การสมาทานอุโบสถศีล หลวงปู่เหรียญ

การสมาทานอุโบสถศลี
หลวงป่เู หรยี ญ วรลาโภ
…ในวนั พระวนั ศลี สนใจกนั แตว่ นั เสารว์ นั อาทิตย์ เลยหมนุ
ไปตามสากลเขาสว่ นมาก ไม่ชว่ ยกนั รกั ษาขนบธรรมเนยี ม
ประเพณีของพระพทุ ธศาสนาไวเ้ ลย ไอเ้ รอ่ื งวนั พระ ๘ ค่าํ ๑๕
ค่าํ น่ี มนั มมี าในพทุ ธศาสนาของพระพทุ ธเจา้ ทกุ พระองคท์ ่ีลว่ ง
แลว้ มา และท่จี ะมีตอ่ ไปเบือ้ งหนา้ โนน่ ก็เหมือนกนั นะ ไมใ่ ช่เพ่ิงมี
แตพ่ ทุ ธศาสนาของพระพทุ ธเจา้ ของเรานีเ้ ทา่ นนั้ นะ เพราะฉะนนั้
แหละ วนั ๘ ค่าํ ๑๕ ค่าํ เน่ีย จงึ ช่ือวา่ เป็นวนั อโุ บสถโดยแทจ้ รงิ
ท่านผสู้ รา้ งบารมีทงั้ หลาย ทา่ นกถ็ ือเอาวนั ๘ ค่าํ ๑๕ ค่าํ น่ีเป็น

วนั รกั ษาอโุ บสถศีลของผคู้ รองเรอื นทงั้ หลาย
แมแ้ ตพ่ ระพทุ ธเจา้ ของเรา ตอนท่พี ระองคเ์ สวยพระชาติเป็น

พระมหาชนกนะ่ ไปคา้ ในสาํ เภาแตก แลว้ ก็แหวกวา่ ยอยใู่ น
มหาสมทุ รทะเล ถงึ วนั ท่ี ๗ มองขนึ้ ทอ้ งฟา้ เหน็ พระจนั ทรเ์ ต็ม
ดวง ก็เลยเขา้ ใจวา่ วนั นนั้ เป็นวนั อโุ บสถ วนั ๑๕ค่าํ อมนา้ํ ทะเล
บว้ นปากลา้ งปากแลว้ ก็สมาทานอโุ บสถศลี ดว้ ยตนเอง ดว้ ย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 1

อานิสงสท์ ่ีสมาทานอโุ บสถศีลนนั้ ก็รอ้ นถงึ เทพธิดาผรู้ กั ษา
มหาสมทุ ร เทพธิดานนั้ จงึ ไดเ้ หาะตรวจดทู อ้ งนา้ํ มหาสมทุ รไป ก็
จงึ ไปเหน็ พระมหาชนกโพธิสตั วล์ อยคออยกู่ ลางนา้ํ มหาสมทุ ร
ทะเล ก็จงึ ไดซ้ กั ถามกนั ทดลองความจรงิ ใจวา่ ท่านจะแหวกวา่ ย
ไปทาํ ไม มหาสมทุ รกวา้ งใหญ่ไพศาล มองไม่เห็นฝ่ังเลย ถึงจะ
แหวกวา่ ยไปยงั ไงก็ไมพ่ น้ หรอก ทาํ ไมจงึ มาแหวกวา่ ยอยอู่ ย่างนี้
มหาชนกโพธิสตั วก์ ็ตอบเทวดาวา่ ธรรมดาบณั ฑิตทงั้ หลายก็
ตอ้ งทาํ อย่างนีแ้ หละ ไมค่ วรท่ีจะปลอ่ ยใหช้ ีวิตของตนแตกดบั ไป
โดยท่ีตนไมไ่ ดพ้ ยายามชว่ ยตวั เองเลย คนท่ีหมดหวงั ในชีวิต โดย
ไม่ไดพ้ ากเพียรพยายามชว่ ยตนเองเลยน่นั แสดงวา่ คนสนิ้ คิด
คนไมม่ ีความคดิ เลย คนไมม่ ีความอดทน อนั นนั้ ไมใ่ ชว่ สิ ยั ของ
นกั ปราชญ์ เม่ือมหาชนกตอบเทวดาอยา่ งนนั้ เทวดาก็พอใจ
มาก ก็จงึ ลงไปอมุ้ เอาพระมหาชนกนนั้ ขนึ้ ไปวางไวแ้ ทน่ บลั ลงั ก์
ของกษัตรยิ เ์ มอื งตกั ศิลาในครงั้ นนั้ บญุ ก็บนั ดาลใหร้ ถเส่ยี งทาย
ใหว้ ่งิ มาเกยเอา ไปเสวยราชครองเมืองตกั ศิลาอย่คู รงั้ นนั้ นะ่
เน่ืองจากวา่ พระมหากษัตรยิ อ์ งคก์ ่อนนนั้ สวรรคตไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

น่ีแหละการรกั ษาอโุ บสถศีลน่ี จงึ ไดช้ ่ือวา่ เป็นธรรมเนยี ม
ของนกั ปราชญท์ งั้ หลายตงั้ แตไ่ หนแตไ่ รมา แมว้ า่ พระพทุ ธเจา้ ไม่
บงั เกิดขนึ้ ในโลก แตท่ ่านผสู้ รา้ งบารมีทงั้ หลายทา่ นก็รกั ษาศีล ๕
ศีลอโุ บสถตามกาลเวลาอยา่ งวา่ น่ีแหละ พอผทู้ ่ีสรา้ งบารมี
ทงั้ หลายมาระลกึ ได้ ถึงจะไมม่ ีพระพทุ ธเจา้ บงั เกิดขนึ้ แตม่ นั ก็มี
พวกฤาษีดาบสแนะนาํ ส่งั สอนเอา ใหร้ ูจ้ กั ขอ้ วตั รปฏิบตั ิ

อยา่ งในตระกลู กษัตรยิ ์ ศากยะราช คือตระกลู พระพทุ ธเจา้
ของเราเน่ีย เม่ือพระพทุ ธเจา้ ยงั ไมอ่ บุ ตั บิ งั เกิดขนึ้ ในตระกลู ของ
พระพทุ ธเจา้ น่ีก็พากนั ไปนบั ถือกบิลดาบสนนั้ เป็นอาจารย์ ผใู้ ห้
ศีล ๕ หรอื ศีลอโุ บสถ ถงึ วนั อโุ บสถมา ทา่ นก็ไปสมาทานอโุ บสถ
กบั กบลิ ดาบส ไดแ้ กพ่ ระเจา้ สทุ โธทนะ กบั พระนาางสริ มิ หา
มายาเทวี และพระญาตพิ ระวงศผ์ ใู้ หญ่ เม่อื พระพทุ ธเจา้ อบุ ตั ิ
บงั เกิดขนึ้ ใหมๆ่ นนั้ กบลิ ดาบสก็เขา้ ไปในพระราชวงั ไปขอดพู ระ
ราชโอรส พระเจา้ สทุ โธทนะก็ใหแ้ มเ่ ลยี้ งนางนมเอาอมุ้ มาใหพ้ ระ
ฤาษีไดด้ ู พระฤาษีดบู คุ ลิกลกั ษณะของพระองคแ์ ลว้ ก็ไดก้ ราบ
ลงไป พอกราบลงไปแลว้ ก็รอ้ งไห้ เม่ือมีผถู้ ามวา่ ทาํ ไมจงึ รอ้ งไห้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

รอ้ งไหเ้ พราะวา่ พระราชกมุ ารน่ีเจรญิ วยั ใหญ่โตขนึ้ มา แลว้ จะได้
ออกบวช จะไดต้ รสั รูเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ ในโลก แตข่ า้ พเจา้ จะมี
อายอุ ยไู่ ปไม่ทนั ถงึ นนั้ เลย ก็จะหมดอายกุ อ่ นแลว้ น่าเสยี ดาย

อนั นีแ้ หละธรรมดาทา่ นผรู้ ูท้ งั้ หลายเป็นอยา่ งนีแ้ หละ เม่ือ
ท่านรูจ้ กั วา่ คนนีเ้ ป็นคนมีบญุ เป็นคนดี ถงึ แมจ้ ะเป็นผมู้ ีอายุ
มากกวา่ ตงั้ หลายเทา่ กย็ อมกราบยอมไหว้ แมพ้ ระเจา้ สทุ โธทนะ
ผเู้ ป็นพระบิดาของพระองคต์ อนไปแรกนาขวญั น่นั นะ่ พระองค์
ไปน่งั สมาธิอยใู่ ตต้ น้ หวา้ น่นั จติ บรรลถุ งึ ปฐมฌาณ จงึ เอาพวก
เงาไมห้ วา้ นนั้ ไมส่ ามารถท่ีจะสา่ ยไปตามเวลาบา่ ยไดเ้ ลย เงาไม้
หวา้ คงท่ี พระเจา้ สทุ โธทนะไดเ้ หน็ บญุ ญานภุ าพของพระสิทธตั
ถะราชกมุ ารอย่างนนั้ กน็ ่งั คกุ เขา่ ลงกราบพระราชโอรสของตน

น่ีแหละลองพจิ ารณาดู ทา่ นผเู้ ป็นนกั ปราชญท์ า่ นไม่ถือเนือ้
ถือตวั ถือเอาความดเี ป็นท่ตี งั้ เม่ือท่านผใู้ ดมีคณุ สมบตั อิ นั ดีงาม
เหนือกวา่ ตนอย่างมากมายแลว้ ถงึ จะเป็นผมู้ ีอายหุ ย่อนกวา่ ก็
ตาม ก็แสดงความเคารพนบั ถือ เป็นอยา่ งนนั้ อนั บคุ คลผทู้ ่ีไม่
ถือเอาเหตผุ ลเป็นประมาณ หรอื ไมถ่ ือเอาความดีเป็นหลกั อยา่ ง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 4

นีแ้ ลว้ ก็ แมว้ า่ ผนู้ นั้ จะมีคณุ สมบตั ิดวี เิ ศษยงั ไงก็ตาม ถา้ ตนมี
อายมุ ากกวา่ แลว้ ก็ไมไ่ ดแ้ สดงความเอือ้ เฟื้อนอบนอ้ มอะไรตอ่
เลย กลวั เสียเกียรติ เคา้ มีอายนุ อ้ ยกวา่ ตน อยา่ งนีแ้ หละคน
ธรรมดาสามญั ท่วั ๆไป ไมไ่ ดถ้ ือเอาความดีเป็นเครอ่ื งเทดิ ทนู
หมายความวา่ อย่างนนั้

ทีนนี้ กั ปราชญท์ งั้ หลายนนั้ ทา่ นถือเอาความดีเป็นเคร่อื ง
เทิดทนู ชีวติ จติ ใจของตน ทา่ นเกลยี ดตอ่ ความช่วั ขนึ้ ช่ือวา่ ความ
ช่วั แลว้ รูแ้ ลว้ วา่ นีค้ ือความช่วั อย่างนีแ้ ลว้ ก็ ไมป่ รารถนาจะทาํ
มนั เลย หาทางหลีกเล่ียง อนั นีแ้ หละเรยี กวา่ เป็นนิสยั ของ
นกั ปราชญ์ บรรดาพวกเราท่ีเป็นพทุ ธศาสนิกชนอยา่ งนีแ้ หละ
แสดงความเล่อื มใสในพระรตั นตรยั วา่ เป็นท่ีพง่ึ ท่ีระลกึ อยา่ งนี้ ก็
สมควรท่ีจะบาํ เพญ็ ตนเป็นนกั ปราชญ์ ไมค่ วรท่ีจะแสดงตวั เป็น
แตป่ ถุ ชุ นอยเู่ รอ่ื ยไป น่ีเราเป็นสาวก สาวกิ าของพระพทุ ธเจา้
พระพทุ ธเจา้ ทรงวางพระองคอ์ ยา่ งไร ทรงแนะนาํ ส่งั สอนใหว้ าง
ตนอย่างไร เราก็พยายามดดั จรติ นิสยั ของเราใหล้ งสธู่ รรมวินยั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ใหเ้ ตม็ ความสามารถของตน น่ีแหละจงึ
เรยี กวา่ เป็นผมู้ ีความเช่ือเลอ่ื มใสและเคารพอย่างจรงิ ใจ

ถา้ หากวา่ เราไม่นอ้ มตนลงสธู่ รรมสวู่ ินยั อยา่ งวา่ นีน้ ะ กิเลส
มนั ก็ไมเ่ บาบางลงไปไดเ้ ลย น่นั แหละ เพราะฉะนนั้ เร่อื งมานะทฐิ ิ
จงึ ช่ือวา่ เป็นท่ีรวบรวมไวซ้ ง่ึ กิเลสบาปธรรมกิเลสทงั้ หลาย ขอให้
พากนั เขา้ ใจ ความเป็นผอู้ อ่ นนอ้ มตอ่ ธรรมตอ่ วินยั อนั นีเ้ ป็น
อบุ ายกาํ จดั กิเลสบาปธรรมใหเ้ บาบางออกไปจากจิตใจ
เพราะวา่ เร่อื งศีลธรรมนีเ้ ป็นของออ่ นละเอยี ดน่ิมนวล สงบเย็น
ไม่แข็งกระดา้ ง ดงั นนั้ ถา้ เราไม่นอ้ มกาย นอ้ มวาจา นอ้ มใจลง
ไปสธู่ รรมวินยั ท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงแสดงไวน้ นั้ มนั ก็ไมม่ ีอนั ใดท่ีจะ
มากาํ จดั กิเลสบาปธรรมออกไปได้

เอา้ ทาํ ไมจงึ เป็นอย่างนนั้ ธรรมดาไมอ้ อ่ นเน่ีย ลมพดั มา มนั
ก็ลม้ ลงไปไม่ใช่เหรอ บางคนก็อาจจะคดิ อย่างนนั้ น่ะ อนั อย่าไป
เปรยี บเทียบเอาไม้ เอาธรรมชาตินนั้ มาใสก่ บั ธรรมะอนั เป็นฝ่าย
กศุ ล มนั เขา้ กนั ไม่ได้ คอื หมายความวา่ กิเลสบาปธรรมทงั้ หลาย
น่นั น่ะ มนั ก็ใจของเราน่นั แหละเป็นผสู้ รา้ งขนึ้ เม่ือใจสรา้ งมนั ขนึ้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

มาแลว้ กิเลสบาปธรรมเหลา่ นนั้ มนั ก็ทาํ ใจใหแ้ ขง็ กระดา้ ง
กระเด่ือง น่ี มนั เป็นอย่างนนั้ ทนี ีเ้ ม่ือบคุ คลมาเหน็ โทษของกิเลส
บาปธรรมเหลา่ นนั้ วา่ มนั จะพาตนใหท้ าํ กรรมอนั ช่วั หนกั เขา้ ไป
เร่อื ยๆ จะพานาํ ตนไปสทู่ กุ ขใ์ นวฏั สงสารนี้ ไม่รูจ้ กั จบจกั สนิ้ เม่ือ
ผใู้ ดรูอ้ ย่างนนั้ แลว้ ก็พยายามนอ้ มกายวาจาใจของตนลงสธู่ รรม
สวู่ นิ ยั คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ นี้ เม่ือใจมนั ฝักใฝ่หรอื มนั ดดู ด่มื
ในธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เขา้ ไปแลว้ อย่างนี้ มนั ก็ละทิง้ ซง่ึ
ความโลภ ความโกรธ ความหลงอนั นนั้ ไมส่ ะสมกิเลสเหลา่ นนั้
ใหห้ นาแนน่ ขนึ้ ในจติ ใจของตน เป็นอยา่ งนนั้ เรอ่ื งมนั นะ่

เพราะวา่ คนเราน่ีนะ ถา้ หากวา่ เรามองหาใครซง่ึ ไมม่ ี
คณุ สมบตั ิเหนอื กวา่ ตนมากมายแลว้ มนั ไมย่ ินดที ่ีจะนอบนอ้ ม
เลย ไม่พอใจท่ีจะเคารพนบั ถือเลย นิสยั ปัจจยั ของมนษุ ยเ์ รา
มนั นะ่ เป็นมาแตไ่ หนแตไ่ ร เป็นอย่างนนั้ ดงั นนั้ แหละทา่ นผทู้ ่ีจะ
เป็นผนู้ าํ สตั วโ์ ลกทงั้ หลายใหพ้ น้ จากทกุ ขน์ ะ่ จงึ ตอ้ งสรา้ งบารมี
เอามากมาย จนวา่ พระบารมีธรรมอนั นนั้ แกก่ ลา้ เตม็ บรบิ รู ณ์
ตามพทุ ธภมู ิ ภมู ขิ องพระพทุ ธเจา้ แลว้ น่นั แหละพระองคจ์ งึ ได้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ตรสั รู้ เม่ือตรสั รูแ้ ลว้ ก็ประกอบไปดว้ ยคณุ ธรรม ๑๐ ประการน่ะ
ซง่ึ ไม่มีในพระสาวกเลย ท่ีทา่ นเรยี กวา่ ทศพลญาณ พระองคท์ รง
ไวซ้ ง่ึ พระญาณ ๑๐ อยา่ ง

พระญาณอนั สาํ คญั ท่ีสดุ กค็ ือพระสพั พญั �ตุ ญาณ แปลวา่
ญาณท่ีหย่งั รูส้ พั พเญยยธรรมทงั้ หลาย สดุ ทา้ ยก็เรยี กวา่ รูอ้ รยิ สจั
ธรรมทงั้ ๔ อนั นีแ้ หละ นบั วา่ เป็นพระปรชี าญาณอนั สาํ คญั นะ่
ของพระพทุ ธเจา้ ทงั้ หลาย คือวา่ พระองคค์ น้ พบอรยิ สจั ธรรมทงั้
๔ ก่อนคนอ่ืนทงั้ หมด แลว้ กไ็ ม่มีใครแนะนาํ อบุ ายตา่ งๆให้
พระองคเ์ ลย พระองคใ์ ชค้ วามสามารถของพระองค์ พากเพียร
พยายามไป ก็ถงึ ไดร้ ูแ้ จง้ ในอรยิ สจั ธรรมทงั้ ๔ นีไ้ ด้ เหตนุ นั้ ทา่ น
จงึ เรยี กวา่ เป็นอจั ฉรยิ บคุ คล แปลวา่ บคุ คลท่ีนา่ อศั จรรยม์ าก
อศั จรรยค์ วามเพียร ความพยายาม ความอดทนของพระองคน์ ่นั
แหละ อศั จรรยพ์ ระปัญญาอนั ย่งิ เหนือมนษุ ยแ์ ละเทวดา
ทงั้ หลายน่นั

ก็ถงึ ขนาดนนั้ แหละ มนษุ ยแ์ ละเทวดาทงั้ หลายผมู้ ีเกียรตมิ ี
ยศช่ือเสยี ง เชน่ พระราชา มหากษัตรยิ ์ เศรษฐี มหาเศรษฐีพวก

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 8

เนีย้ ก็จงึ ไดย้ อมเคารพนอบนอ้ มตอ่ พระองค์ นอกจากนนั้ แลว้ ก็
ไดแ้ ก่พวกฤาษีดาบส อะไรท่ีถือตวั วา่ ตนผมู้ ีฤทธิ์มีเดชอยนู่ ่นั น่ะ
ก็ตอ้ งไดไ้ ปยอมนอบนอ้ มตอ่ พระองค์ สาํ หรบั ทา่ นผมู้ ีบารมีแก่
กลา้ แลว้ ก็ไดข้ อบวชในสาํ นกั ของพระองค์ บวชแลว้ บาํ เพญ็ ไป
ไมน่ านทา่ นก็ไดส้ าํ เรจ็ อรหนั ต์ หมนู่ ีก้ ็ลว้ นตงั้ แตไ่ ดล้ ดทิฐิมานะ
ของตนลงทงั้ นนั้ แหละ ท่ีตนสาํ คญั วา่ ตนดมี าแตก่ อ่ นน่นั นะ่ ลด
ทิง้ หมดเลย ไม่เอา น่นั แหละ มายอมรบั เอาพระธรรมคาํ สอน
ของพระพทุ ธเจา้ น่ี ยกใสเ่ กลา้ เขา้ ใสห่ วั ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ าม
ดว้ ยความไมป่ ระมาท

ถา้ เป็นฆราวาสนิสยั กน็ อ้ มเอาทานมยั น่ีเขา้ ไปตงั้ ไวใ้ นจติ ใจ
ของตน ยนิ ดีในการบรจิ าคทานทกุ เม่ือ น่นั แหละ นอ้ มเอาศีล ๕
ศลี อโุ บสถไปใสใ่ จไว้ รบั ปฏบิ ตั ติ ามโดยความไมป่ ระมาท อยา่ ง
นีแ้ หละ นอ้ มเอาสมาธิภาวนาน่ีเขา้ ไปไวใ้ นใจ คือวา่ ฝึกหดั น่งั
สมาธิภาวนาตามท่พี ระพทุ ธเจา้ ทรงส่งั สอนไว้ สาํ หรบั ฆราวาสก็
ลองฟังดซู ่ี ทาน ศลี ภาวนา ไม่ใชว่ า่ ภาวนาแตภ่ ิกษุสามเณร
เทา่ นนั้ นะ แมผ้ คู้ รองเรอื นก็ภาวนาเหมือนกนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

แตค่ นสว่ นมากนะ่ ไม่คอ่ ยสนใจเลย สนใจแตก่ ินๆทานๆไป
ตามประเพณีเทา่ นนั้ แหละเป็นสว่ นมาก แมแ้ ตศ่ ลี น่ีก็ไมค่ อ่ ย
สนใจกนั เลย เอาแตม่ นั จะได้ เอา้ ถา้ เขา้ วดั ทีนงึ ก็สมาทานศีล
๕ เสียครงั้ นงึ แลว้ ก็แลว้ ไป เม่ือออกจากวดั ไปแลว้ ศีล ๕ ก็ฝาก
ไวก้ บั พระ ไมไ่ ดเ้ อาตดิ ตวั ไปในบา้ นเลย อย่างนีม้ ีอยถู่ มไปเป็น
อยา่ งนี้ น่าทเุ รศ อนั นนั้ ไดช้ ่ือวา่ เป็นผทู้ ่ีไมไ่ ดซ้ าบซงึ้ ในคณุ ของ
ศลี ดว้ ยปัญญาของตนเองเลย ไม่ไดม้ องเหน็ วา่ ศีลอนั นีเ้ ป็น
สมบตั อิ นั ลา้ํ คา่ สาํ หรบั ชีวิตของตนนะ่ ไมไ่ ดค้ ิดเห็นเลย คน
สว่ นมากนะ่ นกึ วา่ เป็นประเพณีเฉยๆ รบั ศลี ก็รบั ไปตามประเพณี
เท่านนั้ แหละ เม่ือเลิกจากวดั วาอารามไปแลว้ ก็แลว้ ไปเลย ก็ยงั
ไปทาํ ความช่วั อยเู่ หมือนเดมิ อย่างนีม้ ีอยถู่ มไป เป็นอยา่ งนนั้

ความจรงิ น่ะ ศีลนะ่ เป็นสมบตั ิอนั ลา้ํ คา่ จรงิ ๆอะ้ เพราะผใู้ ด
มีศลี แลว้ ผนู้ นั้ จะเป็นผไู้ มท่ าํ บาป ผไู้ มท่ าํ บาปแลว้ ก็ชวี ิตน่ีมนั ก็
จะไมห่ มนุ ไปสทู่ กุ ขท์ งั้ ในปัจจบุ นั และเบือ้ งหนา้ ละโลกนีไ้ ปแลว้
ถา้ หากวา่ มนั จะตอ้ งไปเกิดอีกก็เกิดในสถานท่ีมีความสขุ ความ
เจรญิ ย่งิ ๆขนึ้ ไป เชน่ สวรรคด์ ่งั ท่ีตาํ ราทา่ นกลา่ วไวน้ ่นั แหละ คน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

ทงั้ หลายไม่ไดน้ อ้ มจติ คดิ พิจารณาใหเ้ หน็ คณุ คา่ ของศลี วา่ เป็น
ของประเสรฐิ จะนาํ ชีวิตของตนใหบ้ รรลถุ ึงซง่ึ ความสขุ อนั ย่งั ยืน
นาน น่ี คนทงั้ หลายมาตดิ แตค่ วามสขุ ช่วั คราวอยอู่ ยา่ งนนั้ แหละ
พอมาเกิดมาเป็นคนแลว้ มีอวยั วะรา่ งกายสมบรู ณ์ กนิ ก็ได้ นอน
ก็หลบั ฟอ้ นราํ ขบั รอ้ งดดี สตี ีเป่าอะไรก็ได้ อยา่ งนีแ้ ลว้ ก็ถือตนมี
ความสขุ สบาย แลว้ ก็ลมื เสยี ลืมศีลลืมธรรม ลืมบญุ ลมื บาปไป
เลย ตนทาํ บาปอย่กู ็ไมร่ ูต้ วั อยา่ งนีแ้ หละ เม่ือเป็นเชน่ นีแ้ ลว้ มนั
จะไปนาํ ตนใหพ้ น้ ทกุ ขไ์ ดอ้ ยา่ งไรอะ้ เกิดไปชาตใิ ดก็จะไปเสวย
แตท่ กุ ขจ์ ากกระทาํ บาปกรรมอนั นนั้ ไม่รูจ้ กั ละ ไม่รูจ้ กั ถอน เลย
ไมค่ ิดท่ีจะละบาปเลยในชีวติ นะ่ คนสว่ นมากเป็นอยา่ งนนั้

ดงั นนั้ ในท่ีนีจ้ งึ ขอเตอื นเพ่ือนพทุ ธบรษิ ทั ทงั้ หลาย ขอให้
สาํ นกึ ถึงคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ไวใ้ หม้ าก นกึ ถงึ คาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ พระพทุ ธเจา้ นนั้ พระองคเ์ จา้ ตรสั รูแ้ จง้ แทงตลอด
เร่อื งบาปบญุ คณุ โทษจรงิ ๆ ถา้ หากวา่ พระองคไ์ ม่รูจ้ รงิ นนั้
พระองคไ์ ม่ไดท้ รงแนะนาํ ส่งั สอนพทุ ธบรษิ ทั เลย เหมือน
อย่างเชน่ พระองคเ์ จา้ เสดจ็ ออกบวชทีแรกน่นั แหละ เม่ือยงั ไม่ได้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

ตรสั รูเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ พระองคไ์ มไ่ ดส้ อนคนเลย และก็ไม่ได้
ประกาศความตรสั รูอ้ ะไรใหภ้ ิกษุปัญจวคั คยี ท์ งั้ ๕ นนั้ ฟังเลย

เม่ือพระองคต์ รสั รูแ้ ลว้ เสดจ็ ไปโปรดปัญจวคั คยี ท์ งั้ ๕ ท่ีป่า
อิสิปตนมฤคทายวนั ใกลก้ บั เมืองพาราณสนี ่นั น่ะ ภิกษุปัญจ
วคั คียท์ งั้ ๕ กย็ งั ไปตอ่ วา่ พระองค์ เม่ือพระองคป์ ระกาศวา่ จะ
แสดงธรรมใหฟ้ ังอยา่ งนี้ อญั ญาโกณฑญั ญะก็คดั คา้ นพระองค์
วา่ พระองคน์ นั้ ไมไ่ ดต้ รสั รูเ้ ลย เพราะวา่ คลายความเพียร เวยี น
มาเป็นคนมกั มาก ไฉนจะไดต้ รสั รู้ อย่างนีแ้ หละ เม่ือพระองคเ์ จา้
ทรงตกั เตือนวา่ ไอค้ าํ พดู เชน่ นนี้ ะ่ เราเคยพดู มารเึ ปลา่ ตงั้ แตท่ ่ี
ลว่ งแลว้ มา ตงั้ แตเ่ รากบั ทา่ นทงั้ หลายอยดู่ ว้ ยกนั น่ะ เราไดเ้ คย
พดู อยา่ งนหี้ รอื ไม่ ใหท้ บทวนดู เม่ือทา่ นเหลา่ นนั้ ทบทวนดู ก็
ปรากฏวา่ พระองคไ์ ม่ไดพ้ ดู อย่างนนั้ ซกั ทีเลย พระองคไ์ ม่ไดพ้ ดู
วา่ พระองคไ์ ดต้ รสั รูแ้ ลว้ อย่างนีน้ ะ ไม่มีเลย ดงั นนั้ แหละ ปัญจ
วคั คยี ท์ งั้ ๕ นนั้ จงึ ไดส้ าํ คญั วา่ พระองคเ์ ป็นผตู้ รสั รูส้ มั มาสมั โพธิ
ญาณแลว้ จรงิ ๆ จงึ ไดแ้ สดงความเคารพกราบไหว้ ยอมตน ท่จี ะ
ฟังธรรมคาํ สอนของพระองค์ อยา่ งเนยี้ นะ่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 12

ถา้ หากวา่ ท่านภกิ ษุปัญจวคั คยี ท์ งั้ ๕ น่นั นะ่ ไมย่ อมเคารพ
หรอื วา่ เช่ือถือถอ้ ยคาํ ของพระองค์ ท่ีพระองคท์ รงแสดงวา่
พระองคเ์ ป็นพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ แลว้ นนั้ พระองคก์ ็จะไม่แสดง
ธรรมใหแ้ กฤ่ าษีทงั้ ๕ นนั้ เลยแหละ เพราะวา่ ถงึ แสดงไปแลว้ มนั
ก็ไมส่ ามารถท่จี ะรูแ้ จง้ ไดเ้ ลย เน่ืองจากวา่ จติ ใจแขง็ กระดา้ ง
กระเด่ือง ไม่เช่ือไมเ่ คารพ ลองพิจารณาดซู ิ ความเคารพนอบ
นอ้ ม ความเช่อื น่ีนบั วา่ เป็นปัจจยั สาํ คญั มากท่จี ะใหค้ นเราได้
บรรลถุ งึ กศุ ลธรรมตา่ งๆ นบั แตโ่ ลกียกศุ ลไปจนถงึ โลกตุ ตรกศุ ล
น่นั แหละ มนั เกิดขนึ้ ไดด้ ว้ ยอาการท่ีเราเคารพออ่ นนอ้ มลงไป
จรงิ ๆ

นอ้ มตนลงไปตอ่ ทานอย่างนีน้ ะ ก็อยา่ งท่พี ระพทุ ธเจา้
แนะนาํ ไว้ น่นั แหละ ก่อนจะใหท้ านก็ยกของทานจบศรี ษะกอ่ น
น่นั แสดงวา่ เราเคารพตอ่ ทาน เราเช่ือวา่ ทานนีม้ ีผลดีจรงิ ผลทาน
นีจ้ ะอาํ นวยความสขุ ใหเ้ ราจรงิ เน่ียเราจงึ ไดแ้ สดงความเคารพ
ตอ่ ทานนนั้ ก่อน จงึ ไดน้ อ้ มเขา้ ไปถวายผรู้ บั น่นั แหละ เรานอ้ ม
ตนตอ่ ศลี อย่างนนี้ ะ่ ตอนท่เี ราจะรกั ษาศีล เราก็ไดก้ ราบไดไ้ หว้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ไดอ้ าราธนาศลี เขา้ ไป น่นั แสดงวา่ พอใจท่ีจะรบั เอาศีลนนั้ ไป
ปฏิบตั ิตาม จงึ ไดก้ ลา่ วคาํ อาราธนาตอ่ พระ ขอใหพ้ ระท่าน
ประกาศศลี ให้ ใหท้ า่ นเป็นสกั ขีพยาน วา่ พวกขา้ พเจา้ ทงั้ หลาย
จะรกั ษาศีล ๕ หรอื วา่ รกั ษาศีลอโุ บสถ อนั ประกอบไปดว้ ยองค์
๘ ประการ ใหบ้ รสิ ทุ ธิ์บรบิ รู ณ์ จะไมใ่ หข้ าด ไมใ่ หด้ า่ ง ไมใ่ ห้
พรอ้ ย

น่ีแหละ มนั เป็นความสตั ยค์ วามจรงิ นะ เราตงั้ ความสตั ย์
ความจรงิ ลง ก็เป็นการแสดงความออ่ นนอ้ มตอ่ ศลี จรงิ ๆ เม่ือ
สมาทานแลว้ ก็สาํ รวมระวงั ตนจรงิ ๆ ไม่ใหศ้ ลี มนั ดา่ งมนั พรอ้ ย
อยา่ งนีม้ นั ก็มีอานิสงสม์ ากแลว้ บดั นีน้ ะ่ การรกั ษาศีลน่นั น่ะ
เพราะวา่ เราตอ้ งนอ้ มกาย วาจา ใจ ลงตอ่ ศลี จรงิ ๆ ถา้ หากวา่ ไป
ใจแข็งกระดา้ งกระเด่อื งเขา้ ไปแลว้ ซกั หนอ่ ยศลี ก็ขาดแหละบดั นี้
นะ รกั ษาศลี ไวไ้ มไ่ ดเ้ ลย เป็นอยา่ งนนั้

เพราะฉะนนั้ แหละ อนั ชีวิตของคนเราน่ี ท่ีมนั จะถงึ ซง่ึ ความ
บรสิ ทุ ธิ์ผดุ ผ่อง จากกิเลสบาปธรรมได้ ก็เพราะอาศยั การท่ีเรายดึ
ม่นั อย่ใู นขอ้ ปฏบิ ตั ิสามประการนีเ้ อง ถา้ เป็นพระภกิ ษุสามเณร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

ก็เป็นผมู้ ่นั อยใู่ น ศลี สมาธิ ปัญญา ถา้ เป็นทายก ทายกิ า ก็เป็น
ผตู้ งั้ ม่นั อย่ใู นทาน ในศีล ในภาวนา โดยความไมป่ ระมาท ทาํ
ความพอใจในขอ้ ปฏบิ ตั อิ ยา่ งนี้ อยา่ งแกก่ ลา้ ดเี ดยี ว ไม่ใช่พอใจ
ธรรมดา พอใจอย่างหนกั แนน่ เลยอะ้ ในชีวติ ของเราน่จี ะไมล่ ะ
เวน้ จากขอ้ ปฏบิ ตั ิอนั นีเ้ ลย น่ีสมาทานม่นั ลงไปอยา่ งนนั้ จรงิ ๆ

เม่ือผใู้ ดสมาทานม่นั ลงไปอย่างนนั้ แลว้ ลงมือปฏบิ ตั ิไป
ตามนนั้ แลว้ บญุ กศุ ลมนั ก็เกดิ ไดท้ กุ เวลาเลย ในตวั ของบคุ คลผู้
นนั้ ก็เต็มไปดว้ ยบญุ กศุ ลน่ะ เม่ือเป็นผสู้ ่งั สมบญุ กศุ ลใสต่ นอยู่
เป็นประจาํ อยอู่ ย่างนนั้ แลว้ บาปมนั ก็ไม่มีโอกาสจะแทรกแซง
เขา้ ไปไดเ้ ลย น่ีน่นั แหละ สาเหตทุ ่ีบาปมนั จะหมดไปสนิ้ ไปจาก
กาย วาจา ใจได้ ก็เพราะวา่ บคุ คลมาทาํ ความพอใจในบญุ กศุ ล
ใหม้ ากขนึ้ เร่อื ยๆ เอา้ ไม่ไดใ้ หท้ าน วตั ถุ สงิ่ ของ ก็สาํ รวมในศีล
ใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ ไมล่ ว่ งศลี อนั นนั้ มนั ก็เป็นบญุ กศุ ลสว่ นหนง่ึ แลว้ เอา้
นอกจากใหส้ าํ รวมในศลี แลว้ นนั้ เราก็มีภาวนา เพราะวา่ เร่อื ง
รกั ษาศีลก็ดี ภาวนาก็ดี ไม่ไดส้ ิน้ เปลอื งเงนิ ทองขา้ วของอะไรเลย
เพียงแตม่ าสาํ รวมกาย วาจา ใจของตนใหม้ นั สงบระงบั ลงไป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

จากความโลภ ความโกรธ ความหลงนีใ้ หไ้ ด้ เรยี กวา่ ทาํ ใหก้ ิเลส
เหลา่ นีม้ นั สงบลง แตม่ นั ก็ยงั ไมข่ าดเด็ดลงไปไดก้ ่อนหรอก แต่
ขอใหม้ นั สงบลงไป ใหม้ นั ออ่ นกาํ ลงั ลง

น่ี เราตอ้ งพยายามภาวนาตดั รอนมนั ใหม้ นั เบาลงไปเรอ่ื ยๆ
เชน่ อยา่ งความโลภน่ีมนั ก็พอเบาอย่บู า้ ง คนผเู้ ล่อื มใสใน
ศีลธรรมแลว้ ซง่ึ จะไปคดิ อยากจะไดส้ มบตั ิผอู้ ่นื มาเป็นของตน
แลว้ วางแผนฉอ้ โกงหลอกลวงเอาโดยทางทจุ รติ อยา่ งนนั้ คงไมม่ ี
แตว่ า่ เร่อื งความโกรธน่ซี ่ี ความโกรธเน่ีย ถงึ แมว้ า่ ผรู้ กั ษาศลี ฟัง
ธรรมอยู่ มนั กย็ งั มีอยใู่ นใจอย่นู ่ี เม่ือใครพดู อะไรไม่สบกบั
อารมณแ์ ลว้ มนั กห็ งดุ หงิดขนึ้ มา น่มี นั มีอยู่ เพราะฉะนนั้ ตอ้ งให้
สาํ รวจตรวจตราดจู ติ ใจของตนใหม้ ากทีเดยี ว ตอ้ งสงั เกตไปเป็น
ระยะๆไป ระยะเวลาท่ีมีอารมณไ์ ม่ดไี ม่งามกระทบกระท่งั เขา้
มานะ่ ตนมีสตคิ วบคมุ จติ ไดเ้ พียงไหน ไมใ่ หจ้ ิตมนั หว่นั ไหวหรอื
วา่ หงดุ หงิดหรอื วา่ โกรธไปในเร่อื งนนั้ นะ่ เรอ่ื งไม่พอใจน่นั นะ่ ตน
ควบคมุ จิตใจของตนไดเ้ พียงไหน หรอื วา่ ควบคมุ จติ ใจไม่อยู่ ถา้
ตนสงั เกตตนไปเร่อื ยๆมนั ก็รูไ้ ด้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 16

พอรูว้ า่ ตนยงั ควบคมุ จติ ใหต้ งั้ ม่นั ตอ่ เร่อื งนยี้ งั ไม่ได้ จติ ยงั
หว่นั ไหวไปอยู่ ตงั้ สตสิ มั ปชญั ญะใหก้ ระชบั เขา้ ไปกวา่ นนั้
ระมดั ระวงั จติ ใจของตน สาํ รวมจติ ของตนใหแ้ นว่ แน่ไปกวา่ นนั้
แลว้ ใชอ้ บุ ายปัญญา สอนจติ ใจใหเ้ หน็ โทษแหง่ ความโกรธ ความ
หงดุ หงดิ ในจติ ใจ แมไ้ ม่แสดงออกทางกายวาจาก็ตาม เพียงแต่
แสดงออกทางกิรยิ าใจ กิรยิ าของจติ ใจนนั้ มนั ก็เป็นชนวนท่ีจะให้
แสดงออกมาทางกาย วาจาไดเ้ หมือนกนั แหละ เม่ือมนั กอ่ ตงั้
กิเลสเหลา่ นีใ้ หม้ ากๆขนึ้ ไปแลว้ เพราะฉะนนั้ เม่ือเราประพฤติ
ปฏิบตั เิ ขม้ งวดเขา้ ไปจรงิ ๆแลว้ ก็ระวงั อยา่ ใหจ้ ติ มนั หงดุ หงิดเลย
เม่ือไดก้ ระทบกบั อารมณท์ ่ที า่ นเรยี กวา่ อนฏิ ฐารมณ์ อารมณท์ ่ี
ไม่ชอบใจน่นั นะ่ แลว้ ก็สะกดจติ ไว้ ไม่ใหม้ นั หว่นั ไหวไปตาม
อารมณน์ นั้ ใหไ้ ด้ เม่ือเราสะกดมนั ไวบ้ อ่ ยๆเขา้ ไปอยา่ งนี้ มนั ก็
เขม้ แข็งขนึ้ หละบดั นีน้ ะ มนั ก็ไมเ่ ผลอ เม่ืออารมณม์ นั เชน่ นนั้
กระทบกระท่งั ตอ่ ไปมนั ก็รูส้ กึ เฉยๆไมต่ ่นื เตน้ อะไรเลย เพราะมนั
มีกาํ ลงั สมาธิ กาํ ลงั สต…ิ (เทปจบ)

ท่ีมา: https://youtu.be/Kb3b5mknEaY

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 17