บุญเกิดจากความสงบ โดย หลวงพ่อประสิทธิ์ ปุญญมากโร

ธรรมเทศนาเรื่องบญุ เกดิ จากความสงบ
หลวงพอ่ ประสทิ ธิ์ ปญุ ญมากโร
เทศนว์ นั ท่ี ๗ กนั ยายน ๒๕๕๑

วนั นีเ้ ป็นวนั ท่พี วกเราไดก้ าํ หนดใหศ้ รทั ธาชาวตาํ บลแมแ่ ตง
ของเราทงั้ แปดหม่บู า้ นไดม้ าประชมุ พรอ้ มเพรยี งกนั ณ สถานท่ี
วดั ป่าหม่ใู หมแ่ หง่ นีซ้ ง่ึ เป็นนมิ ติ เครอ่ื งหมาย เป็นอนสุ รณข์ อง
พวกเราทกุ คนท่ีไมเ่ คยจบั ไมเ่ คยทาํ มา แตเ่ คยมีสมยั หลวงตาม
หาบวั ทา่ นเคยมาจดั โครงการชว่ ยชาติ กน็ ิมนตท์ า่ นมาโปรด
เมตตาท่นี ่ีเม่ือหลายปีท่ีผา่ นมา แตว่ นั นเี้ ป็นเวลาของพวกเรา
กาํ หนดขนึ้ แลว้ ก็ไมใ่ ช่กาํ หนดขนึ้ เฉพาะสถานท่ีของเรา คอื
กาํ หนดทงั้ ประเทศใหท้ ่วั ประเทศไทยของพวกเรา เพราะตอนนี้
ประเทศชาตบิ า้ นเมืองเราก็รูว้ า่ ขา่ วกนั ดวี า่ เปล่ียนแปลง มีการ
เส่ือมโทรมอะไรตา่ งๆอยา่ งนี้ อนั นีท้ างโลก ก็อาศยั ทางศาสนาท่ี
จะมาชว่ ยแกไ้ ขใหท้ างโลกฟื้นฟขู นึ้ มาได้

ยกตวั อยา่ งหลวงตาทา่ นโครงการช่วยชาตกิ ็ทาํ ใหบ้ า้ นเมือง
ไดม้ ีมรดก มีทองคาํ จาํ นวนหลายพนั เป็นตนั ๆ นอกนนั้ ก็มีเงนิ

1

ดอลลารจ์ าํ นวนมากขนึ้ มากอ็ าศยั พระพทุ ธศาสนา ถา้ อยา่ งนนั้
เรอ่ื งวกิ ฤตทิ ่ีผา่ นมาหลายปีถา้ หลวงตาทา่ นไมเ่ มตตาก็คงจะย่งิ
ย่งุ ลาํ บากกวา่ นี้ ฉะนนั้ เราชาวบา้ นทกุ คนก็คือมีฐานะมีภาวะมี
เพศมีอาชพี มคี วามเป็นอยเู่ หมือนกนั หมด คอื จะตอ้ งทาํ มาหา
กินดิน้ รนทกุ คนทกุ ครอบครวั ฉะนนั้ เรอ่ื งท่ีศาสนาชว่ ยเราไดก้ ็คอื
อะไร ก็คือบญุ

สว่ นบญุ นีถ้ า้ พดู ถึงบญุ ท่ีเป็นสว่ นของภายในเป็นสว่ นของ
จติ ก็ไม่มีรูปไมม่ ีตวั มีตน คอื เป็นเรอ่ื งของอารมณจ์ ติ เกิดขนึ้ เป็น
บญุ ถา้ จะพดู เป็นเรอ่ื งของรูปภายนอกคอื รา่ งกายท่ีเราเหน็ กนั ก็
คอื เป็นสว่ นท่ีเรามองเห็นไดด้ ว้ ยตา วา่ หนา้ ตาคนนีม้ ีบญุ รูปรา่ ง
ลกั ษณะสมบรู ณไ์ ม่มีโรคภยั ไขเ้ จบ็ ผิวพรรณวรรณะก็ผอ่ งใส่
อย่างนี้ อนั นีเ้ ราดกู นั ไดท้ งั้ สองอย่างเร่อื งบญุ คือดไู ดท้ งั้ บญุ
ภายในคือบญุ ท่ีมองไมเ่ หน็ อย่ใู นจิต ถงึ ไมม่ ีรูป และบญุ
ภายนอกคอื รา่ งกายของเราแตล่ ะคนน่ีแหละ เป็นตวั บญุ ท่ี
มองเหน็ ไดด้ ว้ ยตาเหมือนกนั ถา้ รา่ งกายภายนอกไมม่ บี ญุ อย่าง
เราเหน็ คนพกิ ารอยา่ งนี้ เราก็จะเหน็ กนั ทกุ คนหละในศนู ยค์ น

2

พิการ ก็เพราะอะไร เคา้ มีบาป เคา้ มีกรรม เคา้ ทาํ บาปไว้
เบอื้ งหลงั มาใหผ้ ล อยา่ งนีเ้ ราก็เห็น อนั นนั้ คือเป็นเร่อื งบาป เร่อื ง
ไม่มีบญุ บญุ มีนอ้ ยแตบ่ าปมาใหผ้ ลก่อน

ฉะนนั้ คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ จงึ มีสง่ิ ท่ีจะชว่ ยโลกไดค้ ือบญุ
ทรพั ยค์ ือบญุ อย่างท่ีวา่ หลวงตาทาํ การชว่ ยชาตอิ ยา่ งเนีย้ ก็คือ
ทรพั ยท์ ่ีไดจ้ ากญาตโิ ยมท่วั ประเทศน่นั แหละท่ีรว่ มบรจิ าค อย่าง
วดั ป่าหมใู่ หมก่ ็รวบรวมไดเ้ ป็นจาํ นวนมากอยู่ ทา่ นก็ใหใ้ บ
อนโุ มทนาบตั รมาเป็นหลกั ฐานไว้ ก็ยงั เก็บรกั ษาไวอ้ ยู่ ก็
เพราะวา่ เราเชดิ ชพู ระพทุ ธศาสนาใหด้ าํ รงคงม่นั อยกู่ บั แผ่นดนิ
ประเทศชาติบา้ นเมืองของพวกเรา ใหส้ ืบทอดไปถงึ ลกู หลาน
เหลนของพวกเราในภายภาคหนา้ ก็อาศยั บญุ อาศยั
พระพทุ ธศาสนา อาศยั ธรรมะคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ เน่ยี แหละเป็น
เครอ่ื งช่วย แตไ่ มไ่ ดช้ ว่ ยดว้ ยวตั ถุ ชว่ ยดว้ ยคาํ สอนนะ อยา่ งท่ี
หลวงพอ่ เทศนใ์ หต้ อนเนีย้ ถา้ เราตงั้ ใจฟัง เราจาํ คาํ สอนได้ แลว้
เรานาํ ไปปฏิบตั ิเราไดร้ บั ผลแลว้ เราแกก้ ารปฏิบตั ทิ ่ีเราตดิ ขดั ให้
ถกู ตอ้ งลงได้ ก็เช่ือวา่ เป็นผทู้ ่ีมีศรทั ธาม่นั คงในพระพทุ ธศาสนา

3

ไม่เส่อื ม คือการทาํ บญุ ก็จะทาํ ตลอด คอื ไม่มีการท่ีจะทาํ ให้
อารมณเ์ ครยี ด อารมณท์ ่ีเป็นบาปเกิดขนึ้ ในจิต

อย่างชวี ิตประจาํ วนั ของพวกเรา ยกตวั อยา่ ง อยา่ งวดั ป่าหมู่
ใหมข่ องเราอย่ทู ่นี ่ี บา้ นหมใู่ หมไ่ ม่มีซกั หลงั แลว้ ศรทั ธาท่ีทาํ บญุ
อปุ ถมั ภใ์ สบ่ าตรทกุ วนั ก็หมดทงั้ ตาํ บลแมแ่ ตงเราน่ี สบิ หม่บู า้ น
น่นั หละ บางทีตเุ๊ จา้ เพน่ิ พระท่านเป็นพระหน่มุ แขง็ แรงทา่ นก็เดนิ
ไกล ทา่ นก็ไปถึงจนสดุ เขตตาํ บลน่นั นะ่ คอื ไปโปรด โปรดเร่อื งให้
ศรทั ธาไดท้ าํ บญุ ใหไ้ ดบ้ ญุ ไดบ้ าํ รุงพระพทุ ธศาสนาอยา่ งหนง่ึ
ใหไ้ ดบ้ าํ รุงผลบญุ บาํ รุงตระกลู ผเู้ ราทาํ บญุ ใสบ่ าตรใหไ้ ดบ้ ญุ สืบ
ตอ่ เน่ืองกนั ไมใ่ หข้ าด ใหเ้ ป็นบญุ เป็นนิจเป็นกิจประจาํ วนั อย่างนี้
อยา่ งคนโบราณท่ีทาํ กนั เพ่นิ ก็จะแตง่ ดากนั เป็นประจาํ ไมใ่ ห้
ขาด คือการทาํ ไมข่ าดน่ีคอื เราทาํ ไมม่ ากแตเ่ ราทาํ ไม่ขาด มนั ก็
มากขนึ้ ไปเองเร่อื งของบญุ ทา่ นเปรยี บเหมือนกบั วา่ ฝนตกแต่
ละเม็ดลงในโอง่ ใหญ่ๆ คอื เร่อื งทาํ บญุ ก็เหมือนกนั ทา่ นวา่ เรามี
นอ้ ย เราใสท่ ่ีเรามีตามฐานะ ท่ีเราหามาไดด้ ว้ ยความบรสิ ทุ ธิ์ เรา
ใสเ่ ท่าไรก็เป็นบญุ มากเพราะวา่ เหมือนเมด็ ฝนแตล่ ะเมด็ ท่ีตกลง

4

ในโอง่ มนั ตกทีละเม็ดแตม่ นั ตกตลอดทงั้ วนั ทงั้ คนื มนั ก็เตม็ โอง่
ใหญ่ๆได้ น่ีทา่ นเปรยี บเทียบภายนอกใหเ้ ราเหน็ การทาํ บญุ การ
ทาํ บญุ ของเรามนั ก็สมบรู ณข์ นึ้

แตบ่ างคนน่ี เออ ก็คิดไปอยา่ งหนง่ึ ก็คิดไม่รูจ้ กั ผลบญุ หรอื
บางทีก็ไปทาํ ลายบญุ ตวั เองอยา่ งนี้ หรอื วา่ ไปทวงบญุ วา่ ทาํ บญุ
แลว้ มนั ไมเ่ ห็นเป็นบญุ มนั ไม่เหน็ อะไรมาชว่ ย อนั นนั้ ท่านบอก
เป็นความคดิ ผดิ เรอ่ื งบญุ ท่ีเราทาํ ถกู ตอ้ งน่ี ใหผ้ ลอย่างเดียวคือ
ใหค้ วามสมบรู ณ์ ใหค้ วามถกู ตอ้ ง ใหค้ วามอ่มิ ใหค้ วามเต็ม
ทา่ นจงึ เรยี กวา่ บญุ ทา่ นแปลเป็นความหมายหลายอยา่ ง ถา้ เรา
รกั ษาอารมณอ์ ยา่ งนนั้ ไวต้ ลอดน่ะ เราจะไดร้ บั ผลบญุ เหน็ บญุ
ทา่ นยกตวั อยา่ งสมยั ครงั้ พระพทุ ธเจา้ ของเรานะ่ ท่ีเรยี กช่อื วา่
นายบญุ ท่ีมีในพระไตรปิฎก ท่ีเป็นชาวนาไถนาจะปลกู ขา้ วน่ะ
ทาํ บญุ กบั พระอรยิ เจา้ พระสารบี ตุ ร พระอคั รสาวกของ
พระพทุ ธเจา้ แลว้ ก็บญุ ใหผ้ ลเรว็ พอไถนายงั ไมก่ ่ีช่วั โมง กอ้ น
ขีไ้ ถทงั้ หมดเป็นทองคาํ ทงั้ หมด ทา่ นกย็ กตวั อย่างมาสอนพวก
พทุ ธบรษิ ัทหรอื ศรทั ธาญาตโิ ยมท่ีคนเกิดมาสดุ ทา้ ยภายหลงั ใหม้ ี

5

ความเช่ือในการทาํ บญุ แลว้ ก็เคารพในบญุ ใหถ้ กู ตอ้ ง กอ้ นขีไ้ ถ
แผน่ ดินธรรมดาน่ีกลายเป็นทองคาํ ทงั้ ทงุ่ เป็นทองคาํ จรงิ ๆ ท่าน
วา่ อยา่ งนนั้ เพราะตวั เองก็ไมร่ ูว้ า่ เป็นทองคาํ เขา้ ใจวา่ กินขา้ วผดิ
เวลาแลว้ เกิดลมหนา้ มืดตาลาย พอไปดจู รงิ ๆมนั เป็นทองคาํ ทงั้
ท่งุ ตอ้ งไปแจง้ พระเจา้ ปเสนทโิ กศลเพ่ือจะมาควบคมุ ทรพั ยอ์ นั
จาํ นวนมาก เพราะนาท่งุ ใหญ่ๆเป็นทองคาํ หมด น่นั นะ่ ผลบญุ ท่ี
ออกผลในพระพทุ ธศาสนา เป็นไปตามนนั้ น่ะทีนี้ เป็นทองคาํ
จรงิ ๆไมใ่ ช่วา่ เป็นลมตาลาย เป็นตะครวิ ไมใ่ ช่ เพราะวา่ ผลท่ี
ไดร้ บั จากพระท่านไปเมตตา ทา่ นเป็นพระผบู้ รสิ ทุ ธิ์ ทา่ นมีบญุ ท่ี
จะแผใ่ หไ้ ด้ ดว้ ยความรวดเรว็ หรอื ดว้ ยความเต็มท่ีอยา่ งนี้ ก็เหน็
ผลขนึ้ มาหละทีนี้

อนั นีเ้ ป็นตวั อย่าง ตวั อยา่ งพวกเรา เราไม่ไดเ้ ป็น แตก่ ็เราจะ
เหน็ ผลแตล่ ะคน ถา้ เรามีศรทั ธาเคารพหรอื ตงั้ จิตไม่ใหจ้ ติ คิดทาง
บาปหรอื วา่ คดิ ไปตาํ หนิบญุ ท่ีเราทาํ หรอื วา่ ไปทวงบญุ ท่ีเราทาํ
วา่ ทาํ ไมมนั ไมม่ าช่วยเราอยา่ งนี้ มนั ไมใ่ ช่ บญุ เป็นของดที ่ีสดุ ใน
พระพทุ ธศาสนา พระพทุ ธเจา้ จะไดต้ รสั รูเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ ขนึ้ มา

6

ก็อาศยั บาํ เพญ็ บญุ สรา้ งบารมี ๓๐ ทศั นส์ มบรู ณม์ า จงึ ไดต้ รสั รู้
เป็นพระพทุ ธเจา้ แตพ่ วกเราในสมยั นีเ้ ราก็ห่างไกลมาตงั้ ๒๕๕๑
ปี การทาํ บญุ ก็ยงั ทาํ ความสมบรู ณใ์ หแ้ กเ่ ราผทู้ าํ อยทู่ กุ คน ถงึ ทาํ
มากทาํ นอ้ ยอยา่ งใสบ่ าตรพระต๊เุ จา้ อยา่ งเนีย้ ท่านก็รบั หมด
ท่านไมเ่ ลอื กวา่ เออ อนั นที้ าํ นอ้ ยไมเ่ อา หรอื วา่ อาหารทา่ นก็ไม่
ตาํ หนิ ท่านก็รบั แลว้ ก็ทา่ นก็เอามาใชม้ าฉนั บรโิ ภคใหเ้ ราไดร้ บั
ผลบญุ อนั ใดเป็นสิ่งท่ีเราปฏบิ ตั ิเป็นกิจประจาํ วนั อยทู่ กุ วนั พระ
ทา่ นก็เดนิ ปฏิบตั ทิ กุ วนั ท่นี ่ี

เหตนุ นั้ บญุ ของอาํ เภอตาํ บลแม่แตงเราจงึ ไดเ้ ป็นตาํ บลใหญ่
และก็การทาํ บญุ ของพวกเราแตล่ ะวดั ทงั้ หมดในหม่บู า้ นเน่ีย ก็มี
วดั กนั ครบหละทีนี้ มที งั้ วดั บา้ นและวดั ปฏบิ ตั ิ อย่างวดั ป่าหมู่
ใหมเ่ ราเป็นวดั ปฏบิ ตั อิ ะไรอย่างเนีย้ แลว้ เราก็อย่กู นั มาคนุ้ เคย
อยา่ งสมยั หลวงพอ่ ครูแกว้ อยา่ งนี้ กบั หลวงพอ่ ก็ท่านก็นบั ถือ
มาก ท่ที า่ นจากไป ก็เคารพนบั ถือกนั น่ีเป็นเร่อื งท่ีวา่ การทาํ บญุ
ในพระพทุ ธศาสนา หรอื วา่ ศาสนาชว่ ยโลกได้ อย่างตวั อยา่ งท่ีวา่
ผลบญุ ท่ีเราไดร้ บั น่นั แลว้ อกี อย่างหนง่ึ การปฏบิ ตั ิกบั

7

พระพทุ ธศาสนาเรามีครูบาอาจารยฝ์ ่ายปฏบิ ตั ิไดม้ าอยู่ ไดม้ า
อบรมส่งั สอนเรา อนั นนั้ ก็เป็นบญุ อีกสว่ นหนง่ึ ท่านเรยี กวา่ เราได้
ยนิ ไดฟ้ ังคาํ สอนของทา่ นก็เรยี กวา่ ธัมมสวนมัย คอื บญุ เกิด
จากการไดฟ้ ังคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ จากท่านผปู้ ฏิบตั อิ ยา่ งน่ี
ก็เป็นท่ีมาของบญุ ของพวกเราทงั้ หลาย

แลว้ นอกนนั้ สถานท่ที ่ีมีความสงบสงดั มีป่าธรรมชาตทิ ่ี
สมบรู ณด์ ว้ ยการท่ีรกั ษาบาํ รุงสง่ เสรมิ มาตลอด อย่างทกุ วนั นีเ้ รา
ก็จะรูข้ ่าววา่ วดั ป่าหม่ใู หม่ เคา้ ก็จะรูก้ นั ไปท่วั ประเทศไทยหละ
คราวนี้ วา่ มีความแตกตา่ งเป็นวดั ป่าท่ีรกั ษาธรรมชาติไดม้ ากอ
ยา่ งนี้ อนั นีเ้ ป็นเรอ่ื งความดที ่ีอยกู่ บั ท่ีท่ีพวกเราเหน็ กนั ท่ีพวกเรา
ไดเ้ ป็นเจา้ ของทกุ คน คือไม่ใชป่ ระจาํ หมบู่ า้ นไหน เป็นวดั ของ
ประเทศไทย เป็นวดั ของจงั หวดั เชียงใหมภ่ าคเหนือทงั้ หมด
ท่วั ไปถงึ ภาคอสี านภาคอ่นื ดว้ ย แลว้ ก็มีญาตขิ องหลวงพอ่ ดว้ ย
แลว้ เขาก็ขอใหไ้ ปอยอู่ สี าน หลวงพอ่ กย็ งั ไม่ไปยงั พกั อยู่ อนั นีก้ ็
ถือวา่ เป็นสว่ นหนง่ึ ท่ีเราไดท้ าํ บญุ ตดิ ตอ่ เน่ืองกนั มายาวนาน แต่
ละบา้ น ก็ไดม้ าทาํ บญุ มาถวายสงั ฆทานไดม้ าดสู ถานท่ีกนั นอ้ ย

8

คนท่ีไม่ไดม้ า ถา้ เปรยี บตวั อยา่ งทางฝ่ายโนน้ ฝ่ายทางตาํ บลอนิ
ทขิลยงั แตกตา่ งกนั มากเลย อยา่ งวดั ทา่ นพระอาจารยเ์ ปล่ียนน่ี
หลวงพอ่ เคยจาํ พรรษาเม่ือ๒๕๑๐ ตอนขนึ้ มาอย่ไู ดส้ องปี ก็มีคน
ใสบ่ าตรแคเ่ จ็ดคนน่ะ บา้ นปงบา้ นใหญ่ๆ ก็มีแคน่ นั้ นะ่ หมบู่ า้ น
เคา้ เป็นตงั้ หลายรอ้ ยเกือบพนั หลงั คาม๊งั บา้ นปงบา้ นทางนนั้ นะ่
หางดงนะ่ มีคนศรทั ธาใสบ่ าตรแคเ่ จด็ คนประจาํ แตก่ ็พออ่ิมพอ
ฉนั อยู่ แตว่ า่ บา้ นเยอะแตค่ นใสน่ อ้ ย แตว่ า่ ทางตาํ บลแมแ่ ตงเรา
น่ีทกุ หม่บู า้ นท่ตี เุ๊ จา้ พระไปบณิ ฑบาตร ก็จะใสบ่ าตรกนั เตม็ ทกุ ๆ
สาย ก็ยงั ดวู า่ ความแตกตา่ งกนั อาํ เภอเดียวกนั ตา่ งตาํ บลตา่ ง
เขตกนั แคน่ ี้ ใกลก้ นั อยกู่ ็ยงั ตา่ งเลย เพราะความศรทั ธาของผคู้ น

อนั นีเ้ ป็นสงิ่ ท่ีใหเ้ รามีความภาคภมู ิใจในบญุ ท่ีพวกเราได้
ปฏบิ ตั กิ บั วดั กบั พระพทุ ธศาสนา ก็เป็นการอบรมจิตใจในการ
ทาํ บญุ ใหล้ กู ใหห้ ลานของพวกเราไดเ้ หน็ ไว้ คอื เป็นการสอนโดย
ภาคปฏบิ ตั ิ คือการสอนดว้ ยสาธิตหรอื วา่ ปฏิบตั ิใหเ้ หน็ วา่ การ
ทาํ บญุ นีเ้ ป็นการท่ีบาํ รุงรกั ษาเชิดชปู ระเทศชาติศาสนาใหด้ าํ รง
อย่ไู ดต้ ลอดมาถงึ เก่ียวขอ้ งมาถงึ ในหลวงของพวกเรา กม็ ีความ

9

หว่ งใยและอาศยั บญุ ปกครองประเทศมาตลอด เราก็จะเคยได้
ยนิ ข่าวประจาํ วนั ทกุ คนน่ะ ทา้ ยท่ีสดุ ในหลวงก็ตอ้ งมีโอวาทให้
โอวาทในตอนทา้ ยทกุ ครงั้ เคา้ ก็เรอ่ื งการทาํ บญุ ยกตวั อยา่ งใน
หลวงก่อนวา่ ใหฝ้ ึกใหเ้ ตรยี มตวั จากนีไ้ ปใหใ้ ชเ้ ศรษฐกิจเพียงพอ
อยา่ งนี้ เพราะในหลวงทา่ นมีบญุ มาก มองเหน็ ไกล เรายงั ไมเ่ ช่ือ
เพราะวา่ มนั เรม่ิ มนั ยงั ไมน่ าน มนั เป็นแตเ่ พียงวา่ มีความรูส้ กึ ท่ี
จะเตือน ยงั ไมถ่ งึ ท่มี นั แตถ่ า้ คนไปปฏิบตั นิ ่ีก็จะถกู ตอ้ ง เพราะวา่
ตอ่ ไปในอนาคตก็จะเป็นอย่างนนั้ ปัจจบุ นั ท่ีเราเป็นอย่กู เ็ ป็น
อย่างนี้ เราก็บน่ กนั อยวู่ า่ มนั เป็นเรอ่ื งเก่ียวกบั หลายๆอยา่ ง
ปัจจยั ภายนอก วตั ถเุ คร่อื งอปุ โภคสถานท่อี ยจู่ าํ นวนประชากร
อย่างนี้ เราก็รูก้ นั วา่ ตา่ งไปหมด มนั ก็เป็นไปตามโลกหละทีนี้

ฉะนนั้ ถา้ เราไม่แกไ้ ขไปตามโลก เราจะเอาแบบท่ีเคยเจรญิ
มา เคยเหลือลน้ มาอยา่ งนีไ้ มไ่ ด้ เราจะตอ้ งลดลง เราจะตอ้ งปรบั
ใหเ้ ขา้ กบั สภาพกบั ฐานะความเป็นอยู่ หรอื สง่ิ ท่ีเราไมจ่ าํ เป็น เรา
ก็ตอ้ งงด อนั นีเ้ ป็นธรรมดา แตส่ าํ หรบั ชาวบา้ นเราก็สิน้ เปลือง
กวา่ พระท่ีปฏบิ ตั ิอยแู่ ลว้ เพราะเราตอ้ งทาํ งานใชก้ าํ ลงั กายตอ้ ง

10

เหน่ือยตอ้ งกินขา้ วหลายมือ้ ถา้ อยา่ งงนั้ มนั ก็ไมไ่ หว เพราะกาํ ลงั
กายน่ีเป็นตวั ท่ีจะสรา้ งสรรคส์ รา้ งสมบตั ทิ งั้ หลายมาเป็นเคร่อื ง
อย่กู นั ทกุ คน ถา้ เรามากินขา้ วมือ้ เดียวอยา่ งต๊อุ ยา่ งพระนีก้ ็ตอ้ ง
มาภาวนาอยา่ งนี้ เหตนุ นั้ ชาวบา้ นเราเป็นฆราวาสเราจะตอ้ ง
ทาํ งานออกกาํ ลงั จะตอ้ งเหน่อื ย จะตอ้ งกินเพ่ือใหม้ ีการทาํ งาน
ไดร้ บั ผลอะไร มีพลงั รา่ งกายชว่ ยทาํ งานหารายไดเ้ ตม็ ท่ี คอื การ
เลีย้ งชวี ิตดว้ ยตวั เราเอง ฉะนนั้ เม่ือเราเขา้ ใจเร่อื งนี้ เราก็รูจ้ กั
แกไ้ ขสว่ นเฉพาะตวั สว่ นเฉพาะครอบครวั ของใครของมนั แลว้ ก็
สอนลกู สอนหลานแตล่ ะคน

ฉะนนั้ เม่ือคนเม่ือก่อนนีไ้ ม่คอ่ ยมีโรงเรยี นอยา่ งสมยั นี้ ยงั ไม่
เจรญิ ยงั ไมม่ ีครูสอน มีแตพ่ อ่ แมส่ อนลกู สอนหลานแตล่ ะ
ครอบครวั กนั เอง อยา่ งหลวงพอ่ ก็เหมือนกนั สมยั ก่อนก็ยงั ไม่ได้
เขา้ โรงเรยี น พอ่ ก็สอนท่ีบา้ นกอ่ นท่จี ะเขา้ โรงเรยี นอยา่ งเนีย้ ก็ชนั้
ประถมก็จบไปจากพอ่ ก่อน พอไปเขา้ โรงเรยี นก็ไมย่ ากเพราะมนั
เป็นไดห้ ลกั อกั ษรอะไรหมดแลว้ อนั นีส้ มยั นีเ้ ราไมไ่ ดท้ าํ กนั
เพราะเดก็ ก็ปลอ่ ยใหอ้ นบุ าลหรอื ใหใ้ ครคนอ่นื ไปเลยี้ งไปสอนให้

11

อะไรอยา่ งเนีย้ เม่ือไมก่ ่ีวนั นีก้ ็มีคนเอาเดก็ มาฝากคนหนง่ึ อายุ
๑๑ ปี เสียมาก พอ่ เคา้ ก็ไมม่ ีทางท่จี ะช่วยได้ ก็เอามาฝากอยไู่ ด้
สามส่วี นั กห็ นี แลว้ ก็เอาไปสง่ ท่ีลาํ พนู ไปแลว้ เคา้ บอกวา่ เด็กมนั
ชว่ ยไม่ไดแ้ ลว้ ไม่มีทาง เพราะวา่ มนั เลน่ เกมมนั ติดเกมแลว้ มนั ไม่
เอาอะไรเลย แลว้ มนั ทาํ ตวั เหมือนผใู้ หญ่ เหมือนนกั เลงเหมือน
อะไร แคอ่ ายุ ๑๑ ปีนะ เอาหนงั สือใหก้ ็ว่ิงหนี ไม่อา่ นไม่ดู มนั ก็
เป็นตวั อยา่ งใหเ้ ราเห็น

เหตนุ นั้ เรานกึ ถงึ อดตี ท่ีผา่ นมาทกุ คนก็จะมีความทรงจาํ
เหมือนกนั วา่ มนั เจรญิ ในทางปฏบิ ตั ิทางธรรมมากอ่ น เพราะโลก
เปล่ยี นแปลงมาเป็นทางวทิ ยาศาสตร์ สง่ิ ใหม่ๆท่ีเกิดขนึ้ มาหรอื
วา่ การฝึกการสอนการเลยี้ งดกู ารปฏบิ ตั ิตอ่ ครอบครวั ก็ไมเ่ หมือน
เม่ือก่อนหละทีนี้ ก็ทาํ ใหเ้ รามีความเดือดรอ้ น เพราะวา่ สมยั ก่อน
ทา่ นปฏบิ ตั กิ นั ถกู ตอ้ ง ทา่ นก็สมบรู ณอ์ ยเู่ ยน็ เป็นสขุ เรยี กวา่ ไมม่ ี
เรอ่ื งกระทบกระเทือน ไมม่ ีการอดอยาก ไมม่ ีการถกเถียงดา่ วา่
กนั ไมม่ ีการปะทะประทว้ งกนั เม่ือก่อน เพราะเด๋ยี วนกี้ ็เพราะวา่
ทกุ สิ่งทกุ อยา่ งมนั เปล่ยี นแปลงเส่อื มโทรมใหเ้ ราเหน็ อยา่ งนี้ มีแต่

12

ทางศาสนาทางธรรมะเท่านนั้ แหละท่ีจะไประงบั คอื ความสงบ
น่นั แหละ

อย่างในหลวงอยา่ งเนีย้ คือระงบั ดว้ ยความสงบคอื น่ิง ไม่
ตอ้ งใชค้ าํ พดู ถา้ ใชค้ าํ พดู แลว้ ก็ไมจ่ บซกั ทหี ละทีนี้ เพราะตา่ งคน
ตา่ งก็มีคาํ พดู เกิดขนึ้ ผดุ ขนึ้ เหมือนนา้ํ แรน่ า้ํ พรุ อ้ นอยา่ งนี้ มนั ไม่
น่ิงซกั ที มนั ย่ิงรอ้ นใหญ่ อยา่ งนา้ํ พรุ อ้ นนา้ํ ท่ีไหนก็เหมือนกนั ถา้
เป็นนา้ํ สงบนา้ํ น่ิงๆอยา่ งเราเอาไวใ้ นแกว้ หรอื ในขวดอยา่ งเนยี้
มนั ก็สงบน่ิงหรอื อย่ใู นตเู้ ยน็ อยา่ งนี้ มนั กจ็ ะน่ิงแลว้ มนั ก็จะเยน็
ฉ่าํ กินสบายใจเรา คราวนีถ้ า้ ไมอ่ าศยั ความสงบ อาศยั
พระพทุ ธศาสนาเขา้ ไประงบั มนั กย็ าก มนั ก็เดือดรอ้ นมนั ก็ไมน่ ่ิง

ดงั นนั้ การทาํ บญุ ดว้ ยความสงบอยา่ งท่ีใสบ่ าตรอยา่ งนี้ ทาํ
ดว้ ยความสงบ บางทีการใสบ่ าตรอยา่ งนีบ้ างคนก็ไมค่ อ่ ยเขา้ ใจ
เพราะคนไมไ่ ดใ้ สป่ ระจาํ บา้ ง ถา้ คนใสป่ ระจาํ ก็เขา้ ใจหละ รูจ้ กั
เพราะวา่ ทาํ ทกุ วนั อนั นีอ้ ยา่ งสมยั แตก่ ่อนน่ี หลวงพอ่ มาอย่กู ็
บางคนเคา้ ก็ขอพร เคา้ ใสบ่ าตรแลว้ เคา้ ก็น่งั ขอพร ทนี พี้ ระท่านก็
เกรงใจ ทา่ นกม็ ีความรูส้ กึ เพราะวา่ การบณิ ฑบาตรแตโ่ บราณน่ี

13

ไม่ไดใ้ หพ้ ร คือทา่ นรบั ดว้ ยความสงบ ทา่ นเอาจติ เมตตาดว้ ย
ความสงบแลว้ ทา่ นก็รบั แลว้ ท่านก็เดนิ ไป แตท่ กุ วนั นีเ้ คา้ ก็ทาํ กนั
ท่วั ประเทศหละทีนีเ้ พราะตวั อยา่ งมนั กระจายท่วั ไป ทีนพี้ ระท่าน
เกรงใจไมก่ ลา้ จะพดู โยมก็บอกวา่ เออ ทางชลประทานหวั ป่าหา้
เราจะไปให้ เปล่ียนทางกนั ไปหว้ ยเฮีย้ ซะ เราจะสอนเคา้ ให้ บอก
วา่ ทาํ ไมไมใ่ หพ้ ร ท่ีไม่ใหพ้ รเพราะวา่ เอาแบบพระพทุ ธเจา้ มาใช้
ถา้ ใหพ้ รแลว้ มนั ผดิ วินยั ของพระขอ้ หนง่ึ วนิ ยั พระปาตโิ มกขพ์ ระ
มีขอ้ หนง่ึ ท่วี า่ ยืนใหพ้ รแลว้ โยมก็จะไม่ไดบ้ ญุ ก็เป็นบาป แทนท่ีให้
พรเป็นบญุ แตท่ า่ นกลบั มาเป็นบาป เพราะวา่ ผิดพระวนิ ยั ดงั นนั้
ทา่ นจงึ ใหบ้ อกวา่ ใหม้ ารบั พรท่ีวดั ถา้ คนไหนจะเอาพระ หรอื คน
ไหนจะเอาพรวนั เกิด อยา่ งบางคนก็ตรงวนั เกิดตวั เองใสบ่ าตร
อยา่ งนี้ ก็ตอ้ งเอาเกา้ อมี้ าใหท้ า่ นน่งั แลว้ กน็ ่งั รบั พร แตถ่ า้ วา่ ตุ๊
เจา้ ยนื ปันพรแลว้ โยมน่งั อย่างนี้ ทา่ นบอกวา่ ผดิ วินยั ในเสขยิ วตั ร
ขอ้ ทา้ ยๆก็เลยบอกเคา้ ใหเ้ ขาเขา้ ใจ ทนี ีเ้ ขาก็เขา้ ใจกนั หมดหละที
นี้ แตว่ ดั อ่นื เคา้ ก็ยงั ทาํ อยู่ บางทีพอมหาเปรยี ญเคา้ เรยี นสงู จบ
ประโยคสงู เคา้ ก็ไม่รูค้ วามหมายเคา้ ก็ทาํ อยู่ แตห่ ลวงพอ่ ก็ทาํ

14

ตามหลกั พระวนิ ยั ท่วี า่ มนั ไมถ่ กู ก็เลยบอกวา่ ตอ้ งรบั ดว้ ยความ
สงบน่ิง แลว้ กแ็ ผ่เมตตาจติ แลว้ ก็รบั ตอ่ ไป อนั นนั้ เป็นบญุ ท่ีเกิด
จากการบิณฑบาตร ถงึ ไม่ตอ้ งใหพ้ รเพราะวา่ ท่านเมตตาทางจิต
แลว้ ก็ยง่ิ เป็นบญุ อนั ท่ีถกู ตอ้ ง

เพราะฉะนนั้ คนไม่เขา้ ใจก็ เออ้ บางทีไมไ่ ดบ้ ญุ เพราะตเุ๊ จา้
ปันพรให้ แคอ่ ย่างนีก้ ็เป็นขอ้ สงสยั ของคนทาํ บญุ ท่ีไมเ่ คยปฏบิ ตั ิ
จะตอ้ งไดข้ อพรก่อนถึงจะไดบ้ ญุ ก็ท่ีสาขาอ่นื ก็เคยมี พอตอนนี้
สาขาหลวงพอ่ มีถึง ๒๐กวา่ แหง่ ท่ีเขาไมร่ ู้ ต๊เุ จา้ เขาก็เกรงใจไม่
กลา้ บอก เคา้ ก็วา่ กนั ฉะนนั้ เราท่นี ่ีเราเขา้ ใจกนั หมด คือทา่ นก็จะ
เดินแบบรบั ดว้ ยความสงบและท่านก็เดนิ ตอ่ ไปแตท่ า่ นก็เมตตา
ใหพ้ รตามแบบของพระพทุ ธเจา้ อนั นีม้ นั ถกู ตอ้ งทางพระวินยั
และก็ไมเ่ ป็นบาปเพราะวา่ เป็นบญุ ท่วี า่ ไมผ่ ดิ ในวินยั ท่ี
พระพทุ ธเจา้ บญั ญตั ิไว้ หรอื บางทีทา่ นวา่ ยนื ตอ่ ยืนก็ได้ แต่
สว่ นมากโยมเคารพพระมากก็มนั ก็ไมก่ ลา้ ยืน แตจ่ ะตอ้ งใหม้ ี
เกา้ อนี้ ่งั ก็เลยเขา้ ใจกนั จากนนั้ มาวนั นีก้ ็เป็นการทาํ เป็นนิจหละที

15

นี้ ถงึ พระองคไ์ หนมาท่านก็เดนิ สบายเพราะวา่ ทา่ นใหพ้ รในจิต
สงบไปในตวั

แลว้ พรไมใ่ ชว่ า่ เป็นเร่อื งบญุ ถา้ พดู ถงึ เรอ่ื งพรท่ีใหโ้ ยมเป็น
ประจาํ คอื เป็นธรรมน่ีแหละ เรยี กวา่ ท่านถือวา่ เป็นการแสดง
ธรรมไง ท่ีวา่ ผดิ วินยั ก็เพราะวา่ มนั เป็นการแสดงธรรม คอื การให้
พรมนั ไม่ใชว่ า่ เป็นการใหบ้ ญุ เป็นการแสดงธรรมให้ อยา่ งท่ีวา่
ใหม้ ีอายุ วรรณะ สขุ ะ พละ อยา่ งความหมายของพรวา่ อยา่ งนนั้
คอื เป็นการสอนไปในตวั ใหเ้ ราไดร้ ูจ้ กั วา่ ถา้ เราไดท้ าํ บญุ อย่างใส่
บาตรใสป่ ัจจยั ครบทงั้ ส่อี ย่าง เราก็เจรญิ ดว้ ยทรพั ยส์ ิน ดว้ ยอายุ
วรรณะ ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง ผลบญุ ก็จะใหผ้ ลแกเ่ ราทกุ คน
ความหมายทา่ นมีความหมายอยา่ งนี้ จงึ วา่ มนั ไมใ่ ช่เป็นช่ือของ
บญุ หรอื วา่ เป็นคาํ วา่ บญุ เป็นคาํ สอนตา่ งหาก ท่ที า่ นใหพ้ รแต่
ละครงั้ คือสอนแบบเป็นภาษาบาลี ถา้ แปลเป็นภาษาไทยภาษา
เมืองก็เรยี กวา่ คอื ใหเ้ จรญิ รุง่ เรอื งหรอื วา่ ใหพ้ รกนั แบบวา่ ขอให้
อายมุ ่นั ขวญั ยนื ใหท้ าํ มาหากินสะดวกคลอ่ งแคลว่ ร่าํ รวยอยา่ งนี้
แตว่ า่ ไมใ่ ชบ่ ญุ เป็นคาํ พดู

16

บญุ จรงิ ๆน่ีเกดิ อยใู่ นจติ อยใู่ นเจตนาในความสงบนนู่ สว่ น
ตน้ บญุ ตวั บญุ ท่ีมาของบญุ นะ่ อยา่ งท่ีวา่ นายบญุ ท่ีหลวงพอ่
ยกตวั อยา่ งวา่ กอ้ นขีไ้ ถทงั้ ทงุ่ เป็นทองคาํ ทงั้ หมด กเ็ ลยใหช้ ่ือวา่
นายบญุ มาในพระพทุ ธศาสนาในพระไตรปิฎก มาเป็นประวตั ิ
ตวั อย่างของชาวพทุ ธเราวา่ ชาวพทุ ธไมไ่ ดม้ ีสมบตั ิไปแจกจ่าย
ใหเ้ หมือนศาสนาอ่นื แตท่ า่ นชว่ ยชาตบิ า้ นเมือง ชว่ ยพทุ ธบรษิ ัท
ศรทั ธาญาตโิ ยมผนู้ บั ถือใหไ้ ดม้ ีความอดุ มสมบรู ณก์ นั ท่วั ถงึ กนั
ทกุ ภาคท่ีถือพทุ ธและกท็ ่วั ประเทศท่ีถือพทุ ธดว้ ย แตท่ กุ วนั นีเ้ ราก็
รูข้ ่าววา่ พทุ ธกแ็ ผ่กระจายไปท่วั โลก ไม่ใช่เฉพาะประเทศไทยเรา
หลายประเทศท่ีเจรญิ อย่กู ็เพราะเป็นเรอ่ื งพทุ ธศาสนาไดช้ ว่ ยใน
สว่ นบญุ น่นั นะ่ คือหลกั ของบญุ ท่ีเกิดจากจิตศรทั ธาจรงิ ๆ
เพราะวา่ ท่ีพง่ึ ภายนอกเรากพ็ อมี เพราะสว่ นบญุ ท่ีพง่ึ ทา่ นถือวา่
เป็นท่พี ่งึ ภายใน ทกุ คนก็อยากเป็นท่ีพง่ึ ทางใจ เพราะท่ีพง่ึ ทางใจ
นีเ้ ป็นท่พี ง่ึ ท่ีแน่นหนาม่นั คงและก็ย่งั ยืน ถงึ เราตายจากชาตนิ ีไ้ ป
เกิดชาติหนา้ อกี กศุ ลผลบญุ ท่ีเราเกบ็ สะสมรวมไวท้ ่ีใจก็ตาม

17

สง่ ผลไปตลอดหละทนี ีเ้ หมือนท่ีวา่ นา้ํ หยดลงในตมุ่ มนั หยดลงที
ละเม็ด หา่ งๆนานๆ ซกั หยดนานๆมนั ก็เตม็ โอง่ ได้

ถึงการทาํ บญุ ท่ีพวกเราทาํ อยกู่ บั พระพทุ ธศาสนา บญุ ท่ีเรา
ทาํ ประจาํ คือบญุ บณิ ฑบาตรน่ีก็ถือวา่ เป็นบญุ ท่ีหน่งึ ของ
พระพทุ ธศาสนา ท่วี า่ ท่ีหนง่ึ เพราะอะไร เพราะวา่ เป็นกิจของ
พระพทุ ธเจา้ ตงั้ แตพ่ ระพทุ ธเจา้ มีพระชนมช์ ีพอยู่ ก็จะตอ้ งออก
บณิ ฑบาตร เหมือนเราท่ีเราเป็นชาวบา้ นเหมือนกนั กิจชนั้ หน่งึ
เราก็คอื ตอ้ งเตรยี มนง่ึ ขา้ วหงุ ขา้ วก่อนอย่างอ่นื กอ่ ไฟก่อน แต่
เด๋ยี วนมี้ นั เจรญิ ก็มีไฟฟา้ มอี ะไรทาํ การพฒั นาไปมนั ก็เรว็ ขนึ้ ก็
เหมือนกนั กบั วา่ พทุ ธศาสนากบั โลกก็เลยเป็นคกู่ นั มาแลว้ ก็
ตรงกนั ดว้ ย เพราะญาตโิ ยมจะตอ้ งเตรยี มจะตอ้ งใชเ้ วลาก่อน
ลกุ ก่อน ต่นื กอ่ นกวา่ ขา้ วจะสกุ อยา่ งเนยี้ กลวั จะไมท่ นั ใสบ่ าตร
เพราะวา่ พระทา่ นก็ใหเ้ วลา บางคนน่ีถา้ ยงั ไมใ่ สบ่ าตรก็ไมย่ อม
กินเพราะวา่ กลวั จะไมไ่ ดบ้ ญุ มาก แน่ะ! อยา่ งนี้ หรอื บางที
ลกู หลานอยากกินก็ไมใ่ หก้ ิน ตอ้ งใหเ้ อาไปใสบ่ าตรกอ่ นเพราะวา่
เคารพในบญุ ใหส้ ว่ นวตั ถทุ ่ีเราทาํ นนั้ ไมม่ ีของเสยี เกา่ ใหเ้ ป็น

18

ของใหม่ของดี ไมใ่ หม้ ีรอยเรยี กวา่ คนเมืองเรยี กวา่ ขีซ้ ากน่ะ คือ
เอาของใหม่ๆ ทาํ สกุ ใหมๆ่ ทาํ ใหด้ ีดว้ ยความศรทั ธาเล่ือมใสดว้ ย
ใจท่ีหวงั ผลบญุ

อนั นนั้ ก็เป็นสว่ นหนง่ึ ท่ีจะใหเ้ ราไดพ้ ่งึ บญุ ท่วี า่ เออ ใจเราอยู่
ดว้ ยบญุ จรงิ ๆ คอื บางครงั้ บญุ ไมม่ ีตวั แตก่ ็ยงั ดไู ดว้ า่ มีผลออกมา
ความแตกตา่ งท่ีวา่ บญุ มากบญุ นอ้ ยอยา่ งเนีย้ เราก็ไมเ่ หน็ ตวั มนั
แตว่ า่ เวลามนั ใหผ้ ลก็จะเหน็ วา่ เอ้ คนนีเ้ คา้ ก็ไมไ่ ดท้ าํ มากแต่
เคา้ ก็มีผลบญุ อะไรชว่ ยเคา้ ไดเ้ ยอะ ก็เพราะวา่ มนั เกิดจากจิต
เกิดจากตวั เจตนานนั้ มนั ใหผ้ ล มนั มากมนั นอ้ ยอยา่ งนี้ ก็อยา่ ง
ตวั อย่างนายบญุ อยา่ งนี้ แลว้ ก็ไมม่ ีคนอ่นื ท่ีจะทาํ ไดอ้ ย่างนาย
บญุ อกี ในพระพทุ ธศาสนา ก็เป็นบคุ คลตวั อยา่ งคนเดียวน่นั น่ะ
ตลอดมา คนอ่นื ทาํ ก็เป็นบญุ ไปเหมือนกนั แตว่ า่ มนั ไมเ่ ทา่
เพราะวา่ ไดม้ ากไดน้ อ้ ยตา่ งกนั อยา่ งนนั้ เพราะวา่ ดว้ ยพลงั บญุ
ดว้ ยคณุ ศีลธรรมบารมีธรรมของพระสารบี ตุ ร พระอคั รสาวกผู้
ท่านมีความบรสิ ทุ ธิ์ไม่มีกิเลส เป็นผทู้ ่ีมีจติ ใจใสสะอาดบรสิ ทุ ธิ์ มี

19

บญุ เตม็ เป่ียมเหลอื ลน้ แลว้ กเ็ ลยได้ เหมือนนา้ํ ลน้ โอง่ ลน้ ถงั แลว้
น่ี มนั ไม่บกพรอ่ งแลว้

ฉะนนั้ เรอ่ื งการท่ีเราไดบ้ าํ รุงพระพทุ ธศาสนา หรอื การท่ีเรา
ไดม้ าอบรมทาํ คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ในทางปฏบิ ตั ิ เราจะไดเ้ ขา้ ใจ
ปฏิบตั ิแกค้ วามคิดความเหน็ ผิดบางอย่าง อย่างท่ีวา่ บญุ เขา้ ตอ้ ง
ปันพรไปทกุ คนๆอยา่ งนี้ โห กวา่ มนั จะเสรจ็ น่ีมนั ก็เสียเวลาถา้
คนเยอะๆน่ี หลวงพอ่ เคยไปบณิ ฑ(บาต)ท่แี ม่สายกบั ท่านวชิ ยั
ท่านเป็นสายทางใหพ้ รหละ ทา่ นบอกวา่ ทา่ นอาจารยไ์ มต่ อ้ งให้
หรอก ผมใหค้ นเดียว โอย แม่สายมนั อาํ เภอใหญ่ คนใสห่ ลาย
กวา่ จะมาถึงวดั มนั จะเกา้ โมงสบิ โมงแลว้ มนั หลายคนมนั ก็ใหไ้ ป
จะยืนรอกนั ไปอยา่ งนนั้ นะ่ น่นั หละทา่ นบอกวา่ พระพทุ ธเจา้ ทา่ น
ไม่ไดท้ าํ อยา่ งนนั้ น่ี ครูบาอาจารยท์ ่ีหลวงพอ่ ไดบ้ วชไดฝ้ ึกน่ีทา่ น
ก็รบั ไปดว้ ยความสงบและมนั ก็ไมเ่ สยี เวลา ทา่ นกเ็ มตตา
อธิษฐานจิตใหต้ ลอดหละทีนี้ เป็นบญุ กนั ไปเหมือนกนั หมดหละ
ทีนี้ คือไม่ตอ้ งวา่ พรก็เป็นบญุ เพราะวา่ มนั เกิดก่อนพรแลว้
บญุ น่ะ สว่ นพรนนั้ มนั เกิดทหี ลงั

20

ทีนีค้ อื เป็นคนท่ีเขา้ ใจหลกั บญุ ท่ีเกิดจากความสงบทนี ี้ เกิด
จากการท่ีไมใ่ ชภ้ ายนอก ใชภ้ ายในเป็นหลกั และก็เป็นการท่ี
ฝึกอบรมจิตใหเ้ รามีสมาธิดว้ ย คือจะเป็นพลงั ของสมาธิตอ่ ไป
ดว้ ยหละทนี ีเ้ พราะวา่ เราฝึกไปบอ่ ยๆ ฝึกประจาํ เขา้ มนั กบ็ ญุ ก็จะ
อยขู่ า้ งใน ไมไ่ หลไม่หลงออกมาขา้ งนอกหละทีนี้ มนั จะเหน็ บญุ
ในใจตวั ตลอด จะตอ้ งใชค้ วามสงบ อยา่ งท่ีพวกฝึกมา ฝึกปฏบิ ตั ิ
ธรรมท่ีน่ีก็เหมอื นกนั ก็จะตอ้ งมาอย่ดู ว้ ยความสงบกนั ทงั้ หมด ก็
ไดค้ วามสงบจากท่ีน่ี กวา่ ทกุ พงท่ีผา่ นมานะ่ เพราะวา่ สถานท่ีก็
สงบ และก็สง่ิ ตา่ งๆเสยี งกระทบ บา้ นเราก็อยไู่ กลอะไรอยา่ งนี้
ถงึ สายวดั บา้ นหรอื ไร วดั ก็มีศรทั ธาเล่ือมใสก็พดู ถึงหลวงพอ่
เหมือนกนั วา่ วดั ป่าหม่ใู หมม่ นั ไม่เหมือนท่ีอ่นื มนั เป็นป่า
ธรรมชาติมนั จรงิ ๆ มนั ไกลบา้ นจรงิ ๆ ทา่ นบอกวา่ บางทถี า้ ไมม่ ี
ความอดทนก็อย่ไู ม่ได้ ก็เดินบณิ ฑบาตก็ไกล ทา่ นกเ็ คยพดู ถึง
อยา่ งท่านอนนั ตท์ ่ีวดั ดอนจ่นั นี้ ทา่ นบอกวา่ มีความศรทั ธาวดั ป่า
ในเชียงใหมท่ งั้ หมดน่ี ผมศรทั ธาวดั ป่าหมใู่ หม่แหง่ เดยี ว
เพราะวา่ ผมไปเหน็ กบั ตวั และมากราบหลวงพอ่ ท่ีกฏุ ิดว้ ย เพราะ

21

วดั อ่ืนน่ีมนั ไมส่ มบรู ณเ์ ป็นป่าธรรมชาตเิ หมือนหม่ใู หม่ แลว้ ก็ไกล
ดว้ ย บณิ ฑบาตรถา้ ไมม่ ีความอดทนก็สไู้ มไ่ หวทา่ นวา่ อยา่ งนี้
ท่านก็อยากเอาลกู ศษิ ยม์ าฝึกอยแู่ ตก่ ็กลวั วา่ จะสไู้ มไ่ หว ทา่ นพดู
อย่างนี้ อนั นเี้ ป็นคาํ พดู ท่ีออกจากปากดว้ ยความท่ีเหน็ ดว้ ยการ
ท่ีไดม้ าเหน็ แหละ อยา่ งครูบาเทืองน่ีก็เคยมา ทา่ นก็ชมวา่ เออ้
หลวงพอ่ ไปเลอื กท่ีสรา้ งท่วี ดั ไดด้ ี นา่ อย่รู ม่ ร่นื สงบ แตต่ อนทา่ น
มาหลวงพอ่ ก็ไมอ่ ยแู่ ตท่ ่านมาเท่ียวดู ทา่ นก็รูจ้ กั เหมือนกนั

ฉะนนั้ เรอ่ื งบญุ ท่ีเกิดจากความสงบ เป็นบญุ ภายในเป็นท่ีพง่ึ
ภายใน เป็นท่ีพ่งึ ทางใจของพวกเราทกุ คน เรามีชีวติ อยถู่ า้ เรามี
ความสงบมีท่พี ง่ึ อยา่ งนีเ้ ราก็มีความท่ีม่นั คงแลว้ เราก็มีความ
เป็นอยทู่ ่ีดีทีนี้ ถึงภาคอ่ืนตาํ บลอ่ืนเดือดรอ้ นวนุ่ วายประเทศชาติ
วนุ่ วาย แตจ่ ิตใจเราไม่วนุ่ วาย จิตใจเราสงบ จิตใจเรามี
หลกั ธรรมหลกั ปฏบิ ตั อิ ยใู่ นภายในอยู่ มีท่พี ง่ึ ทางใจอยู่ เราก็ไม่
เดอื ดรอ้ นตามเขาไปหละทีนี้ เพราะวา่ ท่ีเขาเดอื ดรอ้ นเพราะเขา
ไม่ไดอ้ บรม เขาไมไ่ ดร้ ูเ้ ร่อื งฝึกตวั ไม่รูเ้ ร่อื งท่ีจะแกไ้ ขอย่างไร เขา
หลงทางภายนอกอยา่ งนี้ หลงโลกพฒั นาใหม่ หลงวิทยาศาสตร์

22

ท่ีเจรญิ เรว็ ไวเกินไปอย่างนี้ มนั แกไ้ ขไมท่ นั ฉะนนั้ เราตอ้ ง
ยอ้ นหลงั ถงึ อดตี ท่ีเราเกิดมาจนถงึ ปัจจบุ นั นี้ ก็จะรูไ้ ดว้ า่ มนั มีการ
เปล่ยี นแปลงมาตลอด มนั ไมห่ ยดุ น่ิงหละโลกนี้ แตว่ า่ มนั
เปล่ยี นแปลงแบบไมใ่ ช่ของเกา่ แลว้ มนั เปล่ยี นแปลงไปในฝ่าย
ความเส่อื ม ไม่ใช่ความเจรญิ เหมือนท่ีผา่ นมาหละทีนี้ มนั เจรญิ
แตส่ ง่ิ หลอกลวงเทา่ นนั้ แหละ แตว่ า่ ผลออกมามนั เป็นนความ
เส่อื ม คือใหเ้ ราเส่อื มทรพั ยส์ นิ เส่อื มการปฏบิ ตั ทิ ่ีเราเคยทาํ มาท่ี
เราเคยมีท่พี ง่ึ อยา่ งเนีย้ การทาํ งาน การเกษตร การบา้ น
การเมืองอะไรก็เปล่ียนแปลงไป

ฉะนนั้ คือมนั ทาํ ใหเ้ ราเส่อื มทรพั ยส์ นิ เส่อื มสิง่ ท่ีไมจ่ าํ เป็น
บางอยา่ งอย่างนี้ แลว้ ก็ผิดหลกั ของคาํ โอวาทของในหลวงท่วี า่
เศรษฐกิจพอเพียงอย่างนี้ มนั ก็ทาํ ความเดอื ดรอ้ นไดอ้ ยู่
เพราะวา่ เรากร็ ูอ้ ยแู่ ลว้ วา่ เราเป็นญาติโยมเป็นชาวบา้ น เรา
จะตอ้ งทาํ มาหากินเอง แลว้ ก็ปกครองครอบครวั แตล่ ะคนของ
ใครของมนั เอง ถา้ คนไหนไม่คดิ เอาหลกั ธรรมมาใชป้ ฏิบตั ิก็จะ
เกิดความเดอื ดรอ้ น ความวบิ ตั ิเกิดขนึ้ คือเกิดบาปเกิดความไม่

23

สงบในครอบครวั อยา่ งนี้ ถา้ เราเอาหลกั ปฏิบตั ิธรรมคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ อย่างท่ีความสงบไปใชไ้ ดน้ ่ะ เราก็จะอยเู่ ย็นเป็นสขุ
เหมือนท่ีในหลวงท่ีใหโ้ อวาทไปอย่างนนั้ มนั จะอยเู่ ยน็ เป็นสขุ มี
กินมีใชม้ ีใกลบ้ า้ นใกลต้ วั เรามีเครอ่ื งของทกุ อยา่ งท่ีบา้ นเมืองเรา
ดนิ ฟา้ อากาศอาํ นวยให้ การปลกู การสรา้ งอะไรก็ง่าย มนั ไม่
เดือดรอ้ นแหง้ แลง้ เหมือนแหง่ อ่ืน ภาคอ่นื ท่ีเคา้ เป็นอยเู่ คา้
ลาํ บากกนั มากวา่ เราก็เยอะ ก็เป็นอย่ทู ่ีตวั เราหละทีนี้

เหตนุ นั้ เราไดพ้ ระพทุ ธศาสนามาชว่ ยเรา ชว่ ยประเทศชาติ
บา้ นเมืองตลอดถงึ ความเป็นอยู่ หลกั ประชาธิปไตยจะม่นั คงก็
อาศยั พวกเราเขา้ ใจธรรมะคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ น่ีแหละ ไป
ปฏบิ ตั กิ นั ทนี ี้ ถงึ เราไปประชมุ ไปเป็นฝ่ายบรหิ ารบา้ นเมืองอย่าง
อบต หรอื สธ อะไรตา่ งๆ ตอ้ งเอาหลกั ศลี ธรรมพระพทุ ธเจา้ ไปใช้
ถงึ จะสงบรม่ เย็น ถงึ จะอย่กู นั เป็นกลมุ่ สามคั คี ทาํ งานรว่ มกนั มี
ผลดีตอ่ หนา้ ท่กี ารงานกนั ทกุ คน ตลอดถงึ ศรทั ธาบาํ รุง
พระพทุ ธศาสนากม็ ่นั คงไปเหมือนกนั หละทีนี้ อยา่ งท่ีหลวงพอ่
ชมวา่ ทงั้ แปดหม่บู า้ นอยา่ งนี้ ก็ใสบ่ าตรกนั ทกุ บา้ น พระไปสาย

24

ไหนก็ใสเ่ ต็มบาตร อย่างอยบู่ า้ นปงน่ีจนถงึ ปัจจบุ นั นีก้ ย็ งั ไม่
เปล่ยี นแปลง ก็ยงั ไมเ่ พ่ิม คนใหใ้ สบ่ าตรแคส่ ่ีคนเกินเจด็ คน ก็
บางทีก็พรอ่ งๆหนอ่ ยๆ แตว่ า่ ดมี ีพอ่ นาท่ีคนเม่ือก่อนเป็นคนมี
ฐานะ เป็นพอ่ นาท่ีมนี ามากกวา่ เขาก็ใสป่ ั้นใหญ่ก็อ่มิ อยู่ ก็ใส่
ทานเทา่ ปั้นสม้ โอเน่ียแหละ เป็นขา้ วน่งึ มนั ก็เลยอ่มิ ถา้ อยา่ งงนั้
มนั ไม่อ่ิมเหรอ ถา้ ใสอ่ ยา่ ง(เสยี งไมช่ ดั ) เขาหยิบใสเ่ ทา่ หวั แม่มือ
น่ี เคา้ ใสค่ นละนอ้ ยๆ ฉะนนั้ สิ่งท่ีเราไดท้ าํ บญุ ไวใ้ นทอ้ งถ่ินของ
พวกเราก็บาํ รุงพืน้ ท่ีของพวกเรา บาํ รุงชีวติ บาํ รุงครอบครวั ของ
พวกเราแตล่ ะคน อาศยั ผลบญุ ท่ีพวกเรามีความสามคั คแี ลว้ ก็ทาํ
เป็นประจาํ อยู่ ไม่วา่ บา้ นไหนท่ีไหน ทา่ นเดนิ ไปท่ีไหนกม็ ีคน
เตรยี มใสเ่ ตรยี มรออย่างนี้

อนั นีค้ อื เป็นเรอ่ื งพระพทุ ธศาสนาและบา้ นเมืองท่ีมีสว่ น
เก่ียวขอ้ ง ท่ีมีสว่ นคมุ้ ครองชว่ ยเหลอื ปกปอ้ งบาํ รุงรกั ษาไมใ่ ห้
เส่อื มไปจากพวกเราหละทีนี้ ภาคปฏบิ ตั ิก็เหมือนกนั อย่างท่วี า่
หนา้ ท่ีของพลเมืองดมี ีศีลธรรมก็จะตอ้ งมหี ลกั อยา่ งเนีย้ เม่ือกอ่ น
หนา้ ท่ีพลเมืองและศลี ธรรมท่ีเอามาเป็นหลกั สตู รคาํ สอนของชนั้

25

ประถมมาก่อน ก็คอื มีสอนเร่อื งพระรตั นตรยั และก็มีสอนศลี หา้
ให้ มีหลกั ใหญ่ๆแคน่ ีท้ ่ีเราจะนาํ ไปปฏบิ ตั ิ อยา่ งเราเป็นชาวบา้ น
ถา้ เราปฏิบตั ใิ นหลกั นีไ้ ดอ้ ยู่ บา้ นเมืองเรากย็ งั สงบรม่ เยน็ เป็นสขุ
เพราะมีทงั้ พระพทุ ธพระธรรมพระสงฆ์ มที งั้ ศลี ๕ ขอ้ ก็จะ
คมุ้ ครองเราไดท้ งั้ หมดหละทนี ี้ ถงึ เราทาํ บาปอยแู่ ตก่ ็ทาํ ไดเ้ ป็น
สว่ นนอ้ ย เพราะศีลธรรมคมุ้ ครองเราอยู่ เป็นพระพทุ ธพระธรรม
พระสงฆป์ กครองรกั ษาอยู่ ก็ทาํ ใหค้ นโบราณของเราก็อย่เู ย็น
เป็นสขุ มีอายมุ ่นั ขวญั ยืนกนั ใหเ้ ราไดร้ ูไ้ ดเ้ หน็ กนั มาอยู่

อนั นีเ้ ป็นพนื้ ฐานของพระพทุ ธศาสนาท่ีเก่ียวขอ้ งกบั ทางโลก
เพราะศีล ๕ น่ีเป็นศีลสากลของโลก คือโลกท่วั ไปหรอื วา่ ศลี อ่ืน
นนั้ เป็นศีลท่ีปฏบิ ตั ิท่ีสงู ไป ศลี ๘ ศีล ๑๐ ศีล ๒๒๗ แตศ่ ีล
พืน้ ฐานจรงิ ๆคอื ศีล ๕ ทา่ นบอก ศีล ๕ ก็เท่ากบั ตวั เรา รา่ งกาย
ของเราทกุ คนคอื ทา่ นนบั วา่ มีอวยั วะทงั้ ๕ คือมีแขนสอง มีขา
สอง มหี วั หนง่ึ เกิดมาก็มีกนั เท่ากนั เทา่ นีผ้ หู้ ญิงผชู้ าย ลกู ของ
ใครก็เหมือนกนั และก็บอกวา่ ฉะนนั้ ศาสนาเกิดขนึ้ แลว้ ศีล ๕
ไดม้ าแตเ่ กิดทกุ คนแลว้ แลว้ ใครจะปฏบิ ตั ิรกั ษาเอาก็ไดบ้ ญุ หมด

26

หละทีนี้ ศลี ก็ไม่ขาดเพราะมนั ไดม้ าครบ สองมือ สองเทา้ หวั
หนง่ึ อย่างนีห้ ละ เราจะเอาศีลไปรกั ษาไปปฏิบตั ิ เราจะเอาไปหดั
ภาวนาไปปฏบิ ตั ธิ รรมก็เอาตวั นีห้ ละ เอาตวั ศลี ๕ เน่ียหละไป
เป็นหลกั อย่างนี้

ฉะนนั้ การท่ีเราเป็นฆราวาสหรอื เป็นศรทั ธาชาวบา้ นอยา่ งนี้
เรามีพนื้ ฐานศลี ๕ เป็นนิจ เราก็พน้ จากนรกหละ ไมต่ กนรกหละ
เพราะวา่ อานสิ งสข์ องศีล ๕ ทา่ นก็บอกวา่ ใหไ้ ปสวรรค์ อย่างท่ี
ทา่ นใหท้ า้ ยศีลวา่ สีเลนะ สุขตงิ ยนั ติ ศลี ใหผ้ ลใหค้ วามสขุ แก่
ผรู้ กั ษาผปู้ ฏบิ ตั ิ สีเลนะ โภคะสัมปทา ถา้ มีศลี แลว้ ก็มีโภคะ
สมบตั ิ ไม่เป็นคนทกุ ขค์ นจน ถงึ คนจนมารกั ษาก็จะเกิดเป็นคนมี
ได้ สีเลนะ นิพุตงิ ยนั ติ คอื ศลี จะไดพ้ น้ ทกุ ขห์ มดกิเลสอย่าง
พระพทุ ธเจา้ ของพวกเรา ก็ไปจากศีล ๕ เป็นพนื้ ฐาน เป็นตน้ ของ
ศลี ทงั้ หลาย ศลี มากมายท่ีทา่ นบญั ญตั ิในพระไตรปิฎกถงึ สอง
หม่ืนกบั หนง่ึ พนั ขนั ธ์ ก็ไปจากศีล ๕ ตวั เดยี วเทา่ นี้ คอื ไปจาก
รา่ งกายของเราคนเดยี วเทา่ นี้ ท่ีจะนาํ ไปปฏิบตั ใิ หเ้ กิดผล ใหเ้ กิด
ความอดุ มสมบรู ณ์ ใหเ้ กิดความสงบรม่ เยน็ ทนี ี้

27

ถา้ เรามีกนั ทงั้ หมดอย่างสมยั คนโบราณน่ีเคา้ ไม่มีการ
เดือดรอ้ น การประทว้ ง การวา่ กนั การแข่งแย่งกนั ไมม่ ี!
เพราะวา่ ศลี ธรรมน่ีเสมอกนั ตา่ งคนก็ตา่ งรูค้ วามเป็นอยคู่ วาม
ตอ้ งการเหมือนกนั ไมร่ ูจ้ ะไปขดั กนั ไปดา่ กนั ไปแยง่ กนั เอาความ
ทกุ ขม์ าใสต่ วั ทาํ ไม ก็ตงั้ ใจทาํ หนา้ ท่ีการงานใหเ้ ตม็ ท่ีแลว้ ก็ดที ่ีสดุ
แลว้ มีแตค่ วามเจรญิ อยา่ งเดยี วหละทีนี้ แตป่ ัจจบุ นั เราน่มี นั
เปล่ยี นแปลงไป เราก็แกไ้ ขยากมากหละทนี ีเ้ พราะวา่ มนั ผดิ ไป
แลว้ น่ี เราจะตกี ลบั มาน่ีมนั ยาก แลว้ ก็คิดเรอ่ื งท่ีจะแกก้ ็ยาก
เพราะวา่ มนั ผา่ นไปผดิ ไปมนั เลยไปแลว้ ฉะนนั้ เราถงึ คดิ ถงึ เรอ่ื ง
วา่ เม่ือบา้ นเมืองจะเดือดรอ้ นขนาดไหน ถา้ เรายงั มีศาสนาเป็น
เคร่อื งคมุ้ ครองเคร่อื งรกั ษา ศาสนายงั ไมเ่ ส่ือมหายจากเราก็ยงั
ดบั ความรอ้ นได้ ยงั ระงบั ความวนุ่ วายได้ คือระงบั เรอ่ื งสง่ิ ตา่ งๆท่ี
มนั เกิดขนึ้ ใหส้ งบลงได้ ดว้ ยท่ีพลงั ของบญุ ดว้ ยพลงั ของศาสนา
ดว้ ยความสงบของจติ ของชาวพทุ ธเรานะนนะ่ คือมีความเมตตา
มีความสามคั คี มีความดที ่ีสรา้ งมายาวนานตงั้ แตเ่ กิดมาจนถงึ
แก่ แตล่ ะคนกม็ าก อยา่ งท่ีหลวงพอ่ วา่ บญุ ท่ีไม่เป็นตวั ก็คอื เกิดท่ี

28

มีอย่ใู นใจแตล่ ะคน แลว้ บญุ ท่ีเป็นตวั คือรูปรา่ งท่ีเรามองเหน็ กนั
ก็จะมีอยทู่ กุ คนหละทนี ี้ มเี ร่อื งใจบญุ มีรูปรา่ งท่ีไดม้ าจากบญุ ท่ี
เกิดมาจากบญุ ในเบือ้ งหลงั ท่ีไดส้ รา้ งอบรมมา มาในยคุ ปัจจบุ นั
เรามาเจอวกิ ฤตการณอ์ ะไรเกิดขนึ้ เราก็จะตอ้ งพ่งึ บญุ ท่ีเรามีมา
เหมือนเราหาเงินมาตงั้ แตเ่ ดก็ มาจนถงึ แก่ เราก็จะไดใ้ ชเ้ งินท่ีเรา
เรม่ิ ตน้ ทนุ มาน่นั แหละ แตถ่ า้ เราไมม่ ีมาเลยน่ีก็ลาํ บากหละทีนี้
เราจะมาคิดหาเอาอยา่ งท่ีเราใชค้ วามคิดอยา่ งนีม้ นั เป็นไปยาก

เหตนุ นั้ การท่ีเราไดม้ าวนั นี้ เราก็เลอื กสถานท่ีคือสถานท่วี ดั
ป่าหมใู่ หม่ เป็นสถานท่ีท่ีเราไมเ่ คยจดั และเป็นท่ีสงบ และผฟู้ ังก็
ไดต้ งั้ ใจฟังดว้ ยความสงบก็ไดร้ บั ความรูค้ วามเขา้ ใจในการอบรม
ธรรมะเก่ียวกบั ความเป็นอยู่ การแกไ้ ขดา้ นจิตใจและก็เป็นการท่ี
จะช่วยเหลือใหป้ ระเทศไทยเราไดเ้ ขา้ สคู่ วามสงบ แกไ้ ข
วกิ ฤตกิ ารณท์ ่ีมนั วนุ่ วายเดือดรอ้ นกนั ท่ีเฉพาะคนชมุ ชม
หนาแนน่ แตถ่ า้ อยา่ งวดั เรามนั ไม่มีอะไรเดือดรอ้ นหละ แตว่ า่
ชมุ ชนหนาแนน่ น่ีเขาบน่ เขาทรุ นทรุ าย เขาก็ไม่รูจ้ ะทาํ อะไรกนั
แตก่ ็ยงั ดวี า่ มีเมตตาไมถ่ ึงทาํ ลายชีวติ กนั ดงั นนั้ เราไดม้ าจดั ทาํ

29

ท่ีน่กี ็เป็นบญุ กศุ ลของพวกเราทกุ คน แลว้ ก็เป็นบญุ กศุ ลท่พี วก
เราไดอ้ ย่ไู ดท้ าํ มายาวนานถงึ ๒๐กวา่ ปีนะ่ ถา้ นบั อายทุ ่ีมาอยู่
ตงั้ แตแ่ รกมาถงึ วนั นกี้ ็ ๒๑ ปี บญุ กศุ ลสว่ นนีก้ ็เป็นปัจจยั เป็นท่ี
พง่ึ ทางใจ เป็นท่ีพง่ึ ภายในของพวกเราทกุ คนท่ีไดท้ าํ กบั วดั ป่าหมู่
ใหม่ ทกุ คนเป็นเจา้ ของ แลว้ ไม่ใชว่ า่ เป็นวดั ประจาํ หมบู่ า้ นใด วดั
หมใู่ หม่ บา้ นหมใู่ หมก่ ็รา้ งไปแลว้ อย่างท่ีเราเหน็ ก็เลยเป็นของ
ทาํ บญุ แมแ่ ตงสมบรู ณแ์ บบแบบนี้ แลว้ พวกเราไดเ้ ขา้ ใจทงั้
ธรรมะทงั้ ความเป็นอยู่ สภาพของวดั การปฏบิ ตั ขิ องพระสงฆใ์ น
วดั และศรทั ธาท่ีอปุ ถมั ภบ์ าํ รุงวดั ทกุ อยา่ งอย่างนกี้ ็ไม่มีส่ิงท่ีจะ
เสยี หายเดือดรอ้ นวนุ่ วายเพราะหลวงพอ่ เป็นองคด์ แู ลหมด
ทงั้ หมด ก็เลยอย่ใู นความสงบมาตลอด เราก็ไดบ้ ญุ จากความ
สงบท่ีเราไดท้ าํ มาทกุ บา้ นทกุ ท่ีทกุ คนน่นั แหละเป็นเจา้ ของ
รว่ มกนั

เม่ือเหตกุ ารบา้ นเมืองมีอะไรมาเราก็ชว่ ยแกไ้ ข ชว่ ยเป็น
กาํ ลงั สามคั คใี นฝ่ายสว่ นท่ีเป็นธรรม ในสว่ นท่ีถกู ตอ้ งอยา่ งนี้ เรา
ก็จะไดร้ บั ผลดีอยา่ งวนั นที้ ่ีเราไดร้ บั การอบรมไป เม่ือเราไดท้ าํ ได้

30

นาํ ไปคดิ นาํ ไปพิจารณา นาํ ไปปฏิบตั ิเทียบเท่าดู เราก็จะได้
ความศรทั ธา ไดค้ วามปลืม้ ใจ ไดค้ วามรูใ้ นทางธรรมะปฏบิ ตั เิ ขา้
เพ่มิ ก็จะเป็นมงคลแก่จติ ใจของพวกเราจงึ สมกบั ภาษิตท่อี าตมา
ยกไวน้ นั้ วา่ กตัญ�ูกตเวทติ า อัตตาหิ อัตโนนาโถ เคา้ วา่ เรา
มีความดที ่ีทาํ ไว้ เรามีความกตญั �ตู อ่ ตวั เรา ตอ่ ประเทศชาติ
บา้ นเมืองแผ่นดนิ ตลอดถงึ ในหลวงของพวกเราอย่างนี้ กค็ ือวา่
เราเป็นคนดที กุ คน คนท่ีมกี ตญั �กู ็เรยี กวา่ เป็นเคร่อื งหมายแหง่
คนดี อตั ตาหิ อัตโน นาโถ ถา้ เราปฏิบตั ติ ามถกู ตอ้ งเราก็จะ
เป็นผมู้ ที ่ีพง่ึ ของตวั เองไม่ไดเ้ ดือดรอ้ นคนอ่ืนหละทีนี้ พง่ึ ตวั เองได้
ตลอด ไม่เดือดรอ้ นไม่ตอ้ งไปรบกวนคนอ่นื ไม่ตอ้ งไปทกุ ขท์ วง
คนอ่นื ไม่ตอ้ งไปแย่งในทางท่ีผดิ ทา่ นบอกวา่ เป็นท่ีพง่ึ ตวั เอง ทาํ
ท่ีพง่ึ ตวั เองได้ น่ีแหละเป็นธรรมะท่ีนาํ มาอธิบายใหโ้ อวาทแก่
พวกศรทั ธาญาตโิ ยมทงั้ หลายก็พอสมควรแกเ่ วลา ก็ขอยตุ ิเอวงั
ไวแ้ ตเ่ พียงเทา่ นี้

ท่ีมา: https://youtu.be/hRIzGdt-z58

31