หนังสือฮีดฮอยล้านนา

51

ศรทั ธาจะนำเอาขา วเปลือกและขา วสาร มาทานเปน ขาวลนบาตร หรอื เรียกวา “หลอ
ขา วบาตร” หรอื บางแหงเรยี กวา “ทานดอยขา ว” ตรงกลางวหิ ารปเู สอื่ กะลาไว ๒ จดุ แต
ละจดุ ตง้ั บาตรไว ๑ ลกู เมอื่ ชาวบา นนำขา วมาเทลงไปในบาตรขาวเปลอื กกองหนง่ึ และ
บาตรขา วสารกองหนึง่ กองขา วสารเรยี กวา “เงนิ ดอย” สวนกองขาวเปลอื กเรียกวา “เงนิ
คำ” ซง่ึ ขา วทไ่ี ดน พี้ ระภกิ ษสุ ามเณรจะเกบ็ ไวน งึ่ กนิ ในชวงเวลาทฝี่ นตกหนกั ออกบณิ ฑบาต
ไมได ในการทานขาวใหม นอกจากจะเปน การบชู าแมโ พสพ ขอบคณุ เทวดาอารกั ษ และ
บำรงุ พระศาสนาดว ยการใหผ ลผลติ แกว ดั แลว ยงั เปน โอกาสใหค นชุมชนแสดงความเออื้ เฟอ
ตอ ผยู ากไรห รอื ผูทปี่ ระสบปญ หาไดผ ลผลิตนอยในปนั้น นับเปนการสรา งสามคั คใี นชมุ ชน
โดยผา นพธิ ีกรรมทางศาสนาอกี ดว ย

52

๑๒.การตานกว ยสลาก

วนั เดือน ปท ่ีจดั กจิ กรรม นยิ มปฏบิ ตั กิ นั ตง้ั แตเ ดือน ๑๒ เหนอื ถงึ เดอื นยเ่ี หนอื

หรอื ตงั้ แตเ ดอื นกนั ยายน ถงึ เดือนตุลาคมของทกุ ป

ประวัตคิ วามเปนมา

ตานกว ยสลาก ตานสลาก กนิ๋ ขา วสลาก กนิ๋ กว ยสลากหรือกน๋ิ สลาก ลว นแตเ ปน
ภาษาถ่นิ ของ
ชาวลา นนาทมี่ ักมกี ารเรยี กขานแตกตางกันไปในแตล ะทอ งถน่ิ แตค วามหมายน้นั เหมอื นกนั
โดยหลักการ
อาจจะแตกตางกนั ไปบา นในเรื่องรายละเอยี ด ถาเปน ภาษาไทยเรยี กวา “ สลากภตั ”ของ
ชาวลา นนา คอื การทำบญุ อทุ ศิ สวนกศุ ลใหแ กผ ลู ว งลับ หรอื สงั ฆทาน มปี ระวตั คิ วาม
เปนมาเลา กนั วา “ ครงั้ พทุ ธกาลพระบรมโพธสิ ตั วพ รอ มพระสาวกำดเดินทางจารกิ แสวงบญุ
เผยแพรหลกั ธรรมคำสงั่ สอนของพระพทุ ธศาสนา ตลอดระยะเวลาไดม ศี รทั ธา ญาตโิ ยมนำ
อาหารคาวหวานมาถวาย ในบรรดาญาตโิ ยมเหลา นนั้
แตละคนมฐี านะแตกตางกนั คนทม่ี ฐี านะดีกน็ ำอาหารอยา ดี จำนวนมากมาถวาย สว นคนท่ี
มฐี านะยากจน
แตมีจติ ศรทั ธาใครทำบญุ กน็ ำอาหารเทา ทห่ี ามาไดม าทำบญุ ทำใหเ กดิ ความเหลอ่ื มลำ้ ในหมู
สงฆท่รี บั ถวาย พระพทุ ธองคพิจารณาเหน็ ดังนนั้ จงึ บญั ญัตวิ ธิ กี ารใหพ ระสงฆจ ับสลารบั
ถวายอาหารจากญาตโิ ยม ซึ่งเปน
วิธกี ารทยี่ ตุ ธิ รรม และความพอใจใหแ กท กุ ฝา ย และไดป ฏบิ ตั ิสบื ทอดกนั มา

53

ความมงุ หมายของประเพณี

ประเพณตี านกว ยสลาก ปฏบิ ัติในชว งทช่ี าวบา นไดท ำนากนั เสรจ็ แลว หยุด
พกั ผอ น พระสงฆจ ำพรรษาอยวู ดั ไมไ ดไ ปไหนและบวกกบั ในชว งเวลานมี้ ีผลไมส กุ เชน ลำไย
พระสงฆ สม โอ เมอ่ื ตนขา วในนาเร่มิ เขียวขจี ชาวนาทมี่ ฐี านะไมค อ ยดกี ารดำรงชวี ติ เรมิ่ ขดั
สน เมอื่ ขา วในยุงหมดกอ นฤดูกาลเกบ็ เกยี่ วจะมาถึง ดงั น้ันการตานกว ยสลากในชวงนี้ จึง
เทากบั ไดส งเคราะหค นยาก คนจนเปน สงั ฆทานไดก ุศลเอง

ขัน้ ตอนปฏิบตั งิ านหรอื พิธีกรรม

วันดา หรือวนั สกุ ดบิ หรอื วนั เตรยี ม กอ นจะถงึ วัดตานกว ยสลาก ๑ วนั

เรียกวา วนั ดา หรือวนั สกุ ดบิ วนั นจ้ี ะเปน วนั ทชี่ าวบานไดจ ดั เตรยี มขาวของไมว า จะเปน ของ
กนิ หรอื ของใชต า งๆ เรม่ิ จากเตรยี มกว ยสลาก บรรจลุ งในกว ย (ชะลอมสานจากไมไ ผข นาด
เล็ก ) แลว นำอาหารคาวหวาน อาหารแหง และของใชท จี่ ำเปน ในการดำรงชวี ติ อาทิ
ขา วเปลอื ก ขา วสาร พรกิ แหง หอม กระเทยี ม เกลอื กะป น้ำปลา หมาก พลู น้ำดื่ม
ขนม ขา วตม กลว ย สม สมดุ ดนิ สอ สบู แปรงสฟี น ยาสฟี น และยารกั ษาโรค ทจ่ี ำเปน
ฯลฯ เทา ทห่ี าไดพ รอมอาหารคาว หวาน และขา วสกุ ทพี่ ระสงฆจะนำไปฉนั สำหรับจะ
นำมาจดั ดาใสก ว ยสลาก และวนั นมี้ กั จะมญี าตมิ ติ รสหาย ท่ีอยตู า งบานมารว มจัดดา สลาก
ดว ย ซึ่งถอื วา เปน ประเพณีไดท ำบญุ รว มกนั ผชู ายจะเปน คนสานกว ยสลาก (ตะกรา ) สำ
หรบทจี่ ะบรรจใุ สข องกนิ ของใชต างๆ กว ยจะกรดุ ว ยใบตองหรอื กระดาษกไ็ ด เมอ่ื รวบ
ปากกว ยมดั เสรจ็ เรยี บรอ ย แลว จะมไี มไ ผเ หลาเปน เสน เลก็ ๆ สำหรบั เสยี บเงินท่เี ปน ธนบตั ร
เพอื่ ทำยอดกวยสลาก จะมากนอยบา งตามแกก ำลงั ศรทั ธาและฐานะ คณะศรทั ธาใดทจ่ี ะ
จดั งานประเพณสี ลากจะตอ งจดั เตรียมสถานท่ี ทำความสะอาดบา น จดั เตรยี มสถานท่ี
จัดหาขา วของใช อาหาร หรอื วสั ดใุ นการทำอาหารความหวานไวอยา งเพยี งพอ รวมทัง้ จดั
สถานที่ ทจี่ ะจดั เตรยี มกว ยสลากท่วี ดั วันนม้ี กั เรยี กวา วันเตรยี มหรอื วนั สเี ตยี น

วันตานสลาก ผจู ะถวายสลากภตั จะนำกว ยสลาก พรอ มกา นตานสลาก ดอกไม ธปู

เทียน ไปวางไว ณ สถานท่ีในบรเิ วณวัดจดั ไว เพอ่ื ทำพธิ ีทางศาสนา และถวายกว ยสลากแด
พระสงฆต ามหมายเลขทพ่ี ระสงฆจบั ได การตานสลากภตั จะเขียนคำอทุ ิศถวาย ทเ่ี รยี กวา

54

ดา นสลาก หรอื กา นตาน หรอื ใบสลาก มกั ทำดว ยกระดาษแขง็ หรอื ใบลาน เพอื่ ใหพระสงฆ
กรวดนำ้ ในสมัยกอ นนนั้ จะนำเอาใบลานมาทำเปนเสน สลาก แตปจ จบุ นั จะเขยี นลงบน
แผน กระดาษ เมอื่ นำเอากว ยสลากไปรวมกันไวท ่ีวดั แลว เสน สลากจะถกู นำมาบางสนั ปน
สว นกนั ไปในหมูของพระสงฆท ไ่ี ดน มิ นต จากจากวดั ตา งๆ รปู ละ ๕ เสน ๑๐ เสน บา ง
แลว แต กรณสี ว นหนงึ่ แบง ใหว ดั ท่ีเปน เจา ภาพกอน จะถึงเวลาเพล พระสงฆก จ็ ะนำเสน
สลากไปอาน โดยเรม่ิ จากเจา อาวาสกอ น โดยจะมกี ารเรยี กชอื่ หาเจา ของสลากนนั้ ๆ วานง่ั
อยูท ใ่ี ด เมอื่ พบแลวจะมกี ารมกี ารใหศ ลี ใหพรหยาดนำ้ อทุ ศิ สว นบญุ กศุ ลใหก บั ผลู ว งลบั เปน
อนั เสรจ็ พธิ ี กว ยสลากถกู แกะเอาขา วปลาอาหาร ออกมากนิ จะกลายเปน อาหารม้อื เทย่ี ง
สำหรบั ชาวบา นท่ีมารอรบั สำหรบั ของใชแ ละอาหารแหง ตา งๆ ชาวลา นจะเปน เอาไวใ ช
ประโยชน

กวยสลากจะมี ๒ ลกั ษณะ

๑.กว ยฉลาก เปน กว ยสลากสำหรบั ทจ่ี ะถวายทานไปใหกับผทู ่ีลว งลบั ซง่ึ ไมเ พยี งแตญ าติ
พนี่ อ งเทา นั้น อาจจะเปน เพื่อนสนทิ มิตรสหายกไ็ ด หรอื แมแ ตสตั วเลี้ยงทเี่ ราเคยรกั และมี
คุณตอ เราเมอ่ื คร้ังยงั มีชวี ติ เชน ชา ง มา ววั ควาย และสนุ ขั เปน ตน หรอื ถา ไมรวู า จะ
ถวายทานไปใหใ ครกถ็ วายทานเอาไวใ นภายหนา

๒.กว ยใหญ เปน กว ยทจี่ ดั ทำขน้ึ ใหญเ ปน พิเศษ ซงึ่ จะบรรจขุ า วของไดมากขน้ึ ถวายเปน
มหากศุ ลสำหรบั คนทม่ี กี ำลงั ศรทั ธาและฐานะดี เปน พลวปจ จยั นบั วา ไดก ศุ ลแรงสงิ่ ทนี่ ำมา
บรรจุใสใ นกว ยสลาก เพ่ือจะนำไปถวาย ไดแ ก ขา วสาร บหุ รี่ กะป น้ำปลา เกลอื
กระเทยี ม หอม นำ้ ขนม ขา วตม ขาวนงึ่ จนิ้ ทอด เมย่ี ง พรกิ แหง ไมขดี ไฟเทยี นไข สบู ยาสี
ฟน สมดุ แปรงสฟี น ดินสอ ผลไมต า งๆ และทสี่ ำคญั คอื เงนิ สำหรับ ทจี่ ะทำยอดของกวย
สลาก

สลากทม่ี กั จดั ทำข้นึ เปน พิเศษ อกี อยา งหนง่ึ คอื สลากโชค มกั จะเปน สลากของผูทมี่ ี
ฐานะระดบั เศรษฐี (บางคน) ทต่ี อ งการทำบุญอทุ ศิ สว นกศุ ลไปใหก บั บดิ ามารดา หรือญาติ
ผใู หญท ไ่ี ดล ว งลบั อนั เปน การแสดงออกถงึ ความกตญั รู คู ุณคน สลากโชค มกั ทำเปน ตน
สลากทส่ี งู ใหญส ำหรบั ทจี่ ะนำเอาวตั ถสุ ง่ิ ของเครอ่ื งใชต า งๆ ผูกมัดตดิ กับตน สลาก เชน ผา หม
ทน่ี อนหมอน หมอ นง่ึ ไหขา ว หมอแกง ถว ย ชาม ชอ น รม เคร่อื งนมุ หม อาหารแหง ตา งๆ
และเงนิ ธนบัตรชนิดตา งๆ ตน สลากจะมกี ารประดบั ตกแตง ใหสวยงามกวา สลากธรรมดา

55

กอ นทจ่ี ะนำกวยสลากไปรวมกนั ทวี่ ดั ตอ งเขยี นเสนสลากเสยี กอ น ตวั อยาง เชน “ ศรทั ธา
หมายมีนายบญุ มนี างคำมา ถวายตานไปหาพอ อยุ ตาแมอ ยุ เฟยผลู ว งลบั ขอหื้อไปรอด ไป
เถงิ ” เปน ตน

56

13.ประเพณยี ่เี ปง

ประเพณีย่เี ปง " หรอื ประเพณเี ดอื นยี่ หรอื ประเพณลี อยกระทงแบบลา นนา ในภาษาคำ

เมอื งของทางเหนือ "ย"่ี แปลวา สอง และคำวา "เปง" หมายถงึ เพญ็ หรอื พระจนั ทรเ ตม็ ดวง
ดังนน้ั จึงหมายถงึ ประเพณพี ระจนั ทรเตม็ ดวงในเดอื นสอง โดยในพงศาวดารโยนกและจาม
เทวี มบี นั ทกึ วา ครง้ั หนงึ่ ไดเ กิดอหวิ าตกโรคขนึ้ ในแควน หรภิ ุญไชย (หรอื หรภิ ญุ ชัย) ทำให
ชาวเมอื งตอ งอพยพไปอยเู มอื งหงสาวดี นานถงึ 6 ป จงึ จะเดนิ ทางกลบั มายงั บา นเมอื งเดมิ
ได เม่ือเวลาเวยี นมาถงึ วนั ทจ่ี ากบา นจากเมอื งไป จงึ ไดม กี ารทำกระถางใสเ คร่ืองสกั การบชู า
ธูปเทยี นลอย ลอยตามนำ้ เพ่อื ใหไ ปถงึ ญาตพิ นี่ อ งทล่ี ว งลบั ไป เรยี กวา การลอยโขมด หรอื
ลอยไฟ

ประเพณยี เ่ี ปง จะเรม่ิ ตง้ั แตว นั ขนึ้ 13 คำ่ ซึง่ ถอื วา เปน "วนั ดา" หรอื วนั จา ยของเตรียมไป
ทำบญุ เลยี้ งพระท่ีวดั ครนั้ ถึงวันขน้ึ 14 คำ่ พอ อยุ แมอ ยุ และผมู ศี รทั ธากจ็ ะพากันไปถอื ศลี
ฟง ธรรม และทำบญุ เลีย้ งพระทว่ี ัด มกี ารทำกระทงขนาดใหญต ้งั ไวทลี่ านวัด ในกระทงนน้ั จะ
ใสข องกนิ ของใช ใครจะเอาของมารว มสมทบดว ยกไ็ ด เพ่ือเปนทานแกค นยากจน และในวนั
ข้ึน 15 คำ่ จงึ นำกระทงใหญท ว่ี ดั และกระทงเลก็ ๆ ของสว นตวั ไปลอยในลำน้ำ ในงานบญุ

ยีเ่ ปง ยงั มกี ารเทศนม หาชาต(ิ พธิ ตี ้งั ธรรมหลวง)หรอื ภา ไมม พี ิธตี ง้ั ธรรมหลวงกจ็ ะเทศนธ รรม
เรือ่ ง “อานิสงสต านผางประทปี ”กไ็ ด ผคู นจะออกมาตกแตง บา นเรอื น วัดวาอาราม และ
ถนนหนทาง ดว ยตนกลว ย ออย ทางมะพรา ว ดอกไม ตงุ ชอ ประทปี และชกั โคมยีเ่ ปง แบบ
ตา ง ๆ ขน้ึ เปนพทุ ธบชู า ยามคำ่ คนื จะมกี ารจุดโคมลอย ปลอ ยขน้ึ สูทอ งฟา เพอ่ื บูชาพระเกตุ
แกวจฬุ ามณี บนสรวงสรรคช นั้ ดาวดงึ ส จดุ เดน ของงานนอี้ ยทู กี่ ารปลอย โคมลอย ขน้ึ ไปใน
ทอ งฟา โดยเชอ่ื กนั วา เปลวไฟในโคมเปน สญั ลกั ษณข องความรู และแสงสวา งทไี่ ดร บั จาก
โคม จะสง ผลใหด ำเนนิ ชวี ติ ไปในทางที่ถกู ตอ ง

57

ภาพประเพณีย่ีเปง

58

14.การทำบุญวนั พระ
วนั ศีลวดั หนองครก

การบำเพญ็ บญุ ในวนั พระ ๑๕ของชาวพทุ ธภาคเหนอื บา นหนองครกการทำบญุ วนั
พระตามประเพณขี องทางภาคเหนือมขี น้ั ตอนต้ังแตต น จนจบอยา งไร โดยเนนท่ีบท
สวด พทุ ธชยั มงคลคาถา (พาหงุ มหากา ภวตสุ พั )ฺ พรอ มคำแปลดว ย ขนั้ ตอนพธิ กี ารในวนั
พระตามที่ปอู าจารยและชาวบา นไดป ฏบิ ตั ติ ามกันมาตั้งแตอ ดีตมาจนถงึ ปจ จบุ นั

๑. วันพระขึน้ หรอื แรม ๑๕ คำ่ ของวนั เขา พรรษาและชว งปใหมเ มอื งหรอื ชว งออก
พรรษา ตอนเชา มดื เวลาประมาณตี ๕ ถึง ๗ โมงเชา ชาวบา นมักจะนำอาหารทที่ ำ
เปนพิเศษเพ่อื ไปถวายทานเพอื่ อทุ ศิ ถวายใหก บั ญาตผิ ทู ต่ี ายไปแลว เรยี กวา กา รตาน
ขันขา ว ชาวพทุ ธจะนำอาหารทีเ่ ตรียมไวป ระกอบดวย ขา วสกุ กบั ขา วสกุ ขนมสด
ขนมแหง ธูป เทยี น ดอกไม นำ้ หยาด(นำ้ เพอ่ื ใหพ ระไดใ ชก รวดอุทศิ ใหก บั ผตู าย)
รายชอ่ื ผทู านและบคุ คลทเี่ สยี ชวี ิตแลว และทข่ี าดไมไ ดค อื ซองปจจยั ตามกำลงั
ศรทั ธา มาประเคนใหพระทา น พระทา นกจ็ ะประกอบพธิ ดี ว ยตวั เอง โดยทา นจะมคี ำ
กลา วเพอ่ื อุทิศใหก บั ผตู ายหลงั จากน้ันพระจะกลา ว "คำตานขนั ขา ว" ดงั ตวั อยา งดงั นี้

เอวงั โหตุ ดหี ลี อชั ชะในวนั นกี้ ็เปน วนั ดี เปน วนั สะหลี ศภุ ะมังคะละอนั ผาเสรฐิ ลำ้ เลศิ ย่งิ กวาวนั
และยามตงั หลาย บัดนห้ี มายมมี ลู ะศรทั ธา นาย/นาง(ช่ือผนู ำอาหารมาถวาย)...............ไดต กแตง
แปง พรอมนอมนำมายงั มธุบปุ ผาราจาดวงดอก เขา ตอก ดอกไม ลำเตยี น โภชนะอาหารสำรบั หนงึ่
มาถวายกับตน ตว๋ั ลกู ศษิ ยซ ะหลี สพั พญั พู ระพทุ ธเจา บดั นกี้ ไ็ ดอ วา ยหนาฮบั เอาไวแ ลว ยงั บอ เตา
เตอ่ื นนั้ หนา บญุ กณุ ตานตงั หลาย มวลฝูงนี่ เพอ่ื ต่ีจะอตุ ิสะสวนบุญกุณตานตังหลาย ไปหาผจุ ตุ ิตา ย
ไปสูปาระโลกปายหนา อนั มนี ามะกร จอื่ วา (ชอื่ ผทู ตี่ ายไปแลว ตามรายชอ่ื )......................แมน วา ตน
ตว๋ั ของนาย/นาง.....................ไปตก อยูตใี่ กลก็ขอหือ้ มาฮบั เอาโดยเร็วตันใจ แมนวาไปตก อยตู ไ่ี กล

59

มาบอ ไดไ ปบอ รอด ผขู า (อาตมา)กข็ อฝากยอดมเหสกิ า เตวะบตุ ร เตวะดา พระยาอนิ ทรพ ระยา
พรหม พระยายมราช ตน จดเสน ก้นั นำหยาดหมายตาน หือ้ ไปลอดเถงิ เตงิ ยงั ผตู จ่ี ตุ ติ า ยไปแลว น้ัน
หอ้ื ไดกนิ๋ ไดบ รโิ ภค ไปลอดแมเ จา กข็ อห้ือผากฎ(ปรากฏ)เปน ดงั่ ขาวงาย ไปลอดแมข วายกข็ อหอื้ ผา
กฎเปน ดง่ั แผน เส้ือและผา ไปลอดแมห ลา กข็ อหอ้ื ผากฏเปน ดงั่ ขา วตพ๊ิ ย( ขา วทพิ ย) นำ้ ตพิ๊ ย( นำ้
ทพิ ย) สบิ ประกา รจงุ จกั มีเตย้ี งแตด ีหลเี ตอ ออ... ยถา...สพั พ.ี .สขุ งั พลัง"(ตอ ดวยคำกรวดนำ้ พรอ ม
กบั นำน้ำทเ่ี จาภาพเตรยี มมานน้ั กรวดใสภ าชนะทรี่ องรบั ไปพรอ มกัน)

60

๒. จากน้ันเมอ่ื เวลาประมาณ ๐๖.๓๐ น. ตอนเชา ปอ อาจา รย ตฆี อ งนมิ นตพ ระลงมาสู
วหิ ารและพระขึ้นน่งั ยงั อาสนะเปน ทเ่ี รยี บรอยแลว ประธานในพธิ จี ุด ธปู เทียน บฃชู าพระ
รตั นไตร และโยงขนั ดอก มรรคนายก หรอื ปอ จารย นำกราบพระ อาราธนาศลี รบั
สมาทานศลี เปน ลำดับไป อาจกลาวนำในลกั ษณะนี้

"ตอ นนี่ พระคณุ เจาไดลงมาสวู หิ ารเรียบรอยแลว ขอเจญิ บรรดาปอ แมปน อง ลงุ ปา อาว อา
ตงั หลาย พรอมใจก น๋ั กราบพระ บูชาพระรตั นตรยั ตง้ั ใจไ หวพ ระฮบั ศลี โดยพรอ มเพยี งกน๋ั เปน ลำดบั
ไปเนอ "

ตงั้ นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ 3 จบ แลวตอดวยบท

อมิ นิ า สกกฺ าเรน พทุ ฺธํ ปเู ชม

อมิ ินา สกฺกาเรน ธมมฺ ํ ปูเชม

อิมินา สกกฺ าเรน สงฆฺ ํ ปูเชม

อรหํ สมมฺ า สมพฺ ทุ โฺ ธ ภควา พทุ ธฺ ํ ภควนตฺ ํ อภวิ าเทมิ (กราบ)

สฺวากขฺ าโต ภควตา ธมโฺ ม ธมมฺ ํ นมสฺสามิ (กราบ)

สปุ ฏปิ นโฺ น ภควโต สาวกสงโฺ ฆ สงฆฺ ํ นมามิ (กราบ)

ตอ ดวยบทบทสวดอติ ปิ โส (พทุ ธานสุ ติ ธมั มานสุ ติ สังฆานสุ ติ)

อิตปิ โ ส ภะคะวา อะระหงั สมั มาสมั พทุ โธ, วชิ ชาจะระณะสมั ปน โน, สขุ โต โลกะวทิ ,ู อนุตตะโร ปุรสิ
สะทมั มะสาระถ,ิ สตั ถา เทวะมะนสุ สานัง, พุทโธ ภะคะวาติ

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, สนั ทฏิ ฐโิ ก, อะกาลโิ ก, เอหิปส สโิ ก, โอปะนะยโิ ก, ปจ จตั ตงั เวทติ พั โพ
วญิ ฮู ตี ิ

สุปะฏิปน โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
อุชุปะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,

61

ญายะปะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
สามจี ิปะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
ยะททิ งั จตั ตาริ ปรุ ิสะยคุ านิ อฏั ฐปุริสปคุ คะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
อาหเุ นยโย, ปาหเุ นยโย, ทกั ขิเนยโย, อัญชะลกี ะระณีโย, อนตุ ตะรัง ปญุ ญกั เขตตงั โลกสั สาติ

ประธานในพธิ ีโยงขนั บาตรพระพทุ ธ ปอ จารยก ลาวคำถวายขา วพระพทุ ธ

อมิ ัง โอตานะ ปณฑะทานงั ตริ าตะนานงั สกั กจั จัง เตมะ ปเู จมะ
ทตุ ยิ มั ป โอตานะ ปณ ฑะทานงั ตริ าตะนานงั สกั กจั จงั เตมะ ปูเจมะ
ตะตยิ มั ป โอตานะ ปณ ฑะทานัง ตริ าตะนานัง สกั กจั จงั เตมะ ปเู จมะ
ทฆี ะรตตงั อตั ถายะ หติ ายะ สขุ ายะ ยาวะนพิ พานามะ สงั วตั ตนั ตจโุ น

(หนั หนา ไปทางอาสนะสงฆ)

ปอ จารยก ลา วคำถวายขา วพระพุทธ สาธุ อกุ าสะ ปณปาตงั ทานงั นิพพานะ ปจจะโย โหตุ โน นจิ จัง
(3 หน)

มรรคนายก หรอื ปอจารยก ลา วคำอาราธนาศลี 5

มยํ ภนเฺ ตวสิ วุ̊ ิสุ̊ รกขฺ นตถฺ าย ตสิ รเณน สห ปจฺ สีลานิ ยาจาม

ทตุ ยิ มปฺ  มยํ ภนเฺ ตวสิ ̊วุ สิ ุ̊ รกขฺ นตถฺ าย ติสรเณน สห ปจฺ สลี านิ ยาจาม

ตะตยิ มปฺ  มยํ ภนฺเตวสิ ุว̊ ิสุ̊ รกขฺ นตถฺ าย ติสรเณน สห ปฺจสลี านิ ยาจาม

๓. ชว งนพ้ี ระทา นจะตงั้ ตาลปต รเตรยี มกลาวคำรออยกู อนแลว พอกลา วจบ พระทา นกจ็ ะนำ
กลา วคำใหศลี ชาวบา นทวั่ ไปกลา วตาม

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมา สมฺพทุ ธสสฺ ชาวบานกลา วตามอยา งทพี่ ระทา นพากลา ว ๓ ครงั้

พุทธฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบานวาตาม...
ธมมฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบา นวา ตาม...
สงฆฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบานวา ตาม...

62

ทตุ ยิ มปฺ  พทุ ธฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบานวา ตาม...
ทตุ ยิ มปฺ  ธมฺมํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบา นวา ตาม...ไม่พบส่วนของรูปทีมีIDความสัมพันธ์rId55ในไฟลน์ี
ทตุ ิยมปฺ  สงั ฆงั สรณํ คัจฉามิ ชาวบา นวา ตาม

ตตยิ มปฺ  พทุ ธฺ ํ สรณํ คจฺฉามิ ชาวบา นวาตาม...
ตติยมฺป ธมมฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ ชาวบานวาตาม...
ตติยมปฺ  สงฆฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิชาวบานวา ตาม.

ปาณาตปิ าตา เวรมณี สกิ ขฺ าปทํ สมาทยิ ามิ ชาวบา นวา ตาม...

อทนิ นฺ าทานา เวรมณี สกิ ขฺ าปทํ สมาทิยามิ ชาวบา นวา ตาม...

กาเมสุมจิ ฉฺ านารา เวรมณี สกิ ขฺ าปทํ สมาทยิ ามชิ าวบา นวา ตาม...

มสุ าวาทา เวรมณี สกิ ขฺ าปทํ สมาทิยามิ ชาวบา นวา ตาม...

สุราเมรยมชชฺ ปมาทฐ านา เวรมณี สกิ ขฺ าปทํ สมาทยิ ามิ ชาวบานวาตาม...

จากนน้ั พระทา นกจ็ ะเรมิ่ สวดบทถวายพรพระ(พาหงุ มหากา ภวตุสพั )ฺ เปนลำดับไป...

-ปอจารย กลา คำถวาย สงั ฆทานพรอมบรวิ าร

-พระสงฆใ หพร เม่ือพระสงฆข น้ึ ยะถาฯใหก รวดน้ำอทุ ศิ สว นกุศล จนถงึ บท สพั พฯี ใหห ยดุ รบั พร

-ปอจารย กลา วคำกรวดนำ้ ยงั กญิ จฯิ ใหห ยาดนำ้ อกี รอบจนจบแลว กน็ ำวนั ทาหลวง

-ประธานในพธิ ี ยกขันแกวทงั้ สาม ปอ จารยก ลา วนำคำขอขมาพระรตั นไตร

กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
พุทเธ กุกัมมงั ปะกะตงั มะยา ยงั
พุทโธ ปฏคิ คณั หะตุ อจั จะยันตงั
กาลนั ตะเร สังวะรติ ุง วะ พทุ เธ

63

กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
ธมั เม กกุ มั มัง ปะกะตงั มะยา ยงั
ธมั โม ปฏคิ คณั หะตุ อัจจะยันตงั
กาลนั ตะเร สังวะรติ ุง วะ ธมั เม

กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
สงั เฆ กุกมั มัง ปะกะตงั มะยา ยัง
สังโฆ ปฏคิ คณั หะตุ อจั จะยันตงั
กาลนั ตะเร สงั วะรติ งุ วะ สังเฆ

.................................

การลาพระ

ปอ จารย นำกลา วคำลาพระสงฆ
หันทะทานิ มะยงั ภนั เต อาปจุ ฉามะ พะหกุ จิ จา มะยงั พะหกุ ะระณยี า

พระสงฆ : กลา วรบั วา
ยัสสะทานิ ตมุ ๎เห กาลงั มัญญะถะ

ศรัทธารับวา

สาธุ ภนั เต (กราบ ๓ ครงั้ )

64

15.การทำวัตรเชา

คำบชู าพระรตั นตรยั โดยพสิ ดาร

โย โส ภะคะวา อะระหงั สมั มาสัมพทุ โธ, สวากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธมั โม, สปุ ะฏปิ น โน
ยสั สะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ, ตมั มะยงั ภะคะวันตัง สะธมั มงั สะสงั ฆงั , อเิ มหิ สกั กาเรหิ
ยะถาระหงั อาโรปเ ตหิ อะภปิ ชู ะยามะ, สาธุ โน ภนั เต ภะคะวา สจุ ริ ะปะรินพิ พโุ ตป, ปจ ฉิ
มา ชะนะตา นกุ ัมปะมานะสา, อเิ ม สกั กาเร ทคุ คะตะ ปณณากา – ระภเู ต ปะฏคิ คณั หาต,ุ
อมั หากัง ทีฆะรตั ตงั หิตายะ สขุ ายะ.

คำนมสั การพระรตั นตรัย

อะระหงั สมั มาสมั พุทโธ ภะคะวา, พทุ ธัง ภะคะวนั ตงั อะภวิ าเทมิ. (กราบครง้ั ทีห่ นง่ึ )
สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, ธมั มงั นะมัสสาม.ิ (กราบครง้ั ทีส่ อง)
สปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สงั ฆงั นะมามิ. (กราบคร้ังทสี่ าม)

ปุพพะภาคะนะมะการะ

กลา วนำ: หนั ทฺ ะ มะยงั พทุ ธฺ สั สฺ ะ ภะคะวะโตปพุ พฺ ะภาคะนะมะการัง กะโรมะ เส.
นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพทุ ธสั สะ. (กลา ว 3 ครงั้ )

65

พทุ ฺธาภถิ ตุ งิ

กลา วนำ: หนั ทะ มะยัง พทุ ธาภถิ ตุ งิ กะโรมะ เส.

โย โส ตะถาคะโต อะระหัง สมั มาสมั พทุ โธ, วชิ ชาจะระณะสมั ปน โน สคุ ะโต โลกะวทิ ,ู อะ
นุตตะโร ปรุ สิ ะ –ธมั มะสาระถิ สตั ถา เทวะมะนสุ สานงั พุทโธ ภะคะวา, โย อมิ งั โลกัง สะเท
วะกัง สะมาระกงั สะพรหั มะกงั , สัสสะมะณะ พราหมะณิง ปะชงั สะเทวะมะนุสสงั สะยงั
อะภญิ ญา สจั ฉกิ ัตวา ปะเวเทส,ิ โย ธัมมงั เทเสสิ อาทิ – กลั ยาณงั มชั เฌกัลยาณงั ปะริโย
สานะกลั ยาณงั , สาตถงั สะพยญั ชะนงั เกวะละปะริปณุ ณงั ปะรสิ ุทธงั พรหั มะ – จะรยิ งั ปะ
กาเสส,ิ ตะมะหัง ภะคะวนั ตงั อะภปิ ชู ะยาม,ิ ตะมะหัง ภะคะวนั ตงั สริ ะสา นะมามิ ฯ
(กราบระลกึ ถงึ พระพทุ ธคณุ )

ธัมมาภิถตุ งิ

กลา วนำ: หนั ทะ มะยัง ธัมมาภถิ ตุ งิ กะโรมะ เส.
โย โส สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, สนั ทฏิ ฐโิ ก อะกาลโิ ก เอหปิ ส สโิ ก, โอปะนะยโิ ก ปจ จัต
ตงั เวทิตพั โพ –วิ หู ,ิ ตะมะหงั ธมั มงั อะภปิ ชู ะยาม,ิ ตะมะหัง ธมั มงั สริ ะสานะมามิ ฯ
(กราบระลกึ ถงึ พระธรรมคุณ)

สังฆาภถิ ุติ
กล่าวนํา: หนั ทะ มะยงั สังฆาภถิ ุติง กะโรมะ เส.

โย โส สุปะฏปิ ันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อุชุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
ญายะปะฏปิ ันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สามจี ปิ ะฏปิ นั โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
ยะทิทงั จัตตาริ ปรุ ิสะยคุ านิ อฏั ฐะ ปุริสะปคุ คะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อาหุ
เนยโย ปาหุเนยโย ทักขเิ ณยโย อญั ชะลีกะระณโี ย, อะนุตตะรัง ปญุ ญกั เขตตัง โลกสั สะ,
ตะมะหัง สังฆงั อะภปิ ชู ะยามิ, ตะมะหัง สังฆงั สิระสานะมามิ ฯ (กราบระลึกถงึ พระสังฆ
คุณ)

66

ระตะนตั ตะยัปปะณามะคาถา

กลา วนำ: หนั ทะ มะยงั ระตะนัตตะยปั ปะณามะคาถาโย เจวะสงั เวคะปะริกิตตะนะปาฐญั
จะ ภะณามะ เส.

พทุ โธ สสุ ทุ โธ กะรุณามะหณั ณะโว, โยจจนั ตะสทุ ธพั พะระญาณะโลจะโน, โลกสั สะ ปาปูปะ
กเิ ลสะฆาตะโก, วนั ทามิ พทุ ธงั อะหะมาทะเรนะ ตงั , ธมั โม ปะทโี ป วยิ ะ ตสั สะ สตั ถโุ น, โย
มคั คะปากามะตะเภทะภนิ นะโก, โลกตุ ตะโร โย จะ ตะทตั ถะทปี ะโน, วนั ทามิ ธมั มงั อะหะ
มาทะเรนะ ตงั , สงั โฆ สเุ ขตตาภะยะติเขตตะสญั ญโิ ต, โย ทฏิ ฐะสนั โต สคุ ะตานโุ พธะโก,
โลลัปปะหโี น อะริโย สเุ มธะโส, วนั ทามิ สงั ฆงั อะหะมาทะเรนะ ตงั .

อจิ เจวะเมกนั ตะภปิ ชู ะเนยยะกงั , วตั ถตุ ตะยงั วันทะยะตาภสิ งั ขะตัง, ปญุ ญัง มะยา ยงั มะ
มะ สพั พปุ ท ทะวา, มา โหนตุ เว ตัสสะ ปะภาวะสทิ ธยิ า.

อธิ ะ ตะถาคะโต โลเก อปุ ปฺ นโฺ น อะระหงั สมั มฺ าสัมพฺ ทุ โฺ ธ, ธมั โฺ ม จะ เทสโิ ต นยิ ฺยานโิ ก อปุ ะ
สะมโิ ก ปะริ –นพิ พฺ านิโก, สัมโฺ พธะคามี สุคะตปั ปฺ ะเวทโิ ต, มะยันตฺ งั ธมั มฺ ัง สตุ วฺ า เอวงั ชา
นามะ, ชาตปิ  ทกุ ขฺ า ชะราป ทุกขฺ า มะระณมั ฺป ทกุ ขฺ งั , โสกะปะริเทวะทกุ ฺขะโทมะนสั สฺ ปุ า
ยาสาป ทกุ ขา, อัปปฺ เ ยหิ สมั ปฺ ะโยโค ทกุ โฺ ข ปเ ยหิ วปิ ปฺ ะโยโค ทกุ โฺ ข, ยมั ปจ ฉัง นะ ละภะ
ติตัมป ทุกขงั , สงั ขติ เตนะ ปญจปุ าทานกั ขนั ธา ทกุ ขา, เสยยะถีทัง, รปู ปู าทานกั ขนั โธ, เว
ทะนปู าทานกั ขนั โธ, สญั ปู าทานกั ขันโธ, สงั ขารปู าทานกั ขนั โธ, วญิ ญาณปู าทานกั –ขนั โธ,
เยสัง ปะรญิ ญายะ, ธะระมาโน โส ภะคะวา, เอวงั พะหลุ งั สาวะเก วเิ นติ, เอวัง ภาคา จะ
ปะนสั สะ ภะคะวะโต สาวะเกสุ อะนสุ าสะน,ี พะหุลา ปะวตั ตะต,ิ รปู ง อะนจิ จัง, เวทะนา
อะนจิ จา, สญั ญา อะนจิ จา, สงั ขารา อะนิจจา, วญิ ญาณงั อะนจิ จัง, รปู ง อะนตั ตา, เวทะนา
อะนตั ตา, สญั ญา อะนตั ตา, สังขารา อะนตั –ตา, วิญญาณงั อะนัตตา, สัพเพสงั ขารา อะนิจ
จา, สพั เพ ธัมมา อะนตั ตาต,ิ เต มะยัง (ตา มะยงั ), โอตณิ –ณามหะ ชาตยิ า ชะรามะระเณ
นะ, โสเกหิ ปะรเิ ทเวหิ ทกุ เขหิ โทมะนสั เสหิ อปุ ายาเสห,ิ ทกุ โขตณิ ณา ทกุ ขะ – ปะเรตา,
อปั เปวะนามิมสั สะ เกวะลสั สะ ทกุ ขกั ขนั ธสั สะ อนั ตะกริ ยิ า, ปญ ญาเยถาต,ิ จริ ะปะรนิ พิ
พตุ มั ป ตงั ภะคะวันตัง อุททฺ สิ ฺสะ อะระหนั ตฺ งั สมั มฺ าสมั พฺ ทุ ฺธงั , สทั ธฺ า อะคารสั มฺ า อะนะคาริ

67

ยงั ปพพฺ ชิตา, ตสั ฺมงิ ภะคะวะติ พรหั มฺ ะจะรยิ งั จะรามะ, ภกิ ขฺ นู งั สิกขฺ าสาชีวะสะมาปน นฺ า,
*** ตงั โน พรหั มฺ ะจะรยิ งั อมิ สั สฺ ะ เกวะลสั สฺ ะ ทกุ ขฺ กั ขฺ ันธฺ สั สฺ ะ อนั ตฺ ะกริ ยิ ายะ, สงั วตั ตฺ ะต.ุ

 (อกั ษรตวั สแี ดง คฤหสั ถพ งึ สวดแทนวา )

จริ ะปะรนิ พิ พตุ มั ป ตงั ภะคะวนั ตงั สะระณัง คะตา, ธมั มญั จะ สงั ฆญั จะ, ตสั สะ ภะคะวะโต
สาสะนัง ยะถาสะติ ยะถาพะลัง มะนะสกิ ะโรมะ อะนปุ ะฏปิ ช ชามะ, สา สา โน ปะฏปิ ต ต,ิ
อมิ สั สะ เกวะลสั สะ ทกุ ขกั ขนั ธสั สะ อันตะ – กริ ยิ ายะ, สงั วตั ตะต.ุ

ตังขฺ ะณกิ ะปจ ฺจะเวกขฺ ะณะปาโฐ

กลา วนำ: หนั ทฺ ะ มะยัง ตงั ขฺ ะณิกะปจ จฺ ะเวกขฺ ะณะปาฐัง ภะณามะ เส.

ปะฏิสงั ขฺ า โยนโิ ส จวี ะรงั ปะฏิเสวาม,ิ ยาวะเทวะ สตี สั สฺ ะ ปะฏฆิ าตายะ, อณุ หฺ สั สฺ ะ ปะฏิฆา
ตายะ, ฑังสะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปะสมั ผฺ สั ฺสานงั ปะฏฆิ าตายะ, ยาวะเทวะ หริ โิ กป
นะปะฏจิ ฉฺ าทะนตั ถฺ งั .

ปะฏิสงั ขฺ า โยนโิ ส ปณ ฑฺ ปาตัง ปะฏเิ สวาม,ิ เนวะ ทะวายะ นะมะทายะ นะ มณฑฺ ะนายะ นะ
วภิ สู ะนายะ, ยาวะเทวะ อมิ สั สฺ ะ กายสั สฺ ะ ฐติ ยิ า ยาปะนายะ วิหงิ สปุ ะนะตยิ า พรฺ หั มฺ ะจะริ
ยานคุ คฺ ะหายะ, อติ ิ ปรุ าณั ฺจะ เวทะนงั ปฏหิ งั ขฺ ามิ นะวั ฺจะ เวทะนงั นะ อปุ ปฺ าเทสฺสาม,ิ
ยาตรฺ๎ า จะ เม ภะวสิ สฺ ะติ อะนะวชั ชฺ ะตา จะ ผาสุวหิ าโร จาต.ิ

ปะฏิสงั ฺขา โยนโิ ส เสนาสะนงั ปะฏเิ สวาม,ิ ยาวะเทวะ สีตัสสฺ ะ ปะฏฆิ าตายะ, อณุ หฺ ัสสฺ ะ
ปะฏิฆาตายะ, ฑงั สะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปะสัมผฺ ัสสฺ านงั ปะฏฆิ าตายะ, ยาวะเทวะ
อตุ ปุ ะรสิ สฺ ะยะวิโนทะนงั ปะฏสิ ลั ฺลานารามตั ถฺ งั .

ปะฏิสงั ฺขา โยนโิ ส คลิ านะปจ จฺ ะยะเภสชั ฺชะปะริกฺขารงั ปะฏเิ สวาม,ิ ยาวะเทวะ อปุ ปฺ น นฺ านัง
เวยยฺ าพาธกิ านงั เวทะนานงั ปะฏฆิ าตายะ, อพั ยฺ๎ าปช ฌฺ ะปะระมะตายาติ.

68

ธาตปุ ฏิกลู ปจ ฺจะเวกขฺ ะณะปาโฐ

กลา วนำ: หนั ทฺ ะ มะยัง ธาตุปะฏกิ ลู ะปจ จฺ ะเวกขฺ ะณะปาฐงั ภะณามะ เส.

ยถาปจ จฺ ะยัง ปะวตั ตฺ ะมานงั ธาตมุ ัตตฺ ะเมเวตงั , ยะททิ งั จีวะรัง. ตะทปุ ะภุ ชฺ ะโก จะ ปุคฺ
คะโล ธาตมุ ตั ตฺ ะโก นสิ สฺ ตั โฺ ต นิชชฺ โี ว สุโฺ ญ. สพั พฺ านิ ปะนะ อิมานิ จวี ะรานิ อะชคิ จุ ฉฺ ะนยี า
น,ิ อมิ งั ปูตกิ ายงั ปต ว๎ฺ า อะตวิ ยิ ะ ชคิ ุจฺ –ฉะนยี านิ ชายันตฺ ิ.

ยถาปจจฺ ะยัง ปะวตั ตฺ ะมานงั ธาตมุ ตั ตฺ ะเมเวตงั , ยะททิ ัง ปณ ฺฑะปาโต. ตะทปุ ะภุ ชฺ ะโก จะ
ปคุ คฺ ะโล ธาตมุ ตั ฺ –ตะโก นิสสฺ ตั ฺโต นชิ ชฺ โี ว สุ โฺ ญ. สพั โพ ปะนายงั ปณ ฑฺ ปาโต อะชคิ ุจฉฺ ะนี
โย, อิมงั ปตู กิ ายงั ปต ว๎ฺ า อะตวิ ยิ ะ ชคิ จุ ฉฺ ะนีโย ชายะต.ิ

ยถาปจ จฺ ะยัง ปะวตั ตฺ ะมานัง ธาตมุ ัตตฺ ะเมเวตงั , ยะทิทงั เสนาสะนัง. ตะทปุ ะภุ ชฺ ะโก จะ
ปคุ คฺ ะโล ธาตมุ ตั ตฺ ะโก นสิ ฺสตั โฺ ต นชิ ชฺ โี ว สุ โฺ ญ. สัพฺพานิ ปะนะ อมิ านิ เสนาสะนานิ อะชิคจุ ฺ
ฉะนียาน,ิ อมิ งั ปตู กิ ายงั ปต วฺ๎ า อะตวิ ยิ ะ ชคิ ุจฉฺ ะนยี านิ ชายนั ตฺ .ิ

ยถาปจจฺ ะยงั ปะวตั ตฺ ะมานัง ธาตมุ ตั ตฺ ะเมเวตงั , ยะทิทงั คลิ านะปจ จฺ ะยะเภสชั ชฺ ะปะรกิ ขฺ า
โร. ตะทปุ ะภุ ชฺ ะโก จะ ปคุ ฺคะโล ธาตมุ ตั ตฺ ะโก นสิ สฺ ตั โฺ ต นิชชฺ ีโว สุ โฺ ญ. สัพโฺ พ ปะนายงั
คลิ านะปจ จฺ ะยะเภสัชชฺ ะปะรกิ ขฺ าโร อะชคิ ุจฉฺ ะนโี ย, อมิ งั ปตู กิ ายงั ปต ฺ๎วา อะติวยิ ะ ชคิ จุ ฺ
ฉะนีโย ชายะติ.

69

ตงั ขฺ ะณกิ ะปจฺจะเวกขฺ ะณะปาโฐ

กลา วนำ: หนั ทฺ ะ มะยงั ตงั ขฺ ะณกิ ะปจ ฺจะเวกขฺ ะณะปาฐัง ภะณามะ เส.

ปะฏิสงั ฺขา โยนโิ ส จวี ะรงั ปะฏเิ สวาม,ิ ยาวะเทวะ สตี สั สฺ ะ ปะฏฆิ าตายะ, อณุ หฺ สั สฺ ะ ปะฏิฆา
ตายะ, ฑังสะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปะสมั ผฺ สั สฺ านงั ปะฏฆิ าตายะ, ยาวะเทวะ หริ โิ กป
นะปะฏิจฉฺ าทะนตั ถฺ งั .

ปะฏิสงั ฺขา โยนโิ ส ปณ ฑฺ ปาตัง ปะฏิเสวาม,ิ เนวะ ทะวายะ นะมะทายะ นะ มณฑฺ ะนายะ นะ
วภิ สู ะนายะ, ยาวะเทวะ อมิ สั สฺ ะ กายสั สฺ ะ ฐติ ยิ า ยาปะนายะ วิหงิ สปุ ะนะติยา พรฺ หั มฺ ะจะริ
ยานุคคฺ ะหายะ, อติ ิ ปรุ าณั จฺ ะ เวทะนงั ปฏหิ งั ขฺ ามิ นะวั จฺ ะ เวทะนงั นะ อุปปฺ าเทสฺสาม,ิ
ยาตร๎ฺ า จะ เม ภะวสิ สฺ ะติ อะนะวชั ชฺ ะตา จะ ผาสวุ หิ าโร จาต.ิ

ปะฏสิ งั ขฺ า โยนโิ ส เสนาสะนงั ปะฏเิ สวาม,ิ ยาวะเทวะ สตี ัสสฺ ะ ปะฏฆิ าตายะ, อณุ หฺ ัสสฺ ะ
ปะฏฆิ าตายะ, ฑงั สะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปะสมั ผฺ สั สฺ านงั ปะฏิฆาตายะ, ยาวะเทวะ
อตุ ปุ ะริสสฺ ะยะวิโนทะนงั ปะฏสิ ลั ฺลานารามตั ถฺ งั .

ปะฏิสงั ขฺ า โยนโิ ส คิลานะปจ จฺ ะยะเภสชั ฺชะปะรกิ ขฺ ารงั ปะฏเิ สวาม,ิ ยาวะเทวะ อปุ ปฺ น นฺ านัง
เวยยฺ าพาธกิ านงั เวทะนานงั ปะฏฆิ าตายะ, อพั ย๎ฺ าปช ฌฺ ะปะระมะตายาติ.

70

ปต ตทิ านะคาถา

กลา วนำ: หนั ทะ มะยัง ปต ตทิ านะคาถาโย ภะณามะ เส.

ยา เทวะตา สนั ติ วหิ าระวาสนิ ,ี ถูเป ฆะเร โพธฆิ ะเร ตะหงิ ตะหงิ , ตา ธัมมะทาเนนะ ภะวนั
ตุ ปชู ติ า, โสตถงิ กะโรนเตธะ วิหาระมณั ฑะเล, เถรา จะ มัชฌา นะวะกา จะ ภิกขะโว, สา
รามกิ า ทานะปะตี อปุ าสะกา, คามา จะ เทสา นคิ ะมา จะ อสิ สะรา, สปั ปาณะภตู า สขุ ติ า
ภะวนั ตุ เต, ชะลาพชุ า เยป จะ อณั ฑะสมั ภะวา, สงั เสทะชาตา อะถะโวปะปาตกิ า, นยิ ยานิ
กงั ธัมมะวะรงั ปะฏจิ จะ เต, สพั เพป ทุกขสั สะ กะโรนตุ สงั ขะยงั , ฐาตุ จริ ัง สะตงั ธัมโม
ธัมมทั ธะรา จะ ปคุ คะลา, สงั โฆ โหตุ สะมคั โค วะ อตั ถายะ จะ หติ ายะ จะ, อมั เห รกั ขะตุ
สทั ธมั โม สพั เพป ธัมมะจาริโน, วฑุ ฒงิ สมั ปาปเุ ณยยามะ ธมั เม อะรยิ ปั ปะเวทเิ ต

ปะสนั ฺนา โหนตฺ ุ สัพฺเพป ปาณโิ น พุทธะสาสะเน, สมั มฺ า ธารงั ปะเวจฉฺ นั โฺ ต กาเล เทโว
ปะวสั สฺ ะต,ุ วฑุ ฺฒภิ าวายะ สตตฺ านัง สะมทิ ธฺ งั เนจุ เมทะนงิ , มาตา ปตา จะ อัตรฺ ะชงั นจิ จฺ ัง
รกั ขฺ นั ตฺ ิ ปตุ ตฺ ะกงั , เอวงั ธมั เฺ มนะ ราชาโน ปะชงั รักฺขนั ตฺ ุ สพั พฺ ะทา.

ทำวตั รเชา เสรจ็ แลว ใหท ุกทา นสำรวมใจ นง่ั คกุ เขา ประนมมอื เพอื่ สวดมนตบ ชู าพระ
รตั นตรยั โดยพรอ มเพรยี งกัน ดงั ตอ ไปนี้

อะระหัง สัมมาสมั พทุ โธ ภะคะวา, พทุ ธัง ภะคะวันตงั อะภิวาเทม.ิ (กราบครงั้ ทห่ี นง่ึ )

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, ธมั มงั นะมสั สาม.ิ (กราบครง้ั ทีส่ อง )

สุปะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สงั ฆัง นะมาม.ิ (กราบครงั้ ทสี่ าม )

71

15.การทำวตั รเย็น

(เมอ่ื หวั หนา จุด เทยี น ธปู พงึ นง่ั คกุ เขา ประนมมอื พรอ มกัน )

โย โส ภะคะวา อะระหงั สมั มาสมั พทุ โธ
สวากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธมั โม
สปุ ะฏปิ น โน ยสั สะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ
ตมั มะยัง ภะคะวนั ตงั สะธมั มงั สะสังฆงั
อเิ มหิ สักกาเรหิ ยะถาระหงั อาโรปเตหิ อะภปิ ูชะยามะ
สาธุ โน ภนั เต ภะคะวา สจุ ริ ะปะรนิ พิ พุโตป
ปจ ฉมิ าชะนะตานกุ มั ปะมานะสา
อเิ ม สกั กาเร ทุคคะตะปณ ณาการะภเู ต ปะฏิคคณั หาตุ
อมั หากงั ทฆี ะรตั ตงั หติ ายะ สุขายะ. ฯ

อะระหงั สัมมาสมั พทุ โธ ภะคะวา พทุ ธงั ภะคะวนั ตงั อะภิวาเทมิ (กราบ)
สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม ธัมมัง นะมสั สามิ (กราบ)
สปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ สงั ฆงั นะมามิ (กราบ)

(นำ) หนั ทะ มะยัง พทุ ธสั สะ ภะคะวะโต ปพุ พะภาคะนะมะการญั เจวะ พทุ ธานสุ สะตินะยญั
จะ กะโรมะ เส ฯ

(รบั ) นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ,
นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ,
นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ,

72

ตงั โข ปะนะ ภะคะวนั ตงั เอวงั กลั ยาโณ กติ ติสทั โท อพั ภคุ คะโต, อติ ปิ  โส ภะคะวา อะ
ระหงั สมั มาสมั พทุ โธ, วิชชาจะระณะสมั ปน โน สคุ ะโต โลกะวทิ ,ู อะนตุ ตะโร ปรุ สิ ะทมั มะ
สาระถิ สตั ถาเทวะมะนสุ สานงั พทุ โธ ภะคะวาติ ฯ

นำ) หนั ทะ มะยงั พทุ ธาภคิ ตี งิ กะโรมะ เส ฯ
(รบั ) พทุ ธวาระหนั ตะวะระตาทคิ ุณาภยิ ุตโต

สทุ ธาภญิ าณะกะรณุ าหิ สะมาคะตตั โต
โพเธสิ โย สชุ ะนะตงั กะมะลงั วะ สโู ร
วันทามะหงั ตะมะระณงั สริ ะสา ชเิ นนทงั
พทุ โธ โย สพั พะปาณนี ัง สะระณงั เขมะมุตตะมงั
ปะฐะมานสุ สะตฏิ ฐานงั วนั ทามิ ตงั สเิ รนะหงั
พทุ ธัสสาหสั มิ ทาโส วะ พทุ โธ เม สามกิ ิสสะโร
พทุ โธ ทกุ ขัสสะ ฆาตา จะ วธิ าตา จะ หติ สั สะ เม
พทุ ธัสสาหงั นยิ ยาเทมิ สะรรี ญั ชีวติ ญั จทิ งั
วนั ทนั โตหงั จะรสิ สามิ พทุ ธสั เสวะ สโุ พธติ งั
นตั ถิ เม สะระณงั อญั ญัง พทุ โธ เม สะระณงั วะรงั
เอเตนะ สจั จะวัชเชนะ วฑั เฒยยงั สตั ถุ สาสะเน
พทุ ธงั เม วนั ทะมาเนนะ ยัง ปุญญงั ปะสุตงั อธิ ะ
สพั เพป อนั ตะรายา เม มาเหสงุ ตสั สะ เตชะสา ฯ

(กราบหมอบลงวา )
กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
พทุ เธ กกุ มั มงั ปะกะตงั มะยา ยงั
พทุ โธ ปะฏคิ คณั หะตุ อจั จะยนั ตงั
กาลนั ตะเร สงั วะรติ ุง วะ พทุ ธา ฯ

73

นำ) หนั ทะ มะยัง ธมั มานสุ สสะตนิ ะยงั กะโรมะ เส ฯ
(รบั ) สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, สนั ทฏิ ฐโิ ก อะกาลโิ ก เอหปิ ส สโิ ก, โอปะนะยิโก ปจ จัต
ตงั เวทติ พั โพ วญิ หู ีติ ฯ
(นำ) หนั ทะ มะยงั ธมั มาภคิ ตี งิ กะโรมะ เส ฯ
(รบั ) สวากขาตะตาทคิ ณุ ะโยคะวะเสนะ เสยโน

โย มคั คะปากะปะรยิ ัตติวโิ มกขะเภโท
ธมั โม กโุ ลกะปะตะนา ตะทะธารธิ ารี
วนั ทามะรัง ตะมะหะรัง วะระธัมมะเมตงั
ธมั โม โย สพั พะปาณนี งั สะระณงั เขมะมตุ ตะมงั
ทตุ ยิ านสุ สะตฏิ ฐานงั วนั ทามิ ตงั สิเรนะหงั
ธมั มัสสาหสั มิ ทาโส วะ ธมั โม เม สามกิ สิ สะโร
ธมั โม ทกุ ขสั สะ ฆาตา จะ วธิ าตา จะ หติ สั สะ เม
ธมั มัสสาหงั นยิ ยาเทมิ สะรีรญั ชวี ติ ญั จทิ งั
วนั ทนั โตหงั จะรสิ สามิ ธมั มสั เสวะ สธุ มั มะตัง
นตั ถิ เม สะระณงั อญั ญัง ธมั โม เม สะระณงั วะรัง
เอเตนะ สจั จะวชั เชนะ วฑั เฒยยงั สตั ถุ สาสะเน
ธมั มงั เม วนั ทะมาเนนะ ยงั ปญุ ญงั ปะสุตงั อธิ ะ
สพั เพป อนั ตะรายา เม มาเหสงุ ตสั สะ เตชะสา ฯ

(กราบหมอบลงวา )
กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
ธมั เม กุกมั มัง ปะกะตงั มะยา ยงั
ธมั เม ปะฏคิ คัณหะตุ อจั จะ ยนั ตงั
กาลนั ตะเร สงั วะรติ ุง วะ ธมั เม ฯ

74

นำ) หันทะ มะยงั สงั ฆานสุ สะตินะยงั กะโรมะ เส ฯ
(รบั ) สปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,

อชุ ปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
ญายะปะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
สามจี ิปะฏปิ นโน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
ยะททิ งั จตั ตาริ ปรุ สิ ะยุคานิ อฏั ฐะ ปรุ สิ ะปคุ คะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ, อาหุ
เนยโน ปาหเุ นยโย ทกั ขเิ ณยโย อญั ชะลกี ะระณโี ย, อะนตุ ตะรงั ปญุ ญกั เขตตงั โลกสั สาติ ฯ

(นำ) หนั ทะ มะยัง สงั ฆาภิคตี งิ กะโรมะ เส ฯ
(รบั ) สทั ธมั มะโช สุปะฏปิ ต ตคิ ณุ าทิยตุ โต

โยฏฐพั พโิ ธ อะรยิ ะปคุ คะละสงั ฆะเสฏโฐ
สลี าทธิ มั มะปะวะราสะยะกายะจติ โต
วนั ทามะหงั ตะมะรยิ านะ คะณงั สสุ ทุ ธงั
สงั โฆ โย สพั พะปาณนี งั สะระณงั เขมะมุตตะมงั
ตะตยิ านสุ สะตฏิ ฐานงั วนั ทามิ ตงั สเิ รนะหงั
สงั ฆสั สาหสั มิ ทาโส วะ สงั โฆ เม สามกิ สิ สะโร
สงั โฆ ทกุ ขสั สะ ฆาตา จะ วธิ าตา จะ หติ สั สะ เม
สงั ฆสั สาหงั นยิ ยาเทมิ สะรีรญั ชีวติ ญั จทิ งั
วนั ทนั โตหงั จะรสิ สามิ สงั ฆสั โสปะฏปิ น นะตงั
นตั ถิ เม สะระณงั อญั ญัง สงั โฆ เม สะระณงั วะรงั
เอเตนะ สจั จะวชั เชนะ วฑั เฒยยงั สตั ถุ สาสะเน
สงั ฆงั เม วนั ทะมาเนนะ ยัง ปญุ ญงั ปะสุตงั อธิ ะ
สพั เพป อนั ตะรายา เม มาเหสงุ ตัสสะ เตชะสา ฯ

75

(กราบหมอบลงวา )
กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา
สงั เฆ กกุ มั มงั ปะกะตงั มะยา ยงั
สงั โฆ ปะฏคิ คณั หะตุ อจั จะยงั ตงั
กาลนั ตะเร สงั วะรติ ุง วะ สงั เฆ ฯ

บทอะตตี ะปจ จะเวกขะณะวธิ ี

(นำ) หนั ทะ มะยงั อะตตี ะปจ จะเวกขะณะ ปาฐงั ภะณามะ เส ฯ
(รบั ) อชั ชะ มะยา อะปจ จะเวกขติ วา ยงั จวี ะรงั ปะรภิ ตุ ตงั , ตงั ยาวะเทวะ สตี สั สะ ปะฏิ
ฆาตายะ, อณุ หสั สะ ปะฏฆิ าตายะ, ฑงั สะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปะสมั ผสั สานงั ปะฏฆิ า
ตายะ, ยาวะเทวะ หริ โิ กปน ะปะฏจิ ฉาทะนัตถงั ฯ

อชั ชะ มะยา อะปจ จะเวกขติ วา โย ปณ ฑะปาโต ปะรภิ ตุ โต, โส เนวะ ทวายะ นะ มะ
ทายะ นะ มณั ฑะนายะ นะ วิภสู ะนายะ, ยาวะเทวะ อมิ สั สะ กายสั สะ ฐิตยิ า ยาปะนายะ วิ
หงิ สปุ ะระตยิ า พรหั มะจะริยานคุ คะหายะ, อติ ิ ปรุ าณญั จะ เวทะนงั ปะฏหิ ังขามิ นะวัญจะ
เวทะนัง นะ อปุ ปาเทสสาม,ิ ยาตรา จะ เม ภะวสั สะติ อะนะวชั ชะตา จะ ผาสวุ หิ าโร จาติ ฯ

อชั ชะ มะยา อะปจ จะเวกขิตวา ยงั เสนาสะนงั ปะรภิ ตุ ตงั , ตงั ยาวะเทวะ สตี สั สะ
ปะฏฆิ าตายะ, อณุ หสั สะ ปะฏฆิ าตายะ, ฑงั สะมะกะสะวาตาตะปะสริ งิ สะปสมั ผสั สานงั
ปะฏฆิ าตายะ, ยาวะเทวะ อุตปุ ะรสิ สะยะวโิ นทะนงั ปะฏสิ ัลลานาารามตั ถงั ฯ

อชั ชะ มะยา อะปจ จะเวกขติ วา โย คลิ านะปจจะยะเภสชั ชะปะรกิ ขาโร ปะริภตุ โต,
โส ยาวะเทวะ อปุ ปน นานงั เวยยาพาธกิ านงั เวทะนานัง ปะฏฆิ าตายะ, อพั ยาปช ฌะปะระ
มะตายาติ ฯ

76

บทสวดธัมมจกั กปั ปวตั นสูตร พรอมคำแปล

เอวัมเม สตุ งั (ขาพเจา (คือพระอานนทเ ถระ) ไดฟ ง มาแลวอยางน)้ี

เอกงั สะมะยงั ภะคะวา (สมยั หนง่ึ พระผมู พี ระภาคเจา)

พาราณะสยิ งั วหิ ะระติ อิสปิ ะตะเน มิคะทาเย ฯ (เสดจ็ ประทับอยทู ี่ปา อสิ ปิ ตน

มฤคทายวนั ใกลเ มอื งพาราณส)ี

ตตั ระ โข ภะคะวา ปญ จะวคั คิเย ภกิ ขู อามันเตสิ ฯ (ในกาลนัน้ แล พระผมู พี ระภาค

เจาตรัสเตอื นพระปญ จวัคคยี อ ยางนว้ี า)

เทวฺ เม ภกิ ขะเว อนั ตา (ดกู อ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย ท่สี ดุ ๒ เหลา อยา งน้)ี

ปพพะชเิ ตนะ นะ เสวติ ัพพา (อนั บรรพชิตไมค วรเสพ)

โย จายัง กาเมสุ กามะสขุ ลั ลกิ านโุ ยโค (คือการประกอบตนใหพวั พนั ดวยกาม ในกาม

ท้ังหลายน้ใี ด)

หีโน (เปนธรรมอันเลว)

คมั โม (เปน เหตุใหต งั้ บานเรือน)

โปถชุ ชะนโิ ก (เปน ของคนผมู กี ิเลสหนา)

อะนะรโิ ย (ไมใ ชของคนไปจากขาศกึ คอื กเิ ลส)

77

อะนตั ถะสญั หโิ ต (ไมป ระกอบไปดว ยประโยชน)

โย จายัง อัตตะกิละมะถานุโยโค (คือประกอบความเหน็ดเหนื่อยดวยตนเหลานใ้ี ด)

ทกุ โข (ใหเ กิดทกุ ขแ กผูป ระกอบ)

อะนะรโิ ย (ไมใ ชไ ปจากขาศกึ คอื กิเลส)

อะนตั ถะสญั หโิ ต (ไมป ระกอบไปดว ยประโยชนอยา งหนง่ึ )

เอเต เต ภกิ ขะเว อโุ ภ อนั เต อะนปุ ะคัมมะ มชั ฌมิ า ปะฏปิ ะทา (ดกู อนภิกษทุ ้งั หลาย

ขอปฏิบัติอนั เปนกลาง ไมเขา ไปใกลทสี่ ดุ สองอยา งนัน่ นั้น)

ตะถาคะเตนะ อะภสิ มั พทุ ธา (อันตถาคตไดต รัสรูแลว ดว ยปญ ญาอนั ยง่ิ )

จกั ขุกะระณี ญาณะกะระณี (กระทำดวงตา ทำญาณเครอ่ื งรู)

อปุ ะสะมายะ อะภญิ ญายะ สมั โพธายะ นพิ พานายะ สงั วัตตะติ ฯ (ยอมเปน ไปเพอ่ื

เขาไปสงบระงับจากกิเลส เพื่อความรยู ง่ิ เพอ่ื ความรูด ี เพอื่ ความดบั )

กะตะมา จะ สา ภิกขะเว มชั ฌมิ า ปะฏิปะทา (ดูกอ นภิกษุทัง้ หลาย ก็ขอปฏบิ ตั อิ ันเปน

กลางนนั้ เปน ไฉน)

ตะถาคะเตนะ อะภสิ มั พุทธา (ท่ตี ถาคตไดต รสั รแู ลว ดว ยปญ ญาอนั ยง่ิ )

จักขกุ ะระณี ญาณะกะระณี (กระทำดวงตา ทำญาณเครือ่ งร)ู

อุปะสะมายะ อะภญิ ญายะ สัมโพธายะ นพิ พานายะ สงั วัตตะติ ฯ (ยอ มเปน ไปเพอื่

เขาไปสงบระงบั เพ่อื ความรยู ิ่ง เพอ่ื ความรดู ี เพอื่ ความดับ)

78

อะยะเมวะ อะรโิ ย อฏั ฐงั คโิ ก มคั โค ฯ (ทางมอี งค ๘ เคร่อื งไปจากขา ศกึ คอื กิเลสนเ้ี อง)
เสยยะถที ัง (ไดแกสงิ่ เหลา นคี้ อื )
สมั มาทฏิ ฐิ (ปญ ญาอนั เหน็ ชอบ)
สัมมาสงั กปั โป (ความดำริชอบ)
สมั มาวาจา (วาจาชอบ)
สมั มากัมมนั โต (การงานชอบ)
สมั มาอาชโี ว (เลย้ี งชวี ติ ชอบ)
สมั มาวายาโม (ความเพยี รชอบ)
สมั มาสะติ (การระลึกชอบ)
สมั มาสะมาธิ (ความตงั้ จติ ชอบ)
อะยงั โข สา ภกิ ขะเว มชั ฌมิ า ปะฏปิ ะทา (ดกู อ นภกิ ษทุ ัง้ หลาย อนั นแ้ี ลขอ ปฏิบตั ทิ ่ี

เปนกลางนัน้ )

ตะถาคะเตนะ อะภสิ มั พทุ ธา (ทีต่ ถาคต ไดต รัสรแู ลว ดวยปญญาอนั ยิง่ )
จักขุกะระณี ญาณะกะระณี (กระทำดวงตา คือ กระทำญาณเครอื่ งร)ู
อุปะสะมายะ อะภญิ ญายะ สัมโพธายะ นพิ พานายะ สงั วตั ตะติ ฯ (ยอ มเปน ไปเพ่อื

ความเขา ไปสงบระงบั เพื่อความรูยง่ิ เพ่อื ความรดู ี เพ่อื ความดบั )

79

อทิ งั โข ปะนะ ภกิ ขะเว ทกุ ขงั อะรยิ ะสจั จัง (ดกู อ นภกิ ษทุ ั้งหลาย กน็ ี้แลเปน ตัวทุกข

อยางแทจรงิ คือ)

ชาติป ทกุ ขา (แมความเกดิ ก็เปนทุกข)
ชะราป ทกุ ขา (แมค วามแกก ็เปนทกุ ข)
มะระณมั ป ทกุ ขงั (แมค วามตายกเ็ ปนทุกข)
โสกะปะรเิ ทวะทกุ ขะโทมะนสั สปุ ายาสาป ทกุ ขา (แมค วามโศก ความร่ำไรรำพนั

ความไมส บายใจ ความคับแคนใจ ก็เปน ทุกข)

อปั ปเยหิ สัมปะโยโค ทกุ โข (ความประสบพบกบั สิ่งไมเ ปนท่ีรกั ท่พี อใจ ก็เปนทุกข)
ปเ ยหิ วปิ ปะโยโค ทกุ โข (ความพลดั พรากจากสิ่งอันเปนทร่ี กั ทพี่ อใจ กเ็ ปน ทกุ ข)
ยมั ปจ ฉัง นะ ละภะติ ตมั ป ทกุ ขงั (มีความปรารถนาสงิ่ ใด ไมไดส ง่ิ นนั้ กเ็ ปนทกุ ข)
สงั ขติ เตนะ ปญ จุปาทานกั ขนั ธา ทกุ ขา ฯ (วา โดยยอ อุปาทานขนั ธท ง้ั ๕ เปนตวั ทกุ ข)
อิทงั โข ปะนะ ภกิ ขะเว ทกุ ขะสะมทุ ะโย อะรยิ ะสจั จงั (ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย ก็ขอ น้ี

แลเปนเหตุใหทุกขอยา งแทจ ริง คอื )

ยายงั ตณั หา (ความทะยานอยากนใ้ี ด)
โปโนพภะวกิ า (ทำใหม ภี พอีก)
นนั ทิราคะสะหะคะตา (เปนไปกับความกำหนดั ดว ยอำนาจความเพลดิ เพลนิ )

80

ตตั ระ ตตั ราภนิ นั ทนิ ี (เพลนิ ยงิ่ ในอารมณน ั้น ๆ)
เสยยะถที ัง (ไดแกส ิ่งเหลา นี้ คอื )
กามะตัณหา (ความทะยานอยากในอารมณทใี่ คร)
ภะวะตัณหา (ความทะยานอยากในความมี ความเปน)
วภิ ะวะตณั หา (ความทะยานอยากในความไมม ี ไมเปน)
อทิ งั โข ปะนะ ภกิ ขะเว ทกุ ขะนิโรโธ อะรยิ ะสจั จงั (ดกู อ นภกิ ษทุ ้ังหลาย ก็ขอ นแี้ ลเปน

ความดบั ทกุ ข)

โย ตสั สาเยวะ ตณั หายะ อะเสสะวริ าคะนิโรโธ (ความดบั โดยสิ้นกำหนัด โดยไมเหลอื

แหงตณั หานัน้ นนั่ แหละใด)

จาโค (ความสละตัณหาน้ัน)
ปะฏนิ ิสสคั โค (ความวางตณั หานน้ั )
มุตติ (การปลอยตัณหาน้นั )
อะนาละโย (ความไมพ ัวพันแหงตัณหานัน้ )
อิทงั โข ปะนะ ภกิ ขะเว ทกุ ขะนิโรธะคามินี ปะฏปิ ะทา อะรยิ ะสจั จงั (ดูกอนภกิ ษุ

ท้งั หลาย ก็น้แี ลเปน ขอ ปฏิบตั ิใหถงึ ความดบั ทกุ ขอยางแทจ รงิ คอื )

อะยะเมวะ อะริโย อฏั ฐงั คโิ ก มคั โค (ทางมอี งค ๘ เคร่อื งไปจากขา ศกึ คือกิเลสนี้เอง)

81

เสยยะถที ัง (ไดแ ก ส่งิ เหลา นี้ คือ)

สมั มาทฏิ ฐิ (ปญญาอนั เหน็ ชอบ)

สัมมาสงั กัปโป (ความดำรชิ อบ)

สมั มาวาจา (วาจาชอบ)

สัมมากัมมนั โต (การงานชอบ)

สมั มาอาชโี ว (ความเลย้ี งชวี ติ ชอบ)

สัมมาวายาโม (ความเพียรชอบ)

สัมมาสะติ (ความระลกึ ชอบ)

สัมมาสะมาธิ (ความตง้ั จิตชอบ)

อทิ งั ทกุ ขงั อะรยิ ะสจั จนั ติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สุเตสุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อทุ ะ
ปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ
ฯ (ดกู อนภกิ ษุทัง้ หลาย จกั ขไุ ดเกิดขนึ้ แลว ญาณไดเ กดิ ขึ้นแลว ปญญาไดเกดิ ขน้ึ แลว วิชชา

ไดเ กิดขน้ึ แลว แสงสวา งไดเ กดิ ขึ้นแลว แกเราในธรรมท้ังหลายท่ีเราไมไ ดเคยฟง แลว ในกาล
กอนวา นเ่ี ปนทกุ ขอ รยิ สัจ)

ตงั โข ปะนทิ งั ทกุ ขงั อะรยิ ะสัจจงั ปะรญิ เญยยันติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สุ
เตสุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อทุ ะปาทิ ญาณัง อทุ ะปาทิ ปญญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ
อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอ นภกิ ษุทั้งหลาย จักขไุ ดเ กิดขน้ึ แลว ญาณไดเ กดิ ขน้ึ แลว ปญญา

82

ไดเ กิดข้ึนแลว วิชชาไดเกิดขึน้ แลว แสงสวา งไดเกิดข้นึ แลว แกเราในธรรมทั้งหลายทีเ่ ราไมไ ด
เคยฟง แลว ในกาลกอนวา ก็ทุกขอ ริยสจั นน้ี ้นั แล ควรกำหนดร)ู

ตงั โข ปะนทิ งั ทุกขัง อะรยิ ะสจั จงั ปะรญิ ญาตันติ เม ภกิ ขะเว ปุพเพ อะนะนุสสเุ ต
สุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อทุ ะปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ
อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอ นภิกษุทงั้ หลาย จักขไุ ดเ กิดข้ึนแลว ญาณไดเ กิดขน้ึ แลว ปญ ญา

ไดเ กดิ ขน้ึ แลว วิชชาไดเ กดิ ขน้ึ แลว แสงสวา งไดเ กิดขึ้นแลวแกเราในธรรมทัง้ หลายที่เราไมไ ด
เคยฟงแลว ในกาลกอ นวา ก็ทุกขอ ริยสัจน้นี ัน้ แล เราไดก ำหนดรแู ลว )

อิทงั ทกุ ขะสะมทุ ะโย อะรยิ ะสจั จันติ เม ภิกขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สเุ ตสุ ธมั เมสุ
จักขงุ อทุ ะปาทิ ญาณัง อทุ ะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ อาโลโก อทุ ะ
ปาทิ ฯ (ดูกอนภิกษทุ งั้ หลาย จกั ขไุ ดเกิดข้ึนแลว ญาณไดเ กิดขึ้นแลว ปญญาไดเกดิ ขึ้นแลว

วชิ ชาไดเกิดข้นึ แลว แสงสวางไดเ กดิ ขึ้นแลว แกเราในธรรมทัง้ หลายท่เี ราไมไ ดเ คยฟงแลว ใน
กาลกอนวา นท่ี ุกขสมุทัยอรยิ สัจ)

ตงั โข ปะนทิ งั ทกุ ขะสะมทุ ะโย อะรยิ ะสจั จัง ปะหาตพั พันติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ
อะนะนสุ สเุ ตสุ ธมั เมสุจกั ขงุ อุทะปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วิชชา อุ
ทะปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ (ดกู อ นภิกษทุ งั้ หลาย จักขุไดเ กดิ ขน้ึ แลว ญาณไดเ กดิ ขึ้น

แลว ปญญาไดเกิดขึ้นแลว วชิ ชาไดเกดิ ขึ้นแลว แสงสวางไดเ กดิ ข้ึนแลวแกเราในธรรม
ท้ังหลายทเ่ี ราไมไ ดเคยฟง แลว ในกาลกอ นวา นที่ กุ ขสมุทยั อรยิ สจั น้นี นั้ แล ควรละเสยี )

ตงั โข ปะนทิ งั ทุกขะสะมทุ ะโย อะรยิ ะสจั จัง ปะหนี นั ติ เม ภิกขะเว ปุพเพ อะนะ
นสุ สุเตสุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อุทะปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อทุ ะ
ปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอ นภกิ ษุท้งั หลาย จกั ขไุ ดเ กิดข้นึ แลว ญาณไดเ กิดขน้ึ แลว

ปญ ญาไดเกดิ ขึ้นแลว วชิ ชาไดเ กดิ ขึน้ แลว แสงสวา งไดเกดิ ขน้ึ แลว แกเ ราในธรรมทัง้ หลายที่
เราไมไ ดเคยฟงแลวในกาลกอ นวา นที่ กุ ขสมุทัยอรยิ สัจนนี้ ั้นแล เราละไดแลว )

83

อิทงั ทกุ ขะนิโรโธ อะริยะสัจจนั ติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สเุ ตสุ ธมั เมสุ จักขงุ
อุทะปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญ ญา อุทะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ
ฯ (ดูกอนภิกษทุ ง้ั หลาย จักขไุ ดเกิดข้ึนแลว ญาณไดเ กดิ ขนึ้ แลว ปญ ญาไดเ กดิ ข้ึนแลว วชิ ชา

ไดเ กิดขนึ้ แลว แสงสวา งไดเกดิ ข้นึ แลว แกเราในธรรมทั้งหลายทเ่ี ราไมไ ดเคยฟงแลวในกาล
กอนวา น่ีทุกขนิโรจอริยสัจ)

ตงั โข ปะนทิ งั ทกุ ขะนิโรโธ อะรยิ ะสจั จงั สจั ฉกิ าตพั พนั ติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะ
นสุ สเุ ตสุ ธมั เมสุ จักขุง อุทะปาทิ ญาณงั อุทะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วชิ ชา อุทะ
ปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอนภิกษทุ งั้ หลาย จกั ขไุ ดเ กดิ ขึ้นแลว ญาณไดเ กิดข้นึ แลว

ปญ ญาไดเกดิ ขน้ึ แลว วชิ ชาไดเกิดข้ึนแลว แสงสวา งไดเ กดิ ขน้ึ แลว แกเราในธรรมทงั้ หลายที่
เราไมไ ดเคยฟง แลวในกาลกอนวา น่ีทกุ ขนิโรจอรยิ สจั นีน้ นั้ แล ควรทำใหแ จง )

ตงั โข ปะนทิ งั ทุกขะนโิ รโธ อะรยิ ะสจั จงั สัจฉิกะตนั ติ เม ภิกขะเว ปพุ เพ อะนะ
นสุ สุเตสุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อทุ ะปาทิ ญาณัง อทุ ะปาทิ ปญ ญา อทุ ะปาทิ วิชชา อุทะ
ปาทิ อาโลโก อุทะปาทิ ฯ (ดูกอน ภิกษุท้ังหลาย จกั ขุไดเกิดขึน้ แลว ญาณไดเ กดิ ขน้ึ แลว

ปญ ญาไดเกดิ ข้นึ แลว วทิ ยาไดเ กิดข้ึนแลว แสงสวา งไดเกดิ ขึน้ แลว แกเ รา ในธรรมทง้ั หลายที่
เราไมไ ดเ คยฟงแลว ในกาลกอ นวา น่ที กุ ขนโิ รจอรยิ สจั นน้ี ้ันแล อันเราไดทำใหแจงแลว )

อิทงั ทกุ ขะนิโรธะคามนิ ี ปะฏปิ ะทา อะรยิ ะสจั จนั ติ เม ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สุ
เตสุ ธมั เมสุ จักขงุ อทุ ะปาทิ ญาณัง อทุ ะปาทิ ปญ ญา อุทะปาทิ วิชชา อทุ ะปาทิ
อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอนภิกษทุ ง้ั หลาย จกั ขุไดเ กิดข้นึ แลว ญาณไดเ กดิ ข้ึนแลว ปญญา

ไดเ กดิ ขน้ึ แลว วชิ ชาไดเกิดข้ึนแลว แสงสวา งไดเกดิ ขนึ้ แลว แกเ ราในธรรมท้งั หลายท่ีเราไมไ ด
เคยฟงแลว ในกาลกอนวา นท่ี กุ ขนโิ รธคามินปี ฏปิ ทาอรยิ สจั )

ตงั โข ปะนทิ งั ทกุ ขะนโิ รธะคามินี ปะฏปิ ะทา อะริยะสัจจัง ภาเวตัพพนั ติ เม
ภกิ ขะเว ปพุ เพ อะนะนสุ สุเตสุ ธมั เมสุ จกั ขงุ อุทะปาทิ ญาณงั อทุ ะปาทิ ปญ ญา อุ

84

ทะปาทิ วชิ ชา อทุ ะปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดกู อ นภกิ ษุท้งั หลาย จกั ขุไดเ กิดขึ้นแลว

ญาณไดเกดิ ข้นึ แลว ปญ ญาไดเ กดิ ข้นึ แลว วชิ ชาไดเ กดิ ขึน้ แลว แสงสวา งไดเกดิ ข้ึนแลว แกเ รา
ในธรรมทัง้ หลายทีเ่ ราไมไ ดเ คยฟง แลวในกาลกอ นวา ก็ทกุ ขนโิ รธคามนิ ีปฏิปทาอรยิ สจั นี้นน้ั
แล ควรใหเ จริญ)

ตงั โข ปะนทิ งั ทุกขะนโิ รธะคามินี ปะฏปิ ะทา อะริยะสจั จัง ภาวิตนั ติ เม ภกิ ขะเว
ปุพเพ อะนะนสุ สเุ ตสุ ธัมเมสุ จักขงุ อทุ ะปาทิ ญาณงั อุทะปาทิ ปญญา อทุ ะปาทิ
วชิ ชา อทุ ะปาทิ อาโลโก อทุ ะปาทิ ฯ (ดูกอนภกิ ษุทัง้ หลาย จกั ขไุ ดเกดิ ข้นึ แลว ญาณได

เกดิ ข้นึ แลว ปญญาไดเ กดิ ข้ึนแลว วชิ ชาไดเกิดขน้ึ แลว แสงสวา งไดเ กิดข้ึนแลว แกเ ราในธรรม
ท้ังหลายที่เราไมไ ดเคยฟง แลวในกาลกอนวา ก็ทุกขนโิ รธคามนิ ีปฏิปทาอรยิ สัจนน้ี น้ั แล อัน
เราเจรญิ แลว)

ยาวะกีวญั จะ เม ภกิ ขะเว อเิ มสุ จะตสู ุ อะรยิ ะสัจเจสุ เอวนั ติปะริวฏั ฏงั ทวาทะสา
การัง ยะถาภูตงั ญาณะทสั สะนงั นะ สวุ ิสุทธงั อะโหสิ ฯ (ดูกอ นภกิ ษุทั้งหลาย ปญ ญา

อันรตู ามความเปน จรงิ อยา งไร ในอริยสัจ ๔ เหลา น้ีของเรา ซ่งึ มรี อบ ๓ มอี าการ ๑๒ อยา ง
นี้ ยังไมห มดจดเพยี งใดแลว)

เนวะ ตาวาหงั ภกิ ขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหั มะเก สสั สะ
มะณะพราหมะณยิ า ปะชายะ สะเทวะมะนสุ สายะ อะนตุ ตะรงั สมั มาสมั โพธงิ
อะภสิ ัมพทุ โธ ปจ จัญญาสิง ฯ (ดกู อนภิกษทุ งั้ หลาย เราจะยืนยนั ตนวา เปน ผตู รัสรพู รอ ม

เฉพาะปญญาเคร่อื งตรสั รูชอบ ไมม ีความตรสั รอู นื่ จะย่งิ กวาในโลก เปน ไปพรอมดวยกับ
เทวดา มาร พรหม ในหมสู ัตวท ง้ั ในสมณพราหมณ เทวดา มนุษย ไมไ ดเพยี งนัน้ )

ยะโต จะ โข เม ภิกขะเว อเิ มสุ จะตสู ุ อะรยิ ะสจั เจสุ เอวนั ตปิ ะรวิ ัฏฏงั ทวาทะสา
การงั ยะถาภูตงั ญาณะทสั สะนงั สุวสิ ทุ ธงั อะโหสิ ฯ (ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย เม่อื ใดแล

85

ปญ ญาอนั เหน็ ตามเปน จรงิ อยา งไรในอรยิ สัจ ๔ เหลา น้ขี องเรา มรี อบ ๓ มีอาการ ๑๒ อยา ง
น้ี หมดจดดีแลว )

อะถาหงั ภกิ ขะเว สะเทวะเก โลเก สะมาระเก สะพรหั มะเก สัสสะมะณะพราห
มะณยิ า ปะชายะ สะเทวะมะนสุ สายะ อะนตุ ตะรงั สมั มาสมั โพธิง อะภสิ ัมพทุ โธ
ปจ จญั ญาสงิ ฯ (ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย เมอ่ื นั้น เราจึงไดย ืนยนั ตนวา เปน ผตู รัสรพู รอม

เฉพาะซึง่ ปญญาเครอ่ื งตรัสรชู อบ ไมม ีความตรสั รอู ่ืนจะย่งิ กวาในโลก เปนไปกับดวยกบั
เทวดา มาร พรหม ในหมสู ตั วท ัง้ ในสมณพราหมณ เทพยดา มนุษย)

ญาณญั จะ ปะนะ เม ทสั สะนงั อทุ ะปาทิ (ก็แลปญ ญาอนั รเู ห็นไดเกิดข้ึนแกเ ราแลว )

อะกุปปา เม วิมตุ ติ อะยะมันตมิ า ชาติ นัตถทิ านิ ปนุ พั ภะโวติ ฯ (วา การพนพเิ ศษ

ของเราไมก ลับกำเริบ ชาติน้ีเปนที่สุดแลว บดั นไ้ี มมีความเกดิ อกี )

อทิ ะมะโวจะ ภะคะวา ฯ (พระผมู พี ระภาคเจา ไดตรัสธรรมปรยิ ายนแี้ ลว)

อัตตะมะนา ปญ จะวคั คยิ า ภกิ ขู ภะคะวะโต ภาสติ งั อะภินนั ทงุ ฯ (พระภกิ ษุปญจ

วคั คยี ก็มใี จยนิ ดเี พลดิ เพลนิ ภาษติ ของพระผูมพี ระภาคเจา)

อิมสั มญิ จะ ปะนะ เวยยากะระณสั มิง ภัญญะมาเน (ก็แลเมือ่ ไวยากรณน้ี อันพระผูม ี

พระภาคเจา ตรสั อยู)

อายสั มะโต โกณทญั ญสั สะ วริ ะชัง วตี ะมะลงั ธมั มะจกั ขงุ อทุ ะปาทิ (จักษุในธรรม

อันปราศจากธลุ ี ปราศจากมลทนิ ไดเกดิ ข้นึ แลว แกพ ระผมู อี ายโุ กณทญั ญะ)

"ยงั กิญจิ สะมทุ ะยะธมั มงั สพั พนั ตงั นโิ รธะธมั มนั ติ ฯ" (วา "ส่ิงใดส่ิงหนึ่งมีความ

เกิดขน้ึ เปน ธรรมดาแลว สงิ่ น้นั ท้ังปวง ก็ตอ งดับสลายไปเปน ธรรมดา")

86

ปะวตั ตเิ ต จะ ภะคะวะตา ธมั มะจกั เก (ก็เมือ่ ธรรมจักรอันพระผมู พี ระภาคเจา ให

เปน ไปแลว )

ภมุ มา เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสงุ (เหลาภมู เิ ทวดากส็ ง เสยี งใหบ ันลือลน่ั ขน้ึ วา )

เอตัมภะคะวะตา พาราณะสยิ งั อสิ ปิ ะตะเน มิคะทาเย อะนตุ ตะรัง ธมั มะจกั กงั ปะ
วตั ตติ งั อัปปะฏวิ ัตตยิ งั สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา
พรหั มนุ า วา เกนะจิ วา โลกัสมนิ ติ ฯ (วา นนั่ จกั รคือธรรม ไมม ีจกั รอนื่ สไู ด อนั พระผูม ี

พระภาคเจา ใหเ ปนไปแลว ทปี่ า อสิ ปิ ตนมฤคทายวนั ใกลเ มืองพาราณสี อนั สมณพราหมณ
เทวดา มาร พรหม และใคร ๆ ในโลกยังใหเ ปนไปไมไ ด ดงั น้)ี

ภมุ มานัง เทวานงั สทั ทัง สตุ วา จาตมุ มะหาราชกิ า เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสงุ
ฯ (เทพเจา เหลาช้นั จาตุมหาราชไดฟง เสียงของเทพเจา เหลาภมู เิ ทวดาแลว ก็ยังเสียงให

บนั ลือล่ัน)

จาตมุ มะหาราชกิ านงั เทวานงั สัททงั สุตวา ตาวะตงิ สา เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสงุ
ฯ (เทพเจา เหลา ช้ันดาวดึงส ไดฟงเสียงของเทพเจาเหลาช้นั จาตุมหาราชแลว กย็ ังเสียงให

บนั ลือลน่ั )

ตาวะติงสานัง เทวานงั สทั ทงั สตุ วา ยามา เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสงุ ฯ (เทพเจา

เหลา ชั้นยามาไดฟ งเสยี งของเทพเจา เหลา ช้นั ดาวดงึ สแ ลว กย็ ังเสยี งใหบนั ลือล่นั )

ยามานงั เทวานงั สทั ทงั สุตวา ตุสติ า เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสงุ ฯ (เทพเจา เหลา ชั้น

ดสุ ติ ไดฟง เสยี งของเทพเจา เหลา ชนั้ ยามาแลว กย็ งั เสยี งใหบ ันลือลน่ั )

ตสุ ิตานัง เทวานงั สัททงั สุตวา นมิ มานะระตี เทวา สทั ทะมะนสุ สาเวสุง ฯ (เทพเจา

เหลา ชน้ั นมิ มานรดไี ดฟ งเสียงของเทพเจาเหลา ชน้ั ดุสิตแลว กย็ งั เสียงใหบนั ลอื ลั่น)

87

นมิ มานะระตีนงั เทวานงั สทั ทงั สตุ วา ปะระนิมมติ ะวะสะวตั ตี เทวา สทั ทะมะ
นสุ สาเวสุง ฯ (เทพเจา เหลาชั้นปรนมิ มติ วสวตั ดไี ดฟงเสียงของเทพเจา เหลาชัน้ นิมมานรดี

แลว ก็ยงั เสียงใหบนั ลือลน่ั )

ปะระนมิ มติ ะวะสะวตั ตนี งั เทวานงั สทั ทงั สุตวา พรหั มะกายกิ า เทวา สทั ทะมะ
นสุ สาเวสุง (พรหมเจาท่เี กดิ ในชน้ั พรหมไดฟ ง เสียงของเทพเจา เหลาชัน้ ปรนมิ มติ วสวตั ตี

แลว ก็ยังเสียงใหบันลอื ล่นั ขึน้ )

"เอตัมภะคะวะตา พาราณะสยิ งั อสิ ปิ ะตะเน มคิ ะทาเย อะนตุ ตะรงั ธมั มะจกั กงั ปะ
วตั ตติ งั อปั ปะฏวิ ตั ตยิ งั สะมะเณนะ วา พราหมะเณนะ วา เทเวนะ วา มาเรนะ วา
พรัหมุนา วา เกนะจิ วา โลกัสมนิ ติ ฯ" ("วา นนั่ จักรคือธรรม ไมม จี กั รอ่ืนสไู ด อนั

พระผูมพี ระภาคเจาใหเ ปนไปแลว ทป่ี า อสิ ปิ ตนมฤคทายวนั ใกลเ มอื งพาราณสี อนั สมณ
พราหมณ เทวดา มาร พรหม และใคร ๆ ในโลก ไมสามารถใหเ ปน ไปไดด งั น้ี ฯ")

อติ หิ ะ เตนะ ขะเณนะ เตนะ มหุ ตุ เตนะ ยาวะ พรหั มะโลกา สัทโท อัพภคุ คจั ฉิ
ฯ (โดยขณะหน่งึ ครหู นึง่ นั้น เสียงขึน้ ไปถงึ พรหมโลกดว ยประการฉะน้ี ฯ)

อะยญั จะ ทะสะสะหสั สี โลกะธาตุ สงั กมั ป สมั ปะกมั ป สมั ปะเวธิ ฯ (ทง้ั หมน่ื

โลกธาตุ ไดห วั่นไหวสะเทอื นสะทา นล่ันไป)

อัปปะมาโณ จะ โอฬาโร โอภาโส โลเก ปาตรุ ะโหสิ (ท้งั แสงสวา งอนั ใหญย ง่ิ ไมม ี

ประมาณ ไดป รากฏแลว ในโลก)

อะตกิ กมั เมวะ เทวานงั เทวานภุ าวงั ฯ (ลว งเทวานุภาพของเทวดาทง้ั หลายเสยี หมด ฯ)

อะถะ โข ภะคะวา อทุ านงั อทุ าเนสิ (ในลำดบั นั้นแล พระผมู พี ระภาคเจาไดท รงเปลง

อุทานขึน้ วา )

88

อญั ญาสิ วะตะ โภ โกณทญั โญ อญั ญาสิ วะตะ โภ โกณทญั โญติ (โกณทญั ญะผูเจรญิ

ไดร ูแลวหนอ โกณทัญญะไดร แู ลวหนอ ผูเจรญิ )

อติ หิ ิทงั อายสั มะโต โกณทัญญสั สะ "อัญญาโกณทญั โญ" เตววะ นามงั อะโหสีติ
ฯ (เพราะเหตนุ นั้ นามวา "อญั ญาโกณทญั ญะ" น้นี ัน่ เทียว ไดม แี ลว แกพระโกณทญั ญะผมู ี

อายุ ดว ยประการฉะน้ีแล ฯ)

คำไหวบ ารมี 30 ทศั (ครบู าศรวี ชิ ัย)

ทานะ ปาระมี สัมปน โน , ทานะ อปุ ะปารมี สมั ปน โน , ทานะ ปะระมตั ถะปารมี สมั
ปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มุทติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

สลี ะ ปาระมี สมั ปน โน , สลี ะ อปุ ะปารมี สมั ปน โน , สลี ะ ปะระมตั ถะปารมี สมั ปนโน
เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปนโน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

เนกขมั มะ ปาระมี สมั ปน โน , เนกขมั มะ อปุ ะปารมี สมั ปนโน , เนกขมั มะ ปะระมัตถะ
ปารมี สมั ปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ิตา อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

ปญ ญาปาระมี สัมปน โน , ปญ ญา อปุ ะปารมี สมั ปนโน , ปญ ญา ปะระมตั ถะปารมี สมั
ปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มุทติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

วิรยิ ะ ปาระมี สมั ปน โน , วริ ยิ ะ อปุ ะปารมี สมั ปน โน , วิรยิ ะ ปะระมัตถะปารมี สมั ปน
โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปนโน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

89

ขนั ตี ปาระมี สมั ปน โน , ขนั ตี อปุ ะปารมี สมั ปน โน , ขนั ตี ปะระมตั ถะปารมี สมั ปนโน
เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

สจั จะ ปาระมี สัมปน โน , สจั จะ อปุ ะปารมี สัมปน โน , สจั จะ ปะระมตั ถะปารมี สัมปน
โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ิตา อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปนโน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

อะธิฏานะ ปาระมี สัมปน โน , อะธฏิ านะ อปุ ะปารมี สัมปน โน , อะธิฏานะ ปะระมตั ถะ
ปารมี สัมปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ติ า อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปนโน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

เมตตา ปาระมี สมั ปน โน , เมตตา อปุ ะปารมี สมั ปน โน , เมตตา ปะระมตั ถะปารมี สมั
ปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มทุ ิตา อเุ ปกขา ปาระมสี มั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

อเุ ปกขา ปาระมี สมั ปนโน , อเุ ปกขา อปุ ะปารมี สมั ปน โน , อเุ ปกขา ปะระมตั ถะปารมี
สมั ปน โน เมตตา ไมตรี กะรุณา มทุ ติ า อุเปกขา ปาระมีสมั ปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

ทะสะ ปาระมี สมั ปน โน , ทะสะ อปุ ะปารมี สมั ปน โน , ทะสะ ปะระมตั ถะปารมี สมั
ปน โน เมตตา ไมตรี กะรณุ า มุทติ า อเุ ปกขา ปาระมสี ัมปน โน , อติ ปิ  โส ภะคะวา

พทุ ธัง สะระณงั คจั ฉามิ นะมามิหงั

90

คาถาโพธบิ าท

**บรู ะพารสั ม งิ พระพทุ ธะคณุ งั
**บรู ะพารสั ม งิ พระธมั เมตงั
**บรู ะพารสั ม งิ พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโร คะภะยงั ววิ ญั ชยั เย สพั พะทกุ ข สพั พะโศก สพั พะ
โรคสพั พะภยั สัพพะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน สพั พะเคราะหตวั ใดๆ ขอให
กลายเปน ดเี คราะหป เคราะหเ ดอื น เคราะหว นั เคราะหปข อใหเ คลอื่ น เคราะหเดอื นขอให
คลาย เคราะหว นั ขอใหห าย เหมอื นนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ กั ขันต.ุ

** อาคะเนรสั ม ิง พระพทุ ธะคณุ งั
** อาคะเนรสั มงิ พระธมั เมตงั
** อาคะเนรสั มิง พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโร คะภะยงั ววิ ญั ชยั เย สัพพะทกุ ข สพั พะโศก สพั พะ
โรคสพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน สพั พะเคราะหต ัวใดๆ ขอให
กลายเปน ดเี คราะหป  เคราะหเ ดอื น เคราะหว นั เคราะหป ข อใหเ คลื่อน เคราะหเ ดอื นขอให
คลาย เคราะหว นั ขอใหห าย เหมอื นนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ต.ุ

**ทกั ษณิ รสั มงิ พระพทุ ธะคณุ งั
** ทกั ษณิ รสั ม งิ พระธมั เมตงั
** ทักษณิ รสั ม ิง พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโร คะภะยงั ววิ ญั ชยั เย สพั พะทกุ ข สัพพะโศก สพั พะ
โรคสพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สัพพะเคราะหต วั ใน สพั พะเคราะหตวั ใดๆ ขอให
กลายเปน ดเี คราะหป เคราะหเดอื น เคราะหว นั เคราะหป ข อใหเ คลื่อน เคราะหเดอื นขอให
คลาย เคราะหว นั ขอใหห าย เหมอื นนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ ักขันต.ุ

91

หรดีรสั มงิ พระพทุ ธะคณุ งั
หรดีรสั มิง พระธมั เมตัง
หรดีรสั มงิ พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโร คะภะยงั ววิ ัญชยั เย สพั พะทกุ ข สพั พะโศก สพั พะโรค
สพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน สพั พะเคราะหตัวใดๆ ขอใหก ลายเปน
ดเี คราะหป  เคราะหเดอื น เคราะหวนั เคราะหป ข อใหเ คลอื่ น เคราะหเ ดือนขอใหค ลาย
เคราะหว นั ขอใหห าย เหมอื นนำ้ ดับไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ต.ุ

ปจ จมิ รัสมงิ พระพทุ ธะคณุ งั
ปจ จมิ รสั มงิ พระธมั เมตงั
ปจ จมิ รสั มงิ พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโร คะภะยงั ววิ ญั ชยั เย สพั พะทุกข สพั พะโศก สพั พะโรค
สพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหตัวใน สพั พะเคราะหต ัวใดๆ ขอใหก ลายเปน
ดเี คราะหป เคราะหเ ดอื น เคราะหวนั เคราะหป ข อใหเ คลอ่ื น เคราะหเ ดือนขอใหค ลาย
เคราะหว นั ขอใหห าย เหมือนน้ำดับไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ต.ุ

พายัพรสั มงิ พระพุทธะคุณงั
พายัพรสั มงิ พระธมั เมตงั
พายัพรสั มงิ พระสงั ฆานงั
ทกุ ขะโรคะภะยงั วิวญั ชยั เย สพั พะทกุ ข สพั พะโศก สพั พะโรค สพั พะภยั สัพพะเคราะหต วั
นอก สพั พะเคราะหตวั ใน สพั พะเคราะหต วั ใดๆ ขอใหก ลายเปน ดีเคราะหป  เคราะหเ ดอื น
เคราะหวนั เคราะหปข อใหเ คลอื่ น เคราะหเ ดือนขอใหค ลาย เคราะหว นั ขอใหหาย เหมอื น
นำ้ ดับไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ กั ขันต.ุ

อดุ รรัสมงิ พระพทุ ธะคณุ ัง
อดุ รรัสมงิ พระธมั เมตงั
อดุ รรสั มงิ พระสงั ฆานงั ทกุ ขะโรคะภะยงั วิวญั ชยั เยสัพพะทกุ ข สพั พะโศก สพั พะโรค
สพั พะภยั สพั พะเคราะหต ัวนอก สพั พะเคราะหตัวใน สพั พะเคราะหต ัวใดๆ ขอใหก ลายเปน
ดเี คราะหป  เคราะหเดอื น เคราะหว นั เคราะหป ข อใหเ คลอ่ื น เคราะหเ ดอื นขอใหคลาย
เคราะหว นั ขอใหห าย เหมือนนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ญั ชยั เย รกั ขนั ตุ สรุ ักขนั ต.ุ

92

อสิ าณรสั มงิ พระพทุ ธะคุณงั
อสิ าณรสั มงิ พระธมั เมตงั
อสิ าณรสั มงิ พระสงั ฆานงั
ทกุ ขะโรคะภะยงั วิวญั ชยั เย
สพั พะทกุ ข สัพพะโศก สัพพะโรค สพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน
สพั พะเคราะหต วั ใดๆ ขอใหก ลายเปน ดีเคราะหป  เคราะหเดอื น เคราะหว นั เคราะหปข อให
เคลอ่ื น เคราะหเ ดอื นขอใหค ลาย เคราะหว ันขอใหห าย เหมือนน้ำดบั ไฟ อภวิ ัญชยั เย รกั ขนั

ตุ สรุ กั ขนั ต.ุ

ปฐวรี สั มงิ พระพทุ ธะคณุ งั
ปฐวรี สั มงิ พระธมั เมตงั
ปฐวรี สั มงิ พระสงั ฆานงั
ทกุ ขะโรคะภะยงั วิวญั ชยั เย
สพั พะทกุ ข สัพพะโศก สัพพะโรค สพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน
สพั พะเคราะหต วั ใดๆ ขอใหก ลายเปน ดีเคราะหป  เคราะหเ ดอื น เคราะหว ัน เคราะหปข อให
เคลอ่ื น เคราะหเ ดอื นขอใหค ลาย เคราะหว นั ขอใหห าย เหมือนนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ัญชยั เย รกั ขนั

ตุ สุรกั ขันต.ุ

อากาศรสั มิง พระพทุ ธะคณุ ัง
อากาศรสั มิง พระธมั เมตงั
อากาศรสั มงิ พระสังฆานงั
ทกุ ขะโรคะภะยงั วิวญั ชยั เย
สพั พะทกุ ข สัพพะโศก สพั พะโรค สพั พะภยั สพั พะเคราะหต วั นอก สพั พะเคราะหต วั ใน
สพั พะเคราะหต ัวใดๆ ขอใหก ลายเปน ดีเคราะหป  เคราะหเ ดอื น เคราะหว ัน เคราะหป ข อให
เคลอ่ื น เคราะหเ ดอื นขอใหค ลาย เคราะหว ันขอใหห าย เหมอื นนำ้ ดบั ไฟ อภวิ ัญชัยเย รกั ขนั

ตุ สรุ กั ขันต.ุ

93

คาถามงคลจักรวาล ๘ ทิศ(ฉบบั เตม็ )

.......... อมิ สั มิงมงคลจกั รวาฬทงั้ แปดทศิ ประสทิ ธิ จงมาเปนกำแพง
แกวทงั้ เจด็ ชนั้ มาปอ งกนั หอ มลอ มรอบ รอบทว่ั อนตั ตา ราชะ เสมานา
เขตเต สะมนั ตา สะตะโยชะนะสะตะสะหัสสานิ พทุ ธะชาละปะรกิ -
เขตเด รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ตุ ฯ

.......... อมิ สั มงิ มงคลจกั รวาฬทัง้ แปดทศิ ประสทิ ธิ จงมาเปนกำแพง
แกว ทง้ั เจด็ ชน้ั มาปอ งกนั หอ มลอ มรอบ รอบทว่ั อนตั ตา ราชะ เสมานา
เขตเต สะมนั ตา สะตะโยชะนะสะตะสะหสั สานิ ธมั มะชาละปะรกิ -
เขตเด รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ตุ ฯ

.......... อมิ สั มงิ มงคลจักรวาฬทง้ั แปดทศิ ประสทิ ธิ จงมาเปน กำแพง
แกว ท้ังเจด็ ชัน้ มาปอ งกนั หอ มลอ มรอบ รอบทวั่ อนตั ตา ราชะ เสมานา
เขตเต สะมนั ตา สะตะโยชะนะสะตะสะหัสสานิ ปจเจกะพทุ ธะชาละปะรกิ -
เขตเด รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ตุ ฯ

.......... อมิ สั ม งิ มงคลจกั รวาฬทงั้ แปดทศิ ประสทิ ธิ จงมาเปนกำแพง
แกว ทั้งเจด็ ชน้ั มาปอ งกนั หอ มลอ มรอบ รอบทวั่ อนตั ตา ราชะ เสมานา
เขตเต สะมนั ตา สะตะโยชะนะสะตะสะหัสสานิ สงั ฆะชาละปะรกิ -
เขตเด รกั ขนั ตุ สรุ กั ขนั ตุ ฯ

94

บทสวดกรรมฐาน

นะโม ตัสสะภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สมั พุทธัสสะ (วา ๓ หน)
พทุ ธงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
ธัมมงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
สงั ฆงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ

ทตุ ยิ มั ปพ ทุ ธงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
ทตุ ยิ มั ปธ มั มงั สะระณังคจั ฉามิ,
ทตุ ยิ มั ปส ังฆงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
ตะตยิ มั ปพ ทุ ธงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
ตะตยิ ัมปธ มั มงั สะระณงั คจั ฉาม,ิ
ตะตยิ มั ปส ังฆงั สะระณงั คจั ฉามิ,
นะโม พุทธายะ นะโม ธมั มายะ นะโม สงั ฆายะ อปั ปะมาโน พทุ โธ อปั ปะมาโน ธมั โม
อปั ปะมาโน สงั โฆ พทุ โธ เม นาโถ ธมั โม เม นาโถ สงั โฆ เม นาโถ กัมมฏั ฐานงั เม นาถงั
กมั มฏั ฐานะทายะกา จะรโิ ย เม นาโถ
อะหัง ภนั เต พุทธานสุ สะตกิ ัมมฏั ฐานงั ยาจามิ พทุ ธานสุ สะติ กมั มฏั ฐานงั เทถะ เม ภนั เต,
อะหงั ภนั เต อะหงั ภนั เต ปตอิ ุปะจาระสะมาธงิ ยาจามิ

95

อติ ปิ  โส ภะคะวา อะระหัง สมั มาสมั พทุ โธ วชิ ชาจะระณะสมั ปน โน สคุ ะโต โลกะวิทู อะนุต
ตะโร ปรุ สิ ะทมั มะสาระถิ สตั ถา เทวะมนสุ สานงั พุทโธ ภะคะวาติ

สะวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม สนั ทฏิ ฐโิ ก อะกาลโิ ก เอหปิ ส สโิ ก โอปะนะยโิ ก ปจ จัตตงั
เวทติ พั โพ วญิ หู ตี ฯิ

สปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ อุชปุ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ ญายะปะฏิ
ปน โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ สามีจปิ ะฏปิ น โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ ยะททิ งั จตั ตา
ริ ปรุ ิสะยคุ านิ อฏั ฐะ ปรุ สิ ะปคุ คะลา เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ อาหเุ นยโย ปาหเุ นย
โย ทักขเิ ณยโย อญั ชะลี กะระณโี ย อะนุตตะรงั ปญุ ญักเขตตงั โลกสั สาติ

อตั ถิ อมิ สั สะมงิ กาเย เกสา โลมา นะขา ทนั ตา ตะโจมงั สงั นะหารู อฏั ฐี อฏั ฐมิ ญิ ชงั วกั กงั
หะทะยงั ยะกะนงั กโิ ลมะกงั ปห ะกงั ปป ผาสัง อนั ตัง อันตะคณุ ัง อทุ ะรยิ งั กะรสี ัง ปต ตงั
เสมหัง ปพุ โพ โลหติ งั เสโท เมโท อสั สุ วะสา เขโฬ สงิ ฆานกิ า ละสกิ า มตุ ตัง มัตถะเก มัต
ถะลงุ คนั ติ ทวัตตงิ สาการงั

อะยัง อัตตะภาโว อะนิจจัง ทุกขัง อะนตั ตา อะสจุ ิ อะสุภงั อมิ ัง กมั มฏั ฐานงั ปนุ พั ภะโวตฯิ

อะจิรงั วะตะยงั กาโย ปะฐะวิง อธเิ สสะติ ฉฑุ โฑ อะเปตะวญิ ญาโณ นริ ตั ถงั วะ กะลงิ คะรงั

ปะฐะวธี าตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ รูปก ขนั โธ เวทะนากขนั โธ สญั ญากขนั โธ สงั ขารกั
ขันโธ วญิ ญาณกั ขนั โธ ปญ จกั ขนั ธาอชั ฌัตตา พะหิธา สงั ขารา อะนจิ จา ทกุ ขา อะนตั ตา วิ
ปะรณิ ามะธมั มา

อะนจิ จา วะตะ สงั ขารา อปุ ปาทะวะยะธมั มโิ น อปุ ช ติ ะวา นริ ชุ ฌนั ติ เตสงั วปู ะสะโม สโุ ขฯ
นามะรปู ง อะนิจจงั ขะยตั เถนะ นจิ จงั วะตะ นพิ พานัง

นามะรปู ง ทกุ ขัง ขะยตั เถนะ สขุ ัง วะตะ นพิ พานงั

นามะรปู ง อะนัตตา อะสาระกตั เถนะ สารงั วะตะ นพิ พานงั

96

นามะรปู ง อะนิจจงั นามรปู ง ทกุ ขงั นามะรปู ง อะนตั ตานจิ จงั วะตะ นพิ พานัง สขุ งั วะตะ
นพิ พานัง สารงั วะตะ นพิ พานัง นพิ พานงั ปะระมัง สขุ ัง

พทุ โธ มงั คะละสมั ภโู ต สมั พทุ โธ ทปี ะทตุ ตะโม
พทุ ธะ มงั คะละมาคมั มะ สพั พะทุกขา ปะมญุ จะเร
ธัมโม มังคะละสมั ภโู ต คมั ภโี ร ททุ สั โส อะณงุ
ธัมมะ มังคะละมาคมั มะ สพั พะภะยา ปะมญุ จะเร
สงั โฆ มงั คะละสัมภโู ต วะระทักขเิ ณยโย อะนตุ ตะโร
สงั ฆะมังคะละมาคมั มะ สพั พะโรคา ปะมญุ จะเรฯ

คำอธษิ ฐานกอ นทำสมาธิ

"อกุ าสะ อกุ าสะ ณ โอกาสบดั น้ี ขา พเจา ขอสมาทาน ซงึ่ พระกรรมฐาน ขอขณกิ สมาธิ
อปุ จารสมาธิ อปั ปนาสมาธิ พระวิปส สนาญาณ จงบงั เกดิ มใี นขนั ธสนั ดานของขา พเจา
ขา พเจา จะตั้งสตไิ ว ทล่ี มหายใจเขา ทลี่ มหายใจออก หายใจเขา กร็ ู หายใจออกกร็ ู สามหน
เจ็ดหน รอ ยหนพนั หน จนกวา จิตของขา พเจา จะรวมกนั เปน อารมณเ ดยี ว ตง้ั แตบ ดั นเ้ี ปน
ตนไปเทอญ"

คำอธิษฐานหลังจากทำสมาธิ

ขา พเจา ขอตง้ั จติ อทุ ศิ ผล บญุ กศุ ล น้แี ผไ ป ใหไ พศาล
ถงึ บดิ า มารดา ครอู าจารย ทง้ั ลกู หลาน ญาตมิ ติ ร สนทิ กนั

97

ประชาชนทว่ั ไปทง้ั ไกลใกล มสี ว นได ในกศุ ล ผลของฉนั
ท้งั เจา กรรม นายเวร และเทวญั ขอทกุ ทา น ไดกศุ ล ผลนเ้ี ทอญ.

แผเมตตา

สพั เพ สตั ตา : สัตวท้งั หลายทีเ่ ปน เพ่อื นทุกข เกิด แก เจ็บ ตาย ดวยกนั หมดทั้งสิ้น
อะเวรา : จงเปน สขุ เปน สุขเถิด อยา ไดม ีเวรแกก ันและกนั เลย

อพั ยาปชฌา : จงเปนสขุ เปนสุขเถดิ อยา ไดเบียดเบียนซ่งึ กันและกนั เลย
อะนีฆา : จงเปน สุขเปน สขุ เถดิ อยาไดม คี วามทกุ ขกาย ทุกขใ จเลย

สขุ ี อตั ตานัง ปะรหิ ะรนั ตจุ งมีความสุขกายสุขใจรกั ษาตนใหพน จากทุกขภ ยั ทั้งสน้ิ เถดิ .

แผเมตตาใหตนเอง

อะหงั สุขโิ ต โหมิ ขอใหข า พเจา จงเปน ผถู งึ สขุ
อะหงั นทิ ทกุ โข โหมิ ขอใหข า พเจาจงเปน ผไู รท กุ ข
อะหงั อะเวโร โหมิ ขอใหขา พเจา จงเปน ผไู มม เี วร
อะหงั อพั ยาปช โฌ โหมิ ขอใหข า พเจา จงเปน ผไู มเ บียดเบยี นซ่งึ กนั และกัน
อะหงั อะนโี ฆ โหมิ ขอใหขา พเจา จงเปน ผไู มม ที กุ ข
สขุ ี อตั ตานัง ปะรหิ ะรามิ ขอใหข า พเจา จงรักษาตนอยูเ ปน สขุ เถดิ

98

บทหยาดนำ้ พืน้ เมอื ง อทิ งั

อทิ งั ทานะ กมั มงั นพิ พานงั ปจจะโย โหนตโุ น นจิ จงั
อทิ งั ศีลละ กัมมงั นพิ พานงั ปจ จะโย โหนตโุ น นิจจงั
อทิ งั ภาวนา กมั มงั นพิ พานงั ปจ จะโย โหนตโุ น นิจจงั

ยงั กญิ จิ กุสสะลงั กตั ตพั พงั กมั มงั สพั เพหิ อมั เหหิ กะตงั บญุ ญงั โน อะนโุ มทนั ตุ
สนุ นั ตุ โภณโต เยเทวา อัสสะมงิ ฐาเน อะทคิ ะตา ทฆี ายกุ า สะทาโหนตุ
สพั พะสตั ตา สขุ ีอตั ตานัง ปะรหิ ะรนั ตุ

มาตา ปต า สขุ ติ า โหนตุ ทุกขา ปะมุญจนั ตุ
สพั เพ ญาตกิ า สขุ ติ า โหนตุ ทกุ ขาปะมญุ จนั ตุ
สพั เพ อญาตกิ า สขุ ติ า โหนตุ ทกุ ขาปะมญุ จนั ตุ
สพั เพ ปส า สพั เพ ยกั ขา สพั เพ เปตา สุขติ า โหนตุ ทกุ ขา ปะมญุ จนั ตุ
สพั เพ นกั ขตั ตา สขุ ติ า โหนตุ ทกุ ขาปะมญุ จนั ตุ
สพั เพ เทวา สขุ ติ า โหนตุ ทกุ ขาปะมญุ จนั ตุ
สพั เพ อาจารยิ ปุ ช ฌายา สขุ ติ า โหนตุ ทุกขาปะมญุ จันตุ

สพั พะ สมั ปต ตนิ งั สะมชิ ันตุโว

บทวนั ทาหลวง

วนั ทามิ พทุ ธงั สัพพัง เม โทสงั ขะมะถะ เม ภนั เต
วันทามิ ธมั มัง สพั พัง เม โทสงั ขะมะถะ เม ภนั เต
วนั ทามิ สงั ฆงั สัพพงั เม โทสงั ขะมะถะ เม ภนั เต
วนั ทามิ คะรอุ ปุ ช ฌาจะรโิ ย สพั พัง เม โทสงั ขะมะถะ เม ภันเต

99

วนั ทามิ กมั มฏั ฐานงั สพั พัง เม โทสงั ขะมะถะ เม ภนั เต
วนั ทามิ อาราเม พทั ธะสมี ายงั สพั พงั เม โทสัง ขะมะถะ เม ภนั เต
วนั ทามิ เจตยิ งั สพั พงั สพั พัฏฐาเนสุ ปะตฏิ ฐติ า สะรรี ะธาตุ มะหาโพธงิ พทุ ธะรปู ง สะกะลงั
สะทา นาคะโลเก พรหั มะโลเก ชมั พทู เี ป ลงั กาทเี ป สะรรี ะธาตโุ ย เกสะธาตโุ ย อะระหนั ตะ
ธาตโุ ย เจตยิ งั คนั ธะกฏุ งิ จะตรุ าสตี ิสะหัสเส ธมั มักขนั เธ สพั เพสงั ปาทะเจตยิ งั

อะหงั วนั ทามิ สพั พะโสฯ

บทสวดมนต บชู าพระรัตนตรยั

อะระหงั สมั มาสมั พทุ โธ ภะคะวา พทุ ธงั ภะคะวนั ตงั อะภิวาเทมิ ฯ (กราบ)
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม ธมั มัง นะมสั สามิ ฯ (กราบ)

สปุ ะฏปิ นโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ สงั ฆงั นะมามิ ฯ (กราบ)

คำอำลาพระสงฆ

คฤหสั ถ : หนั ทะทานิ มะยัง ภันเต อาปจุ ฉามะ พะหกุ จิ จา มะยงั พะหกุ ะระณยี า
ขา แตทา นผเู จรญิ ขา พเจา ทงั้ หลายมกี จิ มสี ิง่ จำตอ งทำมาก จงึ ขอกลาวลา ณ โอกาสบัดนี้

พระสงฆ : ยัสสะทานิ ตมุ เ๎ ห กาลงั มญั ญะถะ
ทานทัง้ หลายจงรกู าล รเู วลาเถิด

100

ขอขอบคณุ ขอ มลู จาก

ปราชญทองถ่ิน

พอ หนานสชุ าติ ใจจอ ย มรรคนายกวดั หนองครก

พอ หนานปวน ทายะนา อดตี มรรคนายกวัดหนองครก
หนานหลวงจำรสั ลงั กากาศ อดตี เจา อาวาสวดั หนองครก

พอหลวงทอง สาระตา อดตี ผใู หญบ า นบา นหนองครก

หนงั สอื

ประเพณีลา นนาไทย ของ มณี พะยอมยงค
ฮีตคนเมอื งฉบบั สะปะ ลา นนา ของ ทองทวี ยศพิมสาร

สวดมนตฉบบั ภาคเหนือ ของ ทวี เข่ือนแกว