การศึกษาส่วนประกอบของดอกชบา

แม็กกาซีน

การศึกษาส่วนประกอบของดอกชบา

จัดทำโดย

นางสาวธัญวรัตน์ เอกฉัตราภรณ์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 336
แผนการเรียนวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์

เสนอ

คุณครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครูชำนาญการ (คศ.2) สาขาชีววิทยา

ประกอบรายวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

คำนำ

แม็กกาซีนเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชา
ชีววิทยา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เพื่อศึกษาในเรื่องโครงสร้าง
และส่วนประกอบของดอกชบาและได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อ
เป็นประโยชน์ให้กับผู้อ่าน

ผู้จัดทำหวังว่ารายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน
หรือนักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมีข้อ
แนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และ
ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

ผู้จัดทำ
นางสาวธัญวรัตน์ เอกฉัตราภรณ์

วันที่ 26/11/2565

สารบัญ 1
2
ข้อมูลทั่วไปของดอกชบา 3
4
ข้อมูลเบื้องต้นของโครงสร้างดอกชบา
6
ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์ของดอกชบา
7
ภาพประกอบข้อมูลทางพฤกษศาสตร์
ของดอกชบา 8
9
ภาพถ่ายโครงสร้างโดยรวมทั้งหมด
ของดอกชบา (สัณฐานภายนอก)

ภาพถ่ายโครงสร้างโดยรวมทั้งหมด
ของดอกชบา (สัณฐานภายใน)

บรรณานุกรมและเอกสารอ้างอิง

ภาคผนวก

1

ขขอ้องมดูลอทกั่วชไบปา

ดอกชบา
(ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hibiscus rosa-sinensis)
(ชื่อสามัญ : Rose Mallow , Chinese Rose)

ชบาเป็นเป็นพืชพื้นเมืองในทางเอเชียตะวันออก มีสีหลากหลายสี
อีกทั้งยังมีสมญานามว่าเป็น

ราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน (Queen of tropical flower)



ลำต้น เป็นไม้พุ่ม ลำต้นสีเทา ผิวลำต้นขรุขระ
ใบ ใบเดี่ยว การเรียงตัวของเส้นใบร่างแหแบบขนนก ใบรูปไข่ ปลายใบแหลม

โคนใบมน ขอบใบหยักหรือมน เนื้อใบคล้ายกระดาษ ใบเรียงแบบสลับ
ด้านบนแผ่นใบเกลี้ยง ใบด้านบนสีเขียวเข้ม ท้องใบสีเขียว

ใบอ่อนสีเขียวอ่อน ใบแก่สีเขียวเข้ม ใบกว้างประมาณ 5-9 เซนติเมตร
ยาวประมาณ 7-12 เซนติเมตร

ดอก เป็นดอกช่อกระจะ กลีบดอกในตาดอกเรียงซ้อนเหลื่อมกัน
ดอกสมมาตรตามรัศมี วงกลีบดอกเชื่อมติดกัน กลีบดอกสีแดง กลีบดอก 5 กลีบ

กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เกสรตัวผู้จำนวนมาก เกสรตัวเมีย 5 อัน
ผล ผลสดเมล็ดแข็ง ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล
เมล็ด รูปร่างกลม มี 1 เมล็ด สีน้ำตาลแก่



การใช้ประโยชน์ รากตำพอกฝี, รากรับประทานช่วยขับน้ำย่อย
หรือเป็นไม้ประดับ

2

โขค้อรมงูลสเรบ้ืา้องงดตอ้นกขชอบงา

ชบาเป็นดอกสมบูรณ์
(Complete Flower) และ
ดอกสมบูรณ์เพศ (Perfect

flower)

ดอกชบาอาจจะดูเหมือนดอกเดี่ยว
แต่จริงๆเป็นดอกช่อ!

(Inflorescence Flower)

ดอกชบาที่เราศึกษาจะมี 5 กลีบ แต่เราสามารถ
แบ่งดอกชบาให้สมมาตรแบบรัศมีได้หลายแนว

เราจึงเรียกดอกชบาว่าเป็นดอก
Actinomorphic/Regular Flower

ดอกชบามีชนิดรังไข่แบบ Superior Ovary
เราเรียกดอกที่มีรังไข่แบบนี้ว่า Hypogynous Flower

ข้ 3ร์

อมูลขทอางงดพอฤกกชษบศาาสต

ลักษณะทางสัณฐานภายนอกและกายวิภาคภายใน

ก้านดอกของดอกชบาเป็นก้านดอกย่อย (Pedicel)
โดยบริเวณก้านช่อดอกและก้านดอกย่อยจะมีแนวรอย
ต่อระหว่างก้านช่อดอกและก้านดอกย่อย

ฐานรองดอกของดอกชบามีขนาดเล็กและอัดตัวแน่น
กลีบเลี้ยงมีสีเขียว 5 กลีบ เชื่อมติดกันคล้ายรูปหลอด
(Synsepalous) ปลายแยกเป็น 4-5 แฉก โดยส่วนที่
เป็นปลายแยกจะเรียกว่า Calyx lobes ส่วนที่เป็นหลอด
เรียกว่า Calyx tube และที่โคนหลอดกลีบเลี้ยงมี
ริ้วประดับ (Epicalyx)

กลีบดอกสีแดง ขาวหรือชมพู 5 กลีบ เป็นกลีบดอก
แบบแยก (Apopetalous/Polypetalous)

เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็น
หลอด และหุ้มรอบรังไข่และก้านยอดเกสรเพศเมีย

ชบามีก้านยอดเกสรเพศเมีย 1 อัน แต่ส่วนปลายแยก
เป็นแฉก 5 แฉก ยอดเกสรเพศเมีย 5 อัน กรมหรือรี
มีขน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบเลี้ยง

4

ข้อมูลภขทอาาพงงดปพอรฤกะกกชษอบศบาาสตร์

5

ข้อมูลภขทอาาพงงดปพอรฤกะกกชษอบศบาาสตร์

6

ภาโดพขยถอ่รางวยดมโอคทกั้รงชงหบสมาร้ดาง

สัณฐานภายนอก

7

ภาโดพขยถอ่รางวยดมโอคทกั้รงชงหบสมาร้ดาง

สัณฐานภายใน

8

แลบะเรอรกณสาานรุกอ้รามงอิง

หน่วยปฏิบัติการวิจัยพรรณไม้ประเทศไทย. (2565). ดอก
และส่วนประกอบของดอกชบา. สืบค้นเมื่อ 26
พฤษจิกายน 2565, จาก
http://www.sc.chula.ac.th/thaiplants/flowers/
pages/flowers.html

วิกิพีเดีย. (2564). ชบา. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565,
จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ชบา

สถาบันวิจัยและพัฒนาชายแดนภาคใต้. (2559). ดอกชบา.
สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก
http://srdi.yru.ac.th/bcqy/page/168/ดอก
ชบา.html

เกษตร ทูเดย์. (2564). ดอกชบา ราชินีแห่งไม้ดอก
เมืองร้อน. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565, จาก
https://kaset.today/ดอกไม้/ดอกชบา/

ดอกชบา png. (2557). สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2565,
จาก https://www.bloggang.com/m/mainblog.
php?id=peesuir

9

ภาคผนวก (ก)

คลิปวิดีโอขณะทำการศึกษาดอกชบา
URL : https://youtu.be/vBAJXIN7MRY

10

ภาคผนวก (ข)

ภาคผนวก ข ที่ 1 ภาพการกล่าวเปิดคลิป

ภาคผนวก ข ที่ 2 ภาพแกะกลีบดอก
เพื่อศึกษารังไข่

11

ภาคผนวก (ข)

ภาคผนวก ข ที่ 3 ภาพการตัดก้านชูอับเรณู
เพื่อศึกษาก้านชูยอดเกสรเพศเมีย

ภาคผนวก ข ที่ 4 ภาพศึกษาอับเรณู
และยอดเกสรเพศเมีย

THANK YOU