ศรัทธากับปัญญา โดย หลวงพ่อชา สุภัทโท

ศรัทธากับปัญญา
หลวงพอ่ ชา สภุ ทั โท
เอา้ ใหญ้ าติโยมทกุ คนทงั้ เจา้ ถ่ินทงั้ อาคนั ตกุ ะท่ีมาสู่ วนั นี้
เป็นวนั ท่ีสองแลว้ เป็นคนื ท่ีสอง ญาติโยมทางชาว
กรุงเทพมหานครมาบาํ เพญ็ กศุ ลสมทบกบั ญาตโิ ยมท่ีวดั หนอง
ป่าพง อนั นีเ้ ป็นวนั สดุ ทา้ ย อาตมาเลยถือเอาสงิ่ ท่ีเป็นมงคลคือ
รูปแจกเพ่ือเป็นอนสุ รณใ์ นการไปมาของพวกทา่ นทงั้ หลาย
พระพทุ ธรูปองคเ์ ลก็ ท่ียืนอยกู่ ็เป็นพระของ น.อ. ณรงค์ ดถิ ีเพง็
ท่านสรา้ งเม่ือเวลาท่ีทา่ นออกอปุ สมบท ไปอยวู่ ดั ทา่ นอาจารย์
ฝั้น แลว้ ท่านก็มาขอเสน้ ผม ในเวลาวนั พระท่ีโกนผม ทา่ นมาขอ
เอาไปผสมกบั อะไรไมร่ ู้ ท่านก็ปั้นเป็นรูปพระแลว้ ใหล้ กู ศษิ ย์
ทหารอากาศสรา้ ง ทา่ นไม่เอาไวท้ ่ีไหน ทา่ นก็เก็บมาถวายไวท้ ่วี ดั
หนองป่าพง ส่งั วา่ กระผมสรา้ งพระนี้ เหน็ วา่ หลวงพอ่ น่นั ไม่ยอม
สรา้ งเหรยี ญ กระผมถึงเหน็ ประโยชน์ จงึ ไดใ้ หล้ กู ศษิ ยป์ ั้นพระ
เลก็ ๆยืน เพราะวา่ พระประธานในวดั หนองป่าพงนีก้ ็เป็นพระ

1

ประธานยืน แตว่ า่ ยนื อธิบายจบั ชีแ้ จงสองมือ ไม่ใช่มือเดยี ว
อยา่ งนี้ ทาํ เป็นสองมืออยา่ งนี้ แตเ่ ป็นพระปางปฐมเทศนา

ไดม้ ีคนถามมาวา่ หลวงพอ่ พระปางปฐมเทศนานที้ ่าน
อธิบายมือเดยี วอะ้ อนั นที้ าํ ไมมีสองมือ อาตมาตอบเคา้ วา่ คน
ในเวลานีม้ นั ไม่คอ่ ยไดย้ นิ มนั หนาหลาย ตอ้ งทาํ สองมือ มนั ถงึ
เขา้ ใจ คนแตก่ อ่ นนนั้ พระพทุ ธเจา้ เทศนใ์ นอาสนะนนั้ กเ็ ป็น
โสดา สกทิ า อนาคา ไปมาก ท่านเนน้ มือเดยี วกพ็ อแลว้ ทกุ วนั นี้
ลกู หลานประชาชนมนั คงจะหนาไปมงั้ เลยเนน้ สองมือไปเสีย
เพ่ือจะไดร้ ูส้ กึ ซกั หนอ่ ยหนง่ึ วนั นีก้ ็เลยเก็บไวเ้ พ่ือมาฝากพทุ ธ
บรษิ ัททงั้ หลาย

พระนีก้ ็เหมือนมีดเลม่ นงึ มนั คมๆ มีดคมๆเลม่ เนีย้ ถา้ หาก
วา่ เราเอาไปใชป้ ระโยชน์ มนั ก็เป็นประโยชนม์ าก ถา้ เราเอาไปใช้
ไม่รูจ้ กั ประโยชนข์ องมีด มนั ก็ไมเ่ กิดประโยชน์ พระนีก้ ็เหมือนกนั
ฉนั นนั้ เรานบั ถือพระพทุ ธเจา้ พระธรรม พระสงฆ์ ซง่ึ เป็นชาว
พทุ ธเราทงั้ หลายนนั้ ไมห่ มายถงึ วา่ ใหพ้ ระมาคมุ้ ครองเรา ใหเ้ รา
คมุ้ ครองพระ โดยมากคนไมอ่ ยากปฏบิ ตั ิตามพระ ไดพ้ ระไปแลว้

2

ก็ใหพ้ ระมาคมุ้ ครองเรา อนั นีค้ ิดใหม่ ทา่ นจะคมุ้ ครองเรา ก็
เรยี กวา่ เราปฏบิ ตั ิตามคาํ สอนของทา่ น คอื คาํ สอนของทา่ นน่ะ
มนั ถกู แลว้ ไมต่ อ้ งแกไ้ ขแลว้ มนั ถกู ตอ้ งดแี ลว้ ทกุ อยา่ งทกุ
ประการ ท่ีถกู ตอ้ งน่นั แหละเป็นคาํ สอนของพระ ถา้ เราทาํ กาย
ทาํ วาจา ทาํ ใจของเราใหถ้ กู ตอ้ งแลว้ ก็ไมม่ ีทางท่ีแกไ้ ข ก็มนั หมด
เท่านนั้ แหละ นีเ้ รยี กวา่ เราเขา้ ใจเช่นนนั้

เราเอาพระไปบชู า ไปแขวนไวท้ ่ีคอนะ ไอเ้ ม่ือความไมส่ บาย
กาย ไมส่ บายใจมาถงึ ก็ อนั นีห้ ลวงพอ่ นะ คลาํ ดเู หน็ หลวงพอ่
แขวนอยนู่ ่ี อมื อนั นีม้ นั เป็นอยา่ งนนั้ นะ อยา่ งนี้ ไม่ใชว่ า่ หลวง
พอ่ คมุ้ ครองเราแลว้ เราจะไปทาํ อะไรก็ได้ จะไปกินเหลา้ ก็ได้ จะ
ไปเป็นนกั เลงก็ได้ จะไปเป็นอะไรก็ไดน้ ะ หลวงพอ่ คมุ้ ครองเรา
อยู่ ไมก่ ลวั แลว้ ไม่ใช่อย่างนนั้ น่ะ คอื ประดบั ความดขี องเรา เชน่
วา่ เราเขา้ มาในวดั เขา้ มาในวดั ถา้ เราเดนิ มาแตต่ วั เปลา่ ก็ไม่
คอ่ ยปรากฏกบั หกู บั ตาคน คนท่ีเขา้ มาวดั น่ีบางทกี ็ถือธปู มา แลว้
ก็มีเทยี นมา แลว้ ก็มีอะไรตา่ งๆมา แสดงวา่ คนนมี้ ีศรทั ธาจะไป

3

วดั ถา้ เดนิ เขา้ มาเฉยๆก็ไมค่ อ่ ยจะรู้ อนั นีใ้ หป้ รากฏแกต่ ามนษุ ย์
ทงั้ หลายดว้ ย เป็นเคร่อื งหมาย

พระพทุ ธรูปน่กี ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ พระพทุ ธรูปน่ีเกิดทีหลงั
พระพทุ ธเจา้ พระพทุ ธเจา้ นพิ พานไปหลายรอ้ ยปีเหมือนกนั ทนี ี้
มีคนท่ีมปี ัญญาคิดถึงพระพทุ ธเจา้ จะทาํ ไงดนี อ้ ก็เลยคดิ ปั้น
พระพทุ ธรูปขนึ้ มา ดงั นนั้ คนมาปั้นขนึ้ มาเชน่ นีอ้ ยา่ งนนั้
พระพทุ ธรูปจงึ เหมือนกนั ไอพ้ วกจีนกเ็ ป็นรูปหนง่ึ ก็เชียงใหม่ก็
เป็นรูปหน่งึ ญ่ีป่นุ ก็เป็นรูปหน่งึ แตก่ ็ยงั ไงกต็ ามเถอะ ใครๆก็ปั้น
เป็นรูปพระน่นั เองน่ะ แตว่ า่ มนั ไม่เหมือนกนั เหมือนกนั ท่วี า่ พระ
ฉะนนั้ เราผเู้ ป็นพทุ ธบรษิ ัทนบั ถือพระพทุ ธเจา้ พระธรรม
พระสงฆเ์ ป็นท่พี ง่ึ ก็มพี ระไวป้ ระจาํ ตวั เป็นวตั ถเุ พ่ือจะให้
มองเหน็ ดว้ ยตาเชน่ นนั้ เหมอื นกบั หขู องเราน่นั แหละ รูจ้ กั วา่ มนั
ผิดอยู่ แตว่ า่ ไมม่ ีใครพดู ใหฟ้ ัง มนั ก็ไมส่ ะกิดใจเรา ถา้ มใี ครเตอื น
ไวว้ า่ ไอต้ รงนนั้ มนั ผิดนะลกู นะ ตรงนนั้ มนั ผดิ นะอย่างนี้ เราก็มี
สติขนึ้ มา อนั นีก้ ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ เราเอารูปพระไปแขวนคอนะ
ไปแขวนคอ ก็เพ่ือใหเ้ รามีสติอยา่ งนนั้

4

วนั หนง่ึ อาตมา ผกู้ าํ กบั นิมนตไ์ ปสถานีตาํ รวจ ไปทาํ บญุ กนั
ทาํ บญุ แลว้ ทา่ นก็วา่ “หลวงพอ่ นมิ นตส์ าดนา้ํ มนตใ์ หเ้ ป็นสิริ
มงคลดว้ ย” ท่ีเคา้ หามาแลว้ อาตมาก็สาดไป เคา้ บอกวา่ “หลวง
พอ่ นิมนตม์ าทางนีด้ ว้ ย มาสาดใหพ้ วกนีด้ ว้ ย” อาตมาก็เดนิ ไป
ไม่รูจ้ กั วา่ ท่ีคมุ ขงั ของเขาวา่ “เอย้ ๆ ไอพ้ วกเนีย้ มาลกุ มาน่ี หลวง
พอ่ มาแลว้ สาดนา้ํ มนต”์ เสยี งหลวงพอ่ มนั โดนกนั ดงั สวั ะเสยี ะๆ
มนั ก็เฮโรอีนทงั้ นนั้ จกิ๊ โกท๋ งั้ นนั้ แหละ อาตมาก็จะทาํ ยงั ไงหนอ น่ี
คือมนั ไมเ่ ขา้ ใจ ไปทาํ ความช่วั อยู่ ก็เป็นเชน่ นนั้ แตพ่ ระมนั แขวน
อยใู่ นคอ มนั ไม่รูส้ กึ ตวั เพราะมนั ไม่เขา้ ใจพระ

ถา้ เขา้ ใจพระ อนั ใดท่านหา้ ม มนั ผดิ แลว้ กเ็ ลกิ เทา่ นนั้ มนั จะ
มีอะไรกนั มนั ก็ไมม่ ีอะไรกนั แลว้ ดงั นนั้ จงึ เป็นอนสุ ตทิ ่ีเราจะ
ระลกึ ท่เี รยี กพระวนั นี้ ไมใ่ ชว่ า่ พระคงกระพนั หยาบมนั เหนียว
มนั อะไรหลายอย่าง เพ่ือนอ้ มจิตของเราไปบชู าพระ ใหใ้ จเรามนั
เป็นพระ พระนีก้ ็หมายความวา่ ผทู้ ่ีรบั พิษภยั ตา่ งๆ ใหเ้ ป็นคนท่ี
เยือกเยน็ จิตตงั้ ม่นั ในการละความช่วั ประพฤติความดอี ย่ทู กุ
เวลาท่ีเป็นพระ ท่ีแจกพระใหญ้ าตโิ ยมทงั้ หลายวนั นี้ บางคนก็คง

5

ดใี จมาก บางคนก็สงสยั อะไรหลายๆอยา่ ง ไอค้ นก็เป็นอยา่ งนนั้
ฉะนนั้ อย่างไรก็ตามเถอะ พอ่ แมข่ องเราท่ที ่านเสียไปแลว้ เรา
เหลือรูปพอ่ แมเ่ ราไปบชู าก็ดีใจ ไม่ใช่ตวั จรงิ ของทา่ นก็จรงิ แต่
เป็นรูปของทา่ น เราก็สบายใจท่ีเรามองเหน็ แลว้ ถา้ เรานบั ถือวา่
พอ่ แม่เป็นพอ่ แมข่ องเรา อนั นีเ้ หมือนกนั ฉนั นนั้ จงึ เป็นอนสุ ติท่ี
เป็นเหตใุ หพ้ วกเราทงั้ หลายระลกึ ถงึ ได้

อนั นนั้ อาตมาก็ไม่มีอะไรท่ีจะแจกนอกจากแจกธรรมะใหฟ้ ัง
ธรรมะน่นั ก็คือเนน้ ใหค้ วามเขา้ ใจ ความผดิ ความถกู ในชีวติ
มนษุ ยท์ งั้ หลายท่ีเกิดมา อาตมาก็ดาํ รงสอนลกู ศษิ ยล์ กู หามา
หลายสิบปีแลว้ จนถงึ บดั นี้ โยมทงั้ หลายกค็ งจะไดด้ ๆู หรอกวา่
พระวดั หนองป่าพงเน่ียโดยมากหลวงตานอ้ ย ไม่คอ่ ยมาก ทาํ ไม
ถึงเป็นอย่างนนั้ เป็นเพราะวา่ ปฏิบตั ติ รงตามพระพทุ ธเจา้ คนแก่
นนั้ เดนิ ตามไมค่ อ่ ยไหว แตค่ นท่ีตดั สนิ ใจวา่ เอา้ ตายมนั เป็น
ตายเสยี แกม่ นั ก็ตาย หนมุ่ มนั ก็ตาย ขอมามอบกายถวายชีวติ
อยา่ งนนั้ ก็มี แตว่ า่ มีนอ้ ย

6

ปฏปิ ทาของวดั นี้ อาตมาจะใหเ้ ป็นเหมือนๆกนั คนเรา
ทงั้ หลายนนั้ ศาสนาท่ีจะเส่ือมหรอื คนท่จี ะทะเลากนั นนั้ ก็เพราะ
ไม่มีอ่นื เพราะความเห็นไมเ่ ขา้ ใจกนั ไม่ถกู กนั ในครงั้
พระพทุ ธเจา้ กเ็ หมือนกนั ท่จี ะเกิดเหตอุ ะไรตา่ งๆขนึ้ มา คณะ
สงฆจ์ ะแตกกนั นนั้ ก็เพราะความอยากเอกลาภ (หมายถงึ
อติเรกลาภ ในหลกั ธรรมวนิ ยั หมายถงึ ปัจจยั เคร่อื งอาศยั ของ
บรรพชติ ท่ีพระพทุ ธองคท์ รงอนญุ าตใหบ้ รโิ ภคใชส้ อยไดเ้ พ่ิมขนึ้
จากท่ีกาํ หนดไวเ้ ดมิ ) เกิดขนึ้ มามาก เกิดมาขนึ้ มาหลาย อยา่ ง
อาตมานีไ้ ดเ้ ป็นสมภารวดั บวชก่อนเคา้ โยมก็ชอบถวายของ
มากๆ ขนมกอ้ นใหญ่ๆโตๆ กช็ อบถวายอาตมา อะไรดีๆก็ถวาย
อาตมาน่นั แหละ มนษุ ยเ์ ราก็ชอบเป็นอยา่ งนนั้ ถา้ อาตมานีไ้ ม่
เป็นพระ ก็เก็บไวค้ นเดยี วเทา่ นนั้ แหละ หมด ทา้ ยแถวมนั ก็หิว
เท่านนั้ แหละ เหมือนคนจนกบั คนรวยน่นั แหละ ไอค้ นจนน่ีมนั ก็
มนั จน มนั ไมร่ วย ไอค้ นรวยมนั ก็ไม่แบง่ เด๋ียวก็ชวนกนั ไป
ปลน้ นะ่ มนั ไมแ่ บง่ มนั ไม่มีกิน จะทาํ ยงั ไง มนั เป็นเชน่ นนั้ ไม่วา่
แตม่ นษุ ยด์ ว้ ย แมส้ นุ ขั เรากเ็ หมือนกนั ลองดสู ิ ใหม้ นั กินตวั เดยี ว

7

ดซู ิ มีมยั้ สนุ ขั ท่ีบา้ นเราเคยมีมยั้ มีสนุ ขั สองตวั สามตวั มยั้ เอา
ใหม้ นั กินตวั เดยี วดสู ิ ลองดสู ิ มนั จะกระโดดขยาํ กนั ตรงนนั้ แหละ
อนั นีก้ เ็ หมือนกนั น่นั ธรรมชาติมนั เหมือนกนั อยา่ งนนั้

ฉะนนั้ ท่ีวดั นีห้ รอื สาขาออกจากวดั นี้ พยายามใหส้ อนวา่ เอก
ลาภทงั้ หลายท่ีมนั เกิดทงั้ หลายในท่ีนี้ เชน่ วา่ โยม ก นมิ นตไ์ ป
สวดมนตเ์ ยน็ ๙ องค์ อยา่ งนีอ้ าตมาก็จดั ไป ๙ องค์ ท่ีจดั ไป ๙
องคน์ นั้ ทายกก็จะถวายเอกลาภมา องคล์ ะชนิ้ ๆๆ เม่ือมาถึงวดั
แลว้ ทงั้ ๙ องค์ ทงิ้ ไวต้ รงนนั้ เลย ไม่มีของเจา้ ของแลว้ ท่ีน่ี ทงิ้ ไว้
กองกลางนนั้ แหละ ประกาศวา่ ใครไมม่ ี ใครขาดแคลนอะไรมยั้
นิมนต์ จะไดไ้ ปสวดมนตห์ รอื ไมส่ วดมนตก์ ็ไมว่ า่ อะไร เอาวางไว้
ตรงนนั้

ถา้ พดู ถึงสง่ิ ท่มี นั หนกั ๆเขา้ ไปเช่นวา่ เงนิ หรอื ทองนี้ อย่างท่ี
โยมเอาถวายนี้ ก็ไมใ่ ชข่ องพระ พระเณรในวดั เนีย้ ในยา่ มไมม่ ี
ซกั สตางคอ์ ะ้ ทกุ องค์ ทาํ ไมถึงเป็นอยา่ งนนั้ อาตมาเช่ือ
พระพทุ ธเจา้ ยงั ไมก่ ่ีปีมาแลว้ แตก่ อ่ นไมเ่ ช่อื ท่านน่ะ อยา่ งเงนิ
ทองญาติโยมถวายมา ทาํ ไมมนั บาป ทาํ ไมมนั ผิด น่ี คิดวา่

8

พระพทุ ธเจา้ ทา่ นหลง ไอค้ วามเป็นจรงิ นนั้ ก็ เม่ือไดอ้ อกมา
ประพฤติปฏิบตั แิ ลว้ ก็รูเ้ รอ่ื งวา่ เออ้ เงนิ ทองน่ีเป็นของฆราวาส
ไม่ใช่เป็นของพระ ถา้ พระมารา่ํ มารวยอยา่ งฆราวาสนนั้ ก็
แยกกนั เทา่ นนั้ แหละ มนั แยกกนั ตา่ งคนก็ตา่ งอยู่ ตา่ งคนก็ตา่ งก็
มีเงนิ มีทอง พดู ไมฟ่ ังเสียงใคร เป็นก๊กเป็นเหลา่ หลวงพอ่ คณะ
เหนือ หลวงพอ่ คณะใต้ หลวงพอ่ คณะตะวนั ออก หลวงพอ่ คณะ
ตะวนั ตก โยมก็เป็นสามกลมุ่ ส่กี ลมุ่ เทา่ กนั ใครชอบตะวนั ออกก็
ไปตะวนั ออก ใครชอบตะวนั ตกก็ไปตะวนั ตก ก็เป็นพระกพู ระมงึ
เขา้ ไปเสยี แลว้ เสยี หายหมดเพราะอนั นีเ้ อง

วนั นีอ้ าตมาจงึ สอนลกู ศิษยล์ กู หาน่นั ไมใ่ หย้ ดึ ม่นั ถือม่นั ท่ี
มนั เหลือมีอยนู่ นั้ ก็มาบอก ผมเป็นคนปวารณา เป็นคนปวารณา
จะไปท่ีไหน มปี ระโยชนม์ ยั้ ไปอบุ ล ไปทาํ ไม ไปเลน่ ไม่รบั รูถ้ า้ ไป
เลน่ ไปพยาบาล ไปพยาบาลหารถใหอ้ ะไรให้ ถา้ ไปไม่มี
ประโยชนแ์ ลว้ ก็ไม่รบั รู้ ไปเลน่ อยา่ งนีไ้ ม่รู้ เลน่ มนั เดก็ นะ่ ก็มนั เลน่
ผใู้ หญ่มนั ตอ้ งหยดุ เลน่ กนั แลว้ พระสงฆน์ ่พี ดู ความเป็นจรงิ
นิมนตไ์ ปไหนเจา้ คา่ ไปเลน่ เทา่ นีก้ ็เป็นอาบตั ิแลว้ พระนไี้ ม่ใช่

9

พระเลน่ ไมใ่ ชเ่ ณรเลน่ ไมใ่ ชบ่ วชมาเลน่ ถา้ ญาตโิ ยมถามวา่
หลวงตาไปไหน ไปเลน่ น่ีผดิ แลว้ มนั ขนาดอยา่ งนี้ แตว่ า่ ทกุ วนั นี้
มนั เส่อื มโทรมไปเพราะเอกลาภ ลาภหนง่ึ ยศหนง่ึ ถา้ มีลาภมียศ
สรรเสรญิ ก็ชู เกิดขนึ้ มาอีก ก็ลืมเนือ้ ลืมตวั ไปเสยี อยา่ งนี้ ก็ตา่ ง
คนก็ตา่ งแยง่ เอกลาภกนั เทา่ นนั้ แหละ ไอค้ วามเป็นจรงิ ท่ีเราบวช
มาในพทุ ธศาสนา ไมจ่ าํ เป็นจะไปตามของอย่างนนั้ ทาํ ใหม้ นั ดีๆ
กวา่ นนั้ ดกี วา่

ยกตวั อยา่ งเชน่ โบสถว์ ดั ป่าพงเรานะ ลกู ศษิ ยห์ ลายคนเลย
มาออ้ นวอนใหอ้ าตมา ทาํ เหรยี ญ บางคนโกรธดว้ ย ทาํ ใบ
อนโุ มทนาบตั ร เซน็ ช่ืออาตมาใสไ่ ปนนั้ จะไปหาเงนิ อาตมาวา่
ไม่ไดอ้ ะ้ เลยไมย่ อม ไมย่ อมใหท้ าํ เหรยี ญ ถา้ มนั มีใน
หนงั สอื พิมพบ์ างครงั้ ก็ มนั ขโมยทาํ กนั ไอค้ นท่ีมาถา่ ยรูปไป เอา
รูปไป ไปทาํ บลอ็ ค อะไรตอ่ อะไร อาตมาก็ไมร่ ูเ้ ร่อื ง แตม่ นั ก็ไปไม่
ไหวหรอก มนั ขโมยทาํ ไป อย่างนีอ้ าตมาก็ไมส่ ง่ เสรมิ

อาตมาคิดวา่ โบสถห์ ลงั นี้ คนจะสรา้ งโบสถน์ นั้ จะสรา้ งเพ่ือ
เอาเหรยี ญหรอื เปลา่ ก็ไมร่ ู้ มีเหรยี ญท่ีจะสรา้ งกนั ดียงั ไง ไอว้ า่ คน

10

มนษุ ยจ์ ิตสงู ๆนะ่ มีหรอื เปลา่ ทกุ วนั นี้ ท่ีวา่ ไมต่ อ้ งการเหรยี ญ
ตอ้ งการบญุ จรงิ นนั้ มีหรอื เปลา่ อาตมากท็ ดลองดซู ิ อยากจะดู
ประชาชน พทุ ธบรษิ ัทเราทงั้ หลายวา่ เมืองในเมืองนอกมีมยั้ ใคร
วา่ ยงั ไงก็ชา่ งเถอะ อาตมาไมฟ่ ังเสยี ง อาตมาจะทาํ อยา่ งเนีย้
โบสถห์ ลงั นีจ้ ะใหม้ นั เสรจ็ ก็ใหม้ นั เสรจ็ ไป มนั จะไม่เสรจ็ ก็ไม่ให้
มนั เสรจ็ ไปเหอะ ทาํ วนั นีม้ นั ก็เสรจ็ วนั นี้ ทาํ พรุง่ นีม้ นั ก็เสรจ็ พรุง่ นี้
ถืออยา่ งนนั้ กเ็ ลยทาํ กนั ไป โยมวา่ มีงบประมาณเทา่ ไหรไ่ มร่ ู้ มนั
เสรจ็ น่นั นะ่ โยม งบประมาณมนั กเ็ ลยทาํ มาเรอ่ื ยๆ มาอย่างเนีย้
ก็ยงั มีคนดหี ลายคน มีคนดมี าก ท่ีจะสรา้ งบญุ เพ่ือเอาบญุ จรงิ ๆ
นะ่ มีมาก ตรงเนีย้ ไม่ไดไ้ ปเร่ยี ไรใคร ไมไ่ ดไ้ ปบอกบญุ ใคร ท่ีไหน
ก็ไม่ไดไ้ ป โบสถบ์ างแห่งอาตมาวา่ เม่ือทาํ ชอ่ ฟ้าหรอื ลกู นิมิต
แลว้ ตอนเชา้ มาก็เอาขนึ้ รถยนตว์ ง่ิ ตลอดวนั ไปเถอะ ก่ี
จงั หวดั นะ่ เอามา กลบั มา แลว้ ก็ถงึ พรุง่ นีก้ ็ไปอีก เอาอย่อู ยา่ งนนั้
แหละ โบสถห์ ลงั นนั้ นานเสรจ็ เหมือนกนั มนั นานเสรจ็ โบสถน์ ี้
เรยี กวา่ ไม่มีอะไรมาก ท่ีญาติโยมมาถวายไว้ แมแ้ ตส่ ตางคห์ น่งึ
สองสตางคก์ ็ตาม แตไ่ มม่ ีไปท่ีไหน ตรงนีร้ วมในท่ีน่นั ตลอด

11

ทาํ บญุ ใหท้ าน บญุ บา้ นอะไรตา่ งๆ รวมไปตรงโนน้ กพ็ ระไมเ่ อาน่ี
ก็ท่มุ เทลงไปในนนั้ หมด ฉะนนั้ ของมนั จงึ ไมแ่ ยกกนั นะ มนั จงึ มา
รวมเป็นอนั เดยี วกนั หมด ไมม่ ีอะไรตรงนนั้

แตโ่ ดยมากกท็ ่ีวดั หนองป่าพงนี้ จะไปวารนิ อยา่ งนกี้ ็โยมมี
ศรทั ธาไดเ้ อารถถวายไป ไมจ่ าํ เป็นท่ีจะทาํ อะไร ไม่จาํ เป็นท่ีจะ
เสยี เงนิ ก็เพราะพระไม่มเี งนิ ลกู ศษิ ยล์ กู หาประชาชนทงั้ หลาย
กาํ ลงั เขา้ ใจกนั จะไปโนน่ ไปน่ีก็สะดวก ถงึ วา่ จะเดนิ ไปตรงไหนก็
เดนิ ไปเถอะ อย่างพระฝร่งั มาอย่ดู ว้ ย ทา่ นอยากจะไป ทา่ นก็เดนิ
ไปกรุงเทพเถอะ ผมไม่มีคา่ รถจะสง่ ใหท้ า่ นหรอก ท่านก็เดินไป
เดนิ ไปเถอะ ปฏิบตั ไิ ป แตไ่ ม่ถงึ กรุงเทพหรอก ไปถึงหลายกิโล
แลว้ เคา้ นิมนตข์ นึ้ รถ ทา่ นมาจากไหน มาวดั หนองป่าพง นิมนต์
ครบั ก็ขนึ้ วดั หนองป่าพง เอาสตางคถ์ วายใสย่ ่ามท่าน ไมเ่ อา ฉนั
เอาไมไ่ ด้ ผดิ บาป ญาติโยมทงั้ หลายก็ถา้ จะสง่ ก็สง่ ไปวดั หนอง
ป่าพงโนน่ ดีกวา่ อาตมาจงึ ไดร้ บั ปัจจยั มาหลายราย นายสถานี
บา้ ง นายตาํ รวจบา้ ง ใครๆบา้ ง พอ่ คา้ ประชาชนทงั้ หลาย สง่
เชค็ มาท่พี ระฝร่งั เดนิ ธดุ งคไ์ ป วา่ พระฝร่งั น่ีเอาเงนิ ทา่ นก็วา่ ใหส้ ง่

12

มาวดั ป่าพงนี้ ใหม้ นั เป็นประโยชนอ์ ยา่ งนนั้ อนั นีก้ ็อาํ นาจท่ีพระ
ไม่ตอ้ งการเอาเงิน ตอ้ งการสรา้ งคณุ งามความดี เหน็ โทษมนั
อยา่ งนนั้

สมยั นีโ้ ยมก็ไม่คอ่ ยจะรูก้ นั นะ่ แตว่ า่ เงนิ มนั เหมือนมีดเลม่
หนง่ึ ถา้ เราไปใชใ้ นทางประโยชน์ มนั ก็เกิดประโยชนม์ าก ถา้ ไป
ใชใ้ หเ้ ป็นโทษ มนั ก็เป็นโทษมาก อยา่ งเงนิ น่ีมนั ดหี รอื มนั ดีทงั้
เป็นคนใชท้ ่ีดี มนั ก็ดี ไมใ่ ชว่ า่ มนั ไมด่ ี ถา้ เรารูจ้ กั ประโยชนข์ องมนั
รูจ้ กั ใช้ ทกุ วนั นี้ น่ีโยมมาน่ีกนั มาก แตท่ าํ ไม่คอ่ ยถกู บางทีก็เอา
แบง๊ ค์ ไปฉนั กใ็ สย่ า่ มพระไปเลย อยา่ งนนั้ ถือวา่ เป็นบญุ แลว้ อนั
นนั้ คอื วา่ ผิดแลว้ มนั ผิด มนั น่าจะใหม้ นั ถกู แตว่ า่ ใหม้ นั ผิด มนั
ผิดแลว้ โยม มนั ผิด ยกตวั อยา่ งงา่ ยๆนะ โยม ก กบั โยม ข สอง
คน คนหนง่ึ ถวายเหลา้ แม่โขงกบั พระ คนหนง่ึ เอาใบแดงๆถวาย
พระ สองคนนถี้ า้ หากวา่ ประชาชนเราดกู ็เหน็ วา่ โยม ก นะ่ มนั ผิด
เอาเหลา้ ไปถวายพระ โยม ข นะ่ มนั ถกู เอาเงนิ ถวายพระ จะได้
เห็นกนั อย่างนนั้ อยา่ งนอ้ ย ๙๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ เหน็ วา่ เหลา้ ไมค่ วร

13

แก่พระ เงินมนั ควรแกพ่ ระอยา่ งนนั้ อนั นีเ้ รยี กวา่ มนั จะเกิด
ประโยชนอ์ ย่แู ตเ่ ราไม่รูจ้ กั ประโยชนใ์ นการใช้ มนั ก็เกิดโทษ

มฉิ ะนนั้ ถา้ หากวา่ มีของมากๆขนึ้ มา มนั กเ็ กิดทิฐิมานะ เกิด
ตณั หาขนึ้ มาก แลว้ ก็เกิดอนั ตรายกนั ฉะนนั้ แตค่ นไมค่ อ่ ย
พจิ ารณาอยา่ งนี้ สมมตุ ิวา่ เงนิ ทองมนั ถึงขนาดนวี้ า่ พระ ก จะไป
ซอื้ เงาะมาซกั พวกหน่งึ ซะ ซอื้ ลาํ ไยมาซกั พวงหนง่ึ ซะ ซือ้ ดว้ ย
ตนเองมาก็เอามาซะ มาฉนั เนือ้ มนั เอาเมลด็ เหน็บเขา้ ไปในดิน
น่นั น่ะ มนั เกิดขนึ้ ใหม่อกี เป็นตน้ ลาํ ไยอีก พระองคน์ นั้ จะไปอยรู่ ม่
มนั ก็ไมไ่ ด้ อยา่ วา่ แตจ่ ะไปกนิ มนั เลย อย่รู ม่ ลาํ ไยไม่ไดน้ ะโยม
ไม่ได้ จะไปซือ้ ผา้ จีวรมา ไปซอื้ เตียงมาเองอย่างนี้ มนั นอนไมไ่ ด้
แตว่ า่ มนั นอนได้ มนั เป็นซะอยา่ งนนั้ แตอ่ นั นีไ้ มร่ ูซ้ งึ้ ในจติ ใจ
มนษุ ยท์ งั้ หลายในเวลานี้ มฉิ ะนนั้ มนษุ ยเ์ ราทงั้ หลายจงึ อปุ ัฏฐาก
พระ สง่ เสรมิ พระในทางท่ีไมถ่ กู เหน็ วา่ มนั ถกู มนั จงึ มีความ
เสียหายเกิดขนึ้ มามาก ฉะนนั้ จะเรยี กวา่ เรานบั ถือพทุ ธศาสนานี้
เราทาํ อย่างนนั้ เราเขา้ ใจวา่ เราปฏิบตั ิศาสนาใหเ้ จรญิ ถาวร

14

ความเป็นจรงิ มนั เหยียบย่าํ พทุ ธศาสนาใหย้ บั เยนิ ไปน่นั แน่ะ แต่
ละคนไมเ่ ขา้ ใจ ไมเ่ ขา้ ใจอยา่ งนนั้

ฉะนนั้ วนั นี้ อาตมาพยายามท่ีสดุ พยายามท่ีสดุ ถา้ เป็นวดั
ป่าพง หรอื สาขาวดั ป่าพงแลว้ ไมม่ ี ไมม่ ีเงนิ ในยา่ ม ไม่มี เป็น
อยา่ งนนั้ ถา้ หากวา่ ไปเดนิ ทางไปถวายคา่ รถ ก็ใหเ้ จา้ ของรถไป
จะใหเ้ งินปัจจยั ท่านลว้ นๆน่ีไม่มี มฉิ ะนนั้ ทกุ สาขาน่ีท่ีออกจากวดั
หนองป่าพงนี้ ประมาณราวๆซกั สามสิบกวา่ สาขานะทกุ วนั นี้
เกือบจะถงึ ส่สี บิ แลว้ อนั นีก้ ็คอ่ ยๆทาํ มาเร่อื ยๆ มาอยา่ งนนั้ น่ะ
เป็นมา เรอ่ื ยมาๆๆ ตลอดทกุ วนั นี้ การสรา้ งวดั ทกุ แหง่ ก็จะ
เป็นไปในระเบยี บอนั เดยี วกนั นี้ โดยมากจะตอ้ งเป็นอย่างนี้
มิฉะนนั้ วนั นจี้ งึ แถลงใหญ้ าติโยมทงั้ หลายใหร้ ูจ้ กั ซะวา่ พระวดั
หนองป่าพง ทาํ มาก็ทาํ มาเรอ่ื ยๆมางี้ มิฉะนนั้ แตพ่ ระไมม่ ีสตางค์
แตพ่ ระมีวนิ ยั มีขอ้ วตั รปฏบิ ตั ิ สมยั นีข้ อ้ วตั รปฏบิ ตั ิเราเกือบจะ
หมดกนั แลว้ หมดกนั จะหมดกนั แลว้

ฉะนนั้ ญาติโยมทงั้ หลายท่มี าบาํ เพ็ญบญุ กศุ ลในวนั นี้ หรอื
ทกุ วนั ท่ีไหนกต็ าม ใหโ้ ยมระลกึ ถึงคณุ พระพทุ ธเจา้ ระลกึ ถงึ คณุ

15

พระพทุ ธเจา้ น่นั ระลกึ ยงั ไง พระพทุ ธเจา้ ทา่ นทาํ ยงั ไง ท่านทาํ
ยงั ไง ทา่ นสอนยงั ไง ก็ระลกึ ถงึ คณุ ทา่ น เราก็รูจ้ กั คณุ ของทา่ น
แลว้ เราก็ปฏบิ ตั ติ ามธรรมะคาํ สอนของทา่ นนนั้ ก็เรยี กวา่ เรา
ปฏบิ ตั ิตามธรรมะ เม่ือเราปฏิบตั ิเขา้ ไปใกลธ้ รรมะ เราก็เขา้ ใกล้
พระพทุ ธเจา้ เม่ือเราเหน็ ธรรมะ เราก็เหน็ พระพทุ ธเจา้ เม่อื เรา
เห็นธรรมะเหน็ พระพทุ ธเจา้ แลว้ เราก็หายสงสยั บาปกห็ าย
สงสยั บญุ ก็หายสงสยั ปัจจบุ นั นีก้ ็หายสงสยั อดตี ก็หายสงสยั
อนาคตนนั้ ก็หายสงสยั วา่ ทาํ ดีไดด้ หี รอื เปลา่ ทาํ บญุ ไดบ้ ญุ หรอื
เปลา่ แนะ่ อยา่ งนีร้ ู้

จะรูต้ วั บญุ จรงิ ๆ โดยมากคนทกุ วนั นีม้ ีศรทั ธาแตไ่ มค่ อ่ ยมี
ปัญญา วา่ ทาํ บญุ นนั้ ก็ไดบ้ ญุ มยั้ ไมร่ ู้ พอ่ แม่ทาํ มา อฉิ นั ก็ทาํ มา
อย่างนนั้ แหละ ฉะนนั้ มนั ถงึ มีการฟังธรรม การแนะนาํ พรา่ํ สอน
ใหท้ ายกทายกิ าเขา้ ใจ เร่อื งปฏบิ ตั ินี้ มนั ก็เปล่ียนไปๆทกุ วนั นี้ ไอ้
ท่ีมนั ตรงตามหนา้ ท่ีของมนั น่ีมนั ก็นอ้ ย คลา้ ยๆกบั มะเขือ มะเขือ
ตน้ นงึ น่ะ เราจะปลกู มนั ปีนี้ ปีหนา้ ตอ้ งถา่ ยเอาลกู ใหม่ ทาํ พนั ธุ์
จะเอาเมลด็ อนั เกา่ ไปทาํ พนั ธุเ์ รอ่ื ยๆ แตม่ นั ก็เป็นมะเขือข่ืนทงั้ นนั้

16

แหละ มนั เสียหายไป ถา้ เราไมป่ ฏบิ ตั ใิ หเ้ ขม้ งวดเทา่ ในนีก้ ็
เรยี กวา่ มนั หยอ่ นกนั ไปเสยี ถา้ มนั หย่อน มนั ผิดจากความจรงิ
ความจรงิ ก็เรยี กวา่ มนั ถกู ตอ้ ง มนั ผิดจากความจรงิ ก็เรยี กวา่ มนั
ไมถ่ กู ตอ้ ง

เราจะดู ดทู ่ีประชาชนเราทกุ วนั นี้ ทาํ ไมทาํ ใหเ้ ส่อื ม อะไรทาํ
ใหเ้ ราเส่ือม ความเจรญิ ทาํ ใหเ้ ราเส่ือม ความสขุ ทาํ ใหเ้ ราเส่อื ม
ความสบายทาํ ใหเ้ ราเส่อื ม ไม่ใหถ้ กู ตอ้ ง เพราะความสบาย
เพราะความสขุ เหน็ แก่ตวั มาก เช่นนีไ้ มร่ ูจ้ กั ฉะนนั้ ประชาชน
ทงั้ หลายรูส้ กึ วา่ เมืองไทยมนั เจรญิ ขนึ้ มา เม่ือความเจรญิ มนั เกิด
ขนึ้ มา ไอค้ วามเส่ือมมนั ก็เกดิ ขนึ้ มาตาม มนั ตามกนั มาเรอ่ื ยๆมา
อย่างนี้ ตลอดจนทกุ วนั นี้ จะพดู อะไรใหล้ กู หลานเราฟัง ไมค่ อ่ ย
จะมีอะไรจะพดู

วนั หนง่ึ อาตมาน่งั รถกบั นกั ศกึ ษามาจากจงั หวดั ทางจนั ทบรุ ี
ขนึ้ มาก็ อยากจะถามอะไรอยู่ อาตมาก็รูอ้ ยู่ ถามหลวงพอ่ โกน
ผมทาํ ไม อาตมาตอบวา่ โกนเลน่ อืม โกนเลน่ บวชโกนผมทาํ ไม
โกนเลน่ พอดกี บั คาํ ท่ีเคา้ ถาม เลยเลกิ กนั เลย เท่าเนีย้ กค็ อื มนั

17

ถามหาเนือ้ หาอะไรไมร่ ู้ มนั เป็นซะอยา่ งนนั้ คือไมเ่ ขา้ ใจความ
จรงิ ฉะนนั้ พอดปี ีนี้ มีนกั ศกึ ษาจฬุ า นิสิต นกั ศกึ ษาจฬุ า แลว้ ก็
รามคาํ แหง นกั ศกึ ษาชดุ นี้ มีการศกึ ษาอยู่ ศกึ ษาจบแลว้ ก็มี มี
ทงั้ ตาํ รวจสนั ตบิ าล รอ้ ยโท เด๋ยี วนยี้ งั อยวู่ ดั เข่ือนประมาณซกั
๔๐ กวา่ คน มาขออบรมตงั้ แตโ่ นน้ ก็มาขอ อาตมาก็อนญุ าตให้
ทาํ อาตมาก็อยากอบรมนกั ศกึ ษา เพราะวา่ นกั ศกึ ษาเน่ยี มนั ทาํ
ความเจรญิ ใหเ้ มืองไทย แลว้ ก็ทาํ ความเส่อื มใหเ้ มืองไทย สอง
อยา่ งมนั ดที งั้ นนั้ แหละ ถา้ วา่ ลกู หลานเราพวกนี้ พวกศกึ ษาสงู ๆ
น่ี มีความถกู ตอ้ ง อาตมาเหน็ วา่ มนั เจรญิ ในเมืองไทยหรอก
เพราะมีแตค่ นดๆี ทงั้ นนั้ แหละ ไมใ่ ชค่ นไมด่ ี มีคนมีความรู้ มี
ความรู้ เม่ือมคี วามรูแ้ ลว้ น่ะ มนั ก็ไปปฏบิ ตั ิ ไมป่ ฏบิ ตั ิไปตาม
ความรู้ มนั ขาดจากความดี ก็มีแตค่ วามรูเ้ ฉยๆ ก็เรยี กวา่ มีดนี้
มนั คม แตเ่ อาไปใชใ้ นทางท่ีไมถ่ กู มนั ก็เลอะเทอะกนั ไปหมด

ฉะนนั้ ตามท่ีอาตมาสงั เกต ท่ีไปอบรมอยทู่ กุ วนั นี้ อาตมา
เหน็ วา่ ก็ไม่มีอะไร อาตมาอบรมให้ ก็ไม่มีใครมีปัญหาอะไรท่ีจะ
ถามอะไรมากมาย แตอ่ าตมาก็ไมอ่ บรมทกุ วนั นะ ไม่อบรมทกุ

18

วนั เพราะอาตมาเหน็ วา่ อบรมกนั ทกุ วนั เหน็ วา่ มนั จะดหี รอื ไม่
ดอี ะ้ ใหโ้ ยมอบรมลกู ทกุ วนั สิ ลองดซู ิ ตอนเชา้ ก็อบรม ตอนเย็นก็
อบรมอย่เู ร่อื ยๆนะ ถา้ มีลกู ชายมนั จะหนีไปจากบา้ น มนั ราํ คาญ
มนั เป็นซะอยา่ งนนั้ อาตมาบอกใหฟ้ ังวา่ พวกทา่ นทงั้ หลายท่ีมา
อยกู่ บั ผมนี้ ไมใ่ ช่วา่ ผมเป็นผสู้ อนทา่ นนะ ผมสอนทา่ นไมไ่ ด้
หรอก ท่านตอ้ งสอนทา่ นเอง ลองดสู วิ า่ ท่ีวดั ป่าพงน่ี ท่ีวดั เข่ือน
หรอื วดั โพธิญาณน่ี เป็นท่ีสงบเงียบ สมกบั ผปู้ ระพฤตปิ ฏบิ ตั ิ
เหมือนกนั กบั โคมนั กินหญา้ ตอ้ งเอามาปลอ่ ยในสนามหญา้ มนั
ก็ตอ้ งกนิ หญา้ ถา้ มนั ไม่กินหญา้ มนั ก็เป็นหมเู ทา่ นนั้ หละ ไม่เป็น
โค คนมีศรทั ธาตอ้ งการความสงบ ตอ้ งการคณุ งามความดี เม่ือ
ปลอ่ ยใสห่ มพู่ ระสงฆเ์ ณรท่ีดี มนั ก็ดแู ลว้ หมู นั มนี ่ี ตามนั มี มนั ก็
เห็น ถา้ หากวา่ มนั ชอบการประพฤตดิ ีประพฤติชอบเหมือนกบั โค
ชีวิตมนั กินหญา้ ไมป่ ลอ่ ยไปสนามหญา้ มนั ก็กินหญา้ มนั ก็แยง่
กนั กนิ เท่านนั้ แหละ ถา้ ไม่กนิ ก็เป็นหมเู ทา่ นนั้ แหละ ไม่ใช่โค
เท่านนั้ แหละ

19

อาตมาสอนอยา่ งนีก้ ห็ ยดุ ไป นะ แลว้ ก็ดไู ป ถามไปเรอ่ื ย ก็
ไม่มีอะไร มนั เป็นอยา่ งนนั้ จรงิ ๆ คนมนั ไมส่ อนมากหรอก ท่ี
บงั คบั มนั มี มนั มีจติ มีใจ ตามนั ก็มี หมู นั กม็ ี จมกู ก็มี ลนิ้ ก็มี กาย
มนั มี จติ มนั มี มนั รูอ้ ยู่ ถา้ หากวา่ คนเราไปสอน มนั ไมร่ ูเ้ รอ่ื ง มนั ก็
ไม่ได้ อาตมาแคอ่ บรมสามครงั้ ตอ่ ไปนานๆคอ่ ยอบรม ใหอ้ าหาร
แกค่ นไมห่ ิว น่มี นั จะเอามยั้ จะเอามยั้ ไอท้ ่ีมนั หวิ เราก็ไม่เลน่ กบั
มนั น่ี บางทีวนั หนง่ึ จากบณิ ฑบาต เดินมา “หลวงพอ่ ๆ พระ
นิพพานเป็นยงั ไง” “หยดุ อยา่ เพง่ิ พดู กนั เลย ไปฉนั จงั หนั กนั
ก่อน” เร่อื งพระนิพพานมนั ทีหลงั เถอะ เราสะพายบาตรไปน่ี มนั
เหน่ือยแลว้ ไปฉนั อาหารถงึ พดู กนั น่ี เป็นซะอย่างนี้ ถา้ คนไมร่ ูจ้ กั
มนั ก็พดู เรอ่ื งพระนิพพานใหม้ นั ฟังน่ะ เหมอื นพดู อะไรใหค้ นหู
หนวกฟัง ชีม้ นั ไปตาม ไม่รูเ้ ร่อื งนะ่

ฉะนนั้ จงึ บอกวา่ นกั ศกึ ษาปีนี้ ทา่ นทงั้ หลายมีบญุ มีบญุ
ไดม้ าประสบเหตกุ ารณท์ ่นี ่ี ก็ไดเ้ ลยเตรยี มคาํ สอน สอนแต่
พอสมควรให้ คนท่ีฉลาดแลว้ ไมม่ ากหรอก คนท่ีไมฉ่ ลาด สอนให้
มนั เถอะ มนั จะเป็นยงั ไงก็สอนใหม้ นั เถอะ แตว่ า่ มนั เป็นกบั คน

20

สอนดว้ ย คนไม่รูก้ ฏเกณฑ์ ไมร่ ูจ้ กั บทบาทของคน โดยมากคน
สอนคนน่ที กุ คนชอบวา่ ไม่สบายใจจงึ สอน อยา่ งเราจะสอนลกู
เรา มนั โกรธแลว้ ถงึ สอน ดา่ กนั เท่านนั้ แหละ ไมไ่ ดส้ อนกนั ดีแลว้
ทงั้ นนั้ พอ่ บา้ นจะสอนแมบ่ า้ น ก็มนั โกรธจงึ จะสอน สอนกนั ก็ดา่
กนั ทงั้ นนั้ แหละ ก็คนใจไมด่ ี ไปสอนกนั ทาํ ไม อาตมาวา่ อย่าไป
สอนในเวลานนั้ ใหใ้ จสบายก่อน มนั จะผดิ ยงั ไงก็เอาไวก้ อ่ น
เถอะ ใหใ้ จมนั ดีๆซะกอ่ นนะ คดิ วา่ พอ่ บา้ นแม่บา้ นจะสอนกนั ท่ี
มนั ผิดมาเม่ือเวลาใจไม่ดี ปลอ่ ยมนั วนั ใดทานขา้ วอม่ิ ๆสบาย
แลว้ “คณุ วนั นนั้ ฉนั สงสยั วา่ ไม่คอ่ ยดนี ะ ไปพดู กบั ลกู ไม่คอ่ ยดี
นะ วนั หลงั อยา่ ไปทาํ อย่างนนั้ ” มนั ก็รบั ฟัง กินขา้ วอ่มิ ๆแลว้ นอ้
ไอค้ นหิวๆ โมโห ไปพดู กนั ไอท้ ่ีบน่ รบั ฟังก็หิว ไอท้ ่ีพดู กโ็ มโห มนั
ก็เอาไฟไปใสก่ นั เท่านนั้ แหละ

น่ีโยมจาํ ไวน้ ะ บางทีเป็นประโยชนน์ ะ โยมเน่ีย อาตมาคอย
สงั เกต ไปสอนลกู แตเ่ วลามนั โมโหเทา่ นนั้ แหละ มนั ก็เจบ็ ใจ
เหมือนกนั เอาของไมด่ ีใหเ้ ขา เขาจะเอาทาํ ไม ตวั เราก็เป็นทกุ ข์
ลกู มนั ก็เป็นทกุ ข์ ไม่สบายเลย อยา่ งเนีย้ อนั นีส้ อนมนั กเ็ ป็นของ

21

บคุ คล ไอค้ นมนั ชอบความดีกนั ทงั้ นนั้ แหละ แตค่ วามดีเราไมพ่ อ
ใหค้ วามดมี นั ไม่เป็นเวลา ไมร่ ูจ้ กั บทบาท ไม่รูก้ าลเวลา มนั ก็
เป็นไปไมไ่ ด้ อนั นกี้ ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ อาหารท่ีมนั เอรด็ อรอ่ ยนะ
เราตอ้ งซดเขา้ ทางปาก เกิดประโยชนม์ ยั้ เอาซดเขา้ ทางหซู ิ มนั
จะเกิดประโยชนม์ ยั้ เอาสิ ลองๆดสู ิ อาหารเอรด็ อรอ่ ย มนั มี
ประโยชนม์ ยั้ คนเรามนั มีประตเู หมือนกนั ตอ้ งเขา้ หาประตมู นั
อยา่ งนนั้ ทกุ คนก็เป็นอยา่ งนนั้

ฉะนนั้ วนั นีม้ โี อกาสแตเ่ ทา่ นี้ ท่ีจะแนะนาํ พรา่ํ สอนพทุ ธ
บรษิ ัททงั้ หลาย ทงั้ คฤหสั ถแ์ ละบรรพชติ ตอ่ นนั้ ไปขอฝากคาํ สอน
อนั นีไ้ วก้ บั พวกทา่ นทงั้ หลายทกุ คน จะใหเ้ ขา้ ใจวา่ ไอค้ าํ สอน
สอนเทา่ นยี้ งั ไมไ่ ด้ โยมยงั ไมร่ ูน้ ะ ท่ีพดู ไปน่ี โยมยงั ไม่รู้ ฟังนะ่
รูจ้ กั ฟังเท่านนั้ นะ่ แตไ่ ม่รูจ้ รงิ ถา้ ไมร่ ูจ้ รงิ ถา้ จะรูจ้ รงิ เม่ือไหร่ รูจ้ รงิ
เม่ือโยมไปสอนโยมเอง อาตมาสอนโยมไมร่ ูห้ รอก เม่ือโยมไป
สอนโยมเองน่นั แหละ ถงึ จะรูจ้ กั

วนั นีจ้ ะเปรยี บใหฟ้ ังงา่ ย ใหผ้ ลไมส้ องใบ อาตมาเห็นวา่ ไอ้
ใบนีม้ นั เปรยี้ วนะ ใบนีม้ นั หวานนะ โยมก็เขา้ ใจกนั ก็นกึ วา่ มนั จะ

22

เปรยี้ วมนั จะหวานทงั้ หมดนะ ก็เขา้ ใจอย่างนนั้ เม่ือเราไปชิมดู
ซะ โอย้ ใบหนง่ึ มนั ฝาด ใบนมี้ นั ขม แตอ่ าตมาบอกวา่ อนั นีม้ นั
หวานนะ อนั นีม้ นั เปรยี้ ว โยมก็เขา้ ใจ เช่ืออาตมาน่ี ท่านจงึ วา่ คน
ไปเช่ือคนอ่นื อย่นู ่นั นะ่ พระพทุ ธเจา้ ไม่สรรเสรญิ หรอก ไม่
สรรเสรญิ ทา่ นวา่ ใหเ้ ช่ือเจา้ ของ ใหเ้ หน็ กบั เจา้ ของแลว้ เช่ือซะ
ผลไมอ้ นั เนีย้ อาตมาบอกวา่ มนั เปรยี้ ว แลว้ ก็มนั หวานน่ี โยมคง
จะเช่ือกนั น่ี เพราะนบั ถืออาตมาน่ี ไอค้ วามเป็นจรงิ อาตมาเอา
ผลไมท้ ่ีมนั ฝาดใหใ้ บนงึ แลว้ ก็ขมใบนงึ โยมก็ถือไปกรุงเทพ ไป
ถงึ ก็ขนึ้ รถ ขนึ้ บนรถก็เอาผลไมม้ าทานเลน่ เอะ๊ มนั ขมน่ี มนั ฝาด
น่ี เขา้ ใจมยั้ อนั นนั้ มนั เช่ือคนอ่นื เขา อนั นกี้ ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ ถา้
เราเช่ือเราวา่ อนั นีม้ นั ฝาด อนั นีม้ นั ขม อนั นนั้ เรยี กวา่ ปัจจตงั
เวทติ พั โพ วญิ �ชู นรูเ้ ฉพาะเจา้ ของเองอยา่ งนี้ อนั นีเ้ ป็นคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ ทกุ อยา่ งทกุ ประการนนั้

แลว้ ผลท่ีสดุ น่ีขอใหฝ้ ากธรรมะอนั เนีย้ กบั ญาตโิ ยมทกุ ๆคน
จงนาํ ไปพนิ ิจพจิ ารณา ภาวนาใหม้ นั เหน็ แจง้ ชดั มนั จะถอน
ความทกุ ข์ ความลาํ บาก ความยาก ความสงสยั ออกจากใจของ

23

เรา ถงึ ความสงบไดก้ ็ธรรมะ บดั นีค้ งจะไดฟ้ ังธรรมะแตค่ นท่ีไม่
นอนเทา่ นนั้ หละนะ ไอค้ นท่นี อนก็เหน็ จะไมไ่ ดฟ้ ังธรรมะ เนาะ ก็
เหมือนคนตายนะ ไมไ่ ดป้ ระโยชน์ ฉะนนั้ มนษุ ยเ์ ราทงั้ หลายถงึ
ไม่ไดม้ ีประโยชนเ์ สมอกนั แหละ อย่างมาฟังธรรมวนั นี้ บางคนก็
นอนหลบั ไมร่ ูว้ า่ เราพดู อะไรกนั เนาะ แลว้ ก็ไมร่ ูเ้ รอ่ื งเทา่ นนั้ นะ่
นะ นีค้ นมนั ไมเ่ หมือนกนั อยา่ งนีน้ ะโยมนะ มาวนั นีก้ ็ไดซ้ กั ครง่ึ
หรอื ไร ก็ครง่ึ เท่านนั้ จะรูจ้ กั แตค่ นท่ีน่งั ฟัง ท่ีไม่นอนเทา่ นนั้ แหละ
นะ ไอค้ นท่ีนอนมนั ก็เงยี บ ไม่เกิดประโยชนอ์ ะไรเลยนะ
เหมือนกบั คนท่ีนอน นอนเอาดินงอกมาปา้ ยหนา้ ซะ เทา่ นนั้ หละ
ไม่รูว้ า่ เขาเอามาปา้ ยหนา้ เราเม่ือใดนะ ตอนเชา้ ก็ไปลกุ ขนึ้ มา ไอ้
คนเคา้ ก็หวั เราะเยาะอยู่ ไมร่ ูเ้ รอ่ื งอะไรเนาะ วา่ เคา้ ปา้ ยหนา้ เรา
เม่ือไหร่ อนั นกี้ ็เหมือนกนั ฉนั นนั้ การฟังธรรมวนั นีก้ ็รูแ้ ตค่ นท่ฟี ัง
คนท่ีไม่ฟังก็ไม่ไดฟ้ ัง เม่ือไม่ไดฟ้ ังก็ไม่ไดร้ ู้ นะ เอาหละวนั หลงั ถงึ
แบง่ กนั ใหมน่ ะ ไปถงึ บา้ นก็คอ่ ยๆแบง่ กนั ก็ได้ ชว่ ยๆแบง่ กบั พวก
นอนดว้ ยนะ

24

เอาแลว้ วนั นีเ้ ลิกกนั นะ ใครจะไปน่งั ไปนอนก็อยา่ ลืมการ
ภาวนา ความดขี องเราเดอ้ ปีหนา้ ปีตอ่ ไปขอใหม้ ีอายมุ ่นั ขวญั ยนื
นะ ไดม้ ากราบมาไหว้ ไดม้ าทาํ บญุ ดว้ ย สมยั ก่อนเคา้ เรยี กวา่
โอย้ ภาคอีสานน่ีมนั แหง้ แลง้ เหลือเกิน ไมอ่ ยากจะมาแหละ
คณุ หญิงถามอาตมาวา่ หลวงพอ่ มนั มีโรงแรมมยั้ เมืองอบุ ลเน่ีย
มีนา้ํ ประปาหรอื เปลา่ อะไรตอ่ อะไร วนุ่ เคา้ คงนกึ วา่ มนั แหง้ แลง้
ไม่ไดก้ ินนา้ํ จะตายกนั พอมาถงึ แลว้ แหม มนั ดกี วา่ บา้ นเรานะ
อาตมาพาไปเดินถา้ํ แสงเพชรนะ่ อยา่ งนีม้ นั ก็มี คนพดู คนอ่ืน
พดู ก็ไมเ่ หมือนเราเห็นเอง ทกุ วนั น่ีเหมือนกนั (เทปขาดตอน)

น่ีไม่ใช่วา่ มนั เป็นอย่างอ่นื บางทีเราก็อยากไดไ้ ว อาตมาวา่
อย่าใหม้ นั ไวสิ เอานานๆ ดเู ร่อื งมนั คลา้ ยกบั วา่ เราจะปลกู ตน้ ไม้
ตน้ หน่งึ นะ เปรยี บอยา่ งนี้ จะปลกู ตน้ ไมต้ น้ หน่งึ จะปลกู ตน้ ไมก้ ็
เป็นหนา้ ท่ีของเรานะ เพราะเราอยากจะปลกู มนั เน่ีย ก็ไปหา
ตน้ ไมม้ า ไปหาเอาจอบมา เอาตน้ ไมม้ า กเ็ ป็นเร่อื งของเรา เรา
จะมาขดุ หลมุ ลงไป ก็เป็นเรอ่ื งของเรา จะหยอดตน้ ไมล้ งไปใน
หลมุ ก็เป็นเรอ่ื งของเรา จะกลบตน้ ไมก้ ็เป็นเรอ่ื งของเรา จะให้

25

นา้ํ มนั ก็เป็นเร่อื งของเรา จะใหป้ ๋ ยุ มนั ก็เป็นเรอ่ื งของเรา จะรกั ษา
แมลงตา่ งๆกเ็ ป็นเร่อื งของเรา เทา่ นีเ้ รอ่ื งของเรา ไอเ้ รอ่ื งของ
ตน้ ไม้ จะโตเรว็ โตชา้ ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งของเรา มนั เรอ่ื งของตน้ ไม้ เราก็
ปลอ่ ยใหม้ นั สิ ใหป้ ๋ ยุ มนั ไปเถอะ ใหน้ า้ํ มนั ไปเถอะ รกั ษาแมลงให้
มนั ไปเถอะ ทาํ หนา้ ท่ีของเราเน่ยี ไปเพง่ กนั วา่ เม่ือไหรม่ นั จะโตน่ี
นะ ไปวนุ่ วาย ไปเอาหนา้ ท่ีของตน้ ไมม้ าทาํ มนั ก็วนุ่ นะ่ ไมใ่ ช่
หนา้ ท่ีของเรา เราก็ใหน้ า้ํ ของเราไปเถอะ ใหป้ ๋ ยุ มนั ไปเรอ่ื ยๆ
รกั ษาแมลงมนั ไปเถอะ ตน้ ไมม้ นั จะโตเองของมนั ตน้ ไมจ้ ะทาํ
หนา้ ท่ีของมนั เอง เราก็ทาํ หนา้ ท่ีของเรา ตน้ ไมก้ ็ทาํ ตามหนา้ ท่ี
ของตน้ ไม้ ตา่ งคนตา่ งก็ทาํ หนา้ ท่ีเทา่ นนั้ มนั ก็เกิดผลเทา่ นนั้
แหละ อนั นีไ้ ปรดไมก่ ่ีวนั แหม เม่ือไหรม่ นั จะโตนะ ตน้ พรา้ วน่ี ก่ี
ปีมนั จะไดก้ ินนะ แลว้ ก็โดดหนีแหง้ ทงิ้ หมดเสยี แลว้ มนั แหง้ มนั
เป็นเชน่ นี้

ก็เหมือนคนโบราณน่นั แหละ แตก่ ่อนมนั ไมม่ ีไมข้ ีดไฟน่ะ มนั
เกิดจากหนิ จากเหลก็ น่นั แหละ ไมไ้ ผ่อย่างเนีย้ เรยี กวา่ เอย้ ไฟ
มนั อยทู่ ่ีไมไ้ ผ่น่ี เอาไมไ้ ผส่ องซ่ีมาสกี นั เกดิ ไฟ เทา่ นนั้ แหละ เราก็

26

ไดย้ ินก็นกึ วา่ จะงา่ ยๆนะ เอาไมไ้ ผส่ องซ่ีมาสีใหเ้ กิดไฟ สไี ป
เร่อื ยๆ สีไปมนั จะเกิดเหมือนกนั แหละ บางทีถึงควนั ออกแลว้ ก็
เหน่ือย ขีเ้ กียจก่อนหยดุ หยดุ มนั ก็เยน็ แลว้ น่นั เรม่ิ ใหมอ่ กี จวน
จะมีไฟแลว้ กเ็ ยน็ อกี แลว้ ทาํ ไมไม่มีไฟ ความรอ้ นมนั ไมส่ มดลุ ย์
กนั มนั ก็ยงั ไมม่ ี ใจเรามนั ไปรอ้ นไปก่อนเชน่ นนั้ ก็เลยวา่ ซ่ีไมไ้ ผน่ ่ี
ไมม่ ีไฟ ไมล้ าํ ปอน่ีไฟไม่มี กเ็ พราะเราทาํ ไม่ถงึ ท่ีมนั เราขีเ้ กียจ
กอ่ นซะ ถา้ เราทาํ เร่อื ยๆของมนั ไปอย่างนนั้ มนั ก็เกิดไฟขนึ้ มาได้
เท่านนั้ แหละ

อนั นีก้ เ็ หมือนกนั ฉนั นนั้ อดทน อดทนน่ีเป็นแม่บททงั้ หลาย
ทงั้ ปวงเชน่ นนั้ ทกุ คน ใครจะมีหนา้ ท่ีการงาน ขา้ ราชการ จะทาํ
มาหากนิ ทกุ ประการ ก็เป็นคนอดทนในหนา้ ท่ีการงานของตน
ความอดทนนนั้ เป็นแม่บทของธรรมะทงั้ หลายทงั้ ปวงนนั้ ฉะนนั้
จะรว่ มทกุ ขไ์ ดเ้ พราะการอดทน ความอดทนน่ีจงึ เป็นของสาํ คญั
ฉะนนั้ ทกุ คนกใ็ หอ้ ดทน เม่ือถกู อารมณไ์ มด่ ีขนึ้ มา ไมช่ อบใจให้
อดทน ท่ีมนั ชอบใจเกินไปกใ็ หอ้ ดทน อยา่ งเนยี้ มนั ก็ไปไดเ้ ท่านนั้
แหละ น่ีเรยี กวา่ การประพฤตปิ ฏิบตั ิ

27

วนั นีท้ ่ีไดบ้ รรยายธรรมะมาวนั นนี้ ะ เอาธรรมะใกลๆ้ เรา เอา
ธรรมะกบั ตวั ของเรามาพดู ใหฟ้ ัง จะไดเ้ หน็ กนั งา่ ยๆ มีอย่ใู นตวั
ในตนทกุ ๆคน จะพดู ใหฟ้ ังอยา่ งนี้ ฉะนนั้ ขอจงโอปนายกิ ธรรม
ใหน้ อ้ มคาํ สอนนีเ้ ขา้ ไปพจิ ารณา จะไดเ้ หน็ ทกุ สิ่ง ทกุ สว่ น ทกุ
ประการในกายในจติ ของเจา้ ของเทา่ นนั้ แหละ ท่ีเรยี กวา่ ไมร่ ู้ ก็
คอื ไมร่ ูจ้ กั ทกุ ข์ ไมร่ ูจ้ กั เหตใุ หเ้ กิดทกุ ข์ ไม่รูจ้ กั ความดบั ทกุ ข์ ไมร่ ู้
ขอ้ ปฏบิ ตั ิใหถ้ ึงความดบั ทกุ ข์ อนั นีเ้ รยี กวา่ เราไมร่ ูท้ งั้ นนั้ น่ะ

เพราะฉะนนั้ บรรดาพทุ ธบรษิ ัททงั้ หลาย ทงั้ คฤหสั ถแ์ ละ
บรรพชิตในวนั นี้ ไดม้ าพรอ้ มเพรยี ง สามคั คีกนั ทาํ บญุ กศุ ล ผลท่ี
สดุ ทา้ ยก็ไดม้ าฟังธรรมะ เม่อื ฟังธรรมะแลว้ เอาไปพิจารณา ไป
ปฏบิ ตั ิใหม้ นั เป็นธรรมะ ใหธ้ รรมะมนั อยทู่ ่ีใจ ใหใ้ จอยทู่ ่ีธรรมะ
ใหม้ นั เขา้ ใจ ถา้ มนั เขา้ ใจแลว้ ไปพบอะไรตา่ งๆ มนั ก็เหน็ อย่ใู น
ใจของเรา เราไมเ่ หน็ ท่ีอ่นื หรอก ไปพบความผดิ อะไรมนั รูจ้ กั
ปากพดู ไปจะพดู ไปผดิ ใจ มนั ก็รูจ้ กั ตามองไป มนั รูส้ กึ วา่ ผดิ จิต
รูจ้ กั นะ ไมใ่ ชอ่ ่นื มิฉะนนั้ พระพทุ ธเจา้ ท่านใหพ้ ง่ึ ตน ใหพ้ ง่ึ ตน
ของตน อัตตโน โจทยัตตานัง จงเตอื นตนดว้ ยตนเอง คนอ่นื

28

ใครจะเตอื นเราไดม้ ยั้ ตอ้ งเตอื นเจา้ ของ อยา่ อาศยั คนอ่นื นะโยม
นะ อาศยั ตวั เรานะ อาศยั ตวั เราปฏิบตั ิเอา ท่ีมาอยรู่ ว่ มมากๆน่ี
อาศยั เป็นเพ่ือนกนั มาเทา่ นนั้ แหละ แตว่ า่ พระพทุ ธเจา้ สอนไว้
เขา้ ใจมยั้ วา่ วนั คืนลว่ งไปๆ บดั นีเ้ ราทาํ อะไรอยู่ อนั นีท้ ่านสอน
และทา่ นถามแลว้ นะ แตว่ า่ อนั นีม้ นั เป็นคาํ สอนของท่าน แตต่ วั
ท่านไมอ่ ยู่ ถึงเอามาพดู ก็เฉยๆเสีย ไอค้ วามเป็นจรงิ ทา่ นถามวา่
วนั คนื มนั ลว่ งไปๆ บดั นีเ้ ราทาํ อะไรอยนู่ ่ะ วนั คืนลว่ งไปๆ คอื ชีวิต
มนั หมดไป หมดไป ทาํ อะไรอยมู่ ยั้ วนั เนีย้ วนั นีค้ ดิ อะไรอยมู่ ยั้ ทาํ
อะไรอยมู่ ยั้ ผดิ มยั้ ถกู มยั้ ดมี ยั้ ช่วั มยั้ ทาํ อะไรอยเู่ ด๋ยี วเนีย้ ทา่ น
ใหส้ อบสวนเจา้ ของอย่างนีเ้ อง ถา้ เราคดิ เชน่ นี้ เราก็เหน็ ผดิ ถกู ท่ี
ตวั ของเจา้ ของ เม่ือรูจ้ กั ผิดถกู ก็รูจ้ กั แกไ้ ข ถา้ รูจ้ กั ท่ีแกไ้ ข ก็มนั ก็
ถกู ตอ้ ง อนั นเี้ ร่อื งการภาวนานะ ฉะนนั้ มนั ก็เป็นบญุ เป็นกศุ ล ถา้
เราแกส้ งิ่ ท่ีผดิ มนั ก็หมดเท่านนั้ อนั นีเ้ ป็นโอวาทธรรมะคาํ สอน
สอนใหใ้ นวนั นี้ ขอฝากชาวนครหลวงไปพจิ ารณานะ

อนั นีเ้ ทศนต์ ามความรูส้ กึ ใหฟ้ ัง อนั นีเ้ รยี กวา่ ธรรมะ ไมม่ ตี น้
ไม่มีปลาย เป็นธรรมะทงั้ นนั้ แหละ อยใู่ นเนีย้ ถา้ เราเหน็ ไดก้ ็

29

สบายใจ ฉะนนั้ บดั นีก้ าลเวลาก็พอสมควร ญาติโยมก็คงจะ
เหน็ดจะเหน่ือยละมงั้ พรุง่ นีจ้ ะอยไู่ ปอกี ซกั คืนนงึ อีกซะดว้ ย วนั นี้
ก็จงึ พากนั พกั ผอ่ นกาํ ลงั และภาวนา ฉะนนั้ ผลท่ีสดุ นีข้ อดว้ ย
อาํ นาจของคณุ พระศรรี ตั นตรยั จงปกปักษร์ กั ษาพทุ ธบรษิ ัท
ทงั้ หลาย ผทู้ าํ ม่นั ในพระธรรมวนิ ยั นีใ้ หเ้ ป็นผมู้ ีอายุ วรรณะ สขุ ะ
พละ ตลอดกาลนาน

ท่ีมา: https://youtu.be/Xphv_LBlXdk

30