สถานที่สงบมีผลทำให้ใจสงบได้ โดย หลวงพ่อประสิทธิ์ ปุญญมากโร

สถานทสี่ งบมีผลทาํ ใหใ้ จสงบได้
หลวงพอ่ ประสิทธิ์ ปญุ ญมากโร
ก็ไม่จาํ เป็นตอ้ งใชเ้ สยี งดงั เพราะวา่ เราภาวนาฟังมนั ก็จะได้
ชดั เจนขนึ้ แตถ่ า้ คนอย่ใู นท่ีเสียงรบกวนอยา่ งนนั้ นะ่ ก็อาศยั ใช้
เคร่อื งขยายเสยี งน่ีเพราะวา่ สถานท่ีมนั ไมส่ งบน่นั แหละ อยา่ ง
สมยั จาํ พรรษาอยภู่ าคกลางคนมนั เยอะ มาทาํ บญุ กนั เต็มศาลา
แลว้ ก็พดู กนั เกรยี วกราว ไมค่ อ่ ยไดฟ้ ังเสยี งกนั เคา้ ก็เลยเอา
เครอ่ื งขยายเสยี งมาใชใ้ หม้ นั ดงั ทว่ มเสียงท่ีคนพดู แตเ่ ราอย่ใู นท่ี
ปฎิบตั ใิ นท่ีภาวนาอยา่ งนี้ เราก็ไม่คอ่ ยไดใ้ ชเ้ สยี งดงั
เราอยตู่ ามป่า เราอยใู่ นธรรมคือป่า ป่านนั้ คือเป็นตน้ ธรรม
สถานท่ีท่ีไหนเป็นป่า ท่ีน่นั ก็เรยี กวา่ ธรรมไปเกิดไปเจรญิ ในท่ีน่นั
แตถ่ า้ นีไ้ หนไมม่ ีป่า กิเลสโลกมนั ก็เจรญิ ในท่ีมนั วา่ งมนั ไมม่ ีป่า
น่นั มนั รอ้ นแลว้ มนั ก็ไม่สงบอย่างนี้ ฉะนนั้ ป่าเป็นสถานท่ีสงบ
สงดั เป็นท่ีปฏบิ ตั ิธรรม เป็นท่ีเจรญิ พระกรรมฐาน อยา่ งพวกเรา
ทกุ ท่านทกุ องคท์ ่ีเป็นพระสงฆส์ ามเณร ท่ีเราแสวงหาภาวนาหา
เท่ียวธดุ งคก์ นั ท่วั ทกุ หนทกุ แห่ง ทงั้ ในท่ีราบและบนเขา เราได้

1

ขา่ วท่ีไหน มีป่าใหญ่ป่าลกึ ก็มีความรูส้ กึ อยากจะไปปฏบิ ตั ิไป
อาศยั อยา่ งนี้ ตงั้ แตส่ มยั พระพทุ ธเจา้ มาแลว้ แหละ ไมใ่ ชส่ มยั
ของพวกเราท่ีมาเลา่ สกู่ นั ฟัง มนั มีเม่ือครงั้ พระพทุ ธเจา้ ของเรามา
๒๐๐๐กวา่ ปีนะ่ ฉะนนั้ ป่าจงึ เป็นธรรม เป็นท่ีเกิด ท่ีอยู่ ท่ีเจรญิ
ของธรรม อย่างท่ีเราเคยไดร้ ูป้ ระวตั ิของพระพทุ ธเจา้ ก็จะมีเร่อื ง
เก่ียวขอ้ งกบั ป่า อยา่ งท่ีเราวา่ ประสตู เิ กิดมาก็ประสตู ิเกิดในป่า
อยา่ งนี้ แลว้ ก็เสดจ็ ออกบวชแสวงหาธรรมตรสั รูก้ ็ไปอยใู่ นป่า
แลว้ ตรสั รูแ้ ลว้ ก็ยงั อาศยั ป่าเป็นท่ีอย่เู พ่ือความผาสขุ สงบรม่ เย็น
เสวยบรมสขุ อย่อู ยา่ งนี้ และไดต้ รสั รูก้ ็ไดต้ รสั รูใ้ นป่า และ
ปรนิ ิพพานก็ปรนิ ิพพานในป่าอยา่ งนี้

เหตนุ นั้ ความท่ีศาสนากบั ป่ามีความเป็นมาและอยไู่ ด้ ตงั้ อยู่
ไดด้ ว้ ยกนั และก็จะเป็นไปในขา้ งหนา้ ก็ตอ้ งอาศยั ป่าน่นั นะ่
เพราะป่าเป็นธรรมเป็นท่ีสงบเป็นท่ีรม่ รน่ื เยือกเยน็ เป็นท่ีอาศยั อยู่
เพ่ือปฏิบตั ธิ รรม และไม่ใช่แตเ่ ราดว้ ย ไม่ใชแ่ ตค่ นเรารา่ งกาย
คนเรา สตั วต์ า่ งๆเขาก็อาศยั ป่าแลว้ เขาก็แสวงหาป่าอย่างนี้ ท่ี
ไหนมีป่า เคา้ ก็ไปอาศยั อยู่ อาศยั หลบภยั อาศยั กินอยู่ แลว้ ก็

2

อาศยั ความสงบรม่ เยน็ อาศยั ความท่ีมนั มสี ่ิงท่ีเป็นธรรมใหเ้ ขา
อยไู่ ด้ ถา้ เกิดไม่มีป่าอยา่ งนี้ อยา่ งสตั วป์ ่าน่ี มนั เท่ียวไปในท่ีโลง่
ท่ีแจง้ ชมุ ชนผคู้ น มนั ก็ไมป่ ลอดภยั ไมร่ อดแลว้ เคา้ ก็จะลา่ จะฆา่
มนั กิน อยา่ งนี้ ฉะนนั้ ป่าเป็นท่ีเป็นธรรมหรอื วา่ เป็นท่ีอย่ขู อง
ศลี ธรรมดว้ ยอยา่ งนี้

ฉะนนั้ อย่างวา่ ท่ีนีเ้ น่ีย ท่ีเราอยทู่ ่ีวดั เราเน่ีย มนั เป็นท่ีสงบ
สงดั ปลอดจากเสยี งจากสง่ิ กระทบกระเทือนภายนอก มนั เป็นท่ี
ท่ีจะใหเ้ ราไดร้ บั ความสงบ คอื ความสงบท่ีไมม่ ีสิ่งกระทบรบกวน
ภายนอก ไม่มเี สยี งท่ีจะมาทาํ ใหค้ วามสงบน่นั วนุ่ วายขนึ้ มา เคา้
จงึ วา่ เราทาํ จติ ของเรา ภาวนา ทาํ ความสงบในจติ ของเราให้
เกิดขนึ้ มนั ก็เกิดความชดั เจนขนึ้ อยา่ งท่ีวา่ เราไมไ่ ดใ้ ชเ้ สียง ไม่ใช้
เคร่อื งขยายอย่างนี้ เราใชแ้ ตเ่ สียงพดู เสียงลมของเราอย่างนี้
มนั กพ็ อดู พอรบั กนั ไดอ้ ยา่ งนี้ แตว่ า่ อยา่ งเราอยกู่ นั มากอยา่ งท่ี
เราอย่เู ด๋ยี วนี้ หรอื วา่ จาํ นวนมากกวา่ ปกติ แลว้ ก็หา่ งไกลกนั เกนิ
เสยี งมนั สง่ ไปไม่ถงึ แตถ่ า้ พดู ถึงวา่ เราอยเู่ ฉพาะมนั ก็ใชค้ าํ พดู ใช้
ลมของเราน่นั มนั ก็ไดย้ นิ ท่วั หมดชดั เจนหมด ฉะนนั้ การท่ีเราอยู่

3

รว่ มกนั มีจาํ นวนมากอยา่ งนี้ คือมากคอื เรานบั จาํ นวน นบั สว่ น
บคุ คล

อยา่ งพระน่กี ็ไม่ไดเ้ รยี กบคุ คล พระทา่ นเรยี กวา่ เป็นองค์
อยา่ งนี้ องคก์ ็แปลวา่ เป็นองคห์ นง่ึ เป็นท่ีหนง่ึ อยา่ งนี้ ถงึ วา่ องค์
เอก เอกะ อังคะ ก็เป็นองคห์ นง่ึ อย่างนี้ คอื วา่ ถงึ วา่ เราจะอยู่
มากจาํ นวนมากอยา่ งนี้ ก็ใหเ้ ราทาํ ความเขา้ ใจ ทาํ ความเขา้ ใจ
เตอื นใจเราไวว้ า่ คือเรามีองคเ์ ดยี ว เราอยอู่ งคเ์ ดียวอยา่ งนี้ ใหม้ ี
ความรูใ้ นใจของเราเอง ไวเ้ ป็นอารมณห์ รอื วา่ เป็นหลกั ภาวนา
หรอื เป็นหลกั ธรรมประจาํ กายประจาํ ใจของเราวา่ คอื มีองคเ์ ดียว
เราจะอย่กู บั หมู่ หรอื จะไปอยกู่ ็คอื องคเ์ ดยี วอยา่ งนี้ คือทาํ ความรู้
ความเขา้ ใจใหเ้ ป็นองคอ์ งคเ์ ดยี วอย่างท่ีคาํ พดู ท่ีเรยี กกนั วา่ พระ
เณรก่ีองคอ์ ย่างนี้ ก็พดู ถึงวา่ พระเณรเป็นผไู้ ม่เหมือนบคุ คล
หรอื ไมเ่ ป็นฆราวาส คอื เป็นพระท่ีบวชมามีองคศ์ ีลท่ีไดส้ มาทาน
มา แลว้ ก็มีองคส์ มาธิ ท่ีพระอปุ ัชฌายท์ า่ นสอน แลว้ ก็มีองค์
ปัญญาขนึ้ มาใสใ่ จของเราตลอดถึงทา่ นไดม้ อบหมายผา้ กาสว
พสั ตรใ์ หน้ ่ี

4

การท่ีไดพ้ บไดช้ ีวิตเกิดมาในศาสนา เราก็เกิดมาดว้ ยธรรม
ดว้ ยวนิ ยั ดว้ ยกรรมฐานท่านวา่ ท่านมอบใหท้ กุ อย่างน่นั แหละ ท่ี
อปุ ัชฌายม์ อบใหบ้ วชใหท้ กุ องค์ แลว้ ก็ไดเ้ รยี กวา่ องคพ์ ระองค์
เณร คอื เป็นองคเ์ ดียว ฉะนนั้ ถา้ เราปฏบิ ตั ิตวั ปฏบิ ตั ติ อ่ จติ เราให้
ไดค้ วามเขา้ ใจในปัญญาเกิดขนึ้ ในใจของเราอย่างนนั้ เราจะอยู่
ท่ีไหน เราจะไปรว่ มในหมใู่ นคณะท่ีไหน เราก็เป็นผไู้ มเ่ ผลอ ไม่
หลง ไมล่ มื ไมป่ ระมาทน่นั หละ ก็รูส้ กึ ความเป็นอยอู่ งคเ์ ดียวของ
เรา คอื ไม่ไปยงุ่ เก่ียวอยา่ งนี้ ไม่ไปมีการกระทบองคอ์ ่นื รูปอ่ืน
เพราะวา่ เรารูว้ า่ เรามีรูปมีตวั อยา่ งนี้ เป็นองคอ์ ยู่ แลว้ เราก็มีจติ
เป็นเจา้ ของเป็นผรู้ ู้ แลว้ ก็มีไตรสิกขาอยคู่ อื มีศีลท่ีไดม้ าเทา่ กนั
แลว้ ก็มีสมาธิ คือการทาํ จิต การปฏบิ ตั จิ ิตของเราใหอ้ ย่ใู นธรรม
คอื ใหอ้ ย่ใู นความสงบอย่างนี้ หรอื วา่ มีใจท่ีม่นั คงตอ่ สติอารมณ์
การรูก้ ายรูใ้ จของตวั เอง ก็เรยี กวา่ สมาธิ คอื มีความม่นั คง ไมท่ าํ
ใหอ้ ารมณข์ องจติ ของเราแตกออกไปภายนอก ใหร้ วมอยเู่ ป็น
องคอ์ ย่างนี้ เป็นองคห์ นง่ึ อยตู่ ลอด ฉะนนั้ ถา้ เราทาํ จติ ของเราได้
อยา่ งนี้ เราจะอย่จู ะไปอะไรทกุ อยา่ งน่ี เราก็เป็นผทู้ ่ีอย่ใู นคณุ

5

พระน่นั แหละ อยใู่ นขอ้ ปฏิบตั ิของพระ ท่านวา่ อย่างนี้ จะไมม่ ี
การกระทบไม่มีเร่อื งเดือดรอ้ น เป็นผทู้ ่ีมีสตริ ะลกึ อย่ใู นจิตเสมอ
และก็มีสมั ปชญั ญะคือรูต้ วั อย่ตู ลอดน่นั นะ่ รูว้ า่ เรามีองคเ์ รยี กวา่
เป็นองคพ์ ระ องคผ์ รู้ ู้ องคศ์ าสนา มีอยใู่ นกายในจิตของเราน่นั
แหละ อยา่ งท่วี า่ เวลาเราอยอู่ งคเ์ ดยี วบา้ ง อยจู่ าํ นวนมากบา้ ง
เราก็จะไดว้ ดั ไดเ้ ทียบดู เพ่ือเราจะไดร้ กั ษาองคพ์ ระ องคศ์ ีล องค์
สมาธิ องคป์ ัญญาของเราน่นั แหละ ไม่ใหม้ นั พงุ่ ไปหรอื ซา่ นไป
ออกไปนอกตวั เราอยา่ งนี้ รกั ษาความสงบ

เหตนุ นั้ ความท่ีเราเป็นพระน่ี กเ็ ป็นหนง่ึ ในบรษิ ัท ๔ คอื พทุ ธ
บรษิ ัท ๔ ก็นบั จากพระน่ีแหละเป็นบรษิ ทั ท่ีหนง่ึ จงึ เรยี กวา่
บรรพชติ เป็นผทู้ ่ีมีบญุ ไดม้ าเกิดมาบวชในศาสนานะ่ มาอบุ ตั ขิ นึ้
ในศาสนาดว้ ยบญุ ไม่ไดเ้ กิดเหมือนเราเกิดมาเป็นคนท่ีวา่ ไมไ่ ด้
เกิดมาคลอดมาอยา่ งนนั้ เราเกิดมาดว้ ยบญุ อบุ ตั มิ าจาก
อุปัชฌายะ คอื ผใู้ หเ้ กิด เป็นผมู้ ีบญุ และเป็นผมู้ ีฌาณมีความรู้
มีญาณ อปุ ัชฌายะ ไม่เหมอื นพอ่ แมท่ ่ีเกดิ มาจากบา้ นใหเ้ รา คน
ละภมู กิ นั คนละชนั้ กนั ถงึ วา่ การไดม้ าเกดิ เป็นพระน่ี ไดม้ า

6

อปุ สมบทอบุ ตั ขิ นึ้ มาดว้ ยการปฏบิ ตั ิ ดว้ ยกจิ ของสงฆท์ ่ีทา่ น
ยกขนึ้ มา ท่านใชส้ งั ฆกรรมทาํ ขนึ้ มา ใชส้ ีมาใชโ้ บสถอ์ ยา่ งนีแ้ ลว้
ก็ก็ใชส้ วดญตั ติจตตุ ถกรรม ตามพระธรรมวินยั ยกขนึ้ มาเป็นพระ
เป็นสงฆอ์ ยา่ งนี้ คือยกขนึ้ มาเป็นชนั้ สงู หละทีนี้ ยกออกมาจาก
ฆราวาสน่นั แหละ คอื วา่ มาเกิดในชาติสงู ช่ือวา่ บรรชิต บรรพตก็
แปลวา่ ภเู ขา แปลวา่ ชาตทิ ่สี งู เราตอ้ งสาํ นกึ รูส้ กึ ตวั เราอยา่ งนนั้
อย่างเป็นพระน่ีสงู เป็นผทู้ ่ีมีบญุ ท่ีไดเ้ กิดไดย้ กขนึ้ มาไม่ตกต่าํ
อยา่ งท่ีเราเกิดในทอ้ งในครรภม์ ารดาขนึ้ มาสงู อยา่ งนี้ ความท่ี
ไดม้ าสงู เพราะบญุ

แลว้ เรามาเกิดรว่ มตระกลู ของพระพทุ ธเจา้ ดว้ ยอย่างท่ี
เรยี กวา่ ตระกลู ศากยะ ตระกลู กษัตรยิ ท์ ่พี ระพทุ ธเจา้ ไดม้ าอบุ ตั ิ
เกิด แตน่ ่ีเรากไ็ มไ่ ดเ้ กิดตามตระกลู ของพระพทุ ธเจา้ จรงิ ๆ แตเ่ รา
มาเกิดในตระกลู พระพทุ ธศาสนา ท่านจงึ บอกแลว้ วา่ สกยฺ ปตุ
โต สกยฺ กลุ ลา สกยฺ มุนี คอื เราไดม้ าเกิดในเป็นบตุ รตระกลู
พระพทุ ธเจา้ ในตระกลู มนุ ีทา่ นผรู้ ู้ อยา่ งนีก้ ็ถือวา่ ไดร้ ว่ มตระกลู
หละทนี ี้ ตระกลู ของศากยะ ตระกลู ท่ีเกิดมาของพระพทุ ธศาสนา

7

เรา เหตนุ นั้ ถา้ เราไดเ้ ขา้ ใจเรอ่ื งท่ีเกิดท่ีมา รูจ้ กั ท่ีของศาสนาอยา่ ง
นี้ เรารูส้ กึ ตวั เราขนึ้ มาอย่างนนี้ ะ เราก็เกิดความภาคภมู ใิ จทีนี้
เกิดความรูท้ ่ีวา่ ดใี จในบญุ วาสนาท่ีเราไดม้ าเกิดดว้ ยบญุ ไมใ่ ช่
มาดว้ ยอยา่ งอ่นื ทางอ่นื หละทีนี้ มาดว้ ยบญุ ถา้ บญุ เราไม่มี ไม่
พออยา่ งนี้ มนั ก็มาไมไ่ ด้ อยา่ งคนท่ีจะมาบวชอย่างนี้ บางคนก็
คดิ อยาก แตม่ นั ก็ไม่ถงึ เวลาจะกินไดอ้ ยา่ งนีห้ ละสิ มนั ก็ตอ้ งอด
ไวก้ อ่ น ถา้ บญุ ถึงน่ี คิดอยากแตก่ ็มีศาสนาพรอ้ ม รอเราอยู่ เราก็
พรอ้ มท่ีจะกินไดเ้ ลย แตน่ ่ีแตเ่ ราคดิ อยากแตม่ นั ยงั รบั ไมไ่ ด้
เหมือนคนป่วย มนั ก็กินไมไ่ ดท้ ีนี้ เหมือนอาหารเหมือนขา้ วท่ีตงั้
ไวม้ ีอยู่ มนั ก็กนิ ไม่ได้ เหตนุ นั้ เราตอ้ งรูว้ า่ การท่ีไดม้ าบวชแตล่ ะ
คนน่ี แตล่ ะองคน์ ่ีก็มาจากบญุ บญุ หนนุ บญุ สง่ ใหม้ าอยา่ งนี้

แตเ่ ม่ือเราบวชมาแลว้ น่ี เราก็ตอ้ งมาปฏบิ ตั มิ าสรา้ งมาเสรมิ
มาเพม่ิ ขนึ้ อีกมากมาย เหมือนการเกิดของเดก็ อยา่ งนี้ ไม่ใชว่ า่
มนั เกิดแลว้ มนั จะอยนู่ ่ิงๆ มนั จะตอ้ งดนิ้ รน จะตอ้ งมีการกินการ
เจรญิ วยั อยา่ งนีแ้ หละ ก็เหมือนเราบวชก็เหมือนกนั หละทีนี้ พอ
เราเกิดขนึ้ มา ไมใ่ ช่วา่ เราจะอย่นู ่ิงเฉยสบาย อยแู่ บบไมม่ ีความ

8

ขยนั หม่นั เพียรความอตุ สาหะอยา่ งนีก้ ็ไมไ่ ด้ เราจะตอ้ งสรา้ ง
จะตอ้ งปฏิบตั ิ จะตอ้ งเจรญิ บญุ เพ่ิมความดอี ยา่ งนีแ้ หละ ท่ีเรา
จะมีกาํ ลงั มีความเติบโตมีสตปิ ัญญามีบารมีแกก่ ลา้ ขนึ้ ไมใ่ ชว่ า่
เราเกิดขนึ้ มาแลว้ เรามีเต็มมีพออะไร ก็ตอ้ งมาสรา้ ง เพราะเราก็รู้
วา่ ปัจจบุ นั อยา่ งนีท้ ่ีเราอยู่ เรารูป้ ัจจบุ นั ท่ีเราอยู่ เราก็ไมใ่ ชว่ า่ มีสง่ิ
ท่ีใหเ้ ราไดเ้ ราเป็นอย่างอดีตเบอื้ งหลงั ท่พี ระพทุ ธศาสนาเคย
เจรญิ มา

สมยั ครงั้ พระพทุ ธเจา้ พระสาวก อนั นนั้ ทา่ นมีบญุ มาก ท่าน
มีบารมีมาก ทา่ นมีสตปิ ัญญาเต็มเป่ียม เราตอ้ งทาํ ความรูส้ กึ เรา
เหตนุ นั้ เราจะเหน็ กนั อยทู่ ่วั อยู่ เราก็พดู กนั วา่ ทกุ สง่ิ ทกุ อย่าง
รูปรา่ ง บญุ วาสนา สติปัญญาเราเทยี บไมไ่ ด้ เทียบอดตี ครงั้ ก่อน
ครงั้ พระพทุ ธเจา้ ไมไ่ ดอ้ ย่างนี้ เพราะอะไร ก็เพราะบญุ เพราะ
ความดีท่ีมีมาน่นั แหละ ไมไ่ ด้ เพราะสมยั นนั้ ทา่ นสรา้ งมา
เพียงพอสมบรู ณอ์ ยา่ งนี้ ตลอดถึงทา่ นเกิดมาในยคุ โลก สถานท่ี
ตา่ งๆน่ีมนั ก็สมบรู ณด์ ว้ ยกนั หมดหละทีนี้ มนั มาดว้ ยบญุ
กาลเวลามนั หมนุ เวยี นมนั กาํ หนดมาเองอยา่ งนี้ มาถงึ เวลาเราน่ี

9

มนั ไม่มีแลว้ มนั หมดไป มนั ผ่านไป แตใ่ หเ้ ราเขา้ ใจวา่ ศาสนานนั้
หลกั ของศาสนาจรงิ ๆมนั ไมไ่ ดห้ มดไป ไม่ไดผ้ ่านไป มนั ยงั มีอยู่
ในจิตในความรูท้ ่ีเราไดท้ าํ ความดี ทาํ ความสงบเขา้ ไปมนั ถงึ จะ
ไปพบไปเห็นไดต้ รงนนั้

แตส่ ว่ นภายนอกใหม้ นั เป็นไปทีนี้ แตเ่ ราจะใหส้ มบรู ณใ์ ห้
เหมือน มนั ก็เหมือนไมไ่ ดห้ ละทีนี้ แตม่ นั ก็มีหลกั เหมือนกนั ท่ีจะ
ใหเ้ ราเอามาปฏิบตั ิ เอามาทาํ ใหเ้ กิดคณุ คา่ หรอื ใหค้ วามรูใ้ นทาง
ธรรมหละมนั ก็มีอยู่ มนั ไม่ไดส้ ญู สิน้ ไปหมด แตม่ นั มีสว่ นท่ีรอ่ ย
หรอ คอื มนั ไมม่ ีของสมบรู ณเ์ หมือนเดมิ อยา่ งนี้ อนั นนั้ หละเป็น
สว่ นหนง่ึ ท่ีเราเห็นภายนอก เหตนุ นั้ การท่ีเราเป็นบรรพชติ เน่ีย
เรยี กวา่ เป็นชาติท่ีสงู สดุ ในพระพทุ ธศาสนาทา่ นวา่ หรอื วา่ เป็น
สตั วท์ ่ีหนง่ึ หรอื วา่ เป็นพทุ ธบรษิ ัทประเภทหนง่ึ หรอื วา่ ภกิ ษุ
ระดบั เป็นภิกษุณีเป็นฝ่ายผหู้ ญิง นอกนนั้ ก็ยงั เป็นอบุ าสกฝ่าย
ฆราวาส อบุ าสิกา ผชู้ ายผหู้ ญิงอยา่ งนี้ ทา่ นเรยี งลาํ ดบั ไวอ้ ยา่ ง
นนั้ แตห่ ลกั ศาสนาจะย่งั ยืนอย่ไู ดจ้ ะม่นั คงอย่ไู ดก้ ็คืออาศยั พระ
อาศยั ชาตบิ รรชติ ทา่ นวา่ คอื เป็นหลกั เป็นผนู้ าํ เป็นตวั อยา่ งท่ีจะ

10

ชกั จงู บรษิ ทั ทงั้ ๓ น่นั ใหต้ ามไปทีนี้ อย่างท่ีวา่ ภิกษุณีอยา่ งนีก้ ็
เส่ือมไปแลว้ แตส่ ว่ นอบุ าสกอบุ าสิกาน่ีก็ยงั มีเหมือนเดิม ยงั
ปฏบิ ตั กิ นั อยอู่ ยา่ งนีแ้ หละ เราก็ไดร้ ว่ มกนั อยู่ เราก็อาศยั อปุ ถมั ภ์
บาํ รุงศาสนาคอื พระสงฆใ์ หไ้ ดร้ บั ความสะดวก น่ีหละใหไ้ ดไ้ มห่ ิว
โหยไม่กงั วลไมเ่ ดอื ดรอ้ นเร่อื งปัจจยั ๔ อนั นกี้ ็ถือวา่ มหี ลกั มี
เครอ่ื งรองรบั

อย่างอบุ าสก อบุ าสิกาน่ีเป็นผยู้ งั ทรงไว้ เป็นผยู้ งั สบื ไว้ คอื
ไม่ปลอ่ ยใหพ้ ระสงฆล์ าํ บากในเร่อื งความเป็นอยู่ เรยี กวา่ เป็นผทู้ ่ี
ทรงศาสนาไวด้ ว้ ยกนั แตว่ า่ ก็อาศยั กนั น่ีทีนี้ อาศยั พระ อยา่ ง
พระอาศยั เป็นตวั อยา่ งเป็นผฝู้ ึกสอนคือวา่ เป็นผทู้ ่ีเตอื น อย่าง
อบุ าสก อบุ าสกิ าน่ี ถงึ วา่ อาศยั เขา้ วดั เพราะอบุ าสก อบุ าสกิ าน่ี
มีภาระมาก มกี ิจท่ีจะตอ้ งทาํ หาเลยี้ งชีพดว้ ยตวั เองอย่างนนี้ ะ
จะตอ้ งอยดู่ ว้ ยสมบตั ิดว้ ยของตวั เองอย่างนี้ จงึ วา่ มีภาระมีความ
กงั วลมากแตก่ ็อาศยั พระ อาศยั พระศาสนาน่ีเป็นเครอ่ื งท่ีจะ
ระงบั ดบั ความทกุ ขค์ วามเดอื ดรอ้ นความกงั วลความเศรา้ โศก
เสียใจโรคภยั ไขเ้ จ็บตา่ งๆอยา่ งนี้ มนั ก็เลยเป็นเครอ่ื งท่ีอยดู่ ว้ ยกนั

11

หนนุ กนั อาศยั กนั อย่างท่ีวา่ โยมก็หนั หนา้ เขา้ วดั พระกห็ นั หนา้
เขา้ บา้ น อยา่ งเราก็ปฏิบตั กิ นั พระก็มีกิจคิดอยแู่ ลว้ ก็มีอารมณ์
เป็นประจาํ หละทีนี้ เม่ือถึงเวลาพระก็ตอ้ งออกจากท่ีเดนิ เขา้ บา้ น
ไปอาศยั รบั บิณฑบาตร น่นั หละทา่ นวา่ ไปโปรดสตั ว์ ก็คอื สตั วก์ ็
คอื คนน่นั แหละ หรอื พวกท่ียงั อาศยั ยงั มีชีวติ ยงั กินยงั ใชอ้ ยู่ เน่ีย
พระก็เหมือนกนั ถงึ พระไปโปรดสตั วก์ ็คือโปรดตวั เองหละทีนี้
เพราะรา่ งกายพระก็เป็นสตั วค์ ือมีความท่ีตอ้ งการอาหารปัจจยั
เครอ่ื งหลอ่ เลยี้ งชีวิต ก็เดนิ สวนทางกนั แลว้ โยมก็มงุ่ มาวดั ก็มงุ่
มาปฏบิ ตั ิมาทาํ บญุ มาพง่ึ วดั พ่งึ ความสงบ พง่ึ ความรม่ เยน็ ของ
พระพทุ ธศาสนา มนั เป็นการท่ีอาศยั สวนทางกนั อย่างนี้

คอื อยา่ งพระน่ีก็เหมือนกนั เราสวนทางเพราะเรากเ็ ป็น
ฆราวาสมาก่อน เราก็เกิดมาจากบา้ น โตมาจากบา้ น เม่ือเรามา
อย่วู ดั เราก็ยา้ ยท่ีมาอยู่ เม่ือมาอยนู่ านมนั ก็ไม่ไดค้ นุ้ เคย ไม่ได้
สนิทกบั เร่อื งของบา้ น กพ็ ระไปก็ไดเ้ มตตา ไดท้ าํ ประโยชน์ ไดท้ งั้
ธรรมะ ไดต้ งั้ สตปิ ัญญา เหตนุ นั้ สมยั ครงั้ พระพทุ ธเจา้ ทา่ นก็ไป
เรยี กวา่ ไปโปรดสตั ว์ ไปโปรดตวั ทา่ น ไปเจรญิ ธรรมะ ไปไดอ้ บุ าย

12

ตา่ งๆจากบา้ น บางทีบางองคอ์ ย่างนี้ บณิ ฑบาตรไป ไปพบไปได้
ยนิ ดีผวั เมียเคา้ ผดิ กนั เคา้ ดา่ เคา้ อาละวาด ทา่ นก็ไดอ้ บุ าย
ปัญญาวิปัสสนา ทา่ นก็ไดธ้ รรมะมาเป็นหลกั บรรลมุ รรคผลก็มี
เพราะวา่ มนั ไม่คอ่ ยไดเ้ ห็นไดเ้ ป็นบอ่ ยๆอยา่ งนหี้ ละทนี ี้ ทา่ นเลย
เกิดเป็นธรรมะ เกิดเป็นปัญญารุง่ โรจนข์ นึ้ มา ทาํ ใหร้ ูเ้ รอ่ื งกาม
เร่อื งกิเลส เรอ่ื งความไม่สงบหละทนี ี้ ไมใ่ ชว่ า่ ถา้ ไมม่ ีอยา่ งนนั้ ก็
จะไปดคู วามหลง หลงกิเลส หลงความดดั แปลงปรุงแตง่ หลงรูป
หลงสสี นั วรรณะของคนอ่ืนอยา่ งนี้ เพราะวา่ ตากิเลสมนั เท่ียวไป
มนั สอดมนั สอ่ งมนั ถ่ายไป มนั ก็เป็นเร่อื งทาํ ใหพ้ ระตอ้ งคนื ไป
บา้ นทีนี้ คนื ไปอย่กู บั กิเลสได้ เพราะมนั ตดิ มนั หลงมนั ตดิ ได้ ถา้
ไปเหน็ เป็นธรรมอย่างนนั้ มนั ก็ไม่ไปหลงไปตดิ ทีนี้ ท่านก็เหน็ โทษ
ของกาม เหน็ กิเลสในท่ีฆราวาสท่ีบา้ นท่ีโลกเคา้ เป็นอยู่ จงึ ได้
เมตตา ไดธ้ รรมะไดค้ ณุ ธรรมประโยชนม์ ากมายหละทีนี้

ถา้ ไปปฏิบตั ิ มนั ไมไ่ ปวา่ เราอยากไดอ้ าหาร ขา้ วของเขา
อย่างท่ีเราอยากเราเคย อยากใหเ้ ขาเอาอนั นนั้ อนั นีใ้ สใ่ ห้ ท่าน
ไมไ่ ดส้ อนใหไ้ ปแบบนนั้ ทา่ นสอนไปแบบนนั้ มนั ก็ไปกบั กิเลสทีนี้

13

กิเลสมนั ก็เป็นเพ่ือนติดไปมองไปคิดไปหละทีนี้ มนั ก็ไมส่ งบหละ
ทีนี้ มนั ก็ไม่ถกู ตามหลกั จิตของพระพทุ ธเจา้ ท่ีวา่ โปรดสตั ว์ คือ
ไมใ่ ช่จะโปรดทงั้ เขา คือโปรดเรา ไดท้ งั้ สองทาง คอื ไม่ไดม้ ีความ
เสยี หาย แลว้ ฆราวาส อบุ าสก อบุ าสกิ าเคา้ ก็มีสว่ นไดท้ ีนี้ เคา้ ได้
บญุ เคา้ ไดม้ ีความอ่ิมใจ มีความดใี จอยา่ งนีท้ ่ีไดใ้ หช้ ีวิต คือให้
ปัจจยั ก็คือใหช้ ีวิตน่นั แหละ เพราะวา่ ไมไ่ ดเ้ อาไปเพ่ืออยา่ งอ่นื
เอาไปเพ่ือหลอ่ เลยี้ งชวี ิตไปบาํ รุงรกั ษาชีวติ ใหเ้ ป็นอยไู่ ด้ แคน่ ี้
เรยี กวา่ เป็นกจิ ของบรรพชิตหละทีนี้ เป็นกิจท่ีหนง่ึ ของ
พระพทุ ธศาสนาดว้ ย แลว้ เป็นกิจเป็นพทุ ธกิจ เป็นกิจของ
พระพทุ ธเจา้ ท่ปี ฏิบตั มิ าเป็นตวั อยา่ งของศาสนามาตงั้ แตค่ รงั้
พระพทุ ธเจา้ ทนี ี้

การเท่ียวบิณฑบาตร การบณิ ฑบาตรโปรดสตั วอ์ ะไรอย่างนี้
อยา่ งท่ีเราเป็นพระปฏบิ ตั ิพระธุดงคก์ ็เหมือนกนั หละทีนี้ มนั เป็น
กิจท่หี นง่ึ นอกจากวา่ เรางด เราไม่ฉนั อย่างนนั้ นะ่ ถา้ เราฉนั ก็
เป็นกิจท่ีหนง่ึ เป็นกิจแรกของวนั หน่งึ ของรุง่ เชา้ ของทกุ วนั น่นั
แหละ ตอ้ งทาํ ก่อน ฉะนนั้ ทา่ นจงึ บอกวา่ เป็นกิจของพระพทุ ธเจา้

14

ท่ีทาํ กอ่ นกิจอ่นื เรยี กวา่ เชา้ ต่ืนเชา้ ขนึ้ มาก็ ปุพพฺ ณฺเห ปิ ณฺฑ
ปาต�จฺ คือไดอ้ รุณขนึ้ มาอย่างนีก้ ็เท่ียวบณิ ฑบาตรโปรดสตั ว์
อยา่ งนี้ แลว้ ก็พิจารณาถงึ เวไนยสตั ว์ บญุ วาสนาของสตั วท์ ่ีอยู่
แตล่ ะท่ี ท่ีควรท่ีจะไปโปรด ทา่ นจงึ บอกวา่ เป็นกิจหนง่ึ ของ
พระพทุ ธศาสนา

ฉะนนั้ การท่ีเรามาเป็นชีวติ เป็นพระ เป็นสงฆ์ เป็นองค์ ถา้
เรารูจ้ กั กิจ รูจ้ กั ชีวิตของเรา รูจ้ กั คณุ คา่ ความท่ีเรามาไดม้ าเกิด
ในศากยะตระกลู เราเป็นผทู้ ่ีมาจากตระกลู ตา่ งๆท่ีไม่เทา่ กนั ท่ี
ไดม้ าบวชในศาสนาน่ะ มาจากตระกลู ตา่ งๆกนั หลายอาชีพ
หลายระดบั ถา้ เรามาเกิดในศากยะตระกลู ก็เรยี กวา่ เสมอกนั ทีนี้
ไม่มีแลว้ วา่ ตา่ งตระกลู ตา่ งอาชีพ ไมม่ ี ตา่ งเผา่ พนั ธไุ์ มม่ ี ก็จะ
เหมือนกนั หมด ก็เหมือนลกู พอ่ เดียวตระกลู เดยี วอยา่ งนี้ สว่ น
จรติ นิสยั ท่ีเราจะมาปฏิบตั ิหละทีนี้ ก็มาอาศยั ดดั ดว้ ยศลี อยา่ งนี้
เป็นขอ้ ปฏิบตั ธิ ดุ งควตั ร อนั นนั้ เป็นเครอ่ื งดดั กิเลสเขา้ ไปอีก แต่
ถา้ วา่ ศีลน่ีเป็นสว่ นท่ีเคา้ บวชสว่ นมีจาํ นวนมีประเภทมาก แต่
สว่ นธุดงควตั รทา่ นจาํ กดั ทา่ นก็กาํ หนดไวแ้ ต่ ๑๓ ขอ้ อนั นนั้ เป็น

15

ศลี ท่ีละเอียด เป็นการดดั กิเลสท่ี คอื แตล่ ะขอ้ ๆมนั เป็นการจาํ กดั
เป็นการดดั เป็นความท่ีรดั กมุ เรยี กวา่ ดดั กเิ ลส

นอกนนั้ กย็ งั มีเรอ่ื งการฝึกทาํ สมาธิ ฝึกทาํ ความสงบ ฝึกทาํ
ความเขม้ แข็งใหจ้ ติ ใจของเราท่ียงั ไมเ่ ขม้ แข็งทนทาน เราก็มาฝึก
มาเพียรมาปฏบิ ตั ิกนั ตรงนหี้ ละทีนี้ ทาํ ใหม้ คี วามม่นั คงขนึ้ อยา่ ง
ท่ีเราบวชมาอยา่ งน่ี บางทีเราก็ไมไ่ ดก้ าํ หนดหรอื บางทีเราก็คาด
ไวล้ างๆ แตถ่ า้ เรามีสมาธิมนั ก็มีความม่นั คงมากขนึ้ คอื มนั ยืด
ยาว มนั มีกาํ ลงั ท่ีมนั จะเป็นไป อยา่ งนนั้ เรยี กวา่ เราไมไ่ ดเ้ ต็ม
ไมไ่ ดส้ มบรู ณอ์ ย่างพระพทุ ธเจา้ พระอรยิ เจา้ เหมือนเม่ือกอ่ น แต่
เม่ือก่อนนีจ้ ะไมม่ ี…อยา่ งสมยั ของเรา ของเราน่ีก็มหี ลายระดบั
หละทีนี้ มีกาํ หนดมากนอ้ ยตา่ งกนั หรอื กาํ หนดเฉพาะวนั เดอื น
นอกในพรรษาอย่างนี้ แตข่ องพระพทุ ธเจา้ ไม่มีอยา่ งนนั้ คอื บวช
แบบมอบกายถวายชีวติ คอื ไม่มีจิตท่ีจะกลบั คืนอยา่ งนี้ มนั
ตา่ งกนั ตรงนนั้ หละทนี ี้ แตน่ ่นั ทา่ นก็มีแตป่ ฏบิ ตั ิ มีแตเ่ ดนิ คือไม่
ถอยกลบั ไปแลว้ แลว้ ก็ไมห่ ยดุ อย่แู ลว้ ทา่ นมงุ่ เดนิ ท่ีจะใหถ้ งึ
จดุ หมายปลายทางอยา่ งเดยี ว แตม่ าถงึ ยคุ ของเรามนั ไม่เป็น

16

อยา่ งนนั้ ทนี ี้ มนั ก็มวั เมา แลว้ มนั ก็หมนุ ไปทกุ ทศิ ทกุ ทาง มนั ก็
เล่ือนลอยอะไรตา่ งๆอย่างนี้ แลว้ ตวั อยา่ งมนั ก็ไมเ่ ตม็ แบบอะไร
อย่างครงั้ ก่อน มนั มีความลดหยอ่ นอะไรตา่ งๆน่ี

ก็ตอ้ งมาดทู ่ีจติ ท่ีความรูข้ องเราหละทีนี้ เราจะรูเ้ หตขุ อง
ความดี บารมตี า่ งๆน่ี เราจะไปดรู ูปรา่ งภายนอกไม่ได้ เราตอ้ ง
มาดจู ิต ดคู วามท่ีเรารู้ ดกู าํ ลงั จิต กาํ ลงั ความสงบม่นั คงของจติ
เราถึงจะรู้ เราไมใ่ ชว่ า่ เราจะไปวดั ดว้ ยรูปดว้ ยภายนอกไดท้ ีนี้ คือ
มนั เป็นเรอ่ื งจติ เร่อื งความรู้ เร่อื งความดตี า่ งๆท่ีเราสรา้ งมาท่ี
ไมไ่ ดเ้ ก่ียวกบั รูป แตเ่ ราก็เอารูปสรา้ งแตจ่ ติ เราเก็บผลมาอย่างนี้
นะ เม่ือเรารูปเราสละทงิ้ ไปอย่างชาตหิ ลงั เบือ้ งหลงั น่ี เราจะเอา
มาใชไ้ มไ่ ดแ้ ลว้ เราก็ตอ้ งเอาปัจจบุ นั เอาความรูค้ วามดีท่ีเรามี
อย่นู ่นั น่ะ เป็นเคร่อื งนบั ในจติ ของเราน่ะ มนั จะนบั ไดท้ ีนี้ แลว้ เรา
พดู ถึงสมยั พดู ถงึ สมมตุ ทิ ่ีลว่ งแลว้ ไปกบั ปัจจบุ นั เราก็จะเอามา
วดั กนั ดหู ละทนี ี้ เหตนุ นั้ มนั อยทู่ ่ีจติ อยทู่ ่ีธรรมท่ีความรูท้ ่ีเราได้
เหน็ ผล มนั อยทู่ ่ีจิตของเราอย่างนนั้

17

ฉะนนั้ อยา่ งองคพ์ ระ องคส์ งฆก์ ็เหมือนกนั หละทีนี้ ถา้ เรารู้
ตวั อย่างนนั้ นะ่ มนั ก็ไมไ่ ปทาํ ผิด ทาํ ลว่ งเกนิ สิกขาบทวนิ ยั ไม่ไป
ทาํ มารยาทใหผ้ ิดพลาดเสยี หายหละทนี ีเ้ พราะวา่ หลกั ธรรมวินยั
ของพระพทุ ธเจา้ น่ที า่ นส่งั ไวห้ มดแลว้ ทา่ นมอบไวใ้ หห้ มด
พระพทุ ธเจา้ ไมไ่ ดเ้ อาไปตดิ ตามพระองคไ์ ป ทา่ นมอบไวค้ ืนให้
โลกเราหมดหละทีนี้ แตถ่ า้ เรามาปฏิบตั มิ ารกั ษาไวม้ นั ก็จะอยใู่ น
เรา เราก็จะไดร้ บั ความคมุ้ ครองปอ้ งกนั ความสงบรม่ เยน็ อะไร
ตา่ งๆอยา่ งนี้ มนั ก็จะเป็นผลปัจจบุ นั อยา่ งนนั้ ถึงวา่ ปัจจบุ นั มนั
จะเปล่ยี นแปลงรูปรา่ งวตั ถตุ า่ งๆอยา่ งนี้ แตถ่ า้ พดู ถงึ หลกั ปฏิบตั ิ
ศลี ธรรม ก็ยงั คงไวเ้ หมือนเดมิ หมดหละ ทา่ นไม่ไดถ้ อดออก ทา่ น
ไมไ่ ดเ้ พ่มิ เขา้ ก็เรยี กวา่ คงไว้ แตถ่ า้ เราไมด่ ใู นจติ ในความสงบใน
ความรู้ มนั ก็ไม่รูห้ ละทนี ี้ ถา้ เราดสู ว่ นภายนอกดวู ตั ถดุ สู งิ่ ท่ีเขา
เปล่ยี นแปลงไป ก็ลมื ลมื หลกั ศาสนา ลมื ฐานะ ลืมความเป็น
พระ หรอื ลมื องคพ์ ระ มนั ลมื ไป แตถ่ า้ เราสาํ นกึ ได้ มนั จะไม่
เสยี หายทีนี้ เราจะเกิดความดใี จ ความภมู ใิ จ เกิดรูจ้ กั สงวน
รกั ษา เพราะวา่ เราท่ีไดม้ าเกิดเป็นศากยบตุ รก็ไมใ่ ชธ่ รรมดานะที

18

นี้ ตอ้ งมีบญุ เป็นกาํ ลงั มาใหเ้ รา อยา่ งท่ีวา่ ไดม้ าบวชอยา่ งนี้ ก็
เป็นบญุ ทาํ ให้ ถา้ ไมใ่ ชบ่ ญุ ไมใ่ ชบ่ ารมีความดี มีกาํ ลงั ก็มาไม่ได้

อยา่ งท่ีเลา่ อธิบายใหฟ้ ัง น่ีเรยี กวา่ เราปฏิบตั เิ พ่ือใหศ้ าสนา
ใหก้ ารปฏบิ ตั ขิ องเรานนั้ ไดร้ บั ความสงบ ไดร้ บั ผลหรอื วา่ ไดม้ รรค
ผล มนั ก็ไดไ้ ปจากการปฏบิ ตั แิ ละมรรคผล ไดจ้ ากการเดิน มรรค
แปลวา่ ทางเดนิ เราเดนิ จิตของเรา เดนิ ดว้ ยการเดนิ ไกล เดินสงู
เราก็ไปตามอยา่ งนี้ ถา้ เราเดินต่าํ เดนิ สนั้ เดินนอ้ ย ผลมนั ก็ไป
ตามนนั้ ฉะนนั้ เร่อื งมรรคผลน่นั มนั เป็นของคกู่ นั อยา่ งนนั้ ถา้ เรา
ไม่เดนิ มนั ก็ไมม่ ี อยา่ งท่ีวา่ เราเดนิ จงกรมอยา่ งนี้ ถา้ เราไมเ่ ดิน
มนั ก็ไม่มีแหละ รอยมนั ก็ไม่เกิด รอยเทา้ ไมม่ ี ถา้ เราจะทาํ ใหม้ ี
เราตอ้ งเดิน มนั เกิดขนึ้ แลว้ คอื ทางมนั เกิดขนึ้ แลว้ มรรคเกิดขนึ้
แลว้

ถา้ จติ เราอย่ใู นความสงบหรอื เราเดนิ มีสติ มีคาํ บรกิ รรม
อย่างนี้ มีสมั ปชญั ญะรูต้ วั เราวา่ เดิน วา่ กา้ วอยู่ อย่ใู นภาวนา อยู่
ในพทุ โธ น่นั มนั ก็อยใู่ นมรรคอย่ใู นทางแลว้ ทีนี้ ผลท่ีมนั ไดร้ บั มนั
ก็รบั ตามสว่ นมนั ถา้ จติ เราสงบไดด้ ี ผลมนั ก็ดตี ามกนั นนั้ ก็

19

เรยี กวา่ เราตอ้ งเดิน ตอ้ งทาํ รอยอยา่ งนนั้ นะ่ ทาํ ทาง ทาํ ใหม้ ีอยู่
ถา้ เราทาํ อยอู่ ยา่ งนนั้ มนั ก็มหี ละทีนี้ มนั มีใหเ้ ราเหน็ มีรอย มี
เครอ่ื งหมาย ฉะนนั้ ถา้ เราไมท่ าํ น่ี มนั ก็ไม่มีไม่เป็น ไมว่ า่ อะไรทกุ
อย่างน่นั แหละ สิ่งท่ีเราไดส้ มบตั ิตา่ งๆก็เหมือนกนั มนั ไดผ้ ลมา
จากการทาํ การปฏบิ ตั ิหมดทกุ อย่าง ท่ีเราไดม้ าหนะ ไม่ใชว่ า่ มนั
เล่ือนลอยมา หรอื มนั หลงมา อยา่ งนีไ้ ม่มี ก็ไดม้ าจากการปฏิบตั ิ
การทาํ ทกุ อย่างน่นั แหละ ถงึ วา่ ทาํ ใหเ้ กิดไดม้ าไดม้ ีน่ี จงึ ทา่ น
เรยี กทางศาสนาทา่ นเรยี กวา่ บารมี ก็มาจากปฏบิ ตั นิ ่นั แหละมนั
ถึงมี

แตถ่ า้ เราไม่ปฏบิ ตั นิ ่ี เรานกึ เอาอยา่ งนมี้ นั ก็มี แตว่ า่ มนั เป็น
ผลของความดขี องบญุ ท่ีเราทาํ อย่างท่เี ราวา่ สมบตั ทิ พิ ย์ มนั ก็
มาจากความทกุ ข์ มาจากการทาํ อยา่ งวา่ เทวดา เทวบตุ ร
เทวดาอย่างนี้ เคา้ มีสมบตั ิทพิ ย์ เคา้ มาจากทาน จากศลี จาก
ภาวนา มาจากเคา้ ทาํ น่นั แหละ มาจากทกุ ข์ มนั ทาํ ขนึ้ มา ดี
ขนึ้ มาผลเป็นบญุ นะ่ มนั ก็เป็นทพิ ย์ มนั ก็เป็นสงู ขนึ้ มาอยา่ งนี้ มา
จากต่าํ อยา่ งท่ีเราเขียนเป็นตวั หนงั สือ ทกุ ข์ ก็อย่ตู ่าํ สระอุ ทกุ ข์

20

ทกุ ขะ ทกุ ขงั แตว่ า่ ถา้ มนั ไดผ้ ลสงู ขนึ้ มา เราก็ลบออก เอาความ
ดขี นึ้ มาใสก่ ็เป็นทพิ ย์ เอา พ พาน ขนึ้ มาสะกดเขา้ ไปก็เป็นทพิ ยะ
มนั ก็เป็นทิพยไ์ ปทีนี้ มนั ก็มาจากทกุ ขน์ ่นั แหละ น่ีการมาของ
ศาสนาก็เหมือนกนั ทีนี้ การไดม้ าบวชของความเป็นพระเป็น
สงฆเ์ ป็นบรรพชติ ก็เหมือนกนั เราจะไดม้ าอยใู่ นภพในเพศสงู ก็
มาจากต่าํ เหมอื นกนั หละทีนี้ เหตนุ นั้ การท่ีเราปฏิบตั ิก็เป็นการ
รกั ษา เป็นการท่ีสรา้ งชีวติ สรา้ งกาํ ลงั ใหม้ นั สมบรู ณเ์ ต็มท่ี

หรอื วา่ เร่อื งเราอาศยั สถานท่ีสงบ อาศยั ป่าเป็นธรรมเป็น
เครอ่ื งช่วยใหเ้ ราไดป้ ฏบิ ตั เิ ขา้ ถึงความสงบอยา่ งนี้ ท่ีวา่ เป็น
อาศยั ของพระพทุ ธศาสนา ตงั้ แตค่ รงั้ พระพทุ ธเจา้ มาจนถงึ เรา
ทกุ วนั อยา่ งนี้ ถา้ เราจะไปอยใู่ นท่ีชมุ ชนกลางถนน กลาง
บา้ นเมืองกท็ าํ ได้ แตม่ นั ก็ไมด่ ี ไมส่ งบ ไม่เหมาะกบั การปฏบิ ตั ิ
อยา่ งนี้ เหตนุ นั้ ก็รูก้ นั เหตนุ นั้ สถานท่ีนีถ้ งึ ใครมา มนั ไมม่ ีสง่ิ
กอ่ กวนเพราะมนั ไกลมนั หา่ ง เราก็รูเ้ ลยวา่ มนั สงบ

เม่ือความสงบมนั ละเอยี ดเขา้ เราก็รูว้ า่ เสยี งขา้ งนอกอะไร
ตา่ งๆนี้ มนั ก็เกิดความรูส้ กึ หละทีนี้ วา่ มนั ไม่ถกู กบั ความสงบ

21

มนั รบกวน มนั กระทบกระเทือน อยา่ งนี้ ความสงบมนั ก็จะบอก
ใหเ้ รา มนั จะเป็นเคร่อื งวดั ใหเ้ ราทีนี้ เหตนุ นั้ เราตอ้ งฝึกจติ ฝึกกาย
ใหไ้ ดร้ บั ความสงบหรอื ท่ีสงบอยา่ งนี้ เช่นนนั้ ทา่ นจงึ บอกวา่ กาย
วเิ วก วาจาวเิ วก จติ วิเวก จะตอ้ งครบหมดทกุ อยา่ ง คอื สงบไป
พรอ้ มกนั คอื เรอ่ื งทางกาย เรอ่ื งรูป เรอ่ื งภายนอก มนั ก็ไมม่ ีส่ิง
วนุ่ วายก่อกวน แลว้ ก็วาจาคอื คาํ พดู ท่ีเป็นเสียง ท่ีเป็นลมเกิด
กระทบกบั จิตกบั หกู ็ไม่มี แลว้ จติ ของเราก็วเิ วก คอื ไมม่ ีอารมณ์
สญั ญาตา่ งๆเขา้ ไปกอ่ กวน มนั ก็เกิดความวิเวกขนึ้ ทงั้ ๓ อย่างนี้
มนั ก็เป็นความสขุ ทวา่ ถา้ พดู ถึงพระพทุ ธเจา้ พระพทุ ธเจา้ ทา่ นก็
จะบอกเป็นความบรมสขุ ขนึ้ ในจิต มนั ไม่มีสงิ่ ท่ีเป็นขา้ ศกึ เป็นส่งิ
กอ่ กวนหละทีนี้

น่ีเราเหมือนกนั อยา่ งท่ีอยธู่ รรมดาเราไม่มาก แตถ่ า้ มงี านมี
การนดั กนั รวมกนั อยา่ งเราเหน็ อยา่ งนี้ อยา่ งพระเณรอยา่ งนี้ ก็
ไมใ่ ช่อย่ทู ่ีน่ี มาจากหลายท่มี ารวมกนั ตา่ งครูตา่ งอาจารยต์ า่ ง
สาํ นกั มากอะไร เราจะไดด้ กู นั ดตู วั อยา่ ง ดแู บบท่ีเราเคยมีครูมี
อาจารยอ์ ยา่ งนี้ เหตนุ นั้ เรากด็ ู และท่ีไมไ่ ดร้ บั การฝึกอบรม ไมม่ ี

22

ครูบาอาจารยท์ า่ นฝึกสอนอย่างนี้ ก็ตอ้ งใหม้ าดตู วั อยา่ งท่ีผทู้ ่าน
มีหลกั มมี ารยาทมีขอ้ วตั รท่ีเป็นตวั อยา่ งดไู ด้ เพราะวา่ เรา
กระจาย เราอยกู่ นั หลายท่ีอย่างนี้ แตส่ ว่ นหลกั ธรรมหลกั วินยั
หลกั ธุดงควตั รมนั ไมแ่ ตกตา่ งกนั แตส่ ว่ นบคุ คลสว่ นตวั สว่ นองค์
ท่ีไมไ่ ดศ้ กึ ษาไมไ่ ดว้ ชิ า มนั ก็ตา่ งไป เหตนุ นั้ เราทาํ ความรูค้ วาม
เขา้ ใจหรอื ปฏบิ ตั ิใหม้ นั เขา้ ทางเสน้ เดยี วกนั ได้ มนั ก็ไมม่ ากไม่
แตกตา่ งทนี ี้

อยา่ งท่ีเราวา่ มากองค์ ก็ไมม่ าก ก็คอื เรามีองคเ์ ดียวน่นั
แหละ กิจท่ีเราจะตอ้ งปฏิบตั ิจะตอ้ งดกู ็คือองคเ์ ดยี วของเราน่นั
แหละ สว่ นองคอ์ ่ืนจิตอ่ืนเคา้ ก็มีหนา้ ท่ีน่เี ราก็รูอ้ ยา่ งนี้ น่หี ละ
เรยี กวา่ เป็นผทู้ ่ีไม่หลงไม่ลืมตวั ไมเ่ ผลอไมป่ ระมาทเรอ่ื งการ
ปฏบิ ตั ิ การรกั ษาจติ ของเราหละทนี ี้ ก็เป็นผทู้ ่ีเรยี กวา่ อยใู่ นคณุ
ของพระพทุ ธเจา้ พระธรรม พระสงฆอ์ ยู่ คอื ไม่ปลอ่ ยใหต้ วั
หลงลมื พลงั้ เผลอประมาท ไม่มีการท่ีเรยี กวา่ กระทบกระเทือนใน
สถานท่ีในหมอู่ ย่างนี้ ก็เป็นผทู้ ่ีเรยี กวา่ ปฏบิ ตั ดิ ตี อ่ หลกั ธรรมวนิ ยั
เป็นผทู้ ่ีเรยี กวา่ เป็นบรรพชติ ท่ีสมบรู ณต์ ามแบบพระพทุ ธเจา้ ทีนี้

23

คอื เป็นชาติท่ีหนง่ึ เป็นชาติท่ีมีความรู้ มีความเป็นอยสู่ งู มี
ศลี ธรรม มีคณุ ธรรม ไมใ่ ชว่ า่ เราอยทู่ ่วั ๆไป น่ีเรยี กวา่ เป็นคาํ
เตือนใจ เม่ือเราไดฟ้ ังเขา้ ใจ นาํ ไปพจิ ารณาปฏิบตั นิ อ้ มเขา้ มา รู้
จิตของตวั เอง ปฏิบตั ริ า่ งกายของตวั เอง ดว้ ยความท่เี รารกั ความ
ดีความสงบในกายในจติ ของเราอยา่ งนี้ เป็นผไู้ มป่ ระมาท ก็จะมี
แตค่ วามรม่ เยน็ ในศาสนา ขอยตุ ิไวแ้ ตเ่ พียงเทา่ นี้

ท่ีมา: https://youtu.be/i_ekxifCEvk

24