การปฏิบัติบูชาคุณพระพุทธเจ้า หลวงปู่หลวง

การปฏบิ ัตบิ ชู าคุณพระพทุ ธเจา้
หลวงป่หู ลวง กตปญุ โญ
เทศนว์ นั ท่ี 12 ธ.ค. 2540

…แคไ่ ดร้ บั พยากรณจ์ ากพระทีปังกรน่ี ก็มาสรา้ งบารมีกวา่
จะเป็นพระพทุ ธเจา้ ก็ ส่ีอสงไขย แสนกปั ป์ เน่ีย ก็มามาก กวา่ จะ
ไดเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ สง่ิ ท่ีมนษุ ยท์ งั้ หลายทาํ ไมไ่ ด้ แตพ่ ระองคก์ ็
ทาํ ได้ มนษุ ยค์ นทงั้ หลายในโลกอดทนไมไ่ ด้ แตพ่ ระองคก์ ็อดทน
ได้ อย่างนีเ้ ป็นตน้

ฉะนนั้ คณุ ธรรมของพระพทุ ธเจา้ จะยกเอาง่ายๆ ยกตวั อยา่ ง
ชาติหนง่ึ พระองคเ์ กิดเป็นชา้ งอย่ใู นป่า เพน่ิ ก็รกั ษาศีลหา้ นะ
รกั ษาศีลหา้ บรสิ ทุ ธิ์บรบิ รู ณ์ แตว่ า่ นายพรานมนั มาเจอ เป็นคู่
กรรมก็วา่ ได้ มาเจอเขา้ ก็ของงา งายาว ก็ให้ ใหต้ ดั ออกไป
ประมาณเกือบศอกเป็นฟตุ นะ่ เอาไปขายเลยี้ งลกู เลีย้ งเมีย
หมดแลว้ ก็มาขออกี มาขอจนสดุ ทา้ ยจาํ ป่า แลว้ กม็ าขออีก ทาํ
อยา่ งไร งามนั อยใู่ นหวั นะ่ เขาก็ตอ้ งเอามยุ (ขวาน)ฟันหวั น่นั น่ะ
ศีรษะบวั ะเลย เพน่ิ น่งั เฉยยืนเฉย เขาบวั ะไดส้ บายเลอื ดไหล เน่ีย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

ใครทาํ ไดใ้ นโลกหละ แคย่ งุ มากดั ก็จะตายแลว้ คนนะ่ น่ี
พระพทุ ธเจา้ หละ

สง่ิ ท่ที าํ ไมไ่ ดใ้ นโลก แตพ่ ระองคก์ ็ทาํ ได้ ปลอ่ ยใหเ้ ขาสบั บวั ะ
เอาศรี ษะเอางาในหวั ไป ยนื เฉยไม่มีโกรธ ไม่มีวา่ อะไร เน่ียๆ น่ี
หมายถงึ วา่ พระพทุ ธเจา้ สรา้ งบารมนี ะ สรา้ งบารมีอดทน
เสยี สละ สดุ ทา้ ยก็มนั ไดไ้ ป ไกลจากตวั ทา่ นอย่ปู ระมาณ ๑๐๐
เมตรหรอื ๒๐๐ เมตร ไปไมถ่ ึงบา้ น แผน่ ดนิ สบู เสยี แผ่นดินสบู
ลงพืน้ ดนิ เสยี และก็ชา้ งก็ทนบาดแผลไมไ่ หว บญุ หมดแลว้ ก็ตาย
ชา้ งไปสวรรค์ นายพรานก็ตกนรกอเวจีตอ่ อนั นีจ้ งึ วา่ พระองค์
เสยี สละสรา้ งบารมีกวา่ จะไดเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ เน่ีย สามญั ชนคน
ในโลกเน่ียทาํ ไม่ได้ แตพ่ ระองคท์ าํ ได้ สามญั ชนคนธรรมดาทน
ไม่ได้ แตพ่ ระองคอ์ ดทนได้ เพ่ืออะไร เพ่ือตอ้ งการเป็น
พระพทุ ธเจา้ เป็นพระพทุ ธเจา้ เพ่ืออะไร เพ่อื ขนสตั ว์ รอื้ สตั วข์ น
สตั วใ์ หไ้ ปสวรรคน์ ิพพาน

คาํ วา่ สตั วน์ นั้ ก็ไมใ่ ช่หมู หมา เห็ดเป็ดไก่ คือเราทกุ คนน่ี
แหละ ท่ีมาบวชกนั น่ีแหละมหี ลวงตาเป็นตน้ แปลวา่ สตั วน์ ะ คาํ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

วา่ สตั วค์ อื อะไร แปลวา่ ผคู้ าอยู่ สตั วะแปลวา่ คานะ คาโลภ คา
โกรธ คาหลง คารกั คาชงั สดุ ทา้ ยก็คาขีเ้ กียจขีค้ รา้ น ขีเ้ กียจขี้
ครา้ นหาปัญญาวิชา ก็เลยเป็นคนโง่คนหลงอย่างนีเ้ ป็นตน้ น่ีคาํ
วา่ สตั วอ์ นั นีแ้ หละ ความหมายของคาํ วา่ สตั ว์ คือเราทกุ คนๆน่ี
แหละ ยงั ไมเ่ ป็นพระอรหนั ตต์ ราบใดก็ยงั เป็นสตั วอ์ ยู่ ฉะนนั้ จงึ
วา่ สตั วะ แปลวา่ ผขู้ อ้ งคาอยใู่ นโลก คาโลภ คาโกรธ คาหลง คา
รกั คาชงั คากเิ ลสตณั หา คาอย่ใู นรูป ในเสยี ง ในกลนิ่ ในรส
โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ สดุ ทา้ ยก็คายศ คาลาภ คาแก่ขนึ้ มาก็ฆา่
กนั อิจฉากนั สรา้ งหมอ้ นฮก(นรก) ยกใหญ่ อนั นีก้ ็เพราะวา่ สตั ว์

เพราะฉะนนั้ ทางพทุ ธศาสนาเน่ีย พระองคท์ รงตรสั ธรรม
เทศนาไวน้ นั้ สอนคน สอนสตั ว์ คนก็คอื สตั ว์ สตั วก์ ็คือคน คนกบั
สตั วน์ ่ีมนั อนั เดียวกนั คนกบั สตั วอ์ ยใู่ นอนั เดยี วกนั เรยี กวา่ คน ท่ี
โลกทงั้ หลายเดอื ดรอ้ นในวนั หนง่ึ ๆก็เพราะคน มนั แยง่ มนั ชงิ กนั
มนั โลภ โลภกค็ ือคน คนก็คอื สตั ว์ สตั วก์ ็คอื คน มนั อนั เดยี วกนั
มนั เป็นอย่างนนั้ มนั อจิ ฉาพยาบาทเป็นเหมือนทกุ วนั นนี้ ่นั แหละ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

ผแู้ ทนผทู้ าน รฐั มนตรี รฐั มนตรา เอา้ เดือดรอ้ นกินเงินกินทอง
เดอื ดรอ้ นประเทศชาติบา้ นเมือง น่ีเพ่นิ วา่ คน

แตว่ า่ ถา้ มนษุ ยเ์ น่ียทาํ ตามคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ สอนคนให้
เป็นมนษุ ย์ สอนคนใหเ้ ป็นมนษุ ย์ คือมนษุ ยธรรม สอนคนใหเ้ ป็น
มนษุ ย์ มนษุ ยธรรม ก็คอื มีคณุ ธรรมม่นั ก็คอื ศลี ๕ น่นั แหละ แลว้
ก็สงู ขนึ้ อีก สอนคนใหเ้ ป็นเทวดา สอนคนเป็นเทวดาเหมือนท่ี
พวกทา่ นทงั้ หลาย นอ้ งๆทงั้ หลาย หลานๆเหลนๆท่ีมาสถานท่ีนี้
มาฝึกหดั ปฏิบตั ิ มาอปุ สมบท มาฝึกฝนอบรมธรรมะ อนั นี้
หมายถงึ วา่ เราจะมาฝึก ฝึกมนษุ ยใ์ หเ้ ป็นเทวดาสงู ขนึ้ อกี

คอื วา่ นกั บวชน่ี นกั บวชน่ีเขาวา่ เป็นเทวดา เป็นเทวดา
เพราะวา่ เป็นท่ีกราบท่ีไหว้ สกั การะบชู าของมนษุ ยเ์ ทวดา
ทงั้ หลาย เพราะวา่ นกั บวช ทา่ นมาน่งั ภาวนา หลบั ตาพทุ
โธๆแลว้ จติ สงบแลว้ เทวดาก็มากราบมาไหวส้ กั การะบชู า น่ีเป็น
อย่างเนีย้ อยา่ งวา่ เถอะ สอนมนษุ ยใ์ หเ้ ป็นเทวดา เทวดาท่านมี
หริ ิ ความละอายตอ่ บาป มีโอตตปั ปะ ความเกรงกลวั ตอ่ บาป
แลว้ ก็มีความอดทนดว้ ย อดทนสงู กวา่ เป็นมนษุ ยท์ ่วั ไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 4

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ เคยตดั คอื มาตดั มาตดั เรยี กวา่ เนกขมั
มะ สรา้ งเนกขัมมะบารมี เนกขมั มะบารมีน่ีเป็นบารมีสงู สดุ
พระพทุ ธเจา้ ของเราจะไดเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ เป็นพระอรยิ เจา้ เหาะ
เหินเดนิ อากาศได้ ดาํ ดนิ บินบนไดก้ ็เพราะอาศยั เนกขมั มะบารมี
เป็นหลกั ฉะนนั้ พระพทุ ธเจา้ ของเราเน่ยี บางทีก็บางชาตบิ วช
ตลอด เป็นพระราชาบวชตลอด หลายชาตกิ ็บวชตลอด ชาตทิ ่ี
เป็นเตมียกุมารก็บวชตลอด ตงั้ แตอ่ ายหุ นง่ึ ขวบขนึ้ ไป หนง่ึ ปีก็ปี
ท่ีสองน่นั พระองคส์ รา้ งเนกขมั มะบารมีคอื ละทกุ อยา่ ง อดทน
ไม่พดู ไมพ่ ดู ไมก่ ินไมท่ านนมแม่ดว้ ย กลวั แตพ่ ดู ไม่กินขา้ วกิน
ปลา ไมท่ าํ งาน ทาํ ตนเป็นงอ่ ย มือมีอยแู่ ตไ่ มก่ าํ ขา้ วเอาอาหาร
ใสป่ ากซกั อยา่ ง ใครใหก้ นิ ก็กิน ใครไมใ่ หก้ ินก็นอนเฉยอยู่
เหมือนคนตายแตไ่ มต่ าย ใหเ้ อาน่งั ก็น่งั ใครไมใ่ หน้ ่งั ก็นอนอยู่
น่นั นะ่ อนั นีค้ อื วา่ บาํ เพญ็ เนกขมั มะคอื วา่ ละ เดด็ ขาดนะ ทาํ อยู่
๑๖ ปี เขาจะเอาไปฆา่ เม่ือเขาเอาไปฆา่ ก็เลยมีโอกาสบวช
เนกขมั มะบารมีเสยี ๑๖ ปี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

อนั นีก้ ็บม่ ีบคุ คลผใู้ ดทาํ ไดใ้ นโลกนีน้ ะ่ ไมม่ ีใครทาํ ไดใ้ นโลก
ฉะนนั้ จงึ วา่ พระพทุ ธเจา้ เพน่ิ ทาํ อยา่ งนีก้ ็เพ่อื ปรารถนาเป็น
พระพทุ ธเจา้ และรอื้ สตั วข์ นสตั วใ์ หพ้ น้ ทกุ ข์ ไปสวรรคน์ ิพพาน
เพราะฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายก็ไดร้ บั มีความตงั้ อกตงั้ ใจ คือ
หลวงพอ่ ชบุ เพ่นิ มีศรทั ธา มองเหน็ ประโยชนใ์ นทางพทุ ธศาสนา
เหตนุ นั้ หลวงพอ่ ก็ยงั เสยี สละเป็นประธานเป็นใหญ่ ชกั ชวนพวก
เราทงั้ หลายมาบวช มาฝึกฝนกรรมฐานภาวนาธรรมะ

ท่ีจรงิ ธรรมะนนั้ มนั ก็มีอยใู่ นตวั ของเราทกุ คน คือรูปธรรม
นามธรรม ตวั ของเรามีรูปธรรมนามธรรมเป็นปกตอิ ยู่ แตว่ า่ เขา
ไม่สมมตวิ า่ รูปธรรมนามธรรม ฉะนนั้ คาํ วา่ ธรรมในสถานท่ีนี้
ธรรมก็คอื ตวั ท่ีอย่ขู องธรรมก็คอื ลม ท่ีเกิดของธรรมก็คอื ลม ท่ีอยู่
ของธรรมก็คอื ลม เพราะลมนี้ เขาเพ่นิ สมมตุ ขิ นึ้ วา่ เป็นพระองค์
ใหญ่นะ พระอานาปาสตกิ รรมฐาน ลมน่ีเป็นพระองคใ์ หญ่ คือ
เราทกุ คนๆท่ีเกิดมาแลว้ นะ่ กินลมก่อนนะ คือออกจากทอ้ งแม่ก็
สดู ลมเขา้ ไป เม่ือรูส้ กึ ตวั ก็เจบ็ แสบ ท่ีเกิดมามนั รอ้ งไหเ้ พราะมนั
เจบ็ มนั แสบมนั ปวด เม่ือออกจากทอ้ งแลว้ สดู ลมเขา้ ไปก็รูส้ กึ ตวั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 6

มนั ก็เจบ็ ก็แสบก็รอ้ น เม่ืออย่ใู นทอ้ งไม่ถกู อะไร มาถกู ลมพดั เขา้
เหมือนกบั ออกมาจากหอ้ งแอรน์ ่นั แหละ เยน็ ๆแลว้ มาถกู กบั
อะไร เราก็ถไู ป ปบุ ปับ ฉะนนั้ เดก็ ท่ีออกมามนั จงึ รอ้ งไหเ้ พราะมนั
แสบมนั เจ็บ อนั นกี้ ็แสดงความทกุ ข์

พระพทุ ธเจา้ วา่ ชาตปิ ิ ทกุ ขา ความเกิดเป็นทกุ ข์ เกิดมา
ทกุ ขแ์ ลว้ รอ้ งไหเ้ ป็นทกุ ขแ์ ลว้ อนั นีต้ อ่ มาก็แมก่ ็เอาสาํ ลีไปชบุ นา้ํ
คอมนั แหง้ ก็ใหม้ นั ซมึ จิบเขา้ ไปในปากใหซ้ มึ ไปในคอ อยไู่ ด้
ตอ่ มาก็กินนมแม่ตอ่ ไป มาอาศยั ปาก คนเราเกิดมาใหญ่ขนึ้ มา
เป็นผเู้ ป็นคน เป็นสตั วเ์ ป็นมาน่ีเพราะอาศยั ปาก อย่างทาํ มือทาํ
อะไรก็ไมไ่ ด้ จบั อะไรก็ไม่ได้ จะอาศยั ปาก กินนา้ํ กินนา้ํ นมของ
แม่ ตอ่ มากก็ ินขา้ วกินปลา

ใหญ่ขนึ้ มาจงึ วา่ ปาก เหตนุ นั้ จงึ วา่ ปากเป็นเงนิ ปากเป็นทอง
ปากดกี ็เป็นสขุ ปากไมด่ ีก็เป็นทกุ ข์ มนั แลว้ ท่ีปาก คนเราทกุ คน
เกิดมา ใหญ่ขนึ้ มาไดน้ ่เี พราะปาก ถา้ ปากทาํ งานแลว้ กก็ ินขา้ ว
กินปลาก็ใหญ่ขนึ้ มา ขนาดมนั ลกุ น่งั แลว้ นะ ลกุ น่งั เป็นแลว้ ก็ยงั
เอาขา้ วใสป่ ากยงั ไม่เป็น อาศยั แมป่ อ้ นอยนู่ ่นั นะ่ อาศยั ปากมา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 7

เรอ่ื ยๆ จนกวา่ จะมือนนั้ จบั อะไร พอ่ แมส่ อนใหจ้ บั เอาใสป่ าก
เอา้ ทาํ อยา่ งนๆี้ เอาอยนู่ ่นั แหละ

บดั นีค้ นเราน่ีนะเกิดมาแลว้ เป็นเดก็ คือวา่ จะเทยี บก็รา้ ยกวา่
สตั ว์ รา้ ยกวา่ ตวั บงุ้ นะ คนเราน่ีเกิดมาตวั เลก็ ๆ ขนาดคลานก็ดี
ขนาดเดินตตุ ติ ตุ ะก็ดีนะ ยงั ไม่รูจ้ กั ไฟนะ มนั จะจบั ไฟอยู่ แตว่ า่
อาศยั พอ่ แมบ่ ดิ ามารดาควบคมุ เอามือหนี หรอื วา่ อมุ้ หนี หรอื วา่
บอก ก็น่นั ยงั ไม่ฟังนะบางที จนไปจบั ไปเจอจนได้ มนั รอ้ งไห้ แว้
มนั เจบ็ ขนึ้ มา คนเรามนั รา้ ยกวา่ บงุ้ นะ ตวั บงุ้ ตวั สตั วน์ ่ีมนั เหน็ ไฟ
นะมนั ว่งิ เหาะว่งิ หอบ ยงั เป็นเด็กมนั ว่งิ เขา้ หาไฟอยนู่ ะ คนเราจะ
วา่ โง่ โง่ท่ีสดุ นะ ยง่ิ กวา่ สตั วอ์ กี ดว้ ย แตอ่ าศยั คณุ ธรรมบิดา
มารดาครูบาอาจารยช์ ีช้ ่องบอกทาง ฉะนนั้ จงึ วา่ คณุ บดิ ามารดา
มีคณุ มาก ใครไม่เคารพตอ่ คณุ พอ่ คณุ แมล่ าํ บากมาก

ปัจจบุ นั นีจ้ ะแผน่ ดินสบู หลายคนนะท่ีจะฆา่ พอ่ แมน่ ่นั นะ่
หลวงตาไปรูก้ ็คนจงั หวดั เมืองเชียงตงุ อาํ เภอเชียงตงุ อยพู่ ม่าน่ะ
มนั จะฆา่ แม่ คอื โยมคนนนั้ มีลกู หา้ คน ผหู้ ญิงส่คี น ผชู้ ายคน
สดุ ทอ้ งแลว้ ตอ่ มามนั ไปคบเพ่ือนไมด่ ี เลน่ การพนนั เลน่ การ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

พนนั ไปเลน่ การพนนั มา ตอ่ มาพอ่ มนั ก็ตาย กลายเป็นแมห่ มา้ ย
หาเงินก็อยา่ งนนั้ หละ สดุ ทา้ ยเงนิ หมด มนั เอาไปเลน่ หมด แลว้
มนั ก็มาขอ เพ่นิ วา่ แม่มนั ไมม่ ี มนั วา่ มีอยู่ แม่ไม่ใหเ้ ฉยๆอะ้ มนั ก็
จา้ํ จีจ้ า้ํ ไชวา่ รา้ ยตา่ งๆเยอะแยะ แม่ก็ราํ คาญ ไมม่ ีก็ไมม่ ี ไมม่ าก็
ไม่มา มงึ เอากไู ปฆา่ ซะดกี วา่ มนั จะไดแ้ ลว้ กนั มนั ก็เอาจรงิ บน่ ่ี
ถือดาบมาเลย จะมาตดั คอแม่ ถือดาบมาเลยจะมาตดั คอแม่

บดั นีแ้ มก่ ็บอกวา่ มงึ ฆา่ กู ตดั คอกใู นบา้ นนี้ สจู ะไมม่ ีบา้ นอยู่
นะ สจู ะกลวั ผี ไป จะฆา่ ออกไปป่าไปเถอะน่นั รอ้ ยเมตร หา้ รอ้ ย
เมตร แกก็น่งั เอา้ ตดั ไดเ้ ลย ก็เงือ้ มดาบจะตดั คอน่ีนะ เทวดาดงึ
ออก มือหลดุ พลบุ ดาบหลดุ ไปเลยจากมือ หลดุ ผงึ ออกไปเลย
เม่ือหลดุ ผงึ ออกไป แผ่นดินสบู ป๊ บุ พอดี สบู ครงั้ แรกแคห่ วั เขา แค่
หวั เขา่ มนั ก็รอ้ ง โอย้ นา่ กลวั อย่างนี้ แม่ก็แทนท่ีก็จะ โอย้ มงึ ตาย
ไดแ้ ลว้ มงึ จะฆา่ กู บเ่ ด้ บญุ คณุ ของแม่ ว่งิ ไปดงึ ดงึ อยา่ งใดก็ไม่
ออก ๆ หมดปัญญา เลยว่ิงไปบอกชาวบา้ นมาชว่ ย ไปกลบั มา
มนั สบู แคค่ อแลว้ บเ่ น่ แผน่ ดนิ นะ สบู แคค่ อ งอแงะๆ เขา้ ใกล้
ไม่ไดน้ ะ ท่ีระยะส่ศี อก ส่ศี อกหา้ ศอก เป็นไฟมาเลย เป็นถา่ นไฟ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

มาเลย มนั รอ้ น เขา้ ไปใกลไ้ ม่ได้ อย่นู ่นั แหละ ลอกแลกอยสู่ าม
วนั สามคืน ผคู้ นทงั้ หลายบา้ นเหนือบา้ นใต้ บา้ นใกลบ้ า้ นไกล ส่ี
หา้ หกกิโล ไปถ่อกนั ไปดู แผน่ ดินสบู สดุ ทา้ ยวนั ท่ีส่ีจมลบิ กบั พืน้
เลย น่ีบาป บาปท่ีฆา่ พอ่ ฆา่ แม่ ทา่ นจงึ วา่ บดิ ามารดาเปรยี บ
เหมือนพระอรหนั ตข์ องลกู นะ่ มนั เป็นอยา่ งนี้

เมืองอบุ ลคนหนง่ึ เมืองอบุ ลก็แผน่ ดินสบู เหมือนกนั เป็นครู
ซะดว้ ยนะ แตว่ า่ เมียหีนะ เคา้ วา่ (หีนะ แปลวา่ นิสยั เลวทราม)
เคา้ วา่ เมียหีนะ บย่ อมเรยี กแม่ มนั ดา่ มนั วา่ รา้ ย แตว่ า่ โยม
ผหู้ ญิง(แม่สามี)คนนนั้ ชอบไปวดั ไปวดั ไปจาํ ศีลภาวนา แกก็แก่
แลว้ แกตอ้ งหาท่พี ่งึ ของแกหละ เขา้ วดั เขา้ วาศาสนา ลกู สะใภ้
มนั กห็ าวา่ บเ่ ลยี้ งหลานช่วย มีแตก่ ิน วา่ อยนู่ ่นั ไปฟอ้ งสามี วา่
อยเู่ รอ่ื ย บดั นีผ้ วั ก็เลยเขา้ ขา้ งเมียบน่ ่ี เขา้ ขา้ งเมยี นะบน่ ่ี รกั เมีย
ย่ิงกวา่ พอ่ กวา่ แมท่ ่านวา่ ก็อย่างวา่ รกั ก็อยา่ งวา่ หลง เมา เคา้
เรยี กวา่ เมา เมาทรพั ยล์ มื ศาสนา เพ่นิ วา่ เมาตณั หาลมื พอ่ ลืมแม่
ครูนนั้ ก็เมาเมียแลว้ บเ่ น่ ลมื เลยเอาแมไ่ ปตดั คอจรงิ ๆ แกมี
สวนน่ะ แกไปน่งั อยสู่ วนแกก็จะตดั คอจรงิ ๆ ทาํ นองเหมอื นกบั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

คนนีแ้ หละ แตว่ า่ ดาบหลดุ แผน่ ดนิ สบู มิดไปเลย คนอบุ ลนะ่ เป็น
อย่างนี้ ฟังคาํ เมีย ฟังคาํ เมียเสยี พ่ีเสยี นอ้ ง เสยี ขา้ วเสยี ของ เมยี
หีนะ เมียดีมนั ก็มีนอ้ ย เมียหีนชนน่ีมีมาก ฉะนนั้ จงึ วา่ คณุ พอ่ คณุ
แม่มีจรงิ นะ แผน่ ดนิ สบู จรงิ คณุ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ ก็
เป็นของจรงิ ของแท้

เหตนุ นั้ พวกเราทงั้ หลายไดร้ บั คาํ ประกาศหรอื วา่ คาํ ชกั ชวน
ของหลวงพอ่ แลว้ ก็มีความเช่ือความเล่ือมใสตงั้ อกตงั้ ใจมา
ปฏิบตั ิบชู า อนั นีก้ ็เรยี กวา่ เป็นบญุ เป็นกศุ ล คือวา่ ท่ีพระพทุ ธเจา้
สรรเสรญิ นะ่ สรรเสรญิ วา่ บคุ คลท่ีทาํ ประโยชนใ์ นปัจจบุ นั และ
ประโยชนโ์ ลกหนา้ น่ี พระพทุ ธเจา้ สรรเสรญิ วา่ เป็นผมู้ ีโชคดีลาภ
ดนี ะ คอื วา่ ทฏิ ฐธัมมกิ ัตถะประโยชนน์ ่นี ะ พระพทุ ธเจา้ สอนให้
เป็นคนหม่นั ขยนั หม่นั ขยนั หาวิชาปัญญา (๑)อุฏฐานสัมปทา
น่ีนะ หม่นั ขยนั มาหาวชิ าปัญญา แลว้ ก็รกั ษาไว้ (๒)อารักข
สัมปทา รกั ษาทรพั ยไ์ ว้ จา่ ยในสงิ่ ท่ีเป็นประโยชนข์ องตนและคน
อ่นื ดว้ ย แลว้ (๓)กลั ยาณมติ ตตา คบเพ่ือนดี คบเพ่ือนท่ดี ี
เรยี กวา่ กลั ยาณมติ ร เพ่ือนดีสงู สดุ ในโลกก็คือคาํ สอนของ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

พระพทุ ธเจา้ เน่ีย ไมม่ ีเพ่ือนอะไรดีในโลก เพ่ือนดจี รงิ ๆคอื เรามา
พบปะธรรมะคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ เน่ยี จงึ วา่ เป็นการคบอนั
ประเสรฐิ มาคบพระเจา้ พระสงฆ์ ครูบาอาจารย์ เน่ียการคบอนั
ประเสรฐิ หมายถงึ วา่ กลั ยาณมติ ร มิตรดจี รงิ ๆก็คือพระธรรม
คาํ ส่งั สอนของพระพทุ ธเจา้ นะ่ เป็นกลั ยาณมิตรแทน้ ะ เป็น
กลั ยาณมิตรแท้ ถา้ ผใู้ ดยินดพี อใจอยใู่ นกสุ ลาธรรม คาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ น่ีแหละมติ รแท้

(๔) สมชวี ติ า เลีย้ งชีวิตชอบ คือเราไมไ่ ปลกั ไปขโมยปลน้ จี้
หลอกลวงใครมาเลยี้ งชีวิต อนั นกี้ ็เป็นความสขุ ในโลกเนยี้ มี
ความสขุ ความสบาย อยา่ งต่าํ อาจจะมาเกิดเป็นมนษุ ยอ์ กี ก็ได้
แตว่ า่ ความสขุ อนั นีม้ นั ก็ใหค้ วามสขุ แคโ่ ลก สว่ นมากความสขุ
อนั นีม้ นั อยใู่ นโลก ตายไปแลว้ มนั ตอ้ งอาศยั คณุ ธรรมอีกชนิดนงึ
ช่ือวา่ สัมปรายกิ ตั ถประโยชน์ ท่เี รามาทาํ น่ี มาสรา้ งคณุ ธรรม
สมั ปรายิกตั ถประโยชน์ คณุ ธรรมอนั นีค้ อื มีศลี มีศรทั ธา มีศีล มี
ศรทั ธา มีศีล มีการสดบั รบั ฟังธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้
ฝึกฝนอบรมคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ เรยี กวา่ ผสู้ จั จะ แลว้ ก็มีวริ ยิ ะ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ความเพียร ความอดความทน แลว้ เพ่นิ สอนใหม้ ีสมาธิความตงั้
ม่นั ใหม้ ีปัญญา สรา้ งปัญญาใหเ้ กิดขนึ้

คาํ วา่ ปัญญานนั้ อนั ใดผิดอนั ใดถกู เรยี กวา่ พทุ โธ พทุ ธะ ผรู้ ู้
ผตู้ ่นื ผเู้ บกิ บานนะ่ ท่ีเราไดม้ าบวชเบอื้ งตน้ แสดงตนถงึ พระพทุ ธ
พระธรรม พระสงฆ์ เป็นสรณะท่ีพง่ึ นะ่ พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ
ธมั มงั สรณงั คจั ฉามิ สงั ฆงั สรณงั คจั ฉามิ การถึงพระพทุ ธเจา้
เป็นท่ีพง่ึ กบั การรกั ษาศลี มนั อนั เดยี วกนั หนีจากกนั ไมไ่ ด้ หรอื วา่
พทุ โธพทุ ธะแปลวา่ ผรู้ ู้ รูจ้ ากบาป รูจ้ กั บญุ รูจ้ กั คณุ รูจ้ กั โทษ รูจ้ กั
สิง่ ท่ีเป็นประโยชนข์ องตนและคนอ่ืนดว้ ย อนั นีต้ วั พทุ ธะ พทุ โธ

อย่างพระพทุ ธเจา้ ของเรา พระองคร์ ู้ ทาํ ประโยชนข์ อง
พระองคด์ ว้ ย คือเป็นพระอรหนั ต์ ทาํ ประโยชนข์ องโลกดว้ ย เหตุ
นนั้ พระองคจ์ งึ ไดน้ ามวา่ พระมหากรุณาธิคณุ คณุ ของ
พระพทุ ธเจา้ ท่เี ราควรระลกึ นกึ ถึง คอื พระปัญญาคณุ พระ
ปัญญาคณุ น่ี พระองคเ์ กิดมาชาติใดเป็นท่ผี ทู้ ่ีหาสตปิ ัญญา
สรา้ งวิชาปัญญา บางชาตนิ นั้ น่ะ การเกิดไมเ่ ท่ียงแทแ้ นน่ อนนะ
การเกิดของพวกเราไมใ่ ช่เท่ียงแทแ้ น่นอน บางทีมนั ไปเกดิ ใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 13

ตระกลู ทกุ ขย์ ากลาํ บากขอทานเลยี้ งชีวิต แลว้ ก็เท่ียวทกุ ขก์ นั ดาร
แหง้ แลง้ อย่างนีเ้ ป็นตน้ เพราะโลกมนั ไม่เท่ียงแทแ้ นน่ อน โลกไม่
เท่ียงแทแ้ นน่ อน

เชน่ ปีนีก้ ็ภาคเหนือของเราก็แสดงความแหง้ แลง้ ไม่คอ่ ยได้
ทาํ นาดี หลวงตาท่ีไปเม่ือกีไ้ ปโน่น ไปเดินจงกรมแถวอาํ เภอพาน
น่ี บอ่ ขา้ วบอ่ นา้ํ เอ๊อะ ชา้ งเหยียบไมล้ ม้ สงู กวา่ คืบนงึ โนน่ นะ่ แม่
จนั แม่สายน่ะ ขา้ วดีนาเยอะพอสมควร แสดงวา่ เป็นทพุ ภกิ ขภยั
บไ่ ดท้ าํ นาเยอะบางแห่ง ทาํ นานิดๆหน่อย น่ีเดือดรอ้ น ฉะนนั้ ไป
เกิด พระองคก์ ็ไปเกิดในท่ีกนั ดาร ไปเกิดในท่ีคนทกุ ขค์ นยาก
ขอทานเลยี้ งชีวติ ไมม่ ีเงินท่ีจะใหล้ กู เรยี นหรอก จาํ เป็นกพ็ ระองค์
ก็ไม่ยนิ ดี แคพ่ อ่ แม่เอามาเลยี้ ง พระองคก์ ย็ นิ ดีหาวชิ า หาดว้ ย
ตนเอง ไปเดนิ หาครูบาอาจารยส์ อนวชิ าให้ แตไ่ ปถึงแลว้ เขา
ไม่ใชส่ อนไดเ้ ลยนะ เขาตอ้ งใหท้ าํ งานใหเ้ ขา เป็นคนใชส้ ามปีนนู่
นะ สามปีจงึ สอนวชิ าใหอ้ ยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ดงั นนั้ พระองคก์ ็อดทน
เพราะตอ้ งการวชิ าปัญญา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

เหตนุ นั้ จงึ วา่ พระพทุ ธเจา้ นนั้ เกิดมาแลว้ เพน่ิ ยงั มีปัญญา มี
ปัญญาอย่างวา่ พระปัญญาคณุ อนั นีเ้ ป็นแนวทางท่ีวา่
พระพทุ ธเจา้ ของเราน่เี ป็นตวั นาํ ตวั นาํ ท่ีสดุ ดงั ท่ีกลา่ วแลว้ น่นั นะ่
โลกเขาทนไมไ่ ดก้ ็อดทนได้ โลกเขาอดไมไ่ ด้ ท่านก็อดได้ โลกเขา
เสยี สละไม่ได้ ท่านก็เสยี สละไดอ้ ยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อยา่ งท่ีเลา่ ให้
ฟังน่ะ เกิดเป็นชา้ ง เขามาของา เอามีดโบะ๊ หวั เอางาไปในหวั
น่นั เพน่ิ เฉยได้ ถา้ เพ่นิ จะโกรธจะฆา่ เขานะ งวงมนั จบั ขาฟาด
ทีเดียวก็ตายแลว้ ชา้ งอะ้ ไม่เป็นอย่างนนั้ เน่ียการเสยี สละ

เหตนุ นั้ จงึ วา่ หลวงตาก็ขออนโุ มทนาพวกทา่ นทงั้ หลายท่ีเป็น
นกั เรยี นไดพ้ ากนั เสยี สละมาปฏบิ ตั บิ ชู าอรรถธรรมคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ คอื มาตงั้ อยใู่ นศีล เพราะวา่ ศลี เนีย้ มนั เป็นภาคพืน้
ภาคพืน้ ของความดที กุ อยา่ ง

พระพทุ ธเจา้ เพ่นิ กลา่ ววา่ ใหท้ านรอ้ ยครงั้ ถา้ ไมม่ ีศลี ก็ตก
นรกอย่ขู องเกา่ เยอะแยะอยเู่ น่ีย เมืองไทยของเราทาํ บญุ เอาขี้
ขนึ้ หนา้ ตกี นั เพ่นิ ก็คยุ กนั สดุ ทา้ ยเจา้ ภาพก็รอ้ งไหเ้ หวิกๆ
ทาํ บญุ ง่าวเคา้ วา่ ทาํ บญุ เอาขีข้ นึ้ หนา้ เอาขีเ้ ลน่ ? หาวา่ เป็นบญุ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

พอมีเครอ่ื งเลน่ หาวา่ เป็นบญุ เน่ีย เพราะมนั งา่ ว เราเคยดา่ สู
มนั งา่ วมาแตโ่ คตรพอ่ มงึ แลว้ ถือความง่าวมาเรอ่ื ย ไฉนมนั ถกู
เด๋ยี วนเี้ พน่ิ บข่ ่ีลอ้ ข่ีเกวยี นเหมือนเกา่ แลว้ สมยั นีเ้ พ่นิ ข่ีรถข่ี
เครอ่ื งบิน แลว้ จะมาข่ีลอ้ บท่ นั เขาแลว้ ตายแลว้ สิเวย้ จะเอาขีข้ นึ้
หนา้ บท่ นั เขาแลว้ เสยี เงินเสียทอง กห็ าวา่ บญุ บช่ ่วย

ลกู ศิษยข์ องหลวงตาน่ีนะมาบวชแลว้ ใชห้ นีส้ ามปียงั ไม่
หมด น่ี มาบวชนะ มาบวชแลว้ ใชห้ นีส้ ามปียงั ไมห่ มด ก็เอาขี้
เหลา้ มากนิ นะ่ บวชเอาขีข้ นึ้ หนา้ โหย โงเ่ งา่ จะตาย ? ดา่ ให้
เขานะ่ หลายคนอยู่ หลวงตาน่ีใครทาํ บถ่ กู ดา่ จนหวั มดุ หวั ? ดา่
บางทีฟังก็มี ไม่ฟังก็มี คือเราสงสาร สงสารเขา ลงทนุ ไปแลว้ เป็น
หลายพนั หลายหม่ืน แทนท่จี ะบญุ เปลา่ มนั ทกุ ขใ์ จ รอ้ นอกรอ้ น
ใจเป็นหนีเ้ ขา เอาบญุ มาจากไหน เพราะมนั ทาํ ไมถ่ กู
อตั ตาธิปไตย ไม่ถกู เอาอตั ตาธิปไตย เอาตนเป็นใหญ่
โลกาธิปไตย เอาโลกเป็นใหญ่ มนั กเ็ ลยเดอื ดรอ้ น ถา้ ทาํ เป็น
ธรรมาธิปไตย เอาธรรมเป็นใหญ่มนั ก็สบาย บม่ ีเร่อื งมีราวอะไร

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 16

มนั สบายมนั เย็น บญุ ๆแปลวา่ ความสขุ บญุ ๆแปลวา่ ความเยน็
ถา้ มนั รอ้ นจะเป็นบญุ ท่ีไหน

เหตนุ นั้ จงึ วา่ พวกเราท่ีเราจะ…รุน่ ใหมน่ ่ีมาฝึกฝนอบรมรูท้ าง
ในธรรมธิปไตยแลว้ พยายามตดั โลกาธิปไตย เอาโลกวา่ น่ะ
อตั ตาธิปไตย เอาตนวา่ น่ะ มนั เดอื ดรอ้ น ถา้ มนั ทาํ ถกู
ธรรมาธิปไตยจรงิ ๆ มนั ก็ไมเ่ ดอื ดรอ้ นอะไร ครงั้ พระพทุ ธเจา้ ครงั้
พระอรยิ เจา้ ทงั้ หลาย เศรษฐีมหาเศรษฐีไปบวช เขาไมไ่ ด้
เดือดรอ้ นอะไร ไดพ้ าไกลก็บากไปเลย บวชเลย รกั ษาศลี ภาวนา
ไปพระนิพพานพน้ ทกุ ขไ์ ปเลย น่เี อาขีข้ นึ้ หนา้ เลน่ กนั พดุ โถ!
บวชบางคนเป็นแสนๆนะ เป็นแสน บวชหมดเงนิ ไปเป็นแสน สบิ
หา้ วนั มนั ไม่คมุ้ คา่ น่ีเพน่ิ วา่ ทาํ บญุ ไมไ่ ดบ้ ญุ ไมค่ มุ้ คา่ เป็นหนี้
เขาอกี เดอื ดรอ้ น มนั เป็นอยา่ งเนีย้ เพราะมนั ไมท่ าํ ตามหลกั
พระพทุ ธเจา้ อนั นีก้ เ็ ป็นสง่ิ ท่ีสาํ คญั ตวั หนง่ึ นะ

ดงั นนั้ พวกเราท่ีจะเกิดมาในยคุ นี้ จะเป็นใหญ่เขา เป็นพอ่
เป็นแม่เขา เป็นผนู้ าํ เขาน่ะ ฉะนนั้ ใหน้ าํ ในทางท่ีถกู นาํ ในทางท่ี
ถกู มนั ก็สบาย ถา้ เอาแตข่ ีเ้ กา่ มาใช้ เพราะมนั หลงมาอยา่ งนนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

อยา่ ไปเอาสงิ่ ท่ีโบราณท่ีผดิ โบราณท่ีผิดกต็ ดั ออกเสีย โบราณท่ี
ดกี ็ใหท้ าํ ตามรกั ษาไว้ อนั นีก้ เ็ ป็นอกี ตวั หน่งึ นะสาํ คญั พวกเรา
ทกุ คนๆมารวมอย่เู น่ียจะไดเ้ ป็นพอ่ เป็นแมเ่ ขา เป็นพอ่ เป็นแม่
เป็นตาเขา กลบั ไปเป็นผสู้ รา้ งครอบครวั แตผ่ มู้ ีปัญญาดีก็
อาจจะมาเป็นนกั บวชตลอดชีวิตก็ได้ ผมู้ ีอนิ ทรยี ์ ผไู้ มม่ ีอนิ ทรยี ก์ ็
ไปสรา้ งโลกไป ตามประสาโลก อนั นีก้ ็เป็นหลกั อนั หนง่ึ

ฉะนนั้ ทีนีต้ อ่ ไปจะกลา่ วเรอ่ื งการปฏบิ ตั บิ ชู า คือวา่ ธรรม
ธรรมนนั้ เป็นตวั อยา่ งใด มนั อยทู่ ่ีไหน ธรรมนนั้ ท่ีเราอาศยั ธรรม
คอื ลมน่นั แหละเป็นธรรม ลมเป็นธรรม ธรรมก็คือลม ลมก็คือ
ธรรม เพราะเราอาศยั ธรรม คอื อาศยั ลม มีลมเขา้ ลมออกอย่กู ็
พวกคนมนษุ ย์ ฉะนนั้ ตอ่ ไปกน็ ่งั หลบั ตา เอามือขวาทบั มือซา้ ย
ตงั้ กายใหต้ รง ลองดู น่งั หลบั ตา ตงั้ ใจนอ้ มเอาคณุ พระพทุ ธเจา้
มาเป็นท่ีพง่ึ ในใจ นกึ พุทโธ เม นาโถ นอ้ มพระธรรมวา่ เป็นท่ี
พ่ีงภายใน วา่ ธัมโม เม นาโถ นอ้ มเอาคณุ พระอรยิ สงฆม์ าเป็น
ท่ีพง่ึ ภายในใจ เรยี กวา่ สงั โฆ เม นาโถ

พุทโธ เม นาโถ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

ธัมโม เม นาโถ
สังโฆ เม นาโถ
พระพทุ ธมาระลกึ เป็นท่ีพง่ึ ภายใน พระธรรมก็อย่ใู นใจ
พระสงฆก์ ็อย่ใู นใจ บดั นีก้ ็พระธรรม ตวั พระธรรมก็คือลม สดู ลม
เขา้ นกึ พทุ โธ ลมออกนกึ พทุ โธก็ได้ ลมเขา้ พทุ โธ ลมออกพทุ โธก็
ได้ แลว้ แตจ่ รติ ของเราในสองอย่าง สดู ลมเขา้ ก็ใหร้ ู้ ลมออกก็ให้
รู้ ฉะนนั้ คณุ ธรรมท่ีทาํ น่ี หนง่ึ สติ สัมปะชาโน มีสตริ ะลกึ คือ
ลมมีอยู่ แตเ่ ราไมร่ ูล้ ม ถา้ เราไม่ตงั้ ใจสดู ของมีอย่แู ตไ่ มร่ ู้ สมั
ปะชญั ญะแปลวา่ ความรู้ สตคิ วามระลกึ อย่ใู นลมนะ เพน่ิ วา่ วิตก
ในลมเขา้ พทุ โธ ลมออก พทุ โธ มีสตสิ มั ปะชญั ญะคือความรู้
อาตาปี คอื ความเพียรเพง่ ใหใ้ จของเรานกึ เพง่ อยใู่ นหนา้ อก
น่ีแหละ อยา่ ใหม้ นั เลยไปในหนา้ อกของเรา นกึ ตงั้ แตส่ ะดอื
ขนึ้ มาหาหนา้ อกแลว้ มาซอกคอน่ี ลมเขา้ ลมออกใหน้ กึ อยแู่ คน่ ี้ น่ี
เอาลมเป็นท่ีตงั้ ลมเป็นกรรมฐาน ฐานะแปลวา่ ท่ีตงั้ ลมหายใจ
เป็นตน้ กรรมฐาน อานาปานสตกิ รรมฐานภาวนา องคส์ มเด็จ
พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ท่ีเป็นพระบรมครูของพวกเราท่ีนบั ถือกนั น่ี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 19

ก็ พระองคก์ ็มาเจรญิ พระอานาปาใตต้ น้ ไมม้ หาโพธิ์ จนจติ สงบ
ตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ รูแ้ จง้ แสงสวา่ ง จนเกิดญาณเกิดฌาน เอาฌาน
สดุ ทา้ ยประหตั ถป์ ระหารอาสวกิเลสได้ จงึ ไดเ้ ป็นอรหนั ต
สมั มาสมั พทุ ธเจา้ ได้ อย่างนเี้ ป็นตน้ เพราะพระองคเ์ จรญิ ลมน่นั
แหละ ลมเขา้ ก็รู้ ลมออกก็ใหร้ ู้ ท่ีจรงิ ของมีอยแู่ ตเ่ ราก็ไมร่ ู้ ไม่รูว้ า่
มนั เขา้ มนั ออก เขา้ ยาวออกสนั้ เขา้ สนั้ ออกยาว สะดวกสบาย
อย่างไรก็ใหส้ ดู ใหร้ ูล้ มเขา้ ลมออกเสียกอ่ น

ถา้ มนั งว่ งเหงาหาวนอนทอ้ แทอ้ อ่ นแอนะ ใหส้ ดู ลมยาวๆ
อย่างนี้ มนั จะรูส้ กึ ตวั ทนั ที เม่ือรูส้ กึ ตวั ก็ตงั้ พทุ โธลมธรรมดาๆไป
จนใจของเราน่ิงแลว้ จะมองเห็นสง่ิ ตา่ งๆ เปรยี บเหมือนเราเอานา้ํ
มาใสอ่ า่ งไว้ นา้ํ มนั รกั ษาไว้ มนั น่ิงจนมองเหน็ สงิ่ ตา่ งๆ รูต้ า่ งๆ
หนา้ ตาของเราเป็นอยา่ งใด คนผา่ นมาอยา่ งใด นกหนปู ปู ีกบิน
ผา่ นขา้ งบนก็มองเหน็ ได้ เพราะนา้ํ มนั น่งิ ถา้ มนั ไม่น่งิ กม็ องไม่
เห็น ใจของเรามนั ไม่สงบ มนั รวนเร คดิ ซา้ ยคิดขวา คดิ ไปหนา้ ไป
หลงั ฉะนนั้ เรอ่ื งดกี ็ตาม เรอ่ื งช่วั ก็ตาม เรอ่ื งอดีตอนาคต ละหมด
กาํ หนดรูป้ ัจจบุ นั อย่เู น่ีย ปัจจบุ นั ของกายคือลมเน่ียแหละ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 20

เรามนั มีลมอยู่ คือเราเป็นคนเป็นสตั วอ์ ยู่ ลมหมดแลว้ ก็
ซากศพซากผี แตพ่ ระพทุ ธเจา้ เพน่ิ มีปัญญา ทาํ ลมใหเ้ ป็นบญุ
ลมใหเ้ ป็นกศุ ล คือลมมีสติ ลมเขา้ พทุ โธก็รู้ ลมออกพทุ โธก็รู้
กาํ หนดใจเขา้ มาในลม กาํ หนดลมเขา้ มาในจิตเป็นหนง่ึ แน่วแน่
เม่ือเป็นหนง่ึ อย่ใู นลม ลมมนั เป็นของเยน็ ลมเป็นของเย็นสบาย
ลมไม่เจบ็ ไมป่ ่วย ลมนนั้ ไม่เคยเจ็บแขง้ เจบ็ ขา ไปถามมนั เถอะ
ลมเจ็บแขง้ เจบ็ ขามยั้ ลมไมเ่ จ็บ ไมป่ วดแขง้ ไม่ปวดขา ไม่มี
ความทกุ ข์ เยน็ สบาย ถา้ ใจของเราอย่ใู นลมจรงิ ๆ เอกคั คตา
รมณ์ เอกคั คตาจิตนะ สบายเป็นสขุ น่นั แหละแปลวา่ เราได้
ธรรมแลว้ เราไดค้ วามสงบแลว้ น่ีเป็นตน้

เม่ือมนั สงบก็จะสวา่ งแจง้ เยน็ เบาสบาย ปลอดโปรง่ เป็นสขุ
ไม่ปวดแขง้ ไม่ปวดขา ไม่อะไรหละ นา้ํ ก็ไมอ่ ยาก ขา้ วก็ไมอ่ ยาก
ในขณะ ความโลภ ความโกรธ ความหลงมนั ไมม่ ีแลว้ หมด
เพราะเราไม่เอา ละ ธรรมะของพระพทุ ธเจา้ เพ่นิ ใหป้ ลอ่ ยใหล้ ะ
ใหเ้ ป็นตวั รูอ้ ยา่ งเดยี ว รูอ้ ยใู่ นลมน่นั หละ เพง่ เรยี กวา่ สตสิ มั ปะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

ชญั ญะ อานาปา หรอื วา่ อาตาปี ความเพยี รเพง่ พิจารณาน่นั นะ่
ใหร้ วมเป็นหนง่ึ แน่วแน่ อนั นีเ้ ป็นการปฏปิ ทาท่ีวา่ ปฏิบตั ิ

ปฏิบตั ิน่ีท่ีพระพทุ ธเจา้ ของเรา ถา้ พวกเราไดค้ วามสขุ ความ
ดคี วามทกุ อยา่ ง พระองคไ์ มไ่ ดม้ ีสว่ นไดก้ บั พวกเรานะ แต่
พระองคย์ นิ ดพี อใจปฏิบตั บิ ชู า เพราะวา่ การปฏบิ ตั ิบชู าน่ีเป็น
การเชิดชพู ทุ ธศาสนา เราจะมีความสขุ ความเจรญิ ก็อาศยั การ
ปฏบิ ัตบิ ชู า ไมใ่ ชอ่ ามิสบชู านะ อามิสบชู า ก็ดงั ท่กี ลา่ วน่นั
แหละ โลกาธปิ ไตยเอาโลกวา่ ทาํ บญุ ก็เอาขีข้ นึ้ หนา้ เอาขีเ้ ลน่
เอาขีเ้ หลา้ ยงั มาเลน่ ไปๆมาๆก็เมาตกี นั คยุ กนั เดือดรอ้ น
สดุ ทา้ ยก็หมดเงินหมดทอง หมดเงนิ หมดทองแลว้ จะมาบน่ วา่ กู
ก็ทาํ บญุ หมดอย่างนนั้ ทาํ อย่างนี้ กไู ม่เหน็ บญุ ช่วย เงนิ กห็ มด
ไปๆ แตม่ นั หมดมนั ไม่ถกู น่นั แหละ มนั ไมถ่ กู มนั ก็ไมไ่ ด้ ทาํ ไม่ถกู
ทาํ ไม่ถงึ ทาํ ไมถ่ กู มนั ก็ไมไ่ ด้ ทาํ บญุ ไมถ่ กู บญุ ทาํ บญุ ไมถ่ งึ บญุ
มนั ก็ไมไ่ ดบ้ ญุ ทกุ อย่างถา้ มนั ไม่ถกู แลว้ มนั ไม่ได้ ไมใ่ ช่
มัชฌมิ าปฏปิ ทา คอื วา่ สัมมาทฐิ ิความเห็นชอบ เหน็ ชอบวา่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 22

บาปมีจรงิ บญุ มีจรงิ นรกมจี รงิ สวรรคม์ ีจรงิ มรรคผลนพิ พานมี
จรงิ ทาํ ดีไดด้ ีจรงิ ทาํ ช่วั ไดช้ ่วั จรงิ ยงั เป็นของจรงิ อยู่

หลวงตาจะเลา่ เร่อื งจรงิ เป็นธรรมประจาํ โลก คือกสุ ลา ธัม
มา อกุสลา ธัมมา อพั ยากะตา ธัมมา เน่ีย น่ีเป็นของจรงิ
ประจาํ โลกนะ ใครจะรูห้ รอื ไมร่ ูก้ ็ตาม กสุ ลา ธมั มา อกสุ ลา ธมั
มา จะศกึ ษาหรอื ไมศ่ กึ ษากต็ าม จะเรยี นหรอื ไมเ่ รยี นกต็ าม ใคร
จะวา่ ไม่มกี ็ตาม มนั มีอย่ปู ระจาํ โลก กุสลา ธัมมาน่ีคือวา่ เป็น
ฝ่ายดีนะ เป็นฝ่ายดี คนบางคนเกิดมาแลว้ เป็นคนดี เป็นคนท่ี
ฉลาด ฉลาดวา่ นอนสอนงา่ ย รูปสวยรูปงาม อนั นีเ้ ป็นตน้ คนดีมี
สตปิ ัญญาดี อนั นีเ้ ป็นตวั กสุ ลา ธมั มาท่ีเขาทาํ ไวแ้ ลว้ บคุ คลเกิด
มาก็เป็นคนไมม่ ีสตปิ ัญญา น่นั อกุสลา ธัมมา เป็นคนท่ไี ม่ทาํ ดี
มา มนั ก็เกิดเป็นผลรา้ ยเขา้ มาตอบแทน ประจาํ อยนู่ ่นั

อพั ยากะตาธรรม คือรูปรา่ งกายของเราทกุ คนนี้ เราทกุ คน
มาอาศยั อพั ยากะตาเป็นท่ีเกิด คือธาตุ ๔ ดนิ นาํ้ ไฟ ลม
สมั ภวะธาตุ สมั ภวะธรรมเน่ยี เป็นท่ีเกิด เป็นท่ีอยอู่ าศยั ช่วั ครูช่ ่ว้
คราวคือขนั ธห์ า้ เน่ยี มนั เป็นอพั ยากะตาธรรม อพั ยากะตาธรรม

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 23

น่ีไม่เป็นบญุ ไมเ่ ป็นบาป ดิน มนั ก็ไม่เป็นบาป นา้ํ ก็ไม่เป็นบาป
ดนิ นา้ํ ไฟ ลม เคา้ ไม่เป็นบญุ เคา้ ไม่เป็นบาป เคา้ เป็นอะไรเคา้
ไม่รู้ ยกตวั อยา่ งคนตายนะ เราตายไปแลว้ ผม ขน เลบ็ ฟัน หนงั
มีอยู่ รูปรา่ งกายมีอยู่ แตเ่ ขาไม่ทกุ ขห์ รอก เคา้ ไม่ทกุ ข์ ทอ้ งมีอยู่
เคา้ ไม่เจ็บทอ้ ง ปากมีอยเู่ คา้ ไมเ่ จ็บปาก เคา้ ไม่หิวอะไร เฉย มนั
เป็นเพียงกอ้ นหนิ เคา้ ไมร่ ู้ เป็นธาตไุ ม่รูน้ ะ

ในตวั เรามีธาตรุ ูก้ บั ธาตไุ ม่รูเ้ ท่านนั้ แหละ มตธาตุ อมตธาตุ
ธาตไุ ม่รูค้ ือดนิ นา้ํ ไฟ ลม ก็ไม่รูอ้ ะไรซกั อย่าง แตเ่ รามาอาศยั
เฉยๆ แตว่ า่ เราไมร่ ูก้ ็มายดึ วา่ เป็นสมบตั ขิ องเรา วา่ เป็นตวั ตน
คนเรา จงึ ไดแ้ ย่งชงิ กนั ตโี บยฆา่ กนั เพราะหลงในรูป ในเสยี ง ใน
กลนิ่ ในรส วา่ เป็นสมบตั ิของเรา แตแ่ ทท้ ่ีจรงิ เป็นสมบตั ขิ องโลก
ขนั ธาธิโลก สมบตั ขิ องโลก เรามาอาศยั กอ้ นโลก น่ีสรา้ งคณุ งาม
ความดี ผมู้ ีปัญญาก็ไดก้ าํ ไร ผไู้ มม่ ีปัญญาก็ขาดทนุ เพราะรูป
เสยี งกลนิ่ รสโผฏฐัพพะ รูปรา่ งกายของเราเป็นเคร่อื งมือเครอ่ื งใช้
เท่านนั้ เป็นเครอ่ื งใช้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 24

ปากก็ใชก้ ินขา้ วกินปลา ก็ใช้ เรยี นวชิ าปัญญา หรอื ใชพ้ ดู
ในทางท่ีเป็นศลี เป็นธรรม ในทางท่ีดี น่ีเป็นตน้ มือก็ใชท้ าํ การ
ทาํ งาน ประกอบกิจการงานตา่ งๆ ขาตนี ก็ใชเ้ ดินประกอบกิจการ
งาน กน้ กม็ าใชน้ ่งั กินขา้ วกินปลา หรอื มาน่งั สมาธิภาวนาอยา่ งท่ี
เราทาํ กนั เน่ีย เอากน้ ของเราตดู ของเรามาน่งั สมาธิภาวนา มนั ก็
ไดบ้ ญุ ไดก้ ศุ ล เอาไปน่งั เลน่ ไพ่ ไปน่งั เลน่ คยุ กนั ก็ไดส้ มบตั โิ ลก
สมบตั ิบา้ น่นั แหละ คยุ กนั ไปกนั มาก็เถียงกนั ไม่ตอ้ งคยุ กนั
สมบตั บิ า้ มนั อยา่ งนนั้

ฉะนนั้ วา่ คยุ ในศีลในธรรม พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ พระพทุ ธเจา้
เพ่ินดีอยา่ งนนั้ พระพทุ ธเจา้ เพ่ินดีอยา่ งนี้ พระธรรมดีอยา่ งนี้
อยา่ งนีม้ นั ก็เป็นบญุ เป็นกศุ ลเกิดขนึ้ ปากท่ที ่ีวา่ พทุ ธคณุ
ธรรมคณุ เป็นปากเงนิ ปากทองทา่ นวา่ เหมือนหลวงป่หู ลวงพอ่
ของเราก็เอาปากเพ่นิ มาสวดมนตไ์ หวพ้ ระมาตงั้ แปดสิบกวา่ ปี
แลว้ เพ่นิ ก็มีวาจาสทิ ธิ์ขนึ้ มา มีศรทั ธาท่านพดู อะไร คนพดู อะไร
เพ่ินพดู อะไร เคา้ ก็เล่ือมใสศรทั ธา เพราะปากของท่านเอามา
สวดมนตไ์ หวพ้ ระพทุ ธคณุ ธรรมคณุ ทกุ วนั้ ทกุ วนั เป็นวาจา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 25

สิทธิ์ เป็นปากศกั ดิส์ ทิ ธิ์ เป็นปากเงินปากทอง ไอเ้ รา ทางโลกก็
วา่ กนั เรอ่ื งกินเรอ่ื งอยู่ เร่อื งทกุ ขท์ งั้ นนั้ กินแลว้ ก็ขีอ้ อกไป ถา่ ย
ออกไป กินแลว้ ก็ขีอ้ อกไป ถา่ ย หมดไป๊ หมดไป สมบตั ิในโลกมนั
หมดไป หมดไปๆ สดุ ทา้ ยหมดแคก่ องไฟ เตสํ วูปสโม สุโข เป็น
ขีเ้ ถา้ รูปรา่ งกายของเราไดร้ ูปรา่ งกายมา แขง้ ขาหตู าดี แตว่ า่
ตายไปแลว้ รูปรา่ งกายของเราไปฝังไปเผาเป็นขีเ้ ถา้ หมด ไมม่ ี
อะไรเป็นสมบตั ิของตน นอกจากคณุ งามความดีเทา่ นนั้ ท่จี ะเป็น
ท่ีพง่ึ เป็นท่ีอาศยั ไปในทางโลกหนา้

เพราะวา่ อมตจติ จติ ของเราเป็นอมตะแปลวา่ ไมต่ ายเดอ้
นาํ ภพนาํ ชาตไิ ปอีก อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ไปเกิดอีกไม่ตอ้ งสงสยั ยงั ไม่
เป็นพระอรหนั ตต์ ราบใด ก็ยงั เวยี นวา่ ยตายเกิด ไปตกนรกบา้ ง
ไปเป็นเปรตบา้ ง เป็นสตั วบ์ า้ ง ไปเป็นอะไรตา่ งๆเยอะแยะ ชีวติ
ของเราไม่เท่ียงแทแ้ นน่ อนนะ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ฉะนนั้ พระพทุ ธเจา้
ของเรา สมยั เพ่ินสรา้ งบารมี ก็เคย ไปเกิดเป็นปู ไปเกิดเป็นปลา
ไปเกิดเป็นนก ไปเกิดเป็นหนู ไปเกิดเป็นสรรพสตั วน์ ่นั นะ่ สตั วท์ ่ี
มีแขง้ มีขา มีกระดกู พระองคเ์ ป็นทงั้ นนั้ เป็นปลาเป็นปเู ป็นหอย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 26

เคยเป็น เกิดเป็นหอยก็เคยเป็น เป็นอีเกง้ เป็นกวาง เป็นอะไร
เป็นปลา เป็นหมู เป็นหมา อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เคยเกิดเป็นไก่

ฉะนนั้ ชีวิตของเราทกุ คนๆน่มี นั ไมเ่ ท่ยี งแทแ้ นน่ อน มนั เป็น
อนิยตบคุ คล อนิยตบคุ คลนนั้ มนั ยงั ไมเ่ ท่ียงแทแ้ นน่ อน ถา้ ได้
พระโสดาเม่ือใด ไดบ้ รรลพุ ระโสดาเม่ือใดเป็นผทู้ ่ีเท่ียงแท้
แนน่ อน มาเกิดไปสวรรค์ มาเกิดเป็นมนษุ ย์ มนษุ ยส์ วรรคเ์ ทียว
ไปเทียวมาเจด็ ชาติก็อนิ ทรยี ก์ ลา้ ละกิเลสไปพระนิพพานแลว้
ปถุ ชุ นคนเราเน่ียยงั ไมเ่ ท่ียงแทแ้ น่นอน ยงั เวียนวา่ ยตายเกิดใน
โลกนี้ ไมร่ ูว้ า่ ก่ีภพก่ีชาตติ อ่ ไป ถา้ ยงั ไมถ่ งึ เป็นพระโสดาตราบใด
ก็แปลวา่ ตกอยใู่ นอบายภมู ิ ภมู ิไหนก็ไมร่ ู้ มนั เป็นอย่างเนีย้

ฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายไดพ้ ากนั เสยี สละเวลา ตงั้ อกตงั้ ใจมา
ปฏิบตั บิ ชู าในอรรถธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ตงั้ อย่ใู นศีล ๕
ก็ดี ศีล ๘ ก็ดี ศลี ๑๐ ก็ดี ตงั้ อยใู่ นกศุ ลกรรมบท ๑๐ ก็ดี ไหว้
พระสวดมนต์ รกั ษาศลี เจรญิ กรรมฐานภาวนานี้ นบั วา่ เป็นบญุ
เป็นกศุ ลเป็นอปุ นิสยั ปัจจยั ของเราทกุ คนๆ พระพทุ ธเจา้ ของเรา
เป็นตน้ พระองคเ์ กิดมาชาตใิ ดก็สรา้ งบารมี เนกขมั มะบารมี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 27

บางชาติก็ครง่ึ นงึ บางชาตกิ ต็ ลอดชาติ บางชาตเิ ป็นพระราชา
ทา่ นเป็นพระราชาครง่ึ นงึ แลว้ ก็เป็นนกั บวชครง่ึ นงึ อยา่ งนีเ้ ป็น
ตน้

ชาตทิ ่ีเป็นเนมริ าช อายสุ องแสนแปดหม่นื ปี พระองคก์ ็มา
สรา้ ง เนกขมั มะบารมีซะ ๘๔๐๐๐ ปี อย่างนีเ้ ป็นตน้ สรา้ งโลก
เป็นพระราชา ๘๔๐๐๐ ปีอยา่ งนีเ้ ป็นตน้ แสดงวา่ พระองคเ์ ป็นผู้
ท่ีทาํ ประโยชนต์ นและประโยชนค์ นอ่นื ดว้ ย ถา้ ทาํ แตป่ ระโยชน์
ของโลกอย่างเดียวไมท่ าํ ประโยชนต์ น ตายแลว้ ไปเป็นสตั ว์
อยา่ งท่ีพระองคเ์ กิดเป็นมโหสถ ชาติท่ีเป็นมโหสถ ไมเ่ คยมา
รกั ษาศลี ภาวนา แกแ้ ตป่ ัญหาของโลก เรอ่ื งนนั้ เรอ่ื งนีต้ า่ งๆเป็น
รอ้ ยๆปี ตายจากมโหสถไปเกิดเป็นงู อย่เู มืองนาค เรยี กภรู ิทตั ภู
รทิ ตั จาํ ศลี น่นั แหละ ไปเกิดเป็นงอู ยเู่ มืองนาค แตพ่ ระองคน์ กึ ได้
ก็มาเกิดเป็นงอู ยเู่ มืองนาคน่ีแปลวา่ ขาดทนุ เมืองเหนือเพ่ินวา่
ไปไหนไมไ่ ด้ หมดหนทาง หงายทอ้ ง

สดุ ทา้ ยพระองคก์ ็นกึ ได้ เมืองนาคไม่มีวดั ไม่มีศาสนา
จาํ เป็นตอ้ งลาพอ่ ลาแมข่ นึ้ มารกั ษาศีลอโุ บสถอย่เู มืองมนษุ ย์ ท่ี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 28

ภเู ขาลกึ ๆ แถวเมืองเชียงใหม่โนน่ ภเู ขามนั เยอะ รกั ษาศีล ๘
เจรญิ กรรมฐานภาวนาในเมืองมนษุ ย์ ตอ่ มากห็ มออาลมั พายนก์ ็
มาจบั ไปเลน่ ละครซะเดือนหนง่ึ แลว้ นอ้ งชายก็มาตามไปอยู่
เมืองนาค รกั ษาศลี ภาวนาตอ่

ตายจากนนั้ ก็ไปสวรรค์ ไปชนั้ ท่ี ๔ ชนั้ ดาวดงึ ส์ ชนั้ จาตมุ ชนั้
ดาวดีงส์ ชนั้ ยามา ชนั้ ดสุ ิตา สวรรคช์ นั้ ท่ี ๔ ท่ีครูบาใหญ่ของเรา
จะมาตรสั ขา้ งหนา้ คือพระศรอี ายเมตตรยั ชนั้ นีอ้ ายุ ๔๐๐ ปี
เมืองเรา คือวนั หนง่ึ คนื หน่งึ ของเขา ท่ีมาอย่เู น่ียในเนีย้ ไมไ่ ดว้ นั
หนง่ึ ไมไ่ ดเ้ สีย้ ววนั หนง่ึ เลย ๔๐๐ ปี เมืองเราเป็นวนั หนง่ึ คนื หน่งึ
ของเขานะ เพราะฉะนนั้ แคด่ าวดงึ สก์ ็ยงั ไม่ได้ ๑๐๐ ปีเมืองเรา
เป็นวนั หนง่ึ คืนหนง่ึ ของเขา ท่ีมาอย่นู ่ี หลวงตา หลวงพอ่ ชบุ
ครองเพศอายุ ๘๔ ปี ยงั ไมถ่ งึ ๑๐๐ ยงั ไมไ่ ดว้ นั หน่งึ เลย หลวง
ตาแค่ ๗๐ กวา่ ปี ยงั ไม่ไดว้ นั หนง่ึ เลย น่ีมนั เป็นอยา่ งเนีย้

ฉะนนั้ วนั คืนเดือนปีนรกกเ็ หมือนกนั แหละ นรกก็รอ้ ยปี บาง
หนว่ ยก็รอ้ ยปี บางหนว่ ยก็พนั ปี บางหนว่ ยก็หม่นื ปี บางหนว่ ยก็
แสนปี มนั อยา่ งเดยี วกนั นะ เทา่ กนั นะ อายสุ วรรคก์ บั นรกเทา่ กนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 29

อายขุ องนรก ๑๐๐ปี เมืองเราเป็นวนั หนง่ึ คนื หนง่ึ ของหมอ้ นฮก
อกี เหมือนกนั อายยุ าว พวกนีอ้ ายยุ าว

เหตนุ นั้ จงึ วา่ พวกเราท่ีไดม้ าพบปะคาํ สอนพระพทุ ธเจา้
พระพทุ ธเจา้ สรรเสรญิ วา่ สมั ปรายกิ ตั ถประโยชน์ ทฏิ ฐธรม
มกิ ตั ถประโยชน์ น่ีเราไดท้ าํ สองอยา่ งนีเ้ ราวา่ เป็นผทู้ ่ีมีโชคดี
วาสนาดี แลว้ ก็พากนั ตงั้ ม่นั ปลกู ศรทั ธาความเช่ือความเล่ือมใส
ในพทุ ธศาสนานี้ หาโอกาสปฏิบตั ิบชู าไหวพ้ ระสวดมนตก์ ่อน
นอนก็ดี หรอื ต่นื นอนขนึ้ มาก็ดี กราบพระไหวพ้ ระ หาโอกาสน่งั
ชาํ ระจติ ใจของเรา ภาวนาพทุ โธๆ ใจสงบตงั้ ม่นั ดีแลว้ เรยี น
หนงั สอื ก็เกง่

หลวงตาเคยไปสอนทางปักษใ์ ตน้ ่นั นะ่ ไปสอนนกั เรยี น เขา
ภาวนาเกง่ มองเหน็ ครูออกปัญหาอะไร อะไรรูอ้ อกมาครูออก
ปัญหามา ออกขอ้ สอบมา ออกขอ้ ปัญหามา น่งั ดู เหน็ หมด เหน็
เอาๆ สดุ ทา้ ยมนั ไดท้ ่ีหนง่ึ ภาวนาจนจิตสงบแสงสวา่ ง มองเหน็
เรยี นหนงั สือก็จาํ ดี เรยี นหนงั สือก็เกง่ อะไรเหตกุ ารณเ์ กิดขนึ้ มา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 30

ไปสอบก็ไดท้ ่ีหนง่ึ เพราะเขาออกปัญหาอะไรมามนั น่งั เหน็ แลว้
น่งั รูแ้ ลว้ มนั เกดิ ขนึ้ ภายในนะ่ อนั นีม้ นั มีประโยชน์

แลว้ ก็จิตตงั้ ม่นั จิตเป็นสมาธิเน่ีย ทาํ อะไรก็สาํ เรจ็ ใจดใี จ
สบาย ใจเป็นสมาธิแลว้ ประกอบกิจการงานอะไรก็สาํ เรจ็
เชน่ นนั้ จงึ นัตถิ สันติ ปะรัง สุขัง เพ่ินวา่ สขุ อ่นื นอกจากความ
สงบไมม่ ี ฉะนนั้ วา่ เราฝึกฝนไวเ้ น่ีย มีโอกาสเกิดเหตอุ ะไรขนึ้ ทาง
โลกของเราขา้ งหนา้ จะมีการตอ่ สเู้ ยอะ ตอ่ สภู้ ยั ตา่ งๆมากมาย
กา่ ยกอง ฉะนนั้ เม่ือเราไดฝ้ ึกฝนไดอ้ บรมแนวทางปฏิบตั แิ ลว้ เรา
ก็นาํ ไปปฏบิ ตั ิ เม่ือมีเหตกุ ารณน์ ะ่ ไปน่งั อานาปานสติ ลมเขา้ พทุ
โธ ลมออกพทุ โธ ใจดีใจสบายก็แกป้ ัญหาตา่ งๆได้ อย่างนีเ้ ป็น
ตน้ อนั นีเ้ ป็นหลกั

ฉะนนั้ จงึ ขอฝากธรรมะแนวทางปฏิบตั ิใหแ้ ก่พวกทา่ น
ทงั้ หลายท่ีมีศรทั ธาความเช่อื ความเล่ือมใส เสยี สละกิจการงาน
ของโลก คอื งานของโลกเป็นงานท่ีไม่แลว้ งานไมแ่ ลว้ งานไม่อ่มิ
งานไม่พอคืองานของโลก ทาํ จนตายก็ไม่เสรจ็ กินจนตายก็ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 31

อ่มิ งานของโลกกินจนตายกไ็ มอ่ ่มิ ทาํ จนตายก็ไม่เสรจ็ เกิดมา
ทาํ แลว้ ก็ไม่เสรจ็

งานพทุ ธศาสนาเป็นงานท่ีสาํ เรจ็ น่ะ ถา้ มาบาํ เพ็ญ รกั ษาศีล
ภาวนา ละกิเลสเป็นพระอรหนั ต์ เสรจ็ แปลวา่ งานเสรจ็ งานแลว้
งานไม่แลว้ คอื งานของโลก พระพทุ ธเจา้ เพ่นิ วา่ งานขีท้ กุ ขข์ ีย้ าก
คอื งานของโลก ยง่ิ ทาํ ก็ย่งิ ทกุ ข์ เป็นเศรษฐีวา่ จะสขุ วา่ จะสขุ ก็
ไมใ่ ช่ ทกุ ขอ์ ยู่ เดอื ดรอ้ น กลว้ เขามาฆา่ กลวั เขามาตี มีเงินก็เป็น
ทกุ ข์ เป็นทกุ ขท์ กุ อยา่ ง มีแตท่ กุ ข์

ฉะนนั้ งานของโลกเพน่ิ วา่ พระพทุ ธเจา้ วา่ งานขีท้ กุ ขข์ ีย้ าก
ย่ิงทาํ ก็ย่งิ ทกุ ข์ ทาํ ก็ทกุ ขเ์ ร่อื ยไป กินก็เป็นทกุ ข์ บไ่ ดก้ ินก็เป็น
ทกุ ข์ กินแลว้ บไ่ ดข้ ีไ้ ดถ้ ่ายก็เป็นทกุ ข์ ถา่ ยแลว้ บไ่ ดก้ ินก็เป็นทกุ ข์
อีก มีแตเ่ รอ่ื งทกุ ข์ เรยี กวา่ กอ้ นทกุ ข์ นัตถิ ขนั ธา สมา ทุกขา
ทกุ ขอ์ ่นื เสมอดว้ ยขนั ธห์ า้ ไมม่ ี ใหเ้ หน็ ทกุ ขเ์ ห็นภยั ฉะนนั้ ท่ีเรามา
ฝึกฝนเพราะจะตอ้ งการหนที างพน้ ทกุ ข์ ทางพน้ ทกุ ขก์ ็คอื ทาง
สวรรคท์ างนิพพานน่นั แหละ ทางอ่นื ไมม่ ี มีแตเ่ รอ่ื งทกุ ขไ์ ปเกิด
ไหนเถอะในโลกอนั เนีย้ มนั เจอทกุ ขท์ งั้ นนั้ ฉะนนั้ พวกเรา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 32

ทงั้ หลายมีโอกาสเสียสละมาปฏบิ ตั บิ ชู านีเ้ พ่ือหาหนทางความ
พน้ ทกุ ข์ พน้ ภยั ในวฏั สงสาร ฉะนนั้ อบุ ายธรรมะท่ีกลา่ วมานี้ เม่ือ
พวกเราทงั้ หลายไดย้ นิ อบุ ายธรรมะ(เทปจบ)

ท่ีมา: https://youtu.be/sixvEFrah-0

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 33