ท่ามกลางโลกธรรม โดย หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก

ทา่ มกลางโลกธรรม
หลวงป่บู ญุ เพง็ กปั ปโก
อนั ดบั ตอ่ ไปใหพ้ ากนั ตงั้ ใจฟังและก็ตงั้ ใจปฏบิ ตั ิควบคกู่ นั ไป
พรอ้ มกบั การฟัง คอื การปฏบิ ตั เิ ราก็หาทาํ ไดย้ าก ยากท่ีเราจะ
ปลกี เวลาออกไปปฏิบตั ิคอื การน่งั น่งั ภาวนา ถือวา่ เป็นการ
ปฏบิ ตั ิ มนั ไม่เหมือนเราทาํ งาน ไม่เหมือนกบั เราจดั งาน คอื การ
ปฏบิ ตั คิ อื มีแตก่ ารน่งั และก็จะตอ้ งหาสถานท่ีท่ีใหม้ นั ปราศจาก
การคลกุ คลีหรอื วา่ เสยี งท่ีรบกวน คือเราทาํ กนั ดว้ ยความสงบ ทาํ
ดว้ ยความสบาย คอื ไม่ไดเ้ ก่ียวกบั เรอ่ื งอะไรทงั้ สนิ้ ถือวา่ เรา
ปฏบิ ตั ิ

ทีนีเ้ ราฟังไปดว้ ยเราก็ปฏบิ ตั ไิ ปดว้ ย การปฏบิ ตั มิ นั ไมใ่ ช่วา่
เราจะไปทาํ อยา่ งอ่นื คือเป็นการฝึกฝน ฝึกฝนจิต น่ีการปฏบิ ตั ิ
แตว่ า่ เอากายมากระทาํ หรอื วา่ เอากายมาน่งั สดู้ ว้ ยทางกาย แต่
ใจนนั้ เป็นผกู้ ระทาํ เป็นผปู้ ฏิบตั ิอย่ขู า้ งใน แตส่ ว่ นกายนมี้ นั ไม่มี
อะไร มีแตน่ ่งั อยา่ งเดยี ว โดยทา่ ทางอนั สงบ แตส่ ว่ นใจมนั อยู่
ภายในคือในรา่ งกายน่ีนะ่ เราจะหาทา่ นผนู้ นั้ จงึ วา่ เอารา่ งกาย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

มาน่งั ก่อนท่ีจะเอามาน่งั เพราะอะไร ก็เพราะเขาอยดู่ ว้ ยกนั คอื
มนั มาอาศยั รา่ งเสยี ก่อนตงั้ แตเ่ กิดมาโนน่ น่ะ อาศยั รา่ ง ทีนีม้ นั ก็
อย่ดู ว้ ยกนั มาจนตลอดถงึ ทกุ วนั นี้ มนั ยงั ไม่ไดแ้ ยกจากกนั เราจงึ
เอารา่ งกายมาน่งั เม่ือรา่ งกายมนั มาน่งั ตวั เขาก็อยดู่ ว้ ย

ทีนีเ้ พ่ือจะเอารา่ งกาย หรอื ปฏบิ ตั เิ พ่ือหารา่ งกายหรอื เพ่ือ
จะนาํ รา่ งกายจะไปสสู่ คุ ติสวรรคห์ รอื ก็หาใชไ่ ม่ รา่ งกายน่ะเป็น
สะพานสาํ หรบั ท่ีจะใหเ้ ราเดนิ เดนิ ขา้ ม ก็คอื เอามาทาํ เม่ือเอา
รา่ งกายมาทาํ ใครเป็นผไู้ ดป้ ระโยชน์ ก็ผทู้ ่ีอย่ขู า้ งในน่นั นะ่ กห็ า
ดซู วิ า่ ผทู้ ่ีอย่ขู า้ งในมนั คอื ใคร เรามีกนั หรอื ไม่ ก็หากนั ดสู ิ เราจะ
หาทา่ นผทู้ ่ีอยขู่ า้ งในนะ่ ผทู้ ่จี ะมาอาศยั รา่ งกายน่ี มนั ก็ไดแ้ ก่ใคร
หละ ก็ไดแ้ กใ่ จเราเทา่ นนั้ เราจะปฏิบตั ิทา่ นผนู้ นั้

ทาํ ไมจงึ จะปฏบิ ตั ทิ า่ นผนู้ นั้ ก็ท่านผนู้ นั้ ทา่ นก็อย่มู าตงั้ แตด่ กึ
ดาํ บรรพแ์ ลว้ ก็หลายภพหลายชาติ หลายกปั ป์ หลายกลั ป์ ตาม
คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ แตพ่ ระองคน์ นั้ นะ่ ทราบแลว้ วา่ การ
ทอ่ งเท่ียวหลายภพหลายชาติ ท่านก็บอกวา่ มนั หาท่ีสนิ้ สดุ ไมไ่ ด้
ถึงจะมีท่ีสนิ้ สดุ แตม่ นั ก็ยาวนาน ทีนกี้ ารทอ่ งเท่ียวนะ่ เท่ยี วไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

เท่ียวมานะ่ ความสม่าํ เสมอในการเท่ียวไป มนั ยงั ไมพ่ รอ้ ม หรอื
วา่ มนั ไมเ่ สมอไป อย่างท่ีเรามาในครงั้ นีแ้ หละแตเ่ รามาเป็น
มนษุ ย์ แตเ่ ราก็พรอ้ มไปดว้ ยมนษุ ยส์ มบตั ิ อนั นีเ้ ราก็ถือวา่ เราดี
หละ แตส่ ว่ นท่เี ราผา่ นมานะ่ มนั เป็นมนษุ ยส์ มบตั ิหรอื เป็นอะไร
มา เราก็หาทราบไม่

ถึงจะเป็นอะไรมาก็ตาม พระพทุ ธเจา้ ทา่ นก็ยงั ตรสั วา่ ความ
เป็นทกุ ขใ์ นการไปและการมาและการอย่ขู องตวั เอง มนั ก็ยงั อยู่
คงท่ี มนั ก็ยงั เป็นทกุ ขอ์ ยู่ แตก่ ็หาหนทางท่ีจะออกจากทกุ ขแ์ ตม่ นั
ก็ออกไปได้ และมนั ก็ไมม่ ีทางไป พระองคจ์ งึ ไดม้ าชีห้ นทางน่ี
หละ หนทางออก ก่อนพระองคจ์ ะชีห้ นทางออก ก็พระองค์
ออกไปแลว้ นะ่ คอื ออกไดแ้ ลว้ คอื มีตวั อยา่ งแลว้ ทา่ นจงึ บอก
พรอ้ มไปดว้ ยพระอรยิ สงฆส์ าวกเจา้ ของพระองค์ ทา่ นก็ออกไป
แลว้

ทีนกี้ ารออกน่ี ออกไปเพ่ืออะไร มนั เป็นยงั ไงถึงจะออก มนั มี
ความหมายอะไร การออกนนั้ ทา่ นวา่ จะหาอะไรท่ีจะมาสขุ เทียบ
ไมไ่ ด้ จะหาอะไรมาเสมอเหมือนไมไ่ ด้ ทา่ นถือวา่ มนั เป็นยอด

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

ของความสขุ และเป็นยอดของความเป็นมงคล แลว้ ท่านจงึ
ไดม้ าตรสั และท่านจงึ ไดม้ าชี้ ชีห้ นทางใหอ้ อก ใหอ้ อกเหมือน
อยา่ งท่าน และก็จะใหม้ นั ไปไดเ้ หมือนอยา่ งทา่ น ความหมายใน
การท่ที ่านชีบ้ อก ทนี ีก้ ารออก กอ่ นพระองคจ์ ะออกได้ กอ่ น
พระองคจ์ ะหนีได้ กอ่ นพระอรยิ เจา้ ทงั้ หลายจะหนีได้ ก็ดว้ ยการ
ปฏิบตั ิน่ีแหละ เราก็มงุ่ ประเด็นในทางออกนนั้ หละ แตจ่ ะออกได้
หรอื ไมไ่ ด้ แตก่ ็ความม่งุ ความประสงคข์ องพวกเรา ความ
เจตจาํ นงมนั ก็มีอย่อู ยา่ งนนั้ ตลอดก็คืออยากออกน่นั หละ แตจ่ ะ
ออกไดเ้ วลาไหนนนั้ อนั นนั้ มนั เป็นอกี เร่อื ง แตเ่ ราก็จะตอ้ งการ
ปฏิบตั ิ ก็ปฏบิ ตั ิเพ่ือออกนนั้ นะ่

ถา้ ออกไม่ไดม้ นั เป็นอะไร ถา้ ออกไม่ไดก้ ็เป็นบารมี ก็คือเป็น
บญุ บารมี อนั ดบั แรกเราก็ตอ้ งการบญุ ซะก่อนนนั้ น่ะ ถงึ มนั ไป
ไม่ได้ แตว่ า่ บญุ มนั ก็ยงั เป็นสง่ิ ท่ีจะรบั รองของการปฏบิ ตั ิของเรา
อยู่ เรยี กวา่ ไมไ่ ดไ้ รค้ ณุ คา่ ก็ไมไ่ ดไ้ รป้ ระโยชน์ บญุ นนั้ มนั เป็นท่ี
รองรบั บญุ นนั้ ก็เป็นท่ีรบั รองเราอยู่ ก็เหมอื นกบั เราท่ีผา่ นมา ก็
บญุ น่นั หละสนองเรามา ก็เราจงึ ไดม้ าเป็นมนษุ ยส์ มบตั ิ ทีนีเ้ ม่ือ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

เราทาํ ไป แตย่ งั ไมถ่ งึ ท่ีสดุ ยงั ไมถ่ งึ เปา้ หมาย ก็บญุ น่นั หละบญุ
บารมีน่นั หละก็รบั รอง ก็จะสนองเราตอ่ ไป แตเ่ ราจะไปอย่ชู าติ
ไหนภพไหนนะ่ นนั้ มนั ก็เป็นอกี ประเดน็ หนง่ึ ก็แลว้ แตอ่ าํ นาจ
ความดขี องเราท่ีจะตามสนองเรา ท่ีวา่ ตามสนองนะ่ มนั สนอง
ใคร ก็ใหเ้ ราคดิ สนองผทู้ ่ีอยขู่ า้ งใน ผทู้ ่ีเรามาปฏิบตั ิ ผทู้ ่ีเรามา
หา ก็เราหาดู เราก็ตรวจดสู ิ

ทีนีก้ ารตรวจของเราน่นั น่ะ ใชส้ ตแิ ละปัญญาใหม้ นั รอบคอบ
กนั เสยี บา้ ง อนั ไหนมนั ผิด อนั ไหนมนั ถกู เราก็ควรจะทราบดว้ ย
ตนเองกนั เสยี บา้ ง เรามาผดิ หรอื เราจะมาถกู เราจะไปผดิ หรอื
เราจะไปถกู เราก็พิจารณาดว้ ยตนเองกนั เสยี บา้ ง กอ่ นท่ีเราจะ
พจิ ารณาได้ ท่จี ะรูแ้ จง้ ได้ ท่ีจะเขา้ ใจชดั ในตวั ของตวั เองได้ ตอ้ ง
อาศยั ความสงบเสียก่อน

การปฏบิ ตั นิ ่ีก็เพ่ือความสงบน่นั หละ เราจะทาํ โดยวธิ ีไหนเรา
ก็ตอ้ งการความสงบ แตค่ วามสงบนนั้ มนั ไม่ใชอ่ ย่ขู า้ งนอกน่ะสิ
ใครเป็นผสู้ งบน่ะ ก็ผทู้ ่ีอยขู่ า้ งในน่นั หละ ใครหละผอู้ ยขู่ า้ งในท่ี
มนั มากบั กาย ท่ีกายมาน่งั อย่เู ด๋ยี วนี้ แตม่ นั ยงั วนุ่ ว่วี นุ่ วาย ยงั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

กระโดดโลดเตน้ ของมนั อย่นู ะ่ น่นั หละผนู้ นั้ หละ ก็จะหาผนู้ นั้ ให้
มนั สงบเด๋ยี วเนีย้ จะใหม้ นั ระงบั แตค่ วามสงบของเขามนั จะไป
สงบตรงไหน เราก็ตอ้ งหาสถานท่ีใหเ้ ขาอกี ทีหนง่ึ และเราก็ตอ้ งรู้
สถานท่ีของเขาอีกทีหน่งึ เวลาเขาสงบนนั้ เขาไมไ่ ดไ้ ปสงบอยู่
ขา้ งนอก เขากส็ งบอยขู่ า้ งในนะ่ ก็ในไหน ก็ในทา่ มกลางหนา้ อก
เรานะ่ น่นั หละสถานท่ี

แมแ้ ตค่ วามวนุ่ วายของเขา เขาก็วนุ่ วายตรงนนั้ นะ่ บางครงั้
ก็เหมือนอกจะแตก เวลามนั วนุ่ วายมา แตเ่ วลาสงบมนั ก็สงบ
ตรงท่ีนนั้ เรากห็ าสถานท่ีใหเ้ ขา เม่ือสถานท่ีเขาอย่ตู รงนนั้
จาํ เป็นหรอื เราจะไปท่ีอ่ืน จาํ เป็นหรอื เราจะไปทอ่ งเท่ียว เราจะ
เขา้ ไปหาสถานท่ีอนั ท่ีมนั สงบนนั้ จะไม่ดีหรอื เม่ือมนั สงบแลว้ มนั
จะเอาไปทาํ ไม ก็มนั ไประงบั ความวนุ่ วายน่นั หละ อนั ท่ีมนั
วนุ่ วายท่ีมนั ฟงุ้ ซา่ นก็จะเอาไประงบั ตรงนนั้ แลว้ มนั สงบมนั ก็
สงบลงตรงนนั้ เวลารูม้ นั ก็รูต้ รงนนั้ เวลาสขุ มนั ก็สขุ ตรงนนั้ เวลา
วนุ่ มนั กว็ นุ่ อยตู่ รงนนั้ มีบารมีหรอื ไมม่ ีบารมีมนั ก็อย่ตู รงนนั้ น่นั
หละเขา้ ไปตรงนนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 6

กอ่ นท่ีเราจะเขา้ ไปโดยวิธีไหน และทาํ ยงั ไงมนั จะเขา้ ไปได้
ทางเขา้ ของเขามนั อย่ตู รงไหน ก็ทางเขา้ ของเขาน่นั น่ะ
พระพทุ ธเจา้ ก็บอกไวแ้ ลว้ กค็ อื อานาปานสติ ก็คอื ลมหายใจ
เขา้ หายใจออก ก็ตงั้ แตป่ ลายจมกู น่ีหละ น่ีหละทางเขา้ ของเขา
เขาก็จะเขา้ ไปตรงนี้ คือใหเ้ ขาเขา้ ไปตามลม เวลาลมหายใจเขา้
เราก็ตามเขา้ ไป หายใจออกเราก็ตามออกมา เขา้ ไปแลว้ ก็
ออกมา อยแู่ คป่ ลายจมกู เราเท่านนั้ หละ น่ที างเขา้ ไป

ทีนีเ้ ม่ือเวลาเราเขา้ ไปนะ่ ออกมานะ่ ก็ใหม้ พี ระพทุ ธเจา้ อนั ท่ี
เรามีความเคารพนบั ถือสกั การะบชู าอยา่ งย่ิง ก็ใหพ้ ระองคต์ าม
ไปดว้ ยจะไม่ดีหรอื ก็จะดกี วา่ หายใจทงิ้ เฉยๆไมใ่ ช่หรอื ก็เอา
พระพทุ ธเจา้ น่นั หละเขา้ ไปดว้ ย เวลาเราหายใจเขา้ ไป เราก็วา่
“พทุ ” ซะ เวลาออกเราก็วา่ “โท” ซะ น่ีสาํ หรบั ผทู้ ่ียงั ไมม่ ีความ
สงบในเบอื้ งตน้ กเ็ ราทาํ แบบนีก้ อ่ น น่ีทางเขา้ มนั เขา้ ไป คือให้
พระพทุ ธเจา้ น่นั เขา้ ไปดว้ ย และก็ใหอ้ อกมาดว้ ย เราปฏบิ ตั ิท่าน
อยเู่ พียงแคน่ ีน้ ะ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 7

น่ีการปฏิบตั ิ น่ีทางเขา้ ไปนะ เพ่ือจะใหเ้ ขาน่นั นะ่ เขา้ ไประงบั
ยบั ยงั้ ความวนุ่ วาย เพ่ือเขาจะไดน้ าํ เอาความสขุ มาใหต้ วั เขา
บา้ ง เพ่ือเขาก็จะไดน้ าํ เอาบญุ เอากศุ ลมาใหเ้ ขาบา้ ง น่ีการ
ปฏบิ ตั ิ ก็อย่ใู นรา่ งกายน่ีหละ ในระยะนีม้ นั อย่รู า่ งกายน่ีหละ ทกุ
คนก็มีรา่ งกายแลว้ กายเรากเ็ อามาใชแ้ ลว้ สว่ นงานภายนอกเรา
ก็ทาํ แลว้ งานทางโลก เราก็ไดป้ ระโยชนก์ บั เขาน่ะ แตไ่ ด้
ประโยชนท์ างกายแลว้ ก็พรอ้ มไดด้ ว้ ยใจ เราก็ใชเ้ ขาอยู่

ทีนงี้ านทางธรรมก็ใหม้ นั มีบา้ ง เรากน็ าํ เขา้ ไปสิ นาํ ทา่ นเขา้
ไปสิ เพราะธรรมะมนั อย่ตู รงนี้ ตรงท่ีทา่ มกลางเน่ีย เรยี กวา่
มชั ฌิมา ก็คือความเป็นกลาง กลางของโลก กลางของความ
เป็นโลก ท่วี า่ โลกธรรมนะ่ โลกธรรมมนั มอี ะไร เคา้ เรยี กวา่ ธรรม
ประจาํ โลก ก็ใหอ้ ย่ใู นความเป็นกลาง กลางรกั กลางชงั คือ
ความยนิ ดแี ละความยินรา้ ยน่นั น่ะ คืออย่าใหม้ นั ไปยนิ ดี อย่าให้
มนั ไปยนิ รา้ ยในอารมณต์ า่ งๆท่านวา่ แลว้ ใหอ้ ย่ใู นระหวา่ งกลาง
ระหวา่ งกลางทงั้ สองนนั้ ตลอดทงั้ อดีต ดีทงั้ อดตี ความไม่ดที าง
อดีต ก็ใหอ้ ย่ใู นระหวา่ งกลาง กลางอดตี กลางอนาคต กลาง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 8

อฏิ ฐารมณแ์ ละอนิฏฐารมณ์ คือความยนิ ดกี บั ความไมย่ นิ ดี
ความยนิ ดียนิ รา้ ยน่นั หละ น่นั หละใหต้ งั้ อยใู่ นทา่ มกลาง

เม่ือตงั้ อย่ใู นทา่ มกลางน่นั หละทา่ นเรยี กวา่ มชั ฌิมา คอื
ความเป็นกลาง สงิ่ ท่ีมนั บงั คบั ใหเ้ กิดความวนุ่ วายมนั เพราะ
อะไร ก็เพราะความยนิ ดี ก็เพราะความยนิ รา้ ย ทงั้ ท่ีเป็นอดีต ทงั้
ท่ีเป็นอนาคต เราเอาทา่ นผรู้ ูข้ องเราน่นั หละไปตงั้ ไวต้ รงท่ี
ท่ามกลาง แลว้ ก็ใหต้ ามลมเขา้ ไป อนั ดบั แรกก็ตามลมตงั้ แต่
ปลายจมกู แลว้ ก็นาํ พระพทุ ธเจา้ เขา้ ไปดว้ ย ก็คอื พทุ โธ
พระพทุ ธเจา้ กค็ ือพทุ โธหละ ไม่ใชไ่ ปเอาตวั ตนของทา่ นหรอก
เอาแตช่ ่ือ เอาแตน่ าม เอาแตค่ าํ บรกิ รรม ตามเขา้ ไปสิ ไปอยใู่ น
ระหวา่ งความเป็นกลางเพ่ือกาํ จดั อดตี บา้ ง เพ่ือกาํ จดั อนาคต
บา้ ง เพ่ือกาํ จดั ความยนิ ดีบา้ ง เพ่ือกาํ จดั ความยนิ รา้ ยบา้ ง ก็จะ
ไดอ้ ย่ดู ว้ ยความเป็นกลาง

เม่ืออย่ดู ว้ ยความเป็นกลาง สันตกิ ็คือความสงบเรม่ิ มนั จะ
เกิดขนึ้ แลว้ และมนั กจ็ ะเกิดขนึ้ น่ีความสงบมนั อยตู่ รงนนั้ ตรงท่ี
ความเป็นกลาง ทีนีเ้ ราทาํ ความเป็นกลางไม่ไดม้ นั ลาํ บากอยู่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

เด๋ยี วมนั ก็ยนิ ดีทางนีซ้ ะ มนั ก็ไปยินรา้ ยทางโนน้ ซะ ยนิ ดที งั้ ท่ีเป็น
อดีตท่ีผา่ นมาแลว้ แลว้ กย็ ินรา้ ยกบั อดีตท่ีมนั ผ่านมาแลว้ มนั
เป็นอยสู่ องประเดน็ นีห้ ละ กระโดดขา้ มกนั ไป กระโดดขา้ มกนั มา
แทนท่ีมนั จะลงในระหวา่ งกลาง มนั ก็ไม่ลงซะ มนั กระโดดไป
กระโดดมา เพราะฉะนนั้ เราจะเอาความเป็นกลาง เอาความเป็น
มชั ฌมิ าในตวั เอง มนั จงึ ยาก ก็ไมว่ า่ ใครน่นั นะ ท่ีมนั จะบรรลุ
เปา้ หมายน่ีมนั ยาก น่ีหละวธิ ีการท่เี ราจะเขา้ ไปนะ่ จะไดบ้ รรลุ
หรอื ไม่บรรลกุ ็ตามเถอะ อนั นนั้ เอาไวก้ อ่ น แตเ่ ราเขา้ ไปก่อน ให้
ไดเ้ ขา้ ไปเหน็ มนั ซะก่อน ความเป็นกลางมนั อยตู่ รงไหน

เม่ือเราไปอยดู่ ว้ ยความเป็นกลาง มนั สงบแลว้ มนั สขุ แลว้
มนั สบายแลว้ มนั ตงั้ ม่นั แลว้ ก็ไมใ่ ช่วา่ จะไปอยเู่ ฉยๆนะ จะไปสขุ
อย่เู ฉยๆก็หาไม่ จะไปตงั้ ม่นั อย่เู ฉยๆมนั กห็ าไม่ ก็มนั ก็ตอ้ ง
ใครค่ รวญใชว้ ิจารณญาณของตวั เอง พิจารณาหาหนทาง ทางท่ี
มนั เขา้ มาน่ี มนั เขา้ มาโดยวธิ ีไหน แลว้ เขา้ มาอย่แู ลว้ มนั มีอะไร
อะไรในท่ีอยขู่ องตวั เองมนั ก็จะตอ้ งสาํ รวจสิ ท่ีวา่ มนั เป็นญาณ
บา้ ง ท่วี า่ มนั เป็นฌาณบา้ ง ท่ีวา่ มนั เป็นหทู พิ ยบ์ า้ ง เป็นตาทพิ ย์

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

บา้ ง เป็นอทิ ธิฤทธีบา้ ง เป็นมโนมยิทธิบา้ ง เป็น
บพุ เพนิวาสานสุ ตญิ าณบา้ ง มนั อยใู่ นนนั้ เราจะไปอย่เู ฉยๆมนั
จะไดห้ รอื ธรรมะอะไรมนั จะเกิดขนึ้ กเ็ ราก็ตอ้ งดเู อาสิ น่นั หละ
พวกญาณมนั เกิดก็เกิดในนนั้ นะ่ น่นั หละจงึ เขา้ ไปตรงนนั้

เม่ือเขา้ ไปตรงนนั้ ะ่ สารพดั อย่างธรรมะท่ีมนั จะเกิดขนึ้ แมแ้ ต่
บญุ ทกุ ประเภทจะบญุ ใกลบ้ ญุ ไกล บญุ ท่ีไหนก็ตาม ก็อยตู่ รง
ท่ามกลาง อยกู่ บั คนๆนนั้ อย่กู บั ทา่ นผนู้ นั้ ทา่ นไปทาํ เอามาจาก
ไหน ก็จะไปอยกู่ บั ทา่ นน่นั นะ่ ไมใ่ ช่วา่ ไปทาํ ตรงนนั้ มนั จะอยู่
โนน้ ทาํ แลว้ มนั ก็มาอยกู่ บั ทา่ นผนู้ นั้ ผทู้ ่ีอยกู่ ลางน่ะ แมว้ า่ เราจะ
ไปทาํ อยปู่ ระเทศอินเดยี เวลาทาํ อยโู่ นน้ แตบ่ ญุ นนั้ จะอยอู่ ินเดีย
ก็หาใช่ไม่ ก็มาอยใู่ นทา่ มกลางน่ีหละ อยกู่ บั ท่านผทู้ าํ น่ีหละ ผรู้ ูท้ ่ี
อย่ทู า่ มกลางเราน่ีหละ มารวมกนั อยตู่ รงนี้ แมท้ ่ีไปก่อภพกอ่ ชาติ
ท่ีวา่ ไปเกิด กท็ า่ นผนู้ นั้ แหละไป ก็บญุ ของตวั เองมีเท่าไหร่ เคา้ ก็
เอาไปหมด มนั ก็ไปดว้ ยกนั หมด

แตส่ าํ คญั วา่ การไปนีห้ ละ มนั ไม่มีใครรู้ ปัญหาอย่ตู รงนี้ มนั
ยาก แมจ้ ะไปสอู่ บายภมู กิ ็ดี แมจ้ ะไปสสู่ คุ ตกิ ็ดี มนั ไม่มีใครรู้ มนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

ไมม่ ีใครเห็นเวลาไปน่ี เพราะมนั สลบั ซบั ซอ้ น มนั ปิดบงั อย่าง
ลกึ ซงึ้ ไม่ใหไ้ ดเ้ ห็นงา่ ยๆ มนั ปิดบงั เอาอยา่ งท่วี า่ จนคนปฏเิ สธน่ะ
ท่ีมนั ไปน่ะ เหมือนกบั เราท่ีมาน่หี ละ มนั ก็ปิดหนทางเรา
ยอ้ นหลงั ไปดซู ิ ไม่รูว้ า่ มาจากไหน แลว้ ขา้ งหนา้ ท่ีเราจะไปมนั ก็
ปิดอีก เรากพ็ ากนั มาทาํ กนั น่ีก็เพ่ืออะไร มนั จะปิดจะเปิดอะไรก็
ตาม ก็ทาํ อยนู่ ่หี ละ ก็เผ่ือมนั อยนู่ ่นั นะ่ จะเผ่ือขนาดไหนมนั ก็ปิด
อย่ขู นาดนนั้ แตว่ า่ ผลมนั จะรบั หละ ถงึ จะปิดมนั ก็รบั ถงึ จะเปิด
มนั ก็ไดร้ บั ก็เพราะมนั อยใู่ นตวั เขาแลว้ เขาไดท้ าํ แลว้ แตม่ นั ไป
แบบโดยท่ีวา่ ลกึ ลบั

แมแ้ ตอ่ งคส์ มเดจ็ พระผมู้ ีพระภาคเจา้ พระองคก์ ็ยงั ไม่รูน้ ะ
เบือ้ งตน้ วา่ เขามาอยา่ งไร และเขาไปอย่างไร พระองคก์ ย็ งั หาได้
ทรงทราบไม่ ตอนท่ีพระองคจ์ ะไดต้ รสั รูน้ ่ี ท่ีวา่ มนั เกิด
บุพเพนิวาสานุสตญิ าณ จุตูปปาตญาณ อาสวขยักญาณ
ตอนท่ีตรสั รูน้ ่ีหละ จงึ ไดใ้ ครค่ รวญและพนิ จิ พิจารณาทวนหลงั
พระองคก์ ็ไดท้ รงทราบวถิ ีการเดินทางของพระองคม์ า แมก้ ระท่งั
ถงึ บคุ คลอ่ืน พระองคก์ ท็ รงทราบวา่ เคยไดท้ าํ อะไรมา เม่ือ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 12

พระองคม์ าทรงรูอ้ ย่างนีแ้ หละ เปิดของท่ีคว่าํ อย่ใู หห้ งาย แลว้
พระองคก์ ็จงึ ไดน้ าํ เอามาสอนเราน่ีหละ

ทีนกี้ ารสอนทา่ นก็สอนดว้ ยเจตนาดี ถงึ ท่านจะสอนขนาด
ไหนก็ตาม แตว่ า่ ตวั ภายในของเราน่ี มนั ก็ยงั ไม่เหน็ อยตู่ ามเคย
แลว้ มนั ก็ยงั ปฏเิ สธของมนั อยตู่ ามเคย ก็เพราะมนั ไม่เหน็ กอ่ นท่ี
มนั ไม่เหน็ มนั ก็เพราะอะไร ก็เพราะมนั ไปอย่สู องฟากฝ่ังนะสิ ฝ่ัง
ท่ีหน่งึ ก็คือความยนิ ดี ฝ่ังท่ีสองก็คอื ความยินรา้ ย ฝ่ังท่ีหน่งึ ก็คอื
อดีต ฝ่ังท่ีสองก็คืออนาคต ทีนีม้ นั ไม่ไดล้ งเป็นกลางใหน้ ะสิ
ความเป็นกลางมนั ไมม่ กี ็ไมร่ ูว้ า่ มนั จะไปรูเ้ หน็ อะไร ก็เพราะมนั
ไม่อยู่

สว่ นอดีตมนั ก็ลากหนีไปซะ สว่ นอนาคตท่ียงั ไมม่ าถงึ มนั ก็
คาํ นวณไปโนน่ วา่ มนั จะไปยงั ไง สว่ นความยนิ ดีมนั ก็ยนิ ดใี นสิ่งท่ี
มนั ไดด้ ีมา สว่ นความยนิ รา้ ยมนั ก็ไมพ่ อใจกบั ความยนิ รา้ ยมนั ก็
เห่ียวแหง้ ใจ เกิดโทมนสั ก็คอื ความทกุ ขใ์ จ แทนท่ีมนั จะลงไปตรง
กลาง มนั ก็ไมล่ งซะ แลว้ จะไปพจิ ารณาอะไรมนั ก็พิจารณาไม่ได้
หละสใิ นสว่ นกลางในสว่ นภายใน แตม่ นั กไ็ ดแ้ ตภ่ ายนอก เอาแต่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ขา้ งนอก หยบิ ยกเอาขา้ งนอกน่หี ละออกมาวา่ กนั อย่นู ่ี ออกมา
วิจารณก์ นั อยนู่ ่ีหละ แตม่ นั ไมไ่ ดเ้ ขา้ ไปซกั ที ทีนีค้ วามรูเ้ หน็ อนั ท่ี
มนั เป็นมา ท่ีเราเป็นมาน่ี มนั ก็เลยไมร่ ูส้ ิ

ทีนกี้ ารท่เี ราจะไปขา้ งหนา้ เราก็ไม่รูอ้ กี หละ มนั ปิดไปหมด
ก็เม่ือมนั ปิดไวอ้ ย่างนี้ พระพทุ ธเจา้ เรยี กวา่ อะไรหละ ก็เรยี กวา่
อวชิ ชา น่นั หละ น่นั พระพทุ ธเจา้ กเ็ ลยเอาอนั นีม้ าใหค้ ืออวิชชา
ก็ไดแ้ ก่ความมืด คือมนั ไม่มีวชิ ามนั ก็มืดซะ น่นั หละพระองคก์ ็ตงั้
เอาตวั นมี้ าให้ มาใหใ้ คร ก็มาใหจ้ ติ ทงั้ หลายท่วั โลกน่นั หละ ก็
ไมใ่ ช่เฉพาะแตเ่ ราหรอก มนั ก็มืดมนอนธการกนั อยนู่ ่ีหละ

เพราะฉะนนั้ เราควรนาํ เขา้ ไป นาํ เขา้ ไปตงั้ แตป่ ลายจมกู เรา
น่ีแหละ ตามชอ่ งปลายจมกู ของเราและกต็ ามลาํ คอลงไป ก็เขา้
ไปหาปอด แลว้ ก็ยอ้ นออกมา เขา้ ไปออกมาอย่อู ยา่ งนีก้ อ่ น แลว้
ก็กาํ หนด พทุ โธๆๆ เขา้ ไป น่หี ละการกระทาํ น่ีหละการปฏบิ ตั ิ
เราอย่าไปเขา้ ใจแตว่ า่ บรกิ รรม แลว้ กาํ หนดลมหายใจเขา้ ใจออก
ก็จะวา่ แตถ่ กู จะบรกิ รรมอนั ใดก็ตามมนั กห็ ายใจตามเคยน่ะ วา่
จะยบุ หนอ พองหนออย่างนี้ กห็ ายใจน่นั หละ ก็หายใจเขา้ ไป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

แลว้ วา่ พอง หายใจออกมากเ็ รยี กวา่ ยบุ มนั ก็อนั เดยี วกนั นะหละ
หายใจเขา้ ใจออก

แตว่ า่ เม่ือเขา้ เม่ือออกก็ไม่ใชว่ า่ จะใหม้ นั เขา้ มนั ออกอยเู่ พียง
แคน่ นั้ ผลของการเขา้ การออก ผลของการกาํ หนดก็เพ่ืออะไร
เราก็ตอ้ งคิด เขาก็ประสงคค์ วามสงบนะใหท้ าํ นะ่ ก็ไม่ใช่จะให้
ตามลมอย่อู ยา่ งนนั้ ตลอดปีตลอดชาติหรอก ไอล้ มนะ่ ถงึ เราจะ
ตามก็ตาม ไมต่ ามก็ตามมนั ก็เขา้ ก็ออกของมนั นะ่ แต่
ผลประโยชนข์ องการท่ีเรามากาํ หนดนนั้ น่ะเพ่ืออะไร กท็ าํ ความ
เขา้ ใจกนั บา้ งสพิ วกเรา เพ่ือความสงบนะ เม่ือสงบแลว้ มนั ก็ไม่ได้
เก่ียวกบั ลมนะ เราก็จะไดพ้ ิจารณาธรรมนะ

ถา้ งนั้ ก็จะมาแตก่ าํ หนดลมเขา้ ลมออกอยนู่ ีห้ ละ การท่ีจะไป
พจิ ารณาธรรมท่ีจะใหเ้ กิดปัญญาขนึ้ มา มนั ก็เลยไม่ไดอ้ กี หละ
มนั ก็ไดแ้ คล่ มอยา่ งนนั้ หละตลอดปีตลอดชาติ แตธ่ รรมะอนั ท่ีมนั
จะเกิดขนึ้ กบั การพิจารณาธรรมท่ีเราไดไ้ ปอยดู่ ว้ ยความเป็น
กลาง ธรรมะอนั นนั้ จะไดล้ ะเอยี ดลกึ ซงึ้ มนั จะไดอ้ อกหนีจาก
พวกอวชิ ชา มนั ก็จะไดเ้ ปิดประตอู อกม่งั สิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

อนั นีเ้ ขาปิดประตตู นั หมด เราไม่มีทางไปเลย มีแตว่ นหนา้
วนหลงั อยนู่ ่ี เขาใสล่ กู กลอนอะไร กห็ าไดร้ ูไ้ ม่ มีแตป่ ิดประตกู นั
ตวั เองอยนู่ ่ี ไมร่ ูจ้ กั ทางไป ไมร่ ูจ้ กั ทางมา ทนี ีเ้ ราก็เขา้ ไปเปิด
ประตบู า้ งสิ ประตอู วิชชานะ่ มนั ปิดเรามาทาํ ไม ทนี ีก้ ารเขา้ ไป
เขา้ ไปตรงไหนหละ ก็เขา้ ไปท่ที า่ มกลางหนา้ อกนะ่ แลว้ ใหไ้ ปอยู่
ดว้ ยความเป็นกลาง กลางอดตี หรอื กลางอนาคต กลางความ
ยินดกี บั กลางความยนิ รา้ ย คือมนั ไมก่ ระทบทงั้ สองฝ่ัง ไม่กระทบ
ทงั้ สองทาง ถา้ อยดู่ ว้ ยความเป็นกลางไดน้ นั้ หละ พระองคจ์ งึ ได้
เรยี กวา่ เป็นมชั ฌิมา คอื ความอย่ดู ว้ ยความเป็นกลาง

น่ีกลางขา้ งใน กลางของธรรมะ กลางมรรค กลางผล มนั จะ
เกิดมรรคเกิดผล อะไรมนั กจ็ ะเกิดสิ หทู พิ ย์ ตาทพิ ย์ มนั ก็เกิดใน
นนั้ นะ่ มโนมยทิ ธิ อทิ ธิฤทธี มนั ก็เกิดในนนั้ อภญิ ญามนั ก็เกิดใน
นนั้ ฌาณมนั ก็เกิดในนนั้ ทีนีเ้ ราจะพจิ ารณาอะไรมนั ก็ง่ายสถิ า้
เขา้ ไปอย่ดู ว้ ยความเป็นกลาง ไม่ใชว่ า่ จะอยแู่ ลว้ ก็อยสู่ บายแลว้
ก็จะอยู่ ก็ไม่ใช่นะ ใครค่ รวญพิจารณาอกี ทีเพ่ือจะใหม้ นั เกิด
ปัญญาขนึ้ มา เพ่ือหาหนทางออกนะ ไม่ใชว่ า่ จะไปหมกอยู่ ไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 16

แลว้ ใหห้ าหนทางออกจากพวกนีห้ ละ พวกอดีต พวกอนาคต ดี
ในอดตี ดีในอนาคต รา้ ยในอดตี รา้ ยในอนาคต กเ็ พ่ือเราจะหนี
พวกนี้ ไม่ใชว่ า่ จะไปอยนู่ ะ เราตอ้ งพิจารณาธรรมใหด้ นี ะ

ธรรมะของพระพทุ ธเจา้ เป็นของท่ีลกึ ซงึ้ ไอส้ ว่ นประเพณี
นิยมของพวกเรา เรากท็ าํ กนั อยู่ กท็ าํ กนั อยอู่ ยา่ งนี้ น่ีเป็น
ประเพณีนิยม ทาํ เพ่ืออะไร กเ็ พ่ือความเป็นบญุ เทา่ นนั้ หละ แต่
วา่ บญุ นนั้ นะมนั อยตู่ รงไหนเท่านนั้ หละ ก็คอื ท่านผนู้ นั้ ผทู้ ่ีจะเขา้
ไปอย่ใู นความเป็นกลาง ถา้ เขา้ ไปนนั้ แลว้ มนั กห็ มดหละทีนี้ ทีนี้
เราจะเขา้ ไปไดห้ รอื เปลา่ นะ เขา้ ไปในนนั้ มนั ก็ไม่ใชว่ า่ มนั จะมีแต่
วา่ พวกฌาณพวกญาณ สง่ิ ท่ีมนั กดฌาณ กดญาณ สงิ่ ท่ีจะ
ทาํ ลายกพ็ วกกามาสวะ อวิชชาสวะ กพ็ วกอาสวะก็คอื พวก
กิเลส ก็มนั กท็ บั ถมเขา้ อีกหละ มนั ก็ปิดบงั ไม่ใชว่ า่ มนั จะมีอยา่ ง
เดยี ว น่นั หละเราจะเขา้ ไปแกพ้ วกนี้

ในจิตแตล่ ะคนไม่ใชว่ า่ มนั จะไปปลอดสะอาดเม่ือไหร่ ไอเ้ รา
ท่ีวา่ เราบรสิ ทุ ธิ์มนั ก็วา่ อย่ไู ดห้ รอกบรสิ ทุ ธิ์ภายนอก เราไม่ได้
ประกอบความช่วั จะเป็นความบรสิ ทุ ธิ์ทางกายทางวาจาของเรา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

ก็ไดอ้ ยู่ แตส่ ว่ นภายใน สุทธิ อสุทธิ ปัจจตัง ความบรสิ ทุ ธิ์
หรอื ไมบ่ รสิ ทุ ธิก์ ็เพราะตน เน่ยี มนั ตรงนีส้ ิ เราควรเขา้ ไปดสู ิ

น่ีวธิ ีการปฏบิ ตั ิ ทางท่เี ราจะปฏบิ ตั ไิ ม่ไดเ้ ขา้ ไปหาใครนะ
และไม่ไดไ้ ปเกาะใครนะ ไม่ไดไ้ ปขอใครนะตรงนนั้ ไมไ่ ดไ้ ปอา้ ง
ถึงใคร ถา้ เขา้ ไปถึงนนั้ ไม่ไดอ้ า้ งใคร ไม่ไดไ้ ปเกาะใครหรอก เป็น
อิสระ เราจะเดนิ ไปดว้ ยอิสระ และก็ไม่ไดไ้ ปอา้ งวา่ คนนนั้ เป็น
อยา่ งนนั้ องคน์ นั้ เป็นอยา่ งนนั้ องคน์ นั้ เป็นอย่างนี้ ไม่ไดไ้ ปอา้ ง
หละ จะไปอา้ งอะไรหละ ก็มนั เร่อื งของตวั เองหละท่ีเขา้ ไปถงึ เรา
ไมไ่ ดไ้ ปอา้ งใครแลว้ ตรงนนั้ อา้ งตวั เองเท่านนั้ คืออา้ งก็อา้ งอยู่
ภายใน มนั ไมไ่ ดม้ าหาอวดคนหรอก มนั รูข้ องมนั นะสิ มนั ก็หา
หนทางออกของมนั น่นั นะ่

น่นั หละมนั จะยอ้ นหลงั ไดห้ ละ ในอดตี ก็ภพในอดีตชาติ
อาจจะปรากฏบา้ ง แตเ่ ราก็ไม่รูก้ ็มี เคยไดป้ ระสบพบเหน็ ในนิมิต
อะไรตา่ งๆ ซง่ึ มนั แสดงบอกในเรอ่ื งของเกา่ ของหลงั บางอยา่ งน่ี
มนั ก็เก่ียวกบั พวกอดีต เก่ียวกบั การกระทาํ ของตวั เองท่ีเคยทาํ
มา ก็คือกรรมน่นั หละ กรรมท่ีเคยทาํ มาในอดตี ชาติ มนั กบ็ อกมา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 18

สิ มนั ก็บอกอดีตชาติน่ะ ก็บอกเร่อื งกรรม แลว้ มนั ก็ตามมาสนอง
มนั ก็ญาณมนั ก็เกิดในนนั้ แมแ้ ตอ่ นาคต บางทีมนั ก็บอกหนทาง
จะไป

ทีนีม้ นั ก็บอกในตวั ของมนั นะสิ เม่ือมนั บอกเราก็ตอ้ งไปสิ
เราก็ตอ้ งเดินตามท่ีเขาบอก ก็คือตวั ของตวั เองสอนตวั เองนะ่
ตอนนนั้ เป็นเอกเทศ เราจะตอ้ งไปของเรา จะไปใกลไ้ ปไกลได้
ขนาดไหนก็แลว้ แตอ่ ายขุ องเรา กาํ ลงั จะไดด้ ีมนั ก็มาตายซะ
อยา่ งนีก้ ็มี แทนท่ีจะไดด้ ีซะ พอเรม่ิ จะไดด้ นี ิดหน่อย กาํ ลงั จะเรม่ิ
ไป มจั จมุ ารมนั ก็เลยมาตดั รอนซะน่ี เลยมาสงั หารอยา่ งนีม้ นั ก็มี

เหมือนกบั พระอรยิ เจา้ น่นั นะ่ แคไ่ ดโ้ สดาบนั แทนท่ีจะบรรลุ
ไปถงึ อนาคา ไปไมไ่ ด้ มจั จรุ าชมนั ตดั ก่อน คือมนั ตายกอ่ นอยา่ ง
นีก้ ็มี ท่ีไปอยพู่ รหมโลกกนั นะ่ ท่ีวา่ ไปอยชู่ นั้ สทุ ธาวาสหรอื ไป
อะไร ก็เพราะอายนุ ่นั หละ แทนท่ีจะบรรลอุ รหนั ต์ มจั จรุ าชมนั
จดั การก่อนซะ แคโ่ สดาบนั แทนท่ีจะไดบ้ รรลไุ ปถงึ โนน่ มนั ก็
ไม่ไดใ้ หไ้ ป เอาแคน่ นั้ ก่อน ก็พอไดไ้ ปเสวยสขุ ซะก่อน แลว้ ก็จะ
ไดม้ าเกิดอีกซะก่อน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

พระโสดาบนั น่ีก็มาเกิดเพียง ๗ ชาติ ตามตาํ ราวา่ นะ เอกพิ
ชนี ่ีชาตเิ ดยี ว โกลังโกละน่ี ๓ ชาติ สัตตกั ขตั ตุงปรมะ ๗ ชาติ
มนั มีอยู่ ๓ ชนั้ แคโ่ สดาบนั ก็ไม่ใช่วา่ โสดาบนั แลว้ จะเสมอกนั
แคโ่ สดาบนั ก็ยงั ไมเ่ สมอกนั ก็ยงั จะมาเกิดอีกซะก่อน ชาตหิ นง่ึ
ซะก่อน บางองคก์ ็ ๓ ชาติ บางองคก์ ็ ๗ ชาติ ก็เพราะมจั จรุ าช
น่นั น่ะมนั มาสงั หารซะก่อนซะน่นั มนั กลวั เราจะไดด้ ี ในขณะนนั้
มนั เอาไวก้ อ่ น อย่างท่ีเรากาํ ลงั ท่ีจะไดด้ ี ไดด้ นี ่ี บางทีมนั เกิดมา
สงั หารซะน่ี มนั เป็นนะพวกมารเน่ยี เรยี กวา่ มจั จมุ าร

เพราะฉะนนั้ พวกเราน่นั นะ่ อยา่ พากนั ประมาทในชีวิตคอื
ความเป็นอยขู่ องตวั เองใหม้ ากนนั้ ถา้ มีโอกาสและเวลาก็ใหพ้ า
กนั สาํ นกึ บา้ ง และก็ใหพ้ ากนั กระทาํ บา้ ง ทาํ ก็ไมไ่ ดท้ าํ อะไรมาก
หรอก แตว่ า่ น่งั น่หี ละมนั ยาก มนั ลาํ บากนะน่งั นอ้ ยเดยี วก็
เทา่ นนั้ หละ เก่ียวกบั แขง้ กบั ขาน่นั หละ ไอต้ วั นีห้ ละมนั ตวั
ลาํ บาก ใหม้ นั น่งั มนั ก็เจ็บซะ ปวดแขง้ ปวดขา ใหน้ ่งั สบายก็น่งั
ได้ แตม่ นั ก็ไมถ่ กู ระเบียบกบั การท่ีจะน่งั ภาวนา++สิ จะน่งั ฟังมนั
ก็ฟังไปกอ่ นหละ จะน่งั ภาวนามนั ก็น่งั ขดั สมาธิ เหมือนกบั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 20

พระพทุ ธรูปนะ่ ทา่ นน่งั ขดั สมาธิยงั ไงก็น่งั อยา่ งนนั้ ท่ี
พระพทุ ธเจา้ สอนมาอยา่ งนนั้ เราก็ตอ้ งเอาตามน่นั หละ

แตว่ า่ การน่งั น่มี นั ลาํ บาก ถึงจะลาํ บาก มนั ก็หากมีสว่ น
ศรทั ธามนั ก็พอไปได้ แตเ่ จบ็ ถงึ มนั ก็เจบ็ หรอก แตม่ นั ก็มีสง่ิ ท่ี
ตอบแทน สงิ่ ตอบแทนความเจบ็ ก็คอื บญุ กศุ ล ถา้ หากวา่ น่งั ไดก้ ็
คอื ความสงบสขุ มนั ก็มีสิ่งตอบแทน ไม่ใชว่ า่ มนั จะเจบ็ แลว้ ก็จะ
เจ็บไปโดยไรป้ ระโยชนน์ ะ แลว้ ก็พอออกจากภาวนามนั ก็หาย
มนั ก็ไมใ่ ชว่ า่ จะเจ็บไปตลอด แตว่ า่ มนั น่งั ยาก มนั มีสง่ิ ตอบแทน
อยนู่ ะ ก็ใหเ้ ราเขา้ ใจกนั บา้ ง

เหมือนกบั เราทาํ บญุ น่นั หละ ใหท้ านนะ่ เอาทานไปรอ้ ยหนง่ึ
พนั หนง่ึ เราถือวา่ มนั มีตอบแทนนะ เราจงึ ใหน้ ่ะ เราจงึ ทาํ มนั ก็
เหมือนกนั น่นั นะ่ การภาวนามนั เจบ็ มนั กม็ ีส่งิ ตอบแทนก็คอื บญุ
กศุ ล ถา้ มนั ไดค้ วามสงบก็คอื ความสงบน่นั หละตอบแทนจิต ใจ
สบายนะ่ ตอบแทน แตข่ ามนั ก็หาย ออกมาแลว้ มนั ก็หาย ก็
ทาํ งานได้ มนั ไมใ่ ช่วา่ มนั จะเป็นไปเลย เราก็พากนั คิดกนั บา้ ง ก็
อยา่ ไปคิดแตว่ า่ มนั เจบ็ ซะเราก็เลยเลกิ กนั เลย แลว้ ก็ไมท่ าํ เลย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

มนั ก็ไมร่ ูว้ า่ จะเอาอะไรมาใหอ้ ีก ก็ไมร่ ูว้ า่ จะไปทาํ กนั ยงั ไง น่ีเรอ่ื ง
มนั เป็นอยา่ งนีน้ ะ

เพราะฉะนนั้ หละ เราทกุ คนท่ีไดเ้ กิดมานะ่ สมบรู ณแ์ ลว้ ดว้ ย
ความเป็นมนษุ ยส์ มบตั ิ เราควรท่ีจะรกั ษาคณุ สมบตั อิ นั ท่ีจะนาํ
ใหเ้ ราเป็นมนษุ ยส์ มบตั ินี้ เอาไปบา้ ง ท่ีองคส์ มเด็จพระผมู้ ีพระ
ภาคเจา้ พระองคเ์ อาชีวิตไปแลกมา กอ่ นท่เี ราจะมาได้ กอ่ นท่ีเรา
จะไดม้ าประพฤตปิ ฏิบตั ิกนั นะ่ พระองคเ์ อาชีวติ ไปแลกมานะ ผู้
เดยี วนะครงั้ แรกนะ่ ตอ่ มาก็ยงั คอ่ ยมีพระสงฆ์ พระองคเ์ อาชีวติ
ไปแลกมา แลว้ เราก็จงึ ไดพ้ ากนั มา มาปฏบิ ตั ิน่ี

เม่ือปฏิบตั แิ ลว้ ก็ไม่ใช่วา่ พระพทุ ธเจา้ จะมาแยง่ เอากบั เรา
พระองคก์ ็เพ่ือวา่ จะใหเ้ ธอทงั้ หลายจะไดถ้ งึ ซง่ึ มนษุ ยส์ มบตั ิ ถา้
ยงั ไม่ถงึ ท่ีสดุ ก็ใหไ้ ดไ้ ปเกิดทางท่ีดีบา้ ง น่ี เพ่ือจะไดเ้ ป็นมนษุ ย์
สมบตั ิบา้ ง ความหมายของพระพทุ ธเจา้ เป็นอยา่ งนนั้ กใ็ หเ้ รา
เขา้ ใจอยา่ งนี้ ถา้ มนั ถงึ ท่ีสดุ ก็ไป พระองคก์ ็ไมไ่ ดว้ า่ ถา้ ไมถ่ ึงก็ให้
ไดม้ นษุ ยส์ มบตั เิ อา ก็เหมือนกบั เราไดม้ นษุ ยส์ มบตั ิถงึ จะยากจะ
งา่ ย มนั ก็ไดแ้ ลว้ มนษุ ยส์ มบตั ิ ก็อย่กู นั อยา่ งนหี้ ละ ก็ทะเลาะกนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 22

ก็ทะเลาะไป เถียงกนั ก็เถียงไป ฆา่ กนั ก็ฆา่ กนั ไป แตม่ นั ถงึ แลว้
มนษุ ยส์ มบตั ิ จะทาํ ยงั ไง จะอยจู่ นชวี ิตหาไม่น่นั หละ

ดงั นนั้ หละเราทงั้ หลายท่ีไดย้ นิ ไดฟ้ ังมา ท่ีไดอ้ ธิบายมา ก็
พอท่ีจะเป็นท่ีเขา้ ใจและใหพ้ ากนั กาํ หนดจดจาํ เอาไว้ เพ่ือนาํ เอา
ไปเป็นขอ้ คดิ และเพ่ือจะไปปฏบิ ตั ติ าม เม่ือเราประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ
ตาม ขออานิสงสอ์ นั นนั้ จงบงั เกิดแกท่ า่ นผฟู้ ังและผปู้ ฏิบตั ติ าม
สมควรแก่สติและกาํ ลงั ของตวั เองท่จี ะปฏบิ ตั ไิ ด้ ดงั ท่ีไดแ้ สดงมา
ก็สมควรแก่กาลเวลา เอวงั ก็มีดว้ ยประการะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/JGThVFaJXkg

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 23