การภาวนาใช้คำบริกรรมเพื่ออะไร หลวงปู่เจี๊ยะ จุนโท

การภาวนา ใช้คาํ บริกรรม เพอื่ อะไร

บรรดาพทุ ธบรษิ ัททงั้ หลายแลว้ ก็มีครูบาอาจารยท์ า่ นดว้ ย
อาตมาจะไดแ้ สดงธรรม เพราะฉะนนั้ สงิ่ อนั ใดไมใ่ ช่เป็นนกั เทศน์
และก็ไม่ใชน่ กั ดตู าํ รบั ตาํ รา เพราะฉะนนั้ การพดู การแสดงบางสิง่
บางอยา่ งมนั ก็ไมค่ อ่ ยเขา้ หลกั เขา้ เกณฑใ์ นตาํ รบั ตาํ รานกั
เพราะฉะนนั้ จะเขา้ ใจวา่ บรรดาพทุ ธบรษิ ัททงั้ หลายไดเ้ ขา้ มา
อบรมในท่นี ีเ้ ป็นเวลาเน่ินชา้ เราก็มีจดุ อนั ท่ีสาํ คญั ท่ีจะตอ้ งทาํ ใจ
อนั นนั้ ใหถ้ งึ ความสงบอนั นี้ แตส่ ิง่ นีเ้ ราก็ไดย้ ินไดฟ้ ังกนั มาเป็น
จาํ นวนมาก อย่างวดั อโศฯของเราก็มีท่านอาจารยต์ า่ งๆนานา
ไดม้ าบรรยายธรรมะเป็นสว่ นมากก็มที ่านผสู้ งู ผรู้ ูต้ า่ งๆนานา
อย่างหลวงตาน่ีมนั ก็ไมใ่ ช่เป็นผทู้ ่ีเขา้ ใจอะไรมากมาย
เพราะฉะนนั้ การเทศนม์ นั ก็เป็นสงิ่ ท่ีลาํ บาก

อย่างพวกเราทกุ คนท่ีมงุ่ หาความสงบ การทาํ ความสงบนี้
เป็นส่งิ สาํ คญั บรรดาโลกทงั้ หลายถา้ เราสงั เกตดอู ย่างลเิ กท่ีเลน่
อยอู่ ยา่ งนี้ เอาเสียงหาเงนิ เพ่อื มาเลีย้ งชีพของตวั ตะเบง็ อยไู่ ดท้ งั้
วนั ทงั้ คนื หลายๆคืนหลายๆวนั อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เคา้ มี

อตุ สาหะพยายามพากเพียร พวกเราเป็นท่สี ละกิจการบา้ นเรอื น
อย่างนนั้ มงุ่ มาดปรารถนาท่จี ะหาความสงบจรงิ ๆจงั ๆ น่ี เป็นสงิ่
สาํ คญั ของเรา เคา้ เลน่ ลิเกตงั้ เวลาอะไร ตงั้ หลายๆช่วั โมงอย่างนี้
เป็นตน้ ก็จะไม่เหน็ดเหน่ือยเท่าไหร่ เคา้ กม็ ีความเหน็ดเหน่ือย
เม่ือถึงเวลาท่ีรบกนั อยา่ งนี้ เพราะฉะนนั้ สิง่ นีเ้ ม่ือเราโอปนยิโก
นอ้ มเขา้ มาแลว้ ก็เป็นคติท่ีจะสอนเรา อย่างเราน่งั กรรมฐาน
อย่างนี้ มนั เกิดเจบ็ เกิดปวดเกิดเม่ือยขนึ้ มาอยา่ งนี้ เราก็ตอ้ ง
นอ้ มส่ิงเหลา่ นี้ วา่ ลเิ กนะเคา้ ราํ ได้ ทงั้ ราํ ทงั้ เตน้ ทงั้ กระโดดโลด
เตน้ ตา่ งๆนานาไดเ้ ป็นเวลาตงั้ หลายช่วั โมงทาํ ไมเคา้ ทาํ ได้ เราจะ
สรา้ งความดคี วามงามใหก้ บั หวั ใจของเรา ใหใ้ จเราเกิดความ
สงบอยา่ งเนีย้ เราจะแพไ้ ดอ้ ยา่ งไร น่ีตอ้ งคดิ อยา่ งนนั้

เม่ือจะคิดอยา่ งนนั้ แลว้ ใจมนั ก็มีอตุ สาหะ มีวิรยิ ะความพาก
ความเพียรเกดิ ขนึ้ เม่ือความพากความเพียรเกิดขนึ้ อยา่ งนนั้
แลว้ ทีนีจ้ ะทาํ อยา่ งไรถงึ หวั ใจท่ีจะสงบ น่ี อนั นีอ้ ยา่ งครูบา
อาจารยท์ า่ นก็เทศนม์ าตา่ งๆนานา เทศนก์ นั สอนกนั จนไดย้ ินได้
ฟังเน่ียเป็นเวลามาก จนชินหู วา่ อยา่ งนนั้ เถอะ เพราะฉะนนั้ บนั้

ตน้ ของการท่ีจะเขา้ สคู่ วามสงบ อนั เนยี้ มนั เป็นจดุ มงุ่ หมาย
สาํ คญั แตเ่ ราก็มีหลายครูหลายอาจารยห์ ลายหม่หู ลายคณะ
ถงึ แมม้ ารวมกนั อยา่ งนีเ้ ป็นเชน่ นนั้ ตา่ งคนก็ตา่ งเหน็ อย่างนนั้
อย่างนี้ มนั ไมค่ อ่ ยอย่ใู นจดุ เดยี วกนั ถงึ แมว้ า่ ครูอาจารยอ์ นั
เดียวกนั แตว่ า่ ไดศ้ กึ ษามาตา่ งๆนานาเป็นเช่นนนั้ ถา้ พดู กนั ถงึ
หวั ใจความจรงิ แลว้ บคุ คลท่ตี อ้ งการใหส้ งบเชน่ นนั้ การท่ีจะนกึ
ถงึ ความสงบใหเ้ ขา้ ถงึ ความสงบบนั้ ตน้ เราจะตอ้ งทาํ อยา่ งไรอนั
นี้ คอื การใชก้ ารบรกิ รรมน่ีเพ่ืออะไร แน่ะ มนั ก็น่าคิด ถงึ เม่ือ
บรกิ รรมเขา้ ไปแลว้ มนั เป็นอยา่ งไรใจเรา เราทาํ มาเวลานานๆ
แลว้ ทาํ ไมเราไมส่ งั เกต น่ี ตอ้ งสงั เกตอยา่ งนี้ เพราะเม่ือเรา
บรกิ รรมลงไปตงั้ ครง่ึ ช่วั โมง หรอื ๒๐ นาทหี รอื ช่วั โมงหนง่ึ อย่างนี้
แลว้ มนั เกิดสงบมยั้ หรอื มนั ไม่สงบ มนั ก็ตอ้ งรูเ้ รา ใครเลา่ จะรูใ้ ห้
เรา เพราะฉะนนั้ การทาํ ใจเน่ียมนั อยตู่ รงนี้ อยทู่ ่ีความใครค่ รวญ
พนิ ิจพจิ ารณาเน่ียเป็นส่งิ สาํ คญั เราสกั แตว่ า่ หลบั หหู ลบั ตาทาํ
ไปเฉยๆโดยไมค่ ดิ ไม่นกึ ไมต่ รกึ ตรองไม่พนิ ิจพิจารณาใหล้ ะเอียด
แลว้ วนั คืนลว่ งไปๆเปลา่ ๆ ไม่ไดป้ ระโยชนเ์ ทา่ ไรแตย่ งั ดกี วา่

บคุ คลท่ีไมท่ าํ เป็นเชน่ นนั้ เพราะฉะนนั้ ถา้ เม่ือลงตงั้ จิตท่จี ะ
ตอ้ งการสงบอย่างนนั้ เราก็ตอ้ งการใชก้ ารบรกิ รรมเขา้ มากาํ กบั
หวั ใจ

การบรกิ รรมก็อย่างเคยเทศนอ์ ยู่ เพราะตอ้ งการอะไร
ตอ้ งการนนั้ ไมใ่ หใ้ จของเราใหไ้ ปสา่ ยไปหาอารมณ์ ตอ้ งการให้
ใจเราอย่กู บั พทุ โธแลว้ ก็มีสตกิ าํ กบั อยอู่ ย่างนนั้ ยงั ขนาดนนั้ มนั
ยงั วง่ิ ออกไป ว่งิ ไปน่นู วง่ิ ไปน่ี ไปสารพดั เพราะจติ น่ีมนั แห
เรยี กวา่ เหมือนววั ควายท่ยี งั ไม่เคยใช้ ถกู เชือกผกู คอก็อย่างนี้
มนั ก็ดนิ้ รนกระวนกระวาย เชือกขาด เด๋ียวก็ตอ้ งตามกนั วนุ่ วาย
ไปหมด เน่ียเหมือนใจเราถา้ เทียบแลว้ เป็นอยา่ งนนั้ เพราะฉะนนั้
ถา้ เม่ือเป็นอยา่ งนนั้ เราก็จาํ เป็นจะตอ้ งเนน้ การบรกิ รรมใหม้ นั เรว็
ขนึ้ น่ี ตอ้ งคิดถึงอบุ าย จะทาํ อย่างไรจะไม่ใหใ้ จมนั สา่ ยไปอดตี
อนาคต แนะ่ เม่ือเราบรกิ รรมอยอู่ ยา่ งนนั้ แลว้ มนั จะไปไดย้ งั ไง
น่ี

เม่ือบรกิ รรมอย่อู ย่างนนั้ จนกระท่งั เป็นนิจอยา่ งนนั้ บาง
ทา่ นบางองคม์ นั ชกั เคยตวั เม่ือการบรกิ รรมนนั้ มีความออ่ นตวั

เขา้ นอ้ ยเขา้ ความรูส้ กึ นอ้ ยเขา้ อย่างนี้ แน่ะ มนั ก็เกิดมีถนี
มทิ ธะเขา้ มาครอบแลว้ เราตอ้ งสงั เกตสิ ถา้ ไม่สงั เกตมนั ก็ไปเสยี
ตรงถีนมทิ ธะตรงนี้ มนั ก็เขา้ สมาธิไม่ได้ มนั กางกนั้ สมาธิ เม่ือจิต
ไม่เป็นสมาธิ มนั ก็เป็นการงว่ งเหงาหาวนอน ประโยชนท์ ่ีไดร้ บั ก็
ไม่คอ่ ยมี เพราะฉะนนั้ เม่ือเราตงั้ ใจจรงิ อยา่ งนนั้ ไอค้ วามสปั หงก
มนั จะมาไดอ้ ยา่ งไร น่นั มนั มาไม่ได้ เพราะน่ีมนั ขาดหลกั พอเรา
บรกิ รรมไปซกั หนอ่ ยอย่างนี้ มนั ก็ จิตมนั ก็คอ่ ยๆออ่ นลงไป การ
วา่ น่นั น่ะเบาขนึ้ ๆๆ เบาจนกระท่งั ลมื ตวั แน่ะ อย่างนี้ เหตสุ าํ คญั
อย่ตู รงนี้ เพราะเราไมแ่ กต้ รงนีม้ นั แกไ้ มต่ ก แลว้ ถา้ นานๆเขา้
หลายปีก็ชนิ เขา้ เลยภาวนาก็ไม่เป็นแตเ่ ขา้ ใจวา่ ตวั เป็น เขา้ ใจวา่
ตวั ดี ผลท่ีสดุ ภาวนาไม่เป็นเพราะมนั ตดิ อะไร องคฌ์ าณก็ยงั
ไมไ่ ด้ ก็สปั หงกอยนู่ ่ีแลว้ มนั จะไดส้ มาธิแบบไหน สมาธิมนั ก็ไม่ได้
มนั ก็ไมเ่ กิด น่ี เป็นเชน่ นนั้ น่ี ตรงนีม้ นั ตอ้ งตรกึ ตรองแกไ้ ข นกั
ปฏบิ ตั ิถา้ ไมแ่ กไ้ ขตรงนีแ้ ลว้ มนั ไมห่ ลดุ ไปไม่ไหวไปไมร่ อด ตอ้ ง
แกต้ รงนี้

เม่ือถา้ เราแกอ้ ย่างนนั้ ไดใ้ หใ้ จมนั บรกิ รรม ลกั ษณะของ
สมาธิมนั อยดู่ ว้ ยการบรกิ รรมอย่างนนั้ อยา่ งหนง่ึ ใจไมว่ อกแวก
ไปไหนอย่กู บั การบรกิ รรมอย่างนนั้ อยอู่ ยา่ งนนั้ วา่ อยอู่ ยา่ งนนั้
เป็นเวลาสองสามช่วั โมงก็ได้ จติ มนั ก็ไม่ไปไหน ไม่คิดไปไหน น่ี
อยา่ งนีม้ นั รวมอยา่ งหนง่ึ เหมือนกนั แตร่ วมไม่ใชอ่ ยา่ งชนิด
อเุ บกขา เพราะวา่ ชาํ นาญอย่างนนั้ จนกระท่งั เม่ือเรามนั เขา้ ได้
เป็นเวลานานๆๆอยา่ งนนั้ เราปลอ่ ยอารมณค์ ือหมายความวา่
ปลอ่ ยการบรกิ รรมนนั้ ใหจ้ ติ มนั วา่ งเปลา่ อยู่ แลว้ ลองอยา่ งนนั้
ซกั พกั หน่งึ กก็ ลบั เขา้ มาอกี กลบั เขา้ มาอยใู่ นตวั เรา มาบรกิ รรมสู้
เขา้ ไปอกี น่ี เพ่ือจะใหจ้ ิตมนั มีกาํ ลงั ขนึ้ อีก เพราะไดท้ าํ งาน น่ี
มนั ตา่ งกนั เม่อื ถา้ เราฝึกอยา่ งนีจ้ นชาํ นาญทีนีก้ ็ใชก้ ารพิจารณา

การพจิ ารณาก็อยา่ งเคยเทศนอ์ ยู่ วา่ ใหต้ ดั อวยั วะสว่ นใด
สว่ นหนง่ึ ตดั ลงไปอยา่ งนี้ นกึ ตอ้ งนกึ เม่ือนกึ ถงึ วา่ ขาหลดุ ขา
เราหลดุ ไปขา้ งหน่งึ ไปเนา่ อย่ขู า้ งหนา้ เท่านีพ้ อ แลว้ ก็เพง่ จติ
ของเราเน่ยี ท่ีมนั สงบตวั นนั้ นะ่ เพง่ ไปดสู ภาพอนั นนั้ มนั จะ
ปรากฏมยั้ น่ี ถา้ ไมป่ รากฏกไ็ ม่เป็นไร นกึ อยา่ งนนั้ แตท่ วา่ กาํ ลงั

สมาธิมนั ดี บางทีมนั ก็เกิดปฏิภาคขนึ้ ภาพนนั้ ขาท่ีเราบอกให้
หลดุ ไปนะ่ มนั ก็หลดุ ไปหยดุ ท่ีหนา้ เหน็ ชดั เหมือนอยา่ งดู
โทรทศั นเ์ หมือนอย่างดหู นงั ญ่ีป่นุ อยา่ งนนั้ เลย เน่ีย ลกั ษณะเป็น
อย่างนนั้ เพราะฉะนนั้ จงึ วา่ ธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เป็น
ของประเสรฐิ เม่ือบคุ คลผนู้ นั้ ไดป้ ระสบอยา่ งนนั้ แลว้ ใครจะบอก
วา่ สมาธิไมม่ ี เราจะเช่ือมยั้ เราก็ไม่เช่ือสิเพราะมนั เกิดขนึ้ กบั ตวั
เราเอง มนั ประจกั ษ์ ขาเราใหห้ ลดุ มนั ก็หลดุ ออกไป กาํ หนดให้
มนั เป่ือย มนั ก็เป่ือยออกไป น่ี ใหม้ นั เป็นกระดกู มนั ก็เป็นกระดกู
อยอู่ ย่างนนั้ เอากลบั เขา้ มาตวั เราก็เขา้ มาได้ แลว้ ทีนีเ้ อาหวั
ออกไปบา้ ง หวั ก็หลดุ ไปอยา่ งนนั้ น่ี น่ีลกั ษณะอยา่ งนีจ้ งึ เรยี กวา่
เป็นสมาธิ น่ียงั อยใู่ นขนั้ ลกั ษณะของสมถะอยู่ ยงั ไม่ใชว่ ปิ ัสสนา
เม่ือเลน่ อยา่ งนีจ้ นชาํ นิชาํ นาญคลอ่ งแคลว่ ลกั ษณะสมาธิอยา่ ง
นีเ้ ป็นสมาธิท่มี ีกาํ ลงั แขง็ แรง กาํ ลงั ท่ีมีความเดด็ เด่ยี วอยา่ งนี้
เม่ือจะเป็นอยา่ งนนั้ เราก็จาํ เป็นจะตอ้ งใชก้ ารคน้ ควา้ พนิ ิจ
พจิ ารณา

การคน้ ควา้ พนิ ิจพิจารณากต็ อ้ งพจิ ารณากายน่ี หรอื จะเอา
อะไรอนั หนง่ึ มาพิจารณา เม่อื เราจะพิจารณากายก็ตดั สว่ น
ออกไป เป็นชนิ้ ๆสว่ นๆอยา่ งนนั้ แตบ่ างทีถา้ สมาธิมนั ยงั กลา้ แขง็
อย่มู ากอยา่ งนนั้ ในลกั ษณะท่ีตดั อยา่ งนนั้ บางทกี ็ยงั มีสว่ นท่ี
ปรากฏเป็นปฏิภาคอยู่ แตเ่ ราอย่าไปเสวยในขณะท่ีเป็นปฏิภาค
อยู่ ใหเ้ รม่ิ พจิ ารณาไปใหจ้ ติ มนั เดนิ อย่อู ยา่ งนนั้ แลว้ เม่ือเดินอยู่
อย่างนนั้ แลว้ ปฏภิ าคตวั นนั้ จะดบั น่ี เม่ือจะดบั อย่างนนั้ เราอย่า
เขา้ ใจวา่ สมาธิเส่ือม ลกั ษณะไม่ใช่สมาธิเส่ือม ลกั ษณะนนั้ มนั
ลกั ษณะของเดินปัญญา ถา้ เดนิ ปัญญาแลว้ ลกั ษณะของ
ปฏภิ าคจะไมป่ รากฏขนึ้ เม่ือเดนิ มากเทา่ ไหร่ จิตย่งิ ไม่ไปไหน
เราจะนกึ สง่ิ ใดก็ไดส้ มความปรารถนาอย่างนนั้ ตลอดเวลา เป็น
เวลาตงั้ ช่วั โมงสองช่วั โมงกพ็ จิ ารณาไดอ้ ยา่ งนนั้ จติ เดนิ อยู่
เฉพาะกายอยา่ งนนั้ เดินขนึ้ เดินลง เดนิ ไปเบอื้ งซา้ ยเดนิ เบือ้ ง
ขวา ขนึ้ จากเบอื้ งปลายเทา้ มาถึงศีรษะ เดนิ ไดต้ ลอด ตบั ไตไสพ้ งุ
ท่วั ไปหมดอยา่ งนนั้ น่ี ลกั ษณะอย่างนีส้ ตมิ นั ควบคมุ อยู่ ทา่ น
เรยี กวา่ ปัญญาเขา้ ไปพิจารณาเป็นอยา่ งนนั้

เม่ือจะพิจารณาอย่างนีแ้ ลว้ มนั ก็แจง้ ชดั ถา้ เม่ือเราพิจารณา
อยา่ งนนั้ ช่วั โมงหน่งึ วางจิตลงไปใหเ้ ขา้ ไปสงบอยา่ งนนั้ เป็นเวลา
ไดช้ ่วั โมงหนง่ึ เต็มท่ี ไมม่ ีการปรุงไปไหนเลย น่นั ใจอยา่ งนนั้ แลว้
ถีนมทิ ธะก็ไมม่ ีมาครอบงาํ จติ ผ่องใสสวา่ งสะอาดหมดจด
แจ่มใสช่ืนเบาหมดอย่างนนั้ น่ี สมาธิอยา่ งนนั้ จงึ เรยี กวา่ สมาธิ
สมควรแกง่ านการท่ีเราจะตอ้ งเขา้ ไปพจิ ารณาอยา่ งนนั้ น่ี สมาธิ
ตอ้ งเป็นอยา่ งนนั้ พกั ตงั้ สองช่วั โมงก็ได้ เม่อื เรารูพ้ กั การพกั อยา่ ง
นนั้ มนั เขา้ ไปเสวยความสขุ มนั ไมใ่ ชท่ าํ งาน เปรยี บเหมือนอย่าง
คนท่ีจะทาํ นา เราไปจองป่าท่ีจะทาํ นา จะตอ้ งทาํ อยา่ งไร แนะ่
มนั ก็ตอ้ งขดุ ถางป่า เผาตน้ ไมใ้ หห้ มด เม่ือหมดแลว้ ก็ตอ้ งขดุ ตอ
ออกใหห้ มด ขดุ ตอเสรจ็ ก็ตอ้ งปั้นคนั นา น่ี เม่ือปั้นคนั นาเสรจ็
แลว้ ขงั นา้ํ ได้ นา้ํ ลงมาก็ตอ้ งไถหญา้ ไถดนิ นนั้ ใหม้ นั พรวนขนึ้
มาแลว้ ตอ้ งคราดเขา้ ไปอีกน่นั หลายประโยคแทๆ้ เหมือนกนั เรา
ย่ิงภาวนาย่งิ ละเอยี ดกวา่ นนั้ น่นั สิ

แลว้ น่ีพอเขา้ ไปสงบหนอ่ ยก็ไปอย่อู ยา่ งนนั้ แลว้ จะไดเ้ ร่อื ง
อะไร การเขา้ ไปสงบอย่างนนั้ มนั ไมใ่ ช่ลกั ษณะทาํ งาน มนั เป็น

ลกั ษณะท่เี ขา้ ไปซกุ ตวั เขา้ ไปนอนใหส้ บายเทา่ นนั้ คนื หน่งึ ๆก็
ผา่ นไปอยา่ งนนั้ แรมปีก็ผา่ นไปอย่างนนั้ มนั ก็ไมเ่ กิดประโยชนส์ ิ
การคน้ ควา้ พนิ ิจพิจารณาอยา่ งนนั้ เพ่ือประสงคอ์ นั ใด น่ี เม่ือสติ
เขา้ ไปจดจอ้ งกบั ปัญญาอยา่ งนนั้ แลว้ มนั จะเหน็ สิ เหน็ ของท่ีวา่
เป็นของไมเ่ ท่ียง เพราะอะไร เพราะใจท่ีสา่ ยออกไปอย่างนนั้
กาํ หนดอยา่ งนนั้ พิจารณาอย่างนนั้ เขา้ ใจวา่ สงิ่ นีข้ าว สิ่งนีแ้ ดง
สง่ิ นีด้ าํ ส่ิงนีเ้ จบ็ ป่วย เจบ็ ท่ีขอ้ เทา้ ขอ้ มือ ปวดหลงั ปวดเอวอยา่ ง
นนั้ อยา่ งนีต้ า่ งๆนานาประการ แลว้ ใครเป็นคนไปวา่ มนั เจ็บ
แนะ่ ตวั นีท้ ่ีตวั เหตสุ าํ คญั ไอเ้ อว ขา ปวด ใครเป็นคนวา่ ปวด
ปวดมนั เกิดท่ีไหน น่ี เราตอ้ งตามดตู วั นี้ ดตู วั นี้ อย่าไปดทู ่ขี า
ตอ้ งดผู ทู้ ่ีวา่ ปวด ปวดหลงั ปวดเอว ดตู รงนี้ ดตู รงนีใ้ หช้ ดั ๆ แลว้
มนั จะมกี ิรยิ าท่ีแปลกขนึ้ ดใู หม้ ากๆ พิจารณาใหม้ ากๆตรงนี้ ดู
ตรงนีเ้ อง เน่ีย พจิ ารณาอยา่ งนี้ คน้ อยอู่ ยา่ งนนั้ ไม่ตอ้ งถอยมนั
เม่ือเวลามนั ดแี ลว้ อย่าไปถอย เอากนั เรง่ เตม็ ท่ีเลย จติ มนั ได้
กาํ ลงั แลว้ ตอ้ งพจิ ารณาอยา่ นอนใจอยู่ เน่ียพิจารณาอยา่ งนนั้
คน้ ลงไป ใครวา่ มนั เจ็บ ไอใ้ จน่ีวา่ เหรอ ใครวา่ ใจ ใจมนั อย่ทู ่ีไหน

ใครวา่ ใจ จิต จิต ใครวา่ จติ คน้ ลงไปสิ พิจารณาลงไปไมต่ อ้ ง
ถอย คน้ ลงไปใหม้ ากอยา่ ไปถอย มนั เจบ็ ก็ย่งิ สกู้ นั เราน่งั ไม่ไดใ้ ห้
มนั ตายใหข้ ามนั หลดุ ลองดู ลองดอู ย่างนี้ มนั ไมห่ ลดุ ใจมนั
ประเด๋ยี วมนั ก็ตอ้ งชนะ เพราะใจอนั นนั้ เม่ือเวลามนั เขา้ พจิ ารณา
มากพอเขา้ แลว้ มนั ลมื การเจบ็ การปวดการเม่ือย น่งั สบายเลย
จติ เขา้ ไปสงบอกี น่ี เม่ือเขา้ สงบก็ถอยกลบั เขา้ มาพิจารณาอีก
อย่างนนั้

เม่ือมนั สมบรู ณบ์ รบิ รู ณข์ องมนั เต็มท่ีแลว้ ท่ีมนั จะเหน็ แจ่ม
แจง้ ชดั จรงิ ๆขนึ้ ในหวั ใจของผปู้ ฏิบตั ิ เรยี กวา่ ปัญญาอนั แทจ้ รงิ
อนั นนั้ ก็ตอ้ งเห็นผทู้ ่ีไปวา่ ขาเจบ็ มือเจ็บ เอวเจบ็ ขาเจ็บ ผนู้ ีเ้ อง
ไม่ไดไ้ ปเหน็ ท่ีไหน เหน็ ผทู้ ่ีไปตาํ หนวิ า่ ขาเจบ็ มือเจบ็ เอวเจบ็ แขง้
ขาเจ็บตวั นีเ้ อง ไม่ไดเ้ หน็ ท่ีไหนเลย เหน็ ท่ีตวั ไปวา่ ตวั นี้ เม่ือเหน็
ตวั นีแ้ ลว้ มนั จะตอ้ งมีอะไรหละ มนั ก็วางสิ เพราะมนั ประจกั ษ์
ความจรงิ เพราะตวั นีเ้ ป็นตวั เจา้ มายาสาไถ ตวั เจา้ เลห่ เ์ จา้ กล
ตวั เจา้ หลอกลวงเราตา่ งๆนานาอนั นี้ หวั ใจตวั นีเ้ อง เม่ือเรา

เหน็ ชดั อย่างนนั้ แลว้ มนั ก็ตอ้ งวางเองมนั หละ เพราะมนั ชดั อย่าง
นนั้ มนั กว็ าง

แตถ่ า้ ภาพของสงั ขารน่ีเราบงั คบั ไม่ได้ แตม่ ีไดบ้ างครงั้ บาง
คราวสมาธิดี เม่ือเราเขา้ ไปกาํ หนดพจิ ารณามากๆเขา้ แลว้ จน
เขา้ สมาธิใหล้ ะเอยี ดเขา้ ไปใหม้ ากๆอยา่ งนนั้ แลว้ ก็ตอ้ งผ่อนลม
เร่อื ยลงไปตงั้ แตท่ อ้ งขนึ้ มาจนกระท่งั ถงึ ลมหายใจเป็นลาํ ดบั
ขนึ้ มาเรอ่ื ยอยา่ งนนั้ เวทนาย่งิ กลา้ สกู้ นั อยา่ งนนั้ ผ่อนเขา้ มา
เรอ่ื ยจนกระท่งั มาถึงนาสกิ คือท่ีจมกู เม่ือมาถงึ จมกู แลว้ กต็ อ้ ง
คอ่ ยๆผอ่ นเรอ่ื ยไป เร่อื ยไปจนใหล้ มมนั หยดุ ไดย้ ่ิงดี ก็แลว้ แตข่ อง
ใครของมนั อยา่ งนี้ ถา้ จนเขา้ ลมหยดุ ไดแ้ ลว้ เวทนาคอื กายนนั้ จะ
ไมร่ ูส้ กึ อยา่ งนี้ น่ีสมาธิละเอียดอย่างนี้ ละเอียดมาก น่ลี กั ษณะ
ระงบั เวทนา ไม่ใชล่ กั ษณะของการคน้ ควา้ พินิจพจิ ารณา
สาํ หรบั ระงบั เวทนาท่ีเจ็บปวดเวลาเป็นไขเ้ ป็นอะไรตา่ งๆนานา
อย่างนี้ น่ีอีกชนิดหน่งึ แตท่ ่ีเขา้ ไปคน้ ควา้ อยา่ งนนั้ มนั เป็นเหตุ
สาํ หรบั ปัจจบุ นั ท่ีเราพดู เราคยุ เราออกมาอย่างนี้ เม่ือสตมิ นั คน้
บรบิ รู ณส์ มบรู ณแ์ ลว้ จิตท่ีมนั จะเขวไปท่ีใด มนั ก็ตอ้ งตามทนั อยู่

ตลอดเวลาอยา่ งนนั้ ก็เรยี กวา่ ปัญญา ทาํ ลายรากฐานตวั นีแ้ ลว้
มนั ก็แจง้ ชดั ขนึ้ มา

เม่ือแจง้ ชดั อยา่ งนนั้ แลว้ ใครจะวา่ อะไรก็ชา่ งมนั แตข่ องเรา
มนั ดี แตก่ ็ตอ้ งดใี หถ้ กู หลกั ถา้ ไม่ถกู หลกั มนั ก็ใชไ้ มไ่ ด้
เพราะฉะนนั้ การคน้ ควา้ พนิ ิจพิจารณานีเ้ ป็นสิ่งสาํ คญั ถา้ เราไป
เมาในสมาธิมนั ก็แคส่ มาธิเทา่ นนั้ เอง วนั หน่งึ คนื หนง่ึ ก็ลว่ งไปๆ
อย่างนนั้ แลว้ ก็ไดไ้ ม…่ ผลท่จี ะไดร้ บั รูส้ กึ วา่ นอ้ ยไป เพราะฉะนนั้
การคน้ ควา้ น่ีเป็นหลกั สาํ คญั ท่ีสดุ ของนกั ปฏิบตั ิ ถา้ ใครยงั ไม่เขา้
เขตในการคน้ ควา้ แลว้ สมาธิตวั นนั้ ยงั พง่ึ ตวั เองไมไ่ ด้ พง่ึ ตวั เอง
ไม่ไดต้ อ้ งอาศยั ผอู้ ่ืนอยตู่ ลอดเวลา ถา้ ไดค้ น้ ควา้ พนิ ิจพจิ ารณา
ใหม้ นั เหน็ ชดั เห็นโทษตวั ผคู้ นน่ีตราบใดละก็ เออ้ พง่ึ ตวั เองได้
แลว้ ผนู้ นั้ ชดั ขนึ้ อย่างนนั้ แลว้ พง่ึ ตวั เองได้ สนั ทฏิ ฐิโกเหน็ เอง
เหน็ ชดั เลย ใครจะวา่ ไงก็ชดั เพราะฉะนนั้ เน่ีย การบาํ เพญ็ ก็ตอ้ ง
อาศยั อยา่ งนี้ คน้ ควา้ อยา่ งนี้ พิจารณาอยา่ งนีใ้ หม้ นั แจง้ ชดั

เพราะฉะนนั้ การแสดงธรรม อาตมาวนั นีร้ ูส้ กึ วา่ เหน่ือยๆไม่
คอ่ ยสบายนกั เจ็บเอวมาก เพราะฉะนนั้ กแ็ สดงพอย่อๆ พอเป็น

ขอ้ คิดเอาไปพนิ ิจพจิ ารณา เม่ือท่านทงั้ หลายไดใ้ ครค่ รวญพนิ ิจ
พจิ ารณาแลว้ นอ้ มไปประพฤติปฏบิ ตั ิ สิง่ อนั ใดท่ีเป็นประโยชนก์ ็
นอ้ มไปพิจารณา สิง่ อนั ใดท่ีไมเ่ กิดประโยชนก์ ็เอาวางทงิ้ ไว้ ตอ่
นนั้ ไปทา่ นทงั้ หลายก็จะไดพ้ บประสบแตค่ วามสขุ ความเจรญิ
งอกงามในศาสนธรรมคาํ ส่งั สอนขององคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั
พทุ ธเจา้ ดงั ไดแ้ สดงมาก็สมควรดว้ ยกาลเวลา เอวงั ก็มีดว้ ยประ
การะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/OQerQJeqvjE