อย่าให้เสียโอกาสสันติภายใน โดย หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก

อย่าใหเ้ สียโอกาสสันตภิ ายใน
หลวงป่บู ญุ เพง็ กปั ปโก

อนั ดบั ตอ่ นีไ้ ปใหพ้ ากนั ตงั้ ใจฟัง และก็ตงั้ ใจทาํ ความสงบให้
พรอ้ มไปกบั การฟังไปดว้ ยกนั เพ่ือเป็นการสะดวกในการปฏิบตั ิ
เพราะการท่ีเราจะปลกี ตวั ออกไปปฏบิ ตั ิมนั เป็นของท่ที าํ ไดย้ าก
เป็นของท่ีลาํ บากท่เี ราจะมโี อกาสไป เราจงึ มาอาศยั การฟังและ
ก็จดั เป็นพิธีกรรมขนึ้ แลว้ ก็นดั หมายกนั มาประชมุ กนั ตามวนั
เวลาเหมือนกบั วนั นีห้ ละ เราก็ไดพ้ รอ้ มกนั มาและก็ไดน้ ดั หมาย
กนั มาเพ่ือฟังธรรม ทีนีก้ ารฟังของเรา เรากอ็ าศยั การปฎบิ ตั ิไป
ดว้ ย

คาํ วา่ การปฏบิ ตั ิเราจะทาํ ยงั ไงท่วี า่ ปฏิบตั ิ คนทงั้ หลายก็จะ
เขา้ ใจวา่ พิธีกรรมตา่ งๆท่ีเราจะควรนาํ มากระทาํ นะ่ นบั ตงั้ แตไ่ หว้
พระสวดมนตห์ รอื เดินจงกรม หรอื ทาํ อะไรในพธิ ีกรรมตา่ งๆนนั้
เขาก็ถือวา่ การปฏบิ ตั ิคืออย่างนนั้ ทนี ีก้ ารปฏิบตั ิมนั ไมใ่ ช่เฉพาะ
แตท่ ่ีจะทาํ อยา่ งนนั้ อนั นนั้ เป็นพธิ ีกรรม เป็นศาสนพธิ ี ทีนีก้ าร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 1

ปฏิบตั ิจรงิ ๆนะ่ เคา้ ไมไ่ ดม้ งุ่ ในพิธีกรรมอย่างนนั้ มาก เคา้ ม่งุ
ประเด็นในทางความสงบเป็นสว่ นมาก

ทีนีค้ วามสงบมนั ควรจะทาํ อย่างไรในความสงบนนั้ มนั จงึ จะ
เกิดขนึ้ ถา้ เราไปทาํ อยา่ งนนั้ หลกั ของความสงบก็ไมร่ ูว้ า่ มนั จะ
เกิดขนึ้ ไดอ้ ยา่ งไร ก็มีแตพ่ ธิ ีกรรมตา่ งๆ ก็ไดแ้ ตท่ าํ พธิ ีกรรมก็พอ
เป็นกิรยิ าแหง่ ความเป็นกศุ ล แตส่ าํ หรบั ความสงบท่ีจะเกิดขนึ้
นนั้ น่ะ เราน่ีตอ้ งฟังไปดว้ ยและก็กาํ หนดจติ ไปดว้ ย จติ ของเรา
มนั อย่ตู รงไหนหละ เราทราบวา่ จิตของเรามนั อยตู่ รงไหนและอยู่
ท่ีไหนเราก็ตอ้ งรบั ทราบ

จติ ของเรามนั ไมใ่ ช่อยขู่ า้ งนอก มนั ไม่ใช่อยนู่ อกตวั มนั ก็อยู่
ในตวั เราทกุ คนน่นั นะ่ ตวั ก็คอื อะไร ตวั ก็คอื รา่ งกาย พดู แลว้ ก็
เรยี กวา่ อย่ใู นรา่ งกายทกุ คน ทีนีม้ นั อยยู่ งั ไง จติ อย่ยู งั ไง คอื อะไร
เป็นจิต ก็สภาพท่ีรูท้ ่ีมาอยภู่ ายในอยใู่ นรา่ งเราท่ีเรยี กวา่ จติ ท่ี
เรยี กวา่ ใจ กห็ มายถงึ วา่ ผรู้ ู้ ก็ทา่ นผรู้ ูน้ ่หี ละซง่ึ เป็นเจา้ ของ
รา่ งกาย ซง่ึ อยภู่ ายในรา่ งกาย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

ทีนีเ้ ราจะเอาความสงบ เอาใครสงบ สองอย่างนีห้ ละท่ีสงบ
แทท้ ่ีเราตอ้ งการ สว่ นรา่ งกายของเรามนั กส็ งบแลว้ คอื เราไมไ่ ด้
ทาํ อะไรแลว้ เราพกั แลว้ งานการอะไรเราก็ไม่ไดท้ าํ สว่ นวาจา
ของเราก็สงบแลว้ คอื เราก็เลิกพดู แลว้ เราก็ไมไ่ ดพ้ ดู อะไร เรา
ระงบั และเราเลิก เราพกั หมดแลว้ ความสงบสองอยา่ งนหี้ ละ ซง่ึ
เรยี กวา่ สันตภิ ายนอก ความสงบอนั นมี้ นั มีและมนั ทาํ ไดง้ ่าย
แตผ่ ลน่ะมนั ยงั ไม่เกิด พระพทุ ธเจา้ ยงั ไม่รบั รองวา่ ผลจะเกิด
เพราะสง่ิ นที้ ่ีจะนาํ ประโยชนอ์ นั ใหญ่หลวงใหแ้ ก่ตวั เอง แตค่ วาม
ประสงคข์ องพระพทุ ธเจา้ นะ่ ทา่ นตอ้ งการความสงบภายใน
เรยี กวา่ สันตภิ ายใน ก็ไดแ้ กใ่ จน่ะ

ทีนีเ้ ราจะทาํ ยงั ไงหละท่ีจะทาํ ใจของเราใหส้ งบได้ พรอ้ มไป
ดว้ ยการฟังนะ่ เราจะทาํ ยงั ไง ถา้ เราจะมวั แตม่ านกึ มาคิดมาปรุง
มาแตง่ ตามเรอ่ื งตามราวตามเหตกุ ารณอ์ ะไรตา่ งๆ และมกั จะ
สรา้ งปัญหาขนึ้ ใหต้ วั เอง ทนี ีเ้ ราจะไปเอาความสงบโดยลกั ษณะ
นนั้ นะ่ มนั ก็เป็นไปไดย้ าก ความสงบนนั้ นะ่ มนั ไมไ่ ดเ้ ป็นไป
ในทางนกึ คิดและปรุงแตง่ ความสงบนนั้ เคา้ พกั พกั ในการปรุง

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

การแตง่ พกั ในการสรา้ งปัญหา พกั ในการท่ีใครค่ รวญอะไรตา่ งๆ
ใหม้ ีเฉพาะตวั รูต้ วั เดียว รูโ้ ดยท่ีวา่ ไมเ่ ก่ียวกบั เรอ่ื ง เรอ่ื งอะไร
ตา่ งๆ ไม่ตอ้ งเก่ียว รูก้ บั สิง่ ท่ีเราจะยดึ วา่ เป็นอารมณข์ องสมถะ
อนั ท่ีจะนาํ ใหเ้ ราเกิดขนึ้ ซง่ึ ความสงบ

อยา่ งเรามากาํ หนดลม เบือ้ งตน้ ก็มากาํ หนดลม อนั ท่อนท่ี
สองเราก็บรกิ รรม ก็บรกิ รรมตามลมน่นั หละ หายใจเขา้ พทุ
หายใจออกโท น่ีเราเรยี กวา่ บรกิ รรม ทีนีเ้ ราก็รูจ้ าํ กดั สิ ถา้ วา่ พทุ
โธ กพ็ ทุ โธน่นั หละ ใหย้ ดึ เอาพระพทุ ธเจา้ มาเป็นหลกั คอื ใหเ้ อา
อยา่ งเดยี ว การปรุงแตง่ ในปัญหาตา่ งๆซง่ึ มนั จะเกิดขนึ้ กบั โลก
เราก็พกั ไวก้ อ่ น เราเอาเฉพาะตวั รูน้ ่ีนะ่ คอื เอาความสงบซะกอ่ น
เถอะ ทีนีส้ ว่ นความรูข้ องพวกเรานะ่ กพ็ ดู กนั แลว้ วา่ เรารูแ้ ลว้ น่ะ
จะเป็นธรรมะขอ้ ไหนก็ตามหมวดไหนก็ตาม เราก็รูก้ นั แลว้ ก็พอ
เขา้ ใจกนั อยบู่ า้ ง

แลว้ ผลลพั ธม์ นั อย่ตู รงไหนไอค้ วามรูอ้ นั นนั้ มนั ก็ยงั ไม่มี
อีกน่ะ ถา้ มนั มผี ลลพั ธเ์ พราะความรูอ้ ย่างท่ีเรารูม้ า ทีนเี้ ราก็ไม่
จาํ เป็นท่ีจะตอ้ งมาทาํ อย่างนี้ และไม่จาํ เป็นจะตอ้ งมาฟัง ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 4

จาํ เป็นจะตอ้ งมาปฏบิ ตั ิ เรายงั มาปฏิบตั อิ ยู่ การปฏิบตั ิอย่กู ็
เรยี กวา่ ยงั ผลก็มนั ก็ยงั ไม่เกิด จนวา่ ผลของการปฏบิ ตั ทิ ่ีมนั จะ
เกิด ผลของการปฏิบตั จิ ะทาํ ยงั ไงหละ อะไรมนั เกิดขนึ้ จากผล
ของการปฏบิ ตั ิ ก็นอกเหนือไปจากความสงบน่ะจะมีอะไร

ความพินิจพิจารณาหรอื การปรุงการแตง่ นนั้ นะ่ มนั เป็นผล
ของความรูท้ ่ีเรารูม้ า แลว้ เอามาใครค่ รวญเฉยๆ แลว้ ผลลพั ธท์ ่ี
จะนาํ ความสขุ มาใหก้ ็ไม่รูว้ า่ มนั อยตู่ รงไหน มีแตเ่ ฟอ้ ความคดิ
ตวั เอง ฟ้งุ เฟ้อไปหมด ทีนีจ้ ะหาความสขุ อะไรก็ไม่ได้ หา
ความสขุ ก็ไมม่ ี เพราะอะไรหละ ก็เพราะมนั ปรุงแตง่ มาก ก็
เพราะมนั เฟอ้ น่นั นะ่ ทนี ีม้ นั ก็แหง้ ใจสิ มนั ก็รอ้ นใจสิ ใจมนั ก็เห่ียว
แหง้ ทีนเี้ ราจะไปเอาความสขุ ตรงไหนหละ มนั ก็ไมม่ ี

ถา้ เรามาทาํ ความสงบน่นั หละใหม้ นั เกิดขนึ้ ก็ลองดซู ิ จะ
สงบนอ้ ยก็ตามเถอะ ผลจะเกิดขนึ้ ทนั ที คอื เราเอาผลนะเด๋ียวนี้
เราหาผล เหตขุ องเรามนั มีแลว้ ทีนีเ้ ราจะหาผล ผลท่ีมนั จะ
เกิดขนึ้ จากเหตนุ นั้ มนั อย่ตู รงไหน อะไร ความสงบนะ่ มนั อยู่
ตรงไหน อนั ท่ีมนั เป็นผลของเหตนุ ะ่ ท่ีเราหากนั อย่เู ด๋ียวนนี้ ่ะ เรา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

จะตอ้ งทาํ ความเขา้ ใจในเรอ่ื งการกระทาํ ของตวั เอง อย่ามาเอา
แตค่ ิด มนั เป็นของเมา เมาคดิ เมานกึ เมาปรุง เมาแตง่ แลว้ พดู
ไปตามความคิด มนั ก็ไมร่ ูจ้ กั หยดุ อกี หละ แลว้ ทาํ ไปตาม
ความคดิ ใครจะไปทาํ ไหว มนั ทาํ ไม่ไหว อยา่ ไปพดู ตามความคิด
คดิ อะไรก็คดิ วา่ ตวั เองจะถกู ไปหมด แลว้ กพ็ ดู อะไรก็คดิ วา่ มนั จะ
ถกู ไปหมด

ทีนีไ้ อค้ วามสงบมนั อย่ตู รงไหนทีนี้ น่ีมนั ไม่ไดต้ ามสงบสิ มนั
ก็ไปตามความคดิ ก็ควรจะสาํ นกึ กนั บา้ ง ไอเ้ ร่อื งคาํ ท่ีเราจะพดู
หรอื จะทาํ กอ่ นจะทาํ ทา่ นก็วา่ มีสติ เรากาํ ลงั พดู ก็ตอ้ งมสี ติ ก็
ตอ้ งสมั ปะชญั ญะ ควรหรอื ไม่ควรมนั กม็ ี ท่ที ่านหา้ มอยา่ งนี้
เพราะอะไร ทา่ นใหร้ ูอ้ ยา่ งนีเ้ พราะอะไร เพราะตอ้ งการความ
สงบน่นั หละ เพราะยงั ความสงบใหม้ นั เกิดขนึ้ เกิดขนึ้ จากจิตเรา
ทาํ จิตเราใหส้ งบ

เม่ือจติ ของเรามีความสงบหละ ลองดซู วิ า่ ความสขุ มนั จะ
มีมยั้ ผลมนั จะมีมยั้ ลองดซู ิ ทนี ีเ้ ราก็คอยแตค่ วามคดิ น่นั น่ะ
คอยแตใ่ ชค้ วามคดิ อย่ตู ลอด ทนี ีค้ อยจะใหแ้ ตค่ นอ่นื ช่วย เขา้ ไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

หนนุ ความสขุ ใหม้ นั เกิดขนึ้ ในขณะนนั้ แลว้ ก็ทงั้ ๆท่ีตวั เองก็คดิ อยู่
แลว้ จะใหค้ นอ่นื เคา้ ไปชว่ ยหนนุ ท่ีจะใหค้ วามสขุ เกิดขนึ้ จาก
ความคดิ ของเราซง่ึ จิตของเรากาํ ลงั ท่จี ะคิดอยนู่ ่ะ แลว้ มนั จะ
เป็นไปไดย้ งั ไง ใครจะไปสนบั สนนุ หรอื ใครจะไปหนนุ ได้ ถา้
ตวั เองไมท่ าํ ใหม้ นั สงบหละ ตอ่ เม่ือความสงบมนั เกิดขนึ้ ดว้ ยการ
ระงบั ดว้ ยสตทิ ่ีเราจะนาํ เอามาใช้ และสัมปะชัญญะท่ีเราจะ
นาํ เอามาใช้ กม็ ีธรรมสองอยา่ งนีห้ ละเป็นอปุ การะท่ีจะทาํ จิต
ของเราท่ีจะใหม้ ีความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิได้

ธรรมสองอยา่ งเราก็เอามาใชส้ ิ ก็ตงั้ เอาไวน้ ่นั น่ะ ถา้ วา่ พทุ โธ
ก็ใหอ้ ยกู่ บั พทุ โธ ก็อย่าไปสบั สนสิ แลว้ ก็อย่าไปหลายสาํ นกั
เด๋ยี วก็ติดสาํ นกั น่นั เด๋ียวก็ตดิ สาํ นกั น่ี เด๋ยี วก็สาํ นกั นนั้ วา่ อยา่ ง
นนั้ สาํ นกั นีว้ า่ อย่างนี้ มนั มีสาํ นกั เดียวน่นั นะ่ โอปนยโิ กนอ้ ม
เขามาสาํ นกั เดียว ก็สาํ นกั อยใู่ นทา่ มกลางหนา้ อกเรา เรยี กวา่
สมถะ ก็สมถะะมนั ตงั้ อย่ตู รงไหนหละ สาํ นกั ไหนหละ กต็ งั้ อยู่
ในสาํ นกั ตวั เองเน่ยี กว็ ิปัสสนาก็ตงั้ อยตู่ รงนี้ ตงั้ อย่ใู นสาํ นกั
ตวั เอง ก็สาํ นกั เดียวน่หี ละ กอ็ ยา่ ไปหลายสาํ นกั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ทีนีม้ นั หลายสาํ นกั มนั เลยไมไ่ ดอ้ ะไรกนั อย่เู ด๋ยี วนนี้ ะ ตา่ งคน
มีกนั หลายสาํ นกั ไมร่ ูจ้ ะเอาสาํ นกั ไหน และเอาลงตรงไหน ถา้ ลง
ไปแลว้ ก็ไม่รูจ้ ะเอาอะไร แลว้ อะไรมนั จะเกิดขนึ้ ในตรงนนั้ ใน
สาํ นกั นนั้ ท่ีไดม้ ามากๆก็ไม่รูอ้ กี ก็โดยมากก็มกั จะไปเอาแต่
สาํ นกั ภายนอก ไอส้ าํ นกั ภายในนะ่ ท่มี นั มอี ยกู่ บั ตวั เองทาํ ไมไม่
พากนั รกั ษา ทาํ ไมไม่พากนั ดแู ล และทาํ ไมไม่พากนั เอาหละ
ทาํ ไมไมพ่ ากนั กาํ หนดหละ กก็ าํ หนดลงสาํ นกั น่ีสิ สาํ นกั สมถกร
รมฐานน่ี และวิปัสสนากรรมฐาน มนั อย่ตู รงไหนหละ มนั จะไป
อย่นู อกตวั ของเราหรอื มนั อย่ใู นทา่ มกลางหนา้ อกเราน่หี ละ อยู่
ในทา่ มกลางทรวงอกของเรา จะไปอยอู่ ะไรนอกหละ

ถา้ ไปอย่ขู า้ งนอกเราก็ไม่จาํ เป็นตอ้ งบรกิ รรมกาํ หนดลม
หายใจเขา้ ออกสถิ า้ มนั อย่ขู า้ งนอก เราก็เดินไปเอาซะสิ แลว้ ก็ข่ี
รถไปเอาซะสิ ถา้ มนั มีอยตู่ รงไหน ถา้ มนั อยใู่ นสาํ นกั ไหนก็ข่ีรถไป
เอาสิ เอาแลว้ ก็เอามา แลว้ ก็แลว้ ไปแ ไม่ตอ้ งมาทาํ สิ ทีนมี้ นั ไมม่ ี
อยา่ งนนั้ เรากไ็ ปเอาแตส่ าํ นกั นอก แตส่ าํ นกั ในเน่ีย มนั มีหมด
น่นั หละ ฌาณจะมีก่ีฌาณก็อยใู่ นตรงนหี้ ละ สมาบตั ิ ๘ ก็อยใู่ น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

นี้ ญาณมนั ก็อยใู่ นนหี้ ละ อะไรก็อยใู่ นนหี้ ละ วา่ แตเ่ ขา้ ไปอยู่
เทา่ นนั้ หละ ทนี ีเ้ ราไมค่ อ่ ยเขา้ ไปน่ะสิ ก็มีแตห่ าขา้ งนอก

ทีนีเ้ ราก็ไปอา้ งแตค่ วามวนุ่ วายนะ่ ของโลก เราก็เอาอนั นี้
หละมาอา้ ง เราก็รูก้ นั ทกุ คน ใครก็รูว้ า่ โลกมนั ก็วนุ่ วาย ก็รูว้ า่
วนุ่ วาย จะไปทาํ มนั ทาํ ไมหละ ก็ปลอ่ ยไปตามโลกซะสิ ในเม่ือ
เราปฏิบตั ิธรรม เรากเ็ อาธรรมะซะก่อนสิ โลกมนั ก็เป็นโลกน่นั
หละ ก็รูอ้ ย่นู ะ่ วา่ โลกมนั วนุ่ วาย แตเ่ ราจะตดั กระแสโลกคือตดั
กระแสความวนุ่ วาย เราอย่าเขา้ ไปติดในอารมณอ์ นั ท่เี ราไดย้ นิ
ไดเ้ ห็นแลว้ ก็ดี ไดฟ้ ังแลว้ ก็ดี ไดท้ ราบแลว้ กด็ ีฉนั นนั้

น่ีมนุ ที า่ นไม่ไดต้ ดิ ในอารมณท์ งั้ ท่ีทา่ นก็อย่ใู นโลกน่นั หละ
ในขณะท่ที า่ นยงั ไม่ปรนิ ิพพานน่นั นะ่ ทา่ นก็ยงั อย่ใู นโลก แต่
กิเลสนิพพานแลว้ แตข่ นั ธนพิ พานมนั ยงั อยู่ แตท่ า่ นก็ยงั อยไู่ ด้ ก็
อยกู่ บั โลกน่นั หละ ถงึ โลกจะวนุ่ วายแตท่ า่ นก็ยงั สงบ คือพระมนุ ี
น่นั นะ่ คอื ผทู้ ่ีสนิ้ อาสวะ พระมนุ ีไมเ่ ขา้ ไปตดิ ในอารมณ์ อนั ท่ีเหน็
แลว้ ก็ดี อนั ท่ีไดฟ้ ังแลว้ ก็ดี ท่ที ราบแลว้ ก็ดี ทีนีเ้ ราจะทาํ ยงั ไงหละ
ตาเราก็ไปเหน็ มาแลว้ หเู รากไ็ ปไดย้ ินมาแลว้ และเราก็ทราบ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

เรอ่ื งอะไรตา่ งๆมาแลว้ แทนท่ีจะทงิ้ เอาไว้ มนั ไมใ่ ชอ่ ย่างนนั้ สิ
มนั ก็เลยติดเป็นอารมณม์ า

เด๋ยี วก็วา่ ตรงนนั้ เด๋ียวก็วา่ ตรงนี้ ทีนีม้ นั ก็ตดิ สิ ทีนีม้ นั จะไป
สงบตรงไหนหละ ก็วางไวซ้ ะก่อนสิ อยา่ เอามาพดู มาก เร่อื งของ
คนอ่นื ท่ีเขาไมร่ ูด้ ว้ ย เราก็อยา่ ไปพดู อะไรใหม้ นั มาก ถา้ มนั เป็น
อารมณน์ ะ่ มนั แกไ้ ขยาก แทนท่ีเราจะนาํ ความสงบมาใหก้ นั ท่ีเรา
มาทาํ ความสงบ แลว้ ก็กลบั ไปเอาความวนุ่ วายมาใหก้ นั ทีนีไ้ มร่ ู้
ความสงบอยตู่ รงไหนและเม่ือใดมนั จะได้ ตกลงกม็ ีแตป่ ฏิเสธวา่
มนั จะไปไดย้ งั ไง มนั จะเป็นไปไดห้ รอื ก็ไปกนั โน่น ก็รูว้ า่ เป็นไป
ไม่ได้ แตต่ วั เองก็ยงั มาทาํ แลว้ ก็ยงั พากนั ทาํ อยู่ ก็แสดงวา่ มนั
ตอ้ งไดส้ ิ มนั ตอ้ งมีสว่ นไดส้ จิ งึ ไดพ้ ากนั ทาํ ถา้ ไม่ไดห้ ละ เราจะ
มาทาํ ทาํ ไม น่คี วามคดิ ของพวกเรา เราคดิ วา่ มนั จะได้ ก็จงึ ไดพ้ า
กนั มาทาํ แตท่ าํ ก็ใหเ้ ขา้ ใจกนั บา้ งสิ อยา่ นาํ เอาเรอ่ื งตา่ งนนั้ นะ่
เขา้ มารบกวนความสงบของตวั เองและคนอ่นื กนั เสยี บา้ ง

เราพยายามท่จี ะตอ้ งแกไ้ ขปัญหา ชว่ ยกนั น่นั น่ะ พยายาม
นาํ ความสงบเขา้ มา อยา่ งไรท่ีจะสงบไดใ้ หห้ ามาเถอะ อารมณ์

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 10

อะไรท่ีมนั เป็นไปเพ่ือความเยือกเยน็ อารมณใ์ ดอนั ท่ีมนั เป็นไป
เพ่ือความสงบ ใหห้ ามา ใหเ้ อามารวมกนั เถอะ ทีนพี้ วกเราจะ
คอยไปไหนกนั น่ะ จะคอยกนั ไปถึงไหน คอยวนั คอยคนื ไปถงึ
ไหน ชีวติ ของพวกท่านทงั้ หลายนะ่ รบั รองกนั แลว้ หรอื วา่ มนั จะ
ไปถงึ ไหน และไปถงึ จดุ นนั้ มนั จงึ จะได้ แลว้ ไปถงึ สถานท่ีนนั้ จงึ
จะได้ และจะไปถึงอายเุ ทา่ นนั้ มนั จงึ จะได้ มนั มีกาํ หนดหมาย
แลว้ หรอื ทาํ ไมถงึ จะพากนั เพลดิ เพลนิ ทาํ ไมถึงจะพากนั มวั เมา
จนเกนิ ไป แลว้ จะคอยวนั คอยคืน

โลกเราก็มีอยแู่ ลว้ เรากท็ าํ อยแู่ ลว้ ไอค้ วามสงบน่นั นะ่ ก็ทาํ
ตามโลกไปเทา่ นนั้ นะ่ ก็แฝงๆกนั ไปบา้ ง มนั พอจะไดก้ ็ใหม้ นั ได้
มนั ก็ไมไ่ ดผ้ ิดอะไร เราเอาความสงบไปเทา่ นนั้ หละ ก็คิดวา่ ความ
สงบมนั จะพดู อะไรไมไ่ ด้ มนั ก็ไม่ใช่อกี หละ คิดวา่ ความสงบจะ
ทาํ อะไรไมไ่ ด้ มนั ก็ไมใ่ ช่ ใหม้ นั สงบดซู วิ า่ มนั จะทาํ ไดม้ ยั้ ใหม้ นั
สงบดซู ิ วา่ มนั จะพดู ไดม้ ยั้ อนั นีห้ ละมนั มาหาความสงบอะไรไม่
มีในตวั ของตวั เองเลย ถา้ มาหละก็มีแตพ่ ากนั คิด เด๋ียวก็เรอ่ื ง
โน่น เด๋ียวก็เรอ่ื งนี้ เด๋ยี วก็เรอ่ื งคนนนั้ เด๋ยี วก็เร่อื งคนนี้ เด๋ยี วก็คน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

เกิด เด๋ยี วก็คนตาย เด๋ียวก็คนไอน้ ่นั ไอน้ ่ี ทนี ีไ้ อค้ วามสงบมนั อยู่
ตรงไหนหละ ทงั้ ๆท่เี ราหาความสงบ มนั กร็ ูอ้ ยเู่ รอ่ื งของโลกน่ี มนั
ไมต่ อ้ งพดู มนั ก็รูอ้ ย่แู ลว้ หละ แตว่ า่ เราหาความสงบอนั ท่ีมนั จะ
เกิดขนึ้ เพราะการกระทาํ ของเราซง่ึ เราไดพ้ ากนั มากระทาํ

เราตอ้ งการเทา่ นนั้ นะ่ คือไมต่ อ้ งการอะไรหรอก ท่ีมาแสดง
ธรรมน่ีไม่ตอ้ งการอะไร ตอ้ งการอยากใหพ้ วกทา่ นทงั้ หลายมี
ความสงบ ถา้ มนั มีความสงบหละมนั จะมอี ะไรเกิดขนึ้ จากความ
สงบนนั้ ถา้ มนั ไมม่ ีความสขุ จะพาเลิก จะไมไ่ ดท้ าํ อกี ถา้ สงบ
แลว้ มนั ไมส่ ขุ อะไรเลย มนั ไมด่ ีอะไรเลย จะไมพ่ าทาํ และก็จะไม่
บอกอกี ดว้ ย เราตอ้ งการใหท้ า่ นทงั้ หลายเน่ียนะ่ ใหเ้ ขา้ ไปสู่
ระบบความสงบแลว้ ก็ยงั ความสขุ ใหเ้ ป็นประโยชนแ์ กช่ ีวติ อนั
ความเป็นอยขู่ องตวั เองกนั เสยี บา้ ง แลว้ ก็ใหม้ นั เป็นประโยชนส์ ม
กบั วา่ เราท่ีไดม้ าพบพระพทุ ธศาสนาซง่ึ เป็นศาสนาพทุ ธอนั ท่ีเรา
ควรปฏบิ ตั ทิ ่ีจะยงั ใหเ้ กิดขนึ้ อนั ประโยชนม์ หาศาลท่ีจะเกิดขนึ้
จากเรา คอื เราตอ้ งการท่ีจะใหม้ นั เกิดอยา่ งนี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 12

เม่ือเราตอ้ งการใหม้ นั เกิดอยา่ งนี้ เราจะไปมวั อะไรหละ ไป
เมาอะไรหละ เอาใหม้ นั ได้ ไดเ้ ด๋ยี วนีม้ นั ผดิ ใครหละ มนั ไมไ่ ดผ้ ดิ
นะ มนั มีแตถ่ กู ทงั้ นนั้ นะ เราเอาเลย! ไม่มีใครวา่ มีแตค่ นเคา้ จะ
ยกยอ่ งสรรเสรญิ มีแตค่ นจะปีตยิ ินดีดว้ ย ไดค้ วามสงบเทา่ นนั้
เพราะอยา่ งอ่นื ไม่ตอ้ งการหรอก อยา่ งอ่นื เคา้ พอแลว้ ความรูเ้ รา
มีแลว้ ในตาํ ราน่ะในตพู้ ระไตรปิฎกไปคน้ เถอะ อยากไดน้ ะ่
ความรูม้ นั เยอะแยะ แมแ้ ตบ่ าลงบาลีเคา้ กม็ ีอย่ใู นนนั้ หมด๊ จะ
แปลยงั ไง อะไรยงั ไง อยนู่ ่นั หมดหละ ไปเอาเถอะ เคา้ มพี รอ้ ม
อยา่ มาถามเถอะ

เราตอ้ งการท่ีจะใหส้ งบ ไอค้ วามรูเ้ ราไม่มีความจาํ เป็นท่ีไป
สอนพวกทา่ น มนั รูแ้ ลว้ มีอยา่ งเดยี วคือจะนาํ พาท่ีจะเขา้ ไปสู่
หลกั แหง่ ความสงบ แลว้ ความรูท้ ่ีจะเกิดขนึ้ จากความสงบมนั จะ
เป็นอยา่ งไร จะเหมือนกนั มยั้ กบั ท่มี นั มีอยใู่ นตพู้ ระไตรปิฎกกบั
จติ ของเรามนั เหมือนกนั มยั้ อยากจะใหท้ ราบตรงนีเ้ ทา่ นนั้ หละ
อยากจะใหร้ ูต้ รงนี้ แลว้ มนั จะเป็นอะไร แลว้ คณุ คา่ ของมนั จะ
เป็นยงั ไง ก็อยากจะใหร้ ูเ้ น่ีย จงึ ไดน้ าํ พา จงึ ไดช้ ีแ้ นะ จงึ ไดบ้ อก

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 13

วิธีการกระทาํ ไม่ใช่วา่ จะมาใหท้ าํ ภายนอกแลว้ ใหเ้ ดนิ ตรงนนั้
ใหเ้ ดินตรงนี้ ใหท้ าํ อนั โนน้ ใหท้ าํ อนั นี้ ก็ไม่เอา ทาํ มาจนพอแลว้
สวดก็สวดจนพอแลว้ ปากก็จนแฉะก็ยงั อย่เู ทา่ นนั้ นะ่ กไ็ ดอ้ ยู่
อานิสงสข์ า้ งหนา้ แตจ่ ะเม่ือไหรเ่ ทา่ นนั้ หละ อานิสงสน์ ะ่

แตเ่ ราตอ้ งการปัจจบุ นั น่ี ตอ้ งการความสงบสขุ ในปัจจบุ นั ท่ี
เราตอ้ งการ อยากใหไ้ ดต้ รงนีห้ ละ แลว้ จงึ จะสมกบั วา่ เราชาว
พทุ ธ ก็พทุ ธะก็แปลวา่ ผรู้ ู้ กต็ อ้ งรูด้ ว้ ยความสงบบา้ งซ่ี กร็ ูค้ วามดี
อนั ท่ีเกิดขนึ้ จากพทุ ธบา้ งซ่ี หรอื จะไปรูอ้ ะไร หรอื ไดแ้ ตแ่ ปลวา่
พทุ ธะแปลวา่ ผรู้ ู้ ก็จะรูไ้ ปเลยเหรอ จะเอากนั แคน่ นั้ เหรอ พทุ ธะผู้
เบกิ บาน กจ็ ะเอาเบกิ บานไปเลย คือจะเอาอะไรเบกิ บาน ทีนีเ้ รา
ก็หาไดร้ ูไ้ ม่ ทงั้ ท่ีใจของเราท่ีจะฟ้งุ เฟอ้ ทงั้ ท่ีใจของเราขนุ่ มวั ทงั้ ท่ี
ใจของเราเศรา้ หมอง ทงั้ ท่ีใจของเรามนั เห่ียวแหง้ เราก็ยงั หาได้
คดิ ไม่ ท่ีจะมาปรบั ปรุงจติ ใจของเราท่ีจะใหม้ ีความสดช่ืนเพ่ือจะ
ใหม้ ีความรูแ้ ละความสดใสในอนั ท่ีมนั เกิดขนึ้ จากความสงบนนั้
เราไม่ไดพ้ ากนั คดิ หาเลย มแี ตพ่ ากนั หาขา้ งนอก มีแตห่ าสาํ นกั
หวะ ไม่รูจ้ ะเอาสาํ นกั ไหนแน่เด๋ียวนี้ ออกจากสาํ นกั นีก้ ็จะไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 14

สาํ นกั อ่นื อกี อะ้ ทีนีส้ าํ นกั ไหนมนั แน่ ท่ีมนั ไดป้ ระโยชนก์ นั แน่ มนั
ก็อย่เู ทา่ เดิม

ก็ใหม้ นั แนน่ อนบา้ งซ่ี สมกบั วา่ ชีวติ ของเราท่ีมนั หมดไปๆทกุ
วนั ๆๆ แลว้ ใหม้ นั เป็นประโยชนก์ บั ตวั เองบา้ ง มนั จะไม่ดกี วา่ หรอื
คิดมยั้ หละ ชีวติ มนั เป็นของไมแ่ นน่ อน เราก็ทราบอยแู่ ลว้
ถงึ แมว้ า่ เราจะพิจารณาก็ตาม ไม่พจิ ารณาก็ตาม ไอค้ วามไม่
แน่นอนมนั มีอย่แู ลว้ หละ ความเป็นอนิจจงั มนั แนน่ อนอยแู่ ลว้ น่ี
เราก็พิจารณาก็ตาม ไมพ่ ิจารณาก็ตาม มนั เปล่ยี นแปลงของมนั
อยโู่ ดยธรรมชาติ รูแ้ ลว้ วา่ มนั แนน่ อนแลว้ มนั เปล่ยี นแปลง
แนน่ อนแลว้ หาท่พี ง่ึ อนั ตวั เองท่ีจะตอ้ งมีการเปล่ียนแปลงไปโดย
ธรรมชาตินนั้ ท่ีพง่ึ อนั ประเสรฐิ สดุ ก็คือความสงบสขุ

อะไรจะเหนือจากความสงบสขุ ก็ไปหาเถอะ ใครจะวา่ ตดิ สขุ
ก็ขอใหม้ นั ติดมาเถอะ ขอใหส้ ขุ มาตดิ มากๆเถอะ ใครจะวา่ ตดิ
สงบ ขอใหม้ ีความสงบมาตดิ มากๆเถอะ กลวั อยา่ งเดยี วคอื ไม่
ติด มนั ไม่มีตดิ น่นั นะ่ เด๋ียวเนีย้ ตดิ แตต่ าํ ราแลว้ กพ็ ากนั ว่ิงหา
แลว้ ก็คอยถามแกก่ นั ถามแลว้ แทนท่ีจะไดอ้ ะไรมนั ก็ไมไ่ ด้ จะได้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 15

แตแ่ คถ่ าม ทงั้ ๆท่ีรูอ้ ยหู่ ละแตก่ ็ถาม ก็ไม่รูจ้ ะถามเอาอะไรซ่ี
แทนท่ีนาํ ความสงบเขา้ ไปสดู่ วงจติ ดวงใจของตวั เองเสยี

เม่ือความสงบเกิดขนึ้ ภายในจติ ใจตวั เองแลว้ ไอเ้ รอ่ื งความ
สงสยั หละ มนั หายของมนั เอง แลว้ มนั ไมจ่ าํ เป็นจะตอ้ งไปถาม
ถามทาํ ไม ก็มนั รูแ้ ลว้ มนั มีความสงบในตวั เอง มนั มีความสขุ ใน
ตวั เอง มนั ก็ไมร่ ูว้ า่ จะไปถามเอาอะไรอกี วา่ บญุ อยตู่ รงไหน แลว้
บาปอยตู่ รงไหนอย่างเนีย้ ก็มนั เหน็ แลว้ ถา้ มนั มีความสงบมนั ก็
มีความสขุ ก็ความสขุ นนั้ น่ะเป็นช่ือของบญุ เป็นตวั ของบญุ แลว้
จะไดไ้ ปถามใครอีก ความทกุ ขท์ ่ีมนั ผา่ นมาน่ะ มนั มีสบั สนกนั นะ่
ทกุ ขบ์ า้ งสขุ บา้ ง น่นั ก็บาป มนั ก็ตวั ทกุ ขน์ ะ่ หละ แลว้ มนั ก็รูห้ ละ
พอมนั รูอ้ ยา่ งนีไ้ ปถามอะไรใคร

ทีนีจ้ ะไปเอาบาลไี ปถามเหรอ ท่ีไมไ่ ดศ้ กึ ษาบาลมี าเราจะไป
แกไ้ ดย้ งั ไง หลกั ธรรมะก็ท่ีตวั เองเคยดมู า กร็ ูม้ าแลว้ นะ่ แลว้ จะ
มาถามเพ่ือจะใหต้ อบไปอีก ก็ทงั้ ๆท่ีมนั รูม้ าแลว้ ก็ตอบไปแลว้
ไดฟ้ ังการตอบแลว้ มนั ไดอ้ ะไร ทีนีไ้ อค้ วามสขุ แทนท่ีมนั จะเกิดขนึ้
จากการท่ีเราตอบกนั มนั ก็ไมม่ ีอกี หละ ก็ไดแ้ ตเ่ พียงวา่ เขา้ ใจวา่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

เออ รูแ้ คน่ ี้ ถา้ รูไ้ มถ่ งึ ตวั เองก็มกั จะตาํ หนิในใจอีก น่ีมนั ไปกนั
ทาํ นองนีน้ ะ เด๋ียวก็เกิดความเศรา้ หมองขนึ้ มาอกี

ถา้ เรารูแ้ ลว้ เขา้ ใจแลว้ สันตภิ ายในนนั้ น่ะใหท้ าํ กนั ใหม้ าก
สันตภิ ายนอก กายของเราก็ไมต่ อ้ งทาํ อะไร วาจาเราก็ไมพ่ ดู
อะไร เราก็ทาํ ได้ น่ีเรยี กวา่ สนั ตภิ ายนอก แตผ่ ลลพั ธม์ นั ก็เป็นแต่
เพียงวา่ สงบกนั เฉยๆ สงบภายนอกเฉยๆ แตภ่ ายในมนั ยงั วนุ่ ถา้
สนั ติภายใน ใหส้ นั ติดว้ ยองคส์ มเดจ็ พระผมู้ ีพระภาคเจา้ สนั ติ
ดว้ ยพุทโธ พทุ โธน่นั อยา่ ใหอ้ ยขู่ า้ งนอก พทุ โธน่นั ใหอ้ ย่ใู น ใน
ไหนหละ ก็ในสาํ นกั ของตวั เอง สาํ นกั สมถะตวั เอง สาํ นกั สมถะ
ตวั เองมนั อยตู่ รงไหนนะ่ ก็อย่ใู นทา่ มกลางหนา้ อกนะ่ พออย่ใู น
สาํ นกั สมถกรรมฐานของตวั เองแลว้ อยขู่ า้ งในแลว้ ก็สาํ นกั
วิปัสสนาหละอยไู่ หนหละ มนั ก็อยใู่ นนนั้ นะ่ ก็อยดู่ ว้ ยกนั

อยา่ ไปเอาป่ามาเป็นสาํ นกั ตวั มนั ย่งุ กนั มนั แย่งกนั มนั อวด
กนั เด๋ยี วนีจ้ ะไปเอาสาํ นกั ในป่า เอาป่ามาเป็นสาํ นกั นะ่ มนั ยาก
แผน่ ดินเคา้ ก็หวง มนั ก็แคบเขา้ ไปแลว้ ป่าเคา้ ก็หวง แลว้ ก็ไปเอา
แตป่ ่าเขามาเป็นสาํ นกั ก็ไปเอาแตด่ นิ ของเขามาเป็นสาํ นกั พอ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 17

ตงั้ เสรจ็ แลว้ ก็ไม่เหน็ วา่ สาํ นกั มนั จะมปี ระโยชนอ์ ะไรขนึ้ เทา่ ไหร่
นกั สมถะไมร่ ูม้ นั อยทู่ ่ีไหน วปิ ัสสนาไมร่ ูม้ นั อยทู่ ่ีไหน ก็มแี ต่
สาํ นกั น่เี ป็นสาํ นกั นอก

แตส่ ว่ นสาํ นกั ในน่ีมนั อยตู่ ลอดน่ี ทกุ ระยะลมหายใจเขา้ ทกุ
ระยะลมหายใจออก หายใจออกก็อยนู่ ่หี ละ หายใจเขา้ ก็อยนู่ ่ี
หละ อย่ใู นสาํ นกั น่ี เวลามนั สงบไปแลว้ มนั วางลงเองหรอก มนั
วางลง เหมือนกบั วา่ ไมห่ ายใจน่ีก็มี แมแ้ ตพ่ ทุ โธมนั ก็หาย แลว้ ก็
อยา่ ไปคดิ วา่ มนั ลมื คาํ บรกิ รรมแลว้ ก็กลบั คนื มาตงั้ ใหมอ่ กี ก็อยา่
ไปทาํ แบบนนั้ นะ่ ถา้ ทาํ แบบนนั้ ก็เรยี กวา่ ตงั้ อย่แู ลว้ ไมเ่ ป็น ไม่ไป
หนา้ ไม่มาหลงั เคยแตอ่ ยอู่ ยา่ งนนั้ น่ะ อยกู่ บั ลมมนั ก็อย่กู บั ลม
อยา่ งนนั้ น่ะ อยกู่ บั บรกิ รรมกอ็ ยกู่ บั บรกิ รรมอยา่ งนนั้ น่ะ เวลามนั
ไดผ้ ลขนึ้ มา เวลามนั สงบลงมา มนั จะลงไปสฐู่ านท่ีตงั้ ของเขา
แลว้ ก็ไม่ยอมรบั เอา ตกลงก็เลยทาํ อย่ขู องเก่า แตอ่ ยแู่ คป่ ลาย
จมกู กบั บรกิ รรม ก็อยแู่ คน่ นั้ นะ่

ท่ีเลยนนั้ ไปมนั มีอะไรบา้ ง เลยลมไปนนั้ เลยคาํ บรกิ รรมไป
นนั้ มนั มีอะไรบา้ ง ก็ไมไ่ ดพ้ ากนั สาํ นกึ อะไรเลย้ ไมไ่ ดพ้ ากนั คดิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 18

อะไรเลย ก็ไดแ้ ตเ่ พียงวา่ แคน่ นั้ ก็แลว้ ก็แลว้ กนั ไป แลว้ กาํ หนดแค่
นนั้ ก็แลว้ ก็แลว้ กนั ไป แลว้ เวลามนั จะสงบ เอา้ ก็ดงึ ขนึ้ มาอกี ก็
มาตงั้ แคป่ ลายจมกู ของตวั เอง แลว้ ไม่เป็น เดือนนกี้ ็ทงั้ เดอื น
เดอื นหนา้ ก็ทงั้ เดอื น เอา้ ไปๆมาๆก็ปีทงั้ ปี ปีหนา้ ก็ของเก่าอกี จิต
ไมร่ ูว้ า่ จะไปไหนมาไหน

ตกลงก็มาวนุ่ อย่กู บั เขาน่ีหละ วนุ่ อยกู่ บั โลก ไอโ้ ลกน่ีมนั ไมม่ ี
ท่ีสนิ้ สดุ หรอก ไอเ้ รอ่ื งวนุ่ นะ่ แลว้ เราจะไปปราบเขา เราจะไป
หา้ มเขา้ อยา่ ไปคดิ หา้ มคิดปราบ คดิ อะไรเลย มนั เป็นหนา้ ท่ี
ของเขาท่ีเขาจะตอ้ งทาํ ไป ก็ใหเ้ ขาทาํ ไป เราก็ลอดสอดเขา้ ไปนนั้
หละ ความสงบก็ลอดเขา้ ไปนนั้ น่ะ อย่กู บั เขาไปน่นั นะ่ สงบอยู่
ในนนั้ นะ่ สขุ มนั ก็สขุ อย่ใู นนนั้ น่ีเคา้ เรยี กวา่ สขุ ในศีลในธรรม แต่
สขุ มีคณุ คา่ ชีวติ มนั มีคณุ คา่ เม่ือเวลาอนจิ จงั แก่ เจ็บ ตาย
มาถงึ แลว้ น่นั หละมนั มีคณุ คา่ คณุ คา่ มนั ไปดตี รงนนั้ นะ มนั
ไม่ไดเ้ สยี มนั ไมไ่ ดข้ าดทนุ มนั มีแตก่ าํ ไร ชวี ติ มีแตก่ าํ ไร กาํ ไรใน
ศีลในธรรม กาํ ไรในบญุ ในกศุ ล กาํ ไรในธรรมะ กาํ ไรในศาสนา
มนั ไปดตี รงนนั้ นะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

จงึ อยากใหเ้ ราชาวพทุ ธทงั้ หลายน่หี ละ ใหย้ ืนอย่ดู ว้ ยความ
สงบ แลว้ ก็ใหน้ ่งั อยใู่ นความสงบ ใหเ้ ดินอยใู่ นความสงบ นอน
อยใู่ นความสงบ ชีวิตพวกเราทงั้ หลายจงึ จะมีคณุ คา่ สมกบั วา่
เราเป็นชาวพทุ ธ สมกบั พทุ ธศาสนามาถงึ เราแลว้ แลว้ เราก็มาถงึ
แลว้ ยงั ไงจะใหไ้ ดก้ ็ใหร้ บี เอาเถอะ เด๋ยี วตอ่ ไปน่ีจะลาํ บากนะ
ใครหละจะเป็นผมู้ าพาเราทาํ ใครหละจะมาพดู ใหเ้ ราฟัง พวก
เราพดู กนั เองมนั ฟังกนั หรอื เปลา่ มนั ไม่ไดฟ้ ังกนั นะ คดิ เอา
หนอ่ ยนะ

ถา้ พอจะไดก้ ็ใหม้ นั ไดซ้ ะนะ พอจะดีก็ใหม้ นั ดีซะนะ พอจะ
แน่นอนก็ใหม้ นั แนน่ อนซะนะ ไปขา้ งหนา้ ตอ่ ไปมนั ไมม่ ีอะไร
แน่นอน การเปล่ียนแปลงแปรผนั ในสภาพตา่ งๆมนั เป็นไปโดย
ธรรมชาติของเขา สว่ นความเป็นจรงิ อนั ท่ีมนั จะเกิดขนึ้ ในตวั เอง
ซ่งี มนั มีของจรงิ แทนท่ีมนั จะได้ มนั อาจจะเปล่ยี นแปลงเป็น
อยา่ งอ่นื ก็ไดน้ ะ มนั ก็เน่ืองมาจากคนน่นั หละ ก็เพราะความคดิ
ของคนมนั หลายคดิ มนั คิดไปไดส้ ารพดั แตส่ าํ หรบั ความดี
น่นั นะ่ มนั จะดีเหมือนความคดิ หรอื ไม่ มนั ก็อีกประเดน็ หนง่ึ เรา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 20

ตอ้ งเขา้ ใจนะ ความดีทงั้ หลายมนั จะสคู้ วามสงบน่ะมนั หายาก สู้
ความสขุ อนั ท่มี นั เกิดจากความสงบน่ีมนั หายาก มนั ไม่มอี ะไรจะ
มาเปรยี บเทียบหรอก

อนั ท่ีเขาวา่ ตดิ สขุ ติดสงบน่ีหละ ใหม้ นั ติดเถอะ ใหม้ นั มีมา
เถอะ ท่ีเขาวา่ หลงเน่ียหละ ใหม้ นั มีมาเถอะ กลวั อยา่ งเดยี วคอื
มนั ไม่มนี ่ี มนั เลยมายาก มนั เลยมาคิดคาดหมายมากอ่ น หาวา่
มนั เป็นโทษ ทงั้ ๆท่ีมนั เป็นประโยชน์ ทงั้ ๆท่มี นั เป็นสขุ ทงั้ ๆท่ีมนั
เป็นของท่ีควรจะใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ ก็เลยไปโทษมนั ซะ ทีนีไ้ มร่ ูว้ า่ เรา
จะเอาอะไรมาเป็นผลลพั ธข์ องการปฏิบตั ขิ องพวกเราทา่ น
ทงั้ หลาย

ภาวนาก็ภาวนา ฟังธรรมเราก็ฟัง ผา่ นมาเป็นปีๆ ก็ไมร่ ูว้ า่ ก่ี
ปีมาแลว้ ก็ผา่ นมาแลว้ ความสมบรู ณพ์ ลู ผลของธรรมะกบั จิต
ของเรามนั อยตู่ รงไหน ปีนีก้ ็จวนแจไปแลว้ จะสิน้ ปีไปแลว้ ก็
เหลอื อีกไม่เทา่ ไหร่ ชีวติ ของเราหละมนั ยงั อยตู่ ามเดมิ หรอื เปลา่
มนั ไมไ่ ดอ้ ย่ตู ามเดมิ สิ มนั ก็จะเปล่ียนแปลงไปตามปีตามเดือน
ทีนีผ้ ลลพั ธข์ องเรามนั สมบรู ณห์ รอื ยงั ท่ีเราพากนั กระทาํ มา อนั นี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

ก็เป็นขอ้ คดิ ขอฝากความคดิ เอาไวใ้ หเ้ ราท่านทงั้ หลายไป
พิจารณาดว้ ยตนเอง

รูแ้ ลว้ วา่ มนั ไมแ่ น่นอน รูว้ า่ ไมแ่ นน่ อนจะทาํ ยงั ไงหละ ก็อะไร
เป็นท่พี ่งึ ก็คอื บญุ กศุ ลเป็นท่พี ง่ึ บญุ กศุ ลจะเกิดจากอะไร ก็
เจรญิ สมถกรรมฐานวิปัสสนากรรมฐานเสยี ก่อน เอาอยา่ งออ่ นๆ
เสยี กอ่ น เอาพอความสงบมนั เกิดขนึ้ พอเป็นบญุ เป็นกศุ ลกอ่ น
แลว้ จงึ คอ่ ยไตเ่ ป็นระยะๆ คอ่ ยฝึกใหม้ นั แกไ้ ดข้ นึ้ เป็นลาํ ดบั ๆขนึ้
สมถะมนั ก็แกก่ ลา้ มนั ก็แนน่ อนขนึ้ แลว้ วิปัสสนามนั ก็สดใสขนึ้
และมนั ก็ดีขนึ้ มนั ตอ่ กนั ไปนะ สมถะเป็นเหตนุ ะ วปิ ัสสนามนั
เป็นผล ถา้ ไมม่ ีสมถะหละ จะเอาวิปัสสนามาจากไหน ก็จะเอา
แตค่ วามคิดอย่างเดยี วนะ่ มนั ก็ไดแ้ ตค่ วามคดิ ก็หาวา่ มนั วนุ่ วาย
เพราะฉะนนั้ มนั จงึ มาจากสมถะคอื ตน้ เหตุ แลว้ เอาผลมนั จะ
เกิดขนึ้ คือวปิ ัสสนา ก็เราก็พจิ ารณากนั บา้ งสิ

อนั นีเ้ อาไปอา่ นเอา อนั นีเ้ อาไปพจิ ารณาเอา ไปใครค่ รวญดู
เอา อยา่ ไปถามแตค่ นอ่ืน อยา่ ใหแ้ ตค่ นอ่นื เขาตอบ ตวั เองตอบ
ตวั เอง ตวั เองถาม ตวั เองตอบตวั เองบา้ ง รูด้ ว้ ยตวั เองม่งั จงึ ได้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 22

เรยี กวา่ ปัจจตงั หดั รูเ้ ฉพาะตนบา้ ง เม่ือไหรเ่ ราจะรูเ้ ฉพาะตน
หละ ตกลงกห็ าความรูเ้ ฉพาะตนไม่มี ไดแ้ ตแ่ คส่ วด ทางสวดน่ะ
เกง่ นกั แตว่ า่ สว่ นท่ีจะเป็นไปตามสวดนะ่ มนั อยตู่ รงไหน น่ี! เราก็
ควรจะคิดกนั บา้ ง น่ีใหส้ าํ นกึ กนั บา้ ง ตามสตแิ ละปัญญาของ
ตวั เองเทา่ ท่ีตวั เองจะมีสติปัญญารูเ้ ทา่ เอาทนั แลว้ ก็จะได้
แกป้ ัญหา ในเม่ือบนั้ ปลายแห่งทา้ ยชีวติ ตวั เองมาถึง แลว้ เราก็
จะไดห้ อบหวิ้ เอาส่งิ เหลา่ นนั้ ไป เราจะเอาอะไรไม่ไดห้ รอก โลกนี้
มนั เอาอะไรไมไ่ ดท้ งั้ นนั้

เพราะฉะนนั้ แหละทา่ นทงั้ หลายท่ีไดฟ้ ังมา และท่ีไดน้ าํ มา
เลา่ ใหฟ้ ัง ท่นี าํ มาใหค้ าํ แนะนาํ ในทางปฏบิ ตั ิ ก็พอท่ีจะเป็นท่ี
เขา้ ใจ คอื พดู กนั อยา่ งงา่ ยๆ ไมต่ อ้ งไปพดู กนั แบบลาํ บาก พดู กบั
แบบง่ายๆวา่ มนั อย่กู บั ตวั เราก็งา่ ยๆน่ีหละ ของงา่ ยๆน่ีไปทาํ ให้
ยากอยนู่ ่ะ แตว่ า่ ของยากมนั อยากไปทาํ แตข่ องงา่ ยมนั ไม่อยาก
ทาํ น่ีๆ ใหเ้ ราคิดเอาตรงนีห้ ละ พอเรารูว้ า่ มนั มีอยกู่ บั ตวั เราอยา่ ง
นี้ เราจะทงิ้ ตวั เราไปโดยไรเ้ หตผุ ลเหรอ ขอ้ นีก้ ็ใหพ้ ากนั พนิ ิจ
พจิ ารณาดว้ ยตนเอง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 23

เพราะฉะนนั้ การแสดงมาก็สมควรแกก่ าลเวลา จงึ ขอยตุ ิ
เอาไวแ้ ตเ่ พียงเทา่ นี้ เอวงั กม็ ีดว้ ยประการะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/5135gg-Obq8

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 24