บุญกุศลเป็นที่พึ่งของสัตว โดย หลวงปู่เปลี่ยน ปัญญาปทีโป

บุญกุศลเป็ นทพี่ ง่ึ ของสัตวไ์ ปในโลกหน้า
หลวงป่เู ปล่ียน ปัญญาปทีโป

ณ บดั นีพ้ ากนั ตงั้ ใจน่งั ทาํ สมาธิไปดว้ ยกนั กไ็ ด้ พวกเราทา่ น
ทงั้ หลาย การท่ีไดม้ าเกิดเป็นมนษุ ย์ ก็เป็นผโู้ ชคดี ไดร้ า่ งกาย
บรสิ ทุ ธิ์บรบิ รู ณไ์ มข่ าดตกบกพรอ่ ง มีแขง้ ขาหตู าครบบรบิ รู ณ์
พระพทุ ธเจา้ ทา่ นตรสั วา่ เป็นผโู้ ชคดี สว่ นบคุ คลเหลา่ นเี้ กดิ ขนึ้
มาแลว้ สว่ นมากก็มีรูปรา่ งกายยงั ไม่สมบรู ณ์ ไม่ประกอบดว้ ย
มนษุ ยท์ ่ีสมบรู ณ์ ขาดตกบกพรอ่ ง อวยั วะตา่ งๆทพุ พลภาพ ให้
พวกเราไดร้ ูไ้ ดเ้ ห็นไดย้ นิ ไดฟ้ ัง การเกิดมาซง่ึ ของบคุ คลทงั้ หลาย
ก็ถือวา่ พวกเหลา่ นนั้ เป็นผทู้ ่ที าํ บาปความช่วั เอาไว้ กรรมก็เลย
ใหผ้ ลแก่เคา้ เกิดขนึ้ มาเป็นคนก็ไมบ่ รสิ ทุ ธิ์บรบิ รู ณ์

สว่ นพวกเรานนั้ เกิดขนึ้ มาแลว้ ไดส้ มบตั ิกบั รูปรา่ งกาย
บรบิ รู ณ์ จงึ ถือวา่ เป็นผโู้ ชคดอี ยา่ งหนง่ึ โชคดีอกี อยา่ งหนง่ึ ชีวิต
ของเรานนั้ ดาํ เนินมาถงึ ปัจจบุ นั นี้ ยงั มีชีวิตอย่กู ็เป็นโชคดีอกี
อย่างหนง่ึ โชคดีอกี อย่างหนง่ึ ไดม้ าพบพระพทุ ธศาสนามีเหตมุ ี
ผล วา่ ทาํ ดไี ดด้ ีมีความสขุ เป็นผล วา่ ทาํ บาปความช่วั มีความ

1

ทกุ ขค์ วามเดอื ดรอ้ นเป็นผลของบาป เรามาไดย้ นิ ไดฟ้ ังเรอ่ื ง
อย่างนี้ ก็เป็นผโู้ ชคดี มีครูบาอาจารยบ์ วชสืบศาสนามา ศกึ ษา
ธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ แลว้ ก็ไดม้ าเทศนาแนะนาํ ส่งั สอน
พวกเราใหร้ ูจ้ กั บญุ จกั บาป รูจ้ กั ดีจกั ช่วั รูจ้ กั อะไรเป็นประโยชน์
หรอื ไมใ่ ช่ประโยชน์ เพ่ือจะไดข้ วนขวายแสวงหาสง่ิ ท่ีเป็น
ประโยชนใ์ หช้ วี ิตของเราน่ีมีคณุ คา่ สงู มีประโยชนเ์ กิดขนึ้ ไมเ่ สีย
เปลา่ ประโยชน์ ท่ีไดเ้ กิดขนึ้ มาเป็นมนษุ ย์ เรยี กวา่ เป็นผโู้ ชคดี

พวกเราทา่ นสาธชุ นทงั้ หลายท่ีเป็นพทุ ธบรษิ ัทเล่ือมใสใน
พระศาสนานีเ้ ป็นผมู้ ีความเช่ือม่นั ในกรรมดงั ไดก้ ลา่ วมานนั้
เรยี กวา่ พทุ ธบรษิ ัทท่ีแทจ้ รงิ ความท่ีพวกเรามีศรทั ธาความตงั้ ม่นั
เช่ือม่นั อยา่ งนเี้ อง เราจงึ พากนั ขวนขวายสรา้ งคณุ งามความดี
เพ่ือจะใหเ้ พ่ิมพนู บญุ บารมีของพวกเรานนั้ ใหเ้ จรญิ รุง่ เรอื งขนึ้ ไป
ดงั พวกเราทงั้ หลายไดถ้ วายเทียนจดุ บชู าพระรตั นตรยั ในพรรษา
และผา้ ผอ่ นทอ่ นสไบอาบนา้ํ ฝน และของท่ีเป็นบรวิ ารนนั้ ก็มี
หลายสงิ่ หลายอย่างท่ีพวกเราไดบ้ รจิ าคทาน กลา่ วคาํ ถวายไป
แลว้ อนั ความเช่ือม่นั ในคณุ งามความดที ่ีเราพากนั ทาํ นีเ้ อง จงึ

2

ทาํ ใหเ้ รานมี้ ีคณุ คา่ คนท่ีมีความเช่ือม่นั ในบญุ ในบาป ฝังอย่ใู น
จิตใจเป็นพนื้ ฐาน ก็ยอ่ มพากนั สรา้ งแตค่ ณุ งามความดี บาป
ความช่วั น่นั ไมเ่ อาเพราะมนั จะมีความทกุ ข์ จงึ แสวงหาแต่
ความสขุ ใหเ้ กดิ ใหม้ ีขนึ้ แกต่ นดว้ ยกนั ทกุ ทา่ นทกุ คน

เราควรเช่ือม่นั ท่ีพระพทุ ธองคท์ รงตรสั ส่งั สอนเอาไว้ การ
บรจิ าคเทียนจดุ บชู าพระรตั นตรยั คอื พระพทุ ธ พระธรรม
พระสงฆ์ นีเ้ อารวบรวมเพ่ือการบชู า แตถ่ า้ เราพิจารณาอกี มมุ
หนง่ึ เพ่ือจะใหเ้ ขา้ ใจแจง้ ชดั ก็คือการบชู าเทยี นนีส้ ว่ นมากเราก็
บชู าสองเลม่ เหมือนพวกเราไดถ้ วายเม่ือตะกี๊นีเ้ อง เรยี กวา่ บชู า
พระธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ พระธรรมวินยั เราบชู าทงั้ สอง
อย่างนีเ้ ป็นหวั ใจของพระพทุ ธศาสนา หากเราไปจดุ บชู าในท่ีมืด
แสงสวา่ งก็ย่อมกาํ จดั ความมืดออกไป ใหม้ องเหน็ สวา่ งไสว
เหน็ ชดั เหน็ เจนเกิดขนึ้

ฉนั ใดก็ดี เทียนท่ีเราจดุ บชู านีก้ ็เหมือนพระธรรมวนิ ยั คาํ ส่งั
สอนพระพทุ ธเจา้ หากบคุ คลทงั้ หลายนนั้ นอ้ มนาํ ธรรมะ คาํ สอน
ของพระพทุ ธเจา้ ไปประพฤตปิ ฏบิ ตั แิ ลว้ ก็จะกาํ จดั ความมืดคือ

3

กิเลส ความโลภ ความโกรธ ความหลงนนั้ ใหเ้ บาบางจากดวงใจ
ของพวกเรา จงึ ถือวา่ เราบชู าซง่ึ พระธรรมวนิ ยั คาํ สอนในพทุ ธ
ศาสนาทกุ คาํ ท่ีพระพทุ ธองคท์ รงส่งั สอนเอาไว้ ก็เรยี กวา่ พระ
ธรรมคาํ สอน เราขอบชู าพระธรรมนนั้ ปฏบิ ตั ิในศีลก็ดี ในภาวนา
ก็ดี สง่ิ ทงั้ หลายเหลา่ นีเ้ ป็นเคร่อื งกาํ จดั กิเลสใหล้ ดนอ้ ยถอยลง
ไปเบาบางจากดวงใจของพวกเรา ใหเ้ หน็ เดน่ ชดั ขนึ้ มามี
ความสขุ

ไมใ่ ชแ่ ตไ่ ดอ้ านิสงสแ์ ตเ่ พยี งเท่านี้ อานิสงสท์ ่ีจะไดบ้ คุ คล
บชู าเทียน ถวายเทียนจดุ บชู า บคุ คลนนั้ จะเกิดชาตใิ ดภพใด
ย่อมมีดวงตาแจ่มใส มองไดเ้ ห็นชดั เจน ตาไม่มีโรคภยั ไขเ้ จ็บ
ตงั้ แตเ่ ลก็ จนถงึ เฒา่ ถึงแก่ ไมต่ อ้ งตดั แวน่ ตา อานิสงสข์ องผล
บญุ ถา้ หากบคุ คลลว่ งลบั ดบั ไป ไปเกิดท่ีบนสวรรคเ์ ป็นเทพบตุ ร
เทพธิดายอ่ มมีรศั มีสวา่ งไสวออกจากรา่ งกายของเทพบตุ ร
เทพธิดาเป็นอานิสงสข์ องผลบญุ พวกเราทา่ นทงั้ หลายการบชู า
ไดอ้ านิสงสอ์ ยา่ งนี้ บชู าเทียนอีกอยา่ งหนง่ึ อกี อยา่ งหนง่ึ นนั้ จะ
ทาํ ใหบ้ คุ คลนี้ เป็นผมู้ ีสตปิ ัญญาสวา่ งไสว วอ่ งไวเฉลยี วฉลาด

4

รูจ้ กั บาปบญุ คณุ โทษ ประโยชนห์ รอื ไม่ใชป่ ระโยชน์ เป็น
อานิสงสอ์ ีกอยา่ งหนง่ึ เพ่ิมเติมเขา้ ไป น่ีเป็นเรยี กวา่ บญุ ผบู้ คุ คลท่ี
ไดส้ รา้ งบรจิ าคเทียนบชู าเอาไว้

เราทานผา้ ผ่อนท่อนสไบเครอ่ื งนงุ่ ห่มผา้ อาบนา้ํ ฝนแก่ภิกษุ
สามเณร เพ่ือจะไดอ้ าบในพรรษา ผลดั เปล่ียนใหค้ วามสะดวก
อานิสงสท์ ่ีจะไดเ้ กิดชาติใดภพใด จะมีเครอ่ื งน่มุ ห่มสะดวกสบาย
เป็นอานิสงสข์ องผลบญุ น่ีเราไดบ้ ญุ

สว่ นดา้ นยารกั ษาโรคภยั ไขเ้ จ็บทงั้ หลายท่ีเราบรจิ าคมา ยา
นนั้ สาํ หรบั บาํ บดั ทกุ ขเวทนาเม่ือเวลาไมส่ บาย เป็นไข้ เจ็บป่วย
อาพาธ ภกิ ษุสงฆท์ งั้ หลายเม่อื กินยารบั ประทานยา ฉนั ยาลงไป
ก็ระงบั ดบั ทกุ ขเวทนาใหห้ ายไป ไดร้ บั ความสขุ เกิดขนึ้ อานิสงส์
ท่ีจะได้ บคุ คลบรจิ าคยารกั ษาโรคภยั ไขเ้ จบ็ นีเ้ กิดชาตใิ ดภพใดก็
ดี จะเป็นคนท่ีไม่มีโรคภยั ไขเ้ จบ็ ตงั้ แตเ่ ลก็ จนถงึ เฒา่ ถึงแกอ่ ยมู่ ี
แตค่ วามสขุ สบายเป็นอานิสงสข์ องผลบญุ

บคุ คลบรจิ าคทานหนงั สอื ใหเ้ ป็นหนงั สือสวดมนตห์ รอื
หนงั สอื ธรรมะก็ดี หนงั สอื ศกึ ษาเลา่ เรยี นกด็ ี ใหค้ นมีสตปิ ัญญา

5

เฉลียวฉลาด เกิดชาติใดภพใดจะไดม้ ีสติปัญญาวอ่ งไว เฉลยี ว
ฉลาด รูแ้ จง้ ซง่ึ ธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เป็นอานิสงสข์ อง
ผลบญุ

บคุ คลบรจิ าคสบู่ แฟ้บก็ดีเคร่อื งกาํ จดั ความสกปรกออกให้
สะอาด เกิดชาตใิ ดภพใด จะไดม้ ีผิวพรรณผดุ ผอ่ งใสเกลีย้ งเกลา
สะอาดหมดจดเป็นอานิสงส์

บคุ คลบรจิ าคอาหารการกินเคร่อื งบรโิ ภคบาํ รุงรา่ งกาย เกิด
ชาติใดภพจะไดร้ า่ งกายแขง็ แรงสมบรู ณ์ ไปอย่ทู ่ีไหนก็มอี าหาร
การกนิ สมบรู ณ์ เป็นอานิสงสข์ องผลบญุ อนั นีเ้ รยี กวา่ บญุ ดา้ น
วตั ถุ

เม่ือเราบรจิ าคทานเอาไวแ้ ลว้ สง่ิ ใดก็ดี บรจิ าคเงนิ ทอง เงินก็
เป็นสงิ่ สาํ คญั จะซอื้ เคร่อื งนงุ่ เคร่อื งหม่ มานงุ่ หม่ ก็ตอ้ งอาศยั เงนิ
จะซอื้ อาหารการกินมาบรโิ ภคใหร้ า่ งกายแขง็ แรงมีความสขุ ก็
อาศยั เงนิ จะซอื้ รถ ซอื้ เรอื ซอื้ บา้ น ซอื้ ชอ่ ง ซือ้ สง่ิ ของใชภ้ ายใน
บา้ นอาํ นวยความสะดวก ทกุ ส่งิ ทกุ อยา่ ง ก็ตอ้ งอาศยั เงนิ เวลามี
โรคภยั ไขเ้ จ็บไปหาหมอ ซอื้ หยกู ซอื้ ยามาพยาบาลตนเองให้

6

ระงบั ดบั ทกุ ขเวทนาใหห้ ายไป ใหไ้ ดร้ บั ความสขุ ก็ตอ้ งอาศยั เงนิ
เหตฉุ ะนนั้ ผบู้ รจิ าคเงนิ เอาไว้ ก็เหมือนบรจิ าคปัจจยั ๔ โดย
สมบรู ณ์ อานสิ งสท์ ่ีจะไดเ้ กดิ ชาติใดภพใดจะไดม้ ีเงินมีทองใช้
จ่ายสะดวกสบายเป็นอานสิ งสแ์ ละปัจจยั ๔ ดงั ไดก้ ลา่ วมานนั้
แตร่ บั ซง่ึ ผลบญุ เป็นของบคุ คลท่ีบรจิ าคเอาไว้

พวกเราทา่ นสาธุชนทงั้ หลาย เม่ือหากเราไดบ้ รจิ าคทานการ
กศุ ลดา้ นวตั ถเุ อาไว้ พวกเราจะเหน็ เดน่ ชดั ขนึ้ มาในใจของตน วา่
เราจะเสียสละบรจิ าคได้ เราตอ้ งมีชยั ชนะ ละความตระหน่ี
ความหวงแหนทรพั ยส์ มบตั ขิ องเรานนั้ ออกจากใจของพวกเรา
พวกเราจงึ บรจิ าคทานได้ เม่ือเราบรจิ าคทานแลว้ เรามีความ
ปลืม้ ปีติยนิ ดี มีความสขุ ใจ ระงบั ดบั ความทกุ ขร์ อ้ นอย่ภู ายในใจ
ออกไป คอื ความเศรา้ หมองนนั้ ออกไป ใจก็เลยมีความสขุ ก็เห็น
ผลบญุ ในปัจจบุ นั แลว้ วา่ เราไดส้ รา้ งความดไี ว้ ใจของเรามี
ความสขุ เกิดชาตใิ ดภพใดไมต่ อ้ งหว่นั ไหว เราตอ้ งมีสง่ิ ของดงั ได้
กลา่ วมานีอ้ าํ นวยความสะดวกใหม้ ีความสขุ ใจก็เลยมีความสขุ

7

เกิดขนึ้ อย่กู บั บญุ เรยี กวา่ เราไดบ้ ญุ คอื ความสขุ เกิดขนึ้ เราได้
บญุ ไดค้ ณุ งามความดีเกิดขนึ้ แก่ตน

อนั นพี้ วกเรากพ็ ากนั มารกั ษาศีล สมาทานศลี ใหเ้ ป็นผมู้ ศี ลี
บรสิ ทุ ธิ์ในปัจจบุ นั เด๋ียวนี้ ศีลก็เรยี กวา่ เป็นของเยน็ เพราะศลี เป็น
เคร่อื งระงบั ดบั ความโกรธใหเ้ บาบางลงไป มนั จะระงบั ใหส้ นิ้ ไป
ผรู้ กั ษาศลี ๕ ก็ดี ศลี ๘ ก็ดี เป็นเครอ่ื งระงบั ดบั ความโกรธใหเ้ บา
บางลงไปจนสนิ้ สดุ จงึ เรยี กวา่ เป็นของเยน็ เป็นปกติ ปกตกิ าย
ปกติวาจา ปกตจิ ติ ใจ เป็นผจู้ ติ ใจมีศลี ศีลอย่ปู ระจาํ ตวั ของตน
ศีลน่ีเองเป็นบอ่ เกิดแห่งคณุ งามความดีอกี อยา่ งหนง่ึ

ถา้ หากบคุ คลเราอย่ดู ว้ ยกนั ในโลกนี้ บา้ นใดเมืองใดก็ดี แห่ง
หนตาํ บลใดท่ไี หน หากมีศลี แลว้ พวกเราจะอย่ดู ว้ ยกนั แบบ
ความรม่ เยน็ เป็นสขุ สงบสขุ มีสนั ตสิ ขุ เกิดขนึ้ น่ีทกุ คนก็ควรท่ีจะ
เขา้ ใจในเร่อื งอย่างนี้ ถา้ พดู ธรรมดาก็ศีลน่กี ็ตดั สง่ิ ของท่ีไม่ดไี ม่
งามออกจากกายทางวาจาและจิตใจ ศีลตดั ขาดออกไป สิง่ ไมด่ ี
ไม่งาม ถา้ เราเปรยี บเทียบก็เหมือนตน้ ไม้ ตน้ ไมม้ นั มีทงั้ ก่งิ ทงั้
กา้ น มีทงั้ ปดู ทงั้ เปาก็มี มที ่ีเลก็ ท่ีใหญ่ ศีลนนั้ ก็เหมือนกบั เล่ือย

8

กบั บนั ทดั เม่ือตบี นั ทดั ก็เล่ือยออกไป เล่ือยตรงไปตามบนั ทดั ตดั
สิ่งท่ีไมส่ วยไมง่ ามมนั ออกไปหมด อะไรมนั ไมด่ ีไมง่ ามทางกาย
อะไรไมด่ ีไมง่ ามทางพดู อะไรไมด่ ีไม่งามทางคิด ถา้ ตดั ส่ิง
เหลา่ นนั้ ออกไป มนั ก็เป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย มนั ก็เลยสงบอยใู่ น
ความเรยี บรอ้ ย เรยี กวา่ ศลี เรยี กวา่ ของเยน็ เราก็ละกิเลสออกไป
ใหเ้ บาบางจากใจ ก็ไดบ้ ญุ อีกเป็นขนั้ หน่งึ

ทีนีบ้ ญุ อกี ขนึ้ หนง่ึ คอื เราฝึกฝนอบรมจิตใจของพวกเรา เพ่ือ
จะใหใ้ จของเราอย่ใู นความรม่ เย็นเป็นสขุ ใจของคนเรานี้ ถา้ ไม่
ฝึกฝนอบรม ไม่แกไ้ ข ไม่ปรบั ปรุงไม่พฒั นา จติ ใจของบคุ คลนนั้
จะร่วั ไหลไปตามกระแสของกิเลส ไปตามอาํ นาจของกิเลส ตาม
ความคิด คิดไปเร่อื ยๆ คิดทกุ ขม์ นั ก็คิด คดิ สขุ มนั ก็คดิ สว่ นมาก
แลว้ มนั จะคิดแตเ่ ร่อื งมีความทกุ ข์ จิตฟงุ้ ซา่ นราํ คาญ จติ ไม่อยู่
กบั ตนกบั ตวั พวกเราทา่ นทงั้ หลายก็จะเหน็ แลว้ วา่ คนเป็นบา้ ใบ้
เสียจรติ ผดิ มนษุ ยก์ ็ดี เป็นโรคประสาททงั้ หลายอย่ทู กุ วนั นี้ ก็
อาศยั ซง่ึ จติ ของเขาไม่ดี เคา้ คิดมากน่นั เอง เม่ือคดิ มากเท่าไหรก่ ็
ย่ิงมีความกงั วลและมีความทกุ ขม์ ากเกิดขนึ้

9

เหตฉุ ะนนั้ องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ อยากให้
ฝึกฝนอบรมท่ีจิตใจ เรามีพืน้ ฐานดแี ลว้ บรจิ าคทานเราไดท้ าํ แลว้
เรามีพืน้ ฐานดมี ีศีลเป็นเครอ่ื งรองรบั อย่แู ลว้ บดั นเี้ รามาทาํ สมาธิ
ฝึกฝนอบรมจติ ใจของตนเพ่อื จะใหจ้ ติ ใจของเราไดส้ งบเป็นปกติ
จิตใจไมฟ่ งุ้ ซา่ นราํ คาญไม่คดิ มาก ไมม่ ีความกงั วล ไมม่ ีความ
ทกุ ข์ ก็อยากใหจ้ ติ ของพวกเรานนั้ น่งิ อยู่ สงบอยู่ อารมณใ์ ด
อารมณห์ นง่ึ เป็นอารมณเ์ ดยี ว เรยี กวา่ จิตสงบเป็นสมาธิ

ถา้ จิตของเราไม่สงบเป็นสมาธิ จติ ก็มีแตค่ วามทกุ ข์ ความ
เดอื ดรอ้ นวนุ่ วายอย่ตู ลอด เราควรท่ีจะใชส้ ติคือความระลกึ ได้
สมั ปะชญั ญะความรูต้ วั มาประคองจิตใจของตนใหอ้ ยกู่ บั ตนกบั
ตวั กอ่ น อย่าใหไ้ ปคดิ ท่ีไหน เราอย่ทู ่นี ่ี เราอยทู่ ่ีวดั นี้ สถานท่นี ี้
เราไม่ตอ้ งคิดถึงบา้ นถงึ ชอ่ ง ไม่คิดถงึ ส่ิงของ ไม่ตอ้ งคดิ ถงึ บคุ คล
อ่นื ใหจ้ ิตของเราอย่กู บั ตนกบั ตวั เรา ลองดซู ิ ไม่ตอ้ งคดิ วนุ่ วาย
กบั อะไร ลดละปลอ่ ยวางออกไป ใหจ้ ิตใจของเรานีว้ า่ ง ใหจ้ ิตใจ
ของเรานีห้ ยดุ คดิ อย่กู บั ตนกบั ตวั เทา่ นนั้ ไมต่ อ้ งไปคดิ ภายนอก
น่ีการฝึกฝนอบรมจติ ใจ จะทาํ ใหจ้ ิตของเราไม่ยงุ่ เหยงิ กบั ของ

10

ภายนอก ใหอ้ ยภู่ ายใน ใหอ้ ย่ทู ่ีตนท่ีตวั ของเราเอาไวจ้ ดุ ใดจดุ
หนง่ึ ก็คอื เอาความคิดน่นั เองคือจิต

ถา้ จิตของเราไมไ่ ปคดิ ยงุ่ เหยงิ กบั ภายนอก มาสงบอยู่ มา
สงบอยแู่ ลว้ เราก็จะเหน็ ความสขุ เกิดขนึ้ จติ สงบ ถา้ จติ ของเรา
ไมส่ งบ เราก็เหน็ แตค่ วามทกุ ข์ เราจงึ หยดุ อยาก ฝึกฝนอบรม
จิตใจ การท่จี ะทาํ ใหจ้ ติ ใจสงบไดร้ วดเรว็ นนั้ ก็คือตอ้ งละทงั้ อดีต
อนาคต อดีตก็สง่ิ ท่ีลว่ งแลว้ ไปแลว้ อย่านาํ มาคดิ อนาคตส่ิงท่ียงั
มาไมถ่ งึ ก็ไมต่ อ้ งคดิ เหมือนกนั เรามาคดิ ในปัจจบุ นั ธรรม
เด๋ยี วนีจ้ ิตของเราอยทู่ ่ีไหน อย่กู บั ตนกบั ตวั มยั้ อยกู่ บั ลมหายใจ
เขา้ ออกมยั้ กบั ขอ้ ธรรมกรรมฐานมยั้ หรอื จติ ของเราไปอย่ทู ่ีอ่นื
ว่งิ ไปอยทู่ ่ีอ่ืน เราควรท่ีจะมีสติสมั ปะชญั ญะ รูว้ า่ จติ ของตนอย่ทู ่ี
ไหน ถา้ มนั อยขู่ า้ งนอก มนั อย่ทู ่ีอ่นื ตอ้ งเอามาไวก้ บั ตนกบั ตวั
กบั ลมหายใจเขา้ ออก น่กี ารวิธีทาํ สมาธิ

ถา้ จิตใจของเราน่ิงอยู่ สงบอยสู่ กั นิดหน่อย เราก็รูว้ า่ จิตของ
เราสงบนิดหนอ่ ยได้ น่ีผฝู้ ึกไดง้ า่ ย ถา้ บางบคุ คลก็ฝึกยาก จติ ก็
ยงั ฟงุ้ ซา่ นอยู่ ยงั ไม่สงบ เราก็พยายามท่จี ะใชส้ ตสิ มั ปะชญั ญะ

11

ของตน ควบคมุ ดแู ลจิตใจอยกู่ บั ขอ้ ธรรมกรรมฐาน ถา้ จติ ใจของ
เราสงบนานลงไป ๒๐ ๓๐ นาทีก็ดี ๔๐ นาที สงบน่ิงอยใู่ น
อารมณห์ นง่ึ อารมณเ์ ดียวได้ เราก็เหน็ จิตใจของเราสงบนานลง
ไปถงึ อปุ จาระสมาธิได้ ถา้ มีความสขุ สบายเกิดขนึ้ จติ ท่ีสงบเป็น
อยา่ งนี้ เรามีสตสิ มั ปะชญั ญะประคองจิตของตนอย่ใู นอารมณ์
นนั้

เม่ือตงั้ อยใู่ นอารมณน์ นั้ จติ ก็น่ิงนานลงไปจนถงึ ช่วั โมงอยา่ ง
นี้ สงบน่งิ อยู่ ด่งิ อยู่ เราก็จะเห็นเดน่ ชดั ขนึ้ มาทนั ทีวา่ จติ ของเราน่ี
สงบนาน จติ สงบนานมนั ก็สขุ นาน เป็นอปั ปนาสมาธิได้ ผฝู้ ึกได้
ง่าย น่กี ารฝึกฝนอบรมจติ ใจ ถา้ จิตใจของเราสงบแลว้ เราก็เหน็
ความสขุ ชดั เจนวา่ ความสงบนีค้ อื ความสขุ เปรยี บเทียบ
เหมือนกบั นา้ํ อย่ใู นโอง่ หรอื นา้ํ อย่ใู นทะเลก็เหมือนกนั เราไปยืน
อยรู่ มิ ทะเล ถา้ นา้ํ มนั น่งิ เราก็สามารถมองเหน็ ปลา เหน็ หอย เหน็
กงุ้ เหน็ กรวด เห็นทราย อย่ใู นพืน้ นา้ํ นนั้ ไดช้ ดั เจน ถา้ หากนา้ํ ไม่
น่ิงถกู ลมพดั อยู่ นา้ํ นนั้ เป็นฟอง เป็นคล่ืนอยู่ กระเพ่ือมอย่ตู ลอด
ไมส่ งบ นา้ํ ไมส่ งบ เราก็ไม่สามารถท่ีจะมองเหน็ หอย เหน็ ปู เหน็

12

ปลาอะไร และกอ้ นกรวดทงั้ หลายอยใู่ นนา้ํ เพราะมนั ไมส่ งบ นา้ํ
ไมส่ งบ ลมพดั อยู่ จิตใจท่ีไมส่ งบก็ฉนั นนั้ เหมือนกนั ถา้ จติ ใจสงบ
ก็เหมือนนา้ํ มนั สงบ มนั น่งิ ก็สามารถท่ีจะเหน็ สงิ่ ตา่ งๆอยใู่ ตน้ า้ํ
ไดช้ ดั เจน

ฉนั ใดก็ดถี า้ จติ ใจของพวกเรานนั้ ถา้ หากวา่ จติ ไมส่ งบ เราก็
มองไมเ่ หน็ ความโลภ ความโกรธ อย่ใู นใจของพวกเรา แลว้
ความทกุ ขเ์ กิดขนึ้ ในใจก็ไม่รู้ มีแตค่ วามวนุ่ วายเทา่ นนั้ เพราะจติ
ไมส่ งบ ถา้ จิตของพวกเราสงบเป็นสมาธิน่ิงอยู่ เราก็สามารถท่ี
จะเหน็ วา่ จติ ของเราน่ีมีทกุ ขห์ รอื มีสขุ หรอื อยใู่ นอารมณอ์ ะไร เรา
ก็เขา้ ใจไดก้ ็ฉนั นนั้ เหมือนกนั

น่ีการฝึกฝนอบรมจิตใจอยา่ งสนั้ ๆ เพ่ือใหพ้ วกเราไดพ้ ากนั
นาํ พาไปปฏบิ ตั ิในปัจจบุ นั ธรรม ในชีวติ ประจาํ วนั นอ้ มนาํ ธรรมะ
ไปประกอบกบั กิจการงานและชีวิตประจาํ วนั เพ่ือจะใหจ้ ติ ใจ
ของเรานนั้ รบั รสของธรรมะด่ืมด่าํ ในธรรมะคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ เป็นคกู่ นั ไปกบั กิจการงานตา่ งๆ แลว้ จะใหจ้ ติ ใจของ
เราสงบ จติ ใจของเราวา่ งจากความย่งุ เหยงิ จิตใจก็จะมาสงบ

13

ระงบั เป็นสมาธิ มีความสขุ เกิดขนึ้ มาไดด้ ว้ ยการมีความ
พากเพียรพยายาม เพราะการน่งั ทาํ สมาธินี้ เราตอ้ ง
ขยนั หม่นั เพียร ไหวพ้ ระสวดมนตเ์ สรจ็ ก็น่งั ทาํ สมาธิ ไดส้ ตสิ มั ปะ
ชญั ญะประคองจติ ของตน ใหอ้ ย่กู บั ขอ้ ธรรมกรรมฐาน ทงั้ เชา้
และทงั้ ค่าํ ตอนวา่ งมีเวลาไหนก็ตอ้ งทาํ เพราะเราจะฝึกจิตของ
เรานนั้ ใหส้ งบ

เม่ือจติ สงบแลว้ เราจงึ จะมาแกไ้ ขเรอ่ื งความโลภ ความโกรธ
ออกจากใจของเรา ใหเ้ บาบางลงไป ใหไ้ ดร้ บั ความรม่ เยน็ เป็นสขุ
เกิดขนึ้ จงึ ไดพ้ ากนั ทาํ สมาธิ ทาํ ไมเราจงึ ฝึกฝนอบรมจติ ใจของ
พวกเรา ก็เพราะจิตใจของพวกเรานนั้ ถา้ มนั ทกุ ขแ์ ลว้ มนั ไมด่ ีไม่
งามแลว้ มนั คดิ ไปในทางท่ีต่าํ ท่ีสดุ บคุ คลท่ีจติ ใจไม่ดนี ่ีเอง เคา้
ทาํ บาปความช่วั อย่ใู นปัจจบุ นั นี้ เพราะจติ เคา้ มีความทกุ ข์ จติ
เคา้ มีบาปมีความช่วั อยู่ เคา้ จงึ พาทาํ บาปความช่วั ทาํ ใหว้ นุ่ วาย
อยู่ บา้ นเมืองไมส่ งบ ไม่มีศีลธรรมประจาํ ใจของเคา้ จิตใจของ
เคา้ ไมส่ งบแลว้ ก็ทาํ ใหเ้ กิดความสบั สนวนุ่ วาย ความเดอื ดรอ้ น
เกิดขนึ้ ทกุ หยอ่ มหญา้ และทกุ แหง่ หนตาํ บลบา้ นใดเมืองใด

14

ประเทศใดท่ีไหน คนไรศ้ ลี ธรรมนาํ แตค่ วามทกุ ขค์ วามเดอื ดรอ้ น
เกิดขนึ้ ในสถานท่ีน่นั ไปอยทู่ ่ใี ดก็ดี น่ีมนั เป็นอยา่ งนี้ เพราะจติ ใจ
ของเขาไม่ดนี ่นั เอง เคา้ จงึ ทาํ บาปความช่วั ทาํ ใหม้ ีความทกุ ข์
เดือดรอ้ นเกิดขนึ้ อย่ทู กุ บา้ นทกุ เมืองแหง่ หนตาํ บลใดท่ีไหน เกิด
ความวนุ่ วายอยทู่ ่ีน่นั เพราะคนไม่มีศีลธรรม

บดั นีพ้ วกเรามาพิจารณาดวู า่ ถา้ หากเราเป็นผมู้ ีศลี ธรรมมนั
ก็ทาํ ใหม้ ีความสงบ เพราะศีลมนั เป็นของปกติ เพราะเราละ
ความช่วั ออกไป มนั มีแตค่ วามดี และมีแตค่ วามดมี นั ก็มีแต่
ความสขุ เกิดขนึ้ มนั เป็นอยา่ งนีเ้ ราก็ควรท่ีจะรูว้ า่ เม่ือฝึกจิตใจ
ของเรานนั้ มนั ดีแลว้ มนั มีความสขุ แลว้ มนั ก็ทาํ อะไรก็ทาํ ใหม้ ี
แตค่ วามสขุ พดู อะไรก็มีแตเ่ ป็นประโยชน์ คิดอะไรก็คดิ ใหม้ ีแต่
ความสขุ ทงั้ ตนและบคุ คลอ่ืน

เหมือนพวกเราสวด สพั เพ สตั ตา สตั วท์ งั้ หลายอยา่ งนีน้ ะ่
เกิดขนึ้ มาเป็นเพ่ือนทกุ ข์ เกิดแกเ่ จ็บตายดว้ ยกนั หมดทงั้ สนิ้ ถา้
หากเราจะอยดู่ ว้ ยกนั วา่ เกิดเป็นเพ่ือนรว่ มทกุ ขก์ นั เราก็ไม่ควร
เบยี ดเบยี นกนั ไมอ่ ิจฉาพยาบาทอาฆาตจองเวรกนั อยภู่ ายใน

15

จิตใจของพวกเรา เราก็มีแตเ่ มตตาอารี อยากใหค้ นอ่ืนมี
ความสขุ ตนเองก็อยากมีความสขุ เกิดขนึ้ เชน่ นี้ มนั ก็เรยี กวา่
บคุ คลคดิ ดี จติ ก็มีความสขุ อยกู่ บั ความเมตตา ด่ืมด่าํ นา้ํ ธรรมคาํ
สอนของพระพทุ ธองคท์ รงตรสั ไว้ เอาฝังไวใ้ นใจของตน ใจนนั้ รบั
รสอารมณค์ อื ความสขุ มีอาหารกนิ คอื ความสขุ ใจ ใจมีอาหาร
เรยี กวา่ วหิ ารธรรมเป็นเครอ่ื งอย่ขู องใจ ใจท่ีมีธรรมะนีเ้ อง ใจท่ีมี
ความสขุ

ใจท่ีมีความสขุ มนั ก็ส่งั งานใหพ้ ดู ตงั้ แตส่ ง่ิ ท่ีเป็นประโยชนท์ ่ี
จะนาํ ความสขุ มาให้ ใจท่ีมคี วามสขุ เคา้ ก็ส่งั งานใหแ้ ตร่ ูป
รา่ งกายทาํ แตค่ ณุ งามความดี ฉะนนั้ มนั ส่งั งานพวกเราใหเ้ รามา
ทอดผา้ ป่าก็ดี ถวายเทียนพรรษา ผา้ อาบนา้ํ ฝนก็ดี ปัจจยั ไทย
ธรรมทงั้ หลาย ก็มาจากจติ ใจของพวกเราน่นั เองเป็นผมู้ ีศรทั ธา
มีบญุ มีกศุ ลเกิดขนึ้ เสยี กอ่ น เราจงึ ไดห้ าวตั ถทุ งั้ หลายเหลา่ นีม้ า
บรจิ าคทาน กเ็ พราะใจของเราดนี ่นั เอง ใจของเรามีบญุ มีกศุ ล
น่นั เอง น่ีเราเห็นชดั เคา้ ส่งั งาน ก็เลยมาพดู คยุ กนั ชกั ชวนกนั มา
ทาํ บญุ ทาํ กศุ ล กราบไหวค้ รูบาอาจารยส์ ถานท่ีโน่นท่ีน่ี และได้

16

ถวายส่งิ ของเพ่ือใหเ้ ป็นประโยชนใ์ นชีวิตของตน ไดเ้ ป็นบญุ เป็น
กศุ ลเกิดขนึ้ ชวี ติ ก็เลยมีคณุ คา่ สงู มีประโยชนม์ ากเกิดขนึ้ อย่างนี้
น่ีมนั เกิดขนึ้ มาจากจติ ใจถา้ เราฝึกจติ ใจของเราเป็นบญุ เป็นกศุ ล
มีความสขุ เม่อื จิตมีความสขุ แลว้ พดู ก็ดี ทาํ ก็ดี ไดฝ้ ่ายในเป็น
สจุ รติ ธรรมเป็นกศุ ลกรรมเกิดขนึ้ เราก็เหน็ ชดั คนใจดีเคา้ พดู เคา้
ก็พดู ดี ทาํ กท็ าํ ดี

นีแ้ หละเม่ือฝึกฝนอบรมใจดีแลว้ บคุ คลก็จะมีคณุ คา่ สงู
สรา้ งสมแตบ่ ญุ บารมี สรา้ งแตค่ ณุ งามความดี สรา้ งแตค่ วาม
บรสิ ทุ ธิ์เป็นมนษุ ยว์ า่ เป็นผมู้ ีจติ สงู กวา่ สตั วเ์ ดรจั ฉานทงั้ หลาย จงึ
พากนั แสวงหาตงั้ แตค่ ณุ งามความดีเอาไวเ้ ป็นเครอ่ื งประดบั ตน
ถา้ บคุ คลมีทาน มีศีล มีภาวนาเป็นเครอ่ื งประดบั ตนแลว้ บคุ คล
นนั้ ยอ่ มสวยสงา่ งามเพราะมีคณุ ธรรม มีจรยิ ธรรม ประจาํ ตวั
ของบคุ คลนนั้ อยู่ ทกุ คนกย็ อ่ มรูย้ อ่ มอยากไดอ้ ย่างนี้

ถา้ เราอยากไดอ้ ย่างนีม้ ีเครอ่ื งประดบั ท่ีดีท่สี วยสดงดงาม
อยา่ งนี้ เรากพ็ ากนั ขวนขวาย สรา้ งสมอบรม เอาไวต้ ามมกั มาหา
ไดข้ องตน เหมือนทกุ ทา่ นทกุ คนพากนั ทาํ น่ีเอง ควรพยายามท่ี

17

จะอบรมฝึกฝนจิตใจของพวกเราน่ีแหละ เพราะตน้ เหตมุ นั อยทู่ ่ี
จิตใจ เขาจะรกั ษาศีล เคา้ กอ็ ยู่ ใจเคา้ อยากมีศลี เคา้ จะบรจิ าค
ทานก็เพราะใจเคา้ อยากบรจิ าค ทาํ ทานการกศุ ลเอาไว้ ออกมา
จากจติ ใจหมด จงึ ไปฝึกท่ีตน้ เขา้ รากเหงา้ เคา้ มลู ของกศุ ล
ทงั้ หลายอย่ทู ่ีใจ

เหตฉุ ะนนั้ เม่ือหากพวกเรามาฝึกฝนอบรมจติ ใจแลว้ จะยืน
เดนิ น่งั นอนอย่ทู ่ีไหน น่งั รถ น่งั เรอื ไป ดจู ติ ใจของตนเองอยู่
เร่อื ยๆ เรอ่ื ยๆน่นั แหละ ถา้ เกิดมนั คิดไม่ดไี ม่งาม มนั คิดทกุ ข์
ขนึ้ มา ก็รบี หาวิธีละ วิธีปลอ่ ย วธิ ีวาง ทงิ้ ออกไป ถา้ มนั จะส่งั ให้
พดู ไมด่ ีไมง่ ามก็พยายามหาวิธีเสยี สละละทงิ้ คาํ พดู ท่ีไมด่ นี นั้
ออกไป ถา้ มนั กาํ ลงั ทาํ ไม่ดไี มง่ ามเกิดขนึ้ ก็รบี หาวธิ ีเสยี สละ ละ
ออกไป อย่าไปทาํ สง่ิ ท่ีไม่ดีไมง่ ามนนั้ เน่ียเราเป็นผมู้ ีสตสิ มั ปะ
ชญั ญะตรวจตราดตู นเอง พฒั นาตนเองแกไ้ ขปรบั ปรุงตนเอง
เพ่ือจะใหด้ ขี นึ้

แตค่ นเราทกุ คนนีไ้ มใ่ ชจ่ ะดมี าแตเ่ กิด พอเรามาฝึกฝนอบรม
มาแกไ้ ข มาพฒั นา มาปรบั ปรุง สรา้ งสมคณุ งามความดีเกิดขนึ้

18

เพ่มิ เตมิ เกิดขนึ้ ใหม่ในทีหลงั ความช่วั ทงั้ หลายท่ีเคยทาํ มาก็ละ
ปลอ่ ยวางทงิ้ ไป สรา้ งแตค่ ณุ งามความดเี อามาแทนท่ีไว้ ใจมนั ก็
เลยมีความสขุ วา่ มองเหน็ ตงั้ แตค่ ณุ งามความดที ่ีตนเองสรา้ ง
เอาไว้ น่ี! พวกเราควรสรา้ งอย่างนนั้ สรา้ งแตค่ วามดี

วนั นีเ้ ราก็สรา้ งความดนี ่ีแหละ ใหถ้ วายทานแลว้ รบั ศีลแลว้
ไดฟ้ ังเทศนฟ์ ังธรรมน่งั เจรญิ เมตตาภาวนา มีแตค่ ณุ งามความดี
ทงั้ นนั้ ควรปลมื้ ปีติยนิ ดใี นชีวติ ของพวกเรา แลว้ พวกเราจะมา
จากกรุงเทพมหานครก็ดี หรอื ตา่ งจงั หวดั ท่ไี หนไกลแสนไกล
แสวงหาคณุ งามความดีเป็นเคร่อื งประดบั ตนเอาไว้ บคุ คลมีคณุ
งามความดีเป็นเคร่อื งประดบั ตนก็เรยี กวา่ บคุ คลมีท่ีพง่ึ เหมือน
บคุ คลท่ีมีสตางค์

สว่ นบคุ คลไมไ่ ดส้ รา้ งสมอบรมบญุ บารมีอะไร ไมไ่ ดท้ าํ บญุ
ทาํ ทานการกศุ ล รกั ษาศลี เจรญิ ภาวนาอะไร ไม่ปรบั ปรุงพฒั นา
จิตใจของตน ทาํ แตบ่ าปความช่วั พดู แตช่ ่วั คดิ ก็คดิ แตใ่ นทางท่ี
ช่วั ท่ีต่าํ ชีวติ ของบคุ คลทงั้ หลายเหลา่ นนั้ ความช่วั ทงั้ หลายจะ
นาํ ไปสคู่ วามทกุ ข์ ความหายนะ ความเสอ่ื มโทรม เสยี ภพชาตทิ ่ี

19

เกิดขนึ้ มาเปลา่ ประโยชน์ ตายจากคณุ งามความดี สง่ิ ท่ีพอจะได้
เป็นคณุ งามความดีก็ไมไ่ ดไ้ มถ่ งึ เพราะตนเองไปทาํ ช่วั เสียหาย
ทาํ ลายชีวิตของตนเองใหเ้ ปลา่ ประโยชน์ ไมไ่ ดอ้ ะไรเกิดขึน้
เหมือนกบั ลงิ หรอื ไก่เคา้ เหน็ เพชร ลงิ มนั เหน็ เพชร มนั เลน่ ไป
เฉยๆไม่รูจ้ กั คณุ คา่ ของเพชรก็ทิง้ ขวา้ งทิง้ ไป ไก่ก็เหมือนกนั มนั
คาบเพชร กอ้ นเพชรคาบเลน่ ไปเลน่ มา อย่เู ฉยๆ ไม่รูค้ ณุ คา่ ก็วาง
ทิง้ ไปก็เปลา่ ประโยชน์

ฉนั ใดก็ดี คนเกิดขนึ้ มาแลว้ มีรูปรา่ งกายแลว้ ไม่สรา้ งสมอ
บรมคณุ งามความดี ทาํ แตบ่ าปความช่วั ชวี ิตนนั้ ก็ไรป้ ระโยชน์
เปลา่ ประโยชน์ ไมไ่ ดค้ ณุ งามความดีอะไร ก็ฉนั นนั้ เหมือนกนั
สว่ นบคุ คลสรา้ งคณุ งามความดมี ีการทาํ ทาน การกศุ ล รกั ษาศีล
เจรญิ ภาวนา ฝึกฝนอบรมจติ ใจของตนอยู่ บคุ คลเหลา่ นกี้ ็
เหมือนไดร้ ูปรา่ งกายมาแลว้ แตส่ รา้ งคณุ งามความดที งั้ นนั้ มี
การพดู กพ็ ดู ดี มีจิตใจก็คดิ แตด่ ี สรา้ งสมอบรมแตบ่ ญุ บารมี
เอาไว้ รา่ งกายของเราน่ีก็เหมือนกบั กอ้ นเพชร รูจ้ กั คณุ คา่ ของ
เพชร ถา้ เพชรนีม้ นั มีราคาแพง ขายไดเ้ งนิ ไดท้ อง เอามาไวใ้ ชไ้ ว้

20

จา่ ยได้ รา่ งกายของพวกเราก็เหมือนกนั เอามาสรา้ งคณุ งาม
ความดีใหม้ นั มีคณุ คา่ สงู เกิดขนึ้ เหมือนพวกเรา ควรแลว้ ท่พี วก
เราควรปลืม้ ปีติยินดีในชวี ิตของตนดว้ ยกนั ทกุ ทา่ นทกุ คนท่ีน่งั ฟัง
เทศนอ์ ยนู่ ี้

ชีวิตของเรามีคณุ คา่ สงู เหมอื นกบั เพชรมีราคาแพง สรา้ ง
สมอบรมบารมีเอาไว้ ก็เหมือนบคุ คลมีสตางค์ มที รพั ยส์ มบตั ิ มี
เตม็ กระเป๋ าอย่แู ลว้ กม็ ีความอบอนุ่ ใจวา่ ตวั เองน่มี ีเงนิ ใชจ้ ่าย
สะดวกสบายก็มีความสขุ ถา้ มองดเู หน็ คณุ งามความดขี องตน
สรา้ งสมอบรมเอาไว้ จะเกิดชาติใดภพใดเราก็ไมต่ อ้ งหว่นั ไหว
วา่ เราจะทกุ ขย์ ากลาํ บาก น่เี ราไม่ตอ้ งหว่นั ไหว เพราะเรามีบญุ
กศุ ลเป็นเครอ่ื งประดบั จติ ใจของตนเอาไวแ้ ลว้

พระพทุ ธองคจ์ งึ ทรงส่งั สอนเอาไวว้ า่ เคร่อื งประดบั ของ
พระราชามหากษัตราธิราชกด็ ี จะเป็นเครอ่ื งประดบั ประดา
หลายสง่ิ หลายอยา่ ง แกว้ แหวนเพชรนิลจนิ ดา เคร่อื งทรงตา่ งๆ
วา่ สวย วา่ สดวา่ งดงามเตม็ ตนเตม็ ตวั ก็ตาม แตย่ งั ไม่สวยงาม
เทา่ บคุ คลท่มี ีศีล สมาธิ ปัญญา บรจิ าคทานการกศุ ลเอาไว้

21

เครอ่ื งประดบั นีส้ วยสดงดงามมาก ถา้ หากบคุ คลใดสรา้ งเอาไว้
แลว้ พวกเราทา่ นสาธชุ นทงั้ หลายควรท่ีจะรูอ้ ย่างนี้ คนมที าน มี
ศีล มีภาวนาเป็นเคร่อื งประดบั มีปัญญารูด้ ีรูช้ ่วั เป็น
เครอ่ื งประดบั รอบรูใ้ นกองสงั ขารทงั้ หลาย เป็นเคร่อื งประดบั ตน
แลว้ ก็ทาํ ใหบ้ คุ คลนนั้ อย่โู ดยมีความผาสขุ ไปยืน เดนิ น่งั นอน
อยทู่ ่ีไหน ก็จะทาํ ใหต้ นเองน่มี ีความสขุ เพราะตนเองมี
เคร่อื งประดบั ดีอยแู่ ลว้ มีอาหารกินอยแู่ ลว้ เรยี กวา่ เหมือนเรามี
วตั ถพุ รอ้ มอยแู่ ลว้ มีเงนิ พรอ้ มอยแู่ ลว้ ท่ีจะไปท่ีโนน่ ท่ีน่ีใชจ้ ่ายได้
อยา่ งสะดวกสบาย น่ีเรยี กวา่ คนมีบญุ เป็นท่ีพง่ึ ของตน

พวกเราทา่ นสาธชุ นทงั้ หลาย การบรรยายธรรมตงั้ แตเ่ ร่อื ง
การบรจิ าคทานและเป็นบญุ ชนิดหนง่ึ รกั ษาศีลเป็นบญุ ชนิดหนง่ึ
กาํ จดั กิเลสตามขนั้ ตอน พากนั ฟัง เจรญิ เมตตาภาวนาฝึกฝน
อบรมจิตใจของตน ยืน เดนิ น่งั นอน อยทู่ ่ีไหนใชส้ ติปัญญา
ตรวจตราดจู ติ ใจของตนเองอยู่ ถา้ มนั เศรา้ หมองก็ละทงิ้ ไป เอา
คณุ งามความดมี าไวใ้ นใจของตนเป็นท่ีพ่งึ ใหใ้ จมีความสขุ ด่มื

22

ด่าํ อยใู่ นรสพระธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธองคท์ รงตรสั ไว้ เราก็
ไดท้ ่ีพ่งึ เรยี กวา่ มีความสขุ

เหตฉุ ะนนั้ การบรรยายธรรมมาแตต่ น้ จนอวสานนี้ ดงั ภาษิต
ท่ีอาตมาไดล้ ขิ ติ ในเบอื้ งตน้ นนั้ วา่ ปญุ ญานิ ปรโลกสั มงิ
ปตฏิ ฐา โหนติ ปาณินังติ บญุ ย่อมเป็นท่ีพ่งึ อาศยั ของสตั วใ์ น
โลกหนา้ ไดฉ้ ะนนั้ แล เหตฉุ ะนนั้ ก็ขออาํ นวยพรใหส้ าธุชน
ทงั้ หลาย เม่ือไดย้ นิ ไดฟ้ ังแลว้ ควรกาํ หนดจดจาํ ขอ้ ธรรมดงั ได้
บรรยายมานี้ นอ้ มนาํ ไปประพฤติปฏิบตั ิ ฝึกหดั กายวาจาใจของ
ตน ผลออกมาก็จะไดร้ บั ความสขุ ความเจรญิ เกิดขนึ้ ก็ขอใหท้ กุ
ท่านเจรญิ ดว้ ยอายุ วรรณะ สขุ ะ พละ ปรารถนาในสิง่ ใดไวใ้ นใจ
ก็ใหไ้ ดส้ าํ เรจ็ ในความม่งุ มาดปรารถนาดว้ ยกนั ทกุ ท่านทกุ คน
เทอญ ก็ขอยตุ กิ ารบรรยายธรรมไวเ้ พียงแคน่ ี้ เอวงั กม็ ีดว้ ยประ
การะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/YpJvdgjlF48

23