นิทานเวตาล เรื่องที่10

วรรณคดีและวรรณกรรม

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๔

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย

นทิ านเวตาล (เรอื่ งที่ ๑๐)

๓หน่วยการเรียนรทู้ ่ี

๓หน่วยการเรียนรู้ท่ี
นิทานเวตาล (เร่ืองที่ ๑๐)

ตัวช้วี ัด

• วิเคราะห์และวจิ ารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลกั การวจิ ารณเ์ บ้อื งตน้
• วเิ คราะหล์ ักษณะเดน่ ของวรรณคดเี ช่อื มโยงกับการเรียนร้ทู างประวัติศาสตรแ์ ละวิถชี ีวติ ของสังคมในอดีต
• วิเคราะหแ์ ละประเมินคุณค่าดา้ นวรรณศิลป์ของวรรณคดแี ละวรรณกรรมในฐานะที่เปน็ มรดกทางวัฒนธรรมของชาติ
• สังเคราะหข์ อ้ คิดจากวรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อนาไปประยกุ ต์ใช้ในชวี ติ จรงิ

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๓ นิทานเวตาล

ความสาคญั บทวิเคราะห์

ความเปน็ มา คณุ คา่ ดา้ นเน้ือหา
ผู้แต่ง คุณคา่ ด้านวรรณศลิ ป์
ผลงาน
นิทานเวตาล
ตวั ละครและเรอื่ งราว
เรื่องท่ี ๑๐
ตวั ละคร
เร่ืองราว

พีท พาย โห จรงิ ดิ เมอื่ ต่นื แล้ว
ตน่ื ๆๆ เมือ่ คืนผมฝันเหน็ คณุ เดจาวูนี่! ฝนั วา่ อะไรมง่ั ? พีทจะเลา่ ความฝนั ของตวั เอง
สายแล้วลูก
ฝนั วา่ เราคยุ กัน ให้พายฟังวา่ อยา่ งไร?
แบบตอนนี้เลย

พีท พาย

ความสาคญั ของวรรณคดี

ลักษณะการดาเนินเรอ่ื งของนิทานเวตาล เรอ่ื งหลัก

เวตาลเปน็ ผ้เู ล่าเรือ่ งยอ่ ยทีละเรอื่ ง ซอ้ นในเร่อื งหลัก

๑เร่ืองยอ่ ยที่ ๒เรอื่ งย่อยท่ี ...เรือ่ งยอ่ ยที่

เวตาล

ความเปน็ มาของนิทานเวตาล โสมเทวะ พระเจ้ากรงุ ชัยปุระ
ไพตาลปัจจสี ี
ศิวทาส กถาสริตสาคร
รวมรวมข้ึนในราว โปรดฯ ใหแ้ ปลจงึ มี
เวตาลปัญจวิงศติ ครสิ ตศ์ ตวรรษท่ี ๑๒ พริ ัชภาษา หินที
วรรณคดีอนิ เดยี โบราณ
และภาษาอื่นๆ ในอินเดียตามมา
ภาษาสันสกฤต ค.ศ. ๑๗๑๙ ถึง ๑๗๔๙
วา่ ดว้ ยความดี ความงาม
ความจรงิ และการหลุดพ้น ร้อยเอกเซอร์ริชารด์ เอฟ.เบอร์ตัน
Vikram and the Vampire or
น.ม.ส ซ.ี เอช.ทอวน์ ยี ์ Tales of Hindu Delivery
นทิ านเวตาล The katha sarit sakara or แปลและเรียบเรยี งเป็นสานวน
รวม ๙ กบั ๑ ตนเองใหค้ นอังกฤษอ่าน
เป็น ๑๐ เรื่อง Ocean of the streaams of story
แปลและเรยี บเรยี งเป็นสานวนตนเอง ๙ เรื่อง
ใหค้ นองั กฤษอ่าน

๑ เรอื่ ง

ประวัติผแู้ ตง่ พระราชวรวงศ์เธอ
กรมหม่นื พิทยาลงกรณ
พระราชวรวงศเ์ ธอ กรมหม่นื พทิ ยาลงกรณ (น.ม.ส.)

ทรงเป็นพระโอรสในกรมพระราชวงั บวรวิไชยชาญ
พระมหาอุปราช ในรชั กาลที่ ๕
ทรงใช้พระนามแฝงว่า "น.ม.ส." ย่อมาจากตัวอกั ษรทา้ ย
พระนามเดิม รัชนี แจม่ จรสั
โดยเสดจ็ รัชกาลท่ี ๕ ในการเสด็จประพาสยุโรป ในปพี .ศ. ๒๔๔๐
และไดศ้ กึ ษาต่อ ณ ประเทศองั กฤษ ในมหาวทิ ยาลัยเคมบรดิ จ์
ทรงจดั ตง้ั และวางรากฐานกิจการสหกรณ์ และทรงดารใิ ห้
จัดสรา้ งสหกรณ์วัดจนั ทร์ สหกรณแ์ ห่งแรกของไทย

บทพระนพิ นธ์ ความนึกในฤดูหนาว
นางพญาฮองไทเฮา
ทรงนิพนธ์รอ้ ยกรองและร้อยแกว้ มากมาย ตัวอย่างเรื่องที่เด่น ๆ มดี งั นี้ ประมวลนิทานของ น.ม.ส.
จดหมายจางวางหร่า สามกรุง
สืบราชสมบตั ิ
นิทานเวตาล
กนกนคร

พระนิพนธน์ ิทานเวตาล

พมิ พ์คร้งั แรก
เพ่ือแจกในงานพระราชทานเพลงิ ศพหมอ่ มพฒั น์ รัชนี

ทรงเหน็ ว่าฉบบั ของเบอร์ตนั อ่านสนุกกว่าฉบบั อ่นื
จึงนามาเป็นหลกั ในการเรียบเรยี ง

ทรงนาฉบับของทอว์นยี อ์ กี ๑ เรื่องมาเตมิ
เพื่อให้ครบ ๑๐ เร่อื ง

ตวั ละคร

พระวิกรมาทติ ย์ เวตาล

ตัวละครท่อี ยู่ในเรื่องเล่าของเวตาล

ทา้ วมหาพล พระมเหสี พระธดิ า ท้าวจันทรเสน พระราชบตุ ร

กษัตรยิ ์ครองเมอื งอชุ เชยินี พระวิกรมาทติ ย์

มีความสามารถในการรบ การปกครอง
และทรงสนบั สนนุ ดา้ นการศกึ ษา

ทรงเปน็ ผหู้ ย่งิ ทระนงในศกั ด์ิศรี มจี ิตใจเขม้ แข็ง
กลา้ หาญ และรักษาสจั จะ

เมอ่ื ทรงมพี ระชนมายุ ๓๐ พระพรรษา
ทรงใหพ้ ระอนุชาว่าราชการแทน

จากน้นั เสด็จออกจากพระราชวัง
เพ่ือศกึ ษาดูงานบ้านเมืองอื่นๆ กบั พระราชบุตร

เวตาล

ปศี าจท่ีสิงอยใู่ นซากศพ อาศยั อยู่ในป่าชา้

แขวนตวั บนกิ่งต้นอโศก หอ้ ยหัวลง มีปีกเหมือนค้างคาว
ตัวเยน็ ชืด เหนียวๆ คลา้ ยงู

มีเลห่ ์เหลย่ี ม ชา่ งพดู ช่างคยุ และมกั ชอบใชว้ าจาเย้ยหยัน

มคี วามเปน็ ปราชญ์ สามารถเลา่ นิทานปริศนาชวนใหข้ บคิด และมคี ตสิ อนใจ

นทิ านเวตาล
ตอนท่ี ๑๐

VDO

คณุ ค่าดา้ นเนอื้ หา “ขา้ พเจ้าจะเล่านิทานเลน่ เพราะปราชญ์ผมู้ คี วามร้ยู อ่ มใชเ้ วลาของตน
ในเรื่องหนังสอื มิใชใ่ ชเ้ วลาในการนอนแลการข้เี กียจอย่างคนโง่”
คาพูดของเวตาล
มลี ักษณะอยา่ งไร ? “จะเป็นดว้ ยกรรมในปางก่อนบนั ดาลใหต้ อบ หรือดว้ ยแพ้ความฉลาดของ
ขา้ พเจา้ เพราะขา้ พเจา้ ล่อใหท้ รงแสดงความเยอ่ หย่ิงวา่ มีความรกู้ ต็ าม”

“เมื่อพระองคท์ รงจนปญั ญาถึงเพยี งนแ้ี ลว้ บางทพี ระราชบตุ รซงึ่ ทรงปัญญา
เฉลยี วฉลาดจะทรงแกป้ ัญหาได้บ้างกระมงั ”

นิทานเวตาล ตอนท่ี ๑๐ : พระราชวรวงศเ์ ธอ กรมหม่นื พิทยาลงกรณ (น.ม.ส.)

เวตาลมีความสามารถในการใช้วาจา “ในขเา้ รพื่อเงจหา้ นจังะสเลือ่ามนใิิทชาใ่ นชเเ้ ลวน่ลเาพในรากะาปรนราอชนญแล์ผกู้มาคี รวขา้ีเมกรีย้ยู จอ่ อมยใา่ ชง้เควนลโางข่”องตน๑
ทคี่ มคาย เสยี ดสี และใชไ้ ปในการหลอกล่อ
“จะเป็นด้วยกรรมในปางก่อนบนั ดาลใหต้ อบ หรือด้วยแพค้ วามฉลาด ๒
๑. เยย้ ผู้ทาตนเกียจครา้ นวา่ เปน็ คนโง่ ของข้าพเจา้ เพราะข้าพเจ้าลอ่ ใหท้ รงแสดงความเย่อหยงิ่ วา่ มคี วามรู้
เพราะไม่ร้จู กั ใชเ้ วลาอย่างมคี า่ กต็ าม”

๒. เย้ยหยนั ผู้มคี วามรทู้ ีม่ ักจะอวดรู้ เมื่อพระองคท์ รงจนปัญญาถงึ เพยี งนแ้ี ล้ว บางทีพระราชบุตรซ่ึงทรง ๓
ปญั ญาเฉลยี วฉลาดจะทรงแกป้ ัญหาได้บ้างกระมงั ”
๓. เยาะเยย้ ผู้เป็นพ่อวา่ จนปญั ญาตอบ
แลว้ แสรง้ ชมผู้เปน็ ลกู เพอื่ ล่อให้ตอบแทน นิทานเวตาล ตอนท่ี ๑๐ : พระราชวรวงศ์เธอ กรมหม่นื พิทยาลงกรณ (น.ม.ส.)

คณุ คา่ ดา้ นวรรณศิลป์ “ขา้ ศกึ มีกาลังมากแลชานาญการศึก ใช้ทั้งทองคาแลเหลก็ เปน็ อาวุธ

สานวนภาษาแบบน้ี คอื ใช้ทองคาซือ้ น้าใจนายทหารและไพรพ่ ลของพระราชาให้เอาใจ
อา่ นแลว้ ร้สู กึ อย่างไร ? ออกหา่ งจากพระองค์ แลใช้เหล็กเป็นอาวธุ ฆ่าฟนั คนทซ่ี ือ้ น้าใจไม่ได้

ข้าศึกใชท้ องคาบา้ ง เหลก็ บ้างเป็นอาวธุ ดังนี้ จนในทีส่ ุดร้ีพลของทา้ ว
มหาพลหรอรอ่ ยยอ่ ยยับไป”

นทิ านเวตาล ตอนท่ี ๑๐ : พระราชวรวงศ์เธอ กรมหม่นื พทิ ยาลงกรณ (น.ม.ส.)

ภาษามชี วี ิตชวี า เหมาะใช้เปน็ นทิ าน “ขา้ ศึกมกี าลังมากแลชานาญการศกึ ใชท้ ั้งทองคาแลเหล็กเป็นอาวธุ ๑
แม้บางคาเปน็ ภาษาเกา่ แตม่ ีการถ่ายทอด
ที่ชว่ ยให้เข้าใจงา่ ย คอื ใช้ทองคาซือ้ น้าใจนายทหารและไพร่พลของพระราชาให้เอาใจออก
ห่างจากพระองค์ แลใชเ้ หลก็ เป็นอาวุธฆ่าฟันคนท่ีซื้อนา้ ใจไมไ่ ด้ ๒
๑. ใชค้ วามเปรยี บเพื่อการใช้แรใ่ น
สองจดุ ประสงค์ คอื เป็นทั้งสง่ิ มีค่าและอาวุธ ข้าศกึ ใชท้ องคาบ้าง เหลก็ บ้างเป็นอาวุธดังนี้ จนในทีส่ ุดรีพ้ ลของทา้ ว ๓
มหาพลหรอรอ่ ยย่อยยบั ไป”
๒. อธิบายขยายความด้วยคาทรี่ วบรัด

๓. แมเ้ ป็นภาษาเกา่ แตบ่ รบิ ททใ่ี ห้มา
ก่อนหน้านั้น ชว่ ยให้ตคี วามหมายได้

นทิ านเวตาล ตอนท่ี ๑๐ : พระราชวรวงศเ์ ธอ กรมหมืน่ พิทยาลงกรณ (น.ม.ส.)

สรปุ บทเรียน ตัวละคร เวตาล พระวิกรมาทิตย์

เร่อื ง มเี ล่หเ์ หลีย่ ม มีความเพยี รสูง
หลอกให้พูดเกง่ จะนาเวตาลไปใหไ้ ด้
มคี วามฉลาดรอบรู้ แตอ่ ดทนต่อคาพดู ยั่วยุ

ไมค่ อ่ ยได้

• ตามหาเวตาล เลา่ นิทานตอนท่ี ๑๐ พอ่ แต่งงานกบั ลกู สาว เวตาลถามปญั หาเรือ่ ง
• เวตาลมี (หญงิ เทา้ เลก็ เปน็ แม่ ลูกชายแต่งงานกับแม่ การนบั ญาติ

เงือ่ นไขหา้ มพดู ตอบ เทา้ ใหญเ่ ป็นลกู ) เม่อื แตล่ ะค่มู บี ตุ ร

นิทานเวตาล สงิ่ ทไ่ี ด้ ของฟรไี ม่มใี นโลก ควรอดทนอด เป็นนทิ านซอ้ นนิทาน เป็นพระนพิ นธ์
มักมากับสิ่งแอบ กลัน้ ตอ่ คาพดู ที่ มเี วตาลเปน็ ผู้เลา่ เรื่อง ของ น.ม.ส.
ตอนท่ี ๑๐
แฝง เยย้ หยัน ยอ่ ยๆ