สุรินทร์

คำนำ
หนงั สอื เลม่ น้ี ใชป้ ระกอบกำรเรยี นกำรสอน รำยวชิ ำ 2204
2104 กำรผลติ สอื่ สง่ิ พมิ พ์
เพือ่ ศกึ ษำในเรอื่ งสถำนทีท่ อ่ งเทยี่ วและควำมเป็ นมำของจงั หวดั สุรนิ ท
ร์ ผจู้ ดั ทำหวงั วำ่ คงเป็ นประโยชน์ของผศู้ กึ ษำ
หำกมีขอ้ ผดิ พลำดประกำรใด ผจู้ ดั ทำขออภยั ณ โอกำสนี้

ผจู้ ดั ทำ

นำงสำวชลธชิ ำ ปญั ตะยงั

สำรบญั หน้ำ
เรอื่ ง
คำนำ หน้ำที่ 1
สำรบญั
ควำมเป็ นมำของจงั หวดั สุรนิ ทร์
ภูมมศิ ำสตร์
แหลง่ น้ำทสี่ ำคญั
ป่ ำไม้
สถำนทที่ อ่ งเทยี่ ว
ศลิ ปะ
กำรละเลน่ พ้นื บำ้ น นำฎศลิ ป์ และดนตรี
ศำสนำ ควำมเชอื่ และพธิ กี รรม
ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
เศรษฐกจิ
กำรขนสง่

ควำมเป็ นมำของจงั หวดั สรุ นิ ทร์

สรุ นิ ทร์ (เขมรถนิ่ ไทย: สเร็น)
เป็ นจงั หวดั หนึ่งในภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนลำ่ งหรอื “อีสำนใต”้
มีชือ่ เสยี งดำ้ นกำรเลยี้ งชำ้ ง กำรทอผำ้ ไหม ขำ้ วหอมมะลสิ รุ นิ ทร์
มผี คู้ นหลำยเผำ่ พนั ธ์แุ ละภำษำ อำทิ เขมร กูย และลำว (ไทยอีสำน)
มปี ระชำกรมำกเป็ นอนั ดบั ที่ 11 และมพี ้นื ทกี่ วำ้ งเป็ นอนั ดบั ที่ 24

กำรตง้ั ถนิ่ ฐำน
สมยั ทวำรวดี
พบมีหลกั ฐำนกำรตง้ั ถนิ่ ฐำนมำกอ่ นแลว้ ในดนิ แดนแถบอสิ ำนใต้
ไปจนถงึ บรเิ วณแถบอสิ ำนกลำงโดยชนชำตแิ รก ๆ ทไี่ ดเ้ ขำ้ อำศยั อยู่
ชำตพิ นั ธ์ตุ ระกลู มอญ ละวำ้ ลวั ะ และขอม
สมยั อำณำจกั รขอมรงุ่ เรอื ง รำวพทุ ธศตวรรษที่ 16-18 เป็ นตน้ มำ
ซงึ่ ชำวขอม ซง่ึ เป็ นคนพนื้ เมืองดง้ั เดมิ ในแถบดนิ แดนอสิ ำนใต้
และแถบลำว สยำม กมั พชู ำ และญวน
สรุ นิ ทร์เป็ นจงั หวดั หน่งึ ในภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือ
มคี วำมเป็ นมำยำวนำน จำกหลกั ฐำนทำงโบรำณคดที พี่ บ
ขอ้ มลู ในพงศำวดำร
เรอื่ งเลำ่ ตำนำนทเี่ ลำ่ สบื ตอ่ กนั มำเป็ นทอี่ ยขู่ องชนหลำยเผำ่ พนั ธ์ทุ ง้ั
เขมร ไท กูย
ทำใหม้ ภี ำษำและวฒั นธรรมทหี่ ลำกหลำยทผี่ สมผสำนกนั อยำ่ งกลมกลื
น
เมอื งโบรำณเขตเมอื งเกำ่ ของเมอื งสุรนิ ทร์
อยพู่ นื้ ทใี่ นเขตเทศบำลเมอื งสุรนิ ทรม์ มี นุษยเ์ ขำ้ มำตง้ั ชมุ ชนแลว้ ตง้ั แต่
สมยั กอ่ นประวตั ศิ ำสตร์ตอนปลำย
ลกั ษณะชุมชนเป็ นเนนิ ดนิ มีคนู ้ำคนั ดนิ ลอ้ มรอบ รปู วงรี หรอื วงกลม
ขนำดกวำ้ งประมำณ 1,000 เมตร ยำวประมำณ 1,300 เมตร
เป็ นลกั ษณะเฉพำะของแผนผงั เมอื งโบรำณตง้ั แตใ่ นสมยั กอ่ นประวตั ิ
ศำสตร์ตอนปลำยถงึ สมยั ประวตั ศิ ำสตร์ตอนตน้ ซง่ึ พบท่วั ไปในเขตภำ
คอสี ำนตอนลำ่ ง

กรมศลิ ปำกรไดป้ ระกำศขน้ึ ทะเบยี นโบรำณสถำนเมืองสรุ นิ ทร์ในรำช
กจิ จำนุเบกษำ เลม่ ที่ 95 ตอนที่ 98 ลงวนั ที่ 19 กนั ยำยน 2521

หน้ำที่ 2

จำกกำรสำรวจของหน่วยศลิ ปำกรที่ 6 ในปี พ.ศ. 2534
พบวำ่ ตวั เมืองยงั มสี ภำพทสี่ มบรู ณ์เหน็ แนวคนู ้ำ-คนั ดนิ แบง่ ออกเป็ น 2
ชน้ั คอื เมืองชน้ั ในและเมอื งชน้ั นอก
เมืองชน้ั ใน
มลี กั ษณะเป็ นรปู วงรแี บบสมยั กอ่ นประวตั ศิ ำสตร์ตอนปลำยถงึ สมยั ปร
ะวตั ศิ ำสตร์ตอนตน้ มขี นำดกวำ้ งประมำณ 1,000 เมตร
ยำวประมำณ 1,300 เมตร สภำพคเู มอื งคอ่ นขำ้ งสมบรู ณ์
มีบำงสว่ นเทำ่ นน้ั ทขี่ ำดหำยไป
เมอื งชน้ั นอก
มีลกั ษณะแผนผงั เป็ นรูปสีเ่ หลยี่ มผนื ผำ้ แบบชุมชนขอมโบรำณ มคี นู ้ำ
2 ชน้ั คนั ดนิ 1 ชน้ั ลอ้ มรอบ ขนำดกวำ้ ง 1,500 เมตร ยำว 2,500
เมตร สภำพคเู มอื งคอ่ นขำ้ งสมบรู ณ์ ยกเวน้ ดำ้ นทศิ ใต้

พนื้ ทบี่ รเิ วณวงั เกำ่ ของเจำ้ เมอื งสุรนิ ทร์
อยบู่ รเิ วณทเี่ ป็ นโรงพยำบำลสรุ นิ ทร์
บรเิ วณวดั ศำลำลอยและพืน้ ทใี่ กลเ้ คยี งโรงเรียนสรุ วทิ ยำคำรและโรงเรี
ยนสริ นิ ธรในปจั จบุ นั แตอ่ ำคำรโบรำณสถำนตำ่ ง ๆ
ไดถ้ ูกรือ้ ถอนและทำลำยทงิ้ หมดแลว้ เหลือแตเ่ พียงคนู ้ำไวใ้ หเ้ หน็ บรเิ ว
ณดำ้ นขำ้ งโรงเรียนสริ นิ ธร จะเห็นไดว้ ำ่ ตวั เมอื งสรุ นิ ทร์ในปจั จบุ นั น้ี
เคยเป็ นบำ้ นเมอื งมำแลว้ ตง้ั แตส่ มยั โบรำณกำลมำหลำยพนั ปี
ซง่ึ สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ ควำมเจรญิ รงุ่ เรอื งของเมืองสุรนิ ทร์ในอดตี
ตลอดจนถงึ ภมู ปิ ญั ญำของบรรพบรุ ษุ ของชำวสุรนิ ทร์ไดเ้ ป็ นอยำ่ งดี
ดงั นน้ั

จงึ เป็ นหน้ำทอี่ ยำ่ งสำคญั ทคี่ นสุรนิ ทร์ในปจั จบุ นั จะชว่ ยกนั รกั ษำมรดก
อนั ทรงคณุ คำ่ ชน้ิ น้ีไวต้ รำบช่วั ลกู หลำน
ดว้ ยกำรไมบ่ กุ รุกทำลำยคนู ้ำคนั ดนิ ของเมอื งโบรำณสรุ นิ ทร์
จำกกำรศกึ ษำวจิ ยั กำรและสำรวจพบแหลง่ โบรำณคดใี นจงั หวดั สรุ นิ ท
ร์ กวำ่ 59 แหง่ สว่ นมำกเป็ นชุมชนโบรำณทมี่ คี นู ้ำ-
คนั ดนิ ลอ้ มรอบรปู วงรี หรือวงกลม ไดแ้ ก่
แหลง่ โบรำณคดบี ำ้ นโนนสวรรค์ ตำบลนำหนองไผ่ อำเภอชุมพลบรุ ี
หมูบ่ ำ้ นเป็ นเนินสูงเกือบ 3 เมตร พบโบรำณวตั ถุไดแ้ ก่
เศษภำชนะดนิ เผำแบบตำ่ ง ๆ รวมทง้ั ภำชนะเคลอื บสีน้ำตำลแบบขอม
และพบภำชนะทใี่ ชบ้ รรจมุ ีลกั ษณะเป็ นภำชนะกน้ มนขนำดใหญ่
ทใี่ ชใ้ นกำรฝงั ศพครง้ั ที่

หน้ำที่ 3

สองของมนุษยส์ มยั กอ่ นประวตั ศิ ำสตร์ ทมี่ อี ำยอุ ยใู่ นรำว 2,000-1,500 ปี
มำแลว้ พบมำกไปตลอดลุม่ แมน่ ้ำมลู ตอนกลำงแถบจงั หวดั บรุ รี มั ย์
สุรนิ ทร์ มหำสำรคำม รอ้ ยเอ็ด และขอนแกน่
เป็ นลกั ษณะของกลุม่ วฒั นธรรมทงุ่ กลุ ำรอ้ งไห้
ปจั จบุ นั จดั แสดงในพพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำตสิ รุ นิ ทร์

แหลง่ โบรำณคดบี ำ้ นปรำสำท ตำบลปรำสำททะนง อำเภอปรำสำท
แหลง่ โบรำณคดแี หง่ นี้เป็ นทตี่ ง้ั ของปรำสำททะนง
เป็ นโบรำณสถำนขอมชงึ่ กรมศลิ ปำกรมีโครงกำรขดุ แตง่ ในปี พ.ศ.
2536 และไดข้ ดุ ตรวจชน้ั ดนิ ทำงดำ้ นหลงั ของโบรำณสถำน
พบหลกั ฐำนสำคญั แสดงใหเ้ หน็ ถงึ กำรอยอุ่ ำศยั ของมนุษย์มำกอ่ นจะส
รำ้ งปรำสำท คอื โครงกระดกู มนุษย์เพศชำย อำยปุ ระมำณ 35- 40 ปี
ปจั จบุ นั ไดน้ ำมำจดั แสดงในพพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำติ สรุ นิ ทร์
นอกจำกแหลง่ โบรำณคดที ง้ั สองแหลง่ นี้แลว้
ยงั ไมม่ ีกำรขดุ คน้ ตำมหลกั วชิ ำกำรในอีกกวำ่ 50 แหง่

อำศยั เพยี งเทยี บเคยี งคำ่ อำยกุ บั แหลง่ อืน่ ๆ
พอสรปุ ไดว้ ำ่ มอี ำยอุ ยใู่ นรำว 2,000-1,500 ปี
หมอ่ มอมรวงศ์วจิ ติ ร
กลำ่ วไวใ้ นพงศำวดำรหวั เมืองมณฑลอสี ำนกลำ่ ววำ่
เดมิ พนื้ ทใี่ นมณฑลลำวทำงน้ี เมอื่ กอ่ นจลุ ศกั รำชได้ 1,000 ปี
ก็เป็ นทำเลป่ ำดง (เป็ นกำรเรียกไปเองของสมยั กรุงศรอี ยธุ ยำ)
ซง่ึ เป็ นทอี่ ำศยั ของพวกคนอนั สบื เช้ือสำยมำแตข่ อม ตอ่ มำเรยี กกนั วำ่
“กยู (กวย)” ซง่ึ ยงั มอี ำศยั อยใู่ นฝ่งั โขงตะวนั ออก ซง่ึ

ปรำกฏหลกั ฐำนกำรสรำ้ งปรำสำทหนิ
และจำกอฐิ ดนิ เผำจำนวนมำกมกี ระจำยอยทู่ ่วั ไปในแถบอสิ ำนใต้
ละโว้ (ลพบุรี) ไปจนถงึ ในเขตภำคกลำง (สมยั กรุงศรอี ยธุ ยำ
หรอื สมยั อำณำจกั รทำวรำวด)ี และภำคเหนือตอนลำ่ ง

หน้ำที่ 4

จำกหลกั ฐำนทพี่ บภำชนะดนิ เผำยคุ กอ่ นประวตั ศิ ำสตร์
บรเิ วณจงั หวดั สรุ นิ ทร์ และพบแหลง่ ชมุ ชนโบรำณหลำยแหง่
ยอ่ มแสดงใหเ้ ห็นวำ่ ในบรเิ วณจงั หวดั สรุ นิ ทร์
มผี คู้ นอำศยั นำนมำแลว้ ตง้ั แตย่ คุ กอ่ นประวตั ศิ ำสตร์
ใน พ.ศ. 2538 นำยเจรญิ ไวรวจั ยกลุ
อำจำรยม์ หำวทิ ยำลยั รำชภฏั สุรนิ ทร์
พรอ้ มคณะไดศ้ กึ ษำและเก็บขอ้ มลู ชุมชนโบรำณบรเิ วณทงุ่ กลุ ำรอ้ งไห้
หว้ ยลำพลบั พลำดำ้ นบน และลำน้ำมลู ดำ้ นใต้ เนือ่ งจำกพบเนนิ สงู ๆ
ตำ่ ๆ อยเู่ ป็ นจำนวนมำก
จำกกำรสำรวจสนั นษิ ฐำนวำ่ เนินเหลำ่ น้ีเป็ นทอี่ ยอู่ ำศยั ของมนุษยม์ ำอย่
ำงตอ่ เนือ่ ง
ภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือ พบหลกั ฐำนชุมชนสมยั ทวำรวดที ง้ั ภมู ภิ ำค
เมืองโบรำณทสี่ ำคญั เชน่ เมืองฟ้ ำแดดสงยำง อำเภอกมลำไสย

จงั หวดั กำฬสนิ ธ์,ุ เมืองนครจำปำศรี อำเภอนำดนู
จงั หวดั มหำสำรคำม, เมืองกนั ทรวชิ ยั อำเภอกนั ทรวชิ ยั
จงั หวดั มหำสำรคำม, เมอื งโบรำณบำ้ นคอนสวรรค์ อำเภอคอนสวรรค์
จงั หวดั ชยั ภมู ,ิ เมืองเสมำ อำเภอสงู เนนิ จงั หวดั นครรำชสีมำ เป็ นตน้
สง่ิ ทเี่ ห็นไดช้ ดั เจนและเป็ นรปู ธรรมอยำ่ งหนึ่งของวฒั นธรรมทวำรวดี
น่นั คอื กำรนบั ถอื ศำสนำพทุ ธ
ซงึ่ กอ่ ใหเ้ กดิ งำนศลิ ปกรรมทเี่ นื่องในศำสนำ
ตำมเมืองหรอื ชมุ ชนโบรำณสมยั ทวำรวดจี ะพบวำ่ มกี ำรสรำ้ งสงิ่ กอ่ สรำ้
ง หรอื รปู เคำรพในศำสนำพุทธขน้ึ ไดแ้ ก่ พระพุทธรูป พระพมิ พ์
ใบเสมำ เป็ นตน้

หน้ำที่ 5

ภมู ศิ ำสตร์
ทีต่ ง้ั
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ตง้ั อยทู่ ำงตอนลำ่ งของภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือ
ระหวำ่ งลองตจิ ูด 103 และ 105องศำตะวนั ออก ละตจิ ดู 15 และ 16
องศำเหนือ ระยะทำงหำ่ งจำกกรุงเทพมหำนครประมำณ 420 กโิ ลเมตร
อำณำเขตทศิ เหนือตดิ ตอ่ กบั จงั หวดั รอ้ ยเอ็ดและจงั หวดั มหำสำรคำม
ทศิ ใตต้ ดิ ตอ่ กบั ประเทศกมั พูชำ

ทศิ ตะวนั ออกตดิ ตอ่ กบั จงั หวดั ศรสี ะเกษ
และทศิ ตะวนั ตกตดิ ตอ่ กบั จงั หวดั บรุ รี มั ย์

ภูมปิ ระเทศ
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ตง้ั อยใู่ นบรเิ วณทรี่ ำบสงู มีลกั ษณะพื้นทดี่ งั นี้
ทำงตอนใตข้ องจงั หวดั เป็ นพ้ืนทรี่ ำบสงู มภี เู ขำสลบั ซบั ซอ้ นหลำยลูก
มปี ่ ำทบึ สลบั ป่ ำเบญจพรรณตำมบรเิ วณแนวเขตชำยแดน
(อำเภอบวั เชด อำเภอสงั ขะ อำเภอกำบเชงิ และอำเภอพนมดงรกั )
ทตี่ ดิ ตอ่ กบั รำชอำณำจกั รกมั พชู ำ
ตอ่ จำกบรเิ วณภูเขำลงมำเป็ นทรี่ ำบสงู ลุม่ ๆ ดอน ๆ
ลำดเทมีลกั ษณะเป็ นลูกคลืน่ คอ่ ย ๆ
ลำดเทไปทำงตอนกลำงและตอนเหนือของจงั หวดั ทำงตอนกลำงของจั
งหวดั พืน้ ทสี่ ว่ นใหญเ่ ป็ นทรี่ ำบลมุ่ แตม่ ีพืน้ ทบี่ ำงสว่ นเป็ นทดี่ อน
สลบั ทลี่ มุ่ ลอนลำดเชน่ เดยี วกนั แตไ่ มม่ ำกเทำ่ ทำงตอนใตข้ องจงั หวดั
(อำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์ อำเภอเขวำสนิ รนิ ทร์ อำเภอศรขี รภูมิ
อำเภอสำโรงทำบ อำเภอลำดวน
และอำเภอศรีณรงค)์ ทำงตอนเหนือของจงั หวดั
พ้ืนทสี่ ว่ นใหญเ่ ป็ นทรี่ ำบ (อำเภอจอมพระและอำเภอสนม)
และทรี่ ำบลมุ่ (อำเภอชุมพลบรุ ี อำเภอทำ่ ตมู อำเภอรตั นบุรี
และอำเภอโนนนำรำยณ์) โดยเฉพำะอำเภอชมุ พลบุรี
และอำเภอทำ่ ตมู อยใู่ นทรี่ ำบลุม่ แมน่ ้ำมลู ในเขตของทุง่ กลุ ำรอ้ งไห้

หน้ำที่ 6

ภูเขำ
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ มเี ทอื กเขำพนมดงรกั ทอดยำวตำมแนวเขตแดนไทย-
กมั พชู ำ ทำงดำ้ นตอนใตข้ องจงั หวดั

มเี ขำสวำยหรอื พนมสวำยในเขตตำบลนำบวั อำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์
เป็ นภูเขำไฟทดี่ บั แลว้ มยี อดเตยี้ ๆ 3 ไดแ้ ก่ ยอดเขำชำย
เป็ นทตี่ ง้ั ของวดั พนมศลิ ำรำม
และทบี่ รรจุอฐั ขิ องเจำ้ เมอื งสรุ นิ ทร์และเป็ นทปี่ ระดษิ ฐำนพระพุทธสรุ ิ
นทรมงคล ปำงประทำนพร ภปร. ยอดเขำหญงิ
เป็ นทปี่ ระดษิ ฐำนพระพทุ ธรปู องคข์ นำดกลำง และยอดเขำคอก
(พนมกรอล) พุทธสมำคมจงั หวดั สรุ นิ ทร์
ไดส้ รำ้ งศำลำอฐั ะมุขเพือ่ เป็ นอนุสรณ์ฉลองกรงุ รตั นโกสนิ ทร์ครบ 200
ปี เป็ นทปี่ ระดษิ ฐำนรอยพระพุทธบำทจำลอง
และสถูปบรรจุอฐั พิ ระรำชวฒุ ำจำรย์

(ดลู ย์ อตโุ ล) เกจอิ ำจำรย์ทชี่ ำวสรุ นิ ทร์เคำรพนบั ถอื
ปจั จบุ นั เขำสวำยไดร้ บั กำรประกำศเป็ น วนอทุ ยำนพนมสวำย

แหลง่ น้ำทสี่ ำคญั ของจงั หวดั สุรนิ ทร์ ไดแ้ ก่

1.แมน่ ้ำมูล ตน้ น้ำเกดิ จำกภูเขำดงพญำเยน็ เขตอำเภอครบุรี
จงั หวดั นครรำชสมี ำ ไหลผำ่ นจงั หวดั สรุ นิ ทร์ ทำงเขตอำเภอชมุ พลบรุ ี
อำเภอทำ่ ตมู และอำเภอรตั นบรุ ี
ไหลลงสแู่ มน่ ้ำโขงทจี่ งั หวดั อุบลรำชธำนี
เป็ นแหลง่ น้ำทใี่ ชป้ ระโยชน์ทำงดำ้ นกำรเกษตร กำรเพำะปลกู
กำรคมนำคม นอกจำกนน้ั ยงั อดุ มสมบูรณ์ไปดว้ ยสตั ว์น้ำตำ่ ง ๆ
เป็ นแหลง่ อำหำรทสี่ ำคญั ของรำษฎร
หำกไมไ่ ดร้ บั ผลกระทบจำกภำวะฝนแลง้ จะมนี ้ำตลอดทง้ั ปี

2.ลำน้ำชี ตน้ น้ำเกดิ จำกเขำพนมดงรกั
เป็ นลำน้ำทแี่ บง่ เขตจงั หวดั สุรนิ ทร์ กบั จงั หวดั บรุ รี มั ย์
เป็ นลำน้ำทใี่ หญท่ สี่ ดุ ในจงั หวดั สรุ นิ ทร์ ควำมยำวทง้ั สนิ้ ประมำณ 90
กโิ ลเมตร ไหลผำ่ น

หน้ำที่ 7

จงั หวดั สรุ นิ ทร์ ในเขตอำเภอปรำสำท อำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์
อำเภอจอมพระ และไปบรรจบแมน่ ้ำมลู ทบี่ ำ้ นตำกลำง ตำบลกระโพ
อำเภอทำ่ ตมู จงั หวดั สรุ นิ ทร์

3.ลำน้ำพลบั พลำ ตน้ น้ำเกดิ จำกอำเภอพยคั ฆภมู พิ สิ ยั
จงั หวดั มหำสำรคำม ไหลผำ่ นทงุ่ กลุ ำรอ้ งไห้
ลงสูแ่ มน่ ้ำมลู ทอี่ ำเภอรตั นบรุ ี จงั หวดั สรุ นิ ทร์
เป็ นลำหว้ ยทแี่ บง่ อำณำเขตจงั หวดั สรุ นิ ทร์ กบั จงั หวดั มหำสำรคำม
และจงั หวดั รอ้ ยเอด็

4.ลำหว้ ยทบั ทนั ตน้ น้ำเกดิ จำกเทอื กเขำพนมดงรกั
ไหลผำ่ นเขตอำเภอสงั ขะ อำเภอศรณี รงค์ อำเภอสำโรงทำบ
อำเภอโนนนำรำยณ์ อำเภอรตั นบรุ ี และไหลลงสูแ่ มน่ ้ำมลู

5.ลำหว้ ยระวี ไหลผำ่ นเขตอำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์ อำเภอเขวำสนิ รนิ ทร์
อำเภอจอมพระ และอำเภอทำ่ ตมู ทำงจงั หวดั ไดท้ ำกำรขดุ ลอก
และสรำ้ งฝำยน้ำลน้ กน้ั เป็ นชว่ ง ๆ เพอื่ ใชป้ ระโยขน์ทำงกำรเกษตร
กำรเพำะปลูก และกำรอุปโภคบรโิ ภค

6.ลำหว้ ยเสน ตน้ น้ำเกดิ จำกเขำพนมดงรกั ไหลผำ่ นเขตอำเภอสงั ขะ
และอำเภอศรณี รงคเ์ ป็ นแหลง่ น้ำทใี่ ชป้ ระโยชน์ทำงดำ้ นกำรเกษตร
กำรเล้ยี งสตั ว์ ในฤดแู ลง้ น้ำแหง้ เป็ นบำงชว่ งของลำหว้ ย

7.ลำหว้ ยระหำร ไหลผำ่ นเขตอำเภอเมอื งสุรนิ ทร์
ในฤดฝู นน้ำจะทว่ มหลำก แตใ่ นฤดแู ลง้ น้ำจะแหง้ ขอด
ไมส่ ำมำรถกกั เก็บน้ำไวใ้ ชป้ ระโยชน์ได้

8.ลำหว้ ยแกว้ ไหลผำ่ นเขตอำเภอรตั นบุรี และไหลลงสแู่ มน่ ้ำมลู
ฤดแู ลง้ บำงชว่ งของลำหว้ ยน้ำตน้ื เขนิ
ไมส่ ำมำรถกกั เก็บน้ำไวใ้ ชป้ ระโยชน์ไดเ้ ชน่ เดยี วกนั

หน้ำที่ 8

9.ลำหว้ ยสำรำญ เป็ นลำหว้ ยทแี่ บง่ อำณำเขตจงั หวดั สรุ นิ ทร์
กบั จงั หวดั ศรสี ะเกษ ตน้ น้ำเกดิ จำกเขำพนมดจั (เขำขำด)
และพนมซแร็ยซระน็อฮ (เขำนำงโศก) ไหลผำ่ นเขตอำเภอบวั เชด
และอำเภอสงั ขะ
10.ลำหว้ ยจรงิ เป็ นลำหว้ ยทแี่ บง่ อำณำเขต อำเภอศรีขรภมู ิ
กบั อำเภอโนนนำรำยณ์ และอำเภอสำโรงทำบ
จงั หวดั สรุ นิ ทร์มโี ครงกำรชลประทำน 1 แหง่ คอื เขอื่ นหว้ ยเสนง
(สะเนง=เขำสตั ว์) อยใู่ นเขตอำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์
เป็ นโครงกำรสง่ น้ำทดน้ำ
เอ้อื ประโยชน์ตอ่ กำรทำนำในพนื้ ทไี่ มต่ ำ่ กวำ่ 46,180 ไร่
11.ลำหว้ ยไผ่ ตน้ นำ้ เกดิ จำกทอ้ งทงุ่ นำในเขตอำเภอสนม
ไหลผำ่ นเขตตำบลโพนโก อำเภอสนม
เป็ นแหลง่ น้ำทใี่ ชป้ ระโยชน์ทำงดำ้ นกำรเกษตร กำรเลยี้ งสตั ว์
โดยปลำยน้ำอยทู่ แี่ มน่ ้ำมูล ตำบลน้ำเขยี ว อำเภอรตั นบรุ ี
อำ่ งเกบ็ น้ำหว้ ยลำพอก อำเภอศรีขรภมู ิ

ป่ ำไม้
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ มีทรพั ยำกรธรรมชำตทิ สี่ ำคญั คอื ป่ ำไม้
ซง่ึ มีพื้นทปี่ ่ ำไมท้ ง้ั จงั หวดั ประมำณ 1,434,001 ไร่
ปจั จบุ นั มีพ้ืนทปี่ ่ ำสมบูรณ์เหลอื อยปู่ ระมำณ 187,343 ไร่
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ มพี น้ื ทที่ ไี่ ดร้ บั กำรประกำศเป็ นเขตป่ ำจำนวน

1,382,625 ไรห่ รอื คดิ เป็ นรอ้ ยละ 27.23 ของพน้ื ที่
โดยสำมำรถแยกไดด้ งั นี้ คอื

เขตป่ ำสงวนแหง่ ชำติ จำนวน 26 ป่ ำ
วนอทุ ยำน จำนวน 2 แหง่ ไดแ้ ก่ วนอทุ ยำนพนมสวำย
อำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์ เนื้อที่ 2,500 ไร่ และวนอทุ ยำนป่ ำสนหนองคู
อำเภอสงั ขะ เน้ือที่ 625 ไร่

หน้ำที่ 9

เขตรกั ษำพนั ธส์ ตั ว์ป่ ำ 1 แหง่ คอื เขตรกั ษำพนั ธ์สตั ว์ป่ ำหว้ ยสำรำญ-
หว้ ยทบั ทนั อยใู่ นพ้นื ทอี่ ำเภอพนมดงรกั อำเภอกำบเชงิ อำเภอสงั ขะ
และอำเภอบวั เชด เน้ือที่ 313,750 ไร่

ป่ ำชุมชน
พนื้ ทรี่ ะหวำ่ งอำเภอสงั ขะกบั อำเภอลำดวน
มปี ่ ำสนสองใบขน้ึ อยเู่ ป็ นจำนวนมำก ชำวสรุ นิ ทร์เรยี กบรเิ วณนี้วำ่
“ป่ ำพนำสน” ป่ ำสนสองใบทจี่ งั หวดั สรุ นิ ทร์น้ีไมเ่ หมือนป่ ำสนท่วั ไป
เนื่องจำกเป็ นป่ ำสนทขี่ นึ้ อยบู่ นพ้นื รำบ สูงจำกระดบั น้ำทะเลประมำณ
100 กวำ่ เมตรเทำ่ นน้ั และขน้ึ ปะปนอยกู่ บั ไมเ้ บญจพรรณ เชน่
ไมย้ ำงนำ กระบำก เหยี ง ตำด นนทรปี ่ ำ ประดู่ ลำดวน และมะคำ่ แต้
ในปี พ.ศ. 2523
รฐั บำลไทยไดร้ บั ควำมรว่ มมอื จำกประเทศเดนมำร์ก
มอบใหก้ รมป่ ำไมจ้ ดั ตง้ั เป็ น สถำนีอนุรกั ษ์พนั ไมป้ ่ ำหนองคู
เพือ่ ดำเนนิ กำรศกึ ษำและวจิ ยั
และจดั กำรเขตอนุรกั ษ์พนั ธ์ไมส้ นสองใบ
ป่ ำสนสองใบทบี่ ำ้ นหนองคนู ้ี นบั เป็ นมรดกทำงธรรมชำตทิ สี่ ำคญั
และเป็ นเอกลกั ษณ์สำคญั อยำ่ งหนง่ึ ของจงั หวดั สรุ นิ ทร์

วงั ทะลุ หำ่ งจำกหมบู่ ำ้ นชำ้ ง (บำ้ นตำกลำง ตำบลกระโพ อำเภอทำ่ ตมู )
เพียง 3 กโิ ลเมตร ทนี่ ีเ่ ป็ นบรเิ วณทแี่ มน่ ้ำมลู ไหล และลำน้ำชี
มำบรรจบกนั กอ่ นไหลลงสแู่ มน่ ้ำโขง ทจี่ งั หวดั อบุ ลรำชธำนี “วงั ทะลุ”
เป็ นสำยน้ำทแี่ วดลอ้ มไปดว้ ยป่ ำทกี่ วำ้ งใหญไ่ พศำล
กอ่ ใหเ้ กดิ เป็ นทศั นียภำพทงี่ ดงำมซงึ่ หำชมไดย้ ำก
ยงั มคี วำมอุดมบรู ณ์ทำงธรรมชำติ และควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
อกี ทง้ั ยงั เป็ นทอี่ ำบน้ำของชำ้ งในหมบู่ ำ้ นยำมเย็น

หน้ำที่ 10

ศลิ ปะ

ศลิ ปหตั ถกรรมและงำนชำ่ งทอ้ งถน่ิ
งำนแกะสลกั จำกงำชำ้ ง บำ้ นตำกลำง ตำบลกระโพ อำเภอทำ่ ตมู
วฒั นธรรมกำรแตง่ กำยดว้ ยผำ้ ไหมแบบโบรำณของชำวกวย
หมูบ่ ำ้ นทอ่ งเทยี่ วเชงิ เกษตรและวฒั นธรรมชำวกยู บำ้ นเมอื งลีง
(ตำบลเมอื งลงี อำเภอจอมพระ จงั หวดั สุรนิ ทร์)
เครือ่ งเงนิ
ผำ้ ไหม
ประคำ
หมอนขดิ

กำรละเลน่ พืน้ บำ้ น นำฎศลิ ป์ และดนตรี
แกลมอล

เรือมอนั เร
รำตรษุ
เจรยี ง เจรนิ
กนั ตรมึ
หมอลำ

หน้ำที่ 11

กำรละเลน่ พ้นื บำ้ น นำฎศลิ ป์ และดนตรี
แกลมอล
เรือมอนั เร
รำตรุษ
เจรยี ง เจรนิ
กนั ตรมึ
หมอลำ

ศำสนำ ควำมเชอื่ และพธิ กี รรม
พธิ กี รรมกำรคลอ้ งชำ้ งและกำรเซน่ ปะกำของชำวกยู กวย
ศำลปะกำ
ทเี่ ป็ นเสมอื นเทวำลยั สงิ สถติ ของวญิ ญำณบรรพบรุ ษุ และผปี ะกำ
ตำมควำมเชอื่ ของ ชำวกวย หรอื กยู
นิยมปลูกสรำ้ งไวใ้ นชมุ ชนคมุ้ บำ้ น
นกั ทอ่ งเทยี่ วสำมำรถไหวข้ อพรสง่ิ ศกั ดสิ์ ทิ ธจิ์ ำก ศำลปะกำ กนั ได้
ซง่ึ เชือ่ กนั วำ่ ขอสง่ิ ได้ ไดส้ มปรำรถนำด่งั ทตี่ ง้ั ใจไว้
งำนแซนโฏนตำ

รำมะมว๊ ด
เลีย้ งป่ ตู ำ

หน้ำที่ 12

สถำนทที่ อ่ งเทยี่ ว

ชวนเช็กอนิ เมอื งสรุ นิ ทร์ ถนิ่ น่ำเทยี่ วแหง่ อสี ำนใต้
เต็มไปดว้ ยแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทำงธรรมชำตแิ ละวฒั นธรรม
เหมำะสำหรบั กำรจดั ทรปิ มำเทยี่ วในชว่ งวนั หยดุ

1.อนุสำวรียพ์ ระยำสรุ นิ ทรภกั ดศี รณี รงคจ์ ำงวำง (ปุม)

อนุสำวรียพ์ ระยำสรุ นิ ทรภกั ดศี รณี รงคจ์ ำงวำง (ปุม)

ตง้ั อยบู่ รเิ วณใจกลำงเมอื งของเมืองสรุ นิ ทร์

เป็ นสถำนทตี่ ง้ั รปู หลอ่ ของพระยำสุรนิ ทร์ภกั ดศี รีณรงคจ์ ำงวำง (ปมุ )

ผวู้ ำงรำกฐำนกำรกอ่ ตง้ั เมอื งสรุ นิ ทร์

ดำ้ นหน้ำของรปู หลอ่ มรี ูปป้นั งำชำ้ งสขี ำวขนำดใหญข่ นำบทง้ั 2 ขำ้ ง

เป็ นสญั ลกั ษณ์ทสี่ อื่ วำ่ เมืองสรุ นิ ทร์เป็ นเมืองชำ้ งอยำ่ งแทจ้ รงิ

หน้ำที่ 13

อนุสำวรยี ์พระยำสรุ นิ ทรภกั ดศี รีณรงคจ์ ำงวำง (ปุม)
เปิ ดใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วเขำ้ ไหวส้ กั กำระขอพรทกุ วนั
แตด่ ว้ ยทตี่ ง้ั ยอบู่ รเิ วณเกำะกลำงถนน จงึ ตอ้ งระมดั ระวงั เป็ นพเิ ศษ

2. พพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำตสิ ุรนิ ทร์
พพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำตสิ รุ นิ ทร์ ตง้ั อยทู่ ี่ 214 หมู่ 13

ตำบลเฉนียง อำเภอเมอื ง เป็ นสถำนทรี่ วบรวมโบรำณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ
และจดั แสดงเรอื่ งรำวของจงั หวดั สุรนิ ทร์ตง้ั แตอ่ ดตี ถงึ ปจั จบุ นั
โดยมกี ำรแบง่ กำรจดั แสดงออกเป็ น 5 เนื้อเรอื่ งดว้ ยกนั คอื
ธรรมชำตวิ ทิ ยำ, ประวตั ศิ ำสตร์โบรำณคดี,
ประวตั ศิ ำสตร์เมอื งสุรนิ ทร์, ชำตพิ นั ธ์วุ ทิ ยำ และมรดกดเี ดน่

พพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำตสิ ุรนิ ทร์ มกี ำรจดั แสดงเป็ น 4 สว่ น คอื
อำคำรที่ 1 เป็ นโถงทำงเขำ้ และทำงเดนิ อำคำรที่ 2 เป็ นสว่ นกำรศกึ ษำ
ประกอบดว้ ย หอ้ งประชมุ หอ้ งกจิ กรรม หอ้ งรบั รอง หอ้ งสมดุ
อำคำรที่ 3 เป็ นอำคำรจดั แสดงและสำนกั งำน ประกอบดว้ ย
หอ้ งนทิ รรศกำรถำวร หอ้ งนิทรรศกำรช่วั ครำว หอ้ งทำงำนเจำ้ หน้ำที่
อำคำรที่ 4 เป็ นคลงั พพิ ธิ ภณั ฑ์ ประกอบดว้ ย หอ้ งคลงั โบรำณวตั ถุ
หอ้ งปฏบิ ตั กิ ำรอนุรกั ษ์และสงวนรกั ษำ
พพิ ธิ ภณั ฑสถำนแหง่ ชำตสิ ุรนิ ทร์ เปิ ดใหเ้ ขำ้ ชมวนั พธุ -อำทติ ย์
(ปิ ดวนั จนั ทร์-องั คำร และวนั หยดุ นกั ขตั ฤกษ์) ตง้ั แตเ่ วลำ 09.00-16.00 น.
ไมม่ คี ำ่ เขำ้ ชม ดรู ำยละเอียดเพมิ่ เตมิ ไดท้ ี่ finearts.go.th หรอื โทรศพั ท์ 0

4415 3054

หน้ำที่ 14

3. ซแรย์ อทติ ยำ

ซแรย์ อทติ ยำ คอื ศนู ยเ์ รยี นรูก้ ำรเกษตรอทติ ยำทร
กอ่ ตง้ั โดยพระเจำ้ หลำนเธอ พระองคเ์ จำ้ อทติ ยำทรกติ คิ ณุ
ตง้ั อยทู่ บี่ รเิ วณอำ่ งเก็บน้ำอำปึ ล ตำบลเทนมยี ์ อำเภอเมือง
ภำยในมพี น้ื ทขี่ องนำขำ้ ว สวนพืชผกั สวนครวั
และสวนหยอ่ มใหไ้ ดเ้ ดนิ เทยี่ วชมพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ
พรอ้ มทง้ั ยงั จดั แสดงใหค้ วำมรูเ้ กีย่ วกบั ขำ้ ว
ประเพณีวฒั นธรรมทเี่ กีย่ วขอ้ งกบั ขำ้ ว และกำรผลติ เมลด็ พนั ธ์ขุ ำ้ ว
อีกทง้ั ยงั จดั สรรพื้นทอี่ ยำ่ งสวยงำม
เตม็ ไปดว้ ยตน้ ไมด้ อกไมน้ ำนำพรรณ บรรยำกำศผอ่ นคลำย
ทนี่ ี่เปิ ดใหเ้ ขำ้ เทยี่ วชมทกุ วนั ตง้ั แตเ่ วลำ 08.00-18.00 น คำวำ่
“ซแรย์ อทติ ยำ” เป็ นภำษำเขมรทอ้ งถนิ่ ซงึ่ แปลวำ่ “นำ”

หน้ำที่ 15

บรรยำกำศที่ “ซแรย์ อทติ ยำ” สวยงำมและสบำยๆ เป็ นกนั เอง
โดยขณะน้ีไดม้ กี ำรพฒั นำพนื้ ทใี่ หม้ คี วำมน่ำสนใจเพมิ่ มำกขน้ึ อยำ่ งต่
อเนือ่ ง เพือ่ เป็ นแหลง่ ศกึ ษำเรียนรู้
รวมทง้ั เป็ นสถำนทที่ อ่ งเทยี่ วเชงิ กำรเกษตรอยำ่ งครบวงจร
ในจงั หวดั สรุ นิ ทรแ์ ละพนื้ ทใี่ กลเ้ คยี ง
ภำยในโครงกำรประกอบดว้ ย โรงเรยี นชำวนำ
พื้นทจี่ ดั แสดงควำมรูเ้ รอื่ งขำ้ ว ประเพณีวฒั นธรรม
และกำรผลติ เมล็ดพนั ธข์ุ ำ้ ว เชน่
กำรใหค้ วำมรเู้ กีย่ วกบั ลกั ษณะทำงสรรี วทิ ยำของขำ้ ว
ปฏทิ นิ แสดงระยะเวลำกำรเจรญิ เตบิ โต
และชว่ งเวลำกำรจดั กำรในกำรผลติ ขำ้ วหอมมะลิ

4. ปรำสำทศขี รภมู ิ

ปรำสำทศขี รภมู ิ ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นปรำสำท ตำบลระแงง อำเภอศขี รภูมิ
เป็ นปรำสำทศลิ ปะขอมแบบบำปวน
สรำ้ งขน้ึ ตง้ั แตใ่ นชว่ งพทุ ธศตวรรษที่ 17 มีลกั ษณะเป็ นปรำงคห์ มู่ 5
องค์ มีแผนผงั เป็ น

หน้ำที่ 16

รปู สีเ่ หลีย่ มจตั รุ สั โดยมีปรำสำทประธำน 1 องคอ์ ยตู่ รงกลำง
และมีปรำสำทบรวิ ำร 4 องคล์ อ้ มอยทู่ ง้ั 4 ทศิ
ทง้ั หมดตง้ั อยบู่ นฐำนศลิ ำแลงเดยี วกนั
และมสี ระน้ำลอ้ มรอบเวน้ ทำงเขำ้ ดำ้ นหน้ำดำ้ นหลงั

5.วนอุทยำนแหง่ ชำตพิ นมสวำย
วนอทุ ยำนแหง่ ชำตพิ นมสวำย ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลนำบวั อำเภอเมอื ง

มีลกั ษณะเป็ นภเู ขำเตยี้ ๆ มยี อดเขำอยู่ 3 ยอด คอื ยอดเขำชำย
(พนมเปรำะ) ยอดเขำหญงิ (พนมสรยั ) และยอดเขำคอก (พนมกรอล)
โดยแตล่ ะยอดจะมวี ดั ตง้ั อยู่

หน้ำที่ 17

ยอดเขำชำย เป็ นทตี่ ง้ั ของวดั พนมสวำย สูงประมำณ 210 เมตร
มีบนั ไดกอ่ อฐิ ถอื ปนู ขนึ้ ไปจนถงึ วดั และยงั มรี ะฆงั จำนวน 1, 080
ใบใหต้ ลอดเสน้ ทำง ยอดเขำหญงิ เป็ นทตี่ ง้ั ของวดั พนมศลิ ำรำม
สงิ่ ทโี่ ดดเดน่ คอื
พระพทุ ธรปู องคข์ นำดกลำงประดษิ ฐำนบนยอดเขำสงู จำกระดบั น้ำทะเ
ลรำว ๆ 228 เมตร สว่ นยอดเขำคอก เป็ นทตี่ ง้ั ของศำลำอฏั ฐะมุข
ดำ้ นในมีพระพทุ ธบำทจำลอง
ใกลก้ นั นน้ั มีสถปู ทเี่ ก็บอฐั ธิ ำตพุ ระรำชวฒุ ำจำรย์ หรือหลวงป่ ูดลู ย์
อตโุ ล พระเกจสิ ำยวปิ สั สนำ และศำลเจำ้ แมก่ วนอมิ
ใหไ้ ดม้ ำกรำบไหวข้ อพรกนั ดว้ ย

6. ศนู ยศ์ กึ ษำ หมูบ่ ำ้ นชำ้ งบำ้ นตำกลำง

หมูบ่ ำ้ นชำ้ งทมี่ ชี อื่ เสียงมำกทสี่ ุดแหง่ หน่ึงของเมอื งสรุ นิ ทร์
ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลกระโพ อำเภอทำ่ ตมู

โดยนกั ทอ่ งเทยี่ วจะไดส้ มั ผสั กบั วถิ คี วำมเป็ นอยู่
ควำมผกู พนั ระหวำ่ งคนในชมุ ชนกบั ชำ้ ง รวมทง้ั ประเพณี
และวฒั นธรรมของชำวบำ้ นทมี่ ีชำ้ งเป็ นสว่ นหนง่ึ ของชวี ติ

ชำวบำ้ นสว่ นใหญเ่ ป็ นชำวสว่ ย (กยู ) หรอื กวย
จะมีควำมชำนำญในกำรคลอ้ งชำ้ งป่ ำ
และมีวธิ กี ำรฝึ กหดั ชำ้ งและเล้ียงชำ้ งทเี่ ป็ นเอกลกั ษณ์
เพระำฉะนน้ั ถำ้ นกั ทอ่ งเทยี่ วไดไ้ ปเยอื นทนี่ ีน่ อกจำกจะไดเ้ ทยี่ วชมชำ้ ง
และชมุ ชนเพลนิ ๆ แลว้
ก็ยงั จะไดพ้ ูดคยุ แลกเปลีย่ นประสบกำรณ์กบั ผเู้ ชยี่ วชำญดำ้ นชำ้ ง
พรอ้ มทง้ั ยงั จะไดท้ ำกจิ กรรมกบั ชำ้ งดว้ ย

หน้ำที่ 18

นกั ทอ่ งเทยี่ วจะไดส้ มั ผสั กบั วถิ ีควำมเป็ นอยู่
ควำมผกู พนั ระหวำ่ งคนในชมุ ชนกบั ชำ้ ง

รวมทง้ั ประเพณีและวฒั นธรรมของชำวบำ้ นทีม่ ีชำ้ งเป็ นสว่ นหน่ึงของ
ชีวติ

หน้ำที่ 19

หน้ำที่ 20

7. ทะเลสำบทงุ่ กลุ ำ
ทะเลสำบทงุ่ กุลำ

ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลไพรขลำ
อำเภอชมุ พลบรุ ี

อดตี พน้ื ทแี่ หง่ น้ีไดเ้ คยเป็ นสว่ นหนง่ึ ของทงุ่ กุลำรอ้ งไห้
พ้นื ทที่ แี่ หง้ แลง้ แทบไมม่ ีน้ำเลยตลอดทง้ั ปี แตเ่ มอื่ พ.ศ. 2550
ไดม้ กี ำรขดุ ลอกพนื้ ทที่ ำเป็ นแกม้ ลงิ กกั เก็บน้ำไว้
ตอ่ มำกรมชลประทำนไดท้ ำกำรขดุ พื้นทกี่ วำ่ 750 ไร่
ใหเ้ ป็ นหนองน้ำขนำดใหญ่ ก็ทำใหส้ ำมำรถกกั เกบ็ น้ำไวไ้ ดม้ ำกมำย
กลำยเป็ นแหลง่ น้ำสำคญั ในกำรทำเกษตรกรรมพลกิ ฟื้ นพื้นทรี่ อบดำ้ น
ใหก้ ลบั มำอดุ มสมบรู ณ์อกี ครง้ั และก็ไดเ้ รียกหนองน้ำน้ีวำ่
ทะเลสำบทงุ่ กุลำ

ปจั จบุ นั ทะเลสำบทงุ่ กลุ ำ

ไดก้ ลำยเป็ นสถำนทที่ อ่ งเทยี่ วพกั ผอ่ นคลำยรอ้ นยอดนยิ มของชำวสรุ นิ
ทร์และนกั ทอ่ งเทยี่ วในพน้ื ทอี่ สี ำนใต้
โดยมแี พไมไ้ ผใ่ หน้ กั ทอ่ งเทยี่ วไดไ้ ปน่งั ชมววิ ชลิ ๆ
ก็ใครอยำกเลน่ น้ำเยน็ ฉ่ำใสแจว๋ กลำงทะเลสำบ
เจำ้ หน้ำทกี่ ็ยนิ ดลี ำกแพไปใหก้ ระโดดน้ำกนั อยำ่ งเมำมนั

นอกจำกนี้ยงั มีหว่ งยำง เรอื เป็ ดใหบ้ รกิ ำร พรอ้ มทง้ั รำ้ นคำ้
รำ้ นอำหำรหลำกหลำยแบบใหไ้ ดก้ นิ เพลนิ ๆ

หน้ำที่ 21

8. อำ่ งเก็บน้ำหว้ ยเสนง
อำ่ งเก็บน้ำหว้ ยเสนง ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลเฉนียง อำเภอเมือง

มีลกั ษณะเป็ นอำ่ งเก็บน้ำขนำดกวำ้ งใหญ่ บรรยำกำศผอ่ นคลำย
ดว้ ยรอบ ๆ ของอำ่ งเก็บน้ำเตม็ ไปดว้ ยตน้ ไมน้ ำนำพรรณ
ววิ ทวิ ทศั น์สวยงำม มีสนั เขอื่ นใหไ้ ดม้ ำเดนิ เลน่ ชมววิ กนั เพลนิ ๆ

โดยเฉพำะยำมเยน็ ทสี่ ำมำรถมำชมววิ พระอำทติ ยต์ กดนิ ไดด้ ว้ ย
ลมพดั เย็น ๆ บรรยำกำศโรแมนตกิ ไมเ่ บำเลยละ่
พรอ้ มทง้ั ยงั มรี ำ้ นอำหำรใหบ้ รกิ ำร

สำมำรถมำน่งั กนิ ขำ้ วเยน็ กบั ววิ สวย ๆ กนั ไดท้ กุ วนั

หน้ำที่ 22

9. หำดทรำยแกว้

หำดทรำยแกว้ ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลทบั ใหญ่ อำเภอรตั นบุรี
มลี กั ษณะเป็ นหำดทรำยกวำ้ งรมิ แมน่ ้ำมูล เม็ดทรำยเนียนละเอียด
เหมำะแกก่ ำรไปน่งั เลน่ พกั ผอ่ นรมิ แมน่ ้ำ
และยงั สำมำรถลงเลน่ น้ำไดใ้ นชว่ งฤดรู อ้ น
เพรำะน้ำในแมน่ ้ำมลู จะตน้ื เขนิ ไมอ่ นั ตรำย บำงปี ทนี่ ้ำลดมำก
หำดทรำยก็กวำ้ งมำกพอใหไ้ ดเ้ ลน่ กฬี ำชำยหำดอยำ่ งวอลเลย์บอลและ
ฟุตบอลเลยทเี ดยี ว นอกจำกนี้ก็มีแพไมไ้ ผใ่ หไ้ ดน้ ่งั พกั ผอ่ นระหวำ่ งวนั
ถำ้ เป็ นชว่ งวนั หยดุ ยำว ก็จะมีรำ้ นคำ้ รำ้ นอำหำรใหบ้ รกิ ำรดว้ ย

10. เขอื่ นหว้ ยขนำดมอญ

เขอื่ นหว้ ยขนำดมอญ ตง้ั อยทู่ หี่ มูท่ ี่ 5 ตำบลตำตมุ อำเภอสงั ขะ
เป็ นอำ่ งเก็บน้ำทสี่ ำคญั ของพ้นื ทแี่ ถบน้ี
ซง่ึ นอกจำกจะมปี ระโยชน์ในดำ้ นเกษตรกรรมแลว้
ก็ยงั เป็ นแหลง่ พกั ผอ่ นหยอ่ นใจใหก้ บั ชำวสุรนิ ทร์ไดด้ ว้ ย
เพรำะมีววิ ทวิ ทศั น์ทสี่ วยงำม สำมำรถมองเห็นทวิ เขำสเี ขยี ว

และยงั มจี ุดใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วไดล้ งเลน่ น้ำคลำยรอ้ นดว้ ย
ถำ้ ใครมำเทยี่ วชมหน้ำหนำว
ก็จะไดเ้ หน็ ภำพของสำยหมอกบำงเบำลอยละลอ่ งอยเู่ หนือเขอื่ น
มีแสงแดดออ่ น ๆ ทอสอ่ งผำ่ นสำยหมอกลงมำสนู่ ้ำในเขอื่ น
เป็ นภำพทงี่ ดงำมจรงิ ๆ

หน้ำที่ 23

11. น้ำตกถำ้ เสือ
น้ำตกถำ้ เสอื ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลจรสั อำเภอบวั เชด

เป็ นน้ำตกขนำดกลำง ตง้ั อยกู่ ลำงป่ ำอนั อุดมสมบูรณ์
เกดิ จำกน้ำทไี่ หลมำจำกลำหว้ ยพะยอม ไหลมำผำ่ นหน้ำผำหนิ สูงรำว
ๆ 10 เมตร พอไหลลงมำยงั แอง่ ดำ้ นลำ่ งแลว้ น้ำก็จะหำยไปในรอ่ งหนิ
กอ่ นทนี่ ้ำจะโผลข่ นึ้ มำอกี ครง้ั ในลำหว้ ยทหี่ ำ่ งออกไป
สำมำรถเลน่ น้ำไดบ้ รเิ วณเหนือน้ำตก บรรยำกำศโดยรอบก็สวยงำม
รม่ รืน่ ไปดว้ ยตน้ ไมน้ ้อยใหญน่ ยำนำชนดิ
น่ำมำเทยี่ วพกั ผอ่ นไมน่ ้อยเลยทเี ดยี ว

หน้ำที่ 24

12. ปรำสำทตำควำย
ปรำสำทตำควำย หรอื ปรำสำทตำวำย

หรอื ในภำษำเขมรเรยี กวำ่ ปรำสำทกรอเบย
ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นไทยนยิ มพฒั นำ หมู่ 17 ตำบลบกั ได อำเภอพนมดงรกั
มีลกั ษณะเป็ นปรำสำทหนิ ขนำดไมใ่ หญม่ ำกนกั สรำ้ งจำกหนิ ศลิ ำแลง
หนั หน้ำไปทำงทศิ ตะวนั ออก เป็ นปรำสำทหลงั เดยี วไมม่ ีหมบู่ รวิ ำร
ภำยในปรำสำทมีประตมิ ำกรรมลกั ษณะคลำ้ ยกบั ศวิ ลงึ ค์ 1 ชน้ิ

ทำงขน้ึ ปรำสำทจะเป็ นบนั ได มีรปู ป้นั พญำนำคอยทู่ ง้ั สองดำ้ น
โดยรอบปรำสำทเป็ นป่ ำไมอ้ ุดมสมบรู ณ์ บรรยำกำศรม่ รืน่
สำมำรถเขำ้ เทยี่ วชมไดท้ กุ วนั ตง้ั แตเ่ วลำ 09.00-15.00 น.

หน้ำท2ี่ 5

13. ปรำสำทบำ้ นพลวง

ปรำสำทบำ้ นพลวง ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลบำ้ นพลวง อำเภอปรำสำท
เป็ นปรำสำทศลิ ปะขอมแบบบำปวน
สนั นิษฐำนวำ่ กอ่ สรำ้ งขน้ึ ในชว่ งรำวศตวรรษที่ 16
มีลกั ษณะเป็ นปรำสำทขนำดเล็ก 1 องค์
กอ่ สรำ้ งดว้ ยหนิ ทรำยสขี ำวบนฐำนศลิ ำแลงรปู สเี่ หลยี่ มผนื ผำ้ กวำ้ งประ
มำณ 8 เมตร ยำวประมำณ 23 เมตร มปี ระตทู ำงเขำ้ -
ออกดำ้ นทศิ ตะวนั ออก สว่ นอีก 3 ดำ้ นทำเป็ นประตหู ลอก

มสี ง่ิ ทนี่ ่ำสนใจทง้ั ทบั หลงั และหน้ำบนั
บรเิ วณรอบปรำสำทมีสระน้ำลอ้ มรอบเวน้ ทำงเขำ้ ดำ้ นหน้ำ
เปิ ดใหเ้ ขำ้ เทยี่ วชมทกุ วนั ตง้ั แตเ่ วลำ 08.00-16.00 น.

หน้ำที่ 26

14.ปรำสำทตำเหมอื นธม
กลมุ่ ปรำสำทตำเหมอื นธม ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นหนองคนั นำสำมคั คี หมู่

8 ตำบลตำเมียง อำเภอพนมดงรกั
ประกอบดว้ ยปรำสำทหนิ สำมหลงั เรียงลำดบั จำกขนำดใหญไ่ ปขนำดเ
ล็ก คอื ปรำสำทตำเหมือนธม ปรำสำทตำเหมอื นโตด๊
และปรำสำทตำเหมอื น

ปรำสำทตำเหมอื นธมจะเป็ นปรำสำททมี่ ขี นำดใหญม่ ำกทสี่ ุด
หนั หน้ำไปทำงทศิ ใต้ อยใู่ กลก้ บั ชำยแดนไทย-กมั พชู ำมำกทสี่ ุด
ถดั มำเป็ นปรำสำทตำเหมือนโตด๊ อยหู่ ำ่ งจำกปรำสำทตำเหมอื นธมรำว
ๆ 750 เมตร กอ่ ดว้ ยศลิ ำแลง
มกี ำแพงลอ้ มรอบและมีสระน้ำอยทู่ ำงทศิ เหนือ
มีควำมเชอื่ วำ่ ปรำสำทแหง่ น้ีเป็ นสถำนทรี่ กั ษำพยำบำล
ตอ่ มำเป็ นปรำสำทตำเหมอื น

อยหู่ ำ่ งจำกปรำสำทตำเหมอื นโตด๊ ประมำณ 390 เมตร
กอ่ ดว้ ยศลิ ำแลงเชน่ กนั เชอื่ วำ่ เป็ นทพี่ กั ของนกั เดนิ ทำงในสมยั นน้ั

หน้ำท2ี่ 7

15. ปรำสำทภมู โิ ปน
ปรำสำทภมู โิ ปน ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลดม อำเภอสงั ขะ

สนั นษิ ฐำนวำ่ สรำ้ งขน้ึ เมอื่ พทุ ธศตวรรษที่ 12-13 เป็ นปรำสำทกอ่ ดว้ ยอฐิ
3 หลงั ฐำนอำคำรกอ่ ดว้ ยศลิ ำแลง 1 หลงั
ปรำสำททมี่ สี ภำพคอ่ นขำ้ งสมบรู ณ์ คอื ปรำสำทอฐิ หลงั ใหญ่
กอ่ ดว้ ยอฐิ ไมส่ อปนู แบบศลิ ปะขอม มีประตทู ำงเขำ้ -
ออกดำ้ นเดยี วทำงทศิ ตะวนั ออก

หน้ำท2ี่ 8

วนยอดกอ่ เป็ นหลงั คำซอ้ นลดหล่นั กนั ขน้ึ ไปเป็ นชน้ั ๆ
บรเิ วณใตห้ น้ำบนั ของประตทู ำงเขำ้ -ออก
สลกั เป็ นลำยรปู ใบไมม้ ว้ นแบบศลิ ปะอนิ เดยี
มีกำรพบชนิ้ สว่ นศลิ ำจำรกึ อกั ษรปลั ลวะ ภำษำสนั สกฤต 1 ชนิ้
บรเิ วณปรำสำทแหง่ น้ี
นอกจำกน้ีก็ยงั พบโบรำณวตั ถุทสี่ ำคญั ในจดุ ตำ่ ง ๆ
รอบปรำสำทภูมโิ ปน ซง่ึ ควรคำ่ แกก่ ำรอนุรกั ษ์อยำ่ งยงิ่
ทนี่ ี่เปิ ดใหเ้ ขำ้ เทยี่ วชมทกุ วนั ไมม่ ีคำ่ เขำ้ ชม

16. ปรำสำทบำ้ นไพล

ปรำสำทบำ้ นไพล ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลเช้อื เพลงิ อำเภอปรำสำท
มีลกั ษณะเป็ นปรำสำท 3 หลงั อยบู่ นฐำนศลิ ำแลง เรยี งจำกเหนือไปใต้
สรำ้ งดว้ ยอฐิ ขดั เรียบ
ปจั จบุ นั ปรำสำททำงดำ้ นทศิ เหนือและปรำสำทตรงกลำงยงั อยใู่ นสภำพ
ดี ซงึ่ ปรำสำททำงดำ้ นทศิ เหนือก็ยงั ปรำกฏทบั หลงั
นอกจำกนี้ก็ยงั พบทบั หลงั วำงอยทู่ พี่ นื้ อกี 2 ชนิ้
สนั นษิ ฐำนวำ่ เป็ นทบั หลงั ของปรำสำทหลงั กลำงและหลงั ทำงทศิ ใต้

โดยแตล่ ะชนิ้ สลกั ภำพทสี่ วยงำมของเทวดำนำงฟ้ ำ
สำมำรถเทยี่ วชมไดท้ กุ วนั ตง้ั แตเ่ วลำ 08.30-16.00 น.

หน้ำท2ี่ 9

17.ปรำสำทชำ่ งปี่
ปรำสำทชำ่ งปี่ ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นชำ่ งปี่ ตำบลชำ่ งปี่ อำเภอศขี รภูมิ

มีอำยรุ ำว ๆ พทุ ธศตวรรษที่ 18 มีลกั ษณะเป็ นรูปสเี่ หลยี่ มผนื ผำ้
กอ่ ดว้ ยศลิ ำแลงและหนิ ทรำย สนั นษิ ฐำนวำ่ เป็ น 1 ในอโรคยศำล
(อโรคยศำลำ) หรอื โรงพยำบำล ในสมยั พระเจำ้ ชยั วรมนั ที่ 7
จำกกำรสำรวจพบโบรำณวตั ถุหลำยชน้ิ
ปจั จบุ นั อยใู่ นระหวำ่ งกำรบรู ณะปฏสิ งั ขร

เป็ นอโรคยศำล หรอื อโรคยศำลำ หรือโรงพยำบำล หนึ่งในจำนวน
102 แหง่ ทพี่ ระเจำ้ ชยั วรมนั ที่ 7 แหง่ อำณำจกั รขอมโบรำณ
โปรดใหส้ รำ้ งขนึ้ ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นชำ่ งปี่ ตำบลชำ่ งปี่ อำเภอศขี รภมู ิ
จงั หวดั สรุ นิ ทร์มอี ำยใุ นรำวพทุ ธศตวรรษที่ 18
มผี งั เป็ นรูปสเี่ หลยี่ นผนื ผำ้ กอ่ ดว้ ยศลิ ำแลง และหนิ ทรำย

หน้ำท3ี่ 0

18. หมูบ่ ำ้ นผำ้ ไหมยกทองโบรำณบำ้ นทำ่ สวำ่ ง
หมูบ่ ำ้ นผำ้ ไหมยกทองโบรำณบำ้ นทำ่ สวำ่ ง

ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลทำ่ สวำ่ ง อำเภอเมือง
เป็ นชมุ ชนทที่ อผำ้ ไหมยกทองทมี่ ีชอื่ เสียงมำกทสี่ ุดในประเทศไทย
โดยมกี ลมุ่ ทอผำ้ ยกทอง จนั ทร์โสมำ เป็ นแกนนำสำคญั
โดยผำ้ ไหมยกทองของทนี่ ีจ่ ะโดดเดน่ ในเรอื่ งของวธิ กี ำรทอทจี่ ะทอแบ

บรำชสำนกั โบรำณ พรอ้ มทง้ั มลี วดลำยทสี่ วยงำมเป็ นเอกลกั ษณ์
ตอ้ งใชค้ วำมประณีตในกำรทอ ผทู้ อจะตอ้ งมคี วำมชำนำญ
ผำ้ ทอแตล่ ะผนื จงึ ตอ้ งใชเ้ วลำนำนในกำรทอ

หน้ำที่ 31

หน้ำที่ 32

19. เขตรกั ษำพนั ธส์ุ ตั ว์ป่ ำหว้ ยทบั ทนั -หว้ ยสำรำญ

เขตรกั ษำพนั ธส์ุ ตั ว์ป่ ำหว้ ยทบั ทนั -หว้ ยสำรำญ
ครอบคลุมพืน้ ทตี่ ำบลกำบเชงิ ตำบลโคกตะเคยี น ตำบลตะเคยี น
ตำบลดำ่ น ตำบลแนงมุด ตำบลบกั ได ตำบลตำเมียง อำเภอกำบเชงิ
ตำบลตำตมุ ตำบลเทพรกั ษำ อำเภอสงั ขะ และตำบลอำโพน ตำบลจรสั
อำเภอบวั เชด มพี น้ื ทที่ ง้ั หมดรำว ๆ 313,750 ไร่
มลี กั ษณะเป็ นทรี่ ำบและเทอื กเขำสูงชนั
ประกอบไปดว้ ยป่ ำไมห้ ลำยแบบ หว้ ยลำธำร
พรอ้ มทง้ั สตั ว์ป่ ำนำนำชนดิ ในชว่ งปลำยฝนตน้ หนำว
ดอกดสุ ติ ำจะออกดอกบำนสะพร่งั
เป็ นหนึ่งในไฮไลตส์ ำคญั ของกำรมำเทยี่ วทนี่ ี่
นอกจำกนี้ก็ยงั มีจดุ กำงเตน็ ท์และจดุ ทอ่ งเทยี่ วทนี่ ่ำสนใจอกี หลำกหลำย
จุด

หน้ำที่ 33

20. สะรนั วอเตอร์ปำร์ค
สวนน้ำขนำดกลำงของจงั หวดั สุรนิ ทร์ ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลนอกเมือง

อำเภอเมอื ง เตม็ ไปดว้ ยเครอื่ งเลน่ ทนี่ ่ำสนใจมำกมำย
พรอ้ มดว้ ยสไลเดอร์หลำกหลำยแบบ
มสี ระวำ่ ยน้ำกวำ้ งใหไ้ ดผ้ อ่ นคลำย
และยงั เพียบพรอ้ มไปดว้ ยสงิ่ อำนวยควำมสะดวกตำ่ ง ๆ ทง้ั หอ้ งน้ำ
รำ้ นคำ้ รำ้ นอำหำร

21. เขตอนุรกั ษ์พนั ธ์ไุ มส้ นสองใบ

เขตอนุรกั ษ์พนั ธ์ไุ มส้ นสองใบ ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลทบั ทนั
อำเภอสงั ขะ

เป็ นเขตอนุรกั ษ์พนั ธ์ไุ มส้ นสองใบทถี่ อื วำ่ เป็ นพนั ธท์ุ ดี่ ที สี่ ดุ ทขี่ นึ้ ในทรี่ ำ
บสงู มีเนื้อทปี่ ระมำณ 625 ไร่ ทง้ั พนื้ ทเี่ ตม็ ไปดว้ ยตน้ สนสองใบ
บรรยำกำศรม่ รืน่ สวยงำม เหมำะแกก่ ำรมำเทยี่ วพกั ผอ่ น
โดยเฉพำะชว่ งฤดฝู นไปจนถงึ หน้ำหนำว อำกำศจะเยน็ สบำย
มีสำยหมอกบำงเบำในบำงวนั คลอเคลยี อยกู่ บั ยอดสน
เป็ นบรรยำกษสทหี่ ำชมไดย้ ำกทำงฝ่งั ภำคอีสำนใต้
นกั ทอ่ งเทยี่ วสำมำรถมำกำงเตน็ ท์พกั ผอ่ นไดด้ ว้ ย

หน้ำท3ี่ 4

22. วดั บรู พำรำม
วดั บรู พำรำม ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลในเมือง อำเภอเมอื ง

เป็ นวดั เกำ่ แกข่ องจงั หวดั สรุ นิ ทร์ มอี ำยมุ ำกกวำ่ 200 ปี แลว้
สรำ้ งโดยพระยำสรุ นิ ทร์ภกั ดศี รณี รงค์ จำงวำง (ปมุ )
เจำ้ เมอื งสรุ นิ ทร์คนแรก ปจั จบุ นั มฐี ำนะเป็ นพระอำรำมหลวงชน้ั ตรี
ทนี่ ี่เคยเป็ นสถำนทจี่ ำพรรษำของพระรำชวฒุ ำจำรย์ (หลวงป่ ูดลุ
อตโุ ล) พระเถระสำยพระกมั มฏั ฐำนดำ้ นกำรภำวนำจติ ตง้ั แตป่ ี พ.ศ.

2477-2526

ภำยในวดั บูรพำรำมมีสงิ่ ทนี่ ่ำสนใจมำกมำย อำทิ
พระอโุ บสถหลงั ใหญ,่ วหิ ำรจตั รุ มขุ แบบทรงไทย
สถำนทปี่ ระดษิ ฐำนพระคเู่ มอื ง (หลวงพอ่ พระชีว์) , พระปฏมิ ำกร
หลวงพอ่ พระชีว์ , พระปฏมิ ำกร พระพทุ ธชนิ รำชจำลอง
พระประธำนประจำวดั , พระปฏมิ ำกร หลวงพอ่ พระชวี จ์ ำลอง
องคเ์ ล็ก, ศำลำอตลุ เถระ, พพิ ธิ ภณั ฑสถำน
อตลุ เถระลกั ษณะทรงไทยประยกุ ต์ เป็ นตน้

หน้ำท3ี่ 5

23. วดั เขำศำลำอตลุ ฐำนะจำโร

วดั เขำศำลำอตลุ ฐำนะจำโร
ตง้ั อยทู่ ตี่ ำบลจรสั
อำเภอบวั เชด

เป็ นวดั ป่ ำทตี่ ง้ั อยบู่ นเนนิ เขำสูง
ซง่ึ มจี ดุ ชมววิ ทสี่ ำมำรถมองเหน็ อำ่ งเก็บน้ำหว้ ยจรสั พฒั นำและเทอื กเข
ำพนมดงเร็กไดอ้ ยำ่ งสวยงำมสุด ๆ ภำยในวดั มสี ง่ิ ทนี่ ่ำสนใจมำกมำย
อำทิ พระพุทธรูปนำคปรกองคใ์ หญ,่ รอยพระพทุ ธบำทจำลอง,
ทำงขนึ้ เขำ้ ปำกพญำนำค, อรยิ เจดยี ์, ศำลเจำ้ แมเ่ กษณี, น้ำตกไตรครี ี,
พระทนั ใจ เป็ นตน้
นอกจำกน้ีภำยในวดั ยงั มพี ระพุทธรปู รำยลอ้ มอยใู่ นจุดตำ่ ง ๆ ของวดั
บรรยำกำศท่วั ไปเงยี บสงบ เต็มไปดว้ ยป่ ำไมเ้ ขยี วขจอี ดุ มสมบรู ณ์
เหมำะแกก่ ำรมำเทยี่ วพกั ผอ่ น

หน้ำที3่ 6

24. ถนนคนเดนิ สะเร็น มำร์เก็ต
ถนนคนเดนิ สะเร็น มำร์เก็ต ตง้ั อยทู่ บี่ ำ้ นศรณี รงค์

ตำบลนอกเมือง อำเภอเมอื ง
เป็ นตลำดชมุ ชนทสี่ ง่ เสรมิ ใหค้ นทอ้ งถนิ่ สนุ ำสนิ คำ้ พ้นื เมอื งมำจำหน่ำย
ใหก้ บั นกั ทอ่ งเทยี่ วและคนสุรนิ ทร์ในรำคำยอ่ มเยำ
ซง่ึ มีทง้ั ผลติ ภณั ฑพ์ ้ืนบำ้ น, พืชผกั ปลอดสำรพษิ , ผลไมส้ ด ๆ
ของทอ้ งถนิ่ , สนิ คำ้ แฮนด์เมด, งำนศลิ ปะ, อำหำรพ้ืนเมอื ง,
ขนมพ้ืนบำ้ น, เส้ือผำ้ แฟช่นั และสนิ คำ้ ตำมสมยั นยิ ม ถนนคนเดนิ
สะเร็น มำร์เก็ต เปิ ดใหเ้ ขำ้ เทยี่ วชมทกุ วนั ตง้ั แตเ่ วลำ 16.00-21.00
น.

หน้ำที่ 37

25.วดั มงคลคชำรำม

วดั มงคลคชำรำม หรอื วดั ชำ้ งหมอบ
เป็ นวดั หลวงพอ่ พวนเกจชิ อื่ ดงั ของเมืองสรุ นิ ทรจ์ ำพรรษำอยู่
และยงั เป็ นสถำนทสี่ ำคญั แหง่ หนึ่งของจงั หวดั สุรนิ ทร์
มีควำมสวยงำมและยงั คงรกั ษำควำมเป็ นธรรมชำติ
ทง้ั ภูเขำและป่ ำไมเ้ หมำะแกก่ ำรปฎบิ ตั ธิ รรม
และทอ่ งเทยี่ วเชงิ ธรรมมะของประชำชนชำวจงั หวดั สรุ นิ ทร์
และนกั ทอ่ งเทยี่ วท่วั ไป นยิ มนมสั กำรพระพมิ ลพฒั นำทร
หรอื หลวงพอ่ พวน วรมงฺคโล(วรระมงั คะโล เจำ้ อำวำสวดั ชำ้ งหมอบ)
(วดั มงคลคชำรำม) อำเภอกำบเชงิ จงั หวดั สรุ นิ ทร์
ซง่ึ เป็ นพระเกจชิ อื่ ดงั เป็ นพระสงฆผ์ มู้ พี รหมวหิ ำรธรรม
เป็ นพระสุปฏปิ นั โน เป็ นผทู้ ำคณุ ประโยชน์ตอ่ ชำวจงั หวดั สรุ นิ ทร์
ทพี่ ทุ ธศำสนกิ ชนท่วั ไปนยิ มไปกรำบนมสั กำร

หลวงพอ่ พวน วรมงั คโล เป็ นเกจอิ ำจำรยช์ อื่ ดงั ของอีสำนใต้
เป็ นพระทมี่ เี มตตำธรรมสงู ชว่ ยเหลือพนี่ ้องประชำชนมำโดยตลอด
ใครทเี่ ดอื ดรอ้ นมำขอใหช้ ว่ ยโดยหลวงพอ่ จะสอนใหย้ ดึ หลกั ธรรมะ
ใหเ้ กง่ กำรทำงำน เกง่ กำรประกอบอำชพี อยำ่ งสจุ รติ
ใชอ้ ยำ่ งประหยดั คมุ้ คำ่ ตำมหลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง แมจ้ ะมอี ำยมุ ำกถงึ
87 ปี แลว้ ก็ตำม
สงั ขำรเรม่ิ เจ็บป่ วยตำมวยั และรบั กำรรกั ษำอยำ่ งตอ่ เนื่อง
แตห่ ลวงพอ่ พวนกย็ งั สำมำรถปฏบิ ตั ศิ ำสนกจิ เป็ นประจำทกุ วนั
ญำตโิ ยม ยงั เลอื่ มใสในขอ้ วตั รปฏบิ ตั ทิ เี่ ครง่ ครดั ของหลวงพอ่
ไดเ้ ดนิ ทำงมำกรำบไหว้ ขอพร และขอบำรมีคมุ้ ครองจำกหลวงพอ่

และเป็ นทเี่ ชอื่ กนั วำ่ หำกใครไดร้ บั พร และน้ำมนต์จำกหลวงพอ่
จะเป็ นผโู้ ชคดี ไดส้ ง่ิ ทปี่ รำรถนำด่งั ใจ

หน้ำที่ 38

26.หมูบ่ ำ้ นทำเครือ่ งเงนิ เขวำสนิ รนิ ทร์
ชมงำนศลิ ปหตั ถกรรมพน้ื บำ้ นโบรำณ

เลอื กซ้ือเครอื่ งประดบั เงนิ สนิ คำ้ ทำมือจำกหมบู่ ำ้ นทมี่ ีชอื่ เสียง
และโดดเดน่ ในดำ้ นกำรผลติ ประคำเงนิ ทมี่ เี อกลกั ษณ์
ชำวบำ้ นเรยี กกนั วำ่ ปะเกอื ม
นยิ มนำมำทำเป็ นเครือ่ งประดบั ทมี่ ีควำมสวยงำม
จนเป็ นงำนหตั ถศลิ ป์ ขน้ึ ชือ่
และเป็ นทนี่ ยิ มของนกั ทอ่ งเทยี่ วหมบู่ ำ้ นทำเครือ่ งเงนิ เขวำสนิ รนิ ทร์
หรอื กลมุ่ หตั ถกรรมเครือ่ งเงนิ บำ้ นโชค
หมูบ่ ำ้ นทำเครือ่ งเงนิ เขวำสนิ รนิ ทร์
หรอื กลมุ่ หตั ถกรรมเครือ่ งเงนิ บำ้ นโชค ตง้ั อยทู่ กี่ งิ่ อำเภอเขวำสนิ รนิ ทร์
ครอบคลุมเนื้อทที่ ง้ั หมด 5 ตำบล โดยชอื่ ตำบลและกง่ิ อำเภอ
มำจำกภำษำทอ้ งถนิ่ คำวำ่ เขวำ
เป็ นชอื่ ตน้ ไมช้ นิดหนงึ่ พบไดม้ ำกในพื้นที่ สว่ นคำวำ่ สนิ รนิ ทร์
มำจำกชอื่ เจำ้ เมอื งเกำ่ เป็ นชมุ ชนเกำ่ แกก่ อ่ ตง้ั ขนึ้ มำกวำ่ 270 ปี

ประชำชนสว่ นหนงึ่ เป็ นชำวเขมรไดอ้ พยพหนีควำมวุน่ วำยของสงครำ
มจำกกรงุ พนมเปญ เดนิ ทำงขำ้ มภเู ขำทบี่ รเิ วณโคกเมอื ง
โดยมคี วำมสำมำรถดำ้ นกำรตที อง เป็ นเครือ่ งประดบั ตำ่ งๆ
ดว้ ยภมู ปิ ญั ญำเหลำ่ น้ีไดต้ กทอดสรู่ ุน่ ตอ่ รนุ่
จนในชว่ งปี พ.ศ.2500-2521
ไดห้ นั มำตเี ครือ่ งเงนิ แทนมำจนถงึ ทกุ วนั น้ี
หำกนกั ทอ่ งเทยี่ วสนใจเขำ้ ชมกำรสำธติ ทำเครือ่ งเงนิ

สำมำรถเดนิ ทำงไปชมไดท้ หี่ มูบ่ ำ้ นบำ้ นโชค และหมูบ่ ำ้ นสดอ
ซงึ่ เป็ นหมบู่ ำ้ นโชวก์ ำรสำธติ ทำเครือ่ งเงนิ ดว้ ยมอื

หน้ำที3่ 9

ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ
จงั หวดั สรุ นิ ทร์มีทรพั ยำกรสตั ว์ป่ ำอยมู่ ำกมำยท่วั ทง้ั จงั หวดั
แตป่ จั จุบนั นี้สตั วป์ ่ ำจะมอี ยเู่ ฉพำะตำมพนื้ ทปี่ ่ ำทอี่ นุรกั ษ์ไวแ้ ละอำศยั อ
ยใู่ นเขตป่ ำสงวนและเขตรกั ษำพนั ธ์สตั ว์ป่ ำเทำ่ นน้ั
สว่ นสตั วป์ ่ ำทพี่ บเห็นไดใ้ นปจั จบุ นั ทเี่ ขตรกั ษำพนั ธ์สุ ตั ว์ป่ ำหว้ ยทบั ทนั -
หว้ ยสำรำญ ไดแ้ ก่ เกง้ กวำง ลน่ิ ววั แดง กระจง ลงิ คำ่ ง ชะนี
เสอื โครง่ เลยี งผำ อีเหน็ แมวดำว ชะมด เมน่ ไกฟ่ ้ ำพญำลอ
นกนำนำชนดิ
โดยเฉพำะอยำ่ งยงิ่ หมูป่ ำและกระจงมอี ยจู่ ำนวนมำกท่วั พ้ืนที่

สตั ว์ทมี่ ลี กั ษณะเดน่ ในพน้ื ที่ ไดแ้ ก่ ไกฟ่ ้ ำพญำลอ เกง้
และทพี่ บเห็นในวนอทุ ยำนพนมสวำย ไดแ้ ก่ กระรอก กระตำ่ ยป่ ำ
สตั ว์ปี กมบี ำ้ งแตไ่ มม่ ำกนกั ไดแ้ ก่ นกกระเต็น บำ่ ง นกกระทำดง
นกกวกั นกกระปดู นกกำงเขนดง นกเขำหลวง นกเป็ ดน้ำ
และนกเหยยี่ ว และทพี่ บในวนอทุ ยำนป่ ำสนหนองคู ไดแ้ ก่ กระรอก
บำ่ ง กระตำ่ ยป่ ำ งู แย้ นกเขำ นกกะปดู และนกเอ้ยี ง
บำงครง้ั กจ็ ะมีพบนกเงือกมำอยบู่ ำ้ ง
และยงั มสี ตั ว์ป่ ำอกี หลำยชนิดทสี่ ำมำรถพบเหน็ ไดใ้ นป่ ำชมุ ชนตำ่ ง ๆ
ทมี่ ีกำรอนุรกั ษ์ผนื ป่ ำไว้

สงิ่ แวดลอ้ ม
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ มกี ำรพฒั นำและขยำยตวั อยำ่ งรวดเร็ว มชี มุ ชนเมอื ง
(ในเขตเทศบำลเมอื งสรุ นิ ทร์) ทอี่ ยอู่ ยำ่ งแออดั
มยี ำนพำหนะมำกสง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หำกำรจรำจร
โดยเฉพำะบรเิ วณตลำดสดในเขตเทศบำล และบรเิ วณสถำนศกึ ษำ
มีผลกระทบทำงดำ้ นมลภำวะบำ้ ง แตไ่ มร่ นุ แรงนกั
ปญั หำขยะและน้ำเสยี จำกโรงงำนอตุ สำหกรรมมคี อ่ นขำ้ งน้อย
เพรำะไดร้ บั กำรเอำใจ

หน้ำท4ี่ 0

ใส่ ดแู ลจำกหน่วยงำนทเี่ กีย่ วขอ้ งเป็ นอยำ่ งดี
โรงงำนอุตสำหกรรมสว่ นใหญ่ ตง้ั อยใู่ นเขตอำเภอเมืองสรุ นิ ทร์

เศรษฐกจิ

จำกรำยงำนคณะกรรมกำรพฒั นำกำรเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชำติ
ในปี พ.ศ. 2553 จงั หวดั สุรนิ ทร์ มมี ลู คำ่ ผลติ ภณั ฑจ์ งั หวดั (GPP)
ตำมรำคำประจำปี 55,529 ลำ้ นบำท มลู คำ่ ผลติ ภณั ฑต์ อ่ หวั (Per capita GPP)
38,681 บำท จดั เป็ นอนั ดบั ที่ 73 ของประเทศ และเป็ นอนั ดบั ที่ 16
ของภำคตะวนั ออกเฉียงเหนือ
สำหรบั อำชพี ของประชำชนสว่ นใหญใ่ นจงั หวดั สรุ นิ ทร์
ยงั คงประกอบอำชพี ทำงดำ้ นกำรเกษตรกรรม มกี ำรทำนำขำ้ วเจำ้
(ขำ้ วหอมมะล)ิ ทำสวน และเพำะปลกู พืชไรช่ นดิ ตำ่ ง ๆ เชน่
มนั สำปะหลงั ออ้ ยโรงงำน ขำ้ วโพดเลี้ยงสตั ว์ ยำงพำรำ
อำชพี ทสี่ ำคญั รองลงมำ คอื กำรปลกู หมอ่ นและเลีย้ งไหม

กำรขนสง่
จงั หวดั สรุ นิ ทร์ เป็ นเมืองหลกั ของภำคอีสำนตอนลำ่ ง
เป็ นศนู ย์กลำงกำรพำณิชย์ อตุ สำหกรรมและกำรคมนำคม
จงึ มเี สน้ ทำงคมนำคมหลกั ทง้ั ทำงรถยนต์ รถไฟ มีทำงหลวงแผน่ ดนิ
ทำงหลวงจงั หวดั และเสน้ ทำงมำตรฐำนหลำยสำย
ทำใหก้ ำรเดนิ ทำงตดิ ตอ่ ภำยในจงั หวดั กำรเดนิ ทำงสจู่ งั หวดั ใกลเ้ คยี ง
และกรุงเทพมหำนครเป็ นไปดว้ ยควำมสะดวก

หน้ำท4ี่ 1

 ทำงรถยนต์
 กำรเดนิ ทำงจำกกรงุ เทพฯ มำยงั จงั หวดั สุรนิ ทร์ใช้

ทำงหลวงแผน่ ดนิ หมำยเลข 1 (ถนนพหลโยธนิ )

ผำ่ นจงั หวดั ปทมุ ธำนี พระนครศรอี ยธุ ยำ
แลว้ แยกเขำ้ ทำงหลวงแผน่ ดนิ หมำยเลข 2 (ถนนมติ รภำพ)
ผำ่ นจงั หวดั สระบรุ ี นครรำชสมี ำ แลว้ ใชท้ ำงหลวงหมำยเลข 24
ผำ่ นจงั หวดั บรุ รี มั ย์ แยกซำ้ ยเขำ้ ทำงหลวงแผน่ ดนิ หมำยเลข
214 (ตรงแยกอำเภอปรำสำท) จนถงึ จงั หวดั สรุ นิ ทร์
หรอื ใชท้ ำงหลวงแผน่ ดนิ หมำยเลข 226 ไดเ้ ชน่ เดยี วกนั

กำรเดนิ ทำงในตวั จงั หวดั

กำรคมนำคมขนสง่ ทำงรถยนตข์ องจงั หวดั สรุ นิ ทร์ระหวำ่ งชนบท
หมูบ่ ำ้ น ตำบล อำเภอ และจงั หวดั ตำ่ ง ๆ มคี วำมสะดวก
เพรำะมีเสน้ ทำงคมนำคมเชอื่ มตดิ ตอ่ กนั
กำรเดนิ ทำงโดยรถยนต์ระหวำ่ งจงั หวดั กบั อำเภอ
ระยะทำงทไี่ กลทสี่ ดุ คอื อำเภอชุมพลบุรี ระยะทำง 91 กโิ ลเมตร
ใชเ้ วลำในกำรเดนิ ทำง 2 ช่วั โมง ระยะทำงทใี่ กลท้ สี่ ุดคอื
อำเภอเขวำสนิ รนิ ทร์ ระยะทำง 14 กโิ ลเมตร ใชเ้ วลำในกำรเดนิ ทำง
30 นำที โดยระยะทำงจำกตวั จงั หวดั (อำเภอเมอื งสรุ นิ ทร์)
ไปยงั อำเภอตำ่ ง ๆ ของจงั หวดั สุรนิ ทร์ เรียงจำกใกลไ้ ปไกล ดงั น้ี

 อำเภอเขวำสนิ รนิ ทร์ 14 กโิ ลเมตร
 อำเภอจอมพระ 25 กโิ ลเมตร
 อำเภอลำดวน 26 กโิ ลเมตร
 อำเภอปรำสำท 28 กโิ ลเมตร

หน้ำท4ี่ 2

 อำเภอศขี รภูมิ 34 กโิ ลเมตร
 อำเภอสงั ขะ 51 กโิ ลเมตร
 อำเภอสนม 51 กโิ ลเมตร
 อำเภอทำ่ ตมู 52 กโิ ลเมตร