โครงงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ

แบบจำลองเครื่องรดน้ำตน้ ไมอ้ ัตโนมตั ิและวัดคา่ pH ในดิน
โดยแจ้งเตอื นผ่านไลน์

Model of automatic plant watering and soil pH measurement

by alerting via line.

ภทั นวิ า ถิรญาณ

PATNIWA THIRAYAN

ศศินา สุวรรณบตุ ร

SASINA SUWANNABUT

โครงงานน้เี ปน็ สว่ นหนึ่งของการศกึ ษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชพี ชน้ั สงู (ปวส.)
ประเภทวชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร สาขาวชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศ
วทิ ยาลยั เทคโนโลยีสยามบริหารธรุ กจิ นนทบุรี (SBAC)
ปีการศกึ ษา 2565

แบบจำลองเครื่องรดน้ำตน้ ไมอ้ ัตโนมตั ิและวัดคา่ pH ในดิน
โดยแจ้งเตอื นผ่านไลน์

Model of automatic plant watering and soil pH measurement

by alerting via line.

ภทั นวิ า ถิรญาณ

PATNIWA THIRAYAN

ศศินา สุวรรณบตุ ร

SASINA SUWANNABUT

โครงงานน้เี ปน็ สว่ นหนึ่งของการศกึ ษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชพี ชน้ั สูง (ปวส.)
ประเภทวชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร สาขาวชิ าเทคโนโลยสี ารสนเทศ
วทิ ยาลยั เทคโนโลยีสยามบริหารธรุ กจิ นนทบุรี (SBAC)
ปีการศกึ ษา 2565









กิตติกรรมประกาศ

โครงงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือนผ่านไลน์
ฉบับนี้จะสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี เพราะด้วยความอนุเคราะห์ ความช่วยเหลือจากคณาจารย์หลายท่าน
ที่ให้ความห่วงใย คอยให้ความรู้ คำแนะนำ ชี้แนะ แนวทางวิธีการทำงานและคำปรึกษาตลอดจนเรื่อยมา
ทางคณะผู้จัดทำจึงรู้สึกทราบซึ้งในความอนุเคราะห์ของท่านและขอกราบขอบพระคุณมา ที่นี้ด้วย
โดยเฉพาะอาจารย์ปฐมาภรณ์ อสุนี ณ อยธุ ยา ท่ีปรึกษาโครงงานทใ่ี ห้คำปรกึ ษาพรอ้ มท้ังให้คำแนะนำและ
ความรู้ ในสว่ นของเน้ือหาภายในรูปเลม่ โครงงาน เพ่ือให้สอดคล้องกบั วตั ถุประสงคข์ องโครงงานให้ออกมา
เป็นรูปเลม่ ที่สมบูรณ์ และทง้ั นีข้ อ

ขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูง ท่านคณะกรรมการทั้ง 3 ท่าน ได้แก่ อาจารย์ชลดา สุวรัตน์
อาจารย์เอกวสิฏฐ พุ่มประทีป อาจารย์หนึ่งฤทัย กันรัมย์ กรรมการผู้ควบคุมการสอบโครงงานในครั้งนี้
ที่ได้ให้คำแนะนำแต่ที่เป็นประโยชน์ต่อโครงงาน ตรวจสอบความเหมาะสมและความถูกต้องตลอดจน
โครงงานฉบับนไ้ี ด้สำเรจ็ ลลุ ว่ ง และมีความสมบูรณด์ ้วยดี

ขอขอบพระคุณอาจารย์แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศวิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบริหารธุรกิจ
นนทบุรี (SBAC) ที่ได้ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับโครงงานในการนำเสนอต่อสถานประกอบการ
โรงเรียน และชุมชน ขอขอบพระคุณเจ้าของบทความ เจ้าของเอกสาร และตำราต่างๆ ที่ได้กล่าวไว้ใน
บรรณานุกรมทุกท่าน ที่ได้ให้ทางคณะผู้จัดทำได้ใช้ในการศึกษาและนำมาอ้างอิงเพราะผลงานของท่าน
ทำใหโ้ ครงงานเล่มน้เี กดิ ความสมบรู ณใ์ นดา้ นเน้อื หาพรอ้ มทัง้ ทำให้โครงงานเล่มนส้ี ำเร็จลุลว่ งไปไดด้ ว้ ยดี

กราบขอบพระคุณ ท่านผู้อำนวยการ ดร.ประสาน ประวัติรุ่งเรือง ผู้อำนวยวิทยาลัยเทคโนโลยี
สยามบริหารธุรกิจ นนทบุรี (SBAC) ที่ได้เปิดสถาบันที่เปิดโอกาสและส่งมอบความรู้ ให้กับนักเรียน
นักศึกษาและคณะผู้จัดทำ ให้มีความรู้ความสามารถ เพื่อนำความรู้ไปต่อยอดเสริมสร้างงานและโอกาส
ตอ่ ไปในอนาคตเม่อื จบการศึกษาจากวิทยาลัยเทคโนโลยสี ยามบริหารธุรกจิ นนทบรุ ี (SBAC)

คณะผ้จู ดั ทำ

III

สารบัญ

บทคดั ย่อภาษาไทย................................................................................................................................I
บทคัดย่อภาษาองั กฤษ..........................................................................................................................II
กิตติกรรมประกาศ...............................................................................................................................III
สารบัญ............................................................................................................................................... IV
สารบัญตาราง......................................................................................................................................VI
สารบัญภาพ........................................................................................................................................VII
บทที่ 1 บทนำ

1.1 ความเป็นมาของโครงงาน.......................................................................................................1
1.2 วัตถปุ ระสงคข์ องโครงงาน…………………………………………………………………………………...........2
1.3 ขอบเขตของการทำโครงงาน…………..…………………………………………………………………...........2
1.4 ประโยชน์ที่คาดว่าจะไดร้ ับ………………………………………………………………………………….......…3
1.5 นิยามพาะทใ่ี ชใ้ นโครงงาน………………………………………………………………………………….......….3
บทที่ 2 ทฤษฎี เอกสารและงานวจิ ยั ทเ่ี กี่ยวข้อง
2.1 ลักษณะการดำเนนิ การ...........................................................................................................6
2.2 อุปกรณท์ ใ่ี ชใ้ นการพฒั นาระบบ..............................................................................................7
2.3 โปรแกรมเพ่ือพัฒนาระบบ....................................................................................................12
2.4 งานวจิ ัยทเี่ ก่ียวข้อง...............................................................................................................13
บทที่ 3 วิธกี ารดำเนนิ งาน
3.1 ประชากรและกลุม่ ตัวอยา่ ง...................................................................................................18
3.2 ข้ันตอนการดำเนนิ งาน..........................................................................................................18
3.3 ตารางระยะเวลาการดำเนินโครงงาน....................................................................................20
3.4 แผนผงั การดำเนินงาน...........................................................................................................21
3.5 เครอ่ื งมอื ท่ใี ช้ในการประเมนิ โครงงาน...................................................................................22
3.6 การวิเคราะห์ข้อมลู ...............................................................................................................22
3.7 สถิตทิ ีใ่ ชใ้ นการวิเคราะห์ขอ้ มูล.............................................................................................22
3.8 การออกแบบชิ้นงาน.............................................................................................................23
3.9 แผนผงั การทำงานของนวัตกรรมและสง่ิ ประดษิ ฐ.์ ................................................................27
3.10 คา่ ใชจ้ ่ายในการดำเนนิ งาน.................................................................................................28
บทที่ 4 ผลการดำเนนิ งาน
4.1 ผลการดำเนินงาน.................................................................................................................29
4.2 การทดสอบและแกไ้ ขระบบ..................................................................................................30

iv

สารบญั (ต่อ)

4.3 การใชง้ านจริง.......................................................................................................................32
4.4 สญั ลกั ษณแ์ ละอกั ษรยอ่ ทใ่ี ชใ้ นการวิเคราะหข์ อ้ มูล...............................................................33
4.5 แบบการประเมินผลโครงงาน................................................................................................33
บทที่ 5 สรุปผลและขอ้ เสนอแนะ
5.1 สรปุ ผล..................................................................................................................................35
5.2 ขอ้ เสนอแนะ.........................................................................................................................35
บรรณานุกรม......................................................................................................................................37
ประวตั ิผู้จัดทำ....................................................................................................................................38
ภาคผนวก
ภาคผนวก (ก)

- คู่มอื การใชง้ าน ฉบับภาษาไทย
- คู่มอื การใชง้ าน ฉบับภาษาองั กฤษ
- หนังสือขอความอนุเคราะห์จากหน่วยงานสถานประกอบการ
- เอกสารเผยแพร่ผลงานวิชาการและวชิ าชีพของนักเรียนนักศกึ ษา
- หนงั สอื รับรองการใชป้ ระโยชนจ์ ากหนว่ ยงาน/สถานประกอบการ
- แบบประเมินความพึงพอใจในการใชง้ านจากหนว่ ยงานสถานประกอบการ
ภาคผนวก (ข)
- ตวั อยา่ งปกซดี ี
- ตวั อยา่ งซีดี
- ตัวอยา่ ง X-Stand

v

สารบัญตาราง

3.1 ตารางระยะเวลาการดำเนินโครงงาน (Gantt Chart)...................................................................20
3.2 Data Dictionary…………………………………………………………………………………………………………...24
3.3 งบประมาณและค่าใชจ้ า่ ยในการดำเนนิ งาน.................................................................................28
4.1 ตารางรายงานผลการทดสอบ.......................................................................................................30
4.3 แสดงผลสรปุ การประเมินท่ีมีต่อระบบงาน...................................................................................34

vi

สารบญั ภาพ

2.1 Arduino ESP8266……………………………………………………………………………………………………….…7
2.2 MAX485 module RS485 module TTL turn RS - 485 module……………………………………8
2.3 โมดูลรเี ลย์ 5V relay module KY-019……………………………………………………………....................8
2.4 บอร์ดขยายขา Node MCU Base ESP8266………………………………………………………………………9
2.5 เซนเซอร์วดั ความช้นื ในดนิ .............................................................................................................9
2.6 Female DC connector............................................................................................................10
2.7 Power Adapter 12V 1A...........................................................................................................10
2.8 Soil PH Sensor RS485 PR-3000-TR-PH-N012.1x5.5mm....................................................11
2.9 ป๊ัมนำ้ DC 12v 4.2w 240L/H Ultra Quiet...............................................................................11
2.10 โปรแกรมอาดโู น่ (Arduino IDE.................................................................................................12
2.11 Line Notify...............................................................................................................................12
3.1 แผนผงั การดำเนนิ งานของนวตั กรรมและสงิ่ ประดิษฐ์ (Flow Chart)...........................................21
3.2 การออกแบบช้นิ งาน.....................................................................................................................23
3.3 การออกแบบส่วนควบคมุ .............................................................................................................25
3.4 อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในประกอบช้นิ งาน....................................................................................................26
3.5 แผนผังการทำงานของนวัตกรรมและสงิ่ ประดษิ ฐ์ (Flow Chart).................................................27
4.1 อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการพฒั นาช้นิ งาน..................................................................................................29
4.2 การทดสอบระบบ.........................................................................................................................31
4.3 การทดสอบระบบ.........................................................................................................................31
4.4 การนำไปใชง้ าน............................................................................................................................32
4.5 การนำไปใช้งาน............................................................................................................................33

vii

บทท่ี 1

บทนำ

1.1 ความเป็นมาของโครงงาน
ปัจจุบันระบบรดน้ำอัตโนมัติ มีวัตถุประสงค์เพ่ือพัฒนาและสร้างระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ

ทเ่ี หมาะสำหรบั การใชง้ านในทีเ่ พาะปลูก โดยผ้จู ดั ทำไดน้ ำความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ท่ีได้เรียนรู้
จากการอบรมตามของโครงงาน ของมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามกระแสพระราชดำริของสมเด็จ
พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อมาบูรณการเกิดเป็นองค์ความรู้ เพิ่มประสบการณ์ใน
การทำงาน โดยการพัฒนาและสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ เพื่อเพิ่มทักษะในการปฏิบัติงาน เสริมสร้าง
ประสบการณ์ให้ได้มาตรฐานและนำความรู้จากการอบรมนำมาบูรณการและพัฒนาต่างๆ ภายใน
ที่เพาะปลูกให้ทันสมัยขึ้น ตลอดจนการใช้เครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติที่สร้างน้ี เป็นการนำสิ่งประดิษฐ์
หรือนวัตกรรมใหม่ที่นำมาใช้ในที่เพาะปลูกเพื่อแก้ปัญหาทางด้านต่างๆ นำใช้ในการทางด้าน
การเกษตรเพื่อตอบสนองความต้องการของที่เพาะปลูกเพราะในพื้นที่เป็นจำนวนมากในบางคร้ัง
อาจจะดูแลไม่ท่ัวถึง ทางเราจึงคิดค้นโครงงานน้ีขึ้นเพื่อแก้ปัญหาต่างๆ ภายในที่เพาะปลูก
(รพีพรรณ, 2560)

การให้น้ำแก่พืชท่ีคลุมดินสายพันธุ์ต่างๆ หรือแม้แต่ต้นไม้ที่มีทั้ง ไม้ดอกและไม้ประดับ
ซึ่งหากมีการดูแลรักษาไม่ดีอาจทำให้ต้นไม้ดังกล่าวเหี่ยวเฉาและตายได้ จึงจำเป็นต้องมีการดูแล
เอาใจใส่ในหลายๆ ด้านทั้งการให้น้ำที่เหมาะสมการพรวนดิน การดูแลสภาพดินหรือแม้แต่การใส่ปุ๋ย
ที่มีสูตรของธาตุตรงต่อความต้องการในแต่ละพืชพันธุ์ที่ได้นำมาปลูกเพื่อประดับตกแต่ง บ้านเรือน
อาคารเรียน โดยมีการจัดมุมๆ หนึ่งของบนอาคารเรียน เป็นการช่วยผ่อนคลายเกี่ยวกับความเครียดที่
สะสมในระหว่างวนั ให้ความร่มร่ืนสวยงามแกผ่ ู้อยู่อาศยั และผูเ้ ยี่ยมเยอื น (มณีกานต,์ 2560)

ทางกลุ่มผู้จัดทำโครงงานของเราเล็งเห็นถึงความจำเป็นในการดูแลต้นไม้ที่นำมาปลูก
หากดูแลไม่ทั่วถึง อาจทำให้ต้นไม้ได้รับน้ำไม่เหมาะสมทำให้ต้นไม้ได้เหี่ยวเฉาตาย ทางกลุ่มผู้จัดทำ
จึงได้จัดทำโครงงานเรื่อง “แบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือน
ผ่านไลน์” เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวก แก่ผู้ที่ชื่นชอบในการจัดสวนหย่อมหรือ เกษตรที่ต้องการ
ทำเกษตรในลักษณะ “สมารท์ ฟารม์ ” (จันทรตั น,์ 2560)

จากปัญหาข้างต้นทำให้เราเห็นความสำคัญของการดูแลต้นไม้ที่เพาะปลูก รวมทั้งเรื่องการ
ให้น้ำในปริมาณที่เหมาะสมพอดีรวมทั้งเรื่องการเป็นกรด-ด่างในดินของต้นไม้ คณะผู้จัดทำจึงได้คิด
ใหม้ ีเซนเซอรต์ รวจจับความชื้นของดินและวัดคา่ pH ในดินเพื่อใหท้ ราบวา่ ตน้ ไมข้ าดนำ้ หรอื ไม่และดิน
มีค่าเป็นกรด-ด่างมากและน้อยไปหรือไม่โดยจะแจ้งเตือนผ่านไลน์ จึงได้มีการสร้างนวัตกรรม
สิ่งนีข้ นึ้ มา

2

1.2 วัตถุประสงคข์ องโครงงาน
1.2.1 เพื่อช่วยในการแบ่งเบาภาระและประหยัดเวลา ของเจ้าหน้าที่ในการดูแลรดน้ำต้นไม้

ในพ้นื ท่เี พาะปลกู
1.2.2 เพื่อนำเอาวัดค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือนผ่านไลน์มาปรับ

สมดุลความเหมาะสมให้เขา้ กับพชื
1.2.3 เพื่อนำเอาเทคโนโลยีด้านอิเล็กทรอนิกส์เข้ามามีบทบาท ในชีวิตประจำวันให้มากข้ึน

เพอื่ เพ่มิ ความสะดวกสบาย และการบริหารจดั การสง่ิ แวดลอ้ มบรเิ วณทเ่ี พาะปลกู
1.2.4 เพ่ือประเมินผลการใช้งานของผู้ใช้งานอุปกรณ์วัดค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่า pH

ในดนิ ด้วยการวธิ กี ารนำอุปกรณ์วดั คา่ pH ในดนิ ไปวัดคา่ ตัวอยา่ งในแบบจำลองโดยแจง้ เตอื นผา่ นไลน์

1.3 ขอบเขตของโครงงาน
1.3.1 ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับระบบงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้และวัดค่า pH ในดินโดย

แจ้งเตอื นผ่านไลน์
1.3.1.1 ดา้ นนวตั กรรมส่ิงประดิษฐ์
1.3.1.2 ดา้ นบอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์
1.3.1.3 ดา้ นเซนเซอรว์ ัดความชืน้
1.3.1.4 ดา้ นเซนเซอรว์ ัดค่า pH ในดิน

1.3.2 ศึกษาและออกแบบการทำงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำอัตโนมัติและวัดค่า pH ในดิน
โดยแจ้งเตอื นผา่ นไลน์

1.3.3 ศึกษาการทำงานของระบบซอฟแวร์ควบคุมการทำงานด้วยการเขียนโปรแกรมภาษาซี
กับบอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์

1.3.3.1 โปรแกรมที่ใช้ในการออกแบบพัฒนาและจัดทำระบบงานแบบจำลองเครื่อง
รดน้ำตน้ ไม้อตั โนมัตแิ ละวัดคา่ pH ในดนิ โดยแจ้งเตือนผ่านไลน์

1) โปรแกรมอาดโู น่ (Arduino IDE)
2) Line Notify
1.3.3.2 อปุ กรณท์ ่ใี ชใ้ นการพฒั นาและจัดทำระบบจัดทำระบบงานแบบจำลองเครอื่ ง
รดน้ำตน้ ไมอ้ ตั โนมัตแิ ละวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตอื นผา่ นไลน์
1) บอรด์ อาดโู นอ่ เี อสพี 8266 (ESP8266)
2) TTL to RS485 Module For ArduinoMax485 Chip
3) Relay 5v Channel Module for Arduino KY-019
4) บอร์ดขยายขา Node MCU Base ESP8266
5) เซนเซอร์วดั ความช้นื ในดิน
6) Female DC connector 2.1x5.5mm

3

7) Soil PH Sensor RS485 PR-3000-TR-PH-N01
8) ปมั๊ น้ำ DC 12v 4.2w 240L/H Ultra Quiet
9) อะแดปเตอร์ 12v 1A Switching Power Supply Adapter
1.3.4 ลกั ษณะงาน
1.3.4.1 สามารถเป็นแบบจำลองเครื่องรดน้ำตน้ ไมอ้ ัตโนมัติทม่ี ีบอร์ดอาดโู นต่ ิดอยู่
1.3.4.2 สามารถวัดค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่า pH ในดิน โดยแจ้งเตือนผ่านไลน์
เม่อื ค่ากรด-ด่าง สงู หรอื ต่ำเกนิ ไป
1.3.4.3 สามารถรดนำ้ ต้นไม้อตั โนมตั โิ ดยตรวจจบั ค่าความช้นื ในดิน

1.4 ประโยชนท์ ่คี าดว่าที่จะไดร้ บั
1.4.1 ได้ศึกษาและพัฒนาแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดย

แจ้งเตือนผ่านไลน์ เพื่อช่วยในการแบ่งเบาภาระและประหยัดเวลาของเจ้าหน้าท่ีในการดูแล
รดนำ้ ต้นไม้ในพน้ื ท่ีเพาะปลูกยงิ่ ขน้ึ

1.4.2 ได้นำเอาการวัดค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่า pH ในดินมาปรับสมดุลความเหมาะสม
ใหเ้ ขา้ กับพืชยิ่งขนึ้

1.4.3 ได้นำเอาเทคโนโลยีด้านอิเล็กทรอนิกส์เข้ามามีบทบาทในการชีวิตประจำวันให้มากขึ้น
เพื่อเพม่ิ ความสะดวกสบายในการบรหิ ารจดั การสิง่ แวดลอ้ มบรเิ วณทีเ่ พาะปลกู

1.4.4 ได้ประเมินผลการใช้งานของผู้ใช้งานอุปกรณ์วัดค่าความเป็นกรด-ด่าง ในดินด้วย
วธิ ีการนำอุปกรณ์วดั คา่ ความเปน็ กรด-ด่าง ในดนิ ไปวัดค่าตัวอยา่ งในแบบจำลองโดยแจ้งเตอื นผ่านไลน์

1.5 นยิ ามศพั ท์เฉพาะทใี่ ช้ในโครงงาน
1.5.1 แบบจำลอง หมายถึง สิ่งที่มนุษย์ได้สร้างเพื่อใช้แทนของจริง เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา

สามารถทำความเข้าใจการทำงานของระบบจริงได้ง่ายกว่าศึกษาจากระบบจริงโดยตรงอา จจะ
มีลักษณะ ขนาด และแบบแตกต่างกันแต่จะมีลักษณะในการพัฒนาที่เหมือนกันคือ ข้อสมมติในการ
พัฒนาโมเดลหรือแบบจำลองจะไม่ต้องยุ่งยากและวัตถุประสงค์ของโมเดลที่ชัดเจน โดยทั่วไปสามารถ
แบง่ โมเดลตามลักษณะทแี่ ตกต่างกนั ได้ 5 แบบ

1.5.1.1 โมเดลเชิงแนวคิด (Conceptual Model) เป็นแบบจำลองความคิดซึ่งแสดง
แนวคิดของระบบหรือกระบวนการโดยใช้ ภาพเขยี น หรือ ภาพวาดแสดงโครงสร้างของระบบ

1.5.1.2 โมเดลเชิงกายภาพ (Physical Model) คอื แบบจำลองทีส่ รา้ งขึ้นมาเพอ่ื ใหเ้ ห็น
รูปทรง รปู รา่ งทางกายภาพ

1.5.1.3 โมเดลเชิงคณิตศาสตร์และสถิติ (Mathematical and statistical Model)
คือแบบจำลองท่ีใช้ภาษาทางคณติ ศาสตร์ในรูปแบบของสมการ

4

อธิบายพฤติกรรมและความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบภายในระบบอาจจะประกอบด้วย
ความสัมพนั ธท์ ่เี ปน็ เส้นตรงหรือเส้นโคง้ แบ่งได้ 2 กลุม่ ใหญ่ๆ

กลุ่ม 1 อธิบายการทำงานของระบบภาพนง่ิ (Static System)
กลุ่ม 2 อธิบายการทำงานของระบบพลวัด สามารถทำให้คอมพิวเตอร์คำนวณการ
เปลี่ยนแปลงการทำงานของระบบตามกาลเวลาได้ โมเดลประเภทนี้เรียกว่า “Computer
Simulation” เราสามารถใช้โมเดลทดลองการทำงานของระบบในสถานการณ์ต่างๆ ได้
และศึกษาผลลัพธ์ หากออกมาใกล้เคียงความจริง เราก็สามารถใช้โมเดลนี้ทำนายการ
เปล่ียนแปลงในอนาคตได้
1.5.1.4 โมเดลเชิงภาพเคล่ือนไหว (Visualization Model) หมายถึงกระบวนการ
ที่ใช้เทคโนโลยีด้านการสร้างภาพ แปลงข้อมูลดิบให้เป็นภาพที่สามารถแสดงรูปทรงหรือ
กระบวนการที่เหมือนของจริงในระบบคอมพิวเตอร์ ภาพที่สร้างขึ้นมาอาจมี 2 มิติหรือ 3 มิติ
มีความเคลื่อนไหวแสดงความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล สามารถมองเห็นกระบวนการ
เปลีย่ นแปลง
1.5.1.5 โมเดลเชิงซิสเต็มไดนามิกส์ (System dynamics Model) สามารถคำนวณ
การทำงานของระบบในคอมพิวเตอร์ได้ การทำงานของโมเดลสามารถอธิบายด้วยผังภาพ
3 ลกั ษณะ

1.5.1.5.1 อธบิ ายดว้ ยผงั วงจรย้อนกลับ (Feedback loop)
1.5.1.5.2 อธบิ ายด้วยผงั การไหลของระบบ (Flowdiagram)
1.5.1.5.3 อธิบายด้วยผังรูปตาววั (Bull diagram)
(Dr.Weerakaset, 2558)
1.5.2 เครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ หมายถึง ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติโดยใช้ค่าความชื้นดิน
เป็นตัวควบคุม นั้นเป็นการศึกษาถึงวิธีการการใช้น้ำที่เหมาะสมในการรดน้ำให้แก่ต้นไม้หรือใช้ในการ
รดน้ำให้แก่พืชผลทางการเกษตรโดยการใช้ความชื้นในดินเป็น ตัวแปรในการควบคุมระบบการรดน้ำ
ให้เป็นแบบอัตโนมัติ ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัตินี้จะช่วยแบ่งเบาภาระใน การดูแลการรดน้ำให้แก่
ต้นไม้หรือพืชผลทางการเกษตร อีกทั้งยังสามารถใช้ปริมาณน้ำได้เหมาะสมกับต้นไม้หรือพืชผลทาง
การเกษตรตามสภาพของดนิ อกี ด้วย (สถาบันรัชตภ์ าคย,์ 2551)
1.5.3 ค่า pH หมายถึง ความเป็นกรด-ด่าง เป็นตัวควบคุมการละลายธาตุอาหารในดิน
ให้ออกมาอยู่ในรูปสารละลายรวมกับน้ำในดิน ถ้าดินมีความเป็นกรด-ด่างไม่เหมาะสม ธาตุอาหาร
ในดนิ อาจละลายออกมาไดน้ ้อยไมเ่ พียงพอต่อความต้องการของพืช หรือในทางตรงกันข้ามธาตุอาหาร
บางชนิดอาจละลายออกมามากเกนิ ไปจนเป็นพษิ ตอ่ พชื ได้ วิธีท่ีนิยมมี 2 วิธคี อื
วิธีที่ 1.วัดด้วยเครื่องวัดท่ีเรยี กวา่ pH Meter หลักการ คือ เปรียบเทียบค่าความต่างระหวา่ ง
glass electrode กับ reference electrode ความตา่ งศักย์จะถูกเปล่ยี นเปน็ หนว่ ย pH

5

วิธีที่ 2.การวัดด้วยน้ำยาเปลี่ยนสี (Indicator) น้ำยาเปลี่ยนสีจะเปลี่ยนสีไปตาม pH ของดิน
ท่ีเปลี่ยนไป เช่น ชุดตรวจวิเคราะห์ความเป็นกรด-ด่างของดิน ของภาควิชาปฐพีวิทยาคณะเกษตร
มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ (ซีพไี อ อะโกลเทค, 2561)

1.5.4 บอร์ดอาดูโน่ หมายถึง บอร์ดอิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก ที่มีไมโครคอนโทรลเลอร์
(MCU) เป็นชิ้นส่วนหลัก ถูกนำมาประกอบร่วมกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ เพื่อให้ง่ายต่อการ
ใช้งาน หรือที่เรียกกันว่า บอร์ด Arduino, โดยบอร์ด Arduino เองก็มีหลายรุ่นให้เลือกใช้
โดยในแต่ละรุ่นอาจมีความแตกต่างกันในเรื่องของขนาดของบอร์ดหรือสเปค เช่น จำนวนของ
ขารับส่งสัญญาณ, แรงดันไฟท่ีใช้, ประสิทธิภาพของ (MCU) เป็นบอร์ดไมโครคอนโทลเลอร์
ตระกูล AVR ทั้งด้าน Hardware และ Software ตัว บอร์ด Arduino ถูกออกแบบมาให้ใช้งาน
ได้ง่าย ดังนั้นจึงเหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นศึกษา ทั้งนี้ผู้ใช้งานยังสามารถดัดแปลง เพิ่มเติม พัฒนาต่อ
ยอดทั้งตัวบอร์ด หรือโปรแกรมต่อได้อีกด้วย ความง่ายของบอร์ด Arduino ในการต่ออุปกรณ์เสริม
ต่างๆ คือผู้ใช้งานสามารถต่อวงจรอิเล็กทรอนิกส์จากภายนอกแล้วเชื่อมต่อเข้ามาที่ขา I/O
ของบอร์ด หรือเพื่อความสะดวกสามารถเลือกต่อกับบอร์ดเสริม (Arduino Shield) ประเภทต่างๆ
มาเสียบกับบอร์ดบนบอร์ด Arduino แล้วเขียนโปรแกรมพัฒนาต่อได้เลย (Copyright 2020 )
Arduino คือ โครงการที่นำชิปไอซีไมโครคอนโทรลเลอร์ตระกูลต่างๆ มาใช้ร่วมกันในภาษา C
ซึ่งภาษา C นี้เป็นลักษณะเฉพาะ คือมีการเขียนไรบารี่ของ Arduino ขึ้นมาเพื่อให้การสั่งงาน
ที่แตกต่างกัน สามารถใช้งานโค้ดตัวเดียวกันได้ โดยตัวโครงการได้ออกบอร์ดทดลองมาหลายๆ
รูปแบบ เพื่อใช้งานกับ IDE ของตนเอง สาเหตุหลักที่ทำให้ Arduino เป็นนิยมมาก เป็นเพราะ
ซอฟแวร์ที่ใช้งานร่วมกันสามารถโหลดได้ฟรี และตัวบอร์ดทดลองยังถูกแจกแปลน ทำให้ผู้ผลิตจีน
นำไปผลิตในราคาที่ถูกมากๆ โดยบอรด์ ทีถ่ ูกท่ีสุดในตอนนีค้ อื บอร์ด Arduino (IOXhop, 2558)

1.5.5 แอพพลิเคชั่นไลน์ หมายถึง เป็นโปรแกรมแชทที่สามารถใช้งานได้ทั้งโทรศัพท์มือถือ
ที่มีระบบปฏิบัติการ iOS, Android, Windows Phone ล่าสุดสามารถใช้งานได้บนคอมพิวเตอร์ PC
และ Mac ได้แล้ว ด้วยความที่มีลูกเล่นมากมาย สามารถแชท ส่งรูป ส่งไอคอน ส่ง Sticker ตั้งค่า
คุยกันเป็นกลุ่ม ฯลฯ ทำให้มีผู้ใช้งานแอพนี้เปน็ จำนวนมาก สิ่งที่โดดเด่นของ LINE สามารถเพิ่มกลมุ่
สนทนาหรือเชิญเพ่ือนได้ถึง 100 คนและออกแบบให้สามารถโทรหากันฟรีแบบ 1 ต่อ 1 พัฒนา
คุณภาพของการโทรให้ดียิ่งขึ้น โดยตัดเสียงรบกวนและเสียงแทรกจากบริเวณรอบๆ ทำให้ผู้ใช้
สามารถพูดคุย ส่งวิดีโอ และข้อความเสียงฟรี การแอดเพื่อนของ LNE สามารถทำได้หลายแบบ
เช่น Shake It โดยเข้าโปรแกรม LINE ทั้งเราและเพื่อนแล้วให้เขย่าโทรศัพท์ใกล้ๆ กันเพียงแค่นี้
เพื่อนก็จะถูกแอดเข้ามาในรายชื่อของเราแล้ว แอดเพื่อนจากรายชื่อที่อยู่ในโทรศัพท์ โดยที่สามารถ
กดเลือกได้เลย แอดเพื่อนด้วย QR code เมื่อเข้าไปแล้วจะมีช่องที่เป็นกล้องให้เราอ่าน QR Code
ของเพอื่ น (กรมสารบรรณทหารบก, 2556)

บทที่ 2

ทฤษฎีและเอกสารท่เี กีย่ วขอ้ ง

2.1 ลกั ษณะการดำเนนิ การ
2.1.1 ลักษณะงานเดมิ
เนื่องจากปัจจุบันระบบรดน้ำอัตโนมัติ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและสร้างระบบรดน้ำต้นไม้

อัตโนมัติ ท่ีเหมาะสำหรับการใช้งานในที่เพาะปลูก เป็นการนำสิ่งประดิษฐ์หรือนวัตกรรมใหม่
ที่นำมาใช้ในพื้นที่เพาะปลูก เพ่ือแก้ปัญหาทางด้านต่างๆ นำมาใช้ในการเกษตรเพื่อตอบสนองความ
ต้องการของเกษตรกรที่เอาไว้ใช้ในพื้นที่เพาะปลูกเนื่องจาก ในบางพื้นท่ีเป็นจำนวนที่กว้างมากๆ
ในบางครั้งเกษตรกรอาจจะดูแลไม่ทั่วถึง การให้น้ำแก่พืชทีค่ ลุมดินสายพันธุ์ต่างๆ หรือแม้แต่ต้นไมท้ ี่มี
ทั้งไม้ดอกและไม้ประดับ ซึ่งหากมีการดูแลรักษาไม่ดีอาจทำให้ต้นไม้ดังกล่าวเหี่ยวเฉาและเน่าตาย
ถ้ามองในระยะยาวอาจทำให้ธุรกิจเสียหายและจำเป็นต้องปิดกิจการลงได้ จึงจำเป็นอย่างมากท่ีต้องมี
การดูแล เอาใจใส่ในหลายๆ ด้านทั้งการให้น้ำที่เหมาะสม การพรวนดินและการดูแลสภาพดินหรือ
แม้แต่การใส่ปุ๋ยที่มีสูตรของธาตุ ท่ีตรงต่อความต้องการในแต่ละพืชพันธุ์ ที่ได้นำมาปลูกเอาไว้ประดับ
ตกแต่งบ้านเรือน ตึก อาคารโดยมีการจัดมุมๆ หนึ่งของบนตึกออฟฟิศ อาคารเรียนเป็นสวนหย่อม
สวนดอกไม้ เป็นการชว่ ยผอ่ นคลายเก่ียวกับความตึงเครยี ดท่ีสะสมในระหวา่ งวนั อีกท้ังยงั ชว่ ยให้ความ
ร่มรื่นสวยงามแก่ผู้อยู่อาศัยและผู้ที่มาเยี่ยมเยือน ค่า pH ของดินก็มีความสำคัญอย่างมากในการ
เพาะปลูกพืช เนื่องจากมีผลต่อปัจจัยของดินหลายประการที่ส่งผล ต่อการเจริญเติบโตของพืช การวดั
ค่า pH ดิน (การทดสอบดิน) จะบอกได้ว่าดินของจะทำให้พืชเจริญเติบโตได้ดีหรือไม่ หรือจะต้องผ่าน
การบำบัด เพื่อปรับระดับ pH หรือไม่ สำหรับพืชส่วนใหญ่ ช่วง pH ที่เหมาะสมจะอยู่ระหว่าง 5.5 ถึง
7.0 แต่พืช บางชนิดจะเติบโตในดินที่เป็นกรดมากกว่าหรืออาจต้องการระดับด่างมากกว่า ค่า pH
ไม่ได้บ่งบอกถึง ความอุดมสมบูรณ์ แต่ส่งผลต่อความพร้อมของสารอาหารในปุ๋ย ดินอาจมีสารอาหาร
เพียงพอใน ทำนองเดียวกันดินทรายแทบไม่มีสารอาหารแต่อาจมี pH ที่เหมาะสมสำหรับการ
เจริญเติบโตของพืชพันธ์นุ ั้นจึงทำใหม้ ีการเจรญิ เตบิ โตไดอ้ ยา่ งสมบูรณ์

2.1.2 ลักษณะงานใหม่
คณะผู้จัดทำได้เห็นความสำคัญของปัญหานี้ขึ้นในข้างต้น จึงมีความประสงค์ที่จะคิดค้น
ประดิษฐ์สิ่งอำนวยความสะดวกในการดูแลรักษาต้นไม้ สร้างแบบระบบเพื่อช่วยในการเข้าไปจัดสรร
เรื่องการรดน้ำต้นไม้คือ แบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและสามารถวัดค่า pH ในดิน ได้โดยท่ี
จะเข้าไปช่วยแบ่งเบาภาระและประหยัดเวลาของเจ้าหน้าที่ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องการรดน้ำต้นไม้ทุก
วันแต่เป็นการวัดค่าความชื้นในดิน เพื่อทำการรดน้ำต้นไม้โดยออัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้ง
เตือนผ่านไลนจ์ ะทำใหพ้ ืชมีการเจรญิ เติบโตโดยสมบูรณ์

7

2.2 อปุ กรณ์ทใี่ ชพ้ ัฒนาระบบ
2.2.1 Arduino ESP8266
ESP8266 คือโมดูล WIFI จากจีน ที่มีความพิเศษตรงที่ตัวมันสามารถโปรแกรมลงไปได้

ทำให้สามารถนำไปใช้งานแทนไมโครคอนโทรลเลอรไ์ ด้เลย และมีพื้นที่โปรแกรมที่มากถึง 4MB ทำให้
มีพื้นที่เหลือมากในการเขียนโปรแกรมลงไป ESP8266 เป็นชื่อของชิปไอซีบนบอร์ดของโมดูล ซึ่งไอซี
ESP8266 ไม่มีพื้นท่ีโปรแกรม (flash memory) ในตัวทำให้ต้องใช้ไอซีภายนอก (external flash
memory) ในการเก็บโปรแกรม ที่ใช้การเชื่อมต่อผ่านโปรโตคอล SPI ซึ่งสาเหตุนี้เองทำให้ โมดูล
ESP8266 มีพื้นที่โปรแกรมมากกว่าไอซีไมโครคอนโทรลเลอร์เบอร์อื่นๆ ESP8266 ทำงานที่
แรงดันไฟฟ้า 3.3V - 3.6V การนำไปใช้งานร่วมกับเซ็นเซอร์อื่นๆ ที่ใช้แรงดัน 5V ต้องใช้วงจรแบ่ง
แรงดันมาช่วย เพื่อไม่ให้โมดูลพังเสียหาย กระแสที่โมดูลใช้งานสูงสุดคือ 200mA ความถี่คริสตอล
40MHz ทำใหเ้ มื่อนำไปใชง้ านอุปกรณ์ทท่ี ำงานรวดเร็วตามความถี่ เช่น LCD ทำให้การแสดงผลข้อมูล
เร็วกวา่ ไมโครคอนโทรลเลอร์

ภาพท่ี 2.1 Arduino ESP8266

8

2.2.2 MAX485 module RS485 module TTL turn RS - 485 module
ใช้สำหรับให้ Arduino ส่งข้อมูลแบบระยะไกล แบบใช้สาย สามารถลากสายยาวได้ถึง 1.2
กิโลเมตร ใช้พลังงานต่ำสามารถเซ็ตให้เป็น ตัวรับหรือตัวส่งก็ได้ (Slave and Master) การเชื่อมต่อ
สายแค่นำสายสญั ญาณเสยี บเข้ากบั 2P Terminal ก็สามารถใชง้ านได้ทันที

ภาพที่ 2.2 MAX485 module RS485 module TTL turn RS - 485 module

2.2.3 โมดลู รีเลย์ 5V relay module KY-019
เป็นโมดูลที่ใช้ควบคุมโหลดได้ทั้งแรงดันไฟฟ้า DC และ AC ซึ่งโหลดสูงสุด (Maximum
Load) คือ AC 250V/10A, DC 30V/10A โดยใชส้ ัญญาณในการควบคุมการทำงานด้วยสัญญาณโลจกิ
TTL สามารถนำไปประยกุ ต์ใช้งาน PLC Control

ภาพที่ 2.3 โมดูลรีเลย์ 5V relay module KY-019

9

2.2.4 บอร์ดขยายขา Node MCU Base ESP8266
ใช้ต่อขยายขา NodeMCU V3 ให้ต่อได้สะดวกมากขึ้น จุดเด่นคือทำให้รับไฟเลี้ยงได้ใน
ช่วงกว้าง รับไฟได้ 6-24V ทางแจ็คสำหรับต่อไฟ DC หรือรับไฟเลี้ยงทางขาคอนเนคเตอร์ก้างปลา 5V
หรอื 3V ก็ได้มชี ่องต่อเอาต์พตุ ไฟเลย้ี ง 3.3V และ 5V

ภาพท่ี 2.4 บอรด์ ขยายขา Node MCU Base ESP8266

2.2.5 เซนเซอร์วดั ความช้ืนในดิน
เซ็นเซอร์วัดความชื้นในดิน โดยใช้หลักการทำงานในการวัดค่าความต้านทานระหว่างขา
อิเล็กโทรด ชุบโลหะกันการสึกหรอ จากนั้นจะมีวงจรเปรียบเทียบแรงดันโดยใช้ออปแอมป์ LM393
เทียบแรงดัน สามารถให้ output ทั้งในแบบ analog และ digital โดยปรับการส่งข้อมูลโดยใช้
Trimpot ถ้าหากความชืน้ ในดนิ มมี ากก็จะให้ Logic 1 ไปท่ขี า D0 ส่วนขา A0 น้ันจะเปน็ ขา analog

ภาพที่ 2.5 เซนเซอรว์ ัดความชื้นในดิน

10

2.2.6 Female DC connector 2.1x5.5mm
ปลกั๊ ไฟฟา้ แรงสงู เปน็ อปุ กรณข์ ว้ั ตอ่ สายไฟหรอื ปลก๊ั ทท่ี ำหน้าทเ่ี ช่อื มต่อแหล่งจ่ายไฟ (Power
supply) เข้ากับอุปกรณ์ต่างๆ เพาเวอร์ปลั๊กที่ดีควรทำจากวัสดุที่ได้คุณภาพ ทนทาน สามารถกันน้ำ
กันฝุ่นได้ ทนต่อแสงแดดได้อย่างดี ทนทานต่อการสึกกร่อนเหมาะสำหรับใช้งานในอุตสาหกรรม
สามารถใชง้ านไดท้ ั้งในร่มและกลางแจง้ สามารถตดิ ตั้งได้ทั้งผนงั หน้าตู้คอนเทนเนอร์ และแบบปล่อย
ลอยได้ตามความต้องการ การใช้งานจะมีส่วนประกอบ 2 ส่วนคือ ส่วนที่เป็นปลีกตัวผู้และส่วนที่เป็น
ปล๊ักตัวเมียมใี ห้เลอื กหลากหลายรปู แบบใช้ได้กบั กระแสสงู ๆ

ภาพที่ 2.6 Female DC connector
2.1x5.5mm
2.2.7 Power Adapter 12V 1A
อะแดปเตอรเ์ ปน็ แหลง่ จา่ ยไฟ 12V 1 แอมป์ สามารถใช้ไดก้ ับบอรด์ Arduino

ภาพท่ี 2.7 Power Adapter 12V 1A

11

2.2.8 Soil PH Sensor RS485 PR-3000-TR-PH-N01
เครื่องวัด pH ของดิน การทดสอบค่า pH ของดินด้วยเครื่องวัดดินช่วยในการพิจารณาว่าพืช
ใดเหมาะสมที่สุดสำหรับพื้นที่นั้นๆ เครื่องวัด pH ดิน (Soil pH Meter) เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการ
ปลูกพืชให้มีคุณภาพ ค่า pH ในดินเป็นตัววัดปริมาณของไฮโดรเจนที่มีอยู่ในดินเมื่อปริมาณไฮโดรเจน
ในดนิ เพิ่มข้ึนค่า pH ของดินจะลดลงซง่ึ จะหมายถงึ ดินเปน็ กรดมาก

ภาพท่ี 2.8 Soil PH Sensor RS485 PR-3000-TR-PH-N012.1x5.5mm
2.2.9 ป๊มั นำ้ DC 12v 4.2w 240L/H Ultra Quiet
มอเตอร์ BLDC ทำงานได้อย่างราบรื่นและมั่นคงด้วยเสียงรบกวนต่ำ (ประมาณ40dB) ทำ
จากแม่เหล็กถาวร ระบบวงจรปิดผนึกกันน้ำโดยอีพอกซีเรซิน ออกแบบให้สามารถใช้บนบกหรือใต้นำ้
ไดโ้ ดยอัตราการไหล 240 ลติ ร/ช่วั โมง ใชพ้ ลงั งานจากแรงดนั ไฟฟ้าแบตเตอรี่หรอื เซลล์แสงอาทิตย์

ภาพท่ี 2.9 ปมั๊ นำ้ DC 12v 4.2w 240L/H Ultra Quiet

12

2.3 โปรแกรมท่ีใชพ้ ัฒนาระบบ
2.3.1 โปรแกรมอาดโู น่ (Arduino IDE)
Arduino IDE เป็นโปรแกรมที่ใช้งานลักษณะ Open source ซึ่ง Arduino IDE จะทำหน้าที่

ติดต่อระหว่างคอมพิวเตอร์ ไม่ว่าจะเป็นระบบ Windows, Mac OS X หรือ Linux กับบอร์ด
Arduino ซึ่งโปรแกรมนี้ออกแบบให้ง่ายต่อการเขียนโค้ดและอัปโหลดโปรแกรมที่เราเขียนเข้าสู่บอร์ด
Arduino ส่วนในการเขียนโปรแกรมและคอมไพลล์ งบอร์ด

ภาพท่ี 2.10 โปรแกรมอาดูโน่ (Arduino IDE)
2.3.2 Line Notify
Line Notify คือบริการท่ี LINE ให้เราสง่ ขอ้ ความ หรือแจง้ เตอื นอตั โนมตั ิ ไม่วา่ จะส่งเขา้ ผ่าน
Group หรือบญั ชสี ว่ นตัว ผ่าน API ของ LINE โดยตรง

ภาพที่ 2.11 Line Notify

13

2.4 ทฤษฏีและเอกสารทเ่ี ก่ียวขอ้ ง
2.4.1 ความชื้นคือน้ำในอากาศ ปริมาณของไอน้ำในอากาศอาจส่งผลต่อความสบายของ

มนุษย์รวมถึงกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมได้ ละอองน้ำในอากาศอาจส่งผลกระทบต่อ
กระบวนการทางกายภาพทางเคมี และทางชีวภาพได้เซนเซอร์วัดความชื้นทำงานโดยตรวจจับความ
เปลี่ยนแปลงที่เปลี่ยนกระแสไฟฟ้าหรืออุณหภูมิในอากาศ โดยเซนเซอร์วัดความชื้นมีสามประเภท
หลักๆ คือ Capacitive Resistive และ ความร้อน ทั้งสามชนิดจะตรวจจับความเปลี่ยนแปลงใน
บรรยากาศเพียงเล็กน้อยได้เพื่อคำนวณความชื้นในอากาศ เซนเซอร์วัดความชื้นชนิด Capacitive จะ
วัดความชื้นสัมพัทธ์โดยติดแถบออกไซด์โลหะไว้ระหว่างอิเล็กโทรดสองตัว คุณสมบัติทางไฟฟ้าของ
ออกไซด์โลหะจะเปลี่ยนไปตามความชื้นสัมพัทธ์ในบรรยากาศ การใช้งานด้านพยากรณ์อากาศ การ
พาณิชย์ และอุตสาหกรรมคือสิ่งหลักสำหรับเซนเซอร์ประเภทนี้ เซนเซอร์ความชื้นชนิด Resistive
จะใชไ้ อออนในเกลือเพ่อื วัดความต้านทานไฟฟ้าของอะตอม เมือ่ ความชื้นเปลยี่ นแปลง ความต้านทาน
ของอิเล็กโทรดทั้งสองด้านของตัวกลางเกลือจะเปลี่ยนเช่นกัน เซนเซอร์ความร้อนสองตัวจะนำ
กระแสไฟฟ้าตามความชื้นในอากาศโดยรอบ เซนเซอร์ตัวหนึ่งจะถูกหุ้มอยู่ในไนโตรเจนแห้ง และอีก
หลอดหนึ่งจะเป็นอากาศแวดลอ้ ม ความแตกต่างของทง้ั สองจุดจะวดั ความชนื้
(ท่มี า : https://th.element14.com/sensor-humidity)

2.4.2 การวัดความเข้มข้นของไฮโดรเจนไอออนซึง่ เป็นการวัดความเปน็ กรด-ด่างหรือเบสของ
สารละลาย ของเหลวหรือน้ำ โดยที่ระดับพีเอช มักจะอยู่ในช่วง 0 ถึง 14 โดยของเหลวที่มีค่าพีเอช
น้อยกว่า 7 จะมีสภาพเป็นกรด ของเหลวหรือน้ำที่มีค่าพีเอช มากกว่า 7 จะเป็นด่างหรือเบส
ส่วนระดับค่าพีเอช ที่ 7.0 หมายถึง “เป็นกลาง” โดยมีความเป็นไปได้ถ้าของเหลวมีความเป็นกรด
รุนแรงจะมีค่าพีเอช ที่ต่ำกว่า 0 และถ้าของเหลวมีความเป็นด่างสูงจะมีค่าพีเอช ที่มากกว่า 14 pH
มีค่า 7 หมายความว่ามีความเป็นกลาง (natural pH) pH และมีค่าต่ำกว่า 7 แสดงความเป็นกรด
(acidic pH) และ pH มีค่าสูงกว่า 7 จะแสดงความเป็นเบสหรือด่าง (alkaline pH) คำว่า “pH”
นั้นมาจากคำภาษาเยอรมัน “potenz” ซึ่งหมายถึง “พลังงาน” รวมกับ H สัญลักษณ์องค์ประกอบ
ของไฮโดรเจนดังนั้น pH จึงเป็นตัวย่อของ “พลังแห่งไฮโดรเจน” ค่า pH ของน้ำเป็นตัวกำหนด
ความสามารถในการละลาย (ปริมาณสารที่สามารถละลายได้ในน้ำ) เช่นน้ำที่มีค่าพีเอชต่ำ (เป็นกรด)
นั่นหมายความว่าน้ำนั้นมีแนวโน้มที่จะมีธาตุโลหะหนักและสารอื่นๆ ละลายอยู่เช่นเหล็ก ทองแดง
และอืน่ ๆ และค่าพีเอช ยงั แสดงถึงความสามารถในการดำรงชีพของสัตว์น้ำ pH เป็นปรมิ าณท่ีสำคัญที่
สะท้อนถึงสภาพทางเคมีของสารละลาย ด้วยเหตุนี้การตรวจสอบหรือควบคุมค่าพีเอช ของดินน้ำและ
ผลิตภัณฑ์อาหารหรือเครอ่ื งดืม่ จึงมีความสำคัญสำหรับการใชง้ านทีห่ ลากหลาย
(ที่มา : https://www.neonics.co.th/ph)

2.4.3 Soil Moisture Sensor ใชว้ ัดความชื้นในดินหรอื ใช้เปน็ เซนเซอรน์ ้ำ สามารถต่อใชง้ าน
กับไมโครคอนโทรลเลอร์โดยใช้ อนาล็อกอินพุตอ่านค่าความชื้น หรือเลือกใช้สัญญาณดิจิตอลที่ส่งมา
จากโมดูล สามารถปรับความไวได้ด้วยการ ปรับความต้านทานแบบปรับค่าได้และการใช้งานจะต้อง

14

เสียบแผ่น PCB สำหรับวัดลงดิน เพ่ือให้วงจรแบบแรงดันทำงานได้ครบวงจร จากนั้นจึงใช้วงจร
เปรียบเทียบแรงดนั โดยใช้ไอซีออปแอมปเบอร์ LM393 เพือ่ วดั แรงดันเปรยี บเทยี บกนั ระหว่างแรงดัน
ดันที่วัดได้จากความชื้นในดิน กับแรงดันที่วัดได้จากวงจรแบ่งแรงดันปรับค่าโดยใช้ Trimpot หาก
แรงดันที่วัดได้จากความชื้นของดิน มีมากกว่าก็จะทำให้วงจรปล่อยค่าลอจิก 1 ไปที่ขา D0 แต่หาก
ความชื้น ในดินมีน้อย ลอจิก 0 จะถูกปล่อยไปที่ขา D0 ขา A0 เป็นขาสัญญาณแบบ Analog ที่ต่อ
โดยตรงกับวงจรที่ใช้ วงความชื้นในดิน ซึ่งให้ค่าแรงดันออกมาตั้งแต่ 0 - 5V (ในทางอุดมคติโดยหาก
ความชื้นในดินมมี าก แรงดนั ทีป่ ล่อยออกไปก็จะนอ้ ยตามไปดว้ ยในลักษณะของการแปรผนั กลบั )
(ทม่ี า : https://elecschool.navy.mi.th/Soil Moisture Sensor)

2.4.4 NodeMCU (โหนด เอ็มซียู) คือ บอร์ดคอนโทรลเลอรท์ ีมีลักษณะการทำงานตามคำสั่ง
ภาษา C คล้าย Arduino แต่มีลักษณะพิเศษกว่าตรงที่ สามารถเชื่อมต่อกับ WiFi ได้ การควบคุมการ
ทำงานสามารถใช้โปรแกรม Arduino IDE ได้เช่นเดียวกันกับบอร์ด Arduino บอร์ดของ NodeMCU
ประกอบไปด้วย ESP8266 (ไมโครคอนโทรลเลอร์ที่สามารถเชื่อมต่อ WiFi ได้) พร้อมอุปกรณ์อำนวย
ความสะดวกต่างๆ เช่น พอร์ต micro USB สำหรับจ่ายไฟ/อัปโหลดโปรแกรม, ชิพสำหรับอัปโหลด
โปรแกรมผ่านสาย USB, ชิพแปลงแรงดันไฟฟ้า และขาสำหรับเชื่อมต่ออุปกรณ์ภายนอก เป็นต้น
ทางกลุ่มนักพัฒนาของ ESP8266 ก็เลยนำ NodeMCU (ESP8266) มันบรรจุในเป็นบอร์ดหนึ่งของ
ARDUINO IDE (ESP8266) ด้วยจึงได้มีการพัฒนา ต่อให้สามารถเขียนในภาษา C/C++ ซึ่งนักพัฒนา
ดา้ นไมโครคอนโทรลเลอร์คุ้นเคยกว่าภาษา Lua จงึ ทำใหไ้ ด้รบั ความนิยมทดลองใชก้ นั อย่างกว้างขวาง
ข้อดีของบอร์ด Arduino ESP8266 เป็นแบบ Open Source Project สามารถกด upload sketch
ได้เช่ือมต่อบอร์ด USB กับคอมพิวเตอร์ใช้งานง่าย ขนาดของบอร์ดต่อลง Protoboard ได้และชิพ
ภายใน ESP 8266 มี CPU ขนาด 32 bit แตกต่างจาก Arduino ที่เป็น CPU 8 bit ถึงแม้ขา I/O จะ
ไม่มากเท่าของ Arduino แต่เราสามารถเขียนโปรแกรมลงบนขา GPIO ได้ทุกขาพอๆ กันเป็นข้อดีที่
เพ่มิ มาจากความต้องการใช้ WIFI เชอื่ มตอ่ เมือ่ ตอ้ งการเล่น Arduino ทำใหต้ อ้ งซ้อื Module wifi เพิ่ม
นั่นคือ NodeMCU (ESP8266) มีต้นทุนต่ำกว่ามากๆ มีอุปกรณ์หลายอย่างที่ใช้งานที่แรงดัน +3.3 V
เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นเราสามารถนำ NodeMCU (ESP8266) มาใช้เชื่อมต่อได้โดยตรง ข้อมูลทาง
เทคนิคของ NodeMCU ใช้โมดูล ESP8266-12E ท่ีภายในมีไมโครคอนโทรลเลอร์ 32 บิต
หน่วยความจำแบบแฟลช ความจุ 4 เมกะไบต์และโมดูล WiFi ในตัว มีชิป CP2102 สำหรับแปลง
สัญญาณพอร์ต USB เป็น UART เพื่อเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์สำหรับโปรแกรมเฟิร์มแวร์ ใช้ไฟเลี้ยง
ภายนอก +5V มีวงจรควบคุมแรงดันไฟเลี้ยงสำหรับอุปกรณ์ 3.3V กระแสไฟฟ้าสูงสุด 800mA มีขา
พอร์ต SPI สำหรับติดต่อกับ SD การ์ด มีสวิตช์ RESET และ Flash สำหรับโปรแกรมเฟิร์มแวร์ใหม่ มี
อินพุตเอาต์พุตดิจิตอล (ลอจิก 3.3V) รวม 16 ขา มีอินพุทอนาล็อก 1 ช่อง รับแรงดันไฟตรง 0 ถึง
+1Vdc เข้าสู่วงจรแปลงสัญญาณอนาล็อกเป็นดิจิตอล ความละเอียด 10 บิต เสียบลงบนเบรดบอร์ด
เพ่ือทำการทดลองได้ทันทหี รือนำไปตดิ ตง้ั บนแผงวงจรประยกุ ต์ท่ีออกแบบขน้ึ เองไดอ้ ย่างสะดวก
(ทม่ี า : http://www.geocities.ws/NodeMCU)

15

2.5 งานวจิ ยั ทเี่ กี่ยวขอ้ ง
สถาบันรัชต์ภาคย์ (2551) ด้านการใช้ชีวิตประจำวันและด้านการประกอบอาชีพ โดยเฉพาะ

ประเทศไทยนั้นเป็นประเทศที่อาชีพหลักคือการทำเกษตรกรรม มีผลผลิตทางการเกษตรเป็นสินค้า
หลัก ทั้งการบริโภคในประเทศและการส่งออกไปยังต่างประเทศ ซึ่งการเกษตรกรรมส่วนมากจะต้อง
พึ่งพาการ รดน้ำที่เหมาะสมเพื่อให้ได้ผลผลิตที่ดีแต่เนื่องจากในปัจจุบันนั้นสภาวการณ์ของน้ำ
มีปริมาณไม่เพียงพอ การใช้น้ำให้พอเหมาะแก่การใช้ในด้านต่างๆ จึงมีความจำเป็นเพื่อเป็นการ
รักษาปริมาณน้ำท่ีมอี ยู่ให้เพียงพอและพอใช้ตลอดไป ดังน้ันการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ
เพื่อให้มีการใช้น้ำที่เหมาะสมและคุ้มค่าให้ มากที่สุดจึงเป็นสิ่งที่ค่าควรแก่การศึกษาระบบรดน้ำต้นไม้
อัตโนมัตโิ ดยใช้ค่าความช้ืนดนิ เป็นตัวควบคุม น้ันเป็นการศึกษาถึงวิธีการใช้น้ำที่เหมาะสมในการรดน้ำ
ให้แกต่ ้นไม้หรือใช้ในการรดน้ำให้แก่พืชผลทางการเกษตรโดยการใช้ความชืน้ ในดินเป็น ตัวแปรในการ
ควบคุมระบบการรดน้ำให้เป็นแบบอัตโนมัติ ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัตินี้จะช่วยแบ่งเบาภาระใน
การดแู ลการรดน้ำให้แกต่ น้ ไมห้ รือพืชผลทางการเกษตร อีกทัง้ ยังสามารถใช้ปรมิ าณน้ำได้เหมาะสมกับ
ต้นไม้ หรอื พืชผลทางการเกษตรตามสภาพของดนิ อกี ดว้ ย
(ทมี่ า : http://1ab.in/nwu/วจิ ัยรดน้ำอตั โนมัติ)

พชิ รตั น์ (2564) การออกแบบระบบควบคมุ การรดนำ้ และตรวจสอบความชื้นในดนิ พร้อมแจ้ง
เตือน สำหรับแปลงปลูกผักต้องใช้ การรดน้ำทดแทนวิธีตักน้ำมารดด้วยบัวรดน้ำเดิม เนื่องจากพื้นที่
แปลงผักที่ไม่มีไฟฟ้าใช้ จึงทำให้เกิดความลำบากในการปลูกผัก คณะผู้วิจัยได้เล็งเห็นถึงปัญหาท่ี
เกิดขึ้นจึงได้ ศึกษาวิเคราะห์และออกแบบคิดค้นระบบควบคุมการรดน้ำโดยมีการใช้ระบบโซล่าเซลล์
ในการผลิตกระแสไฟฟ้าใช้ร่วมกับปั๊มน้ำและออกแบบระบบตรวจสอบความชื้นในดินพร้อมการแจ้ง
เตือนผ่านสมาร์ทโฟนซึ่งประกอบด้วย บอร์ด ESP 32 เซนเซอร์วัดความชื้นในดินและระบบ
อินเตอร์เน็ตไร้สาย ใช้ในแจ้งเตือนและควบคุมความชื้นเพื่อที่จะทำการสั่งให้ปั๊มน้ำทำงาน โดยใช้ป๊ัม
น้ำขนาด 1 HP เพื่อส่งน้ำไปยังพื้นที่แปลงผักผ่านหัวจ่าย สปริงเกอร์ในการรดน้ำ เพื่อสร้างความ
สะดวกในการรดน้ำของเกษตรกรที่มีการใช้วิธีรดน้ำแบบเดิมและมีไฟฟ้าไว้ใช้งานในแปลงเพาะปลูก
ผลของการทดลองใช้อุปกรณ์ในการรดน้ำพบว่าในการชาร์จไฟจากแผงโซล่าเซลล์มีประสิทธิภาพดี
อุณหภูมิ หน้าแผงจะมีค่าที่ 40-46 องศาเซลเซียส ในส่วนของระบบเซนเซอร์วัดความชื้นหาก
ค่าความชื้นต่ำกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ระบบจะทำการแจ้งเตือนไปยังสมาร์ทโฟน แล้วเมื่อความช้ืน
มากกวา่ 80 เปอร์เซน็ ต์ ระบบกจ็ ะหยดุ การแจ้งเตอื น ระยะหา่ งของการควบคมุ ผา่ นระบบอินเตอรเ์ น็ต
ไร้สาย สามารถควบคุมได้ทุกระยะการใช้งาน การวัดปริมาณน้ำที่ได้จากการทดลองใช้หัวสปริงเกอร์
จำนวน 9หัวต่อ 1 แปลง ปริมาณน้ำที่ได้เท่ากับ 1 หัวต่อ 1 ลิตร การเจริญเติบโตของผักในเวลา 20
วัน ผลลัพธ์ที่ได้แปลงที่ใช้อุปกรณ์ในการรดน้ำจะมีความสูงของผัก 20 เซนติเมตร ซึ่งเจริญเติบโตเร็ว
กว่าแปลงที่ใช้วิธีการรดน้ำแบบเดิมที่มีความสูง 16 เซนติเมตร หลังจากนำระบบควบคุมการรดน้ำมา
ใช้ จะเห็นวา่ มีประสทิ ธภิ าพดีกว่าการรดนำ้ แบบเดมิ ของเกษตรกรและมีความสะดวกในการใชง้ าน
(ท่มี า : http://sci.chandra.ac.th/ระบบควบคุมการรดน้ำและตรวจสอบความช้ืนในดิน)

16

ธนาพัฒน์ (2559) ทำวิจัยเรื่องระบบเครือข่าย เซ็นเซอร์ไร้สายและการต่ออุปกรณ์เสริมเพื่อ
ใช้ในสวนยางพารา โดยระบบสามารถตรวจวัดค่าสิ่งแวดล้อมต่างๆ ได้แก่ ความชื้น อุณหภูมิ ภายใน
อากาศ ค่าความเข้มของแสงสว่าง ค่าความช้ืนและอุณหภูมิภายในดิน โดยสามารถทำการ
ติดต่อสื่อสารได้ไกลโดยการใช้วิธีการติดต่อสื่อสารแบบ Multi-hop และสามารถทำการปรับตั้งค่าให้
โหนด ทำการสง่ ขอ้ มลู กลบั เปน็ ระยะเวลาตามทก่ี ำหนด ผ้ใู ชส้ ามารถทา้ การตรวจสอบค่าต่างๆ ได้ผ่าน
ทางโปรแกรมประยกุ ต์ ระบบเครอื ขา่ ยเซ็นเซอร์ไร้สายและการตอ่ อปุ กรณเ์ สริมเพ่อื ใช้ในสวนยางพารา
โดยระบบสามารถ ตรวจวัดค่าสิ่งแวดล้อมต่างๆ ได้แก่ ความชื้น อุณหภูมิ ภายในอากาศ ค่าความเข้ม
ของแสงสว่าง ค่าความชื้นและ อุณหภูมิภายในดิน โดยสามารถทำการติดต่อสื่อสารได้ไกลโดยการใช้
วิธีการติดต่อสือ่ สารแบบ Multi-hop และสามารถทำการปรบั ต้ังค่าให้โหนด ทำการส่งข้อมลู กลับเปน็
ระยะเวลาตามที่กำหนด ผู้ใช้สามารถทำการตรวจสอบค่าต่างๆ ได้ผ่านทางโปรแกรมประยุกต์เครื่อง
ควบคุมน้ำ ด้วยระบบไมโครคอลโทรลเลอร์เป็นการควบคุมการ เปิด-ปิด ของลิ้นโซลินอยด์วาล์วให้
เป็นไปตามจังหวะของเสียงดนตรี โดยที่จะมกี ารทำงานตามจงั หวะของเสียงดนตรี เป็นการใช้วงจรฟิว
เตอร์เป็นตวั กรองสญั ญาณความถี่จากเสยี งเพลงท่ีป้อนเข้ามาทางอินพุทแลว้ ส่งไปยงั ภาคแสดงผล เพื่อ
สง่ ต่อไปยังภาคขับโซลินอยด์วาลว์ ซึ่งการทำงานจะทำตามรูปแบบ ของโปรแกรมท่ตี ัง้ ไวเ้ ปน็ โปรแกรม
รูปแบบลงในไอซีไมโครคอลโทรลเลอร์ เบอร์ 89C2051 ไว้ทั้งหมด 16 รูปแบบ โดยมีการทำงาน 2
แบบคือการทำงานแบบสามารถเลือกรูปแบบได้(Manual) ซึ่งเป็นการกดสวิตซ์ทำงานเลือกแต่ละ
รูปแบบแล้วแต่จะเลือกรูปแบบไหน และการทำงานแบบอัตโนมัติ (Auto) จะทำงานต่อเนื่องตั้งแต่
รูปแบบหมุนเวยี นกันไปเรอื่ ยๆ
(ที่มา : https://ph02.tci-thaijo.org/ระบบรดน้ำอัตโนมตั ผิ า่ นเครือขา่ ยเซ็นเซอรไ์ ร้สาย)

สายธาร (2564) หุ่นยนต์รดน้ำอัตโนมัติ เป็นโครงการประกวดสิ่งประดิษฐ์นวัตกรรมช่าง
ชุมชนจัดขึ้นโดย บริษัท ช.การช่าง จำกัด (มหาชน) สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
หรือ NIA และสถาบันเชนจ์ฟิวชั่น ภายใต้มูลนิธิบูรณชนบทแห่งประเทศไทย หุ่นยนต์รดน้ำอัตโนมัติ
“Rim” เป็นบทพิสูจน์ที่แสดงให้เห็นว่าคนไทยมีทักษะในด้านนวัตกรรมและกระบวนการคิดเชิง
ออกแบบที่มีศักยภาพ สามารถพัฒนาต่อยอดเป็นนวัตกรรมเพื่อชุมชนและสังคม ช่วยยกระดับ
คุณภาพชีวิตผู้คนได้อย่างมีประสิทธิภาพ หุ่นยนต์รดน้ำอัตโนมัติเป็นตัวช่วยที่ดีสำหรับผู้สูงวัย แก้ไข
ปัญหาขาดแคลนแรงงานภาคเกษตร และลดต้นทุนการผลิตไปพร้อมกัน ดังนั้นทำให้ได้มีโอกาส
สง่ ผลงานช้นิ นี้เขา้ ประกวด โครงการประกวดส่ิงประดิษฐน์ วัตกรรมชา่ งชมุ ชน ปรากฏวา่ หุ่นยนตร์ ดน้ำ
อัตโนมัติ ติด 1 ใน 4 สุดยอดสิ่งประดิษฐ์ประจำปี 2562 ทำให้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมเวิร์กช็อป
การพัฒนาแนวคิดนวัตกรรมช่างชุมชน แบบ 4 มิติ (การออกแบบกลไกและวิศวกรรม ต้นทุนราคา
และการทำการตลาด) เพื่อยกระดับศักยภาพสู่การเป็น “นวัตกรช่างชุมชน” บนแนวคิดของการแก้ไข
ปัญหาทางสังคมด้วยกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) และวางแผนพัฒนาการผลิต
หุ่นยนต์รดน้ำอตั โนมัติ ออกจำหนา่ ยเชิงการค้าในราคาประมาณ 3 หม่นื กวา่ บาท
(ทมี่ า : https://www.technologychaoban.com/หนุ่ ยนต์รดน้ำอตั โนมตั )ิ

17

กนกนชุ (2563) pH ของดินมีผลต่อการเจริญเติบโตของพืชและความรุนแรงของโรคบางชนิด
pH ส่งผลต่อความสามารถของรากพชื ในการดูดซับ สารอาหาร เครื่องวัดดินสามารถชว่ ยจัดการความ
เป็นกรดของดิน เราสามารถสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสำหรับพืชและมักกีดขวางศัตรูพืชในเวลา
เดียวกัน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างในระดับ 0-14 การอ่านค่า pH หรือดินที่ระดับต่ำกว่า 7 ถือว่าเป็น
กรดในขณะที่ค่า pH สูงกว่า 7 เป็นค่าพื้นฐาน การอ่านค่า pH 7 มีความเป็นกลางเหมาะสำหรับพืช
และวัสดุสเปรย์หลายชนิด พืชผลไม้ประดับและสนามหญ้าต้องการการจัดการค่า pH อย่าง
ระมัดระวังเพื่อรักษาคุณภาพและรูปลักษณ์ที่ดีที่สุด ค่า pH ที่ไม่ถูกต้องสามารถล็อคสารอาหารในดนิ
ทำให้ไม่ สามารถใช้ได้กับรากพืช ค่า pH ที่สูงหรือต่ำเกินไปอาจทำให้โรคแมลงและวัชพืชแย่ลง
เครื่องวัด pH ดิน (Soil pH Meter) ทดสอบ pH ดิน มีย่านการวัดค่า pH ดินระหว่าง 3-8 pH เป็น
เครื่องวัดค่าพีเอชของดิน ซึ่งดินเป็นปัจจัยที่สำคัญมากในการปลูกพืชให้มีคุณภาพ พืชส่วนใหญ่ไม่
สามารถอยู่รอดได้ในดินท่ี เป็นกรดหรือด่างมากเกินไป ดังนั้นการวัดค่า pH ที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญ
เพื่อให้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ระดับเกณฑ์การประเมินผล ระดับการประเมิน 3.5 – 4.0 มีระดับความพึง
พอใจตอ่ ช้นิ งานในระดบั มากที่สุด ระดบั การประเมนิ 2.99 – 3.49 มีระดบั ความพงึ พอใจตอ่ ชิ้นงานใน
ระดับมาก ระดับการประเมิน 2.48 – 2.98 มีระดับความพึงพอใจต่อชิ้นงานในระดับมากที่สุด ระดับ
การประเมิน 1.97 – 2.47 มีระดับความพึงพอใจต่อชิน้ งานในระดับมากที่สดุ ระดับการประเมิน 1.00
– 1.96 มีระดับความพงึ พอใจตอ่ ช้ินงานในระดบั มากทีส่ ุด
(ทม่ี า : https://www.princess-it-foundation.org/คา่ pH ในดนิ )

บทท่ี 3

วิธีการดำเนินงาน

ในการจัดทำโครงงานในครั้งนี้คณะผู้จัดทำได้ศึกษาความพึงพอใจของ เกษตรกรในซอย
บางยี่สานพัฒนา 5 ตำบลบางแขยง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี จำนวน 1 คน ซึ่งคณะผู้จัดทำได้
ดำเนนิ การศึกษารายละเอียดเกี่ยวกบั วธิ ีดำเนนิ การจัดทำโครงงานและได้นำเสนอเปน็ หัวข้อตามลำดบั
ดงั นี้

3.1 ประชากรและกลุ่มตวั อย่าง
ประชากรที่ใชใ้ นการวิจยั ครั้งน้ี คือ เกษตรกรในซอยบางย่ีสานพัฒนา 5 ตำบลบางแขยง

อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี โดยใช้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 1 คน

3.2 ขัน้ ตอนการดำเนินงาน
3.2.1 กำหนดปัญหา ข้อมลู กระบวนการต่างๆ
3.2.1.1 ศึกษาขอ้ มลู เกยี่ วกบั โปรแกรมอาดโู น่ (Arduino IDE)
3.2.1.2 ศกึ ษาขอ้ มลู เกีย่ วกับ Line Notify
3.2.1.3 ศกึ ษาขอ้ มูลเกี่ยวกับเซนเซอรว์ ดั ความชนื้ ในดนิ
3.2.1.4 ศึกษาข้อมลู เก่ยี วกับเซนเซอร์วดั ค่า pH ในดิน
3.2.2 ศึกษาความเปน็ ไปได้ ความเหมาะสมในดา้ นต่างๆ ของโครงการ
3.2.2.1 กำหนดปญั หา
3.2.2.2 กำหนดขอบเขตของระบบงาน
3.2.2.3 กำหนดจดุ ประสงค์หรือเป้าหมายของการทำโคงการ
3.2.2.4 กำหนดความตอ้ งการของระบบใหม่
3.2.3 วิเคราะห์ขอ้ มูลที่ไดม้ าจากการศึกษาเบ้อื งต้น
3.2.3.1 วเิ คราะห์หลกั การออกแบบระบบควบคมุ เมือ่ เซนเซอร์วดั ความชื้นภายในดนิ
หากดนิ แห้งก็จะปลอ่ ยนำ้ อัตโนมตั แิ ละจะแจง้ เตือนคา่ pH ในดนิ โดยจะแจง้ เตอื นผ่านไลน์
3.2.3.2 วเิ คราะหข์ ้นั ตอนการออกแบบระบบงานเมื่อเซนเซอร์วัดความช้ืนภายในดิน
หากดินแหง้ กจ็ ะปลอ่ ยนำ้ อัตโนมตั ิและจะแจง้ เตือนคา่ pH ในดิน โดยจะแจ้งเตือนผา่ นไลน์
3.2.4 การพฒั นาระบบงาน
3.2.4.1 พัฒนาระบบงานโดยระบบจะปล่อยน้ำอัตโนมัติเมื่อค่าความชื้นในดินมีน้อย
และจะวัดค่า pH ในดิน โดยจะแจง้ เตอื นผา่ นไลน์

19

3.2.5 การทดสอบระบบ
3.2.5.1 ทดสอบวา่ ระบบงานเครือ่ งรดนำ้ ตน้ ไม้อตั โนมตั ิและวดั คา่ pH ในดินโดยแจง้

เตือนผา่ นไลน์ ทำงานไดจ้ ริงตามที่กำหนด
3.2.5.2 นำระบบงาน เผยแพร่กับเกษตรกรในซอยบางยี่สานพัฒนา 5 ตำบลบาง

แขยง อำเภอเมือง จงั หวดั ปทุมธานี
3.2.5.3 ทดสอบการทำงานของระบบงานใชไ้ ดต้ รงตามวตั ถุประสงค์

3.2.6 ขัน้ ตอนการตดิ ตัง้
3.2.6.1 ทดสอบการติดตั้งระบบงานเครื่องรดน้ำอัตโนมัติและวัดค่า pH ในดิน

โดยแจ้งเตอื นผา่ นไลน์
3.2.6.2 เอกสารประกอบโครงงาน

3.2.7 ข้ันตอนการบำรุงรกั ษาและจัดทำค่มู ือ
3.2.7.1 การสรุปผลงานเพื่อปฏบิ ตั ิงาน
3.2.7.2 ทบทวนและปรบั ปรงุ ระบบงานใหม้ ีประสิทธิภาพเพิ่มมากข้นึ

3.3 ตารางระยะเวลาการดำเนนิ โครงงาน (Gantt Chart)

ตารางระยะเวลาการดำเนนิ งานโครงงาน โ
โ

สถานที่ : วทิ ยาลยั สยามบริหารธุรกิจ นนทบุรี
49/178 ถนนรัตนาธิเบศร์ ตำบลบางกระสอ อำเภอเมือง
จงั หวัดนนทบุรี 11000

ลำดบั รายละเอยี ด

1 กำหนดปญั หา ศึกษาข้อมูลกระบวนการต่างๆ เพือ่ เข้าใจในกระบวนการทำงาน
ของโครงงาน

2 ศึกษาความเปน็ ไปได้ ศึกษาความเหมาะสมในดา้ นตา่ งๆ ของโครงงาน

3 วเิ คราะห์ระบบ วิเคราะหข์ อ้ มลู ท่ีไมไ่ ดม้ าจากการศึกษาเบ้อื งต้นและกำหนด
ความตอ้ งการ

4 การออกแบบระบบ ออกแบบงานใหม่ต้ังแต่กระบวนการทำงาน

5 สรา้ งระบบงานแบบจำลองเครือ่ งรดนำ้ อัตโนมัตแิ ละวัดค่า pH ในดนิ
โดยแจง้ เตือนผ่านไลนและกำหนดข้ันตอนการทำงาน

6 ติดตงั้ ระบบ ทดสอบ ตรวจสอบ โครงงานใหเ้ หมะสมเพือ่ ไมใ่ ห้มีผลกระทบ
การดำเนนิ งานในภาพรวมของโครงงาน

7 การประเมนิ ผลและบำรงุ รักษาระบบงานใหม่หรือติดตามผลให้เป็นไปตาม
ที่ออกแบบตามโครงงาน

ตารางท่ี 3.1 ตารางระยะเวลาการ

โครงงาน : แบบจำลองเครือ่ งรดนำ้ อตั โนมตั แิ ละวัดค่า pH ในดิน
โดยแจง้ เตือนผ่านไลน์
ผูจ้ ัดทำ : น.ส.ภัทนิวา ถริ ญาณ เร่มิ ดำเนนิ การ : 1 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2565

น.ส.ศศนิ า สวุ รรณบตุ ร สนิ้ สุดโครงงาน : 30 กันยายน พ.ศ. 2565
รวมระยะเวลาดำเนินโครงงาน 4 เดอื น

มิถนุ ายน กรกฏาคม สิงหาคม กนั ยายน

รดำเนินโครงงาน (Gantt Chart)

20

21

3.4 แผนผังการดำเนนิ งาน (Flow Chart)

เริ่มตน้
ประกาศการจดั ทำโครงงานวชิ าชพี
ซือ้ คู่มือการจัดทำโครงงานวชิ าชีพ
อบรมขั้นตอนวิธกี ารทำโครงงานวชิ าชีพ
ศกึ ษาปญั หา ความเปน็ ไปได้ และกำหนดหวั ข้อโครงงาน

นำเสนอหวั ขอ้ ตอ่ อาจารย์ทีป่ รึกษา

ใช่

วเิ คราะห์และออกแบบระบบงาน

ดำเนนิ การสร้างเอกสารและโปรแกรม

ตรวจสอบความถูกต้องกบั
อาจารย์ท่ปี รึกษา

เตรยี มเอกสารตรวจประเมินโครงงานวชิ าชีพ

ไม่ใช่ สอบประเมนิ คณะกรรมการ

ใช่

ตดิ ต้ังและใช้งานโปรแกรม

หัวหน้าแผนกลงสนามอนุมัติ

สนิ้ สุดการดำเนินงาน

ภาพที่ 3.1 แผนผงั การดำเนินงานของนวัตกรรมและสงิ่ ประดิษฐ์ (Flow Chart)

22

3.5 เครื่องมือทใ่ี ช้ในประเมนิ โครงงาน
3.5.1 ลักษณะเครื่องมือ
เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินโครงงานครั้งนี้ ประกอบด้วยแบบสอบถาม 1 ชุด
มีคำถามเพื่อประเมินสิ่งประดิษฐ์ในครั้งนี้ โดยดูจากระดับความพึงพอใจเป็น 5 ระดับคือ
ระดับความพงึ พอใจมากท่ีสุด มาก ปานกลาง น้อย และน้อยท่ีสุด
3.5.2 วธิ ีสร้างเครอื่ งมอื
การสร้างเครื่องมือใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เกษตรกรในซอยบางยี่สานพัฒนา 5
ตำบลบางแขยง อำเภอเมอื ง จังหวดั ปทมุ ธานี จำนวน 1 คน ได้สร้างข้นึ เอง ตามขน้ั ตอนดงั น้ี
3.5.2.1 ศกึ ษาหลักการทฤษฏีจากตำรา เอกสาร บทความทางวชิ าการและงานวิจัย
3.5.2.2 นำข้อมูลท่ีไดม้ ากำหนดกรอบแนวคิดในการวจิ ัย
3.5.2.3 สร้างเครื่องมือเป็นแบบสอบถามตามมาตราส่วนประมาณค่า (Rating
Scale) 5 ระดับ คือ ระดับความพึงพอใจมากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย ละน้อยที่สุด แล้ว
นำมาพิจารณา ความเหมาะสมของสำนวนภาษา การใช้ถ้อยคำ และนำแบบสอบถามไป
ปรับปรุงแกไ้ ข
3.5.2.4 นำแบบสอบถามที่ปรับปรุงแก้ไขแล้วไปทดลองใช้กับผู้อื่นที่ไม่ใช่กลุ่ม
ตวั อย่าง หลงั จากน้ันจงึ นำมาปรบั ปรุงแกไ้ ขอีกครัง้ ก่อนนำไปทดลองใช้เพ่อื หาคุณภาพรายข้อ
และหาค่า อำนาจจำแนกโดยการหาคา่ สัมพันธ์ระหว่างคะแนนรายข้อกับคะแนนรวม

3.6 การวิเคราะห์ขอ้ มลู
ข้อมูลที่รวบรวมไดจ้ ากแบบสอบถามนำมาทำการวิเคราะห์ โดยข้อมูลเกี่ยวกับสถานภาพของ

ผตู้ อบแบบสอบถาม ใชก้ ารวิเคราะห์ข้อมลู โดยการแจกแจงความถ่หี าคา่ รอ้ ยละ

3.7 สถติ ทิ ่ีใช้ในการวเิ คราะห์ขอ้ มูล

นำขอ้ มลู ทไ่ี ดจ้ ากแบบทดสอบมาคำนวณคา่ สถติ ิ โดยใชค้ ่าสถติ ิจากกรมวชิ าการ

ค่าเฉลยี่ ของความพึงพอใจ

เม่อื ̅ ̅ = ∑



คือค่าเฉลยี่ ของคะแนนความพงึ พอใจที่ได้

∑ คือผลรวมของคะแนนความพงึ พอใจทัง้ หมด

คอื จำนวนผ้ตู อบแบบสอบถามทง้ั หมด

23

ส่วนเบย่ี งเบนมาตรฐาน SD = √ ∑ 2−(∑ )2
( −1)
เม่ือ SD คือ สว่ นเบี่ยงเบนมาตรฐาน

X คือ ความพงึ พอใจของผู้ตอบแบบสอบถาม

คือ ผลรวมของคะแนนความพึงพอใจทงั้ หมด

คอื จำนวนผู้ตอบแบบสอบถามทง้ั หมด

3.8 การออกแบบชนิ้ งาน
3.8.1 การออกแบบโครงสร้าง

4.5

ภาพท่ี 3.2 การออกแบบช้นิ งาน

3.8.2 Data Dictionary

ช่อื ภาษาไทย ชื่อภาษาองั กฤษ ความหมาย

บอรด์ อาดูโน่ Arduino ESP8266 ESP8266 คือโมดูล WiFi จาก จีนที่มีความ

พิเศษตรงท่ีตัวมัน สามารถนำโปรแกรม

ลงไปได้

โมดูลแปลงสญั ญาณ MAX485 module ใช้สำหรับให้ Arduino ส่งข้อมูลแบบ

RS485 module TTL ระยะไกลแบบใช้สาย สามารถลากสายยาว

turn RS - 485 module ไดถ้ งึ 1.2 กโิ ลเมตร

โมดูลรีเลย์ Relay Module เป็นโมดูลที่ใช้ได้ทั้งแรงดันไฟฟ้า DC และ
AC ซึ่ ง โ ห ล ด สู ง สุ ด ( Maximum Load)
คือ AC 250V/10A, DC 30V/10A โดยใช้
สญั ญาณโลจกิ TTL ในการควบคมุ การ TTL

24

ชอื่ ภาษาไทย ช่อื ภาษาองั กฤษ ความหมาย

บอรด์ ขยายขา NodeMcu Base Ver1.0 บอร์ดทีอ่ ำนวยความสะดวก ในการเชื่อมต่อ

NodeMCU V3 กบั อปุ กรณ์ต่างๆ ได้งา่ ยขึน้

เน่ืองจากมี pin header ขยายขาออกมา

ด้านนอกพร้อมกับ pin ช่องต่อไฟ 5v

ไฟ 3.3v ไฟ usb ไฟ power

เซนเซอร์วัดความช้ืน Soil Moisture Sensor เซ็นเซอร์วัดความชื้นในดิน โดยใช้หลักการ

ในดนิ ทำงานในการวัดค่าความต้านทานระหว่าง

ขาอิเล็กโทรด ชุบโลหะกันการสึกหรอ จะมี

วงจรเปรียบเทียบแรงดันโดยใช้ออปแอมป์

LM393 เทียบแรงดัน สามารถให้ output

ทง้ั ในแบบ analog และ digital

ปลก๊ั ไฟฟา้ แรงสูง Female DC connector เป็นอุปกรณ์ขั้วต่อสายไฟหรือปลั๊กที่ทำ

หน้าท่ีเชื่อมต่อแหล่งจ่ายไฟ (Power

supply) เขา้ กับอปุ กรณ์ตา่ งๆ

อะแดปเตอร์ Power Adapter เปน็ แหล่งจา่ ยไฟ 12V 1 แอมป์ สามารถใช้

ไดก้ ับบอรด์ อาดูโน่

เซนเซอร์วัดค่าความ Soil PH Sensor เครื่องวัด pH ของดิน การทดสอบค่า pH

เปน็ กรด-ด่าง ในดนิ ในดิน ด้วยเคร่ืองวัดดินช่วยในการพิจารณา

ว่าพืชใด เหมาะสมทส่ี ุดสำหรับพน้ื ที่นนั้ ๆ

ปม๊ั นำ้ ขนาดเลก็ DC 12V 4.2W 240L/H เป็นมอเตอร์ปั๊มน้ำขนาดเล็ก ทำจาแม่เหลก็

Ultra Quiet ถาวร ระบบวงจรปิดผนึกกันน้ำโดยอีพอก

Waterproof Flow ซีเรซิน ออกแบบให้สามารถใช้บนบกหรือ

ใต้น้ำได้โดยอัตรา การไหล 240 ลิตรต่อ

ช่ัวโมง จะใช้พลังงานจากแรงดันไฟฟ้า

แบตเตอรี่หรือเซลล์แสงอาทิตย์ DC 12

Volt 4.8 Watt สามารถใช้บนบกและใตน้ ำ้

ตารางท่ี 3.2 Data Dictionary

25

3.8.3 การออกแบบส่วนควบคุม

ภาพท่ี 3.3 การออกแบบสว่ นควบคุม

3.8.4 รายละเอยี ดของการออกแบบสว่ นควบคมุ
3.8.4.1 ซอฟต์แวรป์ ระกอบดว้ ยการทำโปรแกรมหลักคือ Arduino ide และ Notify

Line เพอ่ื ควบคุมการทำงานและแจง้ เตือนค่าความเปน็ กรด-ด่าง หรอื คา่ pH ในดิน
3.8.4.2 ส่วนสอง เซนเซอรว์ ดั ความชนื้ สายสม้ เหลือง ดำ ต่อเข้า Esp8266 ขา3V ,

TTL To RS485 อินพุต สดี ำ ตอ่ D5 สมี ่วง ตอ่ D6 สีฟ้า ต่อ D4 สแี ดง ต่อ D3 เอาต์พุต สีดำ
ต่อ GND สีแดง ต่อ 5V ต่อเข้า Esp8266 , เซนเซอร์วัดค่า pH ในดิน ต่อเข้ากับ TTL To
RS485 สีนำ้ ตาล ต่อ A สีเหลือง ตอ่ B สนี ำ้ เงิน ต่อ VCC Relay 5V สีเขยี ว ตอ่ GND สีเหลือง
ต่อ 5V สีส้ม ต่อ D1 ต่อเข้า Esp8266 , เอาต์พุตสีแดง 2 เส้นต่อปั๊มน้ำและปั๊มน้ำต่อเข้าไป
ท่ีอะแดปเตอร์

26

3.8.5 การดำเนินการ
3.8.5.1 เตรยี มอุปกรณ์ท่ีใชป้ ระกอบชน้ิ งาน

ภาพท่ี 3.4 อปุ กรณ์ทใ่ี ช้ประกอบชน้ิ งาน

3.8.5.2 จัดเตรียมอุปกรณ์โดยอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำโครงงานแบบจำลองเครื่อง
รดน้ำตน้ ไมอ้ ัตโนมัตแิ ละวัดคา่ pH ในดนิ โดยแจง้ เตอื นผา่ นไลน์ โดยหลกั ๆ จะมีอุปกรณด์ งั น้ี

3.8.5.2.1 บอรด์ อาดูโน่
3.8.5.2.2 เซนเซอรว์ ดั ความช้ืนในดิน
3.8.5.2.3 เซนเซอร์วดั ค่าความเปน็ กรด-ด่าง ในดนิ
3.8.5.2.4 ป๊มั น้ำ
3.8.5.2.5 โมดลู แปลงสญั ญาณ

27

3.9 แผนผงั การทำงานของนวัตกรรมและสิ่งประดิษฐ์ (Flow Chart)

เริม่ ต้นการทำงาน
วัดคา่ ความชน้ื ในดนิ
ใช่ ไม่ใช่

ป๊มั นำ้ จะทำงาน

วดั ค่า pH ในดิน ปมั๊ น้ำจะไม่ทำงาน
แจง้ เตอื นค่า pH ผา่ นไลน์ ไมว่ ัดคา่ pH ในดนิ
ไม่แจง้ เตอื นค่า pH ผ่านไลน์

สน้ิ สดุ การทำงาน

ภาพที่ 3.5 แผนผงั การทำงานของนวตั กรรมและสิ่งประดิษฐ์ (Flow Chart)

28

3.10 คา่ ใชจ้ า่ ยในการดำเนินงาน คา่ ใช้จา่ ย
(บาท)
ลำดบั รายการ 120
145
1 Board Arduino ESP8266 25
2 อะแดปเตอร์ 12V และ 9V 40
3 MAX485 module RS485 module TTL turn RS - 485 module 70
4 Relay 5V 45
5 บอรด์ ขยายขา Node MCU Base ESP8266 10
6 เซนเซอร์วดั ความชนื้ ในดนิ 10
7 Female DC connector 2.1x5.5mm 80
8 สายยาง 1,860
9 กล่องพลาสติก 190
10 RS485 Soil PH Sensor
11 ป๊มั นำ้ DC 12v 4.2w 240L/H Ultra Quiet 7
12 สายไฟ JST XH2.54mm 184
13 ตู้กระจก 2,786

รวมท้งั หมด

ตารางที่ 3.3 งบประมาณและคา่ ใช้จ่ายในการดำเนนิ งาน

บทที่ 4

ผลการดำเนินงาน

4.1 ผลการดำเนนิ งาน
การพัฒนาสิ่งประดิษฐ์นวัตกรรม แบบจำลองเครื่องรดนำ้ ต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดนิ

โดยแจ้งเตือนผ่านไลน์ เนอื่ งจากไดศ้ กึ ษาเก่ียวกับงานวจิ ยั ที่เกยี่ วขอ้ งกบั เครื่องรดน้ำอัตโนมัติ เพื่อช่วย
แบ่งเบาภาระของเกษตรกร ทำให้ไม่ต้องกังวลเรื่องการรดน้ำของพืชและเนื่องจากปัจจุบันได้มีเครื่อง
รดน้ำต้นไม้อัตโนมัติมากมาย เราจึงได้เพิ่มอุปกรณ์ในการวัดค่า pH ในดินโดยจะแจ้งเตือนผ่านไลน์
ทำให้เกดิ ประโยชนแ์ ก่เกษตรกรที่ง่ายต่อการตรวจเช็คและใช้งานมากยง่ิ ขึ้น

4.1.1 อุปกรณ์ที่ใช้ในการพัฒนาชิ้นงาน

ภาพที่ 4.1 อปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการพัฒนาชน้ิ งาน

30

4.2 การทดสอบและแกไ้ ขระบบ
4.2.1 วิธีการทดสอบระบบ
4.2.1.1 ทดสอบการปลอ่ ยนำ้
4.2.2 ผลการทดสอบระบบ
4.2.2.1 น้ำปล่อยอตั โนมัติและวดั ค่า pH ในดินแจง้ เตอื นผ่านไลน์
4.2.3 ความผิดพลาดท่ีเกิดขนึ้ กบั ระบบและแก้ไข
4.2.3.1 เกดิ ขอ้ ผิดพลาด น้ำไม่ไหล
4.2.3.2 แก้ไขตรวจสอบและเขียนโปรแกรมใหม่
4.2.4 ระยะเวลาในการทดสอบการทำงาน
4.2.4.1 1-3 วัน
4.2.5 จำนวนรอบ/ครง้ั ในการทดสอบระบบ
4.2.5.1 6-7 ครั้ง
4.2.6 รายงานผลการทดสอบระบบ

ลำดับ บันทกึ การทดสอบระบบ ข้อปรับปรุง ผลการทดสอบ

1 ทดสอบเซนเซอร์วดั ความชืน้ ในดิน การวัดค่าความชนื้ ใน วดั ค่าความช้นื ในดนิ
วันที่ 22 ก.ค. 2565 ดิน ได้ตามความต้องการ

2 การทดสอบเซนเซอร์วัดค่า pH ในดนิ การวัดคา่ pH ในดนิ วัดวัดคา่ pH ในดิน
วนั ที่ 24 ก.ค. 2565 ได้ตามความต้องการ

ทดสอบแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้ ได้ขนาดกระทดั รัด
ตามความตอ้ งการ
3 อตั โนมตั โิ ดยแจ้งเตอื นผา่ นไลน์ ขนาดของแบบจำลอง

วนั ท่ี 25 ก.ค. 2565

ตารางที่ 4.1 ตารางรายงานผลการทดสอบ
ระบบ

31

4.2.7 การทดสอบระบบ

ภาพที่ 4.2 การทดสอบระบบ

ภาพที่ 4.3 การทดสอบระบบ

32

4.3 การใช้งานจริง
4.3.1 นำไปใช้กับหนว่ ยงานทเี่ กย่ี วข้อง
4.3.1.1 เกษตรกรในซอย บางยส่ี านพฒั นา 5 ตำบลบางแขยง อำเภอเมือง
จงั หวดั ปทุมธานี
4.3.2 ระยะเวลาในการนำไปใช้งาน
4.3.2.1 วนั ท่ี 15 สิงหาคม 2565 – 17 สงิ หาคม 2565
4.3.3 จำนวนรอบ/ครัง้ ในการนำไปใช้งาน
4.3.3.1 จำนวน 3 ครง้ั
4.3.4 ขอ้ บกพร่องท่เี กดิ ขึน้ และวิธีการในการแกไ้ ขในการนำไปใชง้ าน
4.3.4.1 เสียบสายอุปกรณ์ผิด
4.3.4.2 สายอุปกรณเ์ ยอะมากเกินไป ทำให้เกินความวนุ่ วายในการใช้งานจรงิ ๆ
4.3.5 รายงานการบันทึกข้อมูลในการนำไปใชง้ าน

ลำดบั บันทกึ การทดสอบระบบ ข้อปรบั ปรุง
1 การนำไปใช้งานดา้ นนวตั กรรมและส่ิงประดิษฐ์ ความแข็งแรง ทนทาน
2 การนำไปใช้งานด้านเซนเซอร์วดั ความชืน้
3 การนำไปใชง้ านด้านเซนเซอรว์ ดั ค่า pH ในดิน -
-

4.3.6 การนำไปใชง้ าน

ภาพที่ 4.4 การนำไปใช้งาน

33

ภาพที่ 4.5 การนำไปใชง้ าน
4.4 สญั ลกั ษณแ์ ละอกั ษรย่อทใ่ี ช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล

ในการจัดทำโครงการแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้ง
เตือนผ่านไลน์ ซึ่งคณะผู้จัดทำโครงการได้รวบรวมข้อมูล มาวิเคราะห์โดยหลักการทางสถิติและได้
นำเสนอผลโครงการตามหวั ขอ้ ดงั น้ี

4.4.1 วิเคราะห์ความคิดเห็นของเกษตรกรในซอย บางยี่สานพัฒนา 5 ตำบลบางแขยง
อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานีที่มีต่อระบบงาน เพื่อให้การิเคราะห์ข้อมูลและการแปลผลในโครงงาน
และเพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกนั คณะผู้จัดทำจงึ ใช้สญั ลักษณใ์ นการวิเคราะห์ขอ้ มลู ดังน้ี

แทน จำนวนตวั อย่าง
̅ แทน คา่ เฉลย่ี
S.D. แทน ค่าเบีย่ งเบนมาตรฐาน
2 แทน คา่ ความแปรปรวน
4.5 แบบการประเมนิ ผลโครงงาน
การวิเคราะห์ความคิดเห็นของเกษตรกรในซอย บางย่ีสานพัฒนา 5 ตำบลบางแขยง
อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี ที่มีต่อระบบงานโครงงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและ
วัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือนผ่านไลน์ สำหรับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 1 คน โดยมีเกณฑ์ในการ
ประเมินผลดังน้ี

34

เกณฑใ์ นการให้คะแนน เกณฑ์การประเมนิ

มากที่สุด = 5 มากทส่ี ดุ = 4.21 – 5.00

มาก = 4 มาก = 3.41 – 4.20

ปานกลาง = 3 ปานกลาง = 2.61 – 3.40

น้อย = 2 นอ้ ย = 1.81 – 2.60

นอ้ ยท่ีสดุ = 1 น้อยท่สี ุด = 1.00 – 1.80

4.5.1 ตารางวิเคราะห์ความคิดเห็นของของเกษตรกรในซอย บางย่ีสานพัฒนา 5
ตำบลบางแขยง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี ที่มีต่อระบบงานโครงงานแบบจำลองเครื่องรดนำ้ ต้นไม้
อัตโนมัตแิ ละวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตอื นผ่านไลน์

ขอ้ ท่ี คำถาม ̅ ̅ N=1
แปลผล
1 ทำจากวสั ดุท่มี คี วามม่นั คง 3.67 มาก
ปานกลาง
2 ใช้โครงการทำจากวสั ดทุ ีม่ คี งทนและแขง็ แรง 3.33 มาก
มาก
3 เคลือ่ นยา้ ย และติดต้ังได้สะดวก 4 มาก
ปานกลาง
4 ออกแบบระบบการทำงานไดอ้ ยา่ งถูกต้อง 3.67 มาก
ปานกลาง
5 สามารถทำงานไดต้ รงกับลกั ษณะงาน 3.67 ปานกลาง
มาก
6 สามารถทำงานไดจ้ ริง มีประสทิ ธิภาพ 3.33 มาก

7 ความปลอดภัยในการใชง้ าน 3.67

8 ง่ายตอ่ การบำรุงรักษา 3.33

9 รอบรับการพัฒนา Thailand 4.0 3.37

10 ความพงึ พอใจโดยรวมของผปู้ ระเมนิ 3.67

เฉลย่ี รวม 3.6

ตารางที่ 4.3 แสดงผลสรปุ การประเมนิ ทมี่ ีต่อระบบงาน

จากการวิเคราะห์ความคิดเห็นของเกษตรที่มีต่อการพัฒนาแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้
อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือนผ่านไลน์ จำนวน 1 คน ปรากฏว่าความคิดเห็นของ
ผู้ประเมินอยู่ในระดับมาก โดยมีค่าความคิดเห็นเฉลี่ยเท่ากับ 3.6 จากคะแนนเต็ม 5 ซึ่งแปล
ความหมายว่าได้อย่ใู นระดบั มาก

บทที่ 5

สรุปผลและข้อเสนอแนะ

5.1 สรุปผล
จากการดำเนินการในการพัฒนาเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ เพื่อแบ่งเบาภาระหน้าที่ของ

เกษตรกรในการรดน้ำให้แก่พืช มีการใช้เซนเซอร์วัดความชื้นและเซนเซอร์วัดค่า pH ในดิน โดยนำ
Line Notify มาประยุกต์ใช้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทราบค่า pH ในดินเวลาเครื่องทำการรดน้ำ
บรรลวุ ตั ถุประสงคท์ ่ไี ดก้ ำหนดไวแ้ ละสามารถไดป้ ระโยชน์ ดงั ตัวอยา่ งต่อไปน้ี

จากการดำเนินงานในการจัดทำแบบจำลองเครื่องรดน้ำอัตโนมัติและวัดค่า pH ในดิน
โดยแจ้งเตอื นผา่ นไลนส์ ามารถไดป้ ระโยชนด์ ังนี้

5.1.1 ได้ศึกษาและพัฒนาแบบจำลองเครื่องรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดย
แจ้งเตือนผ่านไลน์ เพื่อช่วยในการแบ่งเบาภาระและประหยัดเวลาของเจ้าหน้าที่ในการดูแลรดน้ำ
ต้นไม้ในพน้ื ท่เี พาะปลกู ยิง่ ข้ึน

5.1.2 ได้นำเอาการวัดค่าความเป็นกรด-ด่างหรือค่า pH ในดินมาปรับสมดุลความเหมาะสม
ให้เข้ากบั พชื ย่ิงข้ึน

5.1.3 ได้นำเอาเทคโนโลยีด้านอิเล็กทรอนิกส์เข้ามามีบทบาทในการชีวิตประจำวันให้มากข้ึน
เพื่อเพมิ่ ความสะดวกสบายในการบริหารจดั การสงิ่ แวดลอ้ บรเิ วณทเี่ พาะปลกู

5.1.4 ได้ประเมินผลการใช้งานของผู้ใช้งานอุปกรณ์วัดค่าความเป็นกรด-ด่าง ในดินด้วย
วธิ กี ารนำอปุ กรณว์ ัดคา่ ความเป็นกรด-ด่าง ในดนิ ไปวดั ค่าตัวอย่างในแบบจำลองโดยแจง้ เตือนผา่ นไลน์

ผลการสำรวจความคิดเห็นของผู้ประเมินแบบจำลองเครื่องรดน้ำอัตโนมัติและวัดค่า pH ใน
ดินโดยแจ้งเตือนผ่านไลน์ ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า ในภาพรวมของผู้ตอบแบบสอบถามกลุ่ม
ตวั อยา่ งมีความคิดเหน็ ตอ่ แบบจำลองเครือ่ งรดน้ำอตั โนมัติและวดั คา่ pH ในดนิ โดยแจง้ เตอื นผ่านไลน์
ค่าระดับคะแนนเฉลี่ยของความคิดเห็นในภาพรวมอยู่ในระดับ 3.6 จากคะแนนเต็ม 5 ซึ่งแปล
ความหมายไดว้ า่ อย่ใู นระดับมาก

5.2 ขอ้ เสนอแนะ
จากการดำเนินโครงงานแบบจำลองเครื่องรดน้ำอัตโนมัติและวัดค่า pH ในดินโดยแจ้งเตือน

ผ่านไลน์ ได้บรรลุตามวัตถุประสงค์และขอบเขตที่ตั้งไว้ ในกรณีที่ผู้สนใจต้องการที่จะนำโครงงานน้ี
ไปศึกษาตอ่ คณะผู้จดั ทำมีข้อเสนอแนะดงั ตอ่ ไปนี้

5.2.1 ด้านการใช้งาน
5.2.1.1 ควรทำสง่ิ ประดิษฐ์ให้แข็งแรง ทนทาน

36

5.2.1.2 ควรพัฒนาด้านการใชง้ านของสิง่ ประดิษฐใ์ ห้มีประสทิ ธภิ าพมากยิ่งข้นึ
5.2.1.3 ควรใหง้ า่ ยต่อการใช้งานมากยิง่ ขน้ึ
5.2.2 ด้านการพฒั นา
5.2.2.1 ควรพัฒนาด้านการใชง้ านของเซนเซอร์ให้เสถียรมากยิง่ ขึ้น
5.2.2.2 ควรพฒั นาด้านระบบแอปพลิเคชันให้เข้าถงึ งา่ ยมากยิ่งขึน้

37

บรรณานกุ รม

Dr.Weerakaset Suanpaga.(2558).[ออนไลน์].แบบจำลอง.[สบื ค้นวันท่ี 18 มถิ นุ ายน 2565].
จาก https://pirun.ku.ac.th/

สถาบนั รัชต์ภาคย์. (2551).[ออนไลน์].เคร่อื งรดน้ำอัตโนมตั ิ.[สืบคน้ วนั ท่ี 18 มิถุนายน 2565].
จาก http://is.rajapark.ac.th/

ซพี ีไอ อะโกลเทค. (2561). ).[ออนไลน์].ค่า pH.[สบื คน้ วนั ที่ 18 มถิ ุนายน 2565].
จาก http://www.cpiagrotech.com/

รา้ น IOXhop. (2558).บอร์ดอาดโู น่. [สืบคน้ วันที่ 19 มถิ นุ ายน 2565]
จาก https://www.ioxhop.com/

The Invention. (2564).[ออนไลน์].Arduino IDE.[สืบคน้ วันที่ 21 มิถนุ ายน 2565].
จาก https://www.ai-corporation.net/

Digital Area. (2562).[ออนไลน์].Line Notify.[สืบคน้ วนั ท่ี 21 มถิ ุนายน 2565].
จาก https://digitalarea.co/

element14. (2563).[ออนไลน์].เซนเซอรว์ ัดความชน้ื .[สบื คน้ วันท่ี 21 มถิ ุนายน 2565].
จาก https://th.element14.com/sensor-humidity-sensor-technology

Neonics. (2563).[ออนไลน์].คา่ pH.[สืบคน้ วันท่ี 21 มถิ นุ ายน 2565].
จาก https://www.neonics.co.th/ph/

ฉายาลกั ษณ์ จติ พูลผล. (2562).[ออนไลน์].Soil Moisture Sensor.
[สบื คน้ วนั ท่ี 21 มถิ นุ ายน 2565].จาก https://elecschool.navy.mi.th/

By wisdomgoody. (2559).[ออนไลน์].NodeMCU.[สืบค้นวนั ที่ 22 มถิ นุ ายน 2565].
จาก http://www.ayarafun.com/

พิชรัตน์ คะเนสม. (2564).[ออนไลน์].ระบบควบคุมการรดน้ำและตรวจสอบความชนื้ ในดิน.
[สืบคน้ วันท่ี 22 มิถนุ ายน 2565].จาก http://sci.chandra.ac.th/

ธนาพัฒน์ เท่ยี งภกั ด. (2559). [ออนไลน์].ระบบรดนำ้ อตั โนมตั ผิ ่านเครอื ข่ายเซน็ เซอร์ไร้สาย.
[สืบค้นวนั ท่ี 22 มถิ นุ ายน 2565].จาก https://ph02.tci-thaijo.org/

สายธาร มว่ งโพธ์เิ งิน. (2564). [ออนไลน์].หุ่นยนตร์ ดน้ำอตั โนมตั .ิ [สืบคน้ วนั ท่ี 22 มิถนุ ายน 2565].
จาก https://www.technologychaoban.com/

กนกนชุ หกึ ขนุ ทด. (2563). [ออนไลน์].ค่า pH ในดิน.[สบื คน้ วันท่ี 22 มถิ นุ ายน 2565].
จาก https://www.princess-it-foundation.org/

38

ประวตั คิ ณะผู้จัดทำ

ชอื่ – สกลุ นางสาวภัทนวิ า ถิรญาณ
วัน เดอื น ปเี กดิ 18 ธนั วาคม 2545
สถานทเ่ี กดิ โรงพยาบาลชลประทาน
สถานที่อยู่ปัจจบุ ัน 126/923 หมู่ 5 ต.ปากเกรด็ อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี 11120
ประวตั กิ ารศกึ ษา ปกี ารศึกษา 2560 สำเร็จการศึกษาระดบั มธั ยมศึกษาปที ่ี 3
โรงเรยี นสวนกุหลาบวทิ ยาลยั นนทบรุ ี
ปกี ารศกึ ษา 2565 กำลังศึกษาอยูช่ ั้นประกาศนยี บัตรวิชาชีพชั้นสงู (ปวส.)
วทิ ยาลัยเทคโนโลยีสยามบรหิ ารธรุ กิจ นนทบรุ ี (SBAC)

ชอื่ – สกุล นางสาวศศนิ า สุวรรณบุตร
วนั เดอื น ปเี กดิ 7 พฤษภาคม 2546
สถานทเี่ กดิ โรงพยาบาลชลประทาน
สถานทอ่ี ยปู่ ัจจุบัน 51/97 หมู่ 3 ต.บางขะแยง อ.เมอื ง จ.ปทมุ ธานี 12000
ประวัตกิ ารศึกษา ปกี ารศึกษา 2560 สำเรจ็ การศกึ ษาระดับมธั ยมศึกษาปีท่ี 3
โรงเรยี นอนุบาลวัดบางนางบุญ
ปกี ารศกึ ษา 2565 กำลงั ศึกษาอยชู่ ั้นประกาศนียบัตรวชิ าชีพชั้นสงู (ปวส.)
วิทยาลัยเทคโนโลยีสยามบรหิ ารธุรกจิ นนทบุรี (SBAC)