ปลุกจิต ปรับใจ ไขปัญหาธรรม โดย หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก

ปลุกจติ ปรับใจ ไขปัญหาธรรม
หลวงป่บู ญุ เพง็ กปั ปโก

…ใหห้ ลบั ตา แลว้ ก็หายใจ อยา่ ไปหยดุ หายใจ ใหพ้ ากนั
หายใจ หายใจเขา้ หายใจออก ใหม้ นั สะดวก อยา่ ใหม้ นั อดึ อดั
คือเราน่งั กนั อยา่ งสบายๆ อย่าใหค้ นอ่นื เคา้ มาบงั คบั และเราก็
อย่าไปบงั คบั ตวั ของตวั เองจนเกนิ ไป แลว้ ก็ใหร้ ูจ้ กั การสบั เปล่ยี น
คือเปล่ียนอิรยิ าบถ เวลามนั เจบ็ มนั เม่ือยในธาตใุ นขนั ธท์ ่ีเราน่งั
ความชาํ นิชาํ นาญของเรามนั ก็ยงั ไมเ่ พียบพรอ้ มเพราะนานๆเรา
ก็จะมีครงั้ นานๆเราก็จะไดม้ ีงานมาครงั้ หน่งึ

เม่ือเรามา ถงึ จะเป็นคนเกา่ แตก่ ็เหมือนกบั คนใหมเ่ พราะ

มนั ทงิ้ ทงิ้ ช่วงไปนาน พดู กนั เสียอยา่ งงา่ ยๆ ก็คือวา่ ปีหนง่ึ ก็จะมี
ซกั ครงั้ หน่งึ เวลาท่ีมนั เสียไปน่ะมนั มาก แลว้ เราก็จๆู่ ก็จะมาทาํ
ไอส้ ว่ นขนั ธข์ องเรามนั ก็ยงั ไมช่ นิ เคย ความเจบ็ ปวดรวดรา้ วใน
สงั ขารบางคนก็ปวดแขง้ ปวดขา ปวดหลงั ปวดเอวปวดไหลป่ วด
หวั ก็แลว้ แตใ่ ครจะปวดตรงไหน คือมนั ไดใ้ นสรรพางคร์ า่ งกาย
ของเรา แตเ่ ราก็รูจ้ กั การเปล่ยี นแปลงระบบสงั ขารของตวั เอง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

อย่างไรท่ีมนั จะสบายเราก็เปล่ยี นสภาพไปตามความสบายของ
ตวั เอง

พอรูว้ า่ เรามีความสบายในธาตใุ นขนั ธข์ องเราแลว้ ใจของ
เรามนั ก็พรอ้ มท่ีจะมีความสะดวกสบายขนึ้ การน่งั ของเรา เราก็
จะน่งั ไดน้ าน เพราะเรามีการเปล่ยี นแปลง สาํ หรบั คนท่ีน่งั อย่กู บั
พืน้ ถา้ คนท่ีน่งั หอ้ ยแขง้ หอ้ ยขา เออ อนั นนั้ มนั สบาย คือเราน่งั
อย่างไรมนั ก็น่งั ได้ คือน่งั ฟัง จะยืนฟังก็ได้ จะเดนิ ฟังก็ได้ แตก่ ็
หา้ มนอนอย่างเดียว เพราะนอนฟังน่ะมนั กลวั หลบั กลวั มนั จะ
หลบั

แตน่ ่งั น่นั ได้ ยืนน่นั ได้ เดินน่นั ได้ เรยี กวา่ เปล่ียนอริ ยิ าบถ
เพ่ือทาํ ความสบายใหแ้ ก่ตวั เอง เพ่ือเป็นการไม่บงั คบั เพ่ือยงั จิต
ของเราใหเ้ กิดความพอใจ พอใจในการกระทาํ กอ่ นสาํ หรบั
เบือ้ งตน้ เราจะไปเรง่ บงั คบั ท่ีจะใหม้ นั เป็นไปอย่างท่ีเรานกึ ท่ีเรา
คดิ หรอื เรามีความอยาก คอื อยากใหม้ นั เป็น เหน็ ทา่ นเป็น
อรหนั ต์ ก็คิดอยากวา่ จะเป็นอรหนั ต์ เหน็ ทา่ นวา่ เป็นโสดาบนั ก็

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 2

คิดอยากจะเป็นโสดาบนั เม่ือเรามนั ยงั ไมพ่ รอ้ ม มนั ก็เป็นไปได้
ยาก

แตถ่ า้ เราจะเป็นจรงิ ๆ ไอเ้ ราก็ไม่รบั สภาพสิง่ ท่ีเราอยากจะ
เป็นอกี อย่างจะใหเ้ ป็นโสดาบนั เป็นพระอรยิ บคุ คลท่ีวา่ จะละ
กิเลส ละสักกายทฐิ ิ วจิ กิ ิจฉา สลี พตปรามาส ก็คอื ละกิเลส
มนั ก็ไมร่ บั อีกและมนั ก็ไม่ยอมละ คือเราก็ไมย่ อมรบั สภาพอยา่ ง
ท่ีเราอยากได้ แมแ้ ตอ่ รหนั ต์ เราก็ถือวา่ เป็นของประเสรฐิ และ
เป็นสิ่งท่ีอนั ประเสรฐิ ย่งิ ซง่ึ เราปรารถนากนั อย่างย่งิ ในพทุ ธ
ศาสนาของเรานีก้ ็ไปสดุ ยอดเอาตรงท่พี ระอรหนั ตน์ ่นั เอง แมแ้ ต่
เรามากราบ มาไหว้ ก็กราบไหวถ้ งึ พระอรหนั ตน์ ่นั เอง ก็ถือวา่
พระอรหนั ตน์ ่นั สดุ ยอด ยอดของเราชาวพทุ ธ เราก็มีความ
เล่อื มใสและศรทั ธาอยา่ งย่งิ เตม็ รอ้ ยเปอรเ์ ซ็นต์ แตจ่ ะใหเ้ ราเป็น
อรหนั ต์ ก็คดิ วา่ จะเป็นยาก

ท่ีจะเป็นยากก็เพราะอะไร ก็ความห่วงของเรามนั สารพดั
ไม่ใชเ่ ราจะตดั เอางา่ ยๆ เหมอื นอย่างคาํ ท่คี รูบาอาจารยท์ ่ีทา่ นได้
แสดงไป แตล่ ะท่านละองคท์ ่ีเราไดย้ นิ ไดฟ้ ังมา ท่ีวา่ ละ หรอื วา่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

เลิก หรอื วา่ ถอนจากกิเลส จากความหว่ ง รูส้ กึ วา่ มนั เป็นของท่ี
ทาํ ไดย้ าก สาํ หรบั เราปถุ ชุ น เพราะถา้ จะเป็นจรงิ ๆ เราก็ไม่
ยอมรบั ก็เพราะมนั ยงั มีความเสยี ดายอยู่ ความเสยี ดายนีม้ นั
ไมใ่ ชข่ องท่ีจะละไดง้ า่ ยๆ และไมใ่ ช่ของท่ีจะตดั ไดง้ ่ายๆ เป็นของ
ท่ีลาํ บากอยา่ งย่งิ เหลือวสิ ยั ของมนษุ ย์ เหมือนอยา่ งพวกเรานี้
แหละ ก็เป็นของท่ีเหลือวิสยั ของพวกเราอยู่ คือไม่สามารถท่ีจะ
ตดั หรอื วา่ ท่ีจะละอะไรทงั้ หมด เพ่ือความเป็นอรหนั ต์ มนั ยาก

แตส่ าํ หรบั ความอยากนนั้ น่ะมนั อยาก อยากเป็นและก็อยาก
ได้ อยากใหเ้ กดิ อยากใหม้ ี มนั เป็นเรอ่ื งของความอยาก เพราะ
ถือวา่ เป็นความดสี าํ หรบั ครูบาอาจารยท์ ่ที า่ นไดบ้ รรลธุ รรมมา
ทา่ นก็มาเลา่ กลา่ วอะไรใหฟ้ ังในเร่อื งคณุ ธรรม เราก็เหน็ ดแี ละมี
ศรทั ธาและก็มคี วามพอใจ แลว้ ก็เกิดความอยากได้ ก็คิดวา่ จะ
ใหม้ นั ได้ อยากใหเ้ ป็นเหมือนอย่างครูบาอาจารย์ เป็นแตเ่ พียง
ความอยากและความนกึ เฉยๆ อนั นนั้ ยงั เช่ือไมไ่ ด้ อนั นีม้ นั เป็น
เรอ่ื งของกิเลส

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 4

กิเลสของเราน่ีมนั เช่ือยาก คือมนั เอาแนน่ อนอะไรกบั มนั
ไมไ่ ด้ แตล่ ะวนั แตล่ ะช่วั โมง มนั คดิ ไปไดร้ อ้ ยแปดพนั ประการ
ความอยากกส็ ารพดั นะ่ มนั จะอยาก เวลามนั เดอื ดรอ้ นมา ก็
สารพดั ท่ีจะตอ้ งทกุ ข์ แลว้ ก็คิดจะหนี ก็ไมร่ ูว้ า่ จะหนที กุ ขก์ ็จะหนี
อย่างไร ก็จะไปหนีเอาระยะใกลๆ้ ก็ในขณะท่ีมนั ประสบ
เหตกุ ารณบ์ างอย่างอนั ซง่ึ มนั เกิดขนึ้ เฉพาะหนา้ มีเรอ่ื งราว
บางอยา่ งซง่ึ มากระทบแลว้ กท็ าํ ใหจ้ ติ ของเรานนั้ ระทมทกุ ข์
ขนึ้ มา ทาํ ใหน้ า้ํ มกู นา้ํ ตาไหลออกมา รอ้ งอกรอ้ งไห้ เสยี อก
เสียใจ ระยะนนั้ หละอยากนะ อยากหนหี ละ อยากเป็นอรหนั ต์
อยากพน้ ทกุ ข์

แตเ่ ราจะไปอยากในระยะใกลๆ้ ก็คดิ วา่ มนั คงจะเป็นไปได้
ยาก ถา้ จะเอาใกลๆ้ มนั ไดอ้ ย่างนนั้ ก็แสดงวา่ มนั งา่ ยเกินไป ไอ้
ความงา่ ยอยา่ งนหี้ ละมนั ไม่ไดส้ มประสงค์ และมนั ไม่ไดเ้ หมือน
อยา่ งความคดิ ของเราซง่ึ คิดขนึ้ มา มนั ไมใ่ ชเ่ ป็นของงา่ ย มนั เป็น
เร่อื งของกิเลส ก่อนท่ีเราจะมาบาํ เพ็ญภาวนากระทาํ จติ ใจของ
ตวั เองใหม้ ีความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธินนั้ เราจะตอ้ งมาเขา้ ใจใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

เรอ่ื งของกิเลสของตวั เองแตล่ ะคนเสียก่อน วา่ เราทกุ คนมนั
พรอ้ ม กิเลสของเรานะ่ มนั พรอ้ มทกุ คน เจา้ โลภ เจา้ โกรธ เจา้
หลง เจา้ อวชิ ชา เจา้ ตณั หา เจา้ มานะ เจา้ ทฐิ ิ เจา้ กรรม เจา้ เวร
มนั พรอ้ มสมบรู ณอ์ ย่แู ลว้

ทีนกี้ ิเลสทงั้ หลายเหลา่ นีห้ ละตอ่ เม่ือมนั ดอี ยภู่ ายในหวั ใจ
ของเรา ถา้ เราไม่รบั ทราบ ไม่รบั รูแ้ ละก็ไม่รูเ้ ร่อื งแหง่ กิเลสของ
ตวั เองเสยี กอ่ นเลา่ ทนี ีเ้ ราจะไปภาวนาอยา่ งไรได้ ภาวนาก็เอา
แตธ่ รรมะอย่างเดียว และธรรมะน่ะมนั อยทู่ ่ีไหนหละ และใคร
หละจดั สรรไวใ้ หเ้ รา วา่ เราจะตอ้ งการเอาธรรมะ และมนั อยู่
ตรงไหนธรรมะ เรากจ็ ะมงุ่ เอาแตธ่ รรมะ แตเ่ ร่อื งของกิเลสน่ะ มนั
เห็นดว้ ยหรอื เปลา่ มนั ไม่ไดย้ อมรบั นะ มนั ไม่ไดย้ อมรบั สภาพ
ความเป็นศีลและเป็นธรรมอะไร มนั มีแตเ่ รอ่ื งขดั

อย่างท่ีเราน่งั ภาวนาฟังเทศนอ์ ย่ใู นขณะปัจจบุ นั นีห้ ละ
แมก้ ระท่งั ถึงครูบาอาจารยช์ นั้ ผใู้ หญ่คือเถระ ทา่ นก็ไดแ้ สดงและ
ท่านก็ไดพ้ ดู ไดก้ ลา่ วไดเ้ ลา่ มาใหพ้ วกเราฟังกนั แลว้ แตว่ า่ สภาพ
ของจิตเรานะ่ สภาพของกิเลสมนั ยอมรบั หรอื ไม่ มนั เห็นดว้ ย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 6

หรอื ไม่ วา่ เป็นความจรงิ และความจรงิ ท่ที า่ นไดพ้ ดู และไดแ้ สดง
ออกไปนนั้ และมนั จะยอมทาํ ตามอยา่ งนนั้ ไดห้ รอื ไม่ กิเลสมนั
ไมไ่ ดย้ อมนะ แตม่ นั ฟังนะ มนั ฟังไดแ้ ตม่ นั ก็ไม่ยอมรบั สภาพคือ
ความเป็นจรงิ เหมือนอยา่ งท่ที า่ นแสดงซง่ึ ความเป็นจรงิ ออกมา
ใหพ้ วกเราฟัง

แตบ่ รรดากิเลสน่ะมนั ขดั ขอ้ งอย่ตู ลอดมา ทงั้ ท่ีเราจะ
ตอ้ งการใหไ้ ปสเู่ สน้ ทางแหง่ ความสงบ แลว้ มนั คดิ วา่ สงบหรอื ไม่
เราจะประคบั ประคองใหอ้ ยกู่ บั ความเป็นพทุ โธ แลว้ มนั จะอย่กู บั
พทุ โธหรอื ไม่ แลว้ มนั ก็ขดั กนั อยู่ ถา้ เราวา่ พทุ โธไปคาํ สองคาํ แต่
เร่อื งอ่นื ๆมนั เขา้ มาก็ไมร่ ูว้ า่ ก่ีคาํ มนั ลบเลอื นกนั ไปหมด มนั ลบ
ลา้ งกนั ไปในตวั เอง น่ีมนั ไมย่ อมรบั ก็เพราะอะไร เราก็ควรจะ
รบั ทราบมนั บา้ ง นกั ภาวนาทงั้ หลายผสู้ นใจในขอ้ ปฏบิ ตั ิ มนั เร่อื ง
อะไร ก็มนั เร่อื งของกิเลสน่นั หละ ก็คือกิเลสน่นั นะ่

ถา้ เราน่งั ภาวนาลงไป ถา้ เรามีความสงบบา้ งและก็มีบางสงิ่
บางอยา่ งซง่ึ มนั ปรากฏภายในจติ อนั ท่ีมนั มีความสงบนนั้ ท่ีมนั
แสดงออกมาใหเ้ ราเหน็ ซง่ึ มนั บอกย่หี อ้ วา่ มีความสงบในตวั สงิ่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ท่ีมนั แสดงออกมาปรากฏเป็นภาพหรอื วา่ เป็นนิมิตช่วั ประเด๋ยี ว
ประดา๋ วหรอื วา่ ไดน้ านก็ดี สง่ิ เหลา่ นีแ้ หละมนั ก็ลว้ นแลว้ แตเ่ ป็น
กิเลส ก็ตวั ของกิเลสทงั้ นนั้ ท่ีมนั มาแสดงใหเ้ หน็ เพราะอะไร เรา
จงึ ไปเหน็ กิเลส ก็เราน่งั ภาวนากห็ ากิเลส ก็เพราะกิเลสมนั มีอยู่
แลว้ ก็จะมาใหม้ นั เหน็ กิเลส แลว้ มนั จะไปเหน็ อะไร แลว้ จะไป
เหน็ ธรรมะ อา้ ว ธรรมะมนั อยตู่ รงไหน แลว้ มนั เป็นอยา่ งไรคือ
ธรรมะ ตวั ธรรมะมนั เป็นอยา่ งไร เราก็ไมร่ ูอ้ กี หละ

แตก่ ็มีการกระทาํ และก็อยากทาํ และก็อยากภาวนา ใครก็
อยากภาวนา ไดย้ ินไดฟ้ ังครูบาอาจารยท์ า่ นมาแสดงชีแ้ จงบอก
ในเรอ่ื งธรรมคาํ สอนของพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ในขอ้ ปฏิบตั ิ อา้ ว
ก็เกิดศรทั ธา แลว้ ก็อยากปฏบิ ตั ิ แตเ่ ม่ือปฏบิ ตั แิ ลว้ อะไรมนั จะ
เกิดขนึ้ ในการปฏิบตั นิ นั้ และมนั จะเป็นไปไดอ้ ย่างรวดเรว็ เหมือน
อย่างครูบาอาจารยท์ า่ นเทศนห์ รอื ไม่ มนั ไม่ไดเ้ ป็นไปไดง้ า่ ย
เหมือนอย่างนนั้ คาํ วา่ ละ คดิ วา่ จะละใหม้ นั ไปเลยเถอะ ตดั ไป
เลย มนั ไม่ได้ มนั ไมเ่ หมือนครงั้ พทุ ธกาล

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

ถา้ ครงั้ พทุ ธกาลนนั้ องคส์ มเด็จพระผมู้ ีพระภาคเจา้ เม่ือ
พระองคไ์ ปแสดงใหแ้ กท่ า่ นผใู้ ดเพียงครงั้ เดยี วหรอื สองครงั้ ก็
ยอ่ มสาํ เรจ็ ถา้ อยา่ งต่าํ ก็โสดาบนั ถา้ อยา่ งสงู ก็เป็นอรหนั ต์
อย่างพระองคแ์ สดงใหพ้ ระยสะ ครงั้ แรกก็เรยี กวา่ โสดาบนั พอ
แสดงครงั้ ท่ีสอง พระยสะ ก็ไดพ้ จิ ารณาไปตามกระแสธรรมคาํ
สอนขององคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เกิดญาณปัญญาขนึ้
ในขณะนนั้ แลว้ ก็สาํ เรจ็ งา่ ยๆ สาํ เรจ็ อย่ขู า้ งหลงั ของพระพทุ ธเจา้
เสียดว้ ย พอสาํ เรจ็ แลว้ พระองคก์ ็รบั รองในขณะนนั้ ก็มใี นครงั้
พทุ ธกาลนนั้ แหละท่วี า่ ไดส้ าํ เรจ็ ง่าย และไดฟ้ ังแลว้ พอจบธรรม
เทศนาแลว้ ก็ไดส้ าํ เรจ็ พระโสดาบนั หรอื วา่ อรหนั ตง์ า่ ยๆ โดยไม่
ตอ้ งไปปฏิบตั ิและมาน่งั หลบั หหู ลบั ตาใหล้ าํ บากเหมือนอย่าง
พวกเราในสมยั นี้

แมแ้ ตพ่ ระภทั ทวคั คยี ท์ งั้ ๓๐ ก็ไมไ่ ดเ้ จตนาท่ีจะไปฟังธรรม
ของพระพทุ ธเจา้ ดว้ ย ก็คอื วง่ิ ตามหาหญิงแพศยากนั ทงั้ ๓๐
แลว้ ก็ไปเจอพระพทุ ธเจา้ อยทู่ ่ีไรฝ่ า้ ย แลว้ พระพทุ ธเจา้ กถ็ ามวา่
พวกท่านหาอะไร และก็ยงั ไปถามพระพทุ ธเจา้ บอกวา่ ไปเห็น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

หญิงคนหน่งึ มาน่ีไหม ก็ยงั ไปถามพระพทุ ธเจา้ พระพทุ ธเจา้ ก็
บอกวา่ ทา่ นทงั้ หลายน่ะจะหาคนอ่นื ดกี วา่ หาตนหรอื พวกนนั้ ก็
ตอบวา่ หาตนดกี วา่ ถา้ อย่างนนั้ ทา่ นก็จงฟัง เราจะแสดงธรรมให้
ฟัง

ภทั ทวคั คียก์ ็น่งั สว่ นท่ีควรอยขู่ า้ งหน่งึ แตแ่ ขกนนั้ ก็คงจะน่งั
พบั เพียบไม่เป็นหรอก ตามดอู ธั ยาศยั และนิสยั ของแขกแลว้
ความเป็นระเบียบหรอื วา่ ความเรยี บรอ้ ยนนั้ คงไม่มี อาจจะน่งั
ยกหวั เขา่ ทงั้ สองขนึ้ หรอื จะน่งั ตามสบายๆน่นั หละ เพราะแขก
มนั เป็นอยา่ งนนั้ แตม่ นั ไดน้ ่งั ฟัง มนั ไมไ่ ดพ้ ดู กนั นะ มนั ฟังตงั้ ใจ
ฟังนะ เง่ียหฟู ัง ดรู หสั พิจารณาไปตามนิสยั ของแขก แตท่ ่าน
ทงั้ หลายเหลา่ นนั้ มีอปุ นิสยั ท่ีจะไดเ้ ป็นพระอรหนั ตแ์ ลว้ พระองค์
ก็ทรงแสดงอนปุ พุ พกิ ถา ๕ ขอ้ จิตใจของทา่ นทงั้ สามสิบนนั้ ก็
แลว้ พระองคก์ ็ทรงแสดงอรยิ สจั ทงั้ ๔ ทกุ ข์ สมทุ ยั นิโรธ มรรค
พอจบธรรมเทศนาแลว้ ทา่ นทงั้ สามสิบน่นั น่ะบรรลมุ าหมด
ตงั้ แตโ่ สดา สกิทาคา อนาคา อรหนั ตาเรยี บรอ้ ย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

พระพทุ ธเจา้ พระองคท์ รงทราบโดยวถิ ีจติ ของพระองค์ โดย
พระญาณของพระองค์ เพราะพระองคท์ รงทราบโดยพระญาณ
สามารถท่ีจะรูไ้ ดห้ มดวา่ จติ ของคนจะสาํ เรจ็ หรอื ไม่สาํ เรจ็
พระองคน์ นั้ ทราบ เม่ือพระองคม์ องดา้ นจติ ใจของทา่ นทงั้ ๓๐
แลว้ ก็วา่ สาํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ต์ ทา่ นทงั้ ๓๐ นนั้ ก็ยอมเป็นลกู
ศษิ ยแ์ ละหาตนไดพ้ บแลว้ และก็เจอตนของตนเองแลว้ แลว้ จะ
ไมต่ ามใครอกี

แลว้ ก็ขอประทานอปุ สมบท พระองคก์ ็ทรงอปุ สมบทใหท้ งั้
๓๐ แตไ่ มร่ ูเ้ อาผา้ สบงจีวร ผา้ ไตรมาจากไหน ไมร่ ู้ แตพ่ ระองคก์ ็
ทรงอนญุ าตอปุ สมบทใหท้ ่านทงั้ ๓๐ นนั้ ทา่ นจงเป็นภิกษุมา
เถิด ธรรมวนิ ยั ของเราไดก้ ลา่ วไวด้ ีแลว้ ทา่ นจงประพฤติ
พรหมจรรยเ์ ถิด น่ีเรยี กวา่ บวชผทู้ ่ีสาํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ตแ์ ลว้
ไมไ่ ดก้ ลา่ ววา่ ท่านจงประพฤตพิ รหมจรรยเ์ พ่ือสนิ้ ทกุ ขเ์ ถิด ไม่ได้
กลา่ วเพราะทา่ นสาํ เรจ็ แลว้ ทา่ นทงั้ ๓๐ ก็เป็นภิกษุโดยสมบรู ณ์
เป็นพระโดยสมบรู ณ์ แลว้ พระองคก์ ็สง่ ไปประกาศพระศาสนา
และคนละท่ีละทาง ไมใ่ หไ้ ปซาํ้ กนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

นนั้ หละสมยั ครงั้ พทุ ธกาล เรยี กวา่ ไดส้ าํ เรจ็ งา่ ย แตเ่ ราสมยั
นีฟ้ ังแลว้ ก็ฟังเลา่ ฟังกนั อยนู่ ่นั ฟังจนเบ่อื จะเทศนไ์ ปมากก็กลวั
จะเบ่ือเหมือนกนั เพราะมนั ฟังมาก แตว่ า่ จะเอาความสาํ เรจ็
นนั้ นะ่ ก็ไมร่ ูว้ า่ จะเอาสาํ เรจ็ อะไร แลว้ ความสาํ เรจ็ นนั้ คอื อะไร
ถา้ เราจะมาเอาสาํ เรจ็ ในการท่ีเราจะมาฟังในปัจจบุ นั ถา้ จะได้
สาํ เรจ็ เป็นอรหนั ตจ์ รงิ ๆ ถา้ ไม่กลบั บา้ นเด๋ยี วก็เกิดเดือดรอ้ นอกี
หละ ไอท้ างบา้ นก็จะเดอื ดรอ้ นอีกหละ กเ็ พราะอะไร กเ็ พราะไม่
กลบั บา้ น เราก็เพียงแตว่ า่ มาบวช บวชช่วั วนั หนง่ึ กบั คนื หนง่ึ
หรอื วา่ สองวนั กบั สองคืน ก็เพ่ือมนั สาํ เรจ็ ในขณะนีห้ ละ ไมก่ ลบั
เด๋ยี วก็เกิดโทษอีก อนั นีม้ นั ก็ยาก

เพราะฉะนนั้ ไอค้ วามคดิ ของกิเลสนนั้ น่ะ เราก็อยา่ เพ่งิ ไปเช่ือ
มนั งา่ ย ใหร้ ูจ้ กั ลลี าของจติ และลีลาของกเิ ลสบา้ ง และรูจ้ กั
อบุ ายของกิเลสบา้ ง เคา้ เรยี กวา่ มารยาสาไถ หรอื วา่ เจา้ เลห่ ์ มนั
สารพดั เลห่ เ์ หล่ียมของมนั เราจะประคบั ประคองใหม้ นั ไปในทาง
ท่ีดี ประคบั ประคองใหม้ นั ไปในทางความสงบ มพี ระพทุ ธเจา้ มี
ฐานท่ีรองรบั มีพระพทุ ธเจา้ ท่ีจะรองรบั หวั ใจเราอยู่ แตม่ นั ยอม

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ไปซะเม่ือไหร่ จะใหไ้ ปหาพระพทุ ธเจา้ และจะเอาพระพทุ ธเจา้
เขา้ มากลา่ วเทา่ นนั้ นะ่ มานกึ เทา่ นนั้ มนั ไม่ไดย้ อม มนั เอาเร่อื ง
อะไรมาคดิ ก็ไม่รู้ คดิ ไปไม่เขา้ เรอ่ื งเขา้ ราว

บางทีมนั ก็คิดนินทาวา่ กลา่ วคนอ่ืน หาวา่ คนนีผ้ ดิ อยา่ งนนั้
คนนีถ้ กู อยา่ งนี้ ไปหละ เลยกลายเป็นเรอ่ื งของคนอ่นื ไป แลว้ ก็
ไปเอาผดิ ของคนอ่ืน แลว้ ก็ไปเอาถกู กบั คนอ่ืน ทงั้ ๆท่ีวา่ ตวั เองนะ่
มนั ผิดอยู่ ๑๐๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ แตย่ งั ไปเอาผดิ คนอ่ืน ผิด ๑๐๐
เปอรเ์ ซ็นตค์ อื ผิดอยา่ งไร ก็ใหอ้ ย่กู บั พทุ โธ ก็ใหอ้ ยกู่ บั
พระพทุ ธเจา้ แตม่ นั ทาํ ไมถงึ วา่ ไปเอาเรอ่ื งอ่ืนเขา้ มาคดิ ทาํ ไมถึง
ไปคิดเรอ่ื งอ่ืน และไปเพง่ โทษคนอ่ืน และไอเ้ ร่อื งของตวั เองซง่ึ
มนั เดอื ดรอ้ นอยใู่ นตวั เองหละ มนั ทาํ ไมหละถึงไมร่ ู้ และมนั ทาํ ไม
มนั ถงึ จะไปรูเ้ ร่อื งคนอ่ืน และมนั ผิดหรอื มนั ถกู

แทนท่ีมนั จะเขา้ ไปสงบอย่กู บั สมเด็จพระผมู้ ีพระภาคเจา้ ซง่ึ
พระองคน์ นั้ รอคอยเราอย่แู ลว้ คือพระองคน์ นั้ น่ะคอยท่ีจะไป
รองรบั เราอย่ทู ่ีหวั ใจแลว้ แตเ่ ราน่นั น่ะทาํ ไมหละ เราไมเ่ ขา้ ไปหา
ท่าน แลว้ ดนั ออกไปขา้ งนอก ไปเท่ียวอยใู่ นกลางทะลงทะเลโนน่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ลอ่ งเรอื ลอ่ งแพอย่โู น่น พทุ โธอนั ท่ีมีอย่ใู นหวั ใจของเรานีก้ ็ทาํ ไม
หละไม่เขา้ ไป และทาํ ไมไมไ่ ปหา แลว้ ดนั ไปหาอะไรพระพทุ ธเจา้
อย่กู ลางทะเลหรอื กลางอากาศ แลว้ มนั ไปทาํ ไม น่นั หละมนั ผิด

ไอท้ ่ีมนั ถกู กเ็ ราจะตอ้ งมงุ่ เขา้ ไปหาองคพ์ ระสมเด็จพระผมู้ ี
พระภาคเจา้ ก็คือหวั ใจของเรา เราก็ตรงเขา้ ไปสิ สุปฏปิ ันโน ก็
คือเป็นผปู้ ฏิบตั ิดี ก็เด๋ียวนีเ้ ราก็ปฏิบตั ดิ แี ลว้ ไม่ใชห่ รอื เราเอาคณุ
ของพระอรยิ สงฆม์ าใชม้ ใิ ช่หรอื เอามาปฏบิ ตั ิมใิ ชห่ รอื สปุ ฏิปัน
โนก็คือการปฏบิ ตั ดิ ี ปฏิบตั อิ ย่างไรหละปฏบิ ตั ิดี ก็น่งั ขดั สมาธิ
หละ ขาขวาทบั ซา้ ย แลว้ มือขวาทบั มือซา้ ย แลว้ ก็ตงั้ กายของเรา
ก็ตรง หลบั ตา อนั นีเ้ ราปฏบิ ตั ิดีแลว้ นะ เป็นสปุ ฏปิ ันโน คือไมไ่ ด้
ทาํ บาปทาํ กรรม ไมไ่ ดท้ าํ ความช่วั อะไรเลย ส่ิงท่ีเราไม่ไดก้ ระทาํ
ช่วั ในทางกายและทางวาจาของเราก็ไม่ไดพ้ ดู และก็ไมไ่ ดเ้ อะอะ
โวยวายอะไร เราอย่ดู ว้ ยความเงียบ หรอื ความสงบภายนอก อนั
นีเ้ รยี กวา่ สปุ ฏปิ ันโนในเบอื้ งตน้

เราปฏบิ ตั ิดีตามคณุ ของพระอรยิ สงฆ์ หรอื ตามคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ ซง่ึ พระองคน์ นั้ มอบใหก้ บั พระอรยิ สงฆท์ งั้ หลาย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

ไดแ้ กส่ ปุ ฏปิ ันโน คอื เราไดม้ าปฏบิ ตั ดิ ี นบั ตงั้ แตเ่ รามีเจตนาจาก
บา้ นมา ท่ีจะมาขอบวชเป็นพราหมณช์ ีช่วั ครงั้ ช่วั คราว ไอเ้ จตนา
ตวั นนั้ ก็เรยี กวา่ เจตนาดี ไอค้ วามเจตนาดนี ่นั แหละมนั กเ็ ป็นสปุ ฏิ
ฯน่ะ คือการปฏบิ ตั ดิ ีแลว้ และเราก็ไดม้ าทาํ กายของเรานนั้
ยอมรบั สภาพความเป็นศีลเป็นธรรม คอื เรามายอมรบั เอาความ
เป็นศีลเป็นธรรม คอื มารบั ศีล แลว้ ก็มาปฏิบตั ิ และการปฏบิ ตั ิ
อยา่ งนีม้ นั ก็ถือวา่ เป็นสปุ ฏปิ ันโน สปุ ฏปิ ันโนของพวกเรา

แตส่ ปุ ฏปิ ันโนของพระอรยิ เจา้ ทงั้ หลายนนั้ น่ะ ท่านได้
ปรนิ ิพพานไปแลว้ ทา่ นไมไ่ ดม้ าเก่ียวขอ้ ง ท่านไมไ่ ดม้ ายงุ่ อะไร
กบั เรา อนั นมี้ นั เป็นเร่อื งของพวกเราท่ีจะนาํ เอาสปุ ฏิปันโนมา
เป็นสมบตั ิของเราชาวพทุ ธทงั้ หลาย ท่ีเราจะตอ้ งเอามา เอามา
ปฏบิ ตั ิ ก็ตอ้ งปฏิบตั ิกนั อย่างนีแ้ หละ อยา่ งท่ีเราไดพ้ ากนั ปฏิบตั ิ
น่ีก็เรยี กสปุ ฏิปันโน คือความปฏบิ ตั ิดีในเบือ้ งตน้

เม่ือเราปฏบิ ตั ดิ ีในเบือ้ งตน้ แลว้ อนั ดบั ตอ่ ไป อุชุปฏปิ ันโน
อชุ ปุ ฏิปันโนน่ีก็ตรงเขา้ ไปสิ ตรงเขา้ ไปไหนหละ ตรงเขา้ ไปทรวง
อก ตรงเขา้ ไปหนา้ อก ตรงเขา้ ไปขา้ งใน อยา่ ตรงออกนอก น่ี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 15

เรยี กวา่ อชุ ปุ ฏิปันโน ตรงเขา้ ไปหาเน่ีย หาพทุ โธ พระพทุ ธเจา้ อยู่
ขา้ งใน! ก็อชุ ปุ ฏิปันโนก็ตรงเขา้ ไปน่ีสิ จะไปตรงไปไหนหละ ถา้
ตรงไปขา้ งนอกมนั ก็ไกลไปสิ ก็นบั วนั ท่ีจะตอ้ งไกลหละถา้ เราตรง
ไปขา้ งนอก เราตอ้ งตรงเขา้ ไปน่ี ตรงเขา้ ไปอยขู่ า้ งในน่ี พระอรยิ
สงฆท์ งั้ หลายนะ่ ทา่ นก็คอยเราอยขู่ า้ งใน

น่ีอชุ ปุ ฏปิ ันโน ใหเ้ ราตรงเขา้ ไปน่ี ตงั้ แตป่ ลายจมกู ตาม
ลาํ คอแลว้ ผา่ นเขา้ ไปในทรวงอก ตรงเขา้ ไป ตรงออกมา ตรงเขา้
ไป ตรงออกมาใหต้ รงอย่แู คน่ ี้ น่ีเรยี กวา่ อชุ ปุ ฏิปันโน คือเป็นผู้
ปฏบิ ตั ติ รง ตรงเขา้ ไปหาพระพทุ ธ ตรงเขา้ ไปหาพระธรรม ตรง
เขา้ ไปหาพระสงฆ์ ใหต้ รงเขา้ ไปตรงนีน้ ะ ไม่ใชว่ า่ ตรงไปท่ีอ่ืน

เราจะไปยกใหแ้ ตพ่ ระอรยิ เจา้ เป็นสมบตั ิของพระอรยิ เจา้
เป็นสมบตั ขิ องพระอรหตั อรหนั ต์ ก็พระอรหตั อรหนั ต์ ทา่ น
ทงั้ หลายเหลา่ นนั้ ทา่ นจะมาเก่ียวขอ้ งอะไรหละ ท่านไม่ไดม้ าย่งุ
เก่ียว ทา่ นสาํ เรจ็ แลว้ ก็ทา่ นปรนิ ิพพานไปแลว้ ทา่ นจะมายงุ่
อะไรกบั พวกเรา แลว้ ทา่ นจะมาห่วงอะไรกบั เรา แลว้ ทา่ นจะมา
หวงอะไรหละ ก็สมบตั ิอนั ท่ีทา่ นวางเอาไวท้ ่ีทา่ นไดแ้ ลว้ ทา่ น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

ไมไ่ ดห้ ่วง ท่านก็ไม่ไดห้ ว่ ง และท่านก็ไม่ไดย้ ดึ ม่นั และท่านก็
ไม่ไดย้ ดึ ม่นั วา่ “เป็นของๆเรา ทา่ นทงั้ หลายจะเอาไปใชไ้ มไ่ ด”้
ไม่ไดว้ า่

ทา่ นไดม้ อบหมายใหพ้ วกเราแลว้ เราจะตรงมยั้ ตรงเขา้ ไป
หาศีล ตรงเขา้ ไปหาธรรมมยั้ ตรงเขา้ ไปหาความสงบมยั้ ตรงเขา้
ไปหาความเป็นสมาธิมยั้ เราก็ควรจะตรงเขา้ ไปนี้ อยา่ ตรง
ออกไปขา้ งนอก ถา้ ใครอยากเหน็ พระอรยิ สงฆเจา้ ทงั้ หลาย อยา่
ไปมองไกล ถา้ มองเขา้ ไปในหวั ใจของตวั เองแลว้ นนั้ หละเราจะรู้
วา่ พระอรยิ สงฆเจา้ แมก้ ระท่งั ถงึ องคส์ มเดจ็ พระผมู้ ีพระภาคเจา้
พระองคก์ ็จะตอ้ งคอยเราอยตู่ รงนนั้ เราก็จะไดเ้ ห็นหมด เหน็
พระพทุ ธเจา้ แลว้ มนั ก็ตอ้ งเหน็ พระธรรม เม่ือเหน็ พระธรรมแลว้
มนั ก็ตอ้ งเหน็ พระสงฆ์ เพราะเราตรงเขา้ ไป

เม่ือเราตรงเขา้ ไปแลว้ มนั ก็เป็นญายะ (ญายปฏปิ ันโน)
ญายะมนั อย่ตู รงไหนหละ คอื ความเป็นธรรม อะไรมนั จะเป็น
ธรรม ถา้ ไม่ใชห่ วั อกหวั ใจของเราแลว้ แลว้ อะไรจะเป็นธรรม ก็
เด๋ยี วนีม้ าปฏบิ ตั ินะ่ เพ่ืออะไรเป็นธรรม เอาอะไรเป็นธรรม จะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 17

เอาดนิ ฟา้ อากาศหรอื เป็นธรรม จะเอาวดั หรอื เป็นธรรม จะเอา
วหิ ารนีห้ รอื เป็นธรรม มนั ไมใ่ ช่ เราไมไ่ ดห้ าอยา่ งนนั้ เราจะไปหา
อะไรอยา่ งนนั้ น่ะ เราใชม้ นั อยแู่ ลว้ อนั นีม้ นั เป็นของภายนอก

เราจะหาธรรมะคอื สง่ิ ท่ีไมใ่ ชเ่ ป็นวตั ถุ ดนิ ก็ไมใ่ ช่ นา้ํ ก็ไมใ่ ช่
ลมก็ไมใ่ ช่ ไฟก็ไมใ่ ช่ อะไรกไ็ มใ่ ช่ทงั้ นนั้ เราพากนั มาปฏบิ ตั นิ ่ะ
ไม่ใชว่ า่ จะเอาลมเป็นธรรม ไมใ่ ช่วา่ เอานา้ํ เป็นธรรม เอาดินเป็น
ธรรม เอาอากาศเอาอะไรเป็นธรรมะ ถา้ จะมาปฏิบตั ิใหอ้ ยา่ งนนั้
เป็นธรรมะ ก็จะมาน่งั ใหม้ นั ปวดแขง้ ปวดขาทาํ ไม มาน่งั ใหม้ นั
ปวดแขง้ ปวดขาทาํ ไม มนั น่งั ใหม้ นั เจ็บหลงั เจ็บเอวทาํ ไม แลว้ จะ
มาทรมานตวั ใหม้ นั ลาํ บากทาํ ไม ก็จะใหเ้ อาสง่ิ นนั้ นะ่ มาเป็น
ธรรมะ ถา้ ไม่หวงั เอาหวั ใจตวั เองเป็นธรรมะแลว้ แลว้ เราจะมา
ปฏิบตั ิกนั หรอื

ท่ีเรามาปฏบิ ตั ิอยเู่ ด๋ยี วนีก้ ็คือม่งุ หวงั เอาหวั ใจของตวั เอง
น่นั น่ะเป็นธรรมะ มาปรบั ปรุงจิตของตวั เองนนั้ ใหม้ ธี รรมะ และ
ใหเ้ กิดขนึ้ ซง่ึ ธรรมะ และใหเ้ ป็นธรรมะ นนั้ มนั ก็เป็นญายะ ญา
ยะนะ่ มนั อยตู่ รงไหน มนั อยตู่ รงนนั้ ไมใ่ ชห่ รอื ก็ตรงท่ีเราตอ้ งการ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 18

เน่ีย ตอ้ งการธรรมะเน่ีย เพราะธรรมะมนั อย่ตู รงนี้ เราจงึ ตรงเขา้
ไป เขา้ ไปก็เขา้ ไปเพ่ือธรรมะ เพ่ือหาธรรมะ แลว้ ธรรมะมนั อยู่
ตรงไหน

เราก็เขา้ ใจวา่ แต่ “ธรรมะอยทู่ ่ีใจๆ” ถา้ เราไมป่ รุงจติ และปรุง
ใจของเราใหเ้ ป็นธรรมเสียกอ่ น แลว้ ธรรมะอะไรหละจะไปอยใู่ น
ใจได้ มนั ก็มีแตก่ ิเลส ท่ีเรามาปรบั ปรุงจติ ใจของตวั เองนนั้ ใหม้ ี
ความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิซง่ึ เราจะตรงเขา้ ไปนี้ อนั นีเ้ รยี กวา่
ปรุงจติ ปรุงใจของตัวเองใหเ้ ป็ นธรรมะ เรียกวา่ ใหญ้ ายะ
ญายะ น่ะมนั เกิดขนึ้ ญายะมนั จะเกิดตรงไหนหละ ถา้ ไม่เกิดใน
หวั ใจและถา้ ไม่มีในหวั ใจแลว้ มนั จะเป็นญายะท่ีไหนหละ และ
จะไปเป็นธรรมะท่ีไหน

ถา้ ธรรมะนอกหวั ใจหละมนั มีความหมายอะไรกบั เรา และ
มนั มีความหมายอะไรกบั ใจ มนั ไมไ่ ดม้ ีความหมายนะถา้ ธรรมะ
นอกหวั ใจแลว้ ตอ่ เม่ือเราแตกดบั หรอื วา่ เราตาย และก็ธรรมะอยู่
ตรงนนั้ หวั ใจอย่ตู รงนี้ ก็เม่ือตายแลว้ มนั จะว่ิงเขา้ ไปหากนั งนั้
หรอื มนั ไมไ่ ดใ้ ช่อยา่ งนนั้ เคา้ มาปรบั ปรุงหวั ใจของเรานีใ้ หเ้ ป็น

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

ศลี และเป็นธรรม และใหม้ ีธรรมะ ใหเ้ ป็นญายะขนึ้ มาภายใน
ตนเอง

เราจะมาเจรญิ กรรมฐานบทไหนก็ตาม ขอ้ ไหนก็ตาม ๔๐
ทศั นก์ ็ตาม เทา่ ไรทศั นก์ ็ตาม มนั ก็ม่งุ หวงั เอาหวั ใจของเราน่ะ
เป็นญายะ เป็นธรรมะ ไมใ่ ชว่ า่ จะเอาหวั ใจของเรานะ่ ไปเป็น
กรรมฐาน และกรรมฐานน่นั คืออะไร กรรมฐานน่นั เราจะถือวา่
คอื พระกรรมฐานน่นั หรอื พระกรรมฐานน่นั หรอื เป็นกรรมฐาน
มนั ก็ไม่ใชอ่ ีกหละ กรรมฐานน่นั คือใคร กรรมฐานก็คอื พวกเรา
ทงั้ หมดน่นั หละ คนทงั้ โลกนะ่ เป็นกรรมฐาน กรรมฐาน ๕ มนั
อะไร มนั ก็เกสา มนั ก็โลมา มนั ก็นขา มนั ก็ทนั ตา มนั กต็ โจ ทีนี้
เรามีมยั้ หละ เกสาเราก็มี โลมาเรามีมยั้ ก็มี นขาหละ เลบ็ เราก็มี
ทนั ตาหละ ฟันเรามีมยั้ ก็มี ตโจ หนงั หละ ก็หนงั เรามนั กม็ ี

ทีนีก้ รรมฐานน่ะนะมนั จะไปอยกู่ บั พระกรรมฐานนนั้ หรอื มนั
ไมไ่ ดใ้ ชอ่ ย่างนนั้ กรรมฐานนะ่ มนั อย่กู บั ทกุ คน คนทกุ คนน่ะมนั
เป็นกรรมฐาน คอื มนั เป็นฐานท่ีตงั้ แห่งการกระทาํ ความดี อาศยั
กรรมฐานน่ีเป็นท่ีตงั้ ตงั้ แห่งการกระทาํ งานเพ่ือจิตของเราก็จะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 20

ไดม้ าทาํ งานอยใู่ นกรรมฐานคอื ฐานท่ีตงั้ เม่ือเราทาํ ไดแ้ ลว้ ไมใ่ ช่
วา่ เราจะเอากรรมฐานน่ีไปดว้ ย จะไปสวรรคก์ ็ดี จะไปนิพพานก็
ดี ใครหละบอกเอากรรมฐานไป จะหอบหวิ้ เอากรรมฐานไป มนั
ไมใ่ ช่

ท่านใหเ้ อาสิง่ เหลา่ นีม้ าพนิ ิจพจิ ารณา มาดวู า่ เป็นของ
ปฏกิ ลู น่าเกลยี ดโสโครก แลว้ พิจารณาใหม้ นั ลกึ ซงึ้ เขา้ ไป อะไร
มนั เป็นของท่มี ่นั คง และตลอดถึงความสวยความงาม ความดี
ความเดน่ มาพจิ ารณาในรูปกรรมฐานนีแ้ ลว้ ไอเ้ จา้ ของผคู้ รอง
กรรมฐานนนั้ มนั จะไดเ้ กิดความเบ่อื หนา่ ย เพ่ือความเบ่อื หนา่ ย
ของกรรมฐาน ท่ีวา่ ใหม้ าพิจารณากายคตาสติ พิจารณา
รา่ งกายของตวั เองเป็นอยา่ งนนั้ ๆ ก็ไม่ใช่วา่ จะเอารา่ งกายนะ่ ไป
พระนพิ พาน ไปอา้ งพระนิพพาน แมแ้ ตส่ วรรคเ์ คา้ ก็ไมไ่ ดเ้ อาน่ะ
ไมว่ า่ แตน่ ิพพานน่ะ สวรรคเ์ คา้ ก็ไมย่ อมรบั ไม่ไดเ้ อาไปทงั้ นนั้

แตก่ ็หากเป็นฐานท่ีตงั้ แหง่ การกระทาํ ความดเี พ่ือความท่ีจะ
เป็นไปแห่งพระนิพพาน ก็คอื ตอ้ งละกรรมฐานทงั้ หมด จะ
กรรมฐานชนิดใดก็ตาม ละใหห้ มด มารูใ้ หห้ มด มาเห็นใหห้ มด

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

และเขา้ ใจใหห้ มด กรรมฐานเหลา่ นีต้ กอยใู่ นความเป็นอนิจจงั
ทกุ ขงั เป็นทกุ ขท์ งั้ นนั้ เป็นอนตั ตา ตลอดถงึ ความไมส่ วยไมง่ าม
ทงั้ ท่ีเป็นของปฏิกลู น่าเกลียด

พิจารณาไดม้ ยั้ พจิ ารณาวา่ กรรมฐานเป็นของน่าเกลียด มนั
ไมไ่ ดซ้ กั คน มนั มีแตค่ วามสวยความงามกนั ทงั้ นนั้ คดิ แลว้ ก็สวย
ก็งาม เอา้ เกิดความรกั ความชอบในกรรมฐานนนั้ อกี ทีนีจ้ ะไป
ละกรรมฐานมนั ก็เลยละไม่ลง ตกลงก็อยใู่ นกรรมฐานน่นั
กรรมฐานก็พาเกิด พาเป็น พาตาย พาทกุ ข์ พายากลาํ บาก มนั ก็
ของเก่าน่ีหละ มาก็มากรรมฐานของเก่า เผาก็เผากรรมฐานของ
เก่า ไปก็ไปเอากรรมฐานอนั เกา่ ก็ไปพิจารณากรรมฐานอนั เกา่
มนั ก็ไม่ไดอ้ ีกเพราะมนั ไมไ่ ดเ้ ขา้ ใจ

ทา่ นใหล้ ะ พระพทุ ธเจา้ ไมใ่ หเ้ อาทงั้ นนั้ แมพ้ ระองคท์ า่ นก็
ไมไ่ ดเ้ อาสงั ขารของพระองคไ์ ปดว้ ย พระวรกายของพระองคก์ ็
ไม่ไดเ้ อาไปดว้ ย เขาเอาไปถวายพระเพลงิ อย่กู รุงกสุ นิ ารา ทา่ น
ก็ทิง้ เอาไวน้ นั้ น่ะ จะเอาไปไหนก็เอาไปเถอะ ทาํ ยงั กท็ าํ ไปเถอะ
ขา้ ไม่ไดห้ ่วงแลว้ พระอรยิ สงฆส์ าวกของพระพทุ ธเจา้ ก็

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 22

เหมือนกนั ไมไ่ ดเ้ อาอะไรไปดว้ ย ท่านทงิ้ หมดและทา่ นวางหมด
ทา่ นไม่ไดเ้ อาทงั้ นนั้ นนั้ นะ่ กรรมฐานนะ่

เราอยา่ ไปยกใหพ้ ระกรรมฐาน ตวั ของเรา ทงั้ หญิง ทงั้ ชาย
ทงั้ เฒา่ ทงั้ แก่ ทงั้ เด็ก ทงั้ เลก็ ทงั้ หนมุ่ ทงั้ สาว พระเลก็ เณรนอ้ ย
พระเลก็ พระแก่อะไร พระกรรมฐานทงั้ นนั้ แตเ่ ราจะทาํ กรรมฐาน
น่ีใหเ้ ป็นประโยชนย์ งั ไง นนั้ หละ ญายปฏปิ ันโน ก็จะเขา้ ไป ก็
เขา้ ไปตงั้ ในกรรมฐาน แลว้ มนั ก็จะไปดกู รรมฐานน่ีแหละ
กรรมฐานขา้ งในมนั มีอะไร มีตบั มีไต มีไสม้ ีพงุ มนี า้ํ เลือด
นา้ํ เหลือง มีอาหารใหม่ อาหารเกา่ มีสารพดั น่นั ! น่ีหละเขา้ ไป
หากรรมฐาน ญายะน่ีเขา้ ไปหากรรมฐาน ก็กรรมฐานน่ี ความ
เป็ นกรรมฐาน ความรู้กรรมฐาน ความเหน็ ในกรรมฐาน
นั้นหละเป็ นญายะ นนั้ หละเป็นธรรมะ

เม่ือไดธ้ รรมะ ไดค้ วามรู้ ปัญญาขนึ้ มาแลว้ ไอเ้ จา้ ของผู้
ครองสงั ขารมารน่ะ มนั ก็เลยสลดั สละกรรมฐาน เม่ือสละ
กรรมฐานแลว้ ทงิ้ ไปแลว้ มนั ก็เลยเป็นสามจี ปิ ฏปิ ันโน น่นั มนั
ก็เป็นธรรมสิ ธรรมมนั ก็เป็นชอบ ทาํ โดยชอบ หรอื วา่ ความชอบ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 23

ธรรม เป็นผปู้ ฏิบตั ิชอบ มนั ก็ชอบหละสิ มนั หมดแลว้ มนั ละ
หมดแลว้ มนั ทงิ้ หมดแลว้ ทงิ้ สงั ขาร ทงิ้ รูป ทงิ้ นาม

มนั ไมไ่ ดใ้ ชร่ ูปใช่นามอยนู่ ่นั เด๋ยี วก็รูป เด๋ยี วก็นาม ก็วา่ กนั
อยนู่ ่ี น่ีก็รูป น่ีก็นาม น่ีก็รูปธรรม น่ีกน็ ามธรรม มนั ก็ไดแ้ คว่ า่
แลว้ วา่ แลว้ มนั ไปไหนหละ กไ็ มเ่ หน็ ใครไปท่ีไหน ก็ไดแ้ ตอ่ า้ งกนั
อย่นู ่นั อนั นนั้ ก็รูปธรรม อนั นีก้ น็ ามธรรม รูปธรรม นามธรรม ก็ได้
แตว่ า่ กนั ไอก้ ิเลสมนั อย่ใู นรูปธรรม นามธรรม มนั ทาํ ไมไมด่ ู เจา้
โลภ เจา้ โกรธ เจา้ หลง เจา้ อวชิ ชามานะทฐิ ิ ไอม้ นั หลงใหลอยนู่ ่นั
มนั ทาํ ไมไมด่ ู แลว้ มนั ทาํ ไม๊ มนั จะวา่ แตร่ ูปธรรม นามธรรม

แลว้ ก็มาวา่ แตค่ าํ บรกิ รรมอยนู่ ่นั แหละ วา่ แต่ พทุ โธ ธมั โม
สงั โฆ วา่ ยบุ หนอพองหนอ สมั มาอรหงั ก็เลยไปอา้ งคาํ บรกิ รรม
กนั เอาคาํ บรกิ รรมมาอา้ งกนั วา่ คาํ บรกิ รรมอย่างนนั้ ถกู คาํ
บรกิ รรมอย่างนนั้ ผดิ เอาหละ ไปเอาผิดเอาถกู กบั คาํ ท่ีนกึ และ
ท่ีวา่ ไอห้ วั ใจตวั เองน่ะมนั ผดิ หละ ผดิ จากความสงบนะ่ ผดิ จาก
ความเป็นสมาธิคอื ความตงั้ ใจม่นั ในกรรมฐาน ความท่ีจะตรง
เขา้ ไปหาญายปฏิปันโน ความเป็นธรรม เพ่ือจะไดส้ ามีจิปฏปิ ัน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 24

โนขนึ้ มา แลว้ มนั ไมไ่ ดไ้ ปคดิ ไปนกึ อะไรเลย เอาแคค่ าํ นกึ หรอื
คาํ พดู คาํ บรกิ รรมเท่านนั้ มาอา้ งกนั วา่ ผิดหรอื ถกู ทงั้ ท่ีหวั ใจของ
ตวั เองหาความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิอะไรไมม่ ีเลย แลว้ ก็มาอา้ ง
กนั เพียงแคน่ นั้

กิเลสน่ะมนั หมุ้ อย่แู ลว้ ปิดบงั อย่แู ลว้ เลกิ ถอนออกจากกิเลส
ไม่ได้ แลว้ ก็มาสาํ คญั วา่ ตวั เองถกู และสาํ คญั วา่ คนอ่นื ผดิ แลว้ ก็
ไปหาเพง่ โทษคนอ่นื น่นั มนั นอกกรรมฐานไปแลว้ ทงั้ ท่ีตวั เอง
นนั้ หาความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ เพ่ือจะไดเ้ กิดปัญญาญาณ
หรอื วา่ ความรูอ้ นั ท่ีมนั จะเกดิ ขนึ้ โดยอตั โนมตั ิ ท่ีจิตของเราจะได้
เกิดธรรมะ เพ่ือจะไดเ้ กิดความรูเ้ องเห็นเองขนึ้ มาน่ะ เคา้ เรยี กวา่
สันทฏิ ฐิโก ผู้ปฏบิ ัตดิ แี ลว้ กจ็ ะตอ้ งรู้เองเหน็ เอง ไอธ้ รรมะขอ้
นีห้ ละมนั ไม่มใี ครได้ แลว้ มนั มีแตพ่ ดู กนั พดู กนั และก็คิดกนั นกึ
กนั อนั นนั้ มนั ได้ แตจ่ ะใหม้ นั เกิดขนึ้ จากจติ จากใจตวั เองจรงิ ๆ
แลว้ ก็รูเ้ องเหน็ เองขนึ้ มาจรงิ ๆ มนั ไม่มี มนั ไม่มีเลย

แมก้ ระท่งั ถึงวา่ ความสงบเพียงเลก็ นอ้ ยเทา่ นนั้ แลว้ มนั กย็ งั
หายาก ท่นี ีเ้ ราจะเอาธรรมะอนั ท่ีมนั เกิดขนึ้ ในตวั เองไดท้ ่ีไหน ท่ี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 25

เราไดพ้ ากนั มาวา่ วา่ สนั ทฏิ ฐิโก ผปู้ ฏิบตั ิดแี ลว้ ยอ่ มรูเ้ องและเหน็
เอง น่ี คาํ แปลออกมานะ่ ไมใ่ ชว่ า่ พระพทุ ธเจา้ จะใหม้ าวา่ อยา่ ง
เดยี ว และใหม้ าสวดอยา่ งเดยี ว สวดแลว้ ก็จะแลว้ ไป แลว้ มนั รู้
เองเหน็ เองมยั้ มนั ก็อย่างเดมิ ไอส้ วดนะ่ มนั สวดได้ แตส่ ิ่งท่ีมนั
จะเกิดจะรูจ้ ะมีขนึ้ มาดว้ ยการภาวนาเรานะ่ มนั มีอะไรบา้ ง

ท่ีเราเรยี กวา่ ภาวนา ภาวนานะ่ แปลวา่ อะไร เราเขา้ ใจกนั
ไหมหละท่ีวา่ มาภาวนาๆ แปลกนั ไดห้ รอื ยงั และความหมายเป็น
ยงั ไง ภาวนานนั้ น่ะแปลวา่ ทาํ ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ หรอื วา่ แปลวา่ เจรญิ
น่นั หละเขาเรยี กวา่ ภาวนา ความเจรญิ นนั้ น่ะยงั ไมม่ ี และก็ยงั มา
ทาํ ความเจรญิ ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ ความสงบยงั ไมม่ ี มาทาํ ความสงบ
ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ สมาธิยงั ไม่มี มาภาวนาน่นั นะ่ ทาํ ใหเ้ กิดใหม้ ี
สมาธิขนึ้ ปัญญาไมม่ ีก็มาทาํ ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ และก็ใหเ้ จรญิ ขนึ้
นนั้ หละเคา้ เรยี กวา่ ภาวนา แลว้ มาน่งั หลบั ตาน่งั ขดั สมาธิ ก็เจ็บ
แขง้ เจ็บขา ปวดหลงั ปวดเอวจะเป็นจะตาย ก็ถือวา่ ตวั เอง
ภาวนา ความหมายก็เลยเอาแคเ่ จ็บขา ความหมายก็เลยเอาแค่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 26

ปวดเอว ความหมายก็เลยแคเ่ อางว่ งหลบั ง่วงนอน น่นั มนั ไมใ่ ช่
เอาความหมายแคน่ ี้

ความหมายของการภาวนานนั้ นะ่ ใหค้ วามเจรญิ นนั้ ใหเ้ กิด
ใหม้ ีขนึ้ ยงั ความเจรญิ ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ เจรญิ ในมรรค เจรญิ ในผล
เจรญิ ในความสงบ เจรญิ ในสมาธิ เจรญิ ในความสขุ นนั้ หละเคา้
เรยี กวา่ ภาวนา มาหาน่งั เจบ็ แขง้ เจ็บขาก็หาวา่ ภาวนา มนั วา่ นะ่
มนั วา่ ได้ แตผ่ ลสาํ หรบั ท่ีจะมารองรบั ของการกระทาํ นนั้ น่ะ มนั
ยงั ไมม่ ี มนั ก็มีหรอก มีแบบเจ็บขานะ่ กบั เม่ือย กบั ราํ คาญ กบั
ง่วงนอน อนั นนั้ มนั มี แตค่ วามเจรญิ ในจิตในใจและความสงบตงั้
ม่นั เป็นสมาธิอนั เป็นท่ีรบั รองของการภาวนา มนั ไม่มนี ่ะ

ทีนีเ้ ราจะเอาอะไรเป็นสงิ่ รบั รองของการกระทาํ ของพวกเรา
และเราจะเอาอะไรเป็นเคร่อื งอา้ ง วา่ เราไดร้ บั ผลอย่างนีๆ้ มนั ก็
ไมม่ ี มนั ไดแ้ ตย่ กบญุ ใหก้ นั เท่านนั้ หละ วา่ มนั เป็นบญุ ก็วา่ เป็น
บญุ ไปหม๊ด ไมร่ ูว้ า่ อะไรบญุ บญุ ยงั ไงก็ไมร่ ู้ บญุ อย่ทู ่ีไหนก็ไม่รู้
เหมาใหก้ นั ไปเลย คือมนั ง่าย มนั ยกใหก้ นั ง่ายๆ แตส่ ว่ นความ
เจรญิ ในทางดา้ นจติ ดา้ นใจอนั ซง่ึ เราภาวนาท่ีจะใหม้ นั เกดิ และมี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 27

ขนึ้ ในตวั เอง สงบก็ใหม้ นั สงบจรงิ ๆ สมาธิก็ใหม้ นั สมาธิจรงิ ๆ ให้
มนั ตงั้ ม่นั จรงิ ๆ

อยา่ ไปสมมตุ วิ า่ มนั เป็นชนั้ นนั้ ๆเถอะ ขนั้ นนั้ ขนั้ นี้ อยา่ ไป
สมมตุ มิ นั เถอะ อะไรก็ปลอ่ ยใหม้ นั ลงไปเถอะ มนั จะลงไปไหนก็
ใหม้ นั ลงไปเถอะ เด๋ียวก็ไปสมมตุ ิวา่ น่ีขณิกะ อา้ ว น่ี อปุ จาระ
บา้ ง อนั นีอ้ ปั ปนาบา้ ง ก็ไปเอาอยนู่ ่นั หละ สมมตุ ิก็ไปอา้ งกนั อยู่
น่นั หละ ไม่รูว้ า่ มนั เป็นหรอื ไมเ่ ป็นไม่รู้ อปั ปนา หรอื วา่ อปุ จาระ
หรอื วา่ ขณิก ไมร่ ูท้ งั้ นนั้ หละ มนั ไปเหมาอยนู่ ่นั น่ะ วนเวยี นอา้ ง
กนั อยนู่ นั้ นะ่ ทงั้ ๆท่ีจติ ของตวั เองไมย่ อมลง ไม่ยอมสงบ

แลว้ ก็ไปอา้ งขณิกะ แลว้ ก็ไปอา้ งวา่ อปุ จาระ แลว้ ก็ไปอา้ ง
วา่ อปั ปนาบา้ ง ก็ถา้ มนั เป็นจรงิ ๆมนั จะไปอา้ งอะไร มนั ไมไ่ ดอ้ วด
ไดอ้ า้ งหรอกถา้ มนั เป็นจรงิ ๆ โอ๋ มนั ระวงั ซะใหด้ ี มนั
ประคบั ประคองตวั ของมนั น่ะดที ่ีสดุ รกั ษาตวั มนั ดที ่ีสดุ เพราะ
มนั ดแี ลว้ มนั รกั ษาความดีในตวั เอง เหมือนเกลือน่นั น่ะรกั ษา
ความเค็ม มนั ไม่อยากท่ีจะไปอวดไปอา้ ง มนั ไม่อยากท่จี ะไปติ
ปากใหอ้ ะไรหรอกถา้ มนั ไม่ไดม้ ีใครท่ีจะมารบั รู้ และพดู เขา้ ไป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 28

แลว้ ถา้ มนั ไม่รูเ้ รอ่ื งกนั เคา้ จะไปพดู ทาํ ไม มนั ไมไ่ ดส้ น มนั รูข้ อง
มนั คนเดยี ว มนั เหน็ ของมนั คนเดียว มนั เขา้ ใจของมนั คนเดยี ว
มนั สขุ ของมนั คนเดียวสิ และคนอ่ืนมนั จะมาแยง่ ไดย้ งั ไงหละ
ตอ่ เม่ือจติ เรามีความสงบสขุ เป็นสมาธิแลว้ ใครจะมาแยง่ ใคร
หละจะมาเอาหวั ใจเราไปได้ มนั ไม่มีทาง มนั เป็นเร่อื งของเร่อื ง
เร่อื งของเราเฉพาะ

แมก้ ระท่งั ถึงความรูค้ วามเหน็ อนั ซง่ึ เราเหน็ ภายใน ซง่ึ มนั
เป็นของแปลกซง่ึ เรยี กวา่ เอหปิ ัสสโิ ก ควรเรยี กใหม้ าดู ท่ี
พระพทุ ธเจา้ บอกวา่ ควรเรยี กใหม้ าดู เพราะอะไร เพราะมนั เป็น
ของแปลก มนั แปลกและมนั ไม่มีหรอกในโลก โลกท่ีเราตา
เหน็ นะ่ มนั ไมม่ ีหรอก มนั เป็นของแปลกประหลาดซง่ึ เราไม่คดิ วา่
มนั จะมีจะเป็นได้ แตม่ นั มีไดเ้ ป็นได้ มนั เป็นของแปลกๆ ก็ไดแ้ ก่
ความดที งั้ หลายซง่ึ มนั มีในตวั จติ ซง่ึ จิตมนั มีความดีในตวั เอง
มนั เป็นของแปลก

น่ีแหละ พระพทุ ธเจา้ เรยี กใหม้ าดู ซง่ึ เรยี กวา่ เอหปิ ัสสโิ ก
ไมใ่ ช่วา่ จะเอามาสวดอยา่ งเดยี วนะ ทา่ นบอกวา่ ใหเ้ รยี กเอามาดู

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 29

ก็เรยี กไหน ก็เรยี กหวั ใจตวั เองนนั้ หละ อชุ ปุ ฏิปันโนก็ตรงเขา้ ไป
ญายปฏิปันโนก็เขา้ ไปหาธรรมน่นั หละ น่นั หละเรยี กเขา้ ไปดู
สามีจปิ ฏปิ ันโนน่นั เป็นของแปลกหละ เรอ่ื งมรรค เรอ่ื งผล เรอ่ื ง
อะไรตอ่ อะไรตา่ งๆนานาประการ กิเลสของเราทงั้ หลายนบั ตงั้ แต่
ความโลภ ความโกรธ ความหลง อวิชชา ตณั หา มานะ ทฐิ ิ พวก
กามราคะอะไรตอ่ อะไรเน่ีย โอย้ มนั แสดงออกใหห้ มด มนั เหน็
หมดหละ มนั รูห้ มดวา่ กิเลสอนั นีม้ นั ลกั ษณะอยา่ งนี้ หนา้ ตามนั
เป็นอยา่ งนี้ ความโลภเป็นอย่างนี้ ความโกรธ ความหลงเป็น
อย่างนี้ มนั ก็จะตอ้ งเขา้ ไปดซู ะก่อนซิ มนั กจ็ ะตอ้ งเขา้ ใจซะกอ่ น
สิ

อย่ๆู ก็จะทงิ้ มนั ไปเลยวา่ มนั กิเลสเป็นยงั ไงก็ไมร่ ู้ ก็จะไปทงิ้
กิเลส ไดย้ นิ แตช่ ่ือวา่ ความโลภ ความโกรธ ความหลง เหน็ วา่
มนั ทกุ ขม์ นั ยาก เคา้ วา่ ไม่ดกี จ็ ะทงิ้ มนั จะไปทงิ้ ไดย้ งั ไง มนั ยอม
ไหมหละ กิเลสมนั ไมไ่ ดย้ อมใครนะ อยา่ คดิ วา่ มนั ยอมเรางา่ ยๆ
นะ เหมือนกบั พระเทศนน์ ะ่ มนั งา่ ยนะ ถา้ ใจเรากบั กิเลสมนั ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 30

ยอมท่ีจะออกจากกนั นะ เช่อื ง่ายๆไม่ไดน้ ะ นนั้ หละตวั หลงอีก
หละ

มนั ตอ้ งทาํ ความเขา้ ใจใหม้ นั ลกึ ซงึ้ สขุ มุ คมั ภีรภาพซะกอ่ นสิ
ทาํ ความสงบในจิตในใจของตวั เองใหต้ งั้ ม่นั เป็นสมาธิซะก่อนสิ
กิเลสทงั้ หลายท่ีมนั จะมาย่วั ยวนหรอื ผลกั ดนั ใหม้ า
กระทบกระท่งั จิตมนั ก็ไม่ไดห้ ว่นั ไหว มนั ไม่ไดห้ ว่นั ไหวกบั
อารมณ์ มนั ไมไ่ ดห้ ว่นั ไหวกบั สงิ่ ท่ีมนั รูม้ นั เหน็ และสงิ่ ท่ีจะมา
หลอกลวง

แมก้ ระท่งั ถึงความอยาก ความอะไรท่ีมนั จะมาหลอกลวงทาํ
ใหเ้ ราอยากอย่างนนั้ อย่างนี้ มนั ก็ไมไ่ ดห้ ว่นั ไหวตาม แมก้ ระท่งั
ถึงความโกรธ ความโมโหโทโส เม่ือจติ มนั ตงั้ ม่นั เม่ือมนั กระทบ
กบั อารมณบ์ างอยา่ ง ก็เม่ือมนั ตงั้ ม่นั เป็นสมาธิแลว้ มนั สงบแลว้
มนั จะแสดงออกมาไดย้ งั ไง เรารูเ้ ทา่ เอาทนั แลว้ เราสงบระงบั มนั
ไดแ้ ลว้ มนั จะแสดงอะไรออกมาไดอ้ ยา่ งไร มนั ไมไ่ ดห้ ว่นั ไหว
ตาม มนั จะไปหลงกบั รูป กบั เสยี ง กบั กลนิ่ กบั รส ท่ีมนั เหน็ ดว้ ย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 31

ตา และรูด้ ว้ ยหู ท่ีจะไปรกั ไปชอบวา่ มนั สวยมนั งาม คิดอยากจะ
เอามาอยา่ งนนั้ อย่างนี้ แลว้ มนั จะไปหลงยงั ไง

ก็เม่ือมนั รูแ้ ลว้ มนั เพง่ เขา้ ไปอยา่ งนี้ มนั กม็ ีแตพ่ วกกระดกู
น่นั นะ่ พวกกรรมฐาน และเป็นของปฏิกลู น่าเกลียดโสโครก ถา้
มนั เห็นแลว้ เห็นตวั เองยงั ไง ก็เห็นคนอ่นื มนั ก็ตอ้ งเป็นอยา่ งนนั้
เพราะคนอ่นื กบั เรามนั ก็อนั เดียวกนั เรากบั คนอ่นื มนั ก็อนั
เดียวกนั เหน็ เรามนั ก็เหน็ เขา แลว้ มนั จะไปหลงยงั ไง มนั เหน็
ในทางจติ กบั เห็นในทางตากบั ความคดิ น่ีมนั ผิดกนั นะ

ขอใหม้ นั สงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิดเู ถอะ มนั จะเป็นอยา่ งไร
ความรูอ้ นั ท่ีมนั จะเกิดขนึ้ ภายในมนั จะเป็นอยา่ งไร ขอใหม้ นั
เป็นมาซะก่อนเถอะ ความรูแ้ ละความเหน็ มนั จะผดิ กนั มนั เป็น
คนละอยา่ ง มนั ไมไ่ ดเ้ หมือนกนั หรอก และมนั เหน็ มนั ก็ไม่ใช่วา่
เหน็ เพ่ือเป็นทกุ ข์ และมนั จะไปเดือดรอ้ นกบั สิง่ ท่ีมนั ไดเ้ หน็ ไดย้ ิน
ไดฟ้ ังอะไรมา มนั เหน็ ดว้ ยความสขุ และมนั เหน็ ดว้ ยความเยือก
เย็น เหน็ ดว้ ยความสงบ ส่ิงเหลา่ นนั้ ท่ีจะมารบกวนจติ เพ่ือจะให้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 32

จติ ของเราหลงใหลใฝ่ฝันไปตามมนั มนั ไมไ่ ดต้ ามแลว้ กต็ าม
อะไรหละ มนั ตงั้ ม่นั แลว้ จติ มนั ม่นั แลว้

เม่ือมนั ม่นั หละมนั จะเป็นอปุ จาระหรอื อปั ปนา ก็เรอ่ื งของ
มนั ละเวย้ ก็ใหม้ นั เป็นซะกอ่ น วา่ มนั เป็นอปุ จาระหรอื วา่ เป็น
อปั ปนา หรอื วา่ มนั จะม่งั คงโดยวิธีไหนก็ตาม มนั เป็นไปซะก่อนสิ
จงึ คอ่ ยวา่ มนั ทีหลงั

เอะอะเราไปวา่ มนั ก่อนนะ่ พอมีอะไรมาป๊ บุ “เอา้ ! อปุ จาระ”
เอะอะมาก่อน “เอา้ ! ขณิกะ” เอา้ ! ถา้ ลงไปนะ “เอา้ ! เป็นอปั ป
นา เอา้ ! หลงนะ” แลว้ กนั ไมม่ ีทางได้ แลว้ ไปทกั กนั กท็ กั ในทาง
ผดิ ทงั้ ๆท่ีคนนนั้ มนั จะไปถกู อย่แู ลว้ แลว้ กไ็ ปหาวา่ ผดิ อีก ก็วา่
ผดิ แลว้ มนั ก็เลกิ สิ ไม่ทาํ อะ้ อนั นีม้ นั ผิด เพราะคนนนั้ เคา้ วา่ ผดิ
จาํ เป็นก็เลยไมเ่ อา ก็ไปหาทางอ่นื อีกน่ะ หาไปหามามนั ก็เลย
ของเกา่ อีกน่นั นะ เอาไปมากเ็ ลยไม่รูจ้ กั วา่ อะไรเป็นอะไร
เสยี เวลา

น่นั ชีวติ มนั กห็ มดไป วนั คืนมนั กห็ มดไปอะไรไป เด๋ยี วก็ตาย
ซะ เลยไมไ่ ดเ้ รอ่ื งอะไร ก็เพราะมนั ย่งุ กนั กย็ งุ่ กนั อยา่ งเนยี้ หละ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 33

ย่งุ กนั ในเร่อื งการปฏบิ ตั ิเน่ีย ยงุ่ ในเรอ่ื งจิต มนั ไมร่ ูว้ า่ มนั เป็น
สมาธิยงั ไง มนั สงบยงั ไง มนั สงบมาแลว้ มนั จะเป็นยงั ไง ผลของ
ความสงบเป็นยงั ไง ผลของสมาธิเป็นยงั ไง ญาณมนั เกิดยงั ไง
ฌานมนั เป็นยงั ไง สมาธิเป็นยงั ไง มนั ก็ไม่รูอ้ ีกหละ ก็ไดแ้ ตแ่ ค่
บอกกนั อยนู่ ่นั นะ่ เอา้ วา่ พทุ โธนะ พทุ โธเป็นอยา่ งนนั้ พทุ โธเป็น
อย่างนี้ ไปเรอ่ื ยเป่ือยนะ่

แลว้ ความสงบในความเป็นพทุ โธนะ่ มนั เป็นยงั ไง แลว้ วา่ พทุ
โธมนั จะสงบอย่างไร ในสงบมีอะไรเกิดขนึ้ แลว้ มีใครบอกใคร
เลา่ ไมม่ ี! มีแตบ่ อกใหว้ า่ ตะพดึ ตะพือ วา่ แลว้ ก็ไม่รูจ้ ะวา่ ไปไหน
ไม่รูม้ นั ไดอ้ ะไร ก็ไดแ้ ตว่ า่ แคช่ า้ งกระพรบิ หงู แู ลบลนิ้ แคน่ นั้
แหละ ก็ปรากฏนิดหน่อย เอา้ กลวั ผิด ไมเ่ อา เอาใหม่ ตงั้ อยู่
เรอ่ื ยน่ะตงั้ ตน้ อย่แู ตแ่ คต่ น้ นะ่ ปลายไมถ่ งึ ถา้ แบบนีห้ ละ ทาํ ไป
เถอะชาตนิ ีท้ งั้ ชาติ ไอธ้ รรมะท่ีวา่ อยใู่ นใจๆ ไมม่ ีทางท่ีจะตอ้ ง
เจอ

ก็มีแตว่ า่ เหมาใหก้ นั เทา่ นนั้ หละ ไอเ้ หมานะ่ มนั ไดอ้ ยวู่ า่
“ธรรมะอย่ทู ่ีใจ”นะ อะไรก็อยทู่ ่ีใจนะ มนั จะมีธรรมะอย่แู ตใ่ นใจ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 34

ใจมนั มีแตธ่ รรมะอย่างเดยี วเม่ือไหร่ ไอก้ ิเลสหละมนั จะไมม่ ีเชียว
หรอื ทาํ ไมถงึ วา่ เอาแตธ่ รรมะอยทู่ ่ีใจ และใจนนั้ ก็เตม็ ไปดว้ ย
ธรรมะ แตก่ ิเลสน่ะมนั เตม็ ในหวั ใจทาํ ไมไมว่ า่ แลว้ ไปยกแตธ่ รรม
ใหม้ นั แตก่ ิเลสหละทาํ ไมหละ มนั เตม็ อยแู่ ลว้ ไม่อายกิเลสบา้ ง
หรอื วา่ ธรรมะอย่ทู ่ีใจน่นั เอย๋ ยย กิเลสมนั หวั เราะ หวั เราะ “เออ
วา่ ไปเถอะ มนั วา่ ธรรมะอยทู่ ่ีใจ แคน่ นั้ อยา่ ไปทาํ นะ ใจของ
เจา้ นะ่ เป็นธรรมะแลว้ มธี รรมะแลว้ อยา่ ไปทาํ ” กิเลสมนั ก็เลย
หวั เราะนะ่ ดแี ลว้ ไปเหมาใหม้ นั หมด

แทท้ ่ีจรงิ กิเลสน่ะมนั เต็มอย่ใู นหวั ใจ คือกิเลสมนั เต็มท่ีใจ มนั
ไม่มีใครวา่ เจา้ โลภ เจา้ โกรธ เจา้ หลง เจา้ อวิชชา เจา้ ตณั หา เจา้
มานะทฐิ ิ อะไร มนั เตม็ อยมู่ ใิ ชห่ รอื จะไปยกแตธ่ รรมะใหม้ นั
อย่างเดยี ว มนั ก็ไดใ้ จกิเลส ถา้ เราไมร่ ูส้ ิง่ เหลา่ นีซ้ ะก่อน เราจะ
ภาวนาไปมนั จะไดเ้ รอ่ื งอะไร อะไรมนั จะเกิดขนึ้ และผลลพั ธ์
ผลเสยี ผลไดผ้ ลเสียมนั จะเป็นยงั ไง ก็ไมร่ ูเ้ ร่อื งอกี หละ

ภาวนากนั ตะพดึ ตะพือ เขา้ ป่าเขา้ ดง ภเู ขาเหลา่ กา เขา้ ถา้ํ
เขาเหว ป่าโนน่ ป่าเน่ีย ไป๊ เร่อื ย! ตากแดดตากลมไป แตว่ า่ อะไร

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 35

หละมนั เป็นผลลพั ธ์ และไดอ้ ะไรมา ก็ไมร่ ูเ้ ร่อื งอกี ก็ไปยกธรรมะ
ใหอ้ ยทู่ ่ีใจ ทงั้ ๆท่ีกิเลสนะ่ มนั พาไปนะ มนั ก็วา่ ไอน้ ่นั อยตู่ รงนนั้
เออ มนั จะดอี ยา่ งนนั้ ก็ไปซะเวย้ กพ็ ากนั ไป ไปแลว้ ก็ โอย้ มนั ไม่
ดอี ยา่ งนนั้ อยา่ งนี้ เอา้ หนีอกี หละ ธรรมะหรอื กิเลส มนั กิเลส มนั
ก็ไมร่ ูอ้ ีก เราจะไปยกไมไ่ ด้ กอ่ นท่ีเราจะยก หรอื กอ่ นท่ีเราจะวา่ ก็
ขอใหพ้ ากนั พนิ ิจพจิ ารณาใหแ้ ยบคายเสียกอ่ น ใหล้ ะเอยี ดลกึ ซงึ้
สขุ มุ คมั ภีรภาพเสยี ก่อน

อย่าไปเอาคาํ ของพระพทุ ธเจา้ น่นั มาวา่ ถา้ พระพทุ ธเจา้ วา่
ไม่ผดิ ถา้ พระอรหนั ตาเจา้ ทงั้ หลายวา่ ไมผ่ ดิ แตพ่ วกเราวา่ ผิด
ครง่ึ หนง่ึ ถกู ครง่ึ หนง่ึ หรอื อาจจะผดิ เตม็ ๑๐๐ เปอรเ์ ซน็ ตก์ ็ได้ คิด
ใหด้ นี ะ พิจารณากนั บา้ ง เรอ่ื งของการภาวนา ก็อย่าคิดแตว่ า่ ไป
ภาวนาดี ก็เหน็ เคา้ วา่ ดกี ็จะดไี ปหมด ถา้ เวลามนั เป็นบา้ มาหละ
แลว้ มนั ดไี หมละ ไปภาวนาแทนท่ีจะไดด้ ี กลบั มาไดบ้ า้ เอามาหา
หม่หู าพวก เอาบา้ มาเป็นของฝาก แลว้ มนั ดหี รอื อยา่ งนนั้ ทงั้ ๆท่ี
ของดีของวเิ ศษ ของท่ีมีคณุ คา่ แตเ่ ม่ือไปทาํ แลว้ นะ่ เอาบา้ มา
มนั ดไี หมหละ มนั อายมยั้ ถา้ ของดีทาํ ไมถงึ เป็นบา้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 36

แลว้ มนั นา่ คิด ก็เพราะเรามนั ไม่เขา้ ใจน่นั หละ เขา้ ใจวา่
ธรรมะมนั อยทู่ ่ีใจอยา่ งเดียว มนั ไมไ่ ดน้ กึ ถึงกิเลสวา่ มนั อยทู่ ่ีใจ
พอวา่ ธรรมะอย่ทู ่ีใจ พอเขา้ ไปเท่านนั้ หละ กิเลสมนั ก็เลน่ งาน
เทา่ นนั้ หละ น่ีหรอื วา่ ธรรมะท่ีใจ ทาํ ใหเ้ กิดวปิ รติ ขนึ้ มานะ่ บา้
ครง่ึ ดีครง่ึ แนะ่ ! มนั ควรคิดนะ เราจะไปคิดอยา่ งเดยี ว การสอน
คน หรอื การพดู กบั คน หรอื การพจิ ารณาธรรมะ ตอ้ งอา่ นใหม้ นั
รอบคอบ

คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ไม่ไดเ้ ถียงหรอก ทา่ นกลา่ วมาน่ะ
มนั ดีหมดและถกู หมด แตล่ ะบทแตล่ ะคาํ แตว่ า่ ใจของเราน่นั ซิ
กายของเราน่นั ซิ วาจาเราสิ เราจะประคบั ประคองกาย วาจา
จติ ของเราใหต้ รงกบั คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ น่นั ไดห้ รอื ไม่ มนั ยงั
ไกลอยนู่ ะ มนั ไดแ้ คส่ งั คม ความสงั คมมนั อยใู่ นวงการของ
ศีลธรรม อาศยั วา่ ความเป็นระเบียบและมคี วามเกรงกลวั ในศีล
ในธรรมเทา่ นนั้ ในบาปในกรรม แลว้ ก็พากนั อย่ดู ว้ ยความสนั ติ
ในสงั คมเทา่ นนั้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 37

แตว่ า่ สนั ติในทางจติ น่นั นะ่ จติ ตวเิ วก มนั ไม่มี มนั มีแตแ่ ค่
กายวิเวก และวจีวเิ วกคอื เด๋ยี วนี้ กายวเิ วกมนั ก็อยกู่ นั เงียบ วจี
วิเวก เงียบ ไมไ่ ดพ้ ดู แตจ่ ติ ตวิเวกนะ่ สิ มนั อยทู่ ่ีไหนไมร่ ู้ ไอค้ วาม
วิเวกในทางจติ นะสมิ นั ยาก ก็เพราะเราน่นั หละมนั ไม่เขา้ ใจ
ความไม่เขา้ ใจน่ีแหละมนั จงึ เป็นปัญหาในการปฏิบตั ธิ รรม ทาํ ให้
เราเน่ินชา้ และทาํ ใหเ้ ราไดเ้ สียเวลาท่ีจะดาํ เนิน ท่ีจะใหจ้ ิตของ
เรามนั กา้ วหนา้ เขา้ ไปสคู่ วามสขุ อนั แทจ้ รงิ เหมือนกบั กาํ แพงน่นั
มาปิดบงั มากีดกนั้ กนั จติ ของเราไมใ่ หบ้ รรลุ ก็ความลงั เลสงสยั
คอื ความไม่เขา้ ใจ

น่ีหละเร่อื งของการภาวนา ถา้ เราไม่เขา้ ใจเสยี กอ่ นหละ เม่ือ
มนั เป็นมาหละ ก็ไมร่ ูว้ า่ มนั เป็นอีกหละ เม่ือมนั สงบก็ไม่รูว้ า่ มนั
สงบอกี หละ กห็ าวา่ ไปไม่เขา้ เรอ่ื งอกี ก็เลยไมท่ าํ ตอ่ อกี ก็เม่ือไม่
ทาํ ตอ่ มนั กห็ ายหละสิ ก็เพราะอะไร ก็เพราะไม่รู้ ไอค้ วามสงบก็
จะใหม้ นั เป็นดไี ปเลยทีเดียว ไอเ้ ร่อื งของคนคดิ น่ะ จะคดิ วา่ จะให้
มนั เป็นอปั ปนาสมาธิ ก็จะใหป้ ัญญาญาณเกิดขนึ้ มาทนั ที และ
เม่ือมนั ยงั ไม่ถงึ อยา่ งนนั้ กเ็ ลยไมร่ บั รองวา่ มนั ผดิ หรอื ถกู อีกหละ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 38

แลว้ มนั เป็นเลก็ ๆนอ้ ยๆในเบอื้ งตน้ ขยบั ไปทีละนอ้ ยๆเน่ยี ที
แรกมนั ก็สงบไปนิดนงึ สองมามนั ก็สงบไปอกี สามมามนั ก็สงบ
ส่มี นั ก็สงบ ตอ่ ๆๆกนั ไป มนั ก็เป็นทีละนอ้ ยๆก่อนสิ นอ้ ยมนั ไปหา
มาก กอ่ นมนั จะถึงท่ีสดุ มนั กไ็ ปเป็นระยะๆเสยี กอ่ น ถา้ เราไม่
รบั รองกนั แลว้ หละ คนท่ีจะกระทาํ ท่ีมนั ไดผ้ ลขนึ้ มาเลก็ นอ้ ย ก็
เลยไมร่ ูจ้ ะตอ่ กนั ยงั ไงอีก ไมร่ ูเ้ ร่อื ง ไปๆมาๆก็ เอา้ เลกิ ๆ แลว้ ไป
ทาํ ใหม่ ไปหาอย่างอ่นื แลว้ ก็แลว้ กนั ไป น่ีหละมนั ทาํ ใหเ้ รา
เสยี เวลา

แทนท่ีจะรูเ้ องเห็นเอง เกิดขนึ้ ในตวั เอง เปลา่ ! มีแตร่ ูก้ บั คน
อ่นื แลว้ คอยฟังกบั คนอ่นื คอยท่ีจะใหพ้ ระมาเทศนใ์ หฟ้ ัง คอย
แตจ่ ะใหค้ รูบาอาจารยม์ าเทศนใ์ หฟ้ ัง แลว้ เรามนั จะมาเทศนเ์ อา
ทาํ ไม เทศนน์ ะ่ มนั ง่ายซะเม่ือไหรห่ ละ เอาความดมี าพดู ใหค้ น
ฟังนะ่ มนั งา่ ยหรอื ก็ถา้ เหน็ วา่ มนั งา่ ยก็ลองดซู นิ า่ แลว้ ใครหละ
เคา้ จะมาเทศนใ์ หเ้ ราฟังบอ่ ยนกั เรากจ็ ะมาคอยเอาแตค่ วามรู้
จากการไดย้ นิ ไดฟ้ ังอยา่ งเดยี ว แลว้ ก็จะเอามาเป็นความรูข้ อง
ตวั เองอกี หละ แลว้ เกิดมานะทิฐิอีกหละ ทงั้ ท่ีความรูท้ ่มี นั จะเกิด

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 39

เองเหน็ เอง คอื เรอ่ื งสันทฏิ ฐิโกเน่ีย ผปู้ ฏบิ ตั ดิ แี ลว้ จะรูเ้ องเหน็
เอง เม่ือไหรห่ ละมนั จะเกิดขนึ้ จากหวั ใจของเราทา่ นทงั้ หลาย
แลว้ มนั จะไดเ้ ลิกฟังกนั เสยี ที

ฟังแลว้ ก็ฟังเลา่ ยง่ิ ครูบาอาจารยท์ ่ีมชี ่ือเสยี งมาก็ โหย โห่
กนั น่ะ คดิ วา่ มนั จะไดม้ รรคไดผ้ ลเด๋ียวนนั้ นะ่ ทมุ่ เทกนั เสยี สละ
เงนิ ทอง เอา้ ควกั กระป๋ งกระเป๋ ากนั มีอะไรก็ใหก้ นั อยา่ งท่วี า่ ไม่
เสยี ดาย มาฟังเพียงเลก็ ๆนอ้ ยๆก็เหมือนกบั วา่ ตวั เองจะไดเ้ ป็น
อรหตั อรหนั ต์ เหอ่ กนั ไป แลว้ ทา่ นก็พดู ใหฟ้ ังเลก็ ๆนอ้ ยๆเท่านนั้
หละ แลว้ ก็ไมเ่ ห็นวา่ ไดอ้ ะไร ทงั้ ๆท่ีมนั จะรูข้ นึ้ เอง เหน็ เอง เกิดขนึ้
เองในตวั เอง ไม่มี!

ถา้ อยา่ งนีห้ ละ เม่ือไหรห่ ละ ชาตินที้ งั้ ชาติเชียวเหรอ จะ
ปลอ่ ยใหช้ าตนิ ีม้ นั เสยี หายโดยไรป้ ระโยชนเ์ ชียวหรอื ท่ีใหม้ นั รู้
เองเหน็ เองมาบา้ งน่ีก็จะไมม่ บี า้ งหรอื จะไปคอยใหแ้ ตค่ นอ่นื
เหรอมาพดู ใหฟ้ ัง จะมาชีแ้ นะใหฟ้ ัง ทงั้ ท่ีมนั เป็นของของตวั เอง
อยแู่ ลว้ ท่ีวา่ ธรรมะอย่ใู นใจแลว้ แลว้ ทาํ ไมจงึ จะใหค้ นอ่นื น่ะเขา
มาบอกกลา่ วเลา่ สิบอย่ตู ลอดเวลา และเราตงั้ เงนิ เดอื นใหไ้ หม

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 40

หละ ผทู้ ่ีจะมาสอนน่ีมนั มีเงนิ เดอื นมยั้ แลว้ เราตงั้ เงนิ เดอื นใหม้ ยั้
มนั ก็ไมม่ ีอกี หละ แลว้ ใครจะมารบั เงนิ เดอื นใหเ้ รา แลว้ ใครจะมา
รบั สอนใหเ้ รา มนั เป็นเร่อื งของเราเองท่ีจะรูเ้ องเหน็ เอง

กิเลสของตวั เองยงั จะไมร่ ูต้ วั เอง แลว้ ใครจะมารูก้ ิเลสตวั เอง
เม่ือมนั เกิดความอยากขนึ้ นะ่ ตวั เองจะไมร่ ูห้ รอื วา่ มนั อยาก เม่ือ
มนั โกรธขนึ้ ตวั เองจะไมร่ ูห้ รอื วา่ มนั โกรธ มนั เกลยี ดคน ตวั เองจะ
ไม่รูห้ รอื วา่ มนั เกลียด มนั รกั คน ตวั เองก็จะไม่รูห้ รอื วา่ มนั รกั มนั
ชอบ ก็จะไมร่ ูต้ วั เองม่งั หรอื มนั หลงกบั รูป กบั เสียง กบั กลิ่น กบั
รส ก็ตวั เองมนั จะไมร่ ูบ้ า้ งเหรอ ก็ตวั เองไม่รูเ้ องเหน็ เองอยา่ งนี้
หละจะไปรูท้ ่ีไหนหละ

จะมารูอ้ ายตนะภายนอก อายตนะภายใน อายตนะ
ภายนอกก็คอื รูปเสียงกลนิ่ รส อายตนะภายในก็คอื ตา หู จมกู
จะมาไลห่ ลกั ธรรมอย่างนนั้ หรอื ไอห้ ลกั หวั ใจท่ีมนั หลงอยนู่ ่ี ท่ี
มนั เกิดขนึ้ ทาํ ไมไมร่ ูเ้ องเหน็ เอง ถา้ ไมร่ ูเ้ อง เหน็ เอง ใครเลา่ เคา้
จะมาละใหเ้ รา แลว้ ใครหละจะมาแกใ้ หเ้ รา เรารูเ้ องนะ เราเห็น
เองแลว้ ก็แกเ้ ราเองนะ เราละเราเอง เราก็ไดเ้ ราเองนะ น่นั หละ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 41

มนั ไดธ้ รรมะ คอื ไดต้ รงท่ีไดร้ ูเ้ องเหน็ เอง แลว้ ก็ละ พอละแลว้ ก็ได้
แลว้ หละธรรมะ ถา้ ยงั ไม่ละ ก็ธรรมปลอม รูก้ ็รูป้ ลอมๆ ทงั้ ท่ีมนั มี
อย่กู บั ตวั เอง ตวั ของตวั เองก็ยงั ไมร่ ูต้ วั เอง

กรรมฐานก็เรอ่ื งตวั เอง เกสา โลมา นขา ทนั ตา ตโจ มงั สงั
อาการ ๓๒ กส็ วดกนั อยนู่ ่นั ทกุ วนั ทกุ คนื หลกั จากทาํ วตั รไหว้
พระเสรจ็ เสรจ็ แลว้ ก็วา่ กรรมฐาน เกสา โลมา… ครบอาการ ๓๒
วา่ กนั อยนู่ ่นั เม่ือไหรห่ ละมนั จะเลิกวา่ กนั เสยี ที เม่ือไหรม่ นั จะรู้
เองเหน็ เองเสยี ที

กิเลสตวั เองน่นั น่ะ เด๋ยี วนีภ้ าวนาใหม้ นั ดกู ิเลสนะ มนั คดิ
อะไร มนั ปรุงอะไร มนั แตง่ อะไร มนั นกึ อะไร มนั รกั อะไร มนั ชอบ
อะไร ดมู นั หาความสงบใหม้ นั สิ มนั จะไปตามอะไรกบั มนั
มากมายหละ ตามมาจนพอแลว้ จนนอนไม่หลบั ไมใ่ ชห่ รอื ใคร
หละจะมาสอนเราได้ ใครจะมาวา่ เราได้ ถา้ ตวั ของตวั เองไม่สอน
ตวั เอง ตวั เองไมว่ า่ ตวั เอง ใครจะไปวา่ ใครจะไปสอน มนั ตอ้ ง
สอนจิตนะ มนั ตอ้ งดจู ิตนะ มนั ตอ้ งรูจ้ ิตตวั เองนะ จะละหรอื ไม่
ละก็อย่าเพง่ิ ไปวา่ มนั เถอะ ใหร้ ูซ้ ะกอ่ นเถอะ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 42

เอะอะก็จะละมนั ไปเลย จะไปละมนั ไดง้ า่ ยๆหรอื กิเลสมนั
สมั พนั ธก์ นั มาเทา่ ไหรห่ ละ ตงั้ แตเ่ ราก่อเกิดอย่ทู ่ีไหนหละ
วิญญาณ แลว้ ใครสรา้ ง โรงงานวญิ ญาณมนั อย่ตู รงไหน แลว้ มนั
เกิดท่ีไหน แลว้ มนั มาจากไหน มาอยทู่ ่ีไหน มนั มาแลว้ ก่ีปีก่ีภพก่ี
ชาติ แลว้ มนั อยดู่ ว้ ยกนั มานะ่ กิเลสน่นั นะ่ แลว้ จะมาขบั มนั ออก
ง่ายๆเชยี วหรอื จะเอาแคว่ า่ พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ หรอื สมั มาอรหงั
ยบุ หนอพองหนอ วา่ แคน่ ีก้ เิ ลสมนั จะกลวั หรอื มนั ไม่มีทาง คาํ วา่
กิเลสท่ีจะไปกลวั นะ่ ไมม่ ที างหรอก จติ ของเรามนั ประสานกบั
กิเลสมาเทา่ ไหร่ เหมือนนา้ํ กบั สีน่ะมนั ผสมกนั นะ่ ท่ีเราจะมา
คดั ลอกและกล่นั กรองออกจากจติ เน่ยี จะกล่นั โดยวิธีไหน และ
จะกรองโดยวธิ ีไหน

จะละเอาเลยหรอื ไดย้ นิ ท่านบอกวา่ ใหล้ ะ ก็ละเอาเลยเหรอ
แคค่ วามสงบตงั้ ม่นั มนั ไม่มี มนั จะไปละอะไรได้ อยา่ ไปโงน่ กั !
หดั ใหม้ ีปัญญากนั บา้ ง ปฏิบตั ิกนั มาถึงจะเป็นจะตาย ยงั ไม่มี
ปัญญาอะไรเลย เหน็ วา่ ท่านบอกใหล้ ะ กจ็ ะไปละเอาเลย มนั จะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 43

ไปละไดง้ ่ายๆเหรอ ถา้ ละไดง้ า่ ยๆ ยงั จะมาน่งั ภาวนาปวดแขง้
ปวดขาทาํ ไม จะเขา้ ป่าเขา้ ดงไปทาํ ไม

ถา้ จติ ของเราไม่มีความตงั้ ม่นั หรอื วา่ สงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ มี
หลกั ฐานม่นั คงแลว้ เพ่ือจะตอ่ ตา้ นกบั พวกกิเลสภายในแลว้ มนั
จะไปละไดย้ งั ไง มนั จะไปรบกนั ไดย้ งั ไง คิดวา่ มนั จะรบงา่ ยๆหรอื
วา่ เราท่องธรรมะได้ ทอ่ งสวดมนตไ์ ด้ อนั นนั้ ก็ได้ อนั นีก้ ็ได้ คิดวา่
กิเลสมนั จะกลวั หรอื หืม มนั ย่ิงชอบ มนั ไมม่ ีทางกลวั หรอกกิเลส
มนั ยมิ้ มนั หวั เราะ ถา้ จติ ของเราไม่มีความสงบตงั้ ม่นั และเกิด
ความรูข้ นึ้ เองเห็นเอง ไมม่ ีทางชนะมนั แตม่ นั เป็นธรรมะก็
เป็นอย่ธู รรมะน่ะ ธรรมะก็คอื ความรูใ้ นดา้ นการศกึ ษามนั เป็น
แตธ่ รรมะท่ีจะเอาชนะกิเลสเพ่ือจะละกิเลส มนั เป็นไปไมไ่ ด้

ถา้ ขาดจากความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิแลว้ เราอย่าไปคดิ เอา
ง่ายๆวา่ มนั จะละได้ และมนั จะกล่นั กรองจติ ของเรานนั้ ออกจาก
กิเลสนนั้ มาสดใสสะอาด เหมือนกบั นา้ํ กลงิ้ บนในบวั มนั เป็นได้
ยาก ถา้ ไม่สงบเสยี ก่อน ถา้ ไม่มีสมาธิเสยี กอ่ น คอื เราจะตอ้ งเขา้
ไปกล่นั ไปกรองกนั เสยี กอ่ น ไปพิจารณาถงึ โทษถงึ คณุ อะไรเร่อื ง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 44

ของกิเลสเสียก่อน ท่ีเรยี กวา่ วิปัสสนาญานๆ ญานปัญญาอนั
เกิดขนึ้ จากจิตท่ีเรามีสมาธิแลว้ แลว้ เราจะไดน้ าํ เอามา
ใครค่ รวญพจิ ารณา อนั นีเ้ ป็นทางอปุ กิเลส อนั นีเ้ ป็นทางมรรค
ทางผล น่นั หละเคา้ จงึ เรยี กวา่ วปิ ัสสนา

เอะอะเอามาคดิ วา่ รูปธรรม นามธรรม ปัญจขนั ธา รูปขนั โธ
ก็มาท่องกนั นะ่ เอาแลว้ ! เป็นวปิ ัสสนา คิดไป อนั นนั้ ก็รูไ้ ป อนั นีก้ ็
รูไ้ ป ไออ้ ยา่ งนีม้ นั ไม่ไดล้ าํ บาก มนั ไมอ่ ดไมอ่ ยาก แลว้ มนั ทาํ เอา
เม่ือไหรม่ นั ก็ได้ มนั ไม่ไดม้ าน่งั ใหม้ าเจบ็ แขง้ เจ็บขาทาํ ไม ไปคดิ
เอาท่ีไหนมนั กไ็ ดถ้ า้ จะเอาวปิ ัสสนาแหง่ ความคดิ ซง่ึ มนั เกิดขนึ้
โดยลกั ษณะนนั้ มนั ไมไ่ ดย้ าก มนั ไม่จาํ เป็นจะมาน่งั หลบั หู
หลบั ตา ใหม้ นั อดขา้ วอดปลา โอย้ ไมก่ นิ ขา้ ว คดิ เอาเถอะ

ท่ีมา: https://youtu.be/ASRQb8KQaHc

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 45