ป.6-ส4.1-การศึกษาประวัติศาสตร์-พิภาค จอมพงษ์-โรงเรียนวัดปู่เจ้า

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี ป.6
วิธีการทางประวตั ศิ าสตร์

โดย
ครพู ภิ าค จอมพงษ์
โรงเรยี นวัดปเู่ จา้

สาระสาคญั

วธิ ีการทางประวัตศิ าสตร์ เป็นข้นั ตอนที่สาคญั ช่วยใหเ้ ราไดข้ ้อมลู
ทางประวตั ิศาสตร์ที่มีความถกู ต้อง เทย่ี งตรง สมบรู ณ์ และมีความน่าเชอื่ ถอื

จุดประสงค์การเรยี นรู้

1) อธบิ ายความสาคัญของวธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตรไ์ ด้
2) บอกขั้นตอนของวธิ กี ารทางประวัตศิ าสตรไ์ ด้

วธิ กี ารทางประวัติศาสตร์

วิธกี ารทางประวัตศิ าสตร์ คือ ข้นั ตอนหรอื วิธกี ารทเ่ี ราใช้เพ่อื ศกึ ษา
คน้ คว้า เเละเรยี บเรยี งเหตกุ ารณ์ทางประวตั ิศาสตร์จากหลกั ฐานตา่ ง ๆ

วธิ ีการทางประวตั ศิ าสตรช์ ่วยทาใหเ้ ราไดข้ อ้ มูลหรอื เรอ่ื งราวทาง
ประวตั ิศาสตรท์ ่ีมีความถกู ตอ้ ง เที่ยงตรง สมบูรณ์ เเละมีความน่าเชื่อถอื
เราสามารถนาวธิ กี ารทางประวัตศิ าสตรม์ าใชศ้ กึ ษาคน้ ควา้ ความเป็นมาของ
ชาตแิ ละท้องถน่ิ ได้ โดยมวี ิธกี ารคน้ คว้า 5 ขนั้ ตอน

วธิ กี ารทางประวัติศาสตร์ 5 ข้นั ตอน

1 กาหนดหัวขอ้ ทีส่ นใจ
2 การรวบรวมหลกั ฐาน
3 การตรวจสอบหลักฐาน
4 การตีความหลักฐาน
5 การเรยี บเรยี งและนาเสนอข้อมลู

1. กาหนดหัวข้อท่ีสนใจ

เปน็ การกาหนดหัวข้อท่เี ราสนใจศึกษาค้นคว้าเกีย่ วกบั ความเป็นมาของ
ชาตเิ เละทอ้ งถิน่ โดยอาจตั้งคาถามกว้าง ๆ เช่น

สถานทท่ี ่เี ราตอ้ งการศึกษามีประวัตคิ วามเป็นมาอยา่ งไร
ชอื่ ของสถานท่มี ีทีม่ าอย่างไร
สภาพความเปน็ อย่ขู องคนในสมยั รชั กาลที่ ๕ เป็นอยา่ งไร
บคุ คลที่เราตอ้ งการศึกษามีประวตั ิเเละผลงานสาคัญอะไร
ทอ้ งถน่ิ ของเรามปี ระวตั คิ วามเปน็ มาอย่างไร

ท่ีมา สอ่ื ประกอบการสอน powerpoint วิชาประวตั ิศาสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

2. การรวบรวมข้อมูลหลักฐาน

หลกั ฐานแบง่ ออกเปน็ 2 ชน้ั

หลักฐานชน้ั ตน้

เปน็ หลักฐานรว่ มสมยั กับบคุ คลหรอื เหตกุ ารณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในอดตี เปน็ หลักฐานทเ่ี กดิ ขน้ึ
ในยุคสมยั นั้นจริง ๆ เช่น ภาพถา่ ย เอกสารทางราชการ หนงั สอื พมิ พ์ ฯลฯ

หลักฐานช้นั รอง

เป็นหลกั ฐานที่สรา้ งขึ้นมาในภายหลังเหตกุ ารณ์ท่ีเกิดข้ึนโดยใชข้ อ้ มูลจากหลักฐาน
ชน้ั ตน้ เชน่ หนงั สอื บทความหรอื บนั ทึกความทรงจาท่เี ขียนข้ึนหลังเหตกุ ารณ์สาคัญใน
ประเทศไทย หรอื อนุเสาวรีย์ที่ระลึกถึงวรี ชนหรอื เหตกุ ารสาคญั

ทมี่ า ส่ือประกอบการสอน powerpoint วชิ าประวัตศิ าสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

หลกั ฐานชัน้ ต้น

หลกั ฐานทไ่ี มเ่ ปน็ ลายลกั ษณ์อกั ษร

โบราณสถาน โบราณวัตถุ

หลักฐานทเ่ี ป็นลายลักษณอ์ กั ษร

จารึก พงศาวดาร จดหมายเหตุ กฎหมาย

หนังสือพิมพ์ บันทกึ สว่ นตวั พระราชนพิ นธ์ เอกสารทาง
และพระนิพนธ์ ราชการ

พระราชหตั ถเลขา

ที่มา สอ่ื ประกอบการสอน powerpoint วิชาประวตั ศิ าสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

หลักฐานชน้ั รอง

หลกั ฐานทไี่ ม่เป็นลายลักษณ์อกั ษร
อนสุ าวรยี ์

หลกั ฐานทเ่ี ป็นลายลักษณ์อกั ษร
ตานาน หนงั สอื และวารสาร วรรณคดีและวรรณกรรม

เอกสารงานวิจยั และวิทยานพิ นธ์

ทีม่ า สอ่ื ประกอบการสอน powerpoint วชิ าประวตั ศิ าสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

3. การตรวจสอบหลักฐาน

เป็นการตรวจสอบหลกั ฐานทหี่ ามาได้วา่ มีความถกู ต้องและ
น่าเชอ่ื ถือเพียงใด เชน่ ขอ้ มูลทไี่ ด้จากผู้ที่อยใู่ นเหตกุ ารณ์ย่อมน่าเช่ือถอื
มากกวา่ ผู้ท่ีได้รับการบอกเลา่ ต่อกนั มาโดยไม่ไดเ้ หน็ ด้วยตนเอง หลกั ฐาน
ทางราชการย่อมนา่ เชอื่ ถอื มากกวา่ บุคคลทัว่ ไป หลกั ฐานท่เี ป็นต้นฉบับ
ย่อมถูกตอ้ งมากกวา่ ฉบับคัดลอก เป็นตน้ การตรวจสอบหลกั ฐานจะทาให้
ผใู้ ช้หลกั ฐานรู้วา่ หลกั ฐานใดมคี วามถูกตอ้ งกว่า สมบรู ณก์ ว่า เเละ
น่าเช่อื ถือมากกวา่

ท่ีมา สอื่ ประกอบการสอน powerpoint วชิ าประวัติศาสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

4. การตคี วามหลกั ฐาน

เปน็ การนาขอ้ มลู จากหลกั ฐานที่ได้มาตรวจสอบความถกู ต้องเเละ
ความน่าเช่อื ถือ แลว้ นามาจัดเป็นหมวดหมู่เเละตคี วามว่าจะได้รับความรู้
หรือเรอื่ งราวใดจากขอ้ มูลนนั้ บ้าง โดยเรยี งลาดบั ขอ้ มูลตามความสาคัญ
ตามลาดบั เวลากอ่ นหลงั หรือเรยี งตามหัวข้อ เพ่อื ความสะดวกในการนา
ขอ้ มูลทไี่ ด้จากหลกั ฐานมาใช้

ท่ีมา สือ่ ประกอบการสอน powerpoint วิชาประวตั ิศาสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

5. การเรยี บเรยี งและนาเสนอข้อมูล

เป็นการนาข้อมูลจากหลักฐานที่ได้มาเรียบเรียงใหเ้ ป็นเรื่องราว
เพ่ือตอบข้อสงสัยหรือประเดน็ ท่ตี ง้ั ไว้ โดยนามาเรยี บเรียงอยา่ งมีเหตุเเละ
ผลมีหลักฐานอ้างอิงทีส่ ามารถเชื่อถือได้ ไม่ลาเอียง จากนั้นกน็ าเสนอ
ความรูท้ ่คี น้ คว้ามาไดใ้ นรปู แบบตา่ งๆ เชน่ นามาเขยี นเรียงความ เลา่ ให้
ผู้อืน่ ฟัง หรือนามาจัดทาเป็นนทิ รรศการ เป็นต้น

ทีม่ า สื่อประกอบการสอน powerpoint วชิ าประวตั ิศาสตร์ อจท. ป.6 www.aksorn.com

แบบฝึกหดั

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้ ลงในสมดุ แลว้ ถา่ ยรูปส่งครูในห้องไลน์
1. ถา้ นกั เรียนตอ้ งการค้นควา้ เก่ียวกบั ประวตั ิของชุมชนที่ตนอาศยั อยู่ นกั เรียนคิดว่า

หลักฐานใดบ้านท่จี ะสามารถนามาเปน็ หลักฐานชั้นตน้ ได้
2. นักเรยี นจะสามารถหาหลักฐานทางประวตั ิศาสตร์ ในสมัยรัตนโกสนิ ทร์ได้จากทใ่ี ดบา้ ง
3. เพราะเหตดุ จงึ ต้องตรวจสอบหลกั ฐานจากหลาย ๆ แหลง่ กอ่ นนามาใช้
4. การนาขอ้ มูลทีต่ รวจสอบมาจัดหมวดหมู่ ทาให้เกดิ ผลดอี ย่างไร
5. หลักฐานชนั้ ตน้ และหลักฐานช้นั รอง ทน่ี ามาศกึ ษามีลกั ษณะอยา่ งไร
6. วธิ กี ารทางประวตั ิศาสตร์ มีกีข่ ัน้ ตอน อยา่ งไรบ้าง

อา้ งองิ

หนงั สือเรยี นรายวชิ าพ้ืนฐานประวตั ศิ าสตร์ ป.6 บริษทั อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จากัด
สื่อ powerpoint ประกอบการเรยี นการสอน วชิ าประวตั ิศาสตร์ ป.6 บริษทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จากัด

http://www.aksorn.com
คู่มอื ครรู ายวิชาพื้นฐานประวตั ิศาสตร์ ป.6 บริษัท อกั ษรเจริญทศั น์ อจท. จากัด
http://www.pngegg.com

การใช้ขอ้ มูล ข้อความ หรือภาพประกอบ ท่ปี รากฏในสือ่ การสอนน้ี
“ไม่มเี จตนาละเมิดลิขสทิ ธ”์ิ นามาใช้เพอ่ื การศึกษาเท่านนั้