ป.4-ว1.3-หน่วยที่ 1 สิ่งมีชีวิต เรื่อง สิ่งมีชีวิตรอบตัว โดยครูพิภาค จอมพงษ์ โรงเรียนวัดปู่เจ้า

ป.4

โดย
ครูพิภาค จอมพงษ์
โรงเรียนวัดป่เู จา้

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้สตู่ ัวชีว้ ดั

1. มคี วามร้เู กี่ยวกบั สง่ิ มีชีวิตรอบตัว การจาแนกพืช จาแนกสตั ว์ (K)
2. สามารถการจาแนกพชื และจาแนกสัตว์ (P)
3. เปน็ คนช่างสงั เกต ช่างคิด ชา่ งสงสัย และเปน็ ผ้ทู มี่ ีความกระตือรอื รน้

ในการเสาะแสวงหาความรู้ (A)

สาระสาคัญ

ผู้เรยี นจะไดเ้ รียนรู้เกย่ี วกับ การจาแนกสงิ่ มชี วี ติ ออกเปน็ กลมุ่ พชื
กลุ่มสัตว์ และกล่มุ ท่ีไม่ใชพ่ ืชและสตั ว์ การจาแนกสัตวโ์ ดยใชก้ ระดูกสนั หลัง
เปน็ เกณฑ์ และการจาแนกพชื โดยใช้เกณฑ์มดี อกและไม่มีดอก

สิง่ มชี วี ิตรอบๆ ตวั เรามีสงิ่ ต่างๆ ท่มี ีอยู่มากมาย เช่น ตน้ ไม้, ผเี ส้อื ,
นก, ลิง, สนุ ขั , แมว,ดวงอาทติ ย์, ก้อนเมฆ, บา้ น, ต้นไม,้ ถนน เปน็ ต้น
สง่ิ เหลา่ นี้จาแนกเป็นกลุ่มใหญไ่ ด้ 2 กลุม่ คือ ส่ิงมีชีวิต กับ สิ่งไม่มชี ีวติ

กลุ่มสงิ่ มีชีวติ กลุ่มสิ่งไม่มชี ีวติ

กลมุ่ พชื
กลุ่มสัตว์
กลมุ่ ทไี่ มใ่ ชพ่ ชื และสัตว์

กลมุ่ สงิ่ มีชีวติ

ลกั ษณะสาคญั ของส่งิ มีชวี ติ คือสามารถหายใจได้, กนิ อาหารได้, ขบั ถา่ ยได้
เคล่อื นไหวได้, ตอบสนองต่อสิ่งตา่ ง ๆ ได้, เจรญิ เติบโตได้ และสบื พันธ์ุได้

สงิ่ มีชีวิต

การสรา้ งอาหาร และการเคล่อื นที่

กลมุ่ ที่สร้างอาหารเองไมไ่ ด้ กลมุ่ ที่สรา้ งอาหารเองได้ กลมุ่ ที่สรา้ งอาหารเองไมไ่ ด้ กลมุ่ ที่สร้างอาหารเองได้
เคลอ่ื นทไ่ี ด้ เคลอ่ื นที่ไม่ได้
เคลอื่ นที่ไมไ่ ด้ เคล่อื นท่ีได้
กล่มุ สัตว์ กลมุ่ พืช
กลมุ่ ไม่ใช่พืชและสตั ว์ กลมุ่ ไม่ใชพ่ ืชและสตั ว์
เกณฑ์การมีกระดกู สันหลัง เกณฑ์การมีดอก เห็ด รา แบคทีเรียบางชนดิ

สัตวม์ ีกระดูก สตั วไ์ ม่มี พชื ดอก พืชไม่มดี อก
สันหลัง กระดูกสนั หลงั
ท่ีมา หนงั สือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ เลม่ 1 ป.4 สสวท.

กลุ่มพืช

พชื เปน็ สิ่งมชี ีวติ ท่สี ามารถสร้างอาหารไดเ้ อง สามารถเคลอื่ นไหวได้
แต่เคล่อื นที่ด้วยตนเองไม่ได้

การจาแนกพืชโดยการสบื พันธุ์ ซ่งึ ทาให้สามารถแบ่งพืชไดเ้ ป็น 2 กลมุ่
ไดแ้ ก่ พืชมดี อก และพืชไม่มีดอก

พืชมดี อก พชื ไมม่ ดี อก

กุหลาบ กลว้ ยไม้ เฟริ ์น ไผ่

พืชมดี อก พืชไม่มีดอก

• เม่อื เจริญเตบิ โตเต็มที่แล้วจะสรา้ ง • เปน็ พืชทไ่ี ม่มีดอกเลยตลอดการดารงชีวิต
ดอกเพอื่ ใช้ในการสบื พนั ธุ์ • ส่วนใหญ่สบื พันธโุ์ ดยการสรา้ งสปอร์
• มีสว่ นประกอบ คือ ราก ลาตน้ และใบ
• มีส่วนประกอบ คือ ราก ลาต้น ใบ
และดอก ทีม่ า สื่อ powerpoint ประกอบการเรียนการสอน อจท. ป.4
www.aksorn.com
• พชื มดี อกมองเหน็ ได้ชดั เจน บางชนดิ
มดี อกขนาดเล็ก

• ใช้ลักษณะของราก ลาต้น และใบ
เป็นเกณฑ์จัดกลมุ่ พชื ได้ เปน็ พืชใบ
เลี้ยงเด่ยี วและพืชใบเล้ยี งคู่

กลุม่ สตั ว์

สัตว์ เปน็ สง่ิ มีชีวติ ที่ไม่สามารถสรา้ งอาหารไดเ้ อง สามารถเคลือ่ นไหวร่างกาย
และเคลื่อนทีไ่ ด้ แต่บางชนดิ ไม่สามารถเคล่อื นทไี่ ด้

การจาแนกสตั วใ์ ชเ้ กณฑก์ ารมกี ระดูกสนั หลัง แบ่งสัตว์ เป็น 2 กลุ่ม

สัตวม์ ีกระดูกสนั หลัง สัตว์ไมม่ กี ระดูกสันหลัง

สัตว์ท่ีมกี ระดูกเรียงต่อกันเป็นขอ้ ๆ สตั วท์ ไ่ี ม่มกี ระดกู แขง็ เปน็
ทาหนา้ ท่ีเปน็ แกนกลางอยูภ่ ายใน โครงสรา้ งของร่างกาย
ลาตัวมลี ักษณะออ่ นนมิ่
รา่ งกาย

ทม่ี า ส่ือ powerpoint ประกอบการเรยี นการสอน อจท. ป.4 www.aksorn.com

สตั วม์ กี ระดูกสันหลัง สัตว์ไม่มกี ระดูกสนั หลงั

1. สตั ว์เลือดเยน็ 1. พวกลาตัวเปน็ โพรง
 จาพวกปลา (ปลาตา่ งๆ)  จาพวกลาตัวพรุน (ฟองนา้ หินปูน)
 จาพวกสตั วค์ ร่ึงบกครึ่งน้า (กบ คางคก)  จาพวกลาตวั มโี พรง (แมงกะพรุน)
 จาพวกสัตวเ์ ลื้อยคลาน (เตา่ จระเข้)
2. พวกลาตัวคล้ายหนอน
2. สตั ว์เลือดอนุ่  จาพวกหนอนตัวแบน (พยาธติ วั ตืด)
 จาพวกสัตวป์ กี (นก เป็ด)  จาพวกหนอนตวั กลม (พยาธิไสเ้ ดอื น)
 จาพวกสัตวเ์ ล้ยี งลูกด้วยนม (สนุ ขั ชา้ ง เสอื คน)  จาพวกหนอนปลอ้ ง (ไส้เดือนดิน)

3. พวกมเี ปลอื กแข็งหุม้ ภายนอก
 จาพวกมขี าเป็นข้อ (ผเี ส้อื )
 จาพวกลาตัวนม่ิ (หอย)
 จาพวกสตั ว์ทะเลผิวขรุขระ (ดาวทะเล)

กลุม่ ทไี่ มใ่ ชพ่ ชื และสัตว์

เปน็ ส่งิ มีชวี ติ ทไ่ี มใ่ ชส่ ตั วแ์ ละพชื เรยี กวา่ จลุ ินทรีย์ มีลกั ษณะไม่สามารถ
สรา้ งอาหารไดเ้ อง สามารถเคล่ือนไหวรา่ งกายและเคลือ่ นที่ได้ แต่บางชนดิ
ไมส่ ามารถเคล่ือนท่ีได้

ราขนมปงั เหด็ รา จุลนิ ทรีย์ แบคทเี รีย

ทม่ี าภาพ ทมี่ าภาพ ที่มาภาพ
https://www.sanook.com/health/3909/
https://www.tech-supply.co.th http://realmetro.com

ทบทวนชวนทา

คาชี้แจง ให้นักเรียนตอบคาถามให้ถูกตอ้ ง โดยทาลงในสมดุ บันทกึ
ตอนท่ี 1 ให้นักเรยี นนาชอื่ สิ่งมีชวี ิตท่ีกาหนดใหต้ อ่ ไปน้ี มาจาแนกออกเป็นกลมุ่ แตล่ ะกลุ่มมี
สิ่งมชี วี ติ ใดบ้าง

เหด็ ดาวเรือง แบคทเี รยี โลมา รา หงส์ กล้วยไม้ มอส ปู ปะการงั
เฟิรน์ ยีราฟ ม้าน้า คางคก ผเี ส้อื เต่า

กลุม่ ………………………..…………….……. กลุ่ม………………………..…………….……. กลมุ่ ………………………..…………….…….
ไดแ้ ก่…………………………………………… ได้แก่…………………………………………… ได้แก่……………………………………………
มลี กั ษณะ…………………………………….. มีลักษณะ…………………………………….. มีลักษณะ……………………………………..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..

ทบทวนชวนทา

ตอนที่ 2 ให้นกั เรียนสารวจหรือสบื คน้ ชอ่ื สตั วม์ ีกระดูกสันหลงั โดยทาลงในสมุดบันทกึ

กลมุ่ ปลา กลุ่มสัตวค์ ร่งึ บกครึง่ น้า กล่มุ สตั วเ์ ล้อื ยคลาน
ได้แก่…………………………………………… ได้แก่…………………………………………… ไดแ้ ก่……………………………………………
…………….…………………………………….. ………………………………………………….. …………………………………………………..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….….. ……………………………………………….…..

กล่มุ นก กลุ่มสตั ว์เลีย้ งลกู ด้วยนม
ได้แก…่ ………………………………………… ไดแ้ ก่……………………………………………
………………………………………………….. …………………………………………………..
……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….…..
……………………………………………….….. ……………………………………………….…..

อา้ งอิง

หนังสอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ เล่ม 1 ป.4 บริษทั อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จากัด
ส่ือ powerpoint ประกอบการเรียนการสอน วทิ ยาศาสตร์ ป.4 บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จากดั

http://www.aksorn.com
คูม่ ือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เลม่ 1 ป.4 สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาสตรแ์ ละเทคโนโลยี สสวท.
หนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ เล่ม 1 ป.4 สถาบันส่งเสริมการสอนวทิ ยาสตรแ์ ละเทคโนโลยี สสวท.
ทีม่ าภาพราขนมปัง https://www.sanook.com/health/3909/
ทม่ี าภาพจลุ นิ ทรยี ์ https://www.tech-supply.co.th
ท่มี าภาพแบคทีเรยี http://realmetro.com
ท่ีมาภาพต่างๆ http://www.pngegg.com

การใชข้ ้อมูล ข้อความ หรือภาพประกอบ ท่ปี รากฏในสอื่ การสอนนี้
“ไมม่ ีเจตนาละเมิดลขิ สิทธ์ิ” นามาใชเ้ พ่ือการศกึ ษาเท่านั้น