เกษตรทฤษฏีใหม่

นายรชตะ ขาวดี

เกษตรทฤษฎีใหม่

พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช
บรมนาถบพิตร" ทรงมพี ระมหากรณุ าธคิ ณุ ตอ่ ปวงชนชาวไทย พระองค์ทรงมี
พระวนิ ิจฉยั คน้ ควา้ สารวจ รวบรวมขอ้ มลู และทดสอบเกยี่ วกบั การจัดการ
ทรัพยากรนา ทดี่ ิน พนั ธ์ุพืช สาหรบั การอปุ โภคและบริโภค เพ่ือให้สามารถ

ดารงชวี ิตอยไู่ ดใ้ นพืนทข่ี องตนเอง โดยตงั เปน็ “ทฤษฎใี หม่”

นายรชตะ ขาวดี

ซึ่งผ่านการสรุปผลจากการทดลองของมูลนิธิชัยพัฒนา ในพระองค์
ท่ีวัดมงคลชัยพัฒนา อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.สระบุรี ซึ่งเป็นแนวทาง
พัฒนาการเกษตรแบบพ่ึงพาตนเอง โดยผสมผสานกิจกรรมพืช สัตว์
และประมง ให้มีความหลากหลายนานาพันธ์ุ เกิดการพัฒนา
แบบย่งั ยนื

ความเปน็ มา

ปัญหาหลักของเกษตรกรในอดีตจนถึงปัจจุบันที่สาคัญ คือ ขาดแคลนนา
เพอ่ื เกษตรกรรม โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ในเขตพนื ทอ่ี าศยั นาฝน ซง่ึ เปน็ พืนทสี่ ่วนใหญ่
ของประเทศท่ีอยู่ในเขตท่ีมีฝนค่อนข้างน้อยและส่วนมากเป็นนาข้าว และพืชไร่
เกษตรกรยงั คงทาการเพาะปลูกไดป้ ลี ะครงั ในชว่ งฤดูฝนเทา่ นนั และมคี วามเสีย่ ง
กับความเสียหายอันเนื่องมาจากความแปรปรวนของดิน ฟ้า อากาศ และฝนทิงช่วง
แมว้ ่าจะมกี ารขุดบอ่ หรือสระเก็บนาไวใ้ ชบ้ า้ งก็ตาม

ดว้ ยเหตนุ ี ในหลวงรัชกาลที่ 9 จงึ พระราชทานพระราชดาริ เพ่อื ชว่ ยเหลอื
เกษตรกรทปี่ ระสบความยากลาบากดงั กลา่ ว ใหส้ ามารถผา่ นพน้ ชว่ งเวลาวิกฤต
โดยเฉพาะการขาดแคลนนา โดยไม่เดอื ดรอ้ นและยากลาบากนกั พระราชดารนิ ี
ทรงเรยี กวา่ “ทฤษฎใี หม่” อันเปน็ แนวทางหรอื หลกั การในการบรหิ ารจดั การ
ท่ดี ินและนาเพอ่ื การเกษตรในทด่ี นิ ขนาดเล็กให้เกดิ ประโยชนส์ ูงสุด

ในหลวงรชั กาลที่ 9 ทรงมแี นวพระราชดาริทพ่ี ฒั นาประสิทธภิ าพ
ทางการเกษตร ที่สาคญั เพื่อใหส้ อดคล้องตอ่ การดาเนนิ ชวี ิตของเกษตรกร
เกดิ ความยัง่ ยนื เน้นเรอ่ื งการคน้ คว้า ทดลอง และวิจยั หาพนั ธ์ุพชื ตา่ ง ๆ ใหม่ ๆ
ทงั พชื เศรษฐกจิ เช่น หม่อนไหม ยางพารา ฯลฯ
อกี ทงั พชื เพอ่ื การปรบั ปรงุ บารงุ ดนิ และพชื สมนุ ไพร

ตลอดจนการศกึ ษาเกยี่ วกบั แมลงศตั รพู ชื ทงั นรี วมทงั พนั ธส์ุ ตั วต์ า่ งๆ
ทเ่ี หมาะสม เชน่ โค กระบอื แพะ แกะ พนั ธ์ุปลา และสัตวป์ กี ทงั หลาย
เพ่ือแนะนาใหเ้ กษตรกรนาไปปฏิบัตไิ ดร้ าคาถกู และใชเ้ ทคโนโลยีทง่ี า่ ย
และไมส่ ลบั ซบั ซอ้ น ซ่งึ เกษตรกรจะสามารถรับไปดาเนินการเองได้
และทีส่ าคญั คอื พนั ธพ์ุ ชื พันธ์ุสตั ว์ หรือเทคนคิ วิธีการดแู ลตา่ ง ๆนัน
ต้องเหมาะสมกบั สภาพสงั คมและสภาพแวดลอ้ มของทอ้ งถนิ่ นนั ๆ ด้วย

หลักการสาคัญของทฤษฎีใหม่

การบริหารจดั การทรัพยากรโดยเฉพาะดนิ และนาทีม่ ีอยู่จากดั ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ
เพอ่ื ใหเ้ กษตรกรสามารถดาเนนิ ชวี ติ ไดอ้ ยา่ งพอเพยี ง เนน้ การพึง่ พาตนเองใหม้ ากทส่ี ดุ

เหตุทเี่ รียก “ทฤษฎใี หม่”

1. มีการบริหารและจดั แบง่ ที่ดนิ ขนาดเล็กออกเปน็ สดั สว่ นทช่ี ดั เจน เพือ่ ประโยชน์
สงู สดุ ของเกษตรกร

2. มกี ารคานวณโดยหลกั วชิ าการ เกี่ยวกบั ปริมาณนาทจ่ี ะเกบ็ กกั ใหพ้ อเพยี ง
ตอ่ การเพาะปลกู ไดอ้ ย่างเหมาะสมตลอดปี

3. มีการวางแผนทส่ี มบรู ณแ์ บบ ประกอบดว้ ย 3 ขันตอน
ขันตอนของทฤษฎใี หมก่ ารทาเกษตรทฤษฎใี หม่ มี 3 ขนั ตอน

ขนั ที่ 1 ผลติ แบบพง่ึ ตนเองดว้ ยวธิ งี า่ ยๆ คอ่ ยเปน็ คอ่ ยไป พอมพี อกนิ ไม่อดอยาก
ขนั ที่ 2 เกษตรกรรวมพลงั กนั ในรูปกลมุ่ หรอื สหกรณ์ ในเรอื่ งของการผลติ การตลาด

การเป็นอยู่ สวสั ดกิ าร การศกึ ษา สังคม และศาสนา
ขันที่ 3 ร่วมมอื กบั แหล่งเงนิ และพลงั งาน ตงั และบริการโรงสี ร้านสหกรณช์ ว่ ยกนั ลงทนุ

พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของประชาชนในชนบท

มใิ ช่! ทาอาชีพเกษตรเพยี งอยา่ งเดยี ว

ขนั ท่ี การสรา้ งความพอเพยี ง
ในระดบั ครอบครัว

ขันท่ี และ การสรา้ งความพอเพยี ง
ในระดบั ชมุ ชน

ทฤษฎีใหม่ขนั ต้น

สถานะพนื ฐานของเกษตรกร คือ มีพืนทนี่ อ้ ย ค่อนข้างยากจน อยูใ่ นเขต
เกษตรนาฝนเปน็ หลกั โดยในขันที่ 1 นีมีวัตถุประสงค์เพอื่ สรา้ งเสถยี รภาพ
ของการผลติ เสถยี รภาพดา้ นอาหารประจาวนั ความม่นั คงของรายได้ ของชวี ติ
และของชุมชนชนบท เปน็ เศรษฐกจิ พงึ่ ตนเองมากขนึ มกี ารจดั สรรพนื ทที่ ากนิ
และทอ่ี ยอู่ าศยั ใหแ้ บ่งพนื ท่ี ออกเปน็ 4 ส่วน ตามอัตราสว่ น 30:30:30:10