เทศนาสอนอาสาหมู่บ้าน โดย หลวงพ่อชา สุภัทโท

เทศนาสอนอาสาหมบู่ า้ น
หลวงพอ่ ชา สภุ ทั โท

ตอ่ แตน่ ีไ้ ปจงพากนั ตงั้ ใจฟังแลว้ ก็ตงั้ อย่ใู นความสงบ
เพราะวา่ เวลานีเ้ ป็นเวลาท่ีจะไดอ้ บรมธรรมะซง่ึ ทางราชการเชน่
ผวู้ า่ การจงั หวดั อบุ ลราชธานีไดเ้ ขียนหนงั สอื มาเรยี นวา่ วนั นีม้ ีผู้
อาสาหม่บู า้ นจะมาอบรมท่ีวดั หนองป่าพง ดงั นนั้ ทา่ นจงชว่ ย
สงเคราะหอ์ นเุ คราะหด์ ว้ ยการแนะนาํ ส่งั สอนทกุ ประการ
เทา่ ท่ีควร ดงั นนั้ นอกนนั้ ไปกย็ งั มีประชาชนมาสมทบเป็นพิเศษ
ม่งั ก็มี อนั ใดก็ตามเป็นตน้

ไอค้ วามเป็นไปหรอื ความเป็นมาของชาวมนษุ ยเ์ ราทงั้ หลาย
ซง่ึ เกิดอย่รู ว่ มกนั มนั เป็นกลมุ่ กอ้ นอนั หนง่ึ ๆ เม่ือเป็นกลมุ่ กอ้ น
อนั หน่งึ ๆแลว้ ตอ่ ไปมนั ก็มากขนึ้ ๆ มนั ขยายตามสว่ นบคุ คล
ขยายกวา้ งออกไป และการบรหิ ารการงานของเราจะแคบอยู่
อย่างเดมิ มนั ไมไ่ ด้ มนั ตอ้ งขยายออกไปเรอ่ื ยเป็นตน้ ตอ้ งชว่ ยกนั
ถา้ ผทู้ ่ีสมคั รเป็นผอู้ าสาหม่บู า้ นทงั้ หลายนี้ ก็มีหมายความวา่ เรา
จะตอ้ งมีธรรมะตงั้ อย่ใู นใจของเราเชน่ มพี รหมวหิ าร หรอื เป็น

1

วหิ ารธรรม มีเมตตา มีกรุณา มีมทุ ติ า มีอเุ บกขาเป็นพืน้ ฐาน
ตงั้ อยบู่ นรากฐานของความรูส้ กึ ของเราทกุ คน

น่ีคือธรรมะ คอื ใหม้ ีความเมตตา กรุณา ปราณีทกุ ถว้ นหนา้
เสมอไป ทงั้ ๆท่ีวา่ เราซง่ึ จะเหน็ วา่ ไมใ่ ช่ญาตเิ รา พ่ีๆนอ้ งๆเรา
ไมใ่ ช่ ไอค้ วามเป็นมาของชาติทงั้ หลายนนั้ ก็เป็นเพ่ือน เป็นมิตร
เป็นลกู เป็นหลานกนั ทงั้ นนั้ หละ ไมใ่ ช่วา่ เป็นคนอ่นื ถงึ แมว้ า่ จะ
ไปอยคู่ นละบา้ น ตา่ งอาํ เภอ ตา่ งจงั หวดั กจ็ รงิ แตว่ า่ ก็เหมือน
เมลด็ ขา้ วอนั หน่งึ ซง่ึ มนั เกิดอย่ใู นรวงอนั หน่งึ ในตน้ อนั หน่งึ ใน
กองอนั หนง่ึ ของขา้ วน่นั เอง เม่ือมนั มากขนึ้ มนั กระจายออกไป
เมลด็ หนง่ึ มนั ก็มีตน้ หนง่ึ ตน้ หน่งึ ก็มีหลายรวง มีหลายเมลด็ มนั
ก็ตา่ งกนั ไป แปรกนั ไป ก็เป็นตน้ ขา้ วคนละตน้ ๆ แตม่ นั ก็เป็นคน
ละตน้ มนั ก็เป็นตน้ ขา้ วตน้ เดยี วน่นั เอง ซง่ึ มนั ขยายแผพ่ ืชออก
จากในกออนั เดียวกนั ในตน้ อนั เดียวกนั ฉนั นนั้

พวกเรานีก้ ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ เดิมทีก็เกิดเป็นพอ่ เดยี ว แม่
เดียวกนั น่นั เอง ถา้ มนั ขยายไปๆ ตา่ งคนก็ตา่ งไป แตพ่ อมนั ไม่
แนน่ อน สะดวกท่ีไหนก็ไปท่ีน่นั ใครชอบท่ีไหนก็ไปท่ีน่นั เลยเป็น

2

เหตใุ หพ้ วกเราทงั้ หลายกระจายกนั ออกไปท่วั อีสาน เม่ือกระจาย
หา่ งๆไป ลมื ตวั กนั เสยี เป็นตน้ เห็นหนา้ คนหนง่ึ ก็วา่ ไมใ่ ชญ่ าติ
ของเราแลว้ เห็นหนา้ คนหนง่ึ บา้ นหนง่ึ ก็ไมใ่ ชบ่ า้ นเราแลว้ อยา่ ง
นีเ้ ป็นตน้ ไอค้ วามจรงิ นนั้ มนั ก็เป็นญาติเกิด มนั ก็เป็นญาตแิ ก่
มนั ก็เป็นญาตเิ จบ็ มนั ก็เป็นญาติตายตรงนนั้

ดงั นนั้ พระบรมครูเราทา่ นจงึ ใหม้ ีธรรมะ เอาจติ ใจเขา้ สู่
ธรรมะ เอาธรรมะตงั้ อย่บู นรากฐานบนพนื้ จติ ใจเราทงั้ หลาย คือ
ใหช้ ่วยกนั ใหช้ ว่ ยกนั ทกุ ๆคน ใครมนั เป็นทกุ ข์ อะไรท่ีเราพอชว่ ย
ไดเ้ ราก็ชว่ ยเป็นตน้ อย่างนี้ ใหน้ กึ อย่างนี้ ใหค้ ดิ อยา่ งนที้ กุ คน ท่ี
เราอย่รู ว่ มกนั ในพืน้ ปฐพนี ีก้ ค็ อื พอ่ ของเรา แมข่ องเรา ญาตขิ อง
เรา ลกู หลานของเราดว้ ยกนั ทงั้ นนั้ แตว่ า่ กระจดั กระจายไป
หลายปีหลายเดอื นเป็นตน้ ก็หลงกนั เกิดเป็นคนๆอ่ืน รบกนั ตี
กนั แทงกนั วนุ่ วายกนั สารพดั อย่าง ตามประสาสตั วท์ ่มี นั หลง
น่นั เอง ไอค้ วามจรงิ นนั้ มนั ก็เป็นคนๆเดยี วกนั เป็นคนพอ่
เดียวกนั ไม่ใชอ่ ่ืนไกลเป็นตน้

3

ทีนพี้ อมีความเห็นเชน่ นนั้ ความเขา้ ใจผิดเป็นเหตมุ นั กเ็ กิด
รบราฆา่ ฟันกนั หลงไป หลงฆา่ กนั หลงแยง่ กนั หลงรบกนั
เทา่ นนั้ หละ มนั ไมม่ ีเร่อื งอะไร มนั เพราะความหลงเทา่ นนั้ ความ
เป็นจรงิ มนั ก็ญาตพิ ่ีนอ้ งกนั ทกุ ๆคน มฉิ ะนนั้ โดยสว่ นมากก็
ผปู้ กครองประเทศชาติก็อยากใหแ้ ตป่ ระเทศชาติราบรน่ื ไป เช่นผู้
เป็นประธานในเมืองไทย เชน่ ในหลวง ราชินีเป็นตน้ ก็มีความ
ตอ้ งการอยากจะใหก้ ลุ บตุ ร กลุ ธิดาทงั้ หลายรูจ้ กั กนั โดยสญั ชาติ
วา่ มนั เป็นญาติกนั หรอื เป็นคนๆเดียวกนั เป็นตน้ ฉะนนั้ จงึ กาํ ชบั
ทงั้ หลายทงั้ ปวงน่ี ขยายบทบาทอะไรตา่ งๆ ท่ีจะใหค้ วามสะดวก
แก่บา้ นเรา เชน่ วา่ กลมุ่ ผทู้ ่ีอาสาชาวบา้ นทงั้ หลายน่ีตา่ งถ่ินก็ตา่ ง
อยู่ ตา่ งจากอาํ เภอกนั หยิบเอาอาํ เภอนนั้ บา้ ง อาํ เภอนบี้ า้ ง มา
รวมกนั ศกึ ษา ใครยงั ไม่รูอ้ นั ใดก็ศกึ ษาอนั นนั้ ใหเ้ ขา้ ใจ เพ่ือจะ
สนองบญุ คณุ ของพอ่ แม่พ่นี อ้ งเราทงั้ หลายใหอ้ ยเู่ ย็นเป็นสขุ น่ี
เป็นตน้

ดงั นนั้ ผทู้ ่ีเราเขา้ ไปอาสาชาวบา้ นทงั้ หลายนนั้ ก็เป็นผมู้ ี
ธรรมะ ธรรมะคือความเมตตา เขา้ ไปในบา้ นนี้ มองเหน็ คนแก่ๆก็

4

นกึ วา่ น่ีแม่เรานะ ผชู้ ายแกๆ่ ก็นกึ วา่ น่ีพอ่ เรานะ อายสุ งู กวา่ เรา
อนั นีพ้ ่ีแลว้ นะ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อนั นีน้ อ้ งเรา ลกู เรา หลานเรา
ทงั้ นนั้ ใหท้ าํ ความเหน็ อย่างนีท้ กุ คน พยายาม การชว่ ยความ
ปลดทกุ ขไ์ ดย้ ากเป็นตน้ ตอ้ งใหส้ ม่าํ เสมอกนั เมตตาคือความรกั
เมตตาคือความรกั มนั มีสองอยา่ ง อยา่ งหน่งึ คอื มนั รกั โดย
เฉพาะเจาะจง อยา่ งหน่งึ มนั รกั โดยเฉพาะท่วั ถงึ กนั อย่างหนง่ึ
มนั ก็รกั ตวั ของเรา รกั ลกู ของเรา รกั หลานของเรา รกั ตระกลู ของ
เรา ตระกลู อ่นื จะเป็นไงก็ช่าง ไมส่ นใจ เป็นตน้ อนั นีก้ ็รกั
เหมือนกนั รกั ในตระกลู ของเรา ญาติของเรา พ่ีนอ้ งของเรา แต่
วา่ มนั แคบเกินไป มนั แคบ ความคดิ เชน่ นีม้ นั แคบ ก็เป็นเมตตา
เหมือนกนั แตเ่ ป็นเมตตาในพรหมวหิ าร

พระพทุ ธเจา้ ตอ้ งการอยากใหเ้ ป็นเมตตาอปั ปมญั ญา
อปั ปมญั ญาโดยท่วั ถึงกนั ไมใ่ ช่วา่ มาจากถ่ินไหนก็ตามเหอะ จะ
เป็นยงั ไงมาก็ตามเหอะ เรามีความเหน็ พอใจเหมือนๆกนั คนท่ี
หา่ งกบั คนท่ีอยใู่ กลก้ นั ก็เหมือนๆกนั ทงั้ นนั้ มีความรกั เสมอกนั
ใหค้ วามเหน็ เสมอกนั ใหค้ วามสขุ เสมอกนั ตามมีตามไดอ้ ย่างนี้

5

อย่างนีเ้ รยี กวา่ ความสงบโดยท่วั ถงึ เป็นอปั ปมญั ญาธรรม เป็น
ธรรมท่ีอยใู่ นจติ สนั ดานของพวกเราทงั้ หลายผรู้ กั ษาชาวบา้ น คือ
มนษุ ยเ์ ราทงั้ หลายนนั้ ถงึ วา่ จะเป็นอะไรก็ตามทีเถอะ ท่ีมาเกิด
มารว่ มกนั แลว้ คนอ่ืนเป็นทกุ ข์ เราเป็นสขุ เราก็เป็นสขุ ไปไมไ่ ด้
อยา่ งคนนนั้ เน่ยี มนั เป็นทกุ ขไ์ มม่ ีขา้ วกนิ เรากินคนเดียว เอาสิ
อยดู่ ว้ ยดิ เด๋ยี วก็แบง่ เทา่ นนั้ น่ะ มาแบง่ มาปลน้ เอาเท่านนั้ แหละ
น่ีคืออยคู่ นเดยี วไมไ่ ดห้ รอก

ถงึ แมว้ า่ ไมใ่ ชม่ นษุ ย์ สตั ว์ เอาสิ เหน็ มยั้ โยนขา้ วใหส้ นุ ขั กินสิ
โยนกอ้ นโตๆใหต้ วั หนง่ึ อีกตวั หนง่ึ อยา่ ใหม้ นั เด๋ียวก็ว่งิ มากดั กนั
เทา่ นนั้ แหละ แย่ง เพราะอะไรหละ เพราะมนั ไมไ่ ดก้ ินขา้ ว มนั
ไมไ่ ดส้ ว่ นแบง่ ถา้ ใหส้ ว่ นแบง่ ไอต้ วั นนั้ กอ้ นหน่งึ ตวั นีก้ อ้ นหนง่ึ ก็
ตา่ งคนตา่ งกินก็ไมท่ ะเลาะกนั ไอค้ นเราก็เหมือนกนั สญั ชาติ
ญาณก็เหมือนกนั เทา่ นนั้ แหละ คนหน่งึ กนิ สบายนอนสบาย
อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ไอพ้ วกเป็นโจรมนั ก็ไมไ่ ดก้ ิน ไมไ่ ดร้ บั สว่ นแบง่ มนั
ก็ไม่ไดก้ ิน ไม่ไดก้ ินมนั ก็มองหนา้ คนท่ีมีขา้ วกิน มองไปมองมาก็
นกึ อยากจะกนิ ขา้ วเหมือนกนั อยา่ งนีม้ นั กอ็ ยากเกิดขนึ้ มา มนั ก็

6

ไปแย่งเอาเทา่ นนั้ แหละ มนั เกิดเป็นขีข้ โมยนา เน่ีย อยา่ งนีเ้ ป็น
ตน้ ไอค้ นเรามนั ก็ชอบจะเป็นอย่างนี้

อนั นีเ้ ราเป็นผรู้ กั ษาชาวบา้ น ใหช้ าวบา้ นของเราเจรญิ เขา้
ไปในกลมุ่ ไหน ใหเ้ ขายกมือไหว้ ไอท้ ่ีอาสาชาวบา้ นมาแลว้ อยา่ ง
นีเ้ ป็นตน้ เขา้ ท่ีไหนก็อยเู่ ยน็ เป็นสขุ ถงึ แมไ้ ม่มียา ไม่มีอาหารให้
พดู กนั วา่ คณุ ยายเป็นยงั ไงคะ คณุ ตาสบายดเี หรอ เน่ีย มนั ก็
สบายแลว้ สบายดว้ ยความดใี จ ไอพ้ วกท่มี ีคณุ ธรรมมนั ก็สบาย
ใจ อย่างนีเ้ ป็นตน้ พอเหน็ พวกเราเขา้ ไปก็เป็นรม่ โพธิ์รม่ ไทร ยงั
ไม่ไดว้ างยา ยงั ไมไ่ ดใ้ หอ้ ะไรเลย พดู เทา่ นนั้ แหละ คือความ
เขา้ ใจน่นั แหละ ไดย้ ินเสยี งไพเราะเสนาะโสต ใจมนั ก็สบาย พวก
หมบู่ า้ น รกั ษาชาวบา้ นทงั้ หลายคือใหไ้ ปปลกุ ใจ ไปปลกุ ใจวา่ ให้
พวกเราเป็นอนั เดยี วกนั พวกเราทาํ เป็นตวั อย่างของเดก็ ๆ เป็น
ตวั อยา่ งของเด็กนอ้ ยเป็นตน้ อบรมใหช้ าวบา้ นรกั ษาบา้ น อบรม
ใหช้ าวบา้ นรกั ษาตวั เอง อบรมใหช้ าวบา้ นมีความสามคั คซี ง่ึ กนั
และกนั ใหจ้ ดั แบง่ สรรปันสว่ นกนั พอสมควร ใครๆก็คิดอยา่ งนี้

7

ใครๆก็พยายามอย่างนี้ มนั กไ็ มม่ ีอะไรแลว้ บา้ นเมืองเรามนั ก็
เจรญิ ขนึ้ เทา่ นนั้

ไอท้ ่ีบา้ นเมืองนนั้ ไมเ่ จรญิ ทกุ วนั นีเ้ พราะอะไร เพราะอะไร
เพราะคนมีเมตตาไม่ท่วั ถงึ อาตมาเคยพบคนแก่ๆกลมุ่ หนง่ึ แลว้
ก็มีเด็กท่ีขา้ งๆบา้ นมนั ดือ้ เด๋ยี วมนั ก็ปลน้ ท่นี นั้ เด๋ยี วมนั ก็ปลน้
ท่ีนี้ นานๆมากม็ าทาํ ใหบ้ า้ นเรา คนแกๆ่ ทงั้ หลายมารวมกนั มา
สอนลกู หลาน เฮย้ หนู พวกหนมุ่ ทงั้ หลายน่นั นะ่ ถา้ หนจู ะไป
ปลน้ จะไปขโมย ก็ไปปลน้ โนน้ บา้ นอ่นื ไกลๆบา้ นเราโนน่ ไป
อาํ เภอเดชอดุ มนนู่ ไปพิบลู นนู่ อยา่ มาปลน้ อาํ เภอวารนิ เราเลย
น่ีคนแก่สอนลกู หลาน ใหไ้ ปปลน้ อาํ เภอพบิ ลู ใหไ้ ปปลน้ ท่ีอาํ เภอ
เดชอดุ ม อาํ เภอวารนิ อยา่ มาปลน้ เลย มนั บา้ นเรา ไอค้ นแกน่ ่ีก็
สาํ คญั เหลือเกนิ นะ กน็ กึ วา่ คนแก่มนั มีปัญญานะ ใหไ้ ปปลน้
บา้ นอ่นื บา้ นเราอยา่ มาปลน้ เลย ไอค้ นแก่ก็เหน็ แกต่ วั เตม็ ทีเดียว
เลย ถา้ หากวา่ เราพากนั อย่เู มืองพิบลู น่ะ ไอเ้ ด็กขา้ งบา้ นมนั ดือ้
เราจะบอกวา่ เฮย้ ไปปลน้ อาํ เภอวารนิ มนั ดีกวา่ อยา่ มาปลน้
อาํ เภอเราเลย แลว้ จะเป็นไงกนั น่ะ ฮือ้ จะดมี ยั้ เด็กขา้ งๆบา้ น

8

เดชอดุ ม มนั ทาํ ความวนุ่ วายใหช้ าวบา้ น แลว้ จะพดู วา่ เฮย้
หนมุ่ ๆทงั้ หลายนนั้ น่ะ อยา่ มาวนุ่ วายกนั เลย นนู่ ไปอาํ เภอวารนิ
โนน่ ดกี วา่ อนั นีม้ นั บา้ นของเรา อย่ามาทาํ เลย ถา้ ทาํ อย่างนีม้ นั
จะดีมยั้ น่ีคนแก่นกึ วา่ มีปัญญา ไอค้ วามเป็นจรงิ มีปัญญาทราม
แลว้ ก็มีปัญญาเหมือนกนั แตป่ ัญญาทราม ปัญญาท่ีมนั ใชไ้ ม่ได้
อยา่ งนีไ้ ม่เป็นธรรมะ อยา่ งนกี้ ็ไม่เป็นธรรม เรยี กวา่ เมตตาก็
เมตตาเจาะจงทงั้ หลายเหลา่ นี้

พวกเราทงั้ หลายน่ีก็เหมือนกนั ฉนั นี้ ไอค้ นท่ีเกิดมาก่อน ก็
เฒา่ ไปก่อน แก่ไปก่อนแลว้ ก็ตายไปกอ่ นพวกเรา แลว้ ก็หมด
ภาระแลว้ พวกเราน่ีสิ หน่มุ ๆสาวๆเน่ียจะทาํ ยงั ไง เราจะเป็นคน
ท่ีปกครองบา้ นเมืองตอ่ ไป จะรกั ษาประชาชนตอ่ ไปใหม้ ีสนั ตสิ ขุ
ในบา้ นในเรอื นของเราทกุ ถว้ นหนา้ กนั ก็เป็นภาระของเรา ถา้ เรา
ทาํ ไม่ดี จะเป็นยงั ไง ไอค้ วามไมด่ ีจะไปไหน มนั กก็ ลบั มาอย่กู บั
เราน่นั แหละ เราไมร่ ูจ้ กั ภาษาน่ี เราไม่มีปัญญาเป็นตน้ ไอค้ วาม
โงก่ ็ว่งิ มาถงึ เรา ไม่ถงึ เราก็ถงึ ลกู เรา ไม่ถึงลกู ก็ถงึ หลานเรา ถงึ
เพ่ือนเรา ถงึ บา้ นเรา เป็นตน้ อย่าคดิ อยา่ งนนั้ ฉะนนั้

9

พระพทุ ธเจา้ ทา่ นจงึ ใหม้ เี มตตา ทกุ ๆคนทกุ วนั นีอ้ ยดู่ ว้ ยความ
เมตตา ความวนุ่ วายท่ีเกิดขนึ้ ในทกุ เวลานีก้ ็เพราะธรรมะไมม่ ีใน
ใจของตน

คนเราถา้ ไม่มธี รรมะก็เหมือนกนั กบั สตั ว์ สตั วไ์ มม่ ีธรรมะ
เคยเหน็ สนุ ขั มยั้ เอาขา้ วกอ้ นนงึ โยนใหต้ วั นนั้ กนิ ตวั นีไ้ มไ่ ดก้ ิน
เห็นก็ว่งิ ไปเลย กระโดดกดั เลย กนิ เอากอ้ นขา้ วไปกินเปลา่ ๆ ไอ้
ตวั นนั้ ก็รอ้ งเอง๋ ๆๆไปเร่อื ยๆไปน่ี มนษุ ยเ์ ราก็เหมือนกนั ฉนั นนั้ ถา้
ไม่มีธรรมะ มีความอจิ ฉา มคี วามพยาบาทกนั เพราะมนั อยู่
อยา่ งสตั วน์ ่นั เอง ถา้ เราไมม่ ธี รรมะ บา้ นเมืองเรามนั ก็เดอื ดรอ้ น
ลกู เราเกิดมามนั จะสอนยาก เรามีลกู มนั จะสอนยาก เรามี
หลาน มนั จะสอนยาก เรามีใคร เรามีสามี มีครอบครวั เราก็สอน
ยาก พดู ไม่ฟังกนั น่ีเพราะอะไร เพราะไมม่ ีธรรมะ แตค่ นผทู้ ่ี
หลงใหลน่ี เฮอ่ ธรรมะน่ีกินไดเ้ หรอ ไปวดั ไปเฮอะ ไดอ้ ะไรมานะ
ไดธ้ รรมะท่ีไหนมา เอาธรรมะไปกินไดม้ ยั้ ไอค้ วามเป็นจรงิ ท่ีมนั
ไม่กินธรรมะมนั ถงึ เกิดการเดือดรอ้ น ถา้ ไดก้ ินธรรมะ ไดม้ าเพ่ือ
เป็นธรรม พดู มาไปเพ่ือเป็นธรรม อะไรๆไดม้ าดว้ ยธรรมะ ไดม้ า

10

ดว้ ยความซ่อื สตั ยส์ จุ รติ อนั นนั้ อนั นนั้ สบาย ตามนนั้ คอื ความ
ถกู ตอ้ งอย่แู ลว้ ภายหลงั ก็ไมเ่ ดือดรอ้ นไม่วนุ่ วาย น่เี รยี กวา่ เรากิน
ธรรมะกนั ถา้ เราไมไ่ ดก้ ินธรรมะกนั ก็วนุ่ ซะแลว้ ทะเลาะเบาะแวง้
กนั ไม่ไดห้ ยดุ เป็นตน้

น่ีหละบา้ นเมอื งของเราเป็นตน้ ท่จี ะอย่เู ยน็ เป็นสขุ เพราะ
ความสามคั คีกนั ถา้ ความสามคั คกี นั ท่ีจะเกิดขนึ้ เป็นตน้ เพราะ
ทาํ งานตามหนา้ ท่ีของเรา พอ่ แม่ก็ทาํ หนา้ ท่ีของพอ่ แมใ่ หถ้ กู ตอ้ ง
ลกู ก็ทาํ ตามหนา้ ท่ีของลกู ใหถ้ กู ตอ้ ง ครูก็ทาํ หนา้ ท่ีของครูใหม้ นั
ถกู ตอ้ ง นกั เรยี นกท็ าํ ตามหนา้ ท่ีของนกั เรยี นใหม้ นั ถกู ตอ้ ง พวก
เราก็เหมือนกนั ฉนั นนั้ เป็นผอู้ าสาหม่บู า้ น จะมีขอ้ กฏระเบยี บ
เป็นอยา่ งไร อนั นนั้ ก็ใหค้ อ่ ยๆคาํ นงึ ถงึ วา่ เราตอ้ งทาํ งานตาม
หนา้ ท่ีของเรา วา่ มนั จะดหี รอื วา่ มนั จะช่วั อะไรก็ชา่ งมนั ทา่ นให้
ทาํ อยา่ งนีเ้ ราก็ทาํ อย่างนี้ ทา่ นใหพ้ ดู อยา่ งนีเ้ รากพ็ ดู อย่างนี้ ทาํ
ใหต้ รงไปตรงมาตามหนา้ ท่ีของเราฉนั นนั้ อยา่ งนนั้ ถา้ พวกเราไม่
สามคั คกี นั ก็อจิ ฉากนั ก็พยาบาทกนั ทะเลาะกนั ใหเ้ ดก็ ๆมนั เห็น
จะไปสอนเด็กๆใหม้ ีสามคั คกี นั ตวั พวกเราก็สามคั คกี นั ไมไ่ ด้

11

สอนเด็กๆใหม้ นั ขยนั แตต่ วั เราขีเ้ กียจเดยี จครา้ น เด็กมนั จะเอา
อะไรมยั้

น่ีเรยี กวา่ เราเป็นครูคน เราเป็นครูคนจะตอ้ งสอนตนใหเ้ ป็น
ครูคน เป็นครูคน จติ ใจมนั สงู กวา่ นกั เรยี นนกั ศกึ ษาทงั้ หลายเป็น
ตน้ เหมือนกบั พอ่ แม่คนน่นั แหละ เราเป็นพอ่ เป็นแม่คนจติ ใจก็
ใหส้ งู กวา่ เดก็ ๆ ลกู หลานเราอย่างนนั้ จงึ ปกครองลกู หลานของ
เราได้ เขาจงึ กลวั แลว้ จะมีอาํ นาจ พดู ตรงไปตรงมา มวี าทะอนั
ออ่ นหวานเป็นตน้ มีวาทะอนั ศกั ดิส์ ิทธิ์ มีความรูส้ กึ นกึ คิดเหนือ
มนษุ ยท์ งั้ หลายเป็นตน้ แลว้ ก็มีธรรมะประจาํ ใจอย่เู สมอ อนั นี้
เป็นธรรมะท่ีเราทงั้ หลายควรจะพิจารณา

น่ีอาสาหม่บู า้ น บางทีก็จะไปบา้ นโนน้ บางทีกจ็ ะไปบา้ นนี้
สารพดั บา้ นเลยท่ีจะตอ้ งไปๆกนั ก็อยา่ ไปถือเลย ไปถงึ บา้ นท่ีเรา
ไม่รูภ้ าษาของเขา ไมร่ ูส้ มมตุ ขิ องเขา ไมร่ ูบ้ ญั ญตั ิของเขา เรา
อยา่ ไปถือตวั ในท่ีนนั้ อนั นีถ้ า้ เราไปถือตวั ท่ีน่นั จะผดิ ภาษากนั ก็
จะเขา้ กนั ลาํ บากเหมือนกนั ทา่ นอาจารยม์ ่นั ภรู ทิ ตั โตก่อนทา่ น
เป็นพระกรรมฐาน ไปปฏิบตั ิอย่โู นน่ ภเู ขาทางไกลอย่างนนั้ ทา่ น

12

ไปน่งั อยู่ เคา้ ก็เดินมา มาถามท่านวา่ “เออ้ มงึ มาจากไหนน่ี”
“เออ กมู าจากโนน้ ” “มงึ กนิ เขา่ แลว้ บ”่ “เออ กกู นิ แหลว่ หละ” เคา้
นกึ วา่ มงึ ๆกๆู น่ีดีท่ีสดุ แลว้ เราไมร่ ูเ้ ร่อื งก็โกรธสิ เคา้ ถามวา่ มงึ
มาจากไหน ไม่อยากจะพดู แลว้ คอแข็ง ทา่ นอาจารยม์ ่นั ทา่ น
เคา้ ถามวา่ มงึ มาจากไหน เออ กมู าจากโนน้ มงึ กนิ เขา่ แลว้ บ่ กู
กินแลว้ เลยสบายไปเลยนะ น่ีเรยี กวา่ ทา่ นรูจ้ กั คน เราไมร่ ูจ้ กั คน
ภาษาเคา้ ถือวา่ มงึ ๆกๆู มนั ดที ่ีสดุ แลว้ ถา้ เราไม่เคยไดย้ นิ เป็นตน้
เราก็ไม่ฉลาดในคาํ พดู อนั นนั้ ก็โกรธใหเ้ คา้ เกลียดใหเ้ คา้ เสีย
ประโยชนเ์ ปลา่ ๆ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

ดงั นีเ้ ราเป็นผรู้ กั ษาหมบู่ า้ น ก็เรยี กวา่ หมบู่ า้ นนนั้ ไดอ้ าศยั เรา
ทางความรูส้ กึ นกึ คดิ อะไรทกุ ประการนนั้ เป็นตน้ ฉะนนั้ ขอพวก
กลุ บตุ รลกู หลานทงั้ หลายขนึ้ ถกู ใหเ้ ป็นเจา้ หนา้ ท่ีเชน่ นีเ้ ป็นตน้
ตามทางการ ขอจงพากนั ประพฤตปิ ฏบิ ตั ดิ ว้ ยนา้ํ ใสใจจรงิ
ปลอบจิตใจผใู้ หญ่และเด็กๆทงั้ หลายเป็นตน้ ใหเ้ ขา้ มาสศู่ ลี ธรรม
ดว้ ยกนั ทงั้ นนั้ ทกุ วนั นีม้ นั เสยี ซะแลว้ เสยี ไปซะครง่ึ หน่งึ เสยี ไป
เป็นสว่ นท่วี า่ เราจงึ พากนั รูส้ กึ เป็นบางแหง่ ซะแลว้ วา่ มนั

13

เดือดรอ้ นเพราะอะไร เน่ีย คอื ศีลธรรมนนั้ มนั คอ่ ยๆเส่อื มไปจาก
มนษุ ยท์ งั้ หลาย เราก็คอยมารูว้ า่ ยง่ิ สนกุ สนานกนั ไปเรอ่ื ยๆเป็น
ตน้ สมยั นีม้ นั เส่อื มไปทกุ ทีๆ เม่ือมนั เส่ือมเขา้ ไปแลว้ ก็ไปให้
ความเดือดรอ้ นมนั เกิด โวยวายกนั ทหี ลงั แกไ้ ขไม่คอ่ ยจะทนั คน
นีเ้ ป็นยงั ไง คนโนน้ วนุ่ วาย อย่างดเี ฉพาะแตว่ า่ ผทู้ ่ีมีสติปัญญา
รูส้ กึ ตวั อยเู่ สมอวา่ อนั นนั้ มนั ผดิ อนั นนั้ มนั ไม่ดี ก็ไมท่ าํ ดว้ ย ทาํ ก็
ทาํ เลก็ ๆนอ้ ยๆอะไรทงั้ หลายเป็นตน้ ไมใ่ หม้ ากกบั เขา

เพราะวา่ เราจะเป็นผอู้ บรมชาวบา้ นทงั้ หลายก็ดี อยใู่ นนอก
ก็ดี อยขู่ า้ งในก็ดี มีขอ้ ประพฤตปิ ฏิบตั ใิ หด้ ไี ดเ้ หมือนกนั ถงึ วา่ ยงั
หน่มุ ๆก็ปฏบิ ตั ไิ ด้ อย่าเพ่งิ ไปทงิ้ ใหค้ นแก่เลย โดยมากไอผ้ หู้ ญิงก็
ดี ผชู้ ายก็ดี หน่มุ ๆสาวๆ ไปพดู วา่ แก่ซะกอ่ นถงึ จะเขา้ วดั กนั
เด๋ยี วนีย้ งั เขา้ ไมไ่ ดห้ รอก ใหม้ นั แก่ซะกอ่ น ทิง้ ใหค้ นแกท่ งั้ นนั้ หละ
ไม่รูว้ า่ คนแก่มนั ดที ่ีตรงไหน เห็นมยั้ บา้ นเรามีคนแก่ๆมยั้ เดนิ
แขง่ กบั เราทนั เรามยั้ สเู้ ราไดม้ ยั้ คนแกฟ่ ันหลดุ นะ่ ไมด่ ี หกู ็ไมไ่ ด้
ยิน ตาไมส่ วา่ งแลว้ ลกุ ขนึ้ ก็โอย้ น่งั ลงก็โอย้ เม่ือเราเป็นหน่มุ ๆวา่
แกซ่ ะก่อนเถอะ นกึ วา่ แก่มนั จะมีกาํ ลงั มากๆเหรอ น่ีเราอย่าไป

14

คดิ เช่นนนั้ สิ ไอค้ วามดคี วามช่วั ทงั้ หลายเรามีชีวติ อยู่ เรารบี ทาํ สิ
อะไรความช่วั เราไมท่ าํ มนั ขนึ้ นะ อะไรมีความดเี ราพยายาม
เทา่ นนั้ ไมใ่ ชแ่ ตไ่ ปทาํ อะไร ไอค้ นหน่มุ น่ีมนั ทาํ ได้ เราไปทงิ้ ใหค้ น
แก่ เหน็ คนแกม่ ยั้ คนแกบ่ า้ นเราเป็นไง ลกุ ขนึ้ ทกี ็โอยๆ น่งั ขนึ้ ทีก็
โอยๆ ไมร่ ูว้ า่ เป็นยงั ไง ขนาดนนั้ เรายงั หลบั หหู ลบั ตาวา่ ใหม้ นั แก่
ซะก่อนจงึ จะเขา้ วดั แลว้ มนั จะเหน็ กนั เหรอเน่ีย น่งั ก็ไมท่ น ฟังก็
ไมถ่ นดั วนุ่ วาย อยา่ ใหม้ นั แก่ซ่ี เราทาํ ของเราไปเรอ่ื ยๆ แก่น่นั มนั
ก็หนมุ่ เสยี กอ่ นมนั ถึงมาแกใ่ ช่มยั้ ไม่ใช่วา่ แก่แลว้ มาหนมุ่ นะ มนั
หน่มุ แลว้ มนั กแ็ ก่นะ

ไอค้ วามเป็นจรงิ มนั แกม่ าแตโ่ นน้ แน่ะ เรารูส้ กึ วา่ เราหน่มุ มยั้
เรามนั แกม่ า เกิดวนั นนั้ มาก็แก่วนั นนั้ แตก่ อ่ นเราอยใู่ นทอ้ งแม่
เหน็ มยั้ มนั ก็โตขนึ้ มาๆ มนั แก่ขนึ้ น่นั แหละ แลว้ ก็ออกมา แลว้ ก็
คลอดออกมา มนั แก่ ถา้ มนั ไม่แกม่ นั ไมอ่ อกมาหรอก อยใู่ นทอ้ ง
น่นั แหละ มนั ออกมาแลว้ มนั ก็โตขนึ้ มาทีละนอ้ ยๆ มนั แก่ ถา้ ไม่
แก่มนั ไมโ่ ตมาถึงขนาดนหี้ รอก เขา้ ใจมยั้ มาถงึ บดั นีร้ ูภ้ าวะ
เดียงสาเหลา่ นีเ้ ป็นตน้ ก็เรยี กวา่ มนั แก่มาแลว้ แตเ่ รายงั ไมเ่ คย

15

เห็นวา่ เราแก่ แก่ไมร่ ูส้ กึ ตวั ถา้ ไม่แก่มนั ไมโ่ ตขนาดนีห้ รอก ให้
เขา้ ใจวา่ บดั นีเ้ ราแกแ่ ลว้ จะตอ้ งมีหลกั ธรรมะประพฤตปิ ฏิบตั ดิ ี
ไอต้ อนท่ีสดุ ทา้ ย พอนานๆไป คณุ งามความดีเราได้ สรา้ งคณุ
งามความดไี วใ้ นเฉพาะตงั้ แตว่ นั นี้ หนมุ่ ๆนีไ้ ป ภายหลงั มนั ก็
สบาย ทาํ กรรมดไี ว้ ภายหลงั ไมเ่ ดอื ดรอ้ น กรรมนนั้ มนั กด็ ี ทาํ
กรรมอะไรท่ีไม่ดีภายหลงั กม็ าเดอื ดรอ้ น กรรมนนั้ ก็ไม่ดีแลว้ ให้
เราเขา้ ใจอย่างนี้ ไมใ่ ช่เพราะอะไร ทนั มยั้ หละ อย่างนีเ้ ป็นตน้
เราเป็นหนมุ่ เป็นเด็กควรพจิ ารณาใหม้ นั รอบคอบ

เรอ่ื งศลี ธรรมน่ีเป็นเรอ่ื งสาํ คญั เรอ่ื งศลี ธรรมเป็นเร่อื งท่ี
ถกู ตอ้ ง ไม่ใช่ไม่ถกู ตอ้ งตรงนนั้ คนจนกป็ ฏิบตั ไิ ด้ คนรวยก็ปฏิบตั ิ
ได้ ใครก็ปฏิบตั ไิ ดใ้ นทางท่ีมนั ดีนะ ฉะนนั้ ความดีน่ีแหละ เป็น
กระดกู สนั หลงั ของมนษุ ยท์ งั้ หลาย ชวี ติ ตงั้ ในมลู ฐานของความดี
นนั้ เลิศประเสรฐิ มาก มนษุ ยเ์ รามีความดนี ะ่ มนั เหลอื อยู่ “เออ ไม่
เหลอื หรอก ไอค้ วามดีน่นั น่ะ” แมว้ า่ เราตายไป ความดกี ็ยงั ตงั้ อยู่
ในโลก เหน็ มยั้ เป็นตน้ ไอค้ วามดนี ่ีมนั ยงั อยู่ ไอค้ วามดนี ่ีมนั ไม่

16

ตาย เม่ือเหน็ รูป เม่ือเห็นอะไรเป็นตน้ เรานกึ ถึงความดแี ลว้ ก็
สบาย ยงั เป็นรม่ โพธิ์รม่ ไทรตลอดกาลนาน

เพราะฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายซง่ึ เป็นคนๆหน่งึ กลมุ่ หนง่ึ ซง่ึ
ทางการไดจ้ ดั ใหเ้ ป็นคนพเิ ศษอนั หนง่ึ ท่ีเรยี กวา่ อาสาหม่บู า้ น
รกั ษาหมบู่ า้ น ใหห้ ม่บู า้ นทงั้ หลายนนั้ ไดอ้ าศยั เม่ือเกิดความ
เดอื ดรอ้ นวนุ่ วายมา วง่ิ ไปหา แกไ้ ขใหส้ มควรเป็นตน้ ใหส้ งบ
ระงบั ใหม้ ีความอย่เู ยน็ เป็นสขุ นบั วา่ เป็นรม่ โพธิ์รม่ ไทร ใหช้ าว
มนษุ ยเ์ ราทงั้ หลายเป็นตน้ พง่ึ พาอาศยั อยตู่ ลอดกาลพอสมควร
เพราะฉะนนั้ ความดนี ่ีเม่ือเราจะตายไปแลว้ เป็นตน้ ก็ยงั มีอยู่
ตลอดเวลา เหมือนองคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเราน่ี
ท่านนพิ พานไปแลว้ ความดีของท่านนะ่ ยงั อยู่ ความดีมนั ยงั อยู่
อยา่ งนี้ มนั เหลืออยู่ ไอค้ วามดมี นั เป็นอยา่ งนี้ คลา้ ยๆเราบรโิ ภค
ขา้ ววนั นี้ บรโิ ภคไปหมดแลว้ แตค่ วามอ่ิมยงั เหลืออยนู่ ะ มนั ยงั มี
อยู่ แตข่ า้ วมนั หมดแลว้ แตค่ วามอ่มิ มนั ยงั เหลอื อยู่ เน่ีย เราก็
เหมือนกนั ฉนั นนั้ เม่ือเลกิ จากโลกนีไ้ ปแลว้ ความดเี ราเหลืออยู่
เป็นตน้ เพ่ือใหอ้ าศยั กลุ บตุ รลกู หลานเราโดยตอ่ ไปทงั้ นนั้ ฉะนนั้

17

บดั นีก้ ็เป็นเวลาอนั ท่ีจะบรรยายธรรมะมาใหฟ้ ังพอสมควร ตา่ ง
คนตา่ งเคารพ ตา่ งคนตา่ งคารวะ ใครมีหนา้ ท่ีอะไรทาํ อะไรก็ทาํ
ตามหนา้ ท่ีอนั นนั้ ก็ไม่มีเรอ่ื งอะไรทงั้ นนั้

ฉะนนั้ ขอพวกนีท้ ่ีเป็นอาสาหม่บู า้ นทงั้ หลายน่นั หม่บู า้ น
ทงั้ หมดนนั้ เราจะเป็นผทู้ ่ีอาสา เป็นผสู้ งเคราะห์ เป็นผใู้ ห้
ความเห็น เป็นผใู้ หค้ วามรู้ เป็นผทู้ ่ีใหค้ วามสบายอกสบายใจ น่นั
ก็เป็นหนา้ ท่ีของพวกเราทงั หลาย ใครมีปัญญามาก ใครมีความรู้
มาก ใครมีความฉลาดมาก ย่ิงเกิดปัญญาอนั ดี ย่งิ เกิดผลมาก
อยา่ งนนั้ การกระทาํ เชน่ นีเ้ รยี กวา่ เป็นสุปฏปิ ัณโณเหมอื นกนั
เป็นผปู้ ฏบิ ตั ดิ ี ไอค้ วามดนี ีเ้ ป็นตน้ เป็นรากศรขี องศกั ดศิ์ รขี อง
พวกเราทงั้ หลายท่ีเกิดมาในมวลมนษุ ยน์ ี้ ดงั นนั้ จงึ พากนั ตงั้ อก
ตงั้ ใจปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ีการงานอนั นีใ้ หส้ มบรู ณบ์ รบิ รู ณ์ ตามท่ีความ
ตอ้ งการของทางราชการใหเ้ ราเป็นผอู้ าสาหม่บู า้ นอนั นี้ ใหส้ ม
ความมงุ่ หวงั ของเจา้ นาย ของเจา้ หนา้ ท่ีทกุ กลมุ่ เป็นตน้

บดั นีเ้ ม่ือพวกท่านทงั้ หลายไดโ้ อกาสมารบั ฟังธรรมะ ก็จง
เอาธรรมะอนั นีไ้ ปปฏิบตั ิ วนั นีไ้ ม่ใชฟ่ ังเทศนเ์ อาบญุ วนั นีฟ้ ัง

18

เทศนใ์ หเ้ กิดความรูส้ กึ ใหม้ นั รูจ้ กั บาป ใหม้ น้ รูจ้ กั บญุ ใหม้ นั รูจ้ กั
ผดิ ใหม้ นั รูจ้ กั ถกู ใหม้ นั รูจ้ กั ดี ใหม้ นั รูจ้ กั ช่วั รูจ้ กั คณุ คา่ ของ
ธรรมะเป็นตน้ จงึ ไปปฏบิ ตั ิได้ ในสมยั โบราณเรากฟ็ ังเทศนก์ ็ฟบุ
เลย สรุปก็พนมมือไหวล้ กุ เลย พระเทศนไ์ ปก็คยุ กนั ไปเรอ่ื ยๆ ไมร่ ู้
เร่อื ง พระเทศนอ์ ะไรก็ไมร่ ูเ้ ร่อื ง ผลท่ีสดุ พระจบแลว้ ก็กราบ น่นั
เรยี กวา่ ฟังเทศนเ์ อาบญุ ไม่ฟังเทศนใ์ หม้ ีความเขา้ ใจ เอาบญุ
อย่างนนั้ บดั นีเ้ ราฟังเทศนใ์ หเ้ ขา้ ใจ ใหเ้ กิดปัญญา เม่ือเขา้ ใจ
เอาไปพจิ ารณา ประพฤตปิ ฏิบตั ิใหม้ นั เป็นการเป็นงานขนึ้ ไป

น่ีหละท่ีบรรยายมานีใ้ หเ้ ป็นโอปนายกิ าธรรม พวกเธอ
ทงั้ หลายจงนอ้ มนาํ เขา้ ไปพนิ ิจพจิ ารณาประพฤติปฏบิ ตั ิตาม
หนา้ ท่ีของตนๆทกุ ๆคน ดว้ ยอาํ นาจแหง่ คณุ พระศรรี ตั นตรยั จง
ปกปักษร์ กั ษาคมุ้ ครองพวกทา่ นทงั้ หลายท่ีนอ้ มจติ ใจมาฟัง
โอวาทคาํ สอนในวดั หนองป่าพงวนั นี้ จงใหม้ ีความสขุ กายสบาย
ใจตลอดกาลนานเทอญ

ท่ีมา: https://youtu.be/fJ70PBIfVyw (เรม่ิ นาทีท่ี 27.26)

19