กรรมจำแนกสัตว์ โดย หลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ

กรรมจาํ แนกสัตว์
หลวงป่สู วุ จั น์ สวุ โจ
ตอ่ ไปก็อยใู่ นความสงบคอื มสี ตสิ าํ รวมกายสาํ รวมใจ เพ่ือ
เทศนเ์ ป็นภาชนะสาํ หรบั รองรบั คณุ งามความดที ่ีเรยี กวา่ บญุ ท่ี
เราทงั้ หลายไดม้ าบาํ เพ็ญบญุ เป็นประจาํ เพราะบญุ นนั้ ยอ่ มมีผล
ใหเ้ กิดควาสขุ ความเจรญิ บญุ ขอ้ หนง่ึ ท่ีองคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั
พทุ ธเจา้ พระองคท์ รงไดพ้ าประพฤตปิ ฏิบตั แิ ละบาํ เพ็ญมาคือ
ธัมมสั วนมยั บญุ เกิดขนึ้ จากการฟังธรรม ธมั มเทสนามยั บญุ
เกิดขนึ้ จากการแสดงธรรม เพียงแตเ่ ราตงั้ ใจฟังโดยความเคารพ
พระพทุ ธเจา้ พระองคก์ ็ใหค้ วามสาํ คญั มากจงึ จดั เขา้ ในบญุ
กิริยาวตั ถุ เพราะการฟังธรรมนนั้ เป็นเหตใุ หเ้ ราทาํ จติ ใจของเรา
ใหม้ ีความเหน็ ถกู ตอ้ งตามทางอนั เป็นประโยชนใ์ หบ้ งั เกดิ ผล
ความสขุ ความเจรญิ ผทู้ ่ีมีความรูต้ งั้ แตเ่ รม่ิ ตน้ จนถงึ ท่ีสดุ คือ
มรรคผลนิพพานนนั้ จะตอ้ งอาศยั การสดบั ตบั ฟัง แมพ้ ระสารี
บตุ รท่ีพระพทุ ธเจา้ พระองคท์ รงยกย่องวา่ ผเู้ ลิศดว้ ยปัญญาแตก่ ็
ไมส่ ามารถจะคน้ ควา้ ใหไ้ ดบ้ รรลมุ รรคผล ดว้ ยปัญญาตามลาํ พงั

1

ขององคท์ า่ นเอง จะตอ้ งอาศยั ไดย้ นิ ไดฟ้ ังจากอรยิ สาวกจงึ ไดร้ ู้
ธรรมเขา้ ใจในธรรม เกิดศรทั ธาความเล่อื มใส มีความเพียรความ
พยายามอนั ชอบเกิดขนึ้ ในองคม์ รรคขนึ้ มา

ความเพียรชอบความพยายามชอบในองคอ์ รยิ มรรคก็เป็น
คณุ ธรรมอย่างสาํ คญั ยง่ิ พระพทุ ธเจา้ จงึ จดั ความพยายาม
ความเพยี รน่เี ป็นอรยิ สจั จใ์ นมรรคอรยิ สจั จ์ คอื หนทางการ
ปฏบิ ตั ิเป็นสายกลางเรยี กวา่ มชั ฌมิ าปฏปิ ทา การงานใดๆถา้
ขาดกาํ ลงั คอื ความเพียรแลว้ ยากท่ีจะบรรลถุ งึ ซง่ึ ความสาํ เรจ็
หรอื สมบรู ณบ์ รบิ รู ณไ์ ด้ เพราะฉะนนั้ ความเพียรพยายามเป็น
คณุ ธรรมอนั หนง่ึ สาํ หรบั ผทู้ ่ีเดินทางและสาํ หรบั ผทู้ ่ีทาํ การงาน
หรอื ประกอบกิจการงานใดๆไมว่ า่ ทางโลก ไมว่ า่ ทางธรรม ไมว่ า่
การงานการเรอื นในครอบครวั ไมว่ า่ การงานสว่ นรวม ผลงาน
ไดม้ าจากความเพียรและพยายามอนั ชอบ

ในทางพระพทุ ธศาสนาพระองคจ์ ดั เขา้ ในมรรคคือหนทาง
อนั เป็นสายกลางเรยี กวา่ มชั ฌิมา หรอื ทา่ นจดั เขา้ ในโพธปิ ักขิย
ธรรม ในสัมมัปปธาน คอื เพียรชอบ เขา้ ในธรรมะท่ีผปู้ ฏิบตั ิ

2

เจรญิ ใหม้ ากแลว้ ย่อมบรรลถุ งึ ซง่ึ ธรรมเบอื้ งสงู คือท่ีสดุ เรยี กวา่
ตรสั รูใ้ นทางธรรม เพราะเหตนุ นั้ ความเพียรใครอ่ ยากใหเ้ ราชาว
พทุ ธทงั้ หลายควรศกึ ษาใหเ้ ขา้ ใจชดั วา่ มีคณุ ประโยชนต์ อ่ ตวั เรา
อยา่ งสาํ คญั อย่างไรเพ่ือจะไดน้ าํ มาใชใ้ หเ้ กิดประโยชนใ์ น
ชีวติ ประจาํ วนั

ความเพียรชอบท่ีพระพทุ ธเจา้ พระองคว์ างหลกั ไวโ้ ดยยอ่ ๆ
เพ่ือจดจาํ งา่ ยและสะดวกในการนาํ มาใช้ อนุรักขนาปธาน
หรอื ขอ้ ตน้ ทา่ นวา่ สงั วรปธาน เพียรสาํ รวมกาย ไม่ใหใ้ ชก้ ายไป
ในทางท่ีผิดท่ีใหเ้ กิดโทษเป็นเวรเป็นภยั แกเ่ ราผกู้ ระทาํ น่ี ให้
เพียรสงั วรณก์ าย สงั วรวาจาในการพดู ไมใ่ หใ้ ชค้ าํ พดู ไปในทาง
ท่ีผิด เรยี กวา่ มจิ ฉาวาจาเพ่ือใหส้ งั วรณร์ ะวงั ละมิจฉาวาจาและ
เพียรพยายามเจรญิ สัมมาวาจา เม่ือเราจะพดู แลว้ กพ็ ดู ไป
ในทางท่ีชอบประกอบไปดว้ ยประโยชน์ เรยี กวา่ สังวรปธาน คือ
เพียรสงั วรณส์ าํ รวม

ปหานปธาน เพียรละสงิ่ ท่ีไมด่ ที ่ีมีอย่ปู ระจาํ กาย ประจาํ
วาจาและประจาํ จติ ใจของเรา ท่ีเราไดก้ ระทาํ ไวแ้ ตอ่ ดตี เม่ือเรา

3

ยงั ไม่รู้ และยงั ไม่ไดย้ ินไดฟ้ ัง ยงั ไมไ่ ดร้ ูธ้ รรมคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ หรอื ยงั ไม่ไดใ้ กลช้ ิดพระพทุ ธเจา้ หรอื สาวกของ
พระพทุ ธเจา้ หรอื ไมไ่ ดใ้ กลช้ ิดบณั ฑติ หรอื ไมไ่ ดฟ้ ังธรรมของ
บณั ฑิตเราก็ยอ่ มมีความหลง ความเขา้ ใจผดิ เป็นธรรมดา ได้
กระทาํ สง่ิ ท่ีไมด่ ีมาแลว้ อยา่ เก็บไวใ้ นจิตในใจใหเ้ พียรพยายาม
ละ ไมใ่ หร้ ะลกึ ถงึ สงิ่ ท่ีไมด่ ีท่ีเคยกระทาํ แลว้ ทงั้ เราและทงั้ คนอ่ืน
กระทาํ ใหแ้ ก่เรา สง่ิ ท่ีไม่ดถี งึ แมว้ า่ เป็นอดีตท่ีลว่ งไปแลว้ ยาวนาน
ก็ตาม ถา้ เราไม่ละไม่ตดั ขาด ส่งิ ไมด่ ีเหลา่ นนั้ ก็จะตามใหผ้ ล ให้
เกิดวบิ ากความเศรา้ ใจความทกุ ขใ์ จขนึ้ ในจิตใจของเรา ไม่มีท่ี
สนิ้ ท่ีสดุ ถา้ เราไมเ่ พียรพยายามตดั ออก เพ่ือไมใ่ หจ้ ติ ไปยดึ ม่นั ใน
สิ่งท่ีไมด่ ที ่ที งั้ ท่ีคนอ่นื กระทาํ ใหแ้ กเ่ ราหรอื เราเคยทาํ ใหแ้ ก่คนอ่นื
เม่ือเราละยงั ไม่ขาด เราระลกึ ขนึ้ ใหส้ งิ่ ท่ีไมด่ ีนนั้ มาครอบงาํ จิตใจ
ของเรา สมั ผสั สมั พนั ธใ์ นตวั ของเราครงั้ ใด ใจก็ของเราก็เศรา้
หมองเป็นทกุ ขข์ นึ้ มา เสยี ใจขนึ้ มา

น่ี กรรมไม่ดที ่ใี หผ้ ลไดอ้ ย่างนี้ กรรมไม่ดีตดิ ตามไดอ้ ยา่ งนี้
สง่ิ ใดท่ีเราไดท้ าํ ไวด้ ว้ ยจติ ใจเหมือนกบั เราเขียนไวใ้ นใจแตข่ อง

4

เรา ลบไดแ้ ตย่ าก เหมือนคอมพิวเตอรท์ ่ีเราปอ้ นขอ้ มลู สิ่งใดเขา้
ไปแลว้ ถา้ เราไม่เอาออก เม่อื กดไปสปู่ ่มุ นนั้ มนั ก็จะตอ้ งออกส่งิ
ท่ีไมด่ มี าอยรู่ ่าํ ไป ใหเ้ ราไดร้ ูส้ กึ สมั ผสั ในส่งิ ท่ีไม่ดี ทาํ ใหเ้ กิดทกุ ข์
เกิดความเศรา้ หมองอนั เป็นสง่ิ ท่ีเราไมต่ อ้ งการได้ เน่ืองดว้ ยเหตุ
นีผ้ ทู้ ่ที าํ ความดีนะ่ ควรจะละความไมด่ ดี ว้ ย บางคนชอบทาํ บญุ
ทาํ กศุ ลแตไ่ มล่ ะบาป บางคนชอบแตส่ ่ิงท่ีดีๆ แตไ่ ม่ละความช่วั
ยงั สะสมความช่วั เพราะเหตทุ ่ีเขา้ ใจผดิ เพราะเราไมไ่ ดศ้ กึ ษาใหร้ ู้
ความจรงิ วา่ ความช่วั ก็เป็นความช่วั ท่พี ระพทุ ธเจา้ ตรสั ไวใ้ น
อรยิ สจั ธรรม

ความไม่ดที ่ีเราชอบทาํ โดยรูเ้ ท่าไมถ่ งึ การณ์ พระพทุ ธเจา้
ไมไ่ ดจ้ ดั วา่ ทกุ ขโ์ ดยตรง ความไมด่ ที ่ีพระพทุ ธเจา้ สอนใหล้ ะน่นั
เป็นสมทุ ยั ถา้ ไมไ่ ดฟ้ ังธรรมของพระพทุ ธเจา้ หรอื ไม่ไดพ้ จิ ารณา
ธรรมท่ีไดฟ้ ังแลว้ หรอื ไม่ไดป้ ฎบิ ตั ิตรวจตามแลว้ เราก็จะเหน็ วา่
สมทุ ยั เป็นส่ิงท่ีเราพอใจเราชอบใจใหเ้ กิดความเพลดิ เพลินให้
เกิดความมวั เมาใหเ้ กิดความอยาก เพราะสง่ิ เหลา่ นนั้ เป็นสิง่ ท่ี
เราชอบไมใ่ ช่เป็นส่ิงท่ีทกุ ข์ แตเ่ หมือนกบั ในผลท่ีจะเกิดขนึ้

5

เพราะเหตนุ นั้ จาํ เป็นจะตอ้ งศกึ ษาใหร้ ูเ้ ขา้ ใจวา่ ทกุ ข์ มลู เหตทุ ่ีให้
เกิดน่นั เป็นสงิ่ ท่ีไม่ใชช่ ่วั รา้ ย เป็นสง่ิ ท่ีใหเ้ รามองเหน็ วา่ ดี วา่
พอใจ เกิดความความพอใจ แตผ่ ลท่ีจะออกมาใหเ้ กิดทกุ ขต์ าม
ภายหลงั มนั อยคู่ นละชอ่ งและคนละเวลา เพราะฉะนนั้ คนไมม่ ี
ปัญญากวา้ งหรอื คนไม่มีปัญญายาว จะมองเหน็ แคบๆ
เพราะฉะนนั้ คนจงึ หลงทาํ กรรมท่ีเหน็ วา่ ดที ่ีเห็นวา่ ชอบ เม่ือทาํ
ลงไปแลว้ ภายหลงั ไดร้ บั ความทกุ ขใ์ จเสียใจเป็นเวรเป็นภยั
ขนึ้ มา

สง่ิ เหลา่ นยี้ งั มีอยใู่ นโลกเป็นจาํ นวนมากนบั วนั แตจ่ ะทวี
ขนึ้ มา โลกไดร้ บั ความกระเทือน ไดร้ บั เวรไดร้ บั ภยั อนั ตรายตา่ งๆ
จากปวงชนมนษุ ยด์ ว้ ยกนั ท่ีกระทาํ ขนึ้ มา ท่ีสรา้ งขนึ้ มาเพ่ือ
ตอ้ งการความดตี อ้ งการความสขุ แตห่ ารูว้ า่ ความตอ้ งการท่ีตน
ตงั้ ใจจะทาํ นนั้ เป็นสมทุ ยั คือปัจจยั ใหท้ กุ ขเ์ กิด เพราะเหตนุ นั้ เรา
ชาวพทุ ธควรเพียรพยายามศกึ ษาเรอ่ื งสมทุ ยั เพ่ือเราจะไดล้ ะให้
มนั เด็ดขาดอนั เป็นปัจจยั ใหท้ กุ ขเ์ กิด

6

เม่ือเราเหน็ สมทุ ยั เป็นปัจจยั ใหท้ กุ ขเ์ กิดชดั ตามความเป็น
จรงิ แลว้ ในการปฏิบตั นิ นั้ มาปฏบิ ตั มิ าระลกึ มองดทู ่ีทกุ ขใ์ หม้ าก
ท่ีอนั เป็นผลมาจากสมทุ ยั น่ี เราควรศกึ ษาใหร้ ูใ้ นหลกั ท่ี
พระพทุ ธเจา้ ทรงแสดงวา่ ทกุ ขค์ วรกาํ หนดรู้ จิตของทกุ ข์ จติ ของ
อรยิ สจั เราควรรูใ้ หท้ ่วั ใหถ้ งึ ใหต้ ามความเป็นจรงิ ก็รูด้ ว้ ยถึงวา่ ก็
ทกุ ขน์ มี้ าจากสมทุ ยั จงึ เรยี กวา่ ตณั หา ตณั หาเราไดร้ ูจ้ กั แตช่ ่ือ
เวลามนั เกิดขนึ้ แลว้ มกั จะไมร่ ูจ้ กั ไม่ทนั เพียงแตจ่ าํ ท่ีทา่ นเรยี กไว้
สมทุ ยั ก็สิง่ ท่ีเราเพลดิ เพลินดว้ ยอาํ นาจแหง่ ความพอใจดว้ ย
อาํ นาจแห่งความหลงยดึ ม่นั สาํ คญั วา่ สงิ่ เหลา่ นนั้ จะใหค้ วามสขุ
แกเ่ ราจรงิ ๆ รูปท่ีชอบใจ เสยี งท่ีชอบใจ กลิ่นท่ีชอบใจ รสท่ีชอบ
ใจ โผฏฐัพพะท่ีชอบใจ นกึ วา่ จะไดค้ วามสขุ แก่เราจรงิ ๆ ยดึ ม่นั
ถือม่นั สะสมสง่ิ เหลา่ นี้ แสวงหาประโยชนส์ ง่ิ เหลา่ นี้ ผลท่สี ดุ
ผลประโยชนส์ ง่ิ เหลา่ นีข้ ดั กนั น่ีก็จะสรา้ งเวรสรา้ งภยั เพราะรูป
เหลา่ นนั้ ไม่เท่ียง

น่ีเป็นโทษท่ีพระพทุ ธเจา้ มองเหน็ โทษ ทา่ นไม่ไดม้ องท่ีดู
ความท่ีใจชอบ ท่ีตาเหน็ หไู ดย้ นิ สง่ิ ท่ีเราเหน็ เราชอบใจนนั้ มนั ไม่

7

เท่ียง รูปก็ไม่เท่ียง เสียงก็ไมเ่ ท่ียง กลนิ่ ก็ไมเ่ ท่ียง รสก็ไมเ่ ท่ียง
เม่ือสิง่ เหลา่ นีไ้ ม่เท่ียงแลว้ มนั กระทบกระเทอื นถงึ จติ ท่ีเราไป
ยดึ ถือเราชอบใจ เพราะพลดั พรากจากสง่ิ ท่ีเราชอบ พลดั จากสง่ิ
ท่ีแตเ่ ราพอใจเพราะมนั หมดไป หมดไปดว้ ยเหตปุ ัจจยั อนั ใด ถา้
หากมีผใู้ ดผหู้ น่งึ มาเบยี ดเบยี นธาตเุ ราไป บคุ คลผนู้ นั้ กลายเป็น
ศตั รูขา้ ศกึ ตอ่ กนั อกี เพราะฉะนนั้ ความสขุ ท่ีไดจ้ ากรูปท่เี ราชอบ
จากเสยี งท่ีเราชอบ จากกล่นิ ท่ีเราชอบ จากรสท่ีเรา
ชอบ โผฏฐัพพะท่ีเราชอบ ก็ถกู ไมเ่ ท่ียง ความสขุ เหลา่ นนั้ ก็
เปล่ยี นแปลงไปกระทบกระเทือนจติ ใจเรา สรา้ งทกุ ขข์ นึ้ มา น่ี
ทกุ ขม์ าจากสมทุ ยั อยา่ งนี้

เม่ือเราพิจารณาเหน็ ทกุ ขเ์ ห็นสมทุ ยั ซง่ึ เก่ียวพนั กนั แลว้ เราก็
เบ่อื หนา่ ยในรูป ไม่ควรยดึ ม่นั เบ่ือหนา่ ยในเสียง ไมค่ วรยดึ ม่นั
ในกลน่ิ ไม่ควรยดึ ม่นั ในรสไม่ควรยดึ ม่นั ในสมั ผสั ท่ีถกู ตอ้ งกาย
ไม่ควรยดึ ม่นั เม่ือมนั มีมาแลว้ พระพทุ ธเจา้ ก็ใหร้ กั ษา คมุ้ ครอง
ดแู ลไม่ใหห้ ลงใหลใชไ้ ปในทางท่ีผดิ เอาไวเ้ ป็นครูเครอ่ื งกาํ หนด
ท่ีพระพทุ ธเจา้ ใหค้ วามจาํ กดั ใหเ้ ราพจิ ารณาเดนิ ทางปัญญาให้

8

เห็นวา่ ความเกิดนีไ้ ม่ใชเ่ พ่ือความสขุ ความเกิดนีเ้ ป็นทกุ ขใ์ น
องคอ์ รยิ สจั ทกุ ขสจั ความแกเ่ ป็นทกุ ข์ ความเจบ็ ป่วยเป็นทกุ ข์
ตลอดถึงความตายเป็นทกุ ข์ เราควรกาํ หนดรู้ เม่ือเห็นทกุ ขข์ อง
ความแกค่ วามตายแลว้ ความเกิดเป็นอะไร จะไม่ทกุ ขด์ ว้ ยเหรอ
คนสว่ นใหญ่ชอบจะเกิด ชอบสรา้ งน่นั สรา้ งน่ี ติดยดึ ม่นั ในภพ
ของตนท่ีมีอยู่ หาทราบวา่ สง่ิ ท่ีเรายดึ ม่นั ภพท่ีมีอย่นู ่นั เป็นสงิ่ ท่ี
ไม่เท่ียง กามภพท่ีเรายดึ รูป ยดึ เสยี ง ยดึ กลน่ิ ยดึ รสท่ีมีอยนู่ นั้ ทนั
ไม่เท่ียง สิ่งใดไม่เท่ียง ส่ิงนนั้ ทาํ ใหเ้ ป็นทกุ ข์ ถา้ เราไม่มีปัญญา

ถา้ หากเราอบรมจติ ใจทาํ ใหส้ มบรู ณบ์ รบิ รู ณด์ ว้ ยความเพียร
อนั ชอบ พยายามอนั ชอบ สรา้ งความเห็นชอบตามความเป็นจรงิ
ในอรยิ สจั แลว้ ความเหน็ ของเรากย็ ่อมม่นั คงแน่วแน่ สามารถ
ถอดถอนสมทุ ยั ท่ีเราเคยหลงใหลแตก่ ่อน เพราะมาเห็นทกุ ขช์ ดั
แจง้ จิตเม่ือไมต่ อ้ งการทกุ ข์ ทกุ ขอ์ ยใู่ นสง่ิ อนั ใด สิง่ นนั้ ก็ตอ้ งยอม
เสยี สละ ตอ้ งตดั ออก ก็เหมือนนายแพทยม์ าตรวจพบโรค
รา้ ยแรงอย่ใู นอวยั วะสว่ นไหน จะลกุ ลามเขา้ ไปใหญ่ถงึ สว่ นใหญ่
ใหเ้ กิดอนั ตรายแก่ชีวติ ก็ตอ้ งยอมเสยี สละสว่ นนนั้ ตดั ทงิ้ ถา้ ไม่

9

เป็นอนั ตรายอยา่ งอ่นื ถา้ ใหเ้ กิดประโยชนแ์ กส่ ว่ นใหญ่ ฉนั ใดก็ดี
สมทุ ยั ถึงแมว้ า่ จะเป็นรูป จะเป็นของท่ีชอบใจ เสียงเป็นสงิ่ ท่ีชอบ
ใจ กลิ่นเป็นสงิ่ ท่ีชอบใจ รสเป็นสงิ่ ท่ีชอบใจ นา่ รกั นา่ ปรารถนา
โผฏฐัพพะสง่ิ ท่ีชอบใจ แตเ่ ราพิจารณาแลว้ ถา้ หากวา่ เรายดึ ม่นั
ถือม่นั มอบจติ มอบใจใหค้ วามสขุ ในสง่ิ เหลา่ นีโ้ ดยสว่ นเดยี วแลว้
ก็เพราะรูปเสยี งกล่ินรสน่นั กย็ อ่ มไมเ่ ท่ียง ยอ่ มใหเ้ กิดทกุ ข์
เพราะฉะนนั้ ทา่ นจงึ สอนใหย้ ดึ ธรรม คอื ปัญญาความเหน็ อนั ตรง
ถกู ตอ้ งแลว้ พยายามละสมทุ ยั ทาํ ความรูท้ กุ ขก์ ็สมบรู ณบ์ รบิ รู ณ์
ช่ือวา่ เราไดด้ าํ เนินมรรคปฏิปทาท่ีถกู ตอ้ ง

ขอใหเ้ ราทงั้ หลายสิง่ เหลา่ นีส้ าํ เรจ็ ดว้ ยความเพยี รพยายาม
ชอบ การไดฟ้ ังธรรมครงั้ เดยี วเราก็จดจาํ ได้ สว่ นความเพยี รนนั้
เราจะตอ้ งพยายามทกุ วนั ทกุ เวลา ความเพียรท่ีจะตอ่ เน่อื งกนั
นนั้ ก็ตอ้ งประกอบดว้ ย สติความระลกึ ชอบดว้ ย ดว้ ยความจิต
ดว้ ยจิตท่ีตงั้ ชอบดว้ ย คณุ ธรรมสามอย่าง คือ เพียรชอบ ระลกึ
ชอบ ตงั้ จติ ชอบเป็นคณุ ธรรมท่ีสาํ คญั ยง่ิ ในมชั ฌมิ าปฏิปทาซง่ึ
เป็นอรยิ สจั เรยี กวา่ มรรคสจั ผใู้ ดพยายามศกึ ษาและปฏบิ ตั ริ ู้

10

เหน็ แจง้ ประจกั ษใ์ นธรรมสว่ นนี้ แลว้ เช่ือตาม รูต้ าม เหน็ ตาม
เกิดความเช่ือตาม ปฏิบตั ติ าม บคุ คลผนู้ นั้ ก็ช่ือวา่ เป็นสาวกผเู้ ช่ือ
ฟังคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ การดาํ เนนิ ปฏบิ ตั ิดว้ ยความพยายามอนั
ชอบก็จะไดถ้ ึงจดุ หมายปลายทาง ไดค้ วามสงบทงั้ ปัจจบุ นั และ
เบอื้ งหนา้ ก็จะไดส้ ตปิ ัญญาอนั ชอบย่งิ ๆขนึ้ ไป จะไดล้ ะสมทุ ยั ให้
เดด็ ขาด จติ ใจก็จะไดเ้ ขา้ ถงึ ซง่ึ ความบรสิ ทุ ธิห์ มดจดจากมลทนิ ท่ี
เรยี กวา่ กิเลสเครอ่ื งเศรา้ หมอง

เราก็ไดป้ ฏิบตั ติ ามหวั ใจธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ใน
สามขอ้ ท่ีเราทกุ คนไดท้ ราบและไดจ้ าํ ไวว้ า่ ละความช่วั ทาํ ความ
ดี ทาํ จิตของตนใหผ้ ่องใส ธรรมเหลา่ นีก้ ็จะไดส้ มบรู ณบ์ รบิ รู ณ์
แก่ตวั ของเรา ช่ือวา่ เราไดต้ งั้ อยใู่ นธรรม ปฏิบตั ธิ รรมสมควรแก่
ธรรมท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงยกย่องสรรเสรญิ วา่ ผปู้ ฏิบตั ชิ อบยอ่ ม
ไดร้ บั ผลประโยชนค์ อื เกิดปัญญาวชิ ชาวมิ ตุ ติขนึ้ มา พน้ จากทกุ ข์
ภยั ทงั้ ปวง เม่อื ไดย้ ินไดฟ้ ังแลว้ ก็มาจดจาํ ไวก้ ็ดี ตงั้ ใจประพฤติ
ปฏิบตั ิตามก็จะไดป้ ระสบพบเหน็ ความสขุ ความเจรญิ จากนีไ้ ป
ตงั้ ใจรบั พร

11

ท่ีมา: https://youtu.be/8bzOc8hlcpA

12