อุโบสถศีล หลวงพ่อชา

อุโบสถศลี
หลวงพอ่ ชา สภุ ทั โท
พากนั ตงั้ ใจฟัง ใหโ้ อกาสแกผ่ แู้ สดงธรรมและใหโ้ อกาสแก่
จติ ใจของเจา้ ของเพ่ือบรรลถุ ึงธรรมะ วนั นีเ้ ป็นวนั ปัณรสี คือเป็น
วนั ท่ี ๑๕ ค่าํ แห่งปักษ์ เป็นวนั ท่ีชาวพทุ ธเราทงั้ หลายมาชมุ นมุ ใน
ศาลาโรงธรรมท่ีน่ี และพรอ้ มวนั นี้ อาตมามีโอกาสจะมาเย่ียม
เยียนพวกชาวศิษยานศุ ษิ ยท์ งั้ หลาย มีพระชาคโรเป็นประธานใน
สาํ นกั นี้ ไดม้ าพกั อยนู่ ีป้ ระมาณสองคนื กลางคนื มาก็เลยอบรม
พระ ภกิ ษุสามเณรพอสมควรตามกาํ ลงั
วนั นีโ้ ยมทกุ คนแลว้ แตค่ นจะตงั้ ใจทาํ อโุ บสถศลี ธรรมดา

ทกุ ๆวนั เรารกั ษาศลี ๘ ประการ เป็นวนั อโุ บสถศลี วนั หนง่ึ คนื
หนง่ึ อนั นนั้ เป็นประเพณีท่ีเราทาํ มา เป็นระเบยี บกฏอนั หนง่ึ ท่ี
ตงั้ ขนึ้ เฉพาะผทู้ ่ีรกั ษาอโุ บสถศลี ดงั นนั้ วนั นีอ้ าตมาจะพลกิ
ความรูแ้ ละความเหน็ ในวนั อโุ บสถศลี นี้ วนั อโุ บสถวนั นีโ้ ดย
ธรรมดาแลว้ ก็พระประกาศศลี โยมทงั้ หลายก็วา่ ไปตาม เรยี กวา่
สมาทานวริ ตั ิ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

การท่ีเราจะรกั ษาศีลนนั้ มี ๓ ประการ หนง่ึ เราจะขอ
สมาทานกบั พระภิกษุ สมาทานวริ ัตอิ นั หนง่ึ สัมปัตตวริ ัติ
อนั หน่งึ เรางดเวน้ ดว้ ยตนเอง เรารูว้ า่ ปาณา อทนิ นา กาเม มสุ า
สรุ า ตลอดไปถึงอโุ บสถศีล เรารูแ้ ลว้ เรากล็ ะเอง ไมต่ อ้ งไป
สมาทานกบั ใคร อนั นีก้ ็เป็นศลี ประการหนง่ึ ประการท่ีสามเป็น
สมุทเฉทวริ ัติ เป็นศลี ของพระอรยิ เจา้ เป็นศีลท่ีวา่ กาํ หนด
ละเลย ตงั้ ไวใ้ นใจเดด็ ขาดวา่ อะไรเราก็จะเลกิ มนั อนั นีล้ ะไปเลย
เด็ดขาดไมต่ อ้ งสมาทานกบั ใคร อนั นีเ้ ป็นศลี พระอรยิ เจา้ สมทุ
เฉท ตดั ขาดไป ผนู้ ีม้ ีสตคิ มุ้ ครองจิตแลว้ เสมออยวู่ า่ ดอู ย่ดู ว้ ย
ตนเองตลอดกาล ตลอดเวลา ศลี มีทางท่ีเกิดขนึ้ ไดอ้ ย่างนี้
สมั ปัตตวริ ตั ิ สมาทานวริ ตั ิ สมทุ เฉทวิรตั ิ สมาทานวิรตั กิ ็คือวา่
ตามพระไป สมั ปัตตวริ ตั ิ งดเวน้ ดว้ ยตนเอง ไม่ตอ้ งสมาทานกบั
ใคร คือเรารูแ้ ลว้ วา่ ไอส้ ตั วท์ ่ไี มค่ วรฆา่ เราก็ไม่ฆา่ ไม่เบยี ดเบยี น
ไมต่ อ้ งไปถามใคร รูแ้ ลว้ ไมต่ อ้ งทาํ สมทุ เฉทวิรตั ิ ขนึ้ ช่ือวา่
บาปนะ่ ฉนั เลกิ เลย ตลอดชวี ติ ไปเลย ขนึ้ ช่ือวา่ มนั เป็นบาปเป็น

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

กรรมทางกาย ทางวาจาหละฉนั ก็เลกิ แตว่ นั นี้ เรยี บรอ้ ย น่ี
เรยี กวา่ สมทุ เฉทวริ ตั ิ ตดั ขาดไปเลย

ทีนีท้ งั้ สามประการนเี้ ป็นพืน้ ฐานของพระนิพพานทงั้ นนั้
สมาทานวริ ตั กิ ็เป็นพืน้ ฐานของพระนพิ พานได้ สมั ปัตตวริ ตั กิ ็เป็น
พืน้ ฐานของพระนิพพานได้ สมทุ เฉทวริ ตั กิ ็ไปได้ อนั นีอ้ บุ าสก
อบุ าสิกาเราทงั้ หลายบางทีก็ขอ้ งใจ ศีลน่ีจะคิดวา่ จะไปเรยี นกบั
พระอย่ทู กุ เวลา ใครอยากจะไดศ้ ีล ตอ้ งไปอาราธนา มะยงั ภนั
เต ตสิ ะระเณนะ สหะปัญจะ สลี านิ ยาจามะ คดิ วา่ อยา่ งนีจ้ งึ จะ
ไดศ้ ีล จงึ จะเป็นศลี นอกจากนีไ้ ปเราก็ไม่มพี ระ ไม่รูว้ า่ จะไปรบั
ศีลท่ีไหน บางทีก็จนตายเลย จนเพราะความโงข่ องเราเอง เรารู้
วา่ กนิ สรุ ามนั บาป เราก็เลกิ เอาเทา่ นนั้ เองแหละ ไมต่ อ้ งไปถาม
ใครแลว้ เรารูแ้ ลว้ มนั ก็ไมเ่ มาเหมือนกนั มนั ก็ไมเ่ มา มนั ก็ผิดอนั
ศีลบรสิ ทุ ธิ์อยแู่ ลว้ ศีลเดมิ เป็นอยา่ งนี้ จะไปสมาทานกบั คนอ่นื
นนั้ ก็เรยี กวา่ เรายงั ไมร่ ูจ้ กั ศลี ทา่ นกบ็ อกไป ทา่ นก็วา่ ไปกอ่ น
บอกไป เรยี กวา่ ประกาศศีล ขนาดนนั้ ก็ยงั ไมร่ ูห้ ละ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

ศีลน่ีถา้ พดู รวมแลว้ มนั เป็นพืน้ ฐานของธรรมะ ถา้ ไมม่ ีศีล
เน่ีย ธรรมะเกดิ ขนึ้ ไมไ่ ด้ เหมือนกบั พอ่ แมไ่ มม่ ีลกู เกิดขนึ้ ท่ีไหน
ไมไ่ ด้ ลกู เกิดไม่ได้ ฉะนนั้ ศีลเน่ียจงึ เป็นพอ่ แม่ของธรรมะ ธรรมะ
เกิดขนึ้ ไดเ้ พราะคนมีศีล คนรกั ษาศีล คนบรสิ ทุ ธิ์ผ่องใสสะอาด
ฉะนนั้ บรรดาท่ีคนเราทงั้ หลายนนั้ จงึ พากนั สมาทานศลี ไอค้ วาม
เป็นจรงิ น่นั สมาทานศลี น่นั เม่ือไรก็ได้ เม่ือไรก็ได้ อาตมายงั ถกู
ลกู ศษิ ยช์ าวยโุ รปถามอยวู่ า่ เอะ๊ ไอค้ นไทยเน่ีย พระไทยเน่ีย
ปฏิบตั ิพทุ ธศาสนาเน่ีย ทาํ ไมทาํ ไม่เหมือนกนั เขา้ พรรษาแลว้ ก็
ปฏบิ ตั ิอย่างหน่งึ กม็ ี ออกพรรษาแลว้ ก็ปฏบิ ตั ิอยา่ งหนง่ึ ก็มี ทาํ ไม
ถึงทาํ อยา่ งนนั้ ออกพรรษากบั เขา้ พรรษาทาํ ไปเรอ่ื ยๆไม่ไดเ้ หรอ
บางคนคนไทยเขา้ พรรษากอ็ ด ไมต่ อ้ งกินเหลา้ น่นั ออกพรรษา
ไมท่ นั ไร โอย้ หาขวดเหลา้ มาเรยี งกนั ไป กนิ จนหวั รานา้ํ เลย
ทาํ ไมคนไทยถงึ ทาํ อยา่ งนนั้

อาตมาเลยตอบวา่ เคา้ เป็นบา้ พวกนนั้ เคา้ เป็นบา้ พวกผบี า้
แตก่ ็ดี มนั ไม่บา้ ตลอดกาล มนั บา้ ช่วั คราว ในพรรษามามนั หาย
บา้ ยงั ดีอยู่ ออกพรรษาหละเป็นบา้ ดกี วา่ คนเป็นบา้ ตลอด

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

เขา้ พรรษาก็เป็นบา้ ออกพรรษาก็เป็นบา้ ดีกวา่ คนฝงู นนั้ อยู่
ครง่ึ นงึ ไมร่ ูจ้ ะตอบยงั ไงเคา้ เคา้ วา่ ออกพรรษาทาํ ไม่ได…้ ได้
ทาํ ไมไม่ทาํ ออกพรรษาแลว้ ทาํ ไมทาํ งนั้ คอื เวน้ ขอ้ วตั รปฏิบตั ิ
เพ่ือคนท่ีมีโอกาสนอ้ ย โอกาสนอ้ ย ศรทั ธานอ้ ย กาํ ลงั ไมพ่ อ
ดีกวา่ จะไมท่ าํ เช่นวา่ (ขโมย)ของกนั น่ีมนั บาป ในพรรษามาก็
หยดุ ซะ อยา่ มขี โมยเลย ก็ยงั ดีกวา่ ดกี วา่ มีขโมยทงั้ พรรษา ออก
พรรษา มีขโมยอยตู่ ลอดกาล น่นั รา้ ยกวา่ ใหเ้ คา้ หยดุ การขโมย
ซะในพรรษาน่นั กย็ งั ดีอย่คู รง่ึ นงึ คนละ ๕๐% เรยี กวา่ บรรเทา
เทา่ นนั้ น่ะ

ในทางท่ีดีแลว้ การสรา้ งความดแี ลว้ ไมว่ า่ ออกพรรษาแลว้
ไม่วา่ จะเขา้ พรรษาแลว้ เรากจ็ ะพยายามสรา้ งความดีอยอู่ ย่าง
นนั้ เหมือนกบั เรากินขา้ วนะ่ ในพรรษามากห็ ยดุ ซะ ไม่ตอ้ งกิน
มนั เอางนั้ ดิ ออกพรรษามาถงึ กินอยา่ งนนั้ เหรอ มนั ก็ดีแบบนงึ
เปลอื งขา้ วครง่ึ นงึ ถา้ เราทาํ ไดอ้ ยา่ งนนั้ การสรา้ งความดกี ็ตอ้ ง
เป็นอยา่ งนนั้ น่ีก็เลยบญั ญตั ิท่ีเรยี กวา่ ไอค้ นท่ีวา่ ไมไ่ ดม้ าก ใหไ้ ด้
ซกั ครง่ึ นงึ อยา่ งนี้ คนมนั ก็ง่ายๆ เอาทางงา่ ยมนั ซะ ก็ดไี ปอย่าง

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

หนง่ึ ก็เหมือนเราภาวนาแหละ ภาวนาทาํ ไงรูม้ ยั้ น่งั ภาวนา
ไดม้ ยั้ …ได้ ยนื ภาวนาไดม้ ยั้ …ได้ นอนภาวนาไดม้ ยั้ …ได้ คน
รอ้ ยนงึ มนั ก็นอนภาวนากนั หมด ลกั ษณะการนอนภาวนามนั
สบายน่ี ยืนจะมีก่ีคน มนั ลาํ บากน่ี ยงั ไงก็เป็นสมาธินอนกนั
สบายกวา่ คนเรามนั ถงึ เกียจตนอยา่ งนนั้

อนั นหี้ ละวนั พระ ศลี น่ีมนั จะเป็นพืน้ ฐาน ถา้ หากออกพรรษา
ก็ดี เขา้ พรรษาก็ดี ถา้ คนเราขาดศลี อยเู่ ม่ือไหรน่ นั้ ก็เป็นคนไม่
พอคน เป็นคนครง่ึ หนง่ึ หรอื ไมถ่ ึงครง่ึ เพราะวา่ ศลี น่ะเป็น
คณุ สมบตั ขิ องมนษุ ย์ ถา้ หากวา่ คนเราปราศจากศีลแมว้ นั หนง่ึ
ก็เป็นคนไม่สมบรู ณว์ นั หนง่ึ ปราศจากศลี ปีหนง่ึ ก็เป็นคนไม่
สมบรู ณป์ ีหนง่ึ ถา้ เป็นคนมีศลี บรสิ ทุ ธิ์ดแี ลว้ เป็นคนสมบรู ณ์ พอ
คน มนั พอคน ถา้ คนไมพ่ อคน มนั ก็คนก่ึงๆกลางๆ คนครง่ึ ๆ
กลางๆ ก็คอื คนไมเ่ ตม็ พนื้ ของคนน่นั แหละ ไมเ่ ตม็ คน เพราะวา่
ศีลน่ีเป็นคณุ สมบตั ขิ องมนษุ ย์ อยา่ งนอ้ ยกเ็ รยี กวา่ ถา้ โยม
แมบ่ า้ น พอ่ บา้ นมีศลี กนั ก็เป็นคนสมบรู ณ์ ไมต่ อ้ งทะเลาะกนั
ถา้ ศีลไมค่ อ่ ยมี เอาเหอะ ไม่วนั ใดวนั หนง่ึ ตอ้ งทะเลากนั หรอื

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ จนไดห้ ละ เกิดเหตขุ นึ้ มาเม่ือไหรน่ ่นั น่ะ ขาด
ศีลแลว้ คือคนไม่สมบรู ณ์ พดู ไม่รูเ้ รอ่ื งกนั เลย ผหู้ ญิงกพ็ ดู ไมร่ ู้
เรอ่ื ง ผชู้ ายกพ็ ดู ไม่รูเ้ ร่อื ง ผหู้ ญิงทะเลาะเบาะแวง้ กนั ไป น่นั คือ
คนขาดจากศลี

ดงั นนั้ ศลี น่ีจงึ เรยี กวา่ เป็นคณุ สมบตั ขิ องคน ถา้ คนไมม่ ีศลี
เท่าไหรเ่ ป็นตน้ ก็เรยี กวา่ เป็นคนพรอ่ งจากคน ไม่สมบรู ณ์ ดงั นนั้
ศีลจงึ จดั เป็นพอ่ เป็นแม่ของธรรมะ ธรรมะท่ีจะเกิดขนึ้ มาได้ ก็
เพราะศีลเป็นพอ่ เป็นแม่ ธรรมะเศรา้ หมอง ศลี ก็เศรา้ หมอง ศลี
เศรา้ หมอง ธรรมะก็เศรา้ หมอง มนั เป็นซะอย่างนี้ ฉะนนั้ จงึ พดู
อย่สู ม่าํ เสมอวา่ ใหโ้ ยมพากนั รกั ษาศลี ไอต้ ามความเป็นจรงิ น่ี
ศีลน่ีใหม้ ีอยตู่ ลอดเวลาน่นั หละดมี ากท่ีสดุ หละ ใหม้ ีสตอิ ยู่
คมุ้ ครองตวั อยู่ รกั ษาตวั อยู่ สงั วรอยู่ สาํ รวมอยอู่ ยา่ งนี้

บางคนเขา้ ใจวา่ ถา้ ไมไ่ ดส้ มาทานกบั พระแลว้ แลว้ ก็คงจะ
ไมไ่ ดศ้ ีลละมงั้ ตอ้ งหาพระจนไดห้ ละ ตอ้ งไปกราบลง หาพระ ไป
เรยี นกบั พระ ใหพ้ ระบอก ใหเ้ ขา้ ใจกนั ใหม่ วนั นีอ้ าตมาไม่ตอ้ ง
บอกหรอก เทศนบ์ อกเอา สมาทานวิรตั ิวนั นีใ้ หช้ าคโรขนึ้ มา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ธรรมาสน์ ก็วา่ นโมตสั สะใหด้ ว้ ย โยมก็วา่ ไปตามหมดทกุ คนเลย
เรยี กวา่ สมาทานวริ ตั ิ อนั นนั้ ก็เป็นศลี อนั หน่งึ แตว่ า่ ทาํ ไปเร่อื ยๆ
โยมก็คงไมเ่ ขา้ ใจ อกี วนั หน่งึ ชาคโรจะขนึ้ ธรรมาสนเ์ ฉย…ไม่
ตอ้ งใหศ้ ีลโยม โยมก็วา่ ชาคโรเป็นอะไรนอ้ วนั นีน้ อ้ โกรธให้
โยมมงั้ น่ี ทาํ ไมไม่ใหศ้ ีลโยมซะแลว้ เป็นอะไรนอ้ ไม่รูน้ ะ แนะ่ เรา
คิดวา่ ถา้ ชาคโรไม่บอกศีล เราก็ใจไมส่ บาย นกึ วา่ ท่านชาคโรเป็น
อะไรก็ไม่รู้ หรอื วา่ เป็นโรคประสาทก็ไม่รูน้ ่ี ไม่คอ่ ยพดู กบั โยมเลย
น่ีคิดท่วั ๆไป ถา้ หากวา่ วนั ใดท่ีทา่ นขนึ้ มาน่งั เฉย เทศนม์ าก็แลว้
ไป วนั นีเ้ ราตงั้ ใจมาแตบ่ า้ น รูจ้ กั แลว้ ศลี เราจะตอ้ งรกั ษา วนั หน่งึ
คืนหน่งึ ก็ได้ หรอื หลายๆวนั หลายๆคนื ก็ได้ สมั ปัตตวริ ตั ิ อยา่ ไป
ตดิ พวกเราทงั้ หลายอยา่ ไปตดิ แบบ อย่าไปตดิ ตาํ รา อยา่ ไป
หมายถงึ ครูบาอาจารยท์ งั้ หลาย ใหพ้ ดู ถงึ สงิ่ ท่วี า่ มนั เป็นธรรม

เหมือนกนั กบั ท่ีวา่ เราเป็นนกั เรยี น เราไปเรยี นหนงั สอื ใน
โรงเรยี น ถา้ เรายงั รูไ้ ม่ได้ เราก็ไปเรยี นหนงั สอื ในโรงเรยี น อา่ นใน
โรงเรยี น เขียนในโรงเรยี น สอนในโรงเรยี น จนกวา่ เราสอบป.๔
อา่ นไดแ้ ลว้ เขยี นได้ ทกุ อยา่ งแลว้ เราก็ออกจากโรงเรยี นมา เม่ือ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

เพ่ือนเขียนจดหมายมาหาเราท่ีบา้ น เราก็อา่ นท่ีบา้ นเลย ไม่ตอ้ ง
ถือมาอา่ นในโรงเรยี นหรอก เขาสง่ ใหเ้ รา อย่ถู นนหนทางเราก็
อา่ น ถา้ เรารูไ้ ดห้ นงั สอื เรากอ็ า่ นตรงไหนกร็ ูว้ า่ เคา้ วา่ อะไร เคา้
ทาํ อะไร ไม่ตอ้ งถือจดหมายว่งิ มาอา่ นโรงเรยี นหรอก เม่อื จะ
เขียนจดหมายเป็นตน้ ก็เขียนไปเลย อยถู่ นนหนทางน่นั ก็เขียน
ได้ อยใู่ นบา้ นเราก็เขียนสง่ ไปได้ เพราะเราเขียนไดแ้ ลว้ ไม่
จาํ เป็นจะถือกระดาษปากกามาเขียนอยใู่ นโรงเรยี น อนั นีก้ ็
เหมือนกนั ฉนั นนั้ อนั นีเ้ ราก็ไมต่ อ้ งไปวา่ ตามกบั พระ เพราะเรารู้
ขอ้ ปฏิบตั มิ าแลว้ ทา่ นสอนใหเ้ ราก็เอา เราก็ฟัง เป็นศลี ทงั้ นนั้ อนั
นีเ้ ราจะไมย่ ดึ ม่นั ถือม่นั ตาํ รบั ตาํ ราจนเกินไป

อาตมาเคยไปเมืองลาว กอ่ นท่ีเมืองลาวเป็นอสิ ระอยนู่ ะ่ ไป
อา่ น ไปเทศนใ์ หเ้ คา้ ฟัง ขนึ้ ธรรมาสนอ์ าตมาก็เทศนเ์ ลย ไอเ้ คา้ ก็
สงสยั เอ้ พระองคน์ ีท้ าํ ไมเทศนไ์ ม่มีปึง้ หนงั สือน่ะ ตาํ ราเคา้
เรยี กวา่ ปึง้ เอ้ บางคนเคา้ ก็สะกิดกนั วา่ เอ้ เทศนก์ นั เหมือนพดู
ไปเฉยๆเวย้ เคา้ ไมค่ วรจะเช่ือได้ เทศนไ์ มม่ ีหลกั ฐาน ธรรมดาเคา้
ตอ้ งยกปึง้ ใหญ่ๆ อา่ น เคา้ เตรยี มใจเคา้ เคา้ วา่ เทศนม์ ีท่พี ่งึ มี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

หลกั ฐาน มีปึง้ มีตาํ รา น่ีคอื มนั ติดซะจนเกินไป ตดิ ซะจนเกินไป
อะไรท่ีเราจาํ ไดแ้ ลว้ เราเขา้ ใจแลว้ เรากพ็ ดู ไปเลย ก็ยงั ไมพ่ อใจ

น่ีหละพทุ ธศาสนาของเรานนั้ การเรยี นหนงั สือน่นั เพ่ือให้
เขา้ ใจ การอา่ นหนงั สอื เพ่ือใหเ้ ขา้ ใจ เม่ือเราเขา้ ใจแลว้ เราก็
ขวา้ งหนงั สอื เขา้ ป่าเลย พดู เลย คณุ จะไปไหน…ผมจะไปบา้ น
ผม ไมต่ อ้ งเอาหนงั สอื มาอา่ นวา่ “ผมจะไปบา้ นผม” เรารูเ้ ราจะ
ไปบา้ น เราไมต่ อ้ งอา่ นหนงั สือหรอก “ผมจะไปบา้ นผม” ไปทาํ ไม
..ไปเย่ียมคนโนน้ แลว้ กพ็ ดู ไปเลย ไม่จาํ เป็นจะตอ้ งเอาหนงั สอื
ไปกางอา่ นทงั้ นนั้ น่ะ ฉิบหายเทา่ นนั้ หละ ทาํ ไง น่ีคือมนั ตดิ ซะ
จนเกินไปซะ เรารูค้ วามหมายแลว้ เราก็พดู กนั ไปเลย น่ีก็เรยี กวา่
ไอค้ วามจาํ ไดห้ มายรูเ้ ราเน่ียในใจเรากพ็ ดู ไปอนั นี้ อนั นีไ้ มต่ ิด
แบบ ไมต่ ดิ ตาํ รา อนั นนั้ มนั เมืองลาว จะไปอะไรก๊ ็ชา่ งมนั เถอะ
ตอ้ งถือปึง้ ไป เทศนต์ ามปึง้ เทศนต์ ามตาํ รา เทศนไ์ ป เคา้ จงึ เช่ือ
แนว่ า่ เคา้ แนใ่ จวา่ เคา้ ไดฟ้ ังธรรมะ อาศยั ปึง้ ใหญ่ๆ ไม่รูว้ า่ ใคร
เขียนก็ไมร่ ู้ ไอค้ นท่ีเขียนนะ่ เขา้ ใจผดิ หรอื เขา้ ใจถกู ก็ไมร่ ู้ น่นั เคา้
เช่ือกนั อยา่ งนนั้ น่นั ก็เหมือนกนั น่ะ น่นั ก็ตดิ แบบ ติดตาํ รา ถา้ มี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 10

พระทา่ นไปอธิบายธรรมะใหฟ้ ังโดยพิสดาร โดยปากเปลา่ น่นั ก็
ไมค่ อ่ ยเล่ือมใส วา่ เทศนไ์ มม่ ีตาํ รา เทศนเ์ อาแตค่ วามเหน็ ของตวั
ไปอยา่ งนนั้ อนั นีม้ นั ติดถงึ ขนาดนนั้

ไอพ้ วกเราทงั้ หลายน่นั ซง่ึ เป็นนกั ศกึ ษาพทุ ธศาสนาหลายปี
มานานแลว้ ไมค่ วรท่ีจะไปตดิ อย่อู ย่างนนั้ ดเู หตผุ ลท่ีวา่ ไอค้ าํ ท่ี
ทา่ นพดู ขนึ้ นนั้ วาทะท่ีทา่ นทาํ นนั้ มนั มีเหตผุ ลหรอื เปลา่ อย่างนี้
เป็นตน้ ใหเ้ ราพิจารณาใหด้ ี อยา่ ไปติดแบบติดตาํ รา ถา้ เรา
เขา้ ใจแลว้ ธรรมะมนั ไมม่ หี ลาย มนั มีอนั เดียว มนั มีอนั เดียว ถา้
เราพดู ขนึ้ เชน่ นี้ มนั ก็อนั เดยี ว คนอ่นื พดู ท่ีไหนมนั ก็อนั เดยี วกนั
ทงั้ นนั้ เม่ือเรารูแ้ ลว้ มนั ก็รูจ้ กั ธรรมะในตวั มนั ไม่ตอ้ งเลอื กแบบ
เลอื กตาํ รา ทาํ ตาํ ราขนึ้ เพ่ืออา่ นใหเ้ ขา้ ใจ เพ่ือเรยี นใหเ้ ขา้ ใจแลว้
ก็พอแลว้ มีแตห่ ลกั การจะปฏบิ ตั ติ อ่ ไปเทา่ นนั้ อนั นีเ้ มืองไทยเรา
เป็นตน้ ตดิ แบบติดตาํ รามาตลอดทกุ วนั เนีย้ ติดจนกวา่ ท่ีวา่ ทา่ น
เทศนอ์ ธิบายปากเปลา่ ใหฟ้ ัง บางทีลกุ ไปเลย กลวั มนั จะผดิ ไป

ในสมยั ท่ีรุน่ หลงั อาตมามาน่นั น่ะ เทศนเ์ น่ียกย็ าก ท่านไม่ให้
คอ่ ยใหเ้ ทศน์ เทศนอ์ รยิ สจั ๔ ไม่ได้ เทศน์ ทกุ ข์ เทศนส์ มทุ ยั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

นิโรธ มรรค เทศนไ์ ม่ได้ ไลเ่ ลย พระองคใ์ ดเทศน์ “เอย้ น่นั ธรรมะ
พระอรยิ เจา้ เอามาเทศนท์ าํ ไม มรรคผลนิพพานอยา่ เอาไปเทศน์
เลย บาป อนั นนั้ คาํ เทศนข์ องพระอรยิ เจา้ มรรค ๔ ผล ๔
นิพพาน ๑ เน่ีย อยา่ เอามาพดู เลย ไมใ่ ชเ่ ร่อื งของเรา เรอ่ื งของ
เราเป็นแตผ่ ฟู้ ัง อยา่ เอามาพดู สงู ไป” อยา่ งนีห้ ละ กกั ขงั กนั ไว้
ท่ีน่ี ไม่บรรลธุ รรมะท่ีพระพทุ ธเจา้ ทา่ นสอนไว้ เราก็เหมือนกนั
ทกุ ๆคน อยา่ ใหเ้ ขา้ ใจอยา่ งนนั้

น่ีเรยี กวา่ ศีล ศลี นีค้ อื ตดั หรอื แปลวา่ ตดั เลย (นาทที ่ี 47.10-
47.15ทา่ นเทศนส์ าํ เนียงอีสาน) ท่ีวา่ ศลี ก็ได้ ท่ีวา่ ตดั ก็ไดใ้ หม้ นั
ขาดออกจากความช่วั ทงั้ หลาย ศีละหรอื แปลวา่ หนิ มนั เป็นของ
หนกั ไมเ่ ป็นของเบา ทงิ้ ลงนา้ํ มนั ก็จมด่งิ ลงไป เป็นของหนกั แนน่
ถา้ เรามีศีลคอื เราไมม่ ีโทษทางกาย ไม่มีโทษทางใจ ไม่มีโทษทาง
วาจา เราก็พดู ไดถ้ นดั เลย เราพดู ไดถ้ นดั เลย พดู ตรงไปตรงมา
เลย ไม่กลวั ไมเ่ กรง เป็นผอู้ าจหาญ กลา้ พดู กลา้ ทาํ ในทางท่ีถกู
ไม่เกรง ไมห่ วาด ไมก่ ลวั ใครทงั้ นนั้ น่ะ น่หี ละศีลจงึ เป็นผอู้ งอาจ
ในท่ีประชมุ ชน หรอื วา่ จะตายก็องอาจ เราไม่ทาํ ความช่วั เม่ือเรา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ทาํ แลว้ เราก็ละแลว้ เลกิ แลว้ ก็ไม่มีอะไร ใจเราก็สบาย องอาจ
รูจ้ กั อนั ตรายทงั้ หลายแลว้ กว็ า่ โทษอะไรเราไม่มี ไมท่ ดั ทานตอ่
อนั ตรายทงั้ หลายนี้

ฉะนนั้ ศลี นีจ้ งึ ไดเ้ ป็นพนื้ ฐานของธรรมะ เป็นพืน้ ฐานของ
สมาธิ เป็นพืน้ ฐานของปัญญา ถา้ ปัญญาเกิดในท่ีมีศลี ก็เรยี กวา่
เป็นสปุ ัญญา เกิดในสิง่ ท่ีไมม่ ีศลี นนั้ ไม่เป็นพืน้ ก็เป็นปัญญา แต่
เป็นทปุ ัญญา ปัญญามนั สปุ ัญญา ก็คอื ปัญญามนั ดี ทปุ ัญญาก็
ปัญญามนั ช่วั ปัญญาในทางพทุ ธศาสนาคอื ปัญญาท่ีดี มี
สมฏุ ฐานอนั เกิดมาจากศีล เกิดจากความบรสิ ทุ ธิ์เป็นตน้ อนั นี้
หละเป็นบอ่ เกดิ ของบญุ กศุ ลอนั หน่งึ ท่ีทา่ นจดั ไดว้ า่ ไม่กระทาํ
บาปทงั้ หลายทงั้ ปวงนนั้ ดว้ ยกายวาจานนั้ ทา่ นจดั เป็นหวั ใจ
พระพทุ ธศาสนา เป็นหลกั ของพทุ ธศาสนา เป็นหวั ใจพทุ ธ
ศาสนา น่ี หวั ใจพทุ ธศาสนา

เม่ือหากวา่ จิต กาย หรอื วาจาของเราไม่มีโทษ ใจเราก็เยน็
ลง ใจเราก็เยน็ เย็นลงกท็ าํ สมาธิก็เกิดงา่ ย จิตก็เป็นบญุ จติ ก็
เป็นกศุ ล เพราะไม่มีเร่อื งราวอะไรตา่ งๆเป็นพนื้ น่นั เรยี กวา่ มนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 13

เป็นไวพจนข์ องสมาธิ สมาธิมนั ก็เกิดขนึ้ สมาธิคอื ความตงั้ ใจม่นั
เม่ือความตงั้ ใจม่นั มีขนึ้ มนั ก็เป็นไวพจนใ์ หเ้ กิดปัญญา ปัญญา
คอื ความรูแ้ จง้ แทงตลอด อะไรทงั้ หลายทงั้ ปวงนนั้ รูจ้ กั เหตผุ ล
รูจ้ กั ถกู เป็นถกู รูจ้ กั ผิดเป็นผดิ อนั นีก้ ็เหมือนกนั ท่ีคนไม่มีปัญญา
น่ะ ท่ีวา่ เทศนห์ นงั สอื ท่ีไม่มีตาํ รายกขนึ้ มาก็เรยี กวา่ มนั ผดิ น่ีคอื
หมดปัญญา แตว่ า่ ปัญญาสาก ไม่ใชป่ ัญญามนั ดี เรยี กวา่ การ
ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิของเราทงั้ นนั้ เรยี กวา่ ศลี สมาธิ เรยี กวา่ ปัญญา
อยตู่ รงนี้

ฉะนนั้ เม่ือเราทา่ นทงั้ หลายรูแ้ ลว้ เม่ือไรจะเป็นวนั พระ
หรอื ไม่เป็นวนั พระก็ตาม หาโอกาสอย่ใู นบา้ นเรา วนั นีห้ รอื ใน
ขณะนี้ ฉนั เหน็ อยเู่ ด๋ยี วนี้ อนั นีเ้ หน็ ของท่ีจะควรขโมย ฉนั ก็ไมเ่ อา
แลว้ เลกิ น่ี เป็นศีลขนึ้ มาแลว้ น่ีสตั วค์ วรจะฆา่ มนั ฉนั ก็ไมเ่ อา
หละวนั นี้ เลกิ มนั มนั กเ็ ป็นศลี อยเู่ ด๋ยี วนนั้ งา่ ยๆอยา่ งนี้ ศีลมนั
เป็นอยา่ งนี้ ไอส้ ง่ิ นีไ้ อค้ นท่ีขโมย ก็ไมข่ โมยวนั นี้ เลกิ กินเหลา้ สงิ่
ท่ีมนึ เมามนั ผดิ ศลี เอา้ ฉนั จะไมก่ ินแลว้ ทนี ี้ เลกิ มนั ก็เป็นศีลอยู่
แลว้ อนั นนั้ มนั เป็นสมั ปัตตวิรตั ิ ท่ีเราเดินผา่ นมา น่งั รถผ่านมา มี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

แตผ่ า่ นฝงู ศีลมาทงั้ นนั้ หละ แตญ่ าตโิ ยมทงั้ หลายไม่รูจ้ กั ศลี ก็นกึ
วา่ ศลี อย่ใู นชาคโร ชาคโรทา่ นจะมีศลี อะไรใหเ้ รา ทา่ นก็อยขู่ อง
ท่าน

ใหเ้ ขา้ ใจวา่ ศลี มนั อยทู่ กุ ทศิ ทกุ ทาง เม่ือเราตงั้ ใจรกั ษาขนึ้
มนั ก็เป็นศีลขนึ้ เด๋ียวนี้ เจตนาเป็นศีลขนึ้ อย่เู ด๋ยี วนี้ มนั กเ็ ป็นอยู่
เด๋ียวนี้ ใหเ้ ขา้ ใจซะอยา่ งนนั้ อยา่ งนีเ้ ราจะมีปัญญากวา้ งขวาง
ไม่จาํ เป็นท่ีเราจะตอ้ งมาไปหาพระ แลว้ ก็ไปกราบพระ แลว้ ก็ไป
สมาทานศีลกบั พระ น่ีผรู้ ูแ้ ลว้ จะตอ้ งงา่ ย การประพฤติก็งา่ ยขนึ้
การปฏิบตั มิ นั ก็ง่ายขนึ้ ถา้ เรารูจ้ กั หละ ถา้ เราไมร่ ูจ้ กั ก็ลาํ บาก
หลาย ลาํ บาก ศีลเราจะเอาเม่ือไร เอาเม่ือเรายงั ไม่ตาย

อาตมาไปเคยสงสาร เห็นคนฝงู หนง่ึ พอ่ ตาย เอาใสใ่ นหีบ
แลว้ นิมนตพ์ ระใหไ้ ปมาติกา คนเป็นก็อาราธนาศีลขนึ้ ลกู ชายก็
ไปเคาะโลง ปๆุ ๆ “พอ่ รบั ศลี เดอ้ แมร่ บั ศีลเดอ้ ” เฮย้ ไปบอกคน
ตาย ใครจะมารบั ศลี อยนู่ ่ะ คนตาย น่ีอยา่ ไปโงถ่ งึ ขนาดนี้ อยา่
ไปโงถ่ ึงขนาดนนั้ อยา่ ไปงมงายถึงขนาดนนั้ อยา่ คนตายแลว้ นะ่
ตายแลว้ คนตายน่นั รบั ศีลไม่ไดห้ รอก คนเป็นถงึ จะรบั ศลี ได้ ไม่รู้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

เร่อื ง คนตายนะ่ มนั แลว้ ไปแลว้ ท่ีเราทาํ บญุ เพ่ือเป็นสนองบญุ
พอ่ และแม่ พอ่ แม่คนนีเ้ ลีย้ งเรามา เป็นผอู้ ปุ การะเรา เราเกิดมา
นกึ ถงึ บญุ คณุ ของท่าน กตญั �กู ตเวทีของทา่ นจงึ เกิดการกระทาํ
บญุ ขนึ้ มาและอทุ ศิ สว่ นกศุ ลนีถ้ ึงพอ่ แม่ผมู้ ีอปุ การะเรา

น่ีอนั วา่ บคุ คลหาไดย้ าก ผอู้ ปุ การะเรามาแลว้ บางคนกเ็ ฉย
ซะ จะกตญั �ตู อบแทนทา่ นเวลาใดก็ไม่ อนั นีผ้ ทู้ าํ แลว้ เราก็ทาํ
แทน บคุ คลผทู้ ่ีรูจ้ กั บญุ คณุ อยา่ งนีม้ นั หาไดย้ าก ท่านจงึ เรยี กวา่
เป็นบคุ คลหาไดย้ ากเทา่ นนั้ อนั นีอ้ ยา่ ไปงมงายถงึ ขนาดนนั้ เลย
ทาํ ซะเม่ือเรามีชีวิตน่ี เจตนาหงั มีเจตนาน่ี ไอค้ นตายมนั หมด
เจตนาแลว้ หละ ยกคณุ พอ่ คณุ แมข่ นึ้ เทา่ นนั้ หละ เป็นตวั อยา่ ง
แลว้ ก็ทาํ บญุ ไม่จาํ เป็นตอ้ งไปเคาะโลง “พอ่ ๆ พระจะใหศ้ ีลแลว้
รบั ศลี ดว้ ย” มนั จะเป็นบา้ กนั หมดแลว้ น่นั บา้ กนั หมดเลย ยงั ไม่
เท่านนั้ อกี นะ เรยี กไปนิมนตพ์ ระใหศ้ ลี เลย พระก็เป็นบา้ ไป
ดว้ ยกนั เหมือนกนั พระก็ นะโม ตสั สะ ภควะโต ก็เงียบ ไอค้ น
เป็นๆไมต่ อ้ งพดู หรอกในเวลานนั้ ไมใ่ ชใ่ หศ้ ีลคนเป็น ใหศ้ ลี คน
ตาย ก็ใหห้ ลวงตาเลน่ กบั ผีน่นั แหละ พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ ก็

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

เงียบ ธมั มงั สรณงั คจั ฉามิ ก็เงียบ คนตายไม่รูเ้ รอ่ื ง พระก็เป็น
บา้ ใหศ้ ีลคนตาย เงียบ ปาณา ก็เงียบ อทินนา ก็เงียบ อะไรก็
เงียบๆทงั้ นนั้ แหละ สเี ลนะสขุ ตงิ ยนั ติ ก็เงียบ เลยเงียบไปเลย คอื
เขา้ ใจผดิ ประชาชนทงั้ หลาย พวกเราเงยี บๆซะ ใหพ้ อ่ รบั ศีล พอ่
ท่ีตายอย่ใู นหบี น่นั เป็นบา้ กนั หมดทงั้ เมืองเลย อนั นนั้ อยา่ ไปงม
งายถึงขนาดนนั้ ใหเ้ ขา้ ใจซะอยา่ งนนั้

ศีลไม่ใช่เป็นของยาก ศลี กห็ มายความวา่ ไอก้ ารละความช่วั
เทา่ นนั้ หละ ความช่วั จะเกิดขนึ้ ทางไหน เกิดขนึ้ ทางกายของเรา
ทางวาจาของเราน่ี ทางใจของเราน่ี เทา่ นีห้ ละมนั จะผิดพลาด
เกิดทนี ี้ เราไปท่ีไหนก็เอาไปดว้ ย กายก็มาวนั นีใ้ ช่มยั้ ใจก็มาวนั นี้
วาจาก็มาวนั นี้ โทษมนั จะเกดิ ก็เกิดขนึ้ มางกาย ทางวาจา ใจนี้
น่ีคือแหลง่ ท่ีจะปฏบิ ตั ิ ขอ้ ปฏิบตั มิ ีอยแู่ ลว้ อย่าไปจนมนั เลย ดี
มนั ก็ดขี นึ้ ตรงนี้ พดู ดกี ็ดีขนึ้ ตรงท่ีปากเราน่ี พดู ไม่ดกี ็ไมด่ ขี นึ้ ท่ี
วาจานี้ ทงั้ กายทงั้ วาจานีม้ นั มีอย่แู ลว้ ไมต่ อ้ งอดท่ีจะตอ้ งปฏิบตั ิ
ฉะนนั้ เม่ือพดู ถงึ ความเป็นจรงิ หละ ปฏิบตั งิ า่ ยๆ คือขอ้ ปฏบิ ตั มิ นั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

งา่ ย มนั ยากท่ีเราจะตอ้ งปฏบิ ตั นิ ่นั แหละ ใหเ้ ขา้ ใจซะอยา่ งนนั้
ใหเ้ ขา้ ใจธรรมะอยา่ งนีเ้ ราเอาง่าย ไมล่ าํ บาก

วนั นีก้ ็เหมือนกนั วนั นีใ้ ครจะรกั ษาอโุ บสถศลี ก็รกั ษาสิ รกั ษา
อโุ บสถศีล รกั ษากาย รกั ษาวาจาของเราเน่ียใหส้ งบ มาน่ีภาวนา
ใหม้ ีสติคมุ้ ครองเสมอ จะพดู อะไรก็ใหม้ ีสติสตงั พดู ในทางท่ีดี ท่ี
ชอบ เป็นประโยชนต์ น เป็นประโยชนค์ นอ่ืนเทา่ นนั้ วนั นีเ้ ลกิ
ในทางฆราวาส พดู อะไรตา่ งๆนานาท่ีเรอ่ื งท่ีไมด่ ี ไมช่ อบธรรมะ
ไม่เอามาพดู อยใู่ นความสงบวนั นี้ วนั หนง่ึ กบั คนื หนง่ึ ท่านจดั
เรยี กวา่ อย่อู โุ บสถ อย่อู โุ บสถศีล แตว่ า่ มนั ยากนะ ปากมนั เคย
พดู มนั อยากพดู น่ะ ตามนั เคยเหน็ มนั ก็อยากเหน็ น่ะ มนั ดิน้ อยู่
น่นั แหละ ไมค่ อ่ ยสบายหละ เย็นๆมาหรอื อะไรมามนั ก็น่งั สมาธิ
หรอื เงียบในกลางวนั มาน่งั สมาธิอยา่ งนีก้ ็ได้ อย่าคยุ กนั ไปเร่อื ง
อ่นื

วนั นีแ้ ปลวา่ ทาํ จิตใจใหม้ นั สงบ รกั ษาศลี เป็นศลี แลว้ กเ็ ป็น
สมาธิ แลว้ ก็เป็นปัญญา ทาํ ไปอยา่ งนีใ้ หม้ ีความหมายอยา่ งนี้
บางคนไม่รูจ้ กั นะ มาเขา้ วดั ตงั้ แตเ่ ป็นวดั ป่ามาจนเป็นวดั บดั เนีย้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 18

อยไู่ ปนานๆ อยไู่ ปนานๆ นกึ วา่ มนั จะดขี นึ้ ไมไ่ ดน้ ะคน บางทีก็
ย่งิ เหลวแหลกไป เหมือนไมเ้ ราน่นั แหละ มนั ชว่ งยาวๆ ก็เอาขงึ
ไปนานๆนกึ วา่ มนั จะทนทาน แหม มนั ออ่ นโยนๆไปหมด เราอยู่
ใกลๆ้ เหมือนกนั น่ะ นกึ วา่ เรามาวดั ก็มาแตว่ ดั น่นั แหละ แต่
ความเขา้ ใจในการรกั ษาศีลนนั้ ไม่มี มนั ก็ลาํ บาก น่ี ศีลมนั อย่ทู ่ี
เรา บญุ มนั อยทู่ ่ีเรา เราสรา้ งท่ีกาย วาจา ใจของเราน่ีเอง

ท่ีมา: https://youtu.be/PuJSWjh7hp0 (เรม่ิ นาทีท่ี 28.05)

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19