02.24-Архитектур, орон зайн төлөвлөлт асуулт, хариулт-converted

ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТ, СУДАЛГААНЫ ИНСТИТУТ “УЛААНБААТАР ХОТЫН 2040
ОН ХҮРТЭЛХ ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ХҮРЭЭНД “АРХИТЕКТУР ОРОН
ЗАЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ, ГАЗАР ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ” СЭДЭВТ ОЛОН НИЙТИЙН ЦАХИМ

ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГТ ИРСЭН АСУУЛТЫН ХАРИУ.

№ Хэнээс Асуулт Хариулт

1 ШУТИС-БАС, МУ-2020 оны ЕТ-ний ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа, Бид төлөвлөлтийг
ын зөвлөх концепци эхлүүлээд, хийж байгаа ба эцэслээгүй байна.

архитектор, хадгалагдсан уу, 2040 Мөн 2017-2020 оны өөрчлөлт нэмэлт судалгааг
И.Гончигбат ЕТ-г 2020 оны хийсэн. Иймд төлөвлөлтийн концепц шийдэлд
тодотгол гэж үзэж өөрчлөлт орж байгаа. Өнөөдрийн
болох уу. Хот хэлэлцүүлгийн зорилго бол нөхцөл байдал
төлөвлөлтийн шинэ бодитоор ийм байна, үүнийг хамтарч хэрхэн яаж
ямар арга зүйг нэмж зөв болгох вэ? Энэ талаар та бүхний санал
ашигласан бэ? бодол, зөвлөмжийг авах юм. Танилцуулгад
хоцорч орж ирсэн бололтой, алсын хараа 2050
Засгийн газрын 2050 болон ХАНСЕТ зэрэг төсөл хөтөлбөрүүдтэй
хөтөлбөрийн үзэл уялдаж байгаа ба зайнаас тандан судлал,
систем динамикийн тооцоолол зэрэг гадаад
санаатай хэр нийцэж орны судалгааны аргуудыг ашиглаж байгаа
талаар танилцуулгад тодорхой гарсан. Бид нар
байгаа вэ, Гадаад ерөнхий төлөвлөгөө /ЕТ/ боловсруулах арга
аргачлалыг өөр түвшинд харахгүй бол одоогийн
оронд ашиглаж байгаа дагаж мөрдөж байгаа 2015 онд батлагдсан хот
байгуулалтын хөгжлийн ЕТ боловсруулах
судалгааны ямар аргачилсан зааврын дагуу хийхэд учир
дутагдалтай байна. Эргээд 2040 онд
аргуудыг хэрэглэж, хэрэгжилтийг дүгнэхэд хэр зэрэг ахиц гарах вэ?
гэх асуудал байна. Тиймээс хотын хөгжлийн
ямар улсын жишиг загвар гаргах, эдийн засгийн загварчилгаа
хоттой харьцуулж гаргах зэрэг шинэ ажлуудыг цоо шинээр
эхлүүлээд явж байгаа ба энэ нь өөрөө шинэ
үнэлэлт, дүгнэлт тутам ажил учраас цаг хугацаа нэлээд шаардаж
байгаа. Хот байгуулалтын хуулиар ЕТ-г 15-20
гаргаж байна вэ, 2040 жилийн хугацаанд төлөвлөж хэрэгжилтийг
үнэлж дүгнэдэг. Үндсэндээ 2020 оны
он гэхэд ЕТ хэдэн хэрэгжилтийн хугацаа дууссан гэж үзэж байгаа.
Тиймээс хэтдээ яах вэ? үүнд үндэслэн 2040 оны
хувийн хэрэгжилттэй түвшинд тооцооллыг гаргаж байна. Зарим
хүмүүс асууж байгаа. Зоригтой шийдэл гаргах
гэж үзэж байна вэ. хэрэгтэй, 2020 ЕТ-өөс ямар өөрчлөлт байгаа
вэ? гэж. Бид 2020 оны төлөвлөлтийн
Урьдах ЕТ-ний хэрэгжилтийг үнэлээд, үүнд ямар алдаа
хэрэгжилт маш бага дутагдал байна, хэрэгжилт 20-30 хувьтай
харагдаж байна. Гэтэл үүнийг 100 %
хувьтай байсныг хэрэгжүүлээгүй мөртлөө одоо цоо шинэ зүйл
ярих боломжгүй байгаа. 2020 оны ЕТ-г цаашаа
мэдэж байгаа, яаж авч явах вэ? өшөө 2040, 2050 ондоо яаж
харах вэ? гэдэгт бид анхаарч байгаа. Өнөөдрийг
тиймээс энэ ЕТ-г хүртэл хийгдсэн олон төсөл хөтөлбөрүүд,

шинэ гэхээсээ илүү

урьдах ЕТ-нүүдийг

тодотгож байгаа гэж

үзэж болох уу?

Гамшгийн үед нийслэл

хотын хүн амыг

албадан нүүлгэн

шилжүүлэх ямар
шийдэл оруулсан бэ?

хөрөнгө оруулалтууд байгаа. Үүнийг гэнэт
болиод эсрэг чиг хандлагыг гаргаж ирж
чадахгүй. Тиймээс одоо байгаа нөхцөл байдлыг

зөв тодорхойлж гаргаж ирэх, цаашаа яах вэ
гэсэн асуудлыг зөв тооцоолж, хөрөнгө

оруулалтын эрэмбэ дарааллыг тооцооллын
аргаар гаргаж ирэх төлөвлөгөө төсөөлөлтэй
хийж гүйцэтгэж байна.

.ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:

Гамшгийн Содномрагчаа зөвлөх ажиллаж

байгаа ба одоо төлөвлөлтийг боловсруулж
байгаа. Ирэх 5 сард дахин олон нийтийн

хэлэлцүүлэг хийж төлөвлөлтийн шийдэл

танилцуулна.

ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Нэмж тодруулж

хэлэхэд дотооддоо 6 ажлын хэсэг зохион

байгуулан ажиллаж байгаа ба хэлэлцүүлэг

ажлын хэсгүүдийн хариуцсан бүлэг сэдвийн

хүрээнд 7 өдөр явагдана. Тиймээс эхний өдрийн
энэ хэлэлцүүлэг архитектур орон зайн

төлөвлөлт, өнөөгийн байдлын хүрээнд ярилцаж

явагдана. Маргааш нөгөөдөр инженерийн дэд

бүтэц, авто зам тээвэр гэх мэт үргэлжилнэ. Энэ

хэлэлцүүлгийн онцлог бол ЕТ

боловсруулчихаад танилцуулах бус

боловсруулах явцдаа мэргэжлийн

байгууллагууд, судлаачид, олон нийтээс санал
зөвлөмж авч, нөхцөл байдлыг танилцуулж,

харилцан ярилцаж санал бодлоо хуваалцах юм.

Та бүхнийг бид нарын хийсэн судалгаа, дүгнэлт

дээр үндэслэн санал бодлоо харамгүй өгөхийг

хүсэж байна.

2 ХААИС, Инженер Богд-Хан уулын ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
технологийн захиргаа,
Бид БОАЖЯамтай уулзалтуудыг хийнэ. ЕТ-ний
сургуулийн ахлах БОАЖЯамтай УБ хүрээнд санал дэвшүүлнэ. Ингэх ёстой, тэгэх
багш,
хотын захиргаа ёстой гэж тухайн хариуцсан байгууллагууд
Б.Төрболд Хилийн дээсийн шийдэх ёстой байх гэж ойлгож байгаа. Нэгэнт

асуудлаа бүрэн газар олгогдоод, хот байгуулалтын үйл

шийдэж дууссан уу, ажиллагаа хийгдээд, суурьшил барилгажчихсан

иргэд компаниудын учраас бидний зүгээс газар ашиглалтын

газрын эзэмшлийг зориулалтад тодорхой нөхцөл тавиад ашиглаж

хотруу шилжүүлэх болох зүйлүүдийг тусгаж явна.

асуудал хэзээ

тодорхой болох вэ?

3 Өлгий сумын хот Хотын төв хэсгийн ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

төлөвлөлт ачааллыг буруулах Л.Ганбат: Хотын төвийн одоогийн ачааллыг
хариуцсан ямар арга хэмжээ бууруулахын тулд ЕТ-д 1 төвт хотоос олон төвт

мэргэжилтэн, авч байгаа вэ? хот болгох концепц явж байгаа. Үүний дагуу

Т.Ергулан Улаанбаатар /УБ/ хотын нутаг дэвсгэрт 2 төв, 5

дэд төв байхаар тооцсон.

ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Нэмж хэлэхэд

хотын төвийн төвлөрлийг сааруулахад ганц нэг

хүчин зүйл нөлөөлөхгүй, цогц арга хэмжээ авч

байж сааруулна гэж үзэж байгаа. Мөн хот
орчимд дагуул хаяа хот тосгодыг хөгжүүлэх

шаардлагатай байна, нийтийн тээвэр болон

авто зам, нийгмийн дэд бүтцийн хүртээмжийн

асуудлуудыг цогцоор нь төлөвлөж төвлөрөл

шийдэгдэнэ. Үүнийг шийдэхийн тулд нийтийн

тээврийн сонголтыг тодорхойлж өгөх тал дээр

бид ажиллаж байгаа. Зөвлөх Д.Очир-Эрдэнэ УБ
хотын хувьд аль нийтийн тээвэр нь эдийн засаг

нийгмийн хувьд оновчтой, ашигтай байхыг

тооцож гарган тээврийн төрлийг сонгох тал дээр

бидэнтэй хамтран ажиллаж байна. Мөн бид

концепцын хүрээнд олон нийтийн төв буюу

алслагдсан суурьшлын бүсүүдэд нийгмийн

болон дэд бүтцийн, бусад төрөөс үзүүлж буй

үйлчилгээг тухайн орчиндоо 1 дороос авах
бодлого баримталж олон нийтийн төвүүдийг
барьж байгуулах шинэ шийдлийг гаргасан.

4 МУ-ын зөвлөх 2040 он хүртэл, УБ- ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
архитектор, ын суурьшсан хэсэг Авто замын мастер төлөвлөгөө 2018 онд

Ө.Ганболд дотор ямар урттай, хийгдсэн. НИТХ-д өргөн баригдсан ба

хэдэн шинэ зам батлагдаагүй байгаа. 2018 онд хийгдсэн тоон

тавигдахаар мэдээллийг шинэчилж байгаа 2040 оны

төлөвлөгдөж байна? түвшинд нийтдээ 2100 км замын сүлжээтэй

болно. Одоогийн байдлаар нийслэлийн

Шинэ замд хэмжээнд 1125 км байгаа. Энэ замын нийт
бүтээн байгуулалтад 8,3 их наяд төгрөг орох
зориулсан газар урьдчилсан тооцоо хийгдэж байгаа. Газар
чөлөөлөлтийн хувьд энэ жил өөрчлөгдсөн
чөлөөлөлтөд хэдэн газрын үнэлгээний өөрчлөлтийг хийж
ойролцоогоор 2,5 их наяд төгрөг газар
тэрбум₮ зарцуулах

вэ?

чөлөөлөлтөд шаардлагатай, нөхцөл байдалтай

байна.

5 “Миний гэр Өгөгдөл мэдээллийн ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:

манай хот” ТТБ, сан байгаа юм уу? Бид тоон мэдээллийг Хот байгуулалт хөгжлийн

А.Хүрэлшагай газрын мэдээллийн сангаас авдаг. Үүнд
үндэслэн тоон мэдээллүүд нэгтгэгдэж явж
Тоон зургаа хэрхэн байгаа. Гэсэн хэдий ч тодорхой зарим барилга
хэрэглэж байгаа юм байгууламж хэсгүүдийн мэдээлэл нэгтгэгдэж
бэ? ороогүй байдаг. Энэ мэдээллийг google

ашиглах, өөрсдөө судалгааг бүрдүүлэх зэргээр

суурь Arcgis мэдээллийн системийг ашиглаж

явдаг. УБ хотын хэмжээнд дэвсгэр зураг бол
эцсийн тодруулга тодотгол бол хийгдээгүй, ирэх

жилийн төсөвт тусгагдсан байгаа. ЕТ-г бол бид

судалгааныхаа материал болон газрын

харилцаа, геодези, зураг зүйн газрын дэвсгэр

зургийг ашиглаж хийж байгаа.

6 ШУТИС- БАС, Нүүдлийн соёл ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

МУ-ын зөвлөх Иргэншилтэй улс Л.Ганбат: ЕТ боловсруулах явцад, одоогийн
архитектор, Орны хотүүссэн байгаа нөхцөл байдлыг цаашдаа
И.Гончигбат төлөвлөлтийн
сайжруулах арга хэмжээний ажлууд дуусаагүй
уламжлалт хэв маяг,байгаа учир шууд хариулах боломжгүй байна.
хотын ямарБоловсруулалтын явцад үүний шийдлийг гарган

зохиомжийг концепцодгэж үзэж байна.
тусгасан бэ?

Үндэсний хэв маяг

орон зайн шинэ

хувилбар төдийлөн

харагдахгүй байна.

7 Төрийн бус Дэнжийн 1000 дэд ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

байгууллага, төв төлөвлөлтөд Л.Ганбат: Азийн хөгжлийн банкны хөрөнгө
байхгүй оруулалтад дэнжийн 1000-ийн төсөл нь дэд төв
Л.Мөнхбаатар яагаад нэрээр төсөл хэрэгжүүлэгч орсон. УБ хотын

байна вэ? 2013 онд УИХ-аар батлагдсан ерөнхий

төлөвлөгөөнд 8 дэд төв тусгагдсан байдаг.

Үүний дагуу Сэлбэ болон Баянхошууны төслийг

дэд төв хэвээр хадгалсан. Харин дэнжийн 1000,

дамбадаржаа төслийн байршил, нөхцөл
байдлыг хэвээр хадгалсан боловч олон нийтийн

төв нэрээр төлөвлөлтөд тусгаж байгаа.

8 МУ-ын зөвлөх Ерөнхий төлөвлөгөө ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга
инженер,
болон газар Л.Ганбат: ЕТ-ий хэрэгжүүлэх арга хэмжээний
Б.Жавхлан
олголтыг яаж гол хэлбэр бол хот байгуулалтын үйл
9 Токиогийн их уялдуулж ажиллах ажиллагаанд оролцдог нийслэлийн
сургууль,
вэ? байгууллагуудын ажлын уялдаа холбооны
Г.Лувсанжамц
асуудал юм. ЕТ-тэй хамт ХАХТөлөвлөгөө
10 МУ-ын зөвлөх
архитектор, батлагдана. Үүний дагуу нийслэлийн газрын
Э.Дондмаа
алба газрын бодлогын асуудлуудыг шийдэж
11 н.Эрдэнэбулган
явна. Одоогоор ГЗБайгуулалтын төлөвлөлтийг
12 МУ-ын зөвлөх
архитектор, ЕТ-ий шийдэлтэй уялдуулж хийж байгаа.
Д.Цэвэлмаа
Төлөвлөлтөө ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:

хэрэгжүүлэх арга Өмнө дарга хэлсэн 6 ажлын хэсгийн 1 нь нийгэм

буюу хувийн эдийн засгийн хэсэг байгаа. Худалдаа аж ахуйн

хэвшлийн тэнхимээр дамжуулж аж ахуй нэгжүүдтэй
хэрэгжүүлэх уулзана. Тэр үед тодорхой шийдлүүдээ ярилцаж

төслүүдийг явах бодолтой байгаа. Төсөл арга хэмжээг

төлөвлөгөөтэй тухайлсан ажлын хэсэг дээр тодорхой ярина

уялдуулж хэрхэн

чиглүүлэх вэ?

Хот байгуулалтын ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
Энэ ажлын хүрээнд эхлэлийн, дундын, эцсийн
иж бүрэн үнэлгээг гурван тайлантай ба одоо бол дундын
тайлангийн эхэн үедээ явж байгаа. Дундын
хэзээ хийж, үр дүнг тайлангаа дуусахад хот байгуулалтын иж бүрэн
үнэлгээг хийж танилцуулна. 5 сарын
танилцуулах вэ? хэлэлцүүлгийн үеэр үр дүнг нь ярилцана.

Хотын аюултай ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Зөвхөн манай
хог хаягдал байгууллага бие даан шийдэл гаргадаг ажил
боловсруулах, биш, бодлого гаргадаг салбар яамдууд байгаа.
булшлах, устгах 2020 оны ЕТ-өөр аюултай хог хаягдлыг
газрын байршлыг Багахангайд барих төлөвлөлттэй байсан.
тогтоосон байгаа юу, Хэрэгжилтийн явцад Багануурт баригдахаар
байхгүй бол газрын газар олголт хийгдсэн ч хүчингүй болгосон.
хувилбар байгаа юу. Өнөөгийн байдлаар БОЯам дээр аюултай хог
Юуг үндэслэж хаягдлын байршлыг тогтоох ажлын хэсэг
тогтоох бол? ажиллаж байгаа. Салбарын яамдууд дээр
хийгдэж байгаа төсөл хөтөлбөр, шийдлүүдийг
албан бичгээр хандаж авсан. Гэвч мэдээлэл
100% ирж чадахгүй байгаа. Тиймээс бид БОЯ,
БХБЯ зэрэг салбарын бодлого тодорхойлогч
газруудтай хамтарч ажиллан шийдлүүдийг
гаргана. Бид өөрсдөө дангаараа шийдлийг
гаргахад учир дутагдалтай ба үүн дээр ажиллаж
байгаа.

Богд уулын дархан ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
Дархан цаазат уулыг бол хориглоно, Яармаг
цаазат газарт орчныг БОЯ-аас тусгай хэрэгцээний газрыг
горимт тусгай нөхцөлтэйгөөр хотжуулах
хотжилтыг хориглох шаардлагыг тавина. Өмнө бас оролцогч асуусан
асуулттай ижил төрлийн асуулт байна.
гэсэн байна, одоо

Үүссэн хотжилт

барилгажилтыг яах

вэ? Байгаль орчны
яам газар олгосоор,

аялал жуулчлал

нэрээр орон сууц

барьсаар байх уу?

13 Эрдэмтэн Нийтийн тээврийн ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа, Бид хэлэлцүүлгийн

судлаач, зорчилт эхэнд нэмэлт судалгааны талаар танилцуулсан.

Г.Ганчөдөр хөдөлгөөнийг 60%д Үндсэндээ орон сууцжуулах, барилгажуулах нутаг
хүргэнэ гэсэн дэвсгэр буюу барилгажилтыг дэмжих 35200 га

байна. Үүнийгээ нутаг дэвсгэрт хүн ам, барилгажилтын нягтрал

дагаад зэрэг олон төрлөөр үнэлгээ хийж үзсэн. Үр дүнд

Явган болон нь хотын төв хэсэг буюу 5 шараас офицеруудын

дугуйгаар зорчих ордон хүртэл энэ тэнхлэгийн дагуу нягтрал маш

зам талбайг их байгаа учраас цаашдаа нягтралыг ихэсгэхгүй

сайжруулах тал байх, эсрэгээр нь нийгмийн, инженерийн дэд

дээр хэрхэн бүтцийн болон дугуйн зам, явган алхалтыг
анхаарах вэ? Мөн дэмжсэн хөдөлгөөний маршрутуудыг гаргаж өгөх

иргэдийн тээврийн төлөвлөлтүүдийг хийж байгаа. Энэ бол хөгжлийн

хэрэгсэл сонгох ЕТ. Үүний дараа ХЕТ, барилгажилтын төсөл зэрэг

дадал дээр дараагийн шатны хот байгуулалтын хуульд

нийтийн алхалт заагдсан ажлууд хийгдсэний үндсэнд амьдрал

зэргийг дэмжсэн дээр хэрэгжихээр байгаа. Нийтийн тээврийн

бодлого төрлийн сонголтыг visum программаар тооцож
нөлөөллийн үзэж байгаа, эцсийн үр дүн хараахан гараагүй

ажлууд байгаа юу? байна. Яг манай нөхцөлд ямар нийтийн тээвэр

эдийн засгийн хувьд үр ашигтай вэ гэдгийг

тооцоолж гаргах зорилготой. Мөн өмнөх ЕТ-д

тусгагдаагүй ажлыг манай зөвлөх гавьяат

архилеогч Эрдэнэбаатар гуайтай хамтран

судалгаа хийж хот орчмын олдворуудын
байршил, маршрутыг тогтоон явган алхалт, аялал

жуулчлалтай уялдуулж дугуйн болон явган

замаар холбох маршрутыг гаргах зорилготой

ажиллаж байгаа.

14 ШУТИС, БИС-ын 2020 он хүртэл ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: 2040 оны ЕТ
багш,
хөгжүүлэх ерөнхий боловсруулах гол онцлог байна. Гадны орны
Б.Ариунзана төлөвлөгөөний
аргачлал ашиглан олон сектор хоорондын

хэрэгжилтэд хамаарал гаргасан систем динамик

нөлөөлсөн хүчин загварчлалаар хэрэгжүүлэх арга хэмжээний

зүйлсийг яаж төлөвлөлтүүдийг нөлөөлөл, үр ашгаар гаргах
сайжруулах, шийдэх ажлууд хийгдэж байгаа. Мөн зургийн даалгаварт

талаар 2040 он байхгүй ч систем динамикийн тооцооллоор ЕТ-

хүртэлх ий хэрэгжилтэд хяналт мониторинг хийх

төлөвлөгөөнд яаж загварчлал гаргахыг зорьж байгаа. Ер нь ЕТ-ий

туссан бэ? хэрэгжилтэд хяналт хийж 2, 4 жил тутамд үнэлгээ

дүгнэлт өгч, тогтмол сайжруулж явах тогтолцоо

зайлшгүй шаардлагатай байгаа учир үүнийг
эхлүүлээд явж байна.

15 Барилга Богд уулыг төмөр ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

байгууламжийн зам нэвт гаргах, Л.Ганбат: 2040 оны ЕТ-д тусгаагүй, одоогийн
холбоо дохиолол Төв аймгийг УБ байдлаар хэрэгжих боломжгүй гэж үзэж байгаа.

мэдээ, хоттой холбох Учир нь тухайн үед Богд уулын Зайсангийн амаар

автоматжуулалт санал 1990- ээд туннель гарган гэж тооцсон боловч одоо
ын системийн онд гарч байсан Зайсангийн аманд ихээхэн хэмжээний

зураг төсөл, Энэ хэрэгжих барилгажилт үүсэж замын ангилал хүрэхгүй,

А.Хонгор боломжтой юу? орон нутгийн ба хорооллын чанартай болсон

учир 1990-ээд оны саналын трасс боломжгүй.
Цаашид 2040 оноос хойш хийгдэх байх гэж

тооцож байна.

16 ШУТИС, БИС-ын Одоо тулгамдаж ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
багш,
байгаа гол асуудал Ерөнхийдөө асуултуудыг харахаар ЕТ
Б.Ариунзана
болох түгжрэлийг боловсруулж дууссан гэж ойлгоод байна. Энэ
хэдэн хувиар ЕТ боловсруулах процесс явагдаж байгаа. Бид

бууруулах, нийтийн энэ хэлэлцүүлгийг 1 сард хийх байсан боловч

орон зай ногоон цар тахлын улмаас цахимаар хийж байгаа. Аль

байгууламжийг болох оролцогч талыг хангаж, уулзаж хийх

хэдэн хувиар төлөвлөгөөтэй байсан. Түгжрэл, ажлын байрны

нэмэгдүүлэхээр УБ асуудал бол хамгийн чухал. Хотын 35200 га-ын

хотын төвийн бүсийн хэмжээнд дэд төвүүдийг хөгжүүлнэ. Ер нь

ерөнхий төлөвлөгөөг хөгжиж байж түгжрэл саарна. Нийслэлийн
хийсэн бэ? хэмжээнд хаяа дагуул хотуудыг хөгжүүлж байж

төвлөрөл саарна. Хоёрдугаарт төвлөрсөн хэсэгт

нягтрал маш өндөр байгаа учраас энэ хэсэгт

ногоон байгууламж, нийгмийн дэд бүтэц, явган

дугуйн зам зэрэг тухайлсан хүнлүүгээ чиглэсэн

бодлогыг тухайн газар дээр төлөвлөнө.

17 МУ-ын зөвлөх Хот байгуулалтын ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Тулга дарга

архитектор, иж бүрэн үнэлгээний танилцуулсан, ЕТ боловсруулах концепцын

Э.Дондмаа үр дүнд үндэслэн уралдаан олон нийтийн дунд зарласан. Үүнд

төлөвлөлтийн 2-3 мэргэжлийн байгууллагууд, олон нийтийн
хувилбарыг оролцоотойгоор хувилбарууд гарсан. Ажлын

боловсруулах уу? даалгаварт 2, 3 хувилбар гэсэн зүйл байхгүй.

Концепц боловсруулах ажлын хүрээнд

Зургийн даалгаварт хувилбарт байдлаар тооцож, шат шатны

ямар байдлаар байгууллагуудаар хэлэлцүүлж концепцыг

туссан бэ? боловсруулаад Засгийн газраар хэлэлцүүлэн

дэмжигдсэн байгаа. Энэ концепцын хүрээнд
2040 оны ЕТ боловсруулах Засгийн газрын

хурлын тэмдэглэлд тусгагдсаны дагуу ЕТ-ий

боловсруулалтыг хийнэ.

18 Токиогийн их Land use zoning ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Хийгдэнэ. Энэ бол

сургууль, буюу барилгын нарийвчилж хийгдэх шаардлагатай байгаа.

Г.Лувсанжамц зөвшөөрөл олгох Өмнө хэлсэн, үүргийн бүсчлэлийг барилгажсан

суурь зураг, үүргийн 47 нэгж хорооллоор төлөвлөсөн байсан бол

бүсчлэл хийгдэх үү? одоо нэгж хорооллын блокийг илүү нарийвчилж

гаргах шаардлага үүссэн байгаа ба ЕТ-ий

хүрээнд хийгдэнэ.

19 Хот төлөвлөлт Тухайн жилийн газар ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Энэ ЕТ

ийн мэргэжлийн зохион байгуулалтын боловсруулах цаг үетэй давхцаад УБ хотын
байгууллагын төлөвлөгөөг ерөнхий ГЗБ-ын төлөвлөгөө хийгдэж байгаа ба

төлөөлөл, төлөвлөгөөтэй боловсруулалтыг хийж байгаа “Газар дэлхий”

н.Ганчимэг уялдуулах журам, ХХК мэргэжлийн байгууллагатай бид хамтарч,

эрх зүйн орчинг харилцан уялдаатай ажиллаж байна.

уялдуулж байгаа

юу? ХТСИ Маркетинг менежментийн хэлтсийн

дарга Б.Гүнжидмаа: Зам тээвэр, ИДБ, байгаль

Хязгаалалтийн орчин, ногоон байгууламж зэрэг бусад

бүсийг яаж тогтоож салбаруудын асуултыг дараа дараагийн тухайн

байгаа вэ? сэдвийн хүрээнд зохиогдох хэлэлцүүлэгт

оролцож асууна уу. Өнөөдрийн хэлэлцүүлэгийн

цаг хугацаа хүрэлцэхгүй тул ирсэн асуултуудыг
нэгтгэж тухайн хэлэлцүүлгийн өдөр болон та

бүхний утас, мэйлээр хариуг өгөх болно. Холбоо

барих утас, мэйл хаягаа бидэнрүү илгээгээрэй.

20 АХБ-ны Салбаруудын ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Өмнө бас хэлсэн,

“Улаанбаа тар хөгжлийн хэрэгжилтийг үнэлж нөлөөлж байгаа зүйлийн

хотын төлбөрийн төлөвлөгөө, мастер салбарын мастер
чадварт нийцсэн төлөвлөгөөтэй төлөвлөгөөнүүд

ногоон орон сууц хэрхэн уялдаж боловсруулах ёстой байсан. 2017 оны байдлаар

ба дасан зохицох байгаа вэ? 1 мастер төлөвлөгөө батлагдсан 3 нь

чадвар бүхий боловсруулалтын шатанд байсан. 2020 оны

хотын шинэчлэл түвшинд 3 нь батлагдсан, 1 нь батлагдах

төсөл” (AHURP)- шатанд байгаа. Албан шугамаар материал авч

Ийн Эко уялдуулаад хийж байгаа.

хорооллын
судалгаа, ТЭЗҮ,

бодлогын

шинэчлэлийг

дэмжих зөвлөх

багийн дэд

ахлагч,

Ц.Энхбаяр

21 н.Мөнх Нарийвчилсан ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Газар олголтын
эрх зүйн байдлыг өмнөх асуултад манай
22 “Эдшил” ХХК, замын трасс, ерөнхий инженер танилцуулсан. Газар ашиглах,
Монгол улсын барилгажих хязгаар, эзэмших, өмчлөх хэлбэрээр БОЯ болон
зөвлөх Нийслэлийн газар зохион байгуулалтын
архитектор- давхрын өндрийг албанаас газар олголтыг хийдэг. Үндсэндээ
Ө.Ганболд мэргэжлийн болон ашиглагч байгууллагууд,
зааж өгөх үү, одоо салбарын яамдаас албаны шугамаар
23 ШУТИС, материалуудыг авч ашиглаж байгаа. Гэхдээ
БАС-ын багш, газар олголт учир дутагдалтай зүйл бол байгаа, БОЯ-аас
А.Өэлүн газар олголтын мэдээлэл авахад мэдээлэл
хийгдээд гүйцэд ирэхгүй хүндрэлтэй асуудал байгаа.
Одоогийн байгаа, ирсэн мэдээлэлд үндэслээд
нийслэлийн газар нэмэлтээр нэгэнт баригдсан барилга
байгууламжуудыг google, бусад эх сурвалжаас
дууссан байгаа. авч судалгаандаа оруулж ашиглаж байгаа.
Одоогийн газар Бүсчлэлийг нарийвчилсан блокийн түвшинд
нягтралыг тооцоолж гаргаж хийнэ.
олголттойгоо хэрхэн
ХТСИ, Маркетинг менежментийн хэлтсийн
уялдаж байгаа вэ, дарга Б.Гүнжидмаа: Манай байгууллага
хэлэлцүүлгийн урилга илгээхдээ болон
ямар шийдэл байна өөрсдийн сошиел, цахим хаяг болон сайтуудад
цагалбар гэсэн мэдээлэл оруулсан байгаа. Энэ
вэ? бол үе шаттай хэлэлцүүлэг. Дараагийн үе
шатны хэлэлцүүлэг 5 сард болох гэм мэт
Хот төлөвлөгч дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг харах боломжтой
архитекторуудтай байгаа.
хэзээ хэлэлцүүлэг
зохион байгуулах ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Концепцын үзэл
вэ? баримтлал, алсын хараа, зорилгоо
тодорхойлохдоо яг өнөөгийн нөхцөл байдалд
Хүнд ээлтэй тулгуурлаж бодитойгоор хүрэх үр дүнгээ харж
хотын ямар концепц тодорхойлсон. Өмнө нь хэтэрхий төсөөллийн,
мөрөөдлийн чанартай алсын хараа, зорилго
үзэл баримтлалыг зорилт тодорхойлох нь эргээд хэрэгжилтийг
үнэлж дүгнэхэд хүндрэлтэй зэрэг асуудал гарч
баримталж, хэрхэн байгаа. Тиймээс энэ концепцын хүрээнд алсын
хараагаа тодорхойлохдоо “Амьдралын таатай
хөгжлийн ерөнхий орчин бүрдсэн хот” гэж алсын харааг
дэвшүүлсэн. Энэ нь өөрөө эргээд хүнлүүгээ
төлөвлөгөөнд чиглэсэн хот байна гэсэн концепцтой ЕТ-гөө
боловсруулж байгаа.
тусгасан бэ?

24 Эрдэмтэн Дахин төлөвлөлт, ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
судлаач,
Д.Болормаа дагуул хот Дахин хэлье. ЕТ боловсруулж дуусаагүй, одоо

25 МХЕГ-ын тосгоны газар хийгдэж байна. Бид хүн амын тооцоог хийсэн ба
Барилга зохион ИДБ-ийн шугам сүлжээ татах боломжгүй буюу
техникийн
хяналтын улсын байгуулалтыг хүрэлцэхгүй газруудыг томьёолсон. Энд
ахлах байцаагч,
Д.Ганчимэг хийхдээ хэсэгчилсэн, бие даасан инженерийн эх

26 н.Энхцолмон инженерийн үүсвэрүүдээр хангах урьдчилсан тооцоолол

27 н.Эрдэнэбулган хангамж, шугам гаргасан. Цаашаа нарийвчилж хийгээд

сүлжээнийдэд хэлэлцүүлж явна.

бүтцийн шинэлэг

байгууламж
барих талаар

тусгасан уу?

Газрын тосны ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:

агуулах хотын Хөгжлийн баримт бичиг бол нарийвчилсан

төвд орсон үйл деталь төлөвлөлт хийдэг баримт бичиг биш.

ажиллагаа яҮвнждсбэанйдгэаэа,нтоөрлмөвдлүөрлмтитйогдотурхаойлтсуаснгатхагүлйбабйайднэаэ,рэнэ асууд

хангуулах нөхцөл байдлыг авч үзнэ. Нефтийн

агуулах терминалуудыг

урьдчилсан тооцооллоор хотоос

гаргах, тээвэр логистикийн хүрээнд гаргах. Мөн
богдхан төмөр зам хэрэгжсэн тохиолдолд хотын

гадна байх нөхцөлүүдийг ханган гэж төлөвлөж

байгаа.

2040 оны ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

төлөвлөлтөөр гэрЛ.Ганбат: 2040 оны ЕТ-д 2 төрлийн суурьшил
хорооллын эзлэх хэвээрээ байхаар төлөвлөсөн. Гэр хорооллыг
талбай хэдэн2040 оны түвшинд сайжруулсан суурьшлын бүс
хувиар буурна гэжболгоно. Үүний тулд дахин төлөвлөлт хийгдэж гэр
үзэж байгаа вэ? хорооллын нягтралыг хот байгуулалтын арга
хэмжээ авч бууруулна. Ингэснээр гэр хорооллын

Дулааны арлын нутаг дэвсгэрийг 50 орчим түүнээс дээш хувиар
тооцоо гаргасан бууруулахаар тооцож байгаа.

байна, ямар арга

хэмжээ авахаар ХТСИ, Маркетинг менежментийн хэлтсийн
төлөвлөж байна дарга Б.Гүнжидмаа: Дулааны аралтай
вэ? холбоотой хариултыг 3 сарын 3-ны өдөр

зохиогдох байгаль орчны хэсгийн хэлэлцүүлгийн

үеэр хариулъя.

Экологийн ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга
коридорыг
Л.Ганбат: Концепцод тусгагдсан байгаль
үргэлжлүүлэн
орчинд ээлтэй хот болгох зорилгоор экологийн
төлөвлөжээ. Энэхүү коридор байгуулах зайлшгүй шаардлагатай.
Коридорт газар
Үүний тулд экологийн коридорт байгаа газар
ашиглагч эзэмшигч ашиглалтын газрын харилцаанд орсон газруудыг
иргэн хуулийн
суурьшил байх ёсгүй, байгалийн унаган төрхийг
этгээдүүд харагдаж
байна. Энэхүү сэргээх замаар хөгжүүлнэ гэж тооцож байгаа.
ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
төлөвлөсөн
экологийн коридорт Экологийн коридор орчин үед хөгжиж байгаа.
Тодорхой хэмжээний өргөн, нарийны асуудал
дэглэм горим гэж
байгаа юу? яригддаг. Сүүлд сошиелоор гарсан видео
Энэ талбай сул бичлэгт өргөн нарийнаас үл хамааран жижиг
чөлөөтэй бай болон том амьтан явж байдаг. Бид нарийвчилж
шаардлагатай юу? судлаад аль болох газар бага өргөтгөх төлөвлөлт
хийх талаар анхаарч ажиллана.

ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Тодруулж хэлэхэд

экологийн коридор өнөөдрийн түвшинд гарч ирж

байгаа асуудал биш, 2020 оны ЕТ-д тусгагдсан

байдаг. Тиймээс үүний хэрэгжилтийг хангахын

тулд манай хэрэгжүүлэгч байгууллагууд жишээ
нь: экологийн коридор байна гэж ЕТ-д
тусгагдсан бол газар олголт хийх ёсгүй. Ер нь
тооцоо судалгаа хийгээд ЕТ-д тусгагдсан
төлөвлөлтийг хэрэгжүүлж авч явах үүрэг бол
хэрэгжүүлэгч байгууллагуудад байгаа гэж
ойлгож байна. Өмнөх ЕТ-д тусгагдсан энэ ажлыг
зайлшгүй цаашаа үргэлжлүүлэн төлөвлөж
хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

28 МУ-ын зөвлөх УИХ-аар ХТСИ, Хот төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга

архитектор, хэлэлцэхээр Л.Ганбат: ЕТ боловсруулах шатанд нарийн

Э.Дондмаа дэмжсэн Хот судалж нэмж тусгаж өгнө. Одоогийн байдлаар

байгуулалтын хуучин хот байгуулалтын тухай хуульд

хуулийн шинэчилсэн тусгагдсанаар бүсчлэлийг тогтоосон байгаа.

найруулгын төсөлд Дэмжигдэж шинэчилсэн найруулга батлагдсаны

хот байгуулалтын дараа хуулийн дагуу нэмэлт өөрчлөлт оруулна.

бүсчлэлийн төрлийг
ашиглалт,

зориулалтаас нь

хамааруулан 9

болгон, шинээр 2

төрөл нэмсэн.

Үүнийг судлан

тусгаж байна уу?

29 МУ-ын зөвлөх 2040 онд УБ хичнээн ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Концепцын

инженер, хүн амтай байхаар хүрээнд хүн амыг тооцсон байгаа. Үүнийг

Ц.Пүрэвдорж тооцогдож байна вэ, нягталж ЕТ боловсруулах шатанд
ойролцоо тоо байгаа бүрэлдэхүүний аргаар болон систем динамик

юу, хэлнэ үү? загварчлалаар шалгаж үзэхэд 2040 оны

түвшинд хүн ам нийслэлийн хэмжээнд эцсийн

Төлөвлөлтийн байдлаар 2,3 сая байх тооцоолол гарч байгаа.

уялдаа хэр байгаа

гэж бодож байна вэ,

судалгаа сайн

хийгдсэн гэж үзэж

байна уу?

30 ШУТИС, БАС-ын Өнөөгийн нөхцөл ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Тооцоолоогүй

багш, байдал нарийвчлан шинэ зүйл гарч ирсэн. Концепцын хүрээнд

Н.Нарантуяа судлагдсан уу? сорилтод дасан зохицсон хот байх зарчим

Жишээ нь өнөөгийн байгаа. Энэ хүрээнд бид зөвлөхүүдтэйгээ

цар тахал олон жил хамтраад аливаа эрсдэлд хариу арга хэмжээ

үргэлжлэх, өөр илүү авах, дасан зохицох төлөвлөлт ЕТ-ий шатанд

эрсдэл бүхий өвчин боловсруулна. Өмнө хэлсэн өнөөдрийн
гарах магадал өндөр хэлэлцүүлгийн зорилго бол ЕТ боловсруулах

гэж гадаадын ажил яг одоо хийгдэж байгаа ба анхаарах зүйл

эрдэмтэд таамаг юу байна, санаа оноо юу байна? Үүнд

гаргасан байгаа. судлаачид, докторууд, мэргэжлийн салбарын

Үүнд дүн шинжилгээ хүмүүсээс үнэтэй санал зөвлөмж авах юм.

хийж орон зайн Төлөвлөлт дуусаад танилцуулж байгаа биш,

зохиомжийн үндсэндээ судалгаа дууссан ба түүнд үндэслээд
шийдэлд тусгах ЕТ нарийвчилж боловсруулах ажил хийгдэж

боломж байгаа юу? байгаа. Энэ ЕТ-өөр бүх УБ хотын асуудлуудыг

нэг дор шийдэх боломжгүй. Хот байгуулалтын

хууль, бусад холбогдох хуулиудын хүрээнд шат

(Иргэн хүнд ээлтэй дараалалтай хийгдэж байж энэ ажил цаашаа

хот болгоно гэж үргэлжилдэг. Тийм учраас 2040 оны ЕТ-г аль

хэлсэн шүү дээ) болох одоогийн нөхцөл байдлыг зөв үнэлж,

цаашид хүрэх үр дүнгээ зөв тооцож
төлөвлөлтийг орон зайд болон эдийн засгийн
Өнгөрсөн 20 он хувьд гаргаж ирэхийг зорьж байгаа.

хүртэлх

төлөвлөгөөний

зарим дуусаагүй төсөл хөтөлбөрийг зогсоохгүй
зогсоох эрх зүйн

орчинг яагаад

бүрдүүлж

ажиллахгүй байна

вэ? Юу саад

болж байна вэ?

31 ШУТИС, БАС-ын "Архитектур орон ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:

багш, зайн төлөвлөлт" Бид 7 шатанд хувааж авч үзэн хэлэлцүүлэг

Ж.Гомбо гэдгээ тайлбарлаад зохиож байгаа. Архитектур орон зай дээр хот

өгнө үү. Зарласан төлөвлөлтийн асуудлуудыг ерөнхийд нь ярьж

асуудлаа ярихгүй байгаа. Би танилцуулгадаа бусад ИДБ, зам

юу? харилцаа зэрэг хүчин зүйлүүд ямар байгаа

тухай мэдээлэл өгөх үүднээс ярьсан. Бид орон

зайн асуудлын талаар, хот төлөвлөлтийн
барилга байгууламж, түгжрэл зэрэг асуудлаар

ярих ёстой гэсэн ойлголттой байгаа. аль болох

ИДБ зэргийг бол тухайлсан тухайлсан хэсгүүд

дээр нарийвчилж ярих чиглэлтэй байгаа.

ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Тухайн
мэргэжлийн хүмүүс оролцож ярилцах.

32 ХБХГ, Хот Хотын төвүүдийн ХТСИ-ийн ерөнхий инженер Ж.Баясгалан:
төлөвлөлтийн Дэд төвүүдийг тухайлсан чиглэлээр төрөлжүүлж
хэлтэс, Ахлах онцлог, дүүрэг нэгж хөгжүүлэх шийдлээр одоо боловсруулж байна.
мэргэжилтэн- Баянхошуу, Сэлбэзэрэг дэд төвүүдболон хотын
Д.Хан- Уул хорооллын хэв 2 төвийн хувьд хуучин төвөө ямар хэлбэрээр
шинж, зонхилох хадгалах вэ? Яармаг төвийг ямар хэлбэрээр
хөгжүүлэх зэрэг үзэл санаануудыг боловсруулж
өнгөний чиглэл гарч байгаа. Үүнийг 5 сарын хэлэлцүүлэгт илүү
тодорхой танилцуулна гэж бодож байна. Хотын
байгаа юу? харах цэг хуучин бол Зайсан байсан. Хотын
хойд талын толгод, уулсын оройг 35206 га-д
Онцгой харах цэг нэмж оруулах концепц дэвшүүлсэн. Эдгээрийг
барилгажилтын тухайлсан чиглэлүүдээр хөгжүүлж хотын
өндрийг хязгаарлах өндөрлөг цэгүүдийг бий болгоно. Хотын өнгө
зурвас судлагдсан төрх дизайны асуудлыг одоогоор хараахан зааж
уу? гаргаагүй байна. Ер нь зааж өгөх нөхцөлтэйгөөр
ажиллаж байгаа.
Концепцын
уралдаанд ХТСИ-ийн дарга Ч.Рэгзмаа: Уралдаанд
түрүүлсэн багийн оролцсон багуудын саналыг концепц
үзэл санаа хэдэн боловсруулахад ХБХГ-аас ирүүлсэн санлын
хувьтай авч яваа вэ? дагуу түрүүлсэн багийн гишүүдээс концепц
боловсруулах багт оруулж ажилласан. Тиймээс
түрүүлсэн багийн төлөвлөлтийн шийдлийг
тусгаж оруулсан байгаа.

33 Б.Аюурзана 2020 он Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх

34 Ганчимэг хүртэл хөгжүүлэ ерөнхий төлөвлөгөө, түүний

35 Ганболд ерөнхий тодотголын хэрэгжилтэд нөлөөлсөн гол хүчин
Ганчөдөр төлөвлөгөөний зүйлс нь улс орны эдийн засгийн өсөлт,

хэрэгжилтэд санхүүгийн нөөц ерөнхий төлөвлөгөө,

нөлөөлсөн хүчин түүний тодотгол/2011-2012/,-ыг боловсруулж байх

зүйлсийг яаж үеийн тооцоололд хүрээгүй байх тул

сайжруулах, хэрэгжилтийг дэмжсэн хөрөнгө оруулалтын эх

шийдэх талаар үүсвэр хомстолтой байсан учраас хэрэгжилт

2040 он хүртэлх хангалтгүй байв. Энэ байдлыг

төлөвлөгөөнд яаж харгалзан УБХЕТ-2040 боловсруулах ажил
туссан бэ? нь УБХЕТ-2040 -н үзэл баримтлалыг

боловсруулан мэргэжлийн байгууллага, олон

нийтийн хэлэлцүүлэг хийгдэн зохих журмын дагуу

МУ-ын ЗГ-аар дэмжигдсэн бөгөөд тухайн баримт

бичигт тулгуурлан хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө

боловсруулалтын ажил явагдаж байна.

ШТС, газрын Хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний зам тээврийн

тосны төлөлт дэд бүтцийн төлөвлөлтийн хэсэг нь 2040 он

алдагдсан норм хүртэлх хотын орон зайн төлөвлөлтийн
дүрмээс энэ шийдэлтэй уялдуулан Улаанбаатар хотын

асуудлыг яшаажтахуун тослох материалын хангамжийн эх

төлөвлөж тусгаж үүсвэрүүд тэдгээрий

байна? байршлыг шийдвэрлэж байна.

Хотын барилгажилтыг дэмжих нутаг дэвсгэрт

сул чөлөөтэй газар нутаг хомс болсон тул

шатахууны агуулахуудыг барилгажсан нутаг
дэвсгэрээс нүүлгэн дагуул хотуудад
байршуулах бодлого баримталж байна.

Нийтийн тээврийн Манай хотын ирээдүйн чиг хандлага бол дэлхийн
зорчилт
бусдад хотуудын нэгэн адил байх зарчим
хөдөлгөөнийг 60%д баримтална. Хотын хүн амын болон зорчигч
хүргэнэ гэсэн
тээврийн өсөлтийг хангах нийтийн тээврийн шинэ
байна. Үүнийгээ систем төлөвлөн, нийтийн тээврийн хэрэглээ
дагаад явган болон иргэдийг татах арга хэмжээ авна. Тухайлбал:
дугуйгаар зорчих
зам талбайг - Хэрэглэгч бүрд сонголт хийж үнэ тариф
сайжруулах тал байх, орон нутгийн унаагаар, ирсэн зорчигч
дээр хэрхэн тухайн билетээр явах, аливаа үзвэрийн
анхаарах вэ? Мөн тасалбараар нийтийн тээврээр явах эрхтэй

иргэдийн тээврийн байлгах,

хэрэгсэл сонгох - Нийтийн тээврийн үйлчилгээний тактыг
дадал дээр нийтийн өндөр байлга, 3-5 минутын давтамжтай
алхалт зэргийг болгох
дэмжсэн бодлого
нөлөөллийн ажлууд - Оршин суугаа бүс болгонд нийтийн тээврийн
байгаа юу? сүлжээ орсон байх

- Явган зам, дугуйн замыг авто замаас
тусдаа төлөвлөх, явган замын өргөнийг
ердийн хэмжээнээс өргөн болгох.

- Явган замыг аль болох авто замаас зайтай
буюу ногоон байгууламжаар тусгаарлах гэх
мэтээр иргэдийн явган алхах, дугуйгаар
зорчих бололцоог бий болгоно.

- Оршин суугчид гэрээсээ худалдаа
үйлчилгээний төв рүү очих замыг явганаар
таатай алхах боломжийг бүрдүүлэх зэрэг
олон арга хэмжээг авна

36 Баатархүү 2020-2030 оны Улаанбаатар хотыг 2040 он хүртэл хөгжүүлэх
хөгжлийнерөнхий хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөгөөр Улаанбаатар
төлөвлөгөөн дээр хотын төвлөрсөн болон хэсэгчилсэн дулаан
"Үйлдвэрийн 3-р хангамжийн одоогийн хэлбэр хэвээр
бүсчлэл"-г байгуулж, хадгалагдана. Байлаль орчныг бохирдлыг
дулаан хангамжийн бууруулах арга хэмжээний хүрээнд дулааны эх
асуудлыг хийн үүсвэрүүдийн тодорхой хэсгийг хийн
хангамжааршийдэх хангамжаар хангах болоцоог судалж байгаа
талаар мэргэжлийн бөгөөд төлөвлөлтийн шийдэлд тодорхой
байгууллагуудаас хэмжээнд тусгана. Одоогийн байдлаар хий
судалгаа тооцоолол нийлүүлэх эх үүсвэрүүд тодорхойгүй ихэвчлэн
авч байсан. Энэ санал санаачлагын хэмжээнд явагдаж байгаа
ажил хэрэгжсэн үү? бөгөөд нарийвчлан техник, эдийн засгийн
Одооны шийдэл гаргана.
төлөвлөлтүүд дээр
орсон уу?

37 Жалбуу Нийтийн тээвэрт УБ хотын нийтийн тээвэрт багтаамж ихтэй
нийтийн тээврийг зайлшгүй нэвтрүүлэх
цахилгаан галт шаардлагатай бөгөөд түүний ямар төрөл нь үр
ашигтайг тооцож сонгох ажил хийгдэж байна.
тэрэгний зам Багтаамж ихтэй нийтийн тээвэр нь ихээхэн
хэмжээний цахилгаан эрчим хүч хэрэглэх
маршрутыг яаж бөгөөд түүнийг хангах эх үүсвэр хангалттай
тусгах вэ? байгаа эсэх, оруулсан хөрөнгө оруулалтыг
хэдэн жилд нөхөж чадах гэх мэтчилэн санхүү
эдийн засгийн олон асуудлыг давхар тооцох
шаардлагатай бөгөөд эс тэгвээс хоосон
мөрөөдөл болно.

38 Р.Болормаа Хотын хурдны болон Улаанбаатар хотын гудамж замын сүлжээ нь

гол замуудын 1954 оныанхныерөнхий төлөвлөгөөний

сүлжээг хэрхэн хэрэгжилтээр эх суурь нь тавигдаж өнөөг хүрсэн

төлөвлөсөн бэ? байх тул одоогийн сүлжээг хэвээр хадгалж

Гадны хотуудад цаашид хөдөлгөөн зохион байгуулалтыг

Хурдны зам, гол зам, боловсронгуй болгон сүлжээний уртыг

туслах замуудын нэмэгдүүлснээр хөдөлгөөн нэвтрүүлэх чадварыг
харьцаа нь хотын нэмэгдүүлэх бодлого баримталж байна. Авто

төв бүсэд замын сүлжээ төлөвлөлтийг PTV VISUM

Х:Г:Т=1:3:5,захын программ хангамжаар тооцож хэд хэдэн

бүсэд Х:Г:Т=1:4:11 хувилбар хийж байгаа бөгөөд үүнээс ашигтай

гэсэн байдаг. Үүнтэй хувилбарыг сонгоно.

ижил төстэй

зарчмаар зам ын Хотын чанартай хурдны замыг Туул голын хойд
нийт сүлжээг
эргийн дагуу гүүрэн зам байхаар тооцож
төлөвлөх, хот доторх төлөвлөж байна. Тус замыг босоо тэнхлэгийн 4-
транзит
5 чиглэлийн гол замуудтай олон түвшинд
хөдөлгөөнийгнэвтрүү огтлолцуулна.
лэх замын сүлжээг

голлон анхаарах

хэрэгтэй шүү

39 Батсүүрь Хотын шинэ газар Төлөвлөлтийн шийдэлд газар ашиглалтыг
Баяраа олголт, түүний төрөл, зориулалт ашиглалтын горимыг
зохион байгуулалт, нарийвчлан тооцож байна/одоо
төлөвлөлтийг боловсруулалтын шатны ажил явагдаж байна/
тусгасан уу? Одоогийн зусланг ногоон бүсийн түр суурьшил
Зуслангийн газрын байхаар төлөвлөж байна. Ерөнхий
олголтод зах төлөвлөгөөний хэрэгжүүлэх арга хэмжээний
замбараагүй байна. хүрээнд зуслангийн бүсийн хэсэгчилсэн
ерөнхий төлөвлөгөө/тодотгол хийх/ -г
боловсруулж, газар ашиглалтын горимыг
нарийн зааж өгнө. Одоогийн зуслангийн газар

олголт замбараагүй явагдаж байгаа нь УБ хотод
газрын бодлого хангалтгүй байгааг харуулах тул
энэ асуудал нь НГЗБА-ны ажилтай шууд
холбоотой.

40 Эрдэнэбулган Төлөвлөлтөд Төлөвлөлтөөр нийслэл хотын хүн амын

нийслэлийн 9 ачааллыг тэнцвэржүүлж, Улаанбаатар хотын

дүүргийн хөгжих төвлөрлийг бууруулах бодлого баримталж

тэргүүлэх чиглэлийг байгаа бөгөөд УБ хотыг тойрсон дагуул

тодорхойлсон хотуудыг, одоогийн үүссэн суурьшлууд,

байгаа юу. алслагдсан дүүргүүдийг түшиглэн байгуулж

хөгжүүлнэ. Дагуулхотууд нь хөгжлийн тэргүүлэх

Хүн амын төвлөрлийг чиглэлүүдтэй байхаар тооцож, тодорхойлсон
сааруулах хөдөө орон болно.

нутаг руу шилжих

хөдөлгөөнийг Эдийн засгийн тооцооллоор бусад бүс нутагт

дэмжих чиглэлээр томоохон төсөл хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж, хот

ямар төлөвлөгөө суурингуудыгхөгжүүлснээр нийслэл хот руу
арга хэмжээ байгаа татагдах хөдөлгөөний урсгалыг бууруулна гэж
вэ? тооцож байна.

41 Хотол Ерөнхий Хэрэгжүүлэх арга хэмжээг улс, нийслэлийн

төлөвлөгөөний хөрөнгө оруулалт, гадаадын зээл тусламж,

төсвийг хаанаас дэлхийн ногоон хөгжлийн сан, төр хувийн

гаргах вэ? Өөрсдөө хэвшлийн түншлэл, гадаад дотоодын хөрөнгө
гаргах уу? Гадны оруулалт зэрэг эх үүсвэрүүдээр

хөрөнгө оруулалт санхүүжүүлэхээр нарийвчлан тусгана.

татах уу?

42 АКСИОМ Демографын Төрөлтийн нийлбэр 2020оны түвшинд 2,95,

констракшн ХХК коэффи циэнт 2030 оны түвшинд 3,28, 2040 онд 3,4 тус тус

Ерөнхий инженер Улаанбаатарт одоо байхаар тооцсон.

Ш.Төрбат хэд байна? 2030 онд

хэд болох вэ? 2040

онд хэд болох вэ?

43 Я.Туул Нийслэлийн хүн ам Улаанбаатар хотын хувьд усны эх үүсвэр

2,3 сая болоход түвэгтэй асуудлуудын нэг юм. Төлөвлөлтөөр

ундны усны эх одоо байгаа усны нөөцөө ариг гамтай
үүсвэрүүдээ яаж ашиглах бодлого баримтална. Газрын гүний

шийдэх гэж байна усаар зөвхөн хүн амын унд ахуйн хэрэглээг,

вэ? Одоогоор 7 эх үйлдвэр аж ахуйн газрын техникийн усны

үүсвэр байна. хэрэглээг гадаргын болон цэвэрлэгдэж

боловсруулсан саарал усаар тус тус хангахаар

төлөвлөж байна.

44 Батсүх Сүүлийн жилүүдэд Шинээр барилгажих бүсүүдэд давхрын

барилгажсан БЗД-26-р хязгаарлалтыг тавина. Төлөвлөлтөөр хотын

хороо, ХУД -т 16-с нутаг дэвсгэрийн үүргийн бүсчлэлийг тогтоож,
дээш олон давхар бүс тус бүрт заавал даган мөрдөх техник эдийн

барилга ихээр засгийн үзүүлэлтүүдийг тогтоох бөгөөд түүний

баригдаж хүн амын нэг хэсэг нь тухайн бүсийн хүн амын суурьшлын

нягтрал цаашид болон барилгажилтын нягтрал,барилгын дундаж

улам нэмэгдэхээр давхар зэрэг хот байгуулалтын үзүүлэлтүүд

байна… шинээр байна. Олон улсад нийтлэг хэрэглэдэг

барилгажиж байгаа давхар/барилгын талбай/ талбайн
бүсүүдэд давхрын хя харьцаа/FAR/,
барилгын бүрхэвч/
згаарлалт зааж өгөх барилгажилтын талбай/ харьцаа/BCR /

үү? үзүүлэлтүүдийг мөрдлөгө болгоно.

45 Жалбуу 2.3 сая оршин Нийслэл хотын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд
суугчийн ачааллыг хотжих нутаг дэвсгэрийн багтаамжийг байгаль
орчин, газрын гадаргын налуу, хөрсний инженер
даах байгаль орчих, геологийн хэв шинж, ундны усны нөөц,
суурьшлын төлөв гэх зэрэг хот байгуулалтын
газрын чадавх байга үзүүлэлтүүдэд тулгуурлан тодорхойлж байна.

а эсэх, жилийн

255мм хур тунадас

нь байгаль өөрөө

цэвэрших нөхцөлийг
хангахгүй шүүв энэ

байдлыг тооцсон уу?

46 Горгаз ХХК Технологи хөгжиж Боловсруулагдаж буй хөгжлийн ерөнхий

Цэрэнн оров байгаатай төлөвлөгөөний нэг хэсэг нь хэрэгжилтийг хангах

холбоотойгоор хууль эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох

Барилгын Норм явдал юм. Үүний дагуу одоо мөрдөгдөж буй хот

дүрмүүдэд өөрчлөлт төлөвлөлтийн норм дүрэмд, аргачилсан зааварт

хийснээр архитектор өөрчлөлт оруулах, шинээр хотыг дахин
төлөвлөлтийг хийхэд төлөвлөж хөгжүүлэх төлөвлөлтийн норм дүрэм
хялбар болно. Энэ боловсруулж мөрдөх хэрэгтэй.
чиглэлийг хот
төлөвлөлттэй яаж
тусгаж байгаа вэ?

47 Хонгор Таван шараас- Тухайн чиглэлд багтаамж ихтэй нийтийн

офицерын ордон тээврийг ашиглах хувилбарыг тооцож байгаа ба

чиглэлийн МЕТРО- харин ямар төрөл байвал оновчтой байх талаар

ны асуудал тусгах сонголт хийхээр ажиллаж байна.

уу?

48 Намсрай Нийслэлд аюултай Улаанбаатар хотын хэт төвлөрлийг сааруулах,
зорилгоор дагуул хотуудыг хөгжүүлэх бодлого
хортой үйлдвэрлэл баримтална. Энэ арга хэмжээний хүрээнд
ажлын байрыг олноор бий болгох зорилгоор
эрхлэх, ус байгалийн Улаанбаатар хотоос зарим үйлдвэрийн
нөөцөд сөрөг газруудыг гаргах бөгөөд эдгээр үйлдвэрүүдийн
тоонд байгаль орчинд сөрөг нөлөөлөхүйц
нөлөөлөхүйц үйл үйлдвэрлэлүүд багтаж байна. Мөн аюултай хог
хаягдал хадгалах, боловсруулах, устгах үйл
ажиллагаатай ажиллагаа бүхий үйлдвэрийн цогцолборыг хот
орчмын нутагт, холбогдох норм дүрэм,
үйлдвэрүүдийг стандартын шаардлага хангасан, байгаль
орчинд сөрөг нөлөөлөлгүй байршилд
шилжүүлэх байгуулахаар тооцож байгаа бөгөөд одоогийн
байдлаар тохиромжтой байршлыг хараахан
төлөвлөлтийн тогтоогоогүй байна.

шийдэл байна уу.
Бүтээн байгуулалт,

хотжуулах

барилгажуулах

төлөвлөлтүүдийг

хэрэгжүүлэхэд

шаардлагатай

барилгын
материалын
Туул голын сав газрын дагуух барилгын
үйлдвэрийн нөөц
материалын түүхий эдийн олборлолт нь хотын
ашиглалтыг хэрхэн
байгаль орчинд сөрөг нөлөө үзүүлж буй үйл
тооцож төлөвлөсөн
ажиллагаа болох тул хотын зүүн хэсэг Налайх
бэ. нөөцийн үнэлгээг
дүүрэгт шилжүүлэхээр төлөвлөж
хийсэн үү.
байна.Одоохондоо нөөцийн талаарх тодорхой
мэдээлэлгүй тул нөөцийн үнэлгээ хийгдээгүй.

49 Т.Ергулан Ундны усны аюулгүй Бид “Хот, суурины ус хангамж, ариутгах
байдал хөрсний усны татуургын ашиглалт үйлчилгээг зохицуулах
бохирдлын талаар? зөвлөл”-ийн 2019 онд боловсруулсан ундны
усны чанарын судалгаа, дүгнэлт, зөвлөмж
нэртэй нийслэлийн 9 дүүргүүдийн хэмжээнд
гаргасан судалгааны тайлан материалуудтай
танилцаж байгаа ба цаашид төлөвлөлтийн
шатанд бохирдол ихтэй байгаа ус түгээх байр
шугам сүлжээнд тохирсон төлөвлөлтийг

хийхээр ажиллаж байна.

Мөн УБ хотын гэр хорооллын айл өрхийн нүхэн

жорлон хөрсний усны бохирдолд ихээхэн

нөлөөлж байгаа тул гэр хорооллын АОЗ-н

төлөвлөлттэй уялдуулан төвлөрсөн ариутгах

татуургын шугамд айл өрхүүдийг холбох
төлөвлөлт хийхээс гадна зуслангийн бүсүүдэд

бие даасан бага оврын ЦБ, соруулдаг цооног,

септик системийг норм дүрмийн дагуу

төлөвлөнө.

50 "Монголын Улаанбаатар хот нь Өмнөд болон хойд хөрш улсыг холбосон хийн
хийн түлшний
холбоо" ТББ дулаан болон эрчим шугам болон, Багануурын хий боловсруулах
Н.Баатардорж
хүчний дутагдалд орж үйлдвэрийг ашиглалтад орсон тохиолдолд хаяа
51 НГЗБАБ.
Ундрах хүн амын төвлөрлөөс дагуул хот, УБ хотын хэсэгчилсэн, бие даасан

шалтгаалан агаар, дулааны эх үүсвэрүүдэд холбож түлшний

хөрс, усны чанар хэрэглээг хангана. Мөн Монголын хийн түлшний
доройтож байгаа нь холбооны Удирдах зөвлөлийн дарга,

сая илтгэлээр Н.Баатаржав захирлын өгсөн саналын дагуу

харагдаж байна. хийн түлшний холбоо дэмжиж, зөвшөөрч байгаа

Өндөр хөгжилтэй “Дашваанжил” ХХК-ийн төлөвлөсөн хийн

болон хөгжиж буй хангамжийн хот байгуулалтад хэрэглэх

хотуудын туршлагыг төлөвлөгөөг авч судлан төлөвлөлтийн шийдэлд

харахад дутагдаж буй тусгаж ажиллах болно.
дулаан, эрчим хүчний

эх үүсвэрээ хийн

түлшний эх үүсвэрээр

орлуулан нөхөж

хотынхоо өмнө

тулгамдаж буй орчн

бохирдлын асуудлыг
ихэвчлэн шийдэж

байна. Харин 2040 он

хүртэл хөгжүүлэх

ерөнхий

төлөвлөгөөний төсөлд

Улаанбаатар хотын

дулаан, эрчим хүчний

дутагдлыг шинэ эх
үүсвэр буюу хийн

түлшний бие

даасан болон нэгдсэн

эх үүсвэрээр нөхөх,

улмаар агаар, хөрс,

усны чанарыг

сайжруулах чиглэлээр
ямар шинэ концепц

төлөвлөж байгаа вэ?

Суурьшлын бүсээс Хотын орон зайн төлөвлөлтийг хот
гадна зөвшөөрөлгүй байгуулалтын дараах үйл ажиллагаанд

шинээр суурьшлууд тулгуурлан боловсруулж байна. Үүнд:

үүссэн байгаа, - Хэвээр хадгалж, шинэчлэн сайжруулах
эдгээрийг хэрхэн нутаг дэвсгэр
шийдвэрлэх, одоо
- Дахин төлөвлөж хөгжүүлэх нутаг дэвсгэр
байгаабодит

суурьшлын хүрээнд - Шинээр барилгажуулан,шинэ суурьшил
шинэчлэх боломжтой үүсгэх нутаг дэвсгэр
юу?

Дахин төлөвлөж хөгжүүлэх нутаг дэвсгэрийн
хэмжээнд зөвшөөрөлгүй үүссэн суурьшлуудыг

төлөвлөлтийн шийдэлтэй уялдуулан уян
хатан/нүүлгэн шилжүүлэх, үлдээх/

шийдвэрлэнэ.

52 Энхцолмон 1. 2040 оны 1) Гэр хорооллын нутагдэвсгэрт дахин

төлөвлөлтөө төлөвлөж хөгжүүлэх хот байгуулалтын үйл

гэр хорооллын ажиллагаа явуулснаар гэр хорооллыг нам

эзлэх талбай давхрын эдэлбэр газартай болон дунд давхрын

хэдэн хувиар нийтийн орон сууцны суурьшил болгон
буурна гэж хөгжүүлснээр одоогийн гэр хорооллын эзлэх

үзэж байгаа талбайг үе шаттайгаар 50% гаруй хувиар

вэ? бууруулна. Дахин төлөвлөлтөд хамрагдаагүй

2. Дулааны гэр хорооллын нутагт дэвсгэрт газаршинэчлэн

арлын тооцоо зохион байгуулах үйл ажиллагаа явуулах

гаргасан замаар сайжруулсан сууцны хороолол болгон

байна, ямар өөрчилж хөгжүүлнэ.Сайжруулсан сууцны
арга хэмжээ суурьшил нь нийгмийн дэд бүтцийн
авахаар үйлчилгээ, боловсронгуй хучилттай гудамж зам

төлөвлөж гэрэлтүүлгийн хамт байхаас гадна, гадна

байна вэ? инженерийн дэд бүтцийн хангамжид холбогдох

бололцоог олгох айл өрх өөрийн эзэмшлийн

талбай тохижуулах, байшингийн гадна өнгө

үзэмж, дотоод тохижилт, ИД-д холбох асуудлыг

өөрсдөө хариуцна.

2) Хотын хэмжээнд эрчим хүчний хэрэглээг

оновчтой болгох зорилгоор тухайн хэсэгт

баригдах барилга байгууламжуудад нарны зай

хураагуур байрлуулж, нарны эрчим хүчийг

тодорхой хэмжээнд ашиглаж, хэмнэлт гаргана.

53 Ц.Ариунзаяа Шинээр баригдах Ерөнхий төлөвлөгөөний шийдэлд Улаанбаатар

төслүүдэд саарал хотод саарал усны шугамтай байхаар төлөвлөж

усны системийн байна. Шинээр баригдахаар төлөвлөгдөж буй
төлөвлөлт хийхээр барилга байгууламжуудад саарал усны шугам

төлөвлөж байгаа төлөвлөх шаардлагыг төлөвлөлтийн норм

юу? дүрэмд тусгаж өгснөөр хэрэгжүүлнэ.

Хэрэгжүүлэх арга хэмжээний зөвлөмжид

инженерийн дэд бүтцийн төлөвлөлтийн

холбогдох норм дүрэмд саарал усны

хэрэглээний талаар нэмэлт шаардлага,

заалтуудыг оруулах, саарал усны стандартыг
тогтоох талаар тусгана

54 Ганболд Олон талаас нь УБХЕТ-2040-ийн хэлэлцүүлгийг мэргэжлийн

Өлзийбүрэн өргөн цар хүрээтэй байгууллага, олон нийтийн дотор өргөн хүрээтэй

судалгаа хийж хэлэлцүүлэг явуулж санал бодлыг нь тусгаж байна.

мэдээлэл Одоогоор боловсруулалтын шатанд явагдаж

цуглуулсныг байгаа боловч МАЭ-р хэд хэдэн удаа
байна. хэлэлцүүлэхээр төлөвлөж байна. Хугацааг жич
сайшааж хот зарлана.
Гэхдээ
төлөвлөлт,

архитектурын суурь

шийдэл, концепц нь

зөв, цэгцтэй болсон

эсэхийг хэлж

мэдэхгүй, эргэлзэж

байгаа юм. Иймд
Хот төлөвлөгч-

Архитекторуудтай

хэзээ хэлэлцүүлэг

зохион байгуулах
гэж байна?
Хотын"архитектур,
замын сүлжээ" бусад
туслах асуудлуудэд
дарагдаад байна.
Үүнийг яаж
ойлгож байна вэ?

55 Surface46 Үерийн гамшгийн Дараах шийдлүүдийг тусгахаар ажиллаж байна.
5082Laptop2 i7 эрсдэлээс сэргийлэх Үүнд: Улиастай Сэлбэ Дунд Толгойт Туул голын
томоохон ямар шийдэл хамгаалалтын даланг өргөтгөн шинэчлэх

байгаа вэ, урьд - Одоо байгаа үерийн сувгуудад засвар

томоохон үерийн шинэчлэлт хийх

гамшиг болж байсан - Халиа дошин үүсэхээс хамгаалж
бүсэд олон орон боломжит газар нуур цөөрөм байгуулах

сууцтай хороолол - Хуурай сайруудад бэхэлгээ доторлогоо

хотхонууд одоо байгаа. хийх

- Суурьшил үүссэн бүсэд лаг хагшаас

орохоос хамгаалж тосох байгууламж

төлөвлөх

- Үерийн эрсдэлтэй бүсэд буусан айл

өрхийг нүүлгэх хамгаалалтын зурвас

тогтоож дагаж мөрдүүлэх

- Хамгийн гол нь төлөвлөлт,ашиглалт

хариуцсан нэгдсэн бодлогын
байгууллагатай болох хэрэгтэй.

56 Цэвэлмаа Тогтвортой хөгжлийн Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд, ногоон

зорилтууд, ногоон хөгжлийн бодлоготой хэрхэн уялдуулан

хөгжлийн бодлоготой төлөвлөлтийн шийдлүүдийг дараах чиглэлээр

хэрхэн уялдах вэ? гаргаж байна.
Тодорхой арга
Байгаль орчны бохирдлыг бууруулах чиглэлээр:
хэмжээнүүд юу тусгах Хог хаягдлын менежментийг боловсронгуй болгон
вэ? байгаль ээлтэй технологи бүхий хог боловсруулах

үйлдвэрүүдийг хотын 3-н цэгт төлөвлөж байна.

Байгалийн унаган төрхийг хадгалж, экологийн
тэнцвэрт байдлыг хангах: нийслэлийн нутаг
дэвсгэрийн хэмжээнд экологийн коридоруудыг
төлөвлөж байна.

Иргэндээ ээлтэй, эрсдэл аюулгүй, нийгмийн
үйлчилгээний тэгш орчин нөхцөлд амьдрах
таатай орчинг бүрдүүлэх:

Нийгмийн үйлчилгээний барилга
байршлыг
байгууламжуудыг тоо хэмжээ,

тодорхойлж байна.

Хүний хөгжлийг дэмжиж, эрүү чийрэг,
ёс суртахуунтай бүтээлч иргэнийг төлөвшүүлэх:

Спортын барилга байгууламжуудын тоо
хүртээмжийг нэмэгдүүлэх төлөвлөлтийн арга
хэмжээ төлөвлөсөн.

Соёл урлагын барилга байгууламжуудын
сэргээн засварлах, шинээр барьж байгуулан
хүртээмжийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээг
төлөвлөж байна.

Сайн засаглал, хууль эрх зүйн тогтвортой

орчинг бүрдүүлэх:

УБХЕТ-2040 -ийг хэрэгжүүлэхэд улсын хэмжээнд
хот төлөвлөлт, байгуулалтын үйл ажиллагааг
боловсронгуй болгон орчин үеийн шаардлагад
нийцүүлэн хөгжүүлэх засаглал, хууль эрх зүйн
тогтолцоог боловсронгуй болгох арга
хэмжээнүүдийг тусгасан.

57 НГЗБАБ. Улаанбаатар хотын 2040 оны түвшинд Улаанбаатар хотыг байгаль
Ундрах орчинд ээлтэй хот болгохоор төлөвлөж байгаа
ундны усны эрүүл тул Улаанбаатар хот,хот орчмын нутаг
дэвсгэрийн хэмжээнд гол усны хамгаалалтын
ахуйн хамгаалалтын бүсийг хуулийн дагуу тогтооно. Хамгаалалтын
ногоон зурваст орсон суурьшлыг чөлөөлж
асуудлыг ногоон байгууламж, парк цэцэрлэг болгон
хөгжүүлнэ.Тухайн зурваст үүссэн одоогийн гэр
шийдвэрлэх, хорооллын суурьшлыг нүүлгэн шилжүүлэх арга
хэмжээг уян хатан байдлаар үе шаттайг авах
хамгаалалтын бөгөөд зайлшгүй үлдээх шаардлагатай хэсэгт
зөвшөөрөгдөх, хориглох, ашиглалтын горим,
зурвасыг бодит дэглэмийг мөрдүүлэх бүсчлэл тогтооно. Харин
болгох, зөвшөөрөлгүй үүссэн суурьшлын хувьд
холбогдох хуулийн дагуу чөлөөлөх арга хэмжээ
хамгаалалтын авахаар тооцож байна. Уян хатан гэсэн
ойлголтод газар ашигласны төлбөрийг
зурваст олголт ялгавартай тогтоох, эко жорлон ашиглах гэх
зэрэг ойлголтуудыг хамруулсан болно.
хийгдсэн газар

эзэмшигч, өмчлөгч

ашиглагчдын эрхийг

хөндөхгүйгээр

хамгаалалтын
зурваст баримтлах

дэглэм тогтоох,

үерийн ус болон

бусад байгалийн

хохирол учрахад

хохирлыг төр

хариуцахгүй байх,
хамгаалалтын

зурвасыг шинэчлэх

салаа гол, горхи,

цутгал, булаг шанд,

бургас, зохиомол

үүсгэвэртэй усны

систем тооцож
тогтоох гэх мэт

шийдлүүд тусгасан

уу /Жишээ нь:

Нэгэнт суурьшил

үүссэн гэр хороолол

нь нүүлгэн

шилжүүлэлт хийгдэх

боломжгүй бол

тухайн ундны усны
хамгаалалтын

зурваст өртсөн

иргэн, хуулийн

этгээдийн нүхэн

жорлонг эко

жорлонгоор солих,

хог хаягдлыг ил
задгай хаяхгүй байх

нөхцөл бүрдүүлэх,

газрын төлбөр болон

бусад татварыг

өндөр тооцох г.м

тодорхой дэглэм

тогтоон амьдрах

нөхцөл бүрдүүлэх
хэрэгтэй байгаа гэж
харж байна/

58 Хүрэлшагай Гэр хороолол чинь Нийслэл хотын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хот
геологийн зөөгдлийн суурингуудыг хөгжүүлэх нутаг дэвсгэрийн
59 Сарангэрэл
/Дашваанжил бүсэд, барилгажсан хэмжээнд урд өмнө хийгдсэн судалгааны
ХХК/
хэсэг чинь геологийн материалуудад түшиглэн шинээр үүсэх болон
60 Ц.Ариунзаяа
хэсэгт байрлаж хэвээр хадгалж, шинэчлэн хөгжүүлэх суурьшил
61 Surface46
5082Lapto p2 i7 байгаа. Өөрөөр бүхий нутаг дэвсгэрт баригдах барилга

хэлбэл байгалийн байгууламжуудад тавигдах техникийн

үйл явц, хүчин шаардлага зөвлөмжүүдийг гаргана.

зүйлийн эсрэг
төлөвлөлтийн

алдааг яаж засах гэж

байна.

УБ хотын салхин Цагаандавааны орчинд дахин төлөвлөлт хийж
эко парк байгуулж, хог хаягдлыг ангилан ялгалт,
дээр байдаг анхан шатны боловсруулалт хийснээр
үйлдвэрийн түүхий эд бэлтгэх бөгөөд хаягдлыг
Цагаандаваа, технологийн өндөр хэмд шатаан эрчим хүч
гаргана.
Улаанчулуутын
Даландавхрын оршуулгын газрын хувьд
хогийн цэг, оршуулгын үйл ажиллагаа явагдахгүй, харин
дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлснээр
Даландавхарын хүндэтгэл, дурсгалын цэцэрлэгт хүрээлэн
болгож хөгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Газар
оршуулгын газрын чөлөөлөх үйл ажиллагаа явагдахгүй гэсэн
газрыг чөлөөлж, тооцоололтой байна.

зориулалтыг

өөрчлөх асуудал

хэдэн онд багтаж

шийдэгдэхээр байна

вэ?

Хэрлэн-Говь, Орхон- Хэрлэн-Говь, Орхон-Говь төслүүд нь
Говь, Туул- нийслэлийн нутаг дэвсгэрт хамрагдахгүй байх
Улаанбаатар гэх тул УБХЕТ-2040 төлөвлөлтийн шийдэлд
төслүүд хэрэгжих үү? хэрэгжих, үгүй гэсэн ойлголт байхгүй. Харин
Туул-Улаанбаатар гэсэн төслийн хувьд “Туул
усан цогцолбор”-н тухай бол 2040 оны
түвшинд Улаанбаатар хотын хүн амын усан
хангамжийг сайжруулах арга хэмжээний
хүрээнд хэрэгжинэ гэсэн тооцоололтой байна.

Хотын агаарыг цэвэр Хотын агаарын бохирдлыг бууруулах арга
байлгах талд хэмжээний хүрээнд:
Дорвитой голлох
шийдэл нь юу вэ, 1. Сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг
нэмэгдүүлэх

2. Сайжруулсан чанарыг сайжруулж,
хүртээмжийг нэмэгдүүлэх

3. Байгалийн хийн түлшний хэрэглээг
нэмэгдүүлэх бодлого баримтална

4. Тээврийн хэрэгслийн хэрэглээг

бууруулж, чанарыг сайжруулах

/шинэ автомашины тоог нэмэгдүүлэх/

62 Бат-Эрдэнэ Нийслэлийн хүн Нийслэл хотын хүн амын өсөлтийг

амыг саармагжуулахын улсын хэмжээнд 30 гаруй мега
саармагжуулах төсөл хэрэгжүүлснээр нийслэлийн хүн амыг 35%

талаар төлөвлөлт хүртэл бууруулахаар одоогоор боловсруулалтын

хийгдсэн үү? шатанд байгаа Монгол улсын хүн амын нутагшил

суурьшлын ерөнхий төлөвлөгөөнд урьдчилсан

байдлаар тусгагдан тул үүнийг дагана. Харин

Улаанбаатар хотын хүн амын өсөлтийг

саармагжуулахын 14-н дагуул хот суурингуудыг
хөгжүүлж, ажлын байрыг олноор бий болгосноор

нийслэлийн төлөвлөлтийн хүн амын 30 орчим

хувийг дагуул хот суурингуудад байршуулахаар

тооцож байна. Ийм арга хэмжээ авснаар

Улаанбаатар хотын төвлөрлийг задалж, хүн амын

өсөлтийг саармагжуулна.

63 Энэхүү Төлөвлөлтийн шийдлээр Улаанбаатар хотын

төлөвлөгөөний нутагт хэвээр хадгалж шинэчлэн сайжруулах

хүрээнд Cэргээн талбарыг тооцсон. Энэ талбарт хотын түүх,

засварлагдах ямар соёлын дурсгалт барилга байгууламжуудыг

ямар байшин хадгалж үлдээх бөгөөд сэргээн засварлах

барилга орсон ажлуудыг үе шаттай хийхээр төлөвлөсөн.
байгаа вэ эсвэл Байгалийн түүхийн музейн барилга нь

бас л нураах архитектурын дурсгалт барилга гэсэн ангилалд

шаардлагатай орохгүй бөгөөд хэдэн удаа давтагдан/Санхүү

барилга байшин эдийн засгийн сургууль, Багшийн сургууль г.м/

байна уу, мөн баригдсан барилга тул буцаан

Байгалийн түүхийн барих шаардлагагүй.

Музейг буцаан
барих ажил үүнд

Батцэцэг багтаж байна уу?
64 Батсайхан Гэр хорооллын УБХЕТ-20140 -н төлөвлөлтийн шийдэлд нийслэл
нөхцөлд айл бүрт хотын хэмжээний хог хаягдлын менежментийг

3-4 өнгийн хогийн хэрхэн шийдвэрлэх талаар төлөвлөлтийн

савыг олгож хог шийдлийг гаргаж байгаа бөгөөд гэр хорооллын

ялгаж ангилж нөхцөлд айл өрх бүрийн хог хаягдлын асуудлыг

хаях төлөвлөгөө нь тодорхой төсөл хэрэгжүүлэх арга хэмжээний

энэхүү төсөлд хүрээнд тооцож болно.

багтсан уу?

65 Одоо төлөвлөж Төлөвлөлтөөр зорчигч тээврийн 60-с дээш

буй шинэ хувийг нийтийн тээврээр гүйцэтгэх ба нийтийн
Автобуснуудад
тээврийн зогсоолуудыг стандартын дагуу барьж
дугуй болон байгуулна. Сонголт хийж худалдан авах нийтийн

тэргэнцэртэй хүнд тээврийн автобуснуудад олон улсад нийтлэг

зориулсан орон тавигддаг стандартын шаардлага, нөхцөлүүдийг

зайг бий болгох тавьж хэрэгжилтийг хангуулах эрх зүйн арга

нөхцөлийн ав ч хэмжээг тусгахаар төлөвлөж байна.

үзэх нь мөн
багтсан уу?

66 Алтансүх Концепцын хүрээнд Концепцын 6-н чиглэлүүд давхцахгүй бөгөөд
Жамбаа 6 чиглэл нь ШУ-ны аргачлалаар тодорхойлох боломжтой
гэж үзэж байна.
давтагдсан юм уу ...

мэргэжлийн

ШУ аргачлаар

тодорх ойлох

боломж байгаа юу?

67 iPhone Хүн амын нягтрал Хотын барилжилтыг дэмжих 35206
68 Я.Туул
нягтарсан хэсэгтээ га газар нутгийн хэмжээнд хүн амын суурьшлын

1700 хүн/га гэж нягтрал тэнцвэргүй байгаа одоогийн нөхцөл

яригдлаа, энэ байдлыг арилгах төлөвлөлтийн шийдэл гаргаж
барилгажсан хэсг байна. Урьдчилсан байдлаар хотын нутаг

ийн хүн дэвсгэрийг төлөвлөлтийн 117-120 -н нэгжид
хуваан хөгжүүлэхээр тооцон төлөвлөж байгаа
амын нягтралыг

хэрхэн бууруулах бөгөөд нэгж тус бүрт техник эдийн

төлөвлөлт хийгдэж засгийн үзүүлэлтүүдийг гаргана. Одоогийн

байгаа вэ? Одоо байдлаар суурьшлын нягтрал хэтэрсэн

байгаа гэр хэсгүүдэд нийтийн оронзайг нэмэгдүүлэх ба
шинээр нэмж барилгажуулахгүй. Гэр
хорооллыг бас орон
сууцжуулж, барилга хорооллын байршлаас хамаарч дахин

хоорондын зай төлөвлөлтийн болон газар шинэчлэн зохион

хэмжээг авч, газар байгуулах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ.Дахин

олголтон дээр төлөвлөлтөд хамрагдах хэсэг нь нам давхрын

хяналт тавьж эдэлбэр газартай болон дунд, өндөр

ажиллахгүй бол ийм давхрын нийтийн орон сууцаар

нөхцөл дахин үүснэ барилгажина. Харин газар шинэчлэн зохион
гэж бодож байна. байгуулах талбарын хувьд нам давхар болон

Энэ талаар гэр хороолол хосолсон сайжруулсан сууцны

дэлгэрэнгүй тайлбар хороолол болгон хөгжүүлнэ. Барилга

өгч тус болно уу? хоорондын зай, газар олголтын хувьд

хэсэгчилсэн ЕТ, барилгажилтын төслийн

хүрээнд хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний

шийдэлд тулгуурлан нарийвчлан тогтооно.

Улаанбаатар хотын Боловсруулагдаж буй энэ ерөнхий
хувьд хог хаягдлын
менежмент хамгийн төлөвлөгөөний байгаль орчны бүлэгт хог
чухал шүү. хаягдлын менежментийн талаар дэлгэрэнгүй
Улаанчулуутын
хогийн цэгийн дурдагдсан. Харин тодруулан асууж
асуудлыг цаашид
яаж шийдэх гэж буй Улаан Чулуутын хогийн цэгийг хэвээр
байна вэ?
хадгалж, хөгжүүлэх бөгөөд орчин үеийн техник

технологи бүхий хог боловсруулах үйлдвэр

байгуулахаар төлөвлөж байна. Хог хаягдлыг

өндөр хэмд шатааж цахилгаан эрчим хүч гарган

сайжруулсан суурьшлын хэрэгцээнд нийлүүлнэ.

69 Лувсанжамц Үүргийн бүсчлэл УБХЕТ-2040 -г хэрэгжүүлэх арга хэмжээний
буюу zoning хүрээнд нарийвчлан тооцож шийдвэрлэгдэнэ.

нарийвчилж Урд нь тус институт-д боловсруулж санал

хийгдэнэ гэж болгосон нийслэл хотын бүсчлэлийн дүрмийг

хариуллаа. УБХЕТ-2040 -тэй уялдуулан дахин нягтлан

Баярлалаа. тодотгож, МУ-ын БХБЯ, НИТХ-р хэлэлцүүлэн

Нийслэл дээр батлуулан мөрдүүлэх санал зөвлөмж гаргана.

хийгдэх үү? Үүргийн

бүсчлэл нь ерөнхий
төлөвлөгөөг

хэрэгжүүлэх хамгийн

чухал бичиг баримт

болно.

Үүн дээр тухайн бүсийн

иргэд, газар эзэмшигч,

хувийн хэвшлийн

оролцоог хангах нь

чухал болно. Хэрхэн

зохиох вэ?

70 Энхтүшиг УБ2040 ХЕТ-ний орон Хийгдэж байна.

зайн төлөвлөлт дээр

инновацийн стратеги
дурдагдсангүй.

Үүнтэй холбоотой

шийдэл тусгах

ажлууд хийгдэж

байгаа юу?

71 Цэвэлмаа Том хотуудад СВD Одоогоор хотын хэмжээнд сул чөлөөтэй газар

буюу бизнесийн нутаг хомс болсон. Хийгдэж байгаа ажил маань

дүүрэг байгуулагдаж, гол төлөв хотыг дахин хөгжүүлэх үйл

олон улсын ажиллагаанд тулгуурлана.1990-д оноос хойш

том корпорацууд, Улаанбаатар хотод хувийн хэвшлийн хөрөнгө
гадаадын хөрөнгө оруулалт орон сууц, олон

оруулалтаар өндөр нийтийн барилгажилтын чиглэлээр их

барилгууд босч тэдгэ хэмжээгээр орж, хувийн хэвшлийн үл хөдлөх

эрт бизнесийн таатай хөрөнгө бий болсон. Хотын төв хэсэг буюу

орчинг бүрдүүлж, улс Чойжин ламын сүм музейн орчмоор санхүү

орны хөгжилд түлхэц бизнесийн байгууллагууд төвлөрч манай хотын

өгдөг байна. Ийм хэмжээнд ажил хэргийн төв /CBD/ үүсгэсэн тул

бизнесийн дүүрэг тухайн орчныг түшиглэн дахин төлөвлөн
төлөвлөлтөд тусгах хөгжүүлэн Улаанбаатар хотын банк, санхүү,

уу? бизнесийн төв болгохоор тооцож байна.