ชาดก เร่ือง ตา ยาย
เทศนว์ นั ท่ี ๑๒ มกราคม ๒๕๓๐
บรรดาพทุ ธบรษิ ัททงั้ หลายพรอ้ มทงั้ ภิกษุและสามเณร เป็น
วนั ท่ีเราควรระลกึ ถึง เรยี กวา่ เป็นวนั สาํ คญั แห่งพระบรมศาสดา
สมั มาสมั พทุ ธเจา้ จะพดู อยา่ งหนง่ึ ก็เรยี กวา่ พดู ตามภาษาโลก
เรยี กเปรยี บเหมือนอยา่ งป่ยู า่ ตายายของเรามีวยั อายสุ งั ขารแก่
เฒา่ ชราแลว้ ก็มารูส้ กึ ตวั วา่ ตงั้ แตน่ ีไ้ ปอีกสามเดือน เราก็จะพลดั
พรากจากพวกท่านไปแลว้ น่ีก็เหมือนป่ยู า่ ตายายของเรามา
เตือนอยา่ งนีแ้ ลว้ เราจะไดเ้ จียมเนือ้ เจียมตวั เจียม เจียม
อฐั บรขิ าร เจียมทงั้ ขา้ วของเงินทองท่ีจะไดเ้ อาไวส้ าํ หรบั ทาํ
ฌาปนกิจ ก็มีสิทธิอยา่ งนีพ้ วกเรา พวกเราเป็นชาวพทุ ธ เม่ือ
มาถงึ วนั นีแ้ ลว้ ก็มาน่ีนาํ ดอกไมธ้ ูปเทียน ขา้ วปลาอาหาร มา
องั คาสภิกษุสามเณร แลว้ กม็ าบาํ เพ็ญทานรกั ษาศลี เจรญิ
ภาวนา เม่ือประกอบความดีใหเ้ กิดกบั ตวั ของเรา เพราะความดี
ทงั้ หลายบคุ คลจะตอ้ งสรา้ งขนึ้ เอง ไม่ใชว่ า่ ความดที งั้ หลายนนั้
เราจะบนบานศาลกลา่ ว บนเจา้ ผีเจา้ ฟ้าเจา้ อะไรทงั้ หมดในโลก
นี้ เป็นจง้ เป็นซือผีพรหมอะไรตา่ งๆนานา จะมาสรา้ งความดีหรอื
สรา้ งบญุ สรา้ งกศุ ลใหเ้ ราไมไ่ ด้ ก็จาํ เป็นตวั ของเรานีจ้ าํ เป็น
จะตอ้ งประกอบขนึ้ เองอยา่ งทาํ ทานรกั ษาศีล เจรญิ ภาวนาอยา่ ง
นี้ ทานก็ตอ้ งหมายความวา่ เอาขา้ วเอานา้ํ มีทรพั ยส์ นิ เงนิ ทองก็
เอามาบาํ เพ็ญกบั สมณะชีพราหมณอ์ ยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ขา้ วนา้ํ ก็เอา
มาบาํ เพญ็ บญุ กศุ ล อนั นีก้ ็เป็นเหตเุ ป็นปัจจยั ท่ีจะเกือ้ กลู ไปสยู่ งั
สมั ปรายภพ
คาํ วา่ สัมปรายภพก็คือหมายถงึ วา่ ภพเบอื้ งหนา้ ท่ีเรา
จะตอ้ งไปเกิด แก่ เจบ็ ตาย ในอกี หลายๆภพหลายๆชาติ เพราะ
ยงั ไม่ถงึ ท่ีสดุ แห่งการปฏิบตั ิ แลว้ ก็จาํ เป็นจะตอ้ งไปเกิด เม่ือ
บคุ คลท่ีมีใจศรทั ธาปสาทะ บาํ เพ็ญทานกองการกศุ ล บรจิ าค
ทรพั ยส์ นิ เงนิ ทองขา้ วของ เอามาใหท้ านแกภ่ กิ ษุสงฆผ์ ปู้ ฏบิ ตั ิดี
ปฏิบตั ิชอบแลว้ เม่ือตายไปนนั้ ก็ความดตี วั นนั้ แหละจะเกือ้ กลู ไป
ยงั สมั ปรายภพคือภพภายหนา้ จะไปเกิดใหเ้ ป็นผมู้ ่งั มีศรสี ขุ เกิด
ก็ไปเกิดในท่ีประเทศอนั สมบรู ณบ์ รบิ รู ณไ์ ปดว้ ยโภชนาหารท่ี
เรยี กวา่ ขา้ ว ขา้ วปลาอาหารบรโิ ภคสมบรู ณ์ เกิดขนึ้ มากไ็ มอ่ ดไม่
อยาก เกิดขนึ้ มาก็ไปเกิดในตระกลู ท่ีดี ตระกลู ท่ีมเี งนิ ทองขา้ ว
ของ เกิดขนึ้ มาก็เคา้ ทาํ ไวใ้ หเ้ สรจ็ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อย่างท่ีเรา
สงั เกตดคู นบางคนท่ีไปเกิดแตป่ ัจจยั ท่ีสรา้ งสมมาไม่เหมือนกนั
บางคนก็เกิดในตระกลู ม่งั มศี รสี ขุ เกิดขนึ้ มาก็พอ่ แม่สรา้ งเงนิ
สรา้ งทองไวใ้ หเ้ ป็นกอบเป็นกาํ สรา้ งบา้ นสรา้ งช่องสรา้ งตกึ ไวใ้ ห้
ท่ีอย่ทู ่ีอาศยั แลว้ ยงั ใหเ้ ป็นท่ีเชา่ ใหเ้ ก็บเงนิ เก็บทอง เอามากิน
จนกระท่งั แก่ตายกย็ งั ไมห่ มดอย่างนี้ ใครๆกอ็ ยากจะไปเกิด
อยา่ งตระกลู อย่างนนั้ แตป่ ัจจยั ท่ีเราไมไ่ ดส้ รา้ งสมเอามา มนั ก็
ไมพ่ าไปเกิดในท่ีนนั้
มีชาดกสองคนตา ยาย หนีจากอหวิ าหต์ กโรค เขา้ มาพดั เพ
พเนจรมาอาศยั อยบู่ า้ นเศรษฐี อดขา้ วมาสองสามวนั ไมไ่ ดก้ ิน
ขา้ วเลย ก็มาถึงบา้ นนายโคบาล ก็มาขอขา้ วใหก้ ิน นายโคบาลก็
เอาขา้ วมาใหก้ ิน แตบ่ งั เอญิ นายโคบาลกม็ ีสนุ ขั อย่ตู วั หนง่ึ กาํ ลงั
ทอ้ งอยู่ ก็เอาขา้ วมาใหห้ มานะ่ ดีกวา่ ใหท้ านคนทงั้ าองนนั้ สอง
คนตายายนนั้ สว่ นภรรยาก็สงสารสามกี ็เลยเอาขา้ วท่ีเคา้ แบง่ ให้
เราคนละห่อ ก็ใหส้ ามีกินทงั้ สองหอ่ สว่ นกินเขา้ ไปแลว้ ตกมา
กลางคนื อาหารไมย่ อ่ ย ทาํ ใหผ้ ะอืดผะอม ผลท่ีสดุ ก็ถงึ แกค่ วาม
ตาย ความตายก็จะเขา้ ไปเกิดก็เหน็ ระลกึ ถงึ สนุ ขั วา่ เราแมจ้ ะเกิด
เป็นคน แมเ้ ศรษฐีเอาขา้ วมาใหเ้ รากนิ ก็ยงั ดีสขู้ า้ วท่ีใหส้ นุ ขั ไม่ได้
ใจตวั นนั้ ไปประหวดั ไปเกิดเขา้ ทอ้ งสนุ ขั ตวั นนั้ พอตายแลว้ ก็ไป
เขา้ ทอ้ งสนุ ขั สว่ นภรรยากย็ งั ไม่ตายก็อยกู่ บั เศรษฐีไปเร่อื ยๆ เม่ือ
นานเขา้ สนุ ขั ตวั นนั้ ก็ออกลกู เป็นเจา้ โทนออกมาตวั เดยี วก็
เศรษฐีก็ตงั้ ช่ือวา่ โฆสกะหรอื อะไร เป็นสนุ ขั โทน
แตบ่ งั เอญิ ในท่ีนนั้ มีพระปัจเจกพระพทุ ธเจา้ ไปอาศยั อยใู่ น
เขาของทา่ นก็เจรญิ ภาวนาอย่ทู ่ีน่นั แลว้ ก็ไดม้ าอาศยั บณิ ฑบาตร
ท่ีบา้ นเศรษฐี เจา้ โทนยงั เลก็ อยู่ ทา่ นก็มาบณิ ฑบาตรอย่เู รอ่ื ย
จนกระท่งั เจา้ โทนโต พอรูภ้ าษาก็ตามเศรษฐีไปถวายอาหารกบั
พระปัจเจกพระพทุ ธเจา้ ดว้ ยตลอดเวลา จนกระท่งั เป็นหน่มุ
ขนาดรุน่ ๆเทา่ ไอย้ ่น โตมาเรอ่ื ยๆ ก็ไปทกุ วนั ทีหลงั น่ีไปจนกระท่งั
คนุ้ โต กพ็ าสนุ ขั ไปทกุ ที ทหี ลงั น่ีก็คนุ้ ดี เศรษฐีก็ไม่ไดไ้ ปนิมนตก์ ็
เอาเขียนหนงั สอื ใหเ้ จา้ โฆสกะเน่ียคาบไป ไปนิมนตพ์ ระมาฉนั ท่ี
บา้ น คนุ้ มากแลว้ พระปัจเจกพระพทุ ธเจา้ ทา่ นก็…เวลาเจา้ โฆส
กะคาบหนงั สอื ไปท่านก็รบั ก็ตามมนั มาตามทางอยา่ งนี้ ก็แกลง้
เดินไปในท่ีทาํ ใหผ้ ิดทางซะ เจา้ โฆสกะน่ีมนั ก็คาบสบงของทา่ น
ดงึ มาทางนี้ ดงึ ทางนี้ ก็แกลง้ ดงึ ไวจ้ ะไปทางนนั้ มนั ก็ดงึ ไวก้ ็ตอ้ ง
ตามมนั มา สนุ ขั มนั รูจ้ กั อยมู่ าเร่อื ยๆจนกระท่งั คนุ้ วนั ไหน
เศรษฐีไมไ่ ปก็ใหโ้ ฆสกะไปนิมนต์ ก็คาบจดหมายไป แตว่ า่ ใน
ระยะทางนนั้ มนั เปล่ียว มีพวกสิงสาราสตั วม์ ากมาย แลว้ เศรษฐี
ทาํ อบุ ายไว้ ไปถึงตรงนนั้ ก็ไปตีพมุ่ ไมม้ นั กร็ อ้ งตะเพดิ เอด็ ตะโลให้
สตั วร์ า้ ยหนีไป เจา้ โฆสกะเม่ือไปถงึ ตรงนนั้ ก็เหา่ หอนใหญ่ทีเดยี ว
ฮงุ่ ฮ่งั ๆๆเลย ใหส้ ตั วท์ งั้ หลายมนั หนี แลว้ ก็จงึ คอ่ ยไปหาพระ
ปัจเจกพระพทุ ธเจา้ ก็คาบจดหมายไปทา่ นก็รบั ก็ตามมนั มา
อยา่ งนนั้ เร่อื ยมาๆ
จนกระท่งั คงจะหลายปี ปีสองปี ตอ่ มาก็เศรษฐีก็นิมนตท์ า่ น
มาอกี ก็มาฉนั ท่ีบา้ น ก็ออกพรรษาแลว้ ฉนั เสรจ็ ทา่ นก็บอกวา่
ถวายผา้ ขาวไปตดั เป็นจีวร แลว้ ทา่ นก็บอกลาเศรษฐีบอกวา่
ดกู ่อน คหบดี อาตมภาคเยบ็ จีวรองคเ์ ดียวมนั ก็ลาํ บาก
เพราะฉะนนั้ จะตอ้ งไปหาหมชู่ ่วยเยบ็ เม่ือฉนั เสรจ็ แลว้ ก็บอกลา
บอกลาก็มาเดนิ อย่ทู ่โี นน่ หนา้ บา้ นเศรษฐี คือมายืนอยหู่ นา้ บา้ น
เศรษฐี โฆสกะไอเ้ จา้ สนุ ขั ตวั นนั้ มนั ก็ตามไป เจา้ โทนก็เรยี กวา่
โฆสกะเทพบตุ รทีหลงั ก็ตามเขา้ ไปติดท่านเลย พอท่านบอกลา
เสรจ็ ทา่ นก็ยืนหนา้ บา้ นเศรษฐีเสรจ็ ท่านก็เขา้ ฌาณสมาบตั เิ หาะ
เหาะลอยขนึ้ ไปในอากาศ เจา้ โฆสกะน่ีกเ็ คยความหว่ งอาลยั
ท่าน กห็ อนเหา่ รอ้ …งตามเสยี งของท่านจนกระท่งั ขาดใจตายไป
ขณะนนั้
พอขาดใจตายก็ไดไ้ ปเกิดเป็นเทพ เทพบตุ ร เรยี กวา่ โฆสก
เทพบตุ ร สนุ ขั ไปเกิดเป็นเทวดา ตายจากคนมาเกิดเป็นสนุ ขั
ตายจากสนุ ขั ไดไ้ ปเกิดเป็นเทวดา น่กี ็เพราะไม่ไดบ้ าํ เพญ็ บญุ
บาํ เพ็ญทานอะไรกบั เคา้ เลยอาศยั เสยี งตวั นนั้ แลว้ ก็ไดน้ าํ พา
พระปัจเจกพระพทุ ธเจา้ มาฉนั อาหารบณิ ฑบาตรบอ่ ยๆนนั้
อานิสงสท์ ่ีไปอย่ใู นบนสวรรคน์ นั้ พดู อยา่ งนีค้ าํ เดยี วไดย้ นิ ไป
๕๐๐ โยชนท์ ่านวา่ ถงึ ในอานิสงสท์ ่ีไดบ้ าํ เพญ็ ทานกบั พระปัจเจก
พระพทุ ธเจา้ แลว้ เม่ืออยตู่ อ่ มา หมดบญุ ในสวรรคก์ ็มาเกิดกบั
สมยั นนั้ เรยี กวา่ หญิงงามเมือง มาเกิดอย่ใู นทอ้ งหญิงงามเมือง
เม่ือออกเสรจ็ อยา่ งนนั้ นางก็เอาไปทิง้ ผีป่าชา้ คนก็มาเจอะ พอดี
พวกเลยี้ งแกะ เลยี้ งแพะเลยี้ งแกะก็ไปเห็นวา่ ทาํ ไมมีแกะตวั หนง่ึ
มนั ไม่ไปไหน ไปยืนครอ่ มอยตู่ รงนนั้ ก็เขา้ ไปดู อา้ ว! ไปเจอะไอ้
แกะตวั เมียแมแ่ กะตวั นนั้ เอานมใหเ้ จา้ โฆสกะนนั้ กนิ อยู่ แลว้ พวก
เลีย้ งแกะเหน็ เคา้ ก็เอาไปเลยี้ ง
แตท่ ีนีม้ นั ก็มีเรอ่ื งอีกดว้ ย วนั นนั้ บงั เอิญเศรษฐีอกี คนหน่งึ
เขา้ ไปในเมือง ไปเจอะปโุ รหติ เรยี กวา่ ปโุ รหติ หมอโหรทาํ นายผู้
เกง่ กลา้ ก็บงั เอิญเดนิ สวนทางกนั เดนิ สวนทางกนั อยา่ งนนั้ ก็ได้
ถาม เศรษฐีก็เลยถามวา่ เออ้ ดกู อ่ นทา่ นโหราศาสตร์ วนั นีจ้ ะมี
เหตกุ ารณอ์ ะไรเกิดขนึ้ บา้ ง โหราศาสตรค์ นนนั้ ก็บอกวา่ เออ้
วนั นีก้ ็มีเหตกุ ารณอ์ นั หนง่ึ คอื เดก็ ท่ีไดเ้ กิดวนั นีจ้ ะไดเ้ ป็นเศรษฐี
นะ ก็ทาย เศรษฐีคนหนง่ึ ท่ีถามนนั้ นะ่ ภรรยากาํ ลงั ทอ้ งครบ ก็มี
บรุ ษเรว็ ไปกบั ตวั ดว้ ยก็เลยสง่ ใหค้ นรบี ไปดวู า่ ภรรยาเราคลอดรึ
ยงั ก็ปรากฏวา่ ยงั ไมค่ ลอด เม่ือปรากฏยงั ไม่คลอดอยา่ งนนั้ ก็ให้
สง่ บรุ ุษเรว็ ของเราไปเท่ยี วๆดตู ามเมืองเนีย้ ท่วั ๆไป จะมที ่ีใดบา้ ง
มีเดก็ ท่ีเกิดวนั นี้ กม็ ีคนเคา้ มาสง่ ข่าววา่ เออ้ มีคนไปเจอะเดก็
นอนใหน้ ม ใหแ้ พะใหแ้ กะใหก้ ินนมอย่คู นหน่งึ อยใู่ นผีป่าชา้ วา่
งนั้ ป่าชา้ ผีดบิ ก็เลยไปซือ้ มา ไปซือ้ มาเอามาเลยี้ ง แลว้ บงั เอญิ
เป็นผชู้ าย ก็มาเลีย้ งไว้ ตอ่ มาก็ลกู ของตวั ก็ออกมาเป็นผชู้ าย
เหมือนกนั ออกมาเป็นผชู้ ายก็คดิ วา่ ไอเ้ จา้ น่ี ไอเ้ จา้ โฆสกะน่ีเลยี้ ง
ไวไ้ ม่ได้ เพราะมนั เป็นผชู้ ายมนั จะมาแยง่ ตาํ แหนง่ เศรษฐีของลกู
ชายเรา ก็ตอ้ งฆา่
แตโ่ ฆสกะตวั นีเ้ คยสรา้ งเวรกรรมเอาไว้ สมยั หน่งึ ไดห้ นีมา
จากน่นั แลว้ กม็ ีลกู มาดว้ ย กอ็ มุ้ ลกู มา ก็ผลดั กนั อมุ้ ไปอมุ้ มา มนั
ก็เหน่ือย ไม่เหน่ือยกนิ ขา้ ว หนีอหวิ าหต็ กภยั มา ก็เอาลกู ทิง้ ผลดั
กนั อมุ้ ไปอมุ้ มา ก็หมดเรย่ี วหมดแรงก็วางไวเ้ ลย เลยไมไ่ ดเ้ อามา
พอผลดั เวรกบั ภรรยาสองคนผลดั กนั พอถึงเวรของตวั ก็เหน่ือย
เขา้ ก็เอาลกู วาง วางแลว้ กเ็ ดนิ มาซะจนไก..ล๊ ก็ภรรยาก็ถามมา
ทนั ภรรยา ภรรยาก็ถามวา่ "เอะ๊ เอาลกู ไวไ้ หนอะ้ " "เออ้ เอาวาง
ไวต้ รงนนู้ ขา้ เหน่ือยขา้ " กลบั ไปดกู ็ลกู ก็เลยตาย น่นั แหละกรรม
ตวั นนั้ มนั มาสนอง
ทีนีเ้ ม่ือเศรษฐีเลีย้ งโฆสกะไดแ้ ลว้ ก็พยายามจะฆา่ ก็ลกู ของ
ตวั ออกมาก็เอาไปทงิ้ เรยี กวา่ เอาไปทงิ้ ทางโคตา่ ง พวกท่บี รรทกุ
ของตา่ งของแบบมีพวกเกวยี นเอาววั ไปนาํ ทาง ก็เอาไปทงิ้ ให้
เกวยี นทบั ใหน้ างทาสเี อาอมุ้ เด็กตวั เนีย้ ไปทงิ้ ไปทิง้ ไวท้ ่ีทาง ทาง
สาํ หรบั ท่เี กวยี น ท่ีจะผา่ น พอไปถงึ ตรงนนั้ ป๊ับ หวั หนา้ โคท่ีนาํ
เป็นฝงู หนา้ ไปทีเดยี วไมย่ อมไป ไปยืนครอ่ มเดก็ ไว้ ตีเทา่ ไหรก่ ็ไม่
ยอมหนี ยนื ครอ่ มเฉยอยอู่ ยา่ งนนั้ ไม่ขยบั เขยือ้ น ทาํ ยงั ไงก็ไม่ไป
เอะ๊ ! มนั เรอ่ื งอะไรวะน่ี เอ๋ ทาํ ไมโคไมเ่ ดนิ มนั เร่อื งอะไร ก็ลงไปดู
ท่ีไหนไดเ้ ดก็ นอนอย่ใู ตเ้ กวยี น ก็เลยอมุ้ เขา้ มา แตเ่ ศรษฐีก็บอก
วา่ เธอคอยดนู ะ มนั จะตายหรอื ไมต่ าย แลว้ มารายงานใหเ้ รา
เม่ือเหน็ คนเก็บไป นางทาสกี ็รบี ไปบอกเศรษฐีบอกวา่ เออ้ เอา
เจา้ โฆสกะไปทิง้ ไวแ้ ลว้ ใตว้ วั ตา่ งกาํ ลงั มา ววั ตา่ งกกครอ่ มซะ
ตวั อ่ืนเขา้ มาไม่ได้ ไมไ่ ปไหน ตเี ท่าไหรก่ ็ไมเ่ ดิน เลยไมต่ าย เม่ือ
มารายงานอยา่ งนนั้ ก็บอกเออ้ ไปไถ่มาอกี ไถ่มาพนั กหาปณะ ก็
ไปไถ่กลบั มา ทีท่หี นง่ึ ทงิ้ ถึงเจด็ ที ครงั้ สดุ ทา้ ยท่ีสดุ ทีท่ีเจด็ ก็ไป
นดั กบั เศรษฐี ไปนดั กบั นายช่างหมอ้ บอกวา่ เออ ขา้ จะสง่ บรุ ุษ
รุน่ หน่มุ มาคนหนง่ึ นะใหช้ า่ งหมอ้ เธอจงฆา่ ซะแลว้ กโ็ ยนเขา้
เตาเผาหมอ้ ซะ
โฆสกะน่ีก็เชา้ มาก็หนงั สอื ก็ไม่ไดเ้ รยี น เพราะอะไร เพราะ
ไมใ่ หร้ บั การศกึ ษาอะไรทงั้ หมด เรยี นแตจ่ ะฆา่ ใหต้ าย ฆา่ มาหก
ทีก็ไม่ตาย กท็ นี ีก้ ็ตอ้ งเอาใหต้ ายวา่ งนั้ ก็สง่ ไปบอกช่างหมอ้ เสรจ็
ก็นดั กนั บอกวา่ เออ้ วนั นนั้ ขา้ จะสง่ บรุ ุษมาใหเ้ ธอฆา่ แลว้ ก็จะ
จา้ งใหเ้ งนิ นะ แตเ่ ธอจงฆา่ ซะ วนั นนั้ โฆสกะก็ไป เดินทางไป
เหนบ็ หนงั สอื ไปดว้ ยเลม่ หนง่ึ ก็ไปถึงตามทางก็ไปเจอะนอ้ งชาย
ลกู ชายของเศรษฐี ก็รุน่ ๆเหมือนกนั แลว้ สมยั นนั้ ทา่ นเรยี กวา่ เลน่
สกา เลน่ สกาแพเ้ คา้ สเู้ คา้ ไมไ่ ด้ นอ้ งชายของโฆสกะน่นั ก็เกิดที
หลงั กเ็ ลยเรยี กวา่ เป็นนอ้ งชาย ก็เลยเรยี กวา่ พ่ีๆ มาน่ีเถอะ หนู
เลน่ สกาสเู้ คา้ ไม่ได้ พ่ีมาเลน่ แทนที โฆสกะก็บอกวา่ เฮย้ ไมไ่ ดส้ ิ
นอ้ ง พอ่ ส่งั ใหเ้ ราไปธรุ ะในบา้ นนายช่างหมอ้ ลกู เศรษฐีก็ไมย่ อม
บอกวา่ พ่ีตอ้ งมาเลน่ แทนหนู มธี รุ ะอะไรหนเู อาไปเอง ผลท่ีสดุ ก็
ออ้ นวอนไปออ้ นวอนมาก็ใหจ้ ดหมายใหล้ กู ชายเศรษฐีถือไป พอ
ลกู ชายเศรษฐีถือจดหมายไปบา้ นชา่ งหมอ้ ชา่ งหมอ้ ไปถงึ ก็จบั
หกั คอ เอามีดกรดี แทงใหต้ าย โยนเขา้ เตาหมอ้ เลย
โฆสกะกน็ ่งั คอย...วา่ นอ้ งไปบา้ นชา่ งหมอ้ ทาํ ไมตกเยน็ แลว้
ก็ไม่กลบั ก็อาลยั อาวรณอ์ ยอู่ ย่างนนั้ นะ่ จนกระท่งั กลบั แลว้ ก็
ตอ้ งกลบั บา้ น กลบั ไปก็ไปถึง เศรษฐีก็ตกใจ วา่ "ทาํ ไมโฆสกะ
เราใชใ้ หเ้ จา้ ไปช่างหมอ้ เธอไม่ไดไ้ ปร"ึ "ผมก็จะไปอยพู่ อดไี ป
เจอะนอ้ ง นอ้ งไปเลน่ สกาแพเ้ คา้ แลว้ ก็ใหผ้ มเลน่ แทน แลว้ นอ้ งก็
ไปแทน" เศรษฐีก็ตบอกผางเลย กเู สรจ็ แลว้ ลกู ชายของตวั ถกู ฆา่
ตาย น่ีเวรกรรมสรา้ งขนาดอย่างนี้ น่ีโฆสกะก็มีเวรกรรมท่ีสรา้ ง
ไวช้ าติกอ่ นท่ีเอาลกู ไปทงิ้ น่มี นั ครงั้ ท่ีหก อยตู่ อ่ มาเร่อื ยๆ ก็ยงั ไม่
ตาย เศรษฐีก็เรม่ิ ป่วยแลว้ ไม่คอ่ ยสบาย ทีนกี้ ็มีเพ่ือนอกี คน
เศรษฐีก็ใหค้ นไปบอกวา่ เราจะสง่ บรุ ุษไปใหเ้ ธอคนนงึ แลว้ พอ
ไปถงึ บา้ นเธอ เธอจงฆา่ นะ เพ่ือนมนั ก็เป็นเศรษฐีเหมือนกนั ก็
บอกวา่ นดั แนะกนั เป็นท่ีถกู ตอ้ งเรยี บรอ้ ยก็เป็นอนั วา่ ตกลง
เศรษฐีก็เขียนจดหมายใหโ้ ฆสกะไปเลย บอกวา่ เน่ียไอค้ นท่ีเรา
สง่ มา เพราะฉะนนั้ เม่ือเธอไดร้ บั จดหมายแลว้ เธอจงฆา่ บอกไป
ในจดหมายเสรจ็ โฆสกะไมไ่ ดเ้ รยี นหนงั สือ พอใหถ้ ือไปกต็ อ้ งไป
เป็นลกู เคา้ ก็ตอ้ งไป
ไปถึงก็เดนิ ทงั้ วนั ก็เหน่ือย ไปถงึ บา้ นเศรษฐีก็เหน็ ไมต้ รงนนั้
เยน็ ดีๆก็เลยนอน นอนก็หลบั ไป พอดีลกู สาวเศรษฐีเป็นสาวอยู่
คนหน่งึ ไปในเมืองมา กลบั มาพอดมี าเหน็ โฆสกะนอนอยู่ บพุ
เพกตบญุ ญตา บญุ ชาตทิ ่ีกอ่ นๆท่ีมาเกิดในบา้ นนายโคบาล
น่นั นะ่ ไดส้ รา้ งทาํ บญุ ใหท้ านกบั พระปัจเจกพระพทุ ธเจา้ ช่วย
เศรษฐีทาํ ขา้ วทาํ ของน่นั น่ะ ก็เลยไดอ้ าศยั บญุ กศุ ลตวั นนั้ ก็เลย
ไดม้ าเกิดเป็นลกู เศรษฐีเหมอื นกนั เป็นลกู สาวเศรษฐี พอดีมา
เหน็ โฆสกะก็เกิดปฏิพทั ธ์ เพราะเคยเป็นภรรยามาแตช่ าติปาง
ก่อน เหน็ ทีเดยี วก็เกิดความรกั ขนึ้ ไปถงึ ท่ปี ราสาทของตวั แลว้ ก็
บอกใหน้ างสาวใชเ้ รยี กวา่ นางทาสี "เธอไปดทู ่ีตวั บรุ ุษหนมุ่ คน
นนั้ ซิ มีอะไรบา้ ง คอ่ ยๆยอ่ งไปใหด้ นี ะ กาํ ลงั นอนหลบั อยู่ มี
อะไรบา้ ง ถา้ มีอะไรก็เอามาใหช้ นั้ นะ" นางทาสกี ็คอ่ ยๆยอ่ งไปดู
ก็ไมเ่ หน็ มีอะไร เหน็ มีอยทู่ ่ีพก พกผา้ อยทู่ ่ีชายพกผา้ อยู่ มี
จดหมายอยนู่ ิดหนง่ึ ก็เลยคอ่ ยๆแกะเอาไปใหน้ ายของตวั คือให้
ลกู สาวเศรษฐี ในนนั้ ใจความก็วา่ เหมือนกนั ใหเ้ ขียนในใจความ
นนั้ บอกวา่ เม่อื มาถงึ น่ีแลว้ ก็ใหฆ้ า่ คนนีซ้ ะ แตน่ างก็เขียน
จดหมายใหม่ เขียนบอกวา่ ใหเ้ ศรษฐีจงจดั เคร่อื งววิ าหแ์ ตง่ งาน
ลกู สาวของขา้ ยกใหบ้ รุ ุษคนนี้ ลกู สาวเขยี นสารใหโ้ ฆสกะใหม่
แลว้ ก็ใหน้ างเนีย้ เอาไปเหนบ็ แทน กาํ ลงั หลบั ไม่รูต้ วั ต่นื ขนึ้ มา
เหน็ ก็มาเหน็ จดหมายอยดู่ ๆี ก็เอาไปใหเ้ ศรษฐี เศรษฐีก็เลย
จดั การ จดั งานแตง่ งานใหเ้ ลยเพราะเพ่ือนกนั น่นั แหละเร่อื งมี
อย่างนี้ เน่ียคนเรา
เพราะฉะนนั้ การสรา้ งความดีมนั ก็ตอ้ งสรา้ งดว้ ยตวั เองอย่าง
อธิบายถงึ ชาดกของโฆสกเทพบตุ รเน่ีย เพราะฉะนนั้ คนเราท่ีได้
เกิดขนึ้ มาเป็นมนษุ ยท์ า่ นจงึ วา่ เป็นผทู้ ่มี ีบญุ อนั ประเสรฐิ เกิด
มาแลว้ ก็เป็นคนท่ีไมใ่ บไ้ ม่บา้ ไมพ่ ิการตา่ งๆนานา สงั ขาร
รา่ งกายอวยั วะ ๓๒ ครบบรบิ รู ณส์ มบรู ณ์ เรยี กวา่ เป็นผทู้ ่ีมีบญุ มี
กศุ ลสรา้ งสมมาดี เป็นผคู้ วรแก่มรรคแก่ผลตามคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ เน่ียเพราะฉะนนั้ อยา่ งพวกโยมท่ีมา เกิดมาเป็นคน
แลว้ ก็ไดม้ าเจอะพทุ ธศาสนา ก็ไดม้ าคบคา้ ครูบาอาจารยท์ ่ีท่าน
แนะนาํ ใหส้ ่งั สอนใหเ้ จรญิ เมตตาภาวนา อนั นีเ้ ป็นทางท่ีถกู ตอ้ ง
ตามหลกั การของพระพทุ ธศาสนา เรยี กวา่ วางศีล สมาธิ ปัญญา
ใหพ้ ทุ ธบรษิ ทั ทงั้ หลายประพฤติปฏบิ ตั ิ เป็นประโยชน์ เพราะการ
ทาํ จิตทาํ ใจ การบาํ เพ็ญทานรกั ษาศีลแคน่ นั้ มนั กย็ งั ไมม่ ีทางท่ี
พน้ จากทกุ ข์ ตอ้ งอาศยั การปฏบิ ตั บิ าํ เพ็ญสมาธิจนใหใ้ จเกิด
ความสงบ แลว้ เราก็ไดม้ าพนิ ิจพจิ ารณาสจั ธรรมใน (เขมาเขมส
รณทีปิกคาถา?) ทา่ นแสดงวา่ โยจะ พทุ ธัญจะ ธัมมญั จะ
สังฆญั จะ สะระณัง คะโต จัตตาริ อะริยะสัจจานิ น่ีท่าน
แสดงอย่างนนั้ เรามาถึงพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ แลว้ ก็ตอ้ ง
มาพจิ ารณาสจั ธรรมทงั้ ส่ี คอื ความแก่ ความเจบ็ ความตาย ให้
ดว้ ยใจอนั สงบ เม่ือเราเป็นนกั ปฏบิ ตั เิ กิดความสงบ เกิดขนึ้ จาก
ใจของเราแลว้ ก็ตอ้ งนาํ เอาความแก่ ความเจ็บ ความตาย ส่ี
อยา่ งนีม้ าพนิ จิ พจิ ารณาท่ีใจเรา
ก็มานกึ ดวู า่ ชีวิตสงั ขารรา่ งกาย มีหมู ีตามีจมกู มีลนิ้ มีกาย
อวยั วะ ๓๒ ประการเนยี้ ตบั ไตไสพ้ งุ เม่ือใจมนั สงบแลว้ ก็ถาม
มนั ไป ไหนเป็นตวั เรา ผม ขน เลบ็ ฟัน หนงั ตบั ไตไสพ้ งุ อะไร
เป็นเรา ไหนเป็นตวั ของของเรา แลว้ ทาํ ไมเจา้ เราวา่ เป็นของเรา
แตท่ าํ ไมเปล่ียนแปลงยกั ยา้ ย ทอ้ งเคยสบาย กินขา้ วมากเขา้ ไป
ผิดอาหารเจบ็ ทอ้ ง ปวดทอ้ ง ขีร้ ว่ งขีไ้ หลขีแ้ ตกขีแ้ ตนสารพดั ตา
เคยดๆี ก็มวั ก็ไมเ่ หน็ ตา่ งๆนานาน่ี เหลอื ท่ีจะพรรณนา เนือ้
หนงั มงั สงั บางทีก็เกิดเป็นฝีเป็นพองเป็นพขุ นึ้ มา เนา่ เป่ือย รกั ษา
เป็นเดอื นๆก็ไมห่ าย น่ี สารพดั เม่ือใจสงบแลว้ ก็ตอ้ งนอ้ มส่งิ
เหลา่ นีแ้ หละมาพนิ ิจพิจารณา เพราะทา่ นเรยี กวา่ สจั ธรรม ของ
จรงิ ทงั้ ส่อี ยา่ ง โลกมนษุ ยเ์ กิดขนึ้ มาเป็นคนแลว้ ไมม่ ีใครท่ีจะ
หลบหลกี พน้ จากความตายมจั จตุ วั นีไ้ ปได้ ตอ้ งอาศยั การ
บาํ เพ็ญสมาธิใหใ้ จสงบ เม่ือใจสงบแลว้ กน็ อ้ ม ความเกิด ความ
แก่ ความเจบ็ ความตาย ตวั นีม้ าพินจิ พิจารณาดว้ ยใจของเรา
ใจตวั นนั้ ก็นกึ คดิ ถึงแขง้ ถึงขาถงึ มือถงึ ตนี อวยั วะตา่ งๆนานาวา่
ไหนนะเป็นของของเรา มองลงไปพิจารณาลงไปอย่างนนั้ น่นั
แหละเรยี กวา่ ขนั ธ์ เรยี กวา่ นามธรรม การท่ไี ดร้ ะลกึ ถงึ ความแก่
ความเจ็บความตาย ความพลดั พรากจากสิ่งท่ีรกั สง่ิ ท่ีชอบใจ
แปรปรวนยกั ยา้ ยลงไป ตรงนีเ้ รยี กวา่ เป็นนามธรรม รูปธรรมก็
หมายถงึ กาย มีตา มหี ู มีจมกู มีเนือ้ มหี นงั มีกระดกู มีเสน้ มีเอน็
มีผม น่เี รยี กวา่ รูปนามธรรม อย่างพวกเรยี นอภธิ รรมก็เรยี กวา่
ตอ้ งแยกรูปแยกนาม น่ีเป็นอยา่ งนนั้
แตร่ ูปนามน่นั เคา้ ไม่ไดว้ า่ อะไร รูปตวั นนั้ เคา้ ไม่ไดว้ า่ อะไร
นามธรรมตวั นีเ้ ป็นผแู้ ตง่ วา่ ตา วา่ หู วา่ จมกู วา่ ลนิ้ วา่ ตบั ไต ไส้
พงุ แขง้ ขา เลบ็ มือตีนตา่ งๆนานา ผม ขน เลบ็ ฟัน หนงั น่ี ปัจจยั
เรยี กวา่ นามธรรม ตวั นีเ้ ป็นผวู้ า่ เป็นคนหน่มุ คนสาวคนเฒา่ คน
แก่ น่ีตวั นีเ้ ป็นสาํ หรบั ท่จี ะตอ้ งรูส้ กึ สว่ นรกั ษาอวยั วะ เอาขา้ วเอา
นา้ํ มาเลยี้ งใหบ้ รบิ รู ณส์ มบรู ณ์ เตบิ โตขนึ้ มาก็ตอ้ งปัจจยั คือ
นามธรรมตวั นีเ้ ป็นเครอ่ื งแตง่ แตท่ ีนีก้ ารภาวนาเม่ือใจสงบแลว้
ตอ้ งอาศยั นามธรรมตวั นีม้ าระลกึ ถงึ สว่ นของกายตวั นีต้ า่ งๆ
นานา พจิ ารณาลงไป พอพจิ ารณาลงไปจนใจนนั้ มนั ไม่วอกแวก
ไปในท่ีใด ระลกึ อย่กู บั กายก็อยจู่ าํ เพาะกาย ระลกึ ถงึ หวั หวั นนั้ มี
อะไร มีควิ้ ขวา คิว้ ซา้ ย มีตาขวา ตาซา้ ย จมกู ขวา จมกู ซา้ ย มี
แกม้ ขวา แกม้ ซา้ ย มีใบหขู วาหซู า้ ย มีทา้ ยทอย มีขา้ งหลงั มี
ลกู กระเดอื ก มีลิน้ มฟี ัน มีเพดาน มีลนิ้ ไก่ น่นั เรยี กวา่ หวั ลงไปก็
มีมือ มีนิว้ หวั นิว้ ชี้ นิว้ กลาง นิว้ นาง นิว้ กอ้ ย มีขอ้ ศอก มีไหปลา
รา้ มีหวั ไหล่ มีกลา้ มเนือ้ ตา่ งๆ น่ี
ใจนนั้ ท่ีเรยี กวา่ เป็นนามธรรมก็ตอ้ งเอามาคิดมาพจิ ารณา
อย่างนี้ เรยี กวา่ นกึ ปรุงแตง่ ไป ปรุงไปน่นั นะ เพราะลกั ษณะ
ปัญญาท่านจงึ จดั วา่ เป็นปัญญา ก็ตอ้ งใชน้ ามตวั นนั้ มาระลกึ มา
พินิจพจิ ารณาคดิ ไปตามอวยั วะของเรา ทา่ นเรยี กวา่ เป็นการ
เจรญิ ปัญญา กายานุปัสสนา ทา่ นวา่ อยา่ งนนั้ เม่ือพจิ ารณาลง
ไปอย่างนนั้ แลว้ ใจท่หี ยดุ น่ิง หยดุ น่งิ อย่ใู นการคน้ ควา้ พนิ ิจ
พจิ ารณา มนั ก็ไม่คดิ สา่ ยไปในท่ีอ่นื คิดแตเ่ รอ่ื งกายเรอ่ื งเดียว น่ี
ท่านเรยี กวา่ เป็นลกั ษณะของปัญญา สมาธิประกอบปัญญา
ไม่ใหก้ ระสบั กระสา่ ยไปในท่ีใด มีความคิดอยเู่ รอ่ื งนนั้ เรอ่ื งเดยี ว
น่ีเรยี กวา่ เป็นสมาธิ เรยี กวา่ เป็นปัญญา
เม่ือพจิ ารณาพอแลว้ อย่างนนั้ ตามธรรมดา ธรรมชาตขิ อง
ใจพระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั วา่ เม่ือใจนนั้ ไดค้ ดิ ไดพ้ ิจารณาดว้ ย
ปัญญาอนั ถงึ ท่ีสดุ ลงไปแลว้ ใจตวั นนั้ จะรูส้ กึ เกิดปัญญาท่ี
เรยี กวา่ เกิดญาณขนึ้ รูเ้ ห็นใจอกี อนั หนง่ึ วา่ ใจตวั ท่ีคิดตวั นนั้ น่นั
แหละเป็นสงิ่ ท่ีไมแ่ น่นอนเหมือนกนั เรยี กวา่ แปรปรวนอยไู่ ด้
กายก็แปรปรวน นามธรรมกแ็ ปรปรวน ไมแ่ น่นอน ยกั ยา้ ยถา่ ยเท
มีญาณอนั หนง่ึ ท่ีรูส้ ภาวะความเป็นจรงิ เทา่ นนั้ น่ะเรยี กวา่ ปัญญา
เพราะฉะนนั้ ในแบบทา่ นจงึ เรยี กวา่ ศีล สมาธิ ปัญญา วมิ ตุ ติ
ความหลดุ พน้ เม่ือใจตวั นนั้ ของบคุ คลผใู้ ดมากาํ หนดพนิ ิจ
พจิ ารณาจนถงึ ท่ีสดุ ลงไปอยา่ งนนั้ ใจตวั ท่ีขณะท่ีพิจารณาอยู่
อย่างนนั้ มนั จะหยดุ ทนั ที กาํ ลงั เพลนิ อยอู่ ยา่ งนนั้ นะ่ ใจตวั ท่ีคิด
เพลนิ มนั จะหยดุ หยดุ แลว้ ใจตวั นนั้ จะสงบสวา่ งใส ในชวี ติ เรา
เกิดมาก็ไมเ่ คยพบ วา่ ทาํ ไมใจตวั นีม้ นั เป็นอย่างนี้ เป็นของแปลก
ของมหศั จรรย์
เม่ือเป็นอยา่ งนนั้ ป๊ับก็ไดม้ าระลกึ ถงึ คณุ ของพระพทุ ธเจา้ วา่
โอ คณุ ของพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ คณุ ของพระพทุ ธเจา้ น่ี
หาสง่ิ ท่ีจะเปรยี บไมม่ ีเลย สอนใหเ้ ราประพฤติปฏบิ ตั ิธรรม จนให้
ไดเ้ กิดความมหศั จรรย์ ใจท่ีขา้ พเจา้ ไม่เคยคิดท่ีจะมาพินิจ
พิจารณาเกิดความสงบสงั เวชใจอะไรอย่างนี้ จนใหใ้ จของ
ขา้ พเจา้ ไดเ้ กิดความสงบแนบแน่นถงึ ความจรงิ อนั นี้ เหน็ ความ
จรงิ ของใจท่ีไดว้ างภาระลงไปทงั้ หมด ไมม่ ีเก่ียวเกาะอะไรเลย
แมส้ งั ขารรา่ งกายก็ไม่ไดเ้ ก่ียวเกาะ มีใจอนั บรสิ ทุ ธิ์อนั เดยี วผอ่ ง
ใส น่ี เรยี กวา่ บคุ คลผหู้ ย่งั ลงถึงกระแสธรรมของพระพทุ ธเจา้
ทา่ นจดั ตงั้ แตพ่ ระโสดาลงไป เบือ้ งตน้ น่ีแหละ เจอะใจท่บี รสิ ทุ ธิ์
หมดจด ไม่เก่ียวขอ้ งกบั สงิ่ อะไรทงั้ หมด แมแ้ ตส่ งั ขารรา่ งกายตวั
นีก้ ็ไมใ่ ช่ของๆเรา รูช้ ดั ในขณะนนั้ เรยี กวา่ สกั กายทิฐิ วิจกิ ิจฉา
ความสงสยั ในขอ้ ปฏิบตั ทิ ่ีเราไดก้ ระทาํ เรอ่ื งบาํ เพญ็ สมาธิรกั ษา
ศีลเจรญิ ภาวนาน่ี หมดความสงสยั ในขอ้ วตั รปฏิบตั ิของเราท่ีเรา
กระทาํ น่เี รยี กวา่ สักกายทฐิ ิ วจิ กิ จิ ฉา สลี พตปรามาส ไม่ลบู
คลาํ ในขอ้ วตั รปฏิบตั ิท่ีครูบาอาจารยท์ ่านสอน พระพทุ ธเจา้ ส่งั
สอนไวอ้ ยา่ งนี้ หมดความสงสยั ของตวั น่ีเรยี กวา่ เป็นผหู้ ย่งั ถงึ
กระแสธรรมคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ใจเอิบอ่ิม ใจแนบแนน่ สวา่ ง
ไสว ผ่องใสอยตู่ ลอดเวลา หลายวนั ทีเดียว น่ีเรยี กวา่ เป็นผตู้ ก
กระแสของธรรม
น่ีแหละเพราะฉะนนั้ ทางอนั ใดในโลกนี้ ไมม่ ีทางท่ีจะ
ประพฤตปิ ฏบิ ตั ธิ รรมะใหไ้ ดเ้ กิดความรม่ เยน็ เทา่ ตามธรรมะคาํ
สอนของพระพทุ ธเจา้ ...ไมม่ ี เราจะบนบานศาลเกลา่ เสยี หมเู สยี
เป็ดเสยี ไกเ่ สยี เงินเสยี ทอง เสยี อะไรตงั้ หม่นื ตงั้ แสนตงั้ โกฏิตงั้
ลา้ นก็ทาํ ไม่ได้ จาํ เป็นจะตอ้ งเอาตวั เราน่ีมาปฏบิ ตั ิ เขา้ มารกั ษา
ศีลภาวนาเทา่ นนั้ มีทางนที้ างเดียวเทา่ นนั้ เอง ถงึ จะสาํ เรจ็ ได้ ก็
ตอ้ งตวั เราน่ีเป็นผทู้ ่ีปฏิบตั ิ และตวั เราน่ีก็เกดิ ความสงบขนึ้ แลว้
ตวั เราก็ตอ้ งคดิ คิดจนใหเ้ กิดความเบ่อื ความหนา่ ย แลว้ จะตอ้ ง
เกิดปัญญารูเ้ ห็นตามสภาพความเป็นจรงิ ของใจท่ีบรสิ ทุ ธิ์ น่ี อนั
นีท้ า่ นเรยี กวา่ จิตบรสิ ทุ ธิ์
ฉะนนั้ ทา่ นจงึ เทศนส์ อนปัญจวคั คยี ์ วา่ รูป เวทนา สญั ญา
สงั ขาร วญิ ญาณ เหลา่ นีเ้ ป็นสิ่งท่ีไมเ่ ท่ียง ไม่เท่ียงแลว้ ใชต่ วั
เรามยั้ ปัญจวคั คยี ก์ ็บอกวา่ ไม่ใช่ ไมใ่ ช่แลว้ ควรยดึ ถือมยั้ ไมค่ วร
ยดึ ถือ วา่ กนั ไปเรอ่ื ยจนส่ิงท่ีเป็นอดตี สงิ่ ท่ีเป็นอนาคต ส่งิ นนั้ สงิ่
นี้ ควรจะเป็นของของเรารเึ ปลา่ ก็ตอบอามะภนั เต อามะภนั เต
ตลอดเวลา น่ี จนกระท่งั ไปลงสดุ ทา้ ยคาถาก็บอกวา่ เอวะ เม
ตัง ยถา ภตู ัง สัมมปั ปัญญายะ ทฏั ฐัพพงั ในบาลเี คา้ แปลไว้
มนั ก็ไม่คอ่ ยเพราะ เคา้ บอกวา่ พงึ รูด้ ว้ ยปัญญาอนั ตามความจรงิ
น่ีมนั ก็ถกู แลว้ เพราะแปลกนั ตามตวั หนงั สอื ถา้ เวลาพดู ตาม
ศพั ทใ์ นใหอ้ รอ่ ยแลว้ ก็ตอ้ งพดู วา่ ท่านทงั้ หลายปัญจวคั คยี ์
นนั้ นะ่ ควรจะตอ้ งรูเ้ หน็ ดว้ ยปัญญาอนั ตามความเป็นจรงิ ของตน
ในขณะท่ีเกิดขนึ้ ในขณะนนั้ ในแบบเคา้ กแ็ ปลวา่ ใหร้ ูเ้ หน็ ดว้ ย
ปัญญาอนั ตามความเป็นจรงิ แลว้ ใครหละเป็นคนไปรูไ้ ปเหน็
ก็ปัญจวคั คียน์ ่ีเอง เราก็ตอ้ งสอนใหม้ นั ไพเราะ
น่ีแหละเพราะฉะนนั้ จงึ วา่ พวกญาตโิ ยมท่ีไดม้ าคบคา้
สมาคมครูบาอาจารยผ์ ทู้ ่ีทา่ นประพฤติปฏิบตั ิดปี ฏิบตั ิชอบ แลว้
ก็ไดม้ าบาํ เพญ็ ทานรกั ษาศลี เจรญิ ภาวนา ทา่ นก็ไดแ้ นะนาํ ใหไ้ ด้
เจรญิ สมาธิกรรมฐานอยา่ งนี้ เม่ือเราเหน็ ดเี หน็ ชอบแลว้ กต็ อ้ งพา
กนั ประพฤติปฏบิ ตั ิ มองดใู นโลกแมจ้ ะเพลดิ เพลนิ มีเงนิ มที องมี
ขา้ วมีของซกั ปานใด มียศถาบรรดาศกั ดขิ์ นาดไหน มนั กไ็ ม่ติด
ตวั เราไปไดเ้ ลย สคู้ วามดที างดา้ นการธรรมะปฏิบตั ิน่ีไมม่ ี ไมม่ ีท่ี
จะเปรยี บ แลว้ ก็ทา่ นเปรยี บวา่ โจรก็ลกั ไมไ่ ด้ นา้ํ ก็เอาไปไมไ่ ด้
ไฟก็เอาไปไม่ได้ โจรภยั อคั คีภยั วาตภยั ลมก็เอาไปไม่ไดค้ วาม
ดีตวั นี้ จะติดตวั เราไปจนตอ้ งสมั ปรายภพ คอื ภพปลายหนา้ เม่ือ
เราไดป้ ระพฤติปฏิบตั ิธรรมะไดร้ ูค้ วามจรงิ แลว้ แมท้ ่ีสดุ ไดพ้ ระ
โสดาก็ไปเกิดขนั้ สคุ ติ
น่ีแหละ เพราะฉะนนั้ จงึ วา่ ขอใหโ้ ยมเม่ือไดส้ ดบั ตบั ฟังแลว้ ก็
พากนั ตงั้ อกตงั้ ใจ อยา่ ประมาทชีวติ ความแก่ ความเจบ็ ความ
ตายมนั เป็นสง่ิ ท่ีไมแ่ น่นอน เพราะฉะนนั้ กต็ อ้ งอตุ สา่ หพ์ ากเพียร
พยายามประพฤติปฏิบตั ใิ หเ้ กิดใหเ้ ป็นใหม้ ีกบั ตวั เรา สมกบั เรา
เป็นชาวพทุ ธศาสนาไดม้ าประพฤติปฏิบตั ิศาสนธรรมแลว้ ได้
ประสบเห็นธรรมคาํ ส่งั สอนของพระพทุ ธเจา้ ก็ไดเ้ ปรยี บประดจุ
เหมือนคนท่ีเกดิ มาในโลกไดไ้ ปเจอะหลมุ ทองคาํ อนั ท่ีมหาศาล
กินจนแก่จนเฒา่ จนตายช่วั ลกู ช่วั หลาน ก่ีกปั ป์ ก่ีกลั ป์ ก็ไม่มีหมด
สิน้ เน่ียเหมือนบญุ กศุ ลท่ีเราภาวนาแลว้ ก็ไดพ้ บธรรมะคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ อย่างท่ีกลา่ วมานีแ้ ลว้ ก็จะเป็นท่ีปลืม้ อกปลมื้ ใจ ใน
ชีวติ ก็หาส่งิ ใดจะเปรยี บไมไ่ ด้ น่ีแหละเพราะฉะนนั้ ใหพ้ ากนั ตงั้
อกตงั้ ใจประพฤติปฏิบตั ิตามคาํ ส่งั สอนพระพทุ ธเจา้ สรา้ งความ
ดีใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ ในตน ตอ่ นนั้ ไปก็จะเกิดความสขุ ความเจรญิ งอก
งามในศาสนธรรมคาํ ส่งั สอนพระพทุ ธเจา้ ดงั แสดงมาก็สมควร
แก่กาลเวลา เอาหละ
ท่ีมา: https://youtu.be/hT3aLG5F3_I