзэл баримтлал, хот байгуулалтын үндсэн чиг
хандлагыг тодорхойлж өгсөн юм.

Улаабаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх шинэ ерөнхий Ерөнхий төлөвлөгөөний үзэл баримтлалд тусгагдсан хотжилт эрчимтэй
төлөвлөгөөг Монгол Улсын Засгийн газар 2002 оны 28 дугаар хөгжих, хотжилт эрчимтэй бус буюу аж ахуйг хязгаарлагдмал чиглэлтэй
тогтоолоор баталсан юм. хөгжүүлэх, хөдөө аж ахуйг тэргүүлэх чиглэлтэй хөгжүүлэх бүс гэсэн
хот байгуулалтын гурван бүсээр горимлож, нийслэлийн нутаг дэвсгэрт
Үндэсний мэргэжилтнүүдийн хүч оюунаар анх удаа боловсруулсан хот байгуулалтын тасралтгүй үйл ажиллагааг хангах хотын хөгжлийн
2002 оны ерөнхий төлөвлөгөө нь “хот байгуулалтын нээлттэй систем”-д стратегийг тодорхойлжээ. Хотын хөгжлийн чиг хандлагад хотын орон
үндэслэн, дэлхийн томоохон хотуудын түвшинд хүргэх хэтийн төлөвийг сууц болон гэр хорооллын талаар “Хөгжингүй хот байгуулалт, дэд
тодорхойлсон ажээ. бүтцийн зохистой байгууламж нь гэр хорооллын оршин суугчдыг
Мөн хотын хүн амын суурьшлын хөгжингүй тогтолцоог бүрдүүлж, оролцуулан нийслэлийнхнийг хамарсан газар ашиглалтын болон орон
инженерийн дэд бүтцийг оновчтой шийдвэрлэж, хотын нутаг дэвсгэрийн сууцны тодорхой бодлоготой нийцсэн хот” хэмээн тодорхойлжээ. Мөн
зохион байгуулалтыг төвийн, зүүн, баруун, шинэ 4 бүсэд хувааж, төлөвлөгөөнд “хотоо тогтвортой хөгжүүлэхэд дагуул, хаяа хотуудын
төлөвлөлтийн дагуу бие даан хөгжих боломжийг нээж өгчээ. төвлөрлийг зохистой, хотын хүн амын орон сууцны хангамж, сууцны
нормчлол, загваржилт болон гэр хорооллын оршин суугчдын амьдрах
170 тааламжтай орчныг бүрдүүлэх”, мөн ”гэр хорооллыг амины орон сууцны
хороолол болгон, инженерийн иж бүрэн хангамжтайгаар хөгжүүлэх”
гэсэн барилга, орон сууцны хороололтой холбогдсон зорилтуудыг
дэвшүүлжээ.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2002 оны 28 Улаанбаатар хотын барилгажилтын түүх
дугаар тогтоолоор “Улаанбаатар хотыг 2020 2. Цаашид шинээр барих сууцыг /ипотек/ барьцаалан зээл олгох
он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөө”-г 3. Шинээр барьсан сууцыг хүн амын орлогын албан татварын
батлав.
хөнгөлөлтэйгээр худалдах
Улаанбаатар хотод 2000 оны эхний байдлаар инженерийн бүрэн 4. Хүн амд хувийн орон сууц барихад гадаадын хандив, хөнгөлөлттэй
хангамжтай орон сууцны сан 1.6 сая м.кв байсан бөгөөд түүнд хүн амын
46.7 хувь нь оршин сууж байв. 2020 онд хотын хүн амын 82 хувь нь зээлийг ашиглах нөхцөл бололцоог бүрдүүлэх
инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууцанд амьдарна. Инженерийн 5. Орон сууцны санхүүжилтын тогтолцоо, санг бий болгох, хүн
бүрэн хангамжтай орон сууц одоогийнхоос 5.2 дахин өсөж 8.5 сая ам
дөрвөлжин метрт хүргэхээр төлөвлөжээ. амын эмзэг хэсгийн орон сууцны асуудлыг шийдвэрлэх бодлого
боловсруулах, нэн ялангуяа дулааны алдагдал багатай орон
Нийслэл хотын барилга угсралт, их засварын ажлын 50.9 хувийг сууцыг түлхүү барих
орон сууцны барилга эзэлдэг бөгөөд 2005 онд шинээр 2620 айлын 6. Төрийн захиргааны ба төсвийн байгууллагад ажиллагсдын орон
153.0 мянган м.кв талбай бүхий орон сууц ашиглалтад орсон байна. сууцны хангамжийг сайжруулах, ийт орон сууцны санг байгуулах
Ерөнхий төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх үе шатанд айл өрх бүрийг эрүүл ахуй, тогтолцоотой болгох
аюулгүй байдлын шаардлагад нийцсэн орон сууцаар хангах бодлогыг 7. Орон сууцыг нэг хүнд ноогдох эрүүл ахуйн норм, тохь тух,
баримтлахаас гадна айл өрх өөрсдийгөө орон сууцаар хангах зорилтыг аюулгүй байдалд нийцүүлэн төлөвлөх чиглэлийг нийслэл, орон
дэвшүүлсэн. Инженерийн бүрэн хангамжтай давхар орон сууцанд хүн нутгийн удирдлага баримтлан ажиллахаар төлөвлөжээ. Цаашид
амын 82 хувь, гэр хорооллын сууцанд хүн амын 18 хувь оршин суухаар орон сууцыг хүн амын ахуйн нөхцөл, аж төрөхүй үйлчилгээний иж
тооцсон байна. бүрэн цогцолбороор хэрэгжүүлэхээр шинэ ерөнхий төлөвлөгөөнд
хөтөлбөр болгон тусгасан байна.
Орон сууцны хангамжийг нэмэгдүүлэхэд,
Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий
1. Орон сууцыг хуулийн дагуу үнэ төлбөргүй хувьчлах төлөвлөгөөний тодотгол, 2030 оны хөгжлийн чиг
хандлага

Монгол Улсын хот байгуулалтын тухай хуульд “нийслэл хотын
хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг батлах”-ыг УИХ-ын бүрэн эрхэд
хамруулсныг үндэслэн Ерөнхий төлөвлөгөөний тодотголыг
УИХ-ын 2013 оны 2 дугаар сарын 8-ны 23 дугаар тогтоолоор
баталсан нь хот байгуулалтын хөгжилд нэгэн шинэ алхам болов.

УИХ-ын энэхүү тогтоол нь хотын хөгжлийн ерөнхий төлөв-
лөгөөний эрх зүйн статусыг шат ахиулж, ерөнхий төлөвлөгөөний
хотын хөгжилд гүйцэтгэх үүргийг өндөрсгөсөн байна.

Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний
талаар Нийслэлийн Зураг төслийн хүрээлэнгийн боловсруулсан
танилцуулгад “ерөнхий төлөвлөгөө батлагдсанаас хойш, өнгөрсөн 8
жилийн дотор зарим нэгэн ажлыг хийж гүйцэтгэсэн боловч ерөнхий

171

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Улаанбаатар хотыг 2020 он
хүртэл хөгжүүлэх Ерөнхий
төлөвлөгөөний тодотгол, 2030
оны хөгжлийн чиг хандлага

төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн явц бүхэлдээ хангалтгүй байна” гэж Дээр дурдсан шалтгааныг арилгахад ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол
дүгнэжээ. чиглэсэн байна. Хотын хөгжлийн алсын хараа нь “хүнээ эрхэмлэн
дээдэлсэн; газар нутгийнхаа онцлогт зохицсон; байгалийн тэнцвэрт
Энд хэд хэдэн шалтгаан байгааг заасан байна: байдлыг хадгалсан; өндөр технологид суурилсан мэдлэг, оюуны
багтаамж бүхий, олон улсын зах зээлд өрсөлдөх чадвартай үйлдвэрлэл,
• Нэгдүгээрт:хүн амын хэт өсөлтийг зөв суурьшуулж зохицуулж бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хөгжүүлсэн; дэлхийн хөгжилтэй орнуудын
чадаагүй, нийслэл хотуудын жишигт хүрсэн хот болгоход оршино” гэж томьёолсон
байна.
• Хоёрдугаарт:хот байгуулалтын үйл ажиллагааг зохицуулах болон
ерөнхий төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх хууль, эрх зүйн тогтолцоог бий Хөгжлийн зорилгодоо хүрэхийн тулд хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүдийг
болгож чадаагүй, тодорхойлжээ. Үүнд,

• Гуравдугаарт:Хот байгуулалтын институци, удирдлага, зохион • Цаг уурын өөрчлөлт, ирээдүйд учирч болох гамшгийг даван туулах,
байгуулалтын бүтэц, тогтолцоо хангалтгүй, дасан зохицох чадавхи бүхий аюулгүй, эрүүл, ногоон хот,

• Дөрөвдүгээрт:Хот байгуулалтын зураг төсөл боловсруулах ажлын • Зохистой газар зохион байгуулалт,дэд бүтэц, орон сууцны нөхцөл
төрөл, үе шат, стандарт, норм норматив бүрэн шинэчлэгдээгүй, бүхий хүн амын амьдралын таатай орчин бүрдүүлсэн хот,
хотын ерөнхий төлөвлөгөө болон бусад үе шатны зураг төсөл,
төлөвлөгөөний эрхзүйн баталгаажилт өнөөг хүртэл нарийн • “Иргэд, олон нийт болон хувийн хэвшлийг төрийн үйлчилгээнд
тодорхойлогдоогүй, татан оролцуулдаг сайн засаглалтай, дэвшилтэт хууль эрхзүйн
орчин бүхий хот,
• Тавдугаарт: шаардлагатай хөрөнгө оруулалт зохих хэмжээнд
хийгдээгүйтэй холбоотой гэжээ.

172

• Хүн амын нутагшилт, суурьшлын зохистой тогтолцоонд суурилсан хүн амыг өнөөгийн түвшнээс 4,15 дахин нэмэгдүүлэхээр тооцжээ.
эрчимтэй хөгжиж буй дагуур хот тосгодтой нийслэл хот,
Хотын захын хороод, дагуул хот, тосгодыг хөгжүүлэх асуудалд анхаарч,
• Гадаад, дотоодын жуулчдын сонирхолыг татсан нүүдэлчдийн аялал 2030 он гэхэд нэг шинэ дагуул хотыг байгуулж 50-60 мянган хүн
жуулчлалын төв хот, суурьшуулахаар тооцож байна. Түүнчлэн хотын доторх бүсүүдийн
хөгжлийн тэнцвэрийг хангах, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, төрийн болон
• Өрсөлдөх чадвартай, олон улсын бизнесийн төв, дэлхийн хөгжилтэй нийгмийн үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хотын дэд
орнуудын нийслэл хотуудын жишигт хүрсэн хот байх гэжээ. хөгжлийн төвүүдийг байгуулахаар төлөвлөсөн байна. Цаашид хотын
төвд байрлах төрийн захиргааны төв байгууллагыг нүүлгэх хувилбарыг
“Улаанбаатар хотын хот байгуулалтын хөгжлийн үндсэн зорилго нь хэрэгжүүлэхээр төлөвлөлтөнд тусгажээ. Хотын доторх бүсүүдийн нийгэм,
хотыг тогтвортой хөгжүүлэх, одоогийн ба ирээдүйн хотын иргэдийн эдийн засгийн хөгжлийн тэнцвэрийг хадгалах, худалдаа үйлчилгээг
амьдралын үйл ажиллагааны тааламжтай орчинг бүрдүүлэн бий иргэдэд ойртуулах, ажлын байр бий болгох, эрүүл мэнд, боловсрол,
болгоход оршино” гээд энэ зорилгыг хангахын тулд дараах бодлого, соёл ахуйн үйлчилгээг иргэдэд ижил түвшинд хүргэх зорилгоор дэд
үйл ажиллагааг төлөвлөжээ. Тухайлбал, төвүүд байхаар тооцсон байна. Дэд төв нь үйлчлэх хүрээний хувьд 150-
200 мянган хүнд үйлчлэх хүчин чадал бүхий төв байх аж. Гэр хороололд
• Нийслэлийн хүн амын тоог 1.65 сая хүртэл өсөхөөр тооцоолсноос бичил төв байх бөгөөд 8- 15 мянган хүнд үйлчлэх, орон нутгийн засаг
1.15 сая нь Улаанбаатар хотод амьдрах бөгөөд Улаанбаатар хотын захиргааны бичил нэгж, сургууль, цэцэрлэг, 1-р шатлалын эмнэлэг,
дагуул хот тосгодыг түлхүү хөгжүүлэх, худалдаа-ахуй үйлчилгээний салбартай байхаар тооцсон байна.

• Хотын газар нутгийн тэлэлтийг хязгаарлах, хотжуулах, нутгийн хил Ерөнхий төлөвлөгөөний тодотголд гэр хорооллын хөгжилд анхаарал
хязгаарыг тогтоож баталгаажуулах, хандуулж,

• Архитектур төлөвлөлт болон орон зайн төлөвлөлтийг боловсронгуй • төвлөрсөн инженерийн шугам сүлжээнд холбогдох боломжтой
болгож сайжруулах, төвийн хэсгийг дахин төлөвлөж, барилгажуулах,

• Хотынхоо нөхцөлд тохирсон газар ашиглалтын тогтолцоог бий • дунд хэсгийг нам давхрын барилгажилтаар дахин төлөвлөж
болгох, хэсэгчилсэн инженерийн шугам сүлжээнд холбох,

• Хотын инженерийн дэд бүтцийг эрчимтэй хөгжүүлж, авто замын • захын хэсгийг бие даасан шугам сүлжээтэйгээр газрыг нь шинэчлэн
сүлжээг шинэчлэн өргөтгөж, хотын нийтийн аж ахуйг сайжруулах, зохион байгуулахаар төлөвлөжээ.

• Ундны усны шинэ эх үүсвэр нээж ашиглах, гүний болон гадаргуугийн • тогтвортой суурьших гэр хорооллын хувьчлагдсан эдэлбэр газрыг
усны хосолмол системтэй болох, хотын ариутгах татуургын шугамын эздийн шууд оролцоотойгоор төлөвлөж, газрыг зүй зохистой
нэвтрүүлэх чадварыг нэмэгдүүлэх, шинээр 2 коллектор ашиглалтанд ашиглах хот байгуулалтын үйл ажиллагааг хамтран хэрэгжүүлэх,
оруулах, төв цэвэрлэх байгууламжийг өргөтгөн, шинэ технологи
нэвтрүүлэх, • Ногоон химид суурилсан, цэвэршүүлэх, хаягдалгүй, технологийн
хөтөлбөрт арга ажиллагааг хэрэгжүүлэн, хүрээлэн буй орчны
• Төлөвлөлтийн 4 бүсийг тойрсон хурдны зам барих, бохирдлыг арилгах,
• нэг хүнд 20 м.кв ногоон байгууламж ногдохоор түүнийг нэмэгдүүлэх,
• Байгаль орчны бохирдлыг багасгах, экологийн аюулгүй байдал, • Өрхийн болон хоршооны үйлдвэрлэлд үндэслэсэн хөгжлийн
хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх,
байгалийн цогцолборын тэнцвэрт байдлыг хангах,
• 2020 он гэхэд инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууцны • Иргэдийн худалдан авах чадварт нийцсэн төрөл бүрийн орон сууцыг
нийлүүлэх зэргээр олон хэлбэрийн арга механизмыг заасан байна.
хангамжийг 82 хувьд хүргэх.

Үүний зэрэгцээ Багануур, Багахангай, Налайх дүүргүүдийг нийслэлийн
дагуул хот болгон эрчимтэй хөгжүүлж, шаардлагатай дэд бүтцийг барьж
байгуулах, боловсруулах үйлдвэрлэл үйлчилгээг төрөлжүүлэн дагнуулж,
татваргүй бүс болгох замаар хөгжлийн шинэ төвийг үүсгэн, 2030 онд

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Богдхан уул, хуучин өндгөн сүргийн нутаг. Баянгол зочид буудал дээрээс
авсан зураг. 2006 он.

174

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

175

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Улаанбаатар хотын төвийн хэсэг баруун урд
талаасаа. Нисдэг тэрэгнээс авсан зураг.
2004 он.

176

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Энхтайвны өргөн чөлөө. 2004 он.

177

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Бага тойруугийн шинэ төрх. Нисдэг тэрэгнээс авсан зураг. 2011 он.

Улаанбаатар хотын их тойруу дахь байшин, барилгуудын эзлэх талбайд 1980 оны хооронд 171924,19 м.кв талбай бүхий 147 барилга, 1980-1990 оны
гарсан өөрчлөлтийг доктор Д.Амарсайхан нарын судлаачид 1930-2008 он хооронд 144194,84 м.кв талбай бүхий 114 барилга, 1990-2000 оны хооронд
хүртэл 10 жилийн үечлэлтэйгээр судалсан бөгөөд Улаанбаатар хотын 206863,12 м.кв талбай бүхий 276 барилга, 2000-2008 оны хооронд 268406,61
төвийн хэсэг дэх Их тойрууд 1930-1940 оны хооронд 18916,46 м.кв талбай м.кв талбай бүхий 287 барилга нэмэгдэж баригдсан гэж тогтоожээ. Энэ
бүхий 13 барилга, 1940-1950 оны хооронд 27394,71 м.кв талбай бүхий 19 судалгаанаас үзэхэд 1930-2008 оны хооронд Их тойрууд нийт 1140287,43
барилга, 1950-1960 оны хооронд 140528,68 м.кв талбай бүхий 104 барилга, м.кв талбай бүхий 1123 байшин, барилга баригдсан байна.
1960-1970 оны хооронд 162058,82 м.кв талбай бүхий 163 барилга, 1970-

178

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Бага тойруугийн шинэ төрх. Нисдэг
тэрэгнээс авсан зураг. 2011он.

179

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он
Шөнийн Улаанбаатар. Зайсан толгойгоос.
2012 он.

180

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

181

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

182

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он
Дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэл хот
Улаанбаатар. 2011 он.

Нарны гүүр ашиглалтад орлоо.
2013 он.

183

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

1500 айлын Буянт Ухаа-1 хороолол

Спорт цогцолбор.
2014 он.

Буянт-Ухаагийн шинэ төрх.
2012 он.

184

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Яармагийн
“Viva city”
хороолол.

2014 он.

Hunnu Mall
2014 он.

hunnu mall

185

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Улаанбаатар хотын төв тэг цэг.
2010 он.

186

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Энхтайвны өргөн чөлөө.
2011 он.

187

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Чингэлтэй хайрхны өврөөс
нийслэл Улаанбаатар хот.
2012 он.

188

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

189

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он
Улаанбаатар хотын ерөнхий байдал
Соёмбот толгойгоос авсан зураг. 2012 он.

190

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

191

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

192 Зайсан толгой орчмын барилгажилт. 2012 он.

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он
Зайсан толгой орчмын барилгажилт.
2012 он.

193

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Tuul One Apartment, цаана нь Bella Vista хотхон
Twin tower харагдаж байна.

Будда виста
хотхон.

194

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Terraza, Зайсан Square Mall Зайсан толгойн зүүн талаар орон
болон Bella Vista харагдаж байна. сууцны хорооллууд шинээр босч
байна. 2010 он
River Garden хотхон

195

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Баян монгол хороолол, баруун
хойд талаас. 2014 он

196

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Алтай хотхон. 2014 он

Эрэл хотхон.
2014 он

197

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Marshall town. 2014 он

198

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Залуус хороолол. 2014 он Москва хороолол. 2014 он Кёкүшю цамхаг. 2014 он

Monnis tower, Туушин зочид буудлын барилга нь
анхны метал каркасан барилгын нэг юм.
2013 он

MONNIS TOWER

199

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

Blue Mon
2014 он.

Blue Sky.
2014 он

200

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

Central Tower
2014 он.

201

Бүлэг 5 Ардчилсан Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хот: 1990-2014 он

GOLOMT
HOTHON

Grand Plaza Улаанбаатар хотын анхны бүрэн
2014 он цутгамал орон сууцны хотхон.
2014 он

Энхтайвны өргөн чөлөө.
2014 он

202

Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх тавдугаар ерөнхий төлөвлөгөө: 2002-2014 он

MaxMall Улаанбаатар их дэлгүүр
2014 он 2014 он

Улсын их дэлгүүрийн зүүн талд GANDIRS
худалдаа үйлчилгээ, орон сууцны
203
“Гандирс” цогцолбор 2008 онд
ашиглалтад оржээ.
2014 он.