กุสลา ธัมมา อกุสลา ธัมมา ในตัวของเรา หลวงปู่หลวง กตปุญโญ

กุสลา ธัมมา อกุสลา ธัมมา ในตัวของเรา
หลวงป่หู ลวง กตปญุ โญ

เทศนท์ ่ีกรมพลศกึ ษา วนั ท่ี 2 ม.ค. 2545
แตน่ ีต้ อ่ ไปก็พากนั ตงั้ ใจฟังธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้
วนั นีก้ ็เป็นวนั ปีใหมล่ ว่ งไปแลว้ เป็นวนั ท่ี ๒ ท่ี ๓ ท่ี ๔ ท่ี ๕ ตอ่ มา
ก็เป็นเหมือนเก่า ปีใหมท่ ่ีเราไดม้ าครบรอบ มีชีวติ จติ ใจมาถงึ
ครบรอบ ๑๒ เดอื นเน่ีย เรามีอายยุ นื ยาวนาน ปราศจากโรคภยั
ไขเ้ จ็บ มีพละกาํ ลงั ทาํ การทาํ งานไปมาได้ อนั นีก้ ็อาศยั บญุ บญุ
บารมี ฉะนนั้ จงึ วา่ ตอ้ งอาศยั บญุ เพราะวา่ ทกุ สง่ิ ทกุ อย่างอาศยั
บญุ เป็นเครอ่ื งคา้ํ จนุ อดุ หนนุ ในตวั ของเราทกุ คนบอกไมไ่ ด้ วา่ ไม่

ฟัง วา่ ความแก่ ความเจ็บ ความตายนนั้ ไมม่ ีเคร่อื งหมายนาย
ประกนั

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ ปีใหมช่ าวไทยในกรุงเทพกรุงไทยไหลขนึ้
ไปในบา้ นเกิดเมืองนอน หรอื วา่ ไม่ใช่บา้ นเกิดเมืองนอน แต่
เพ่ือนๆไปสนกุ สนาน เพ่ือฉลองปีใหม่ใหม้ คี วามสขุ แตว่ า่
กลายเป็นความทกุ ขไ์ ป รถคว่าํ รถหงายกดเจ็บ เคา้ ประกาศทาง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

วิทยวุ า่ เจบ็ ๆก็เป็นหม่ืนๆ ตายก็หลายพนั อย่างนีเ้ ป็นตน้ ยงั ไม่ถงึ
ท่ีจะไดก้ ราบพอ่ กราบแมห่ รอื อะไรกลางทางน่หี ละ ไปตายซะ
หรอื บางทีก็ไปเจ็บซะ เขา้ โรงพยาบาล อนั นีเ้ พ่นิ วา่ ปีใหมข่ องโลก
มนั ก็มีความทกุ ขโ์ ศกเป็นอยา่ งนนั้ แหละ คอื มีความดใี จ ดใี จวา่
เราจะไดค้ วามสขุ ความสบาย ความมว่ น แตว่ า่ เอาความมว่ น
ในทางท่ีกญั ชายาเมาของเสพตดิ หรอื วา่ สรุ ายาเมา มนั กท็ าํ ให้
เสียสติ ขาดสติขาดอะไรตา่ งๆ เหตนุ นั้ จงึ ไดม้ ีอบุ ตั ิเหตุ ดงั ท่ี
กลา่ วแลว้ คนเจ็บเป็นหม่ืนๆ ตายไปกห็ ลายพนั

คดิ แลว้ ก็น่าสงสารท่ีเราติดสมมตุ ิ แตว่ า่ สมมตุ ิน่ะมนั ดี ถา้
ไปดี ไปดว้ ยความเคารพ ไปดว้ ยมีศลี มีสติ มีปัญญา ไปดว้ ย
ความรอบคอบ มีศลี มีธรรมในการไป ตงั้ ใจจะไปทาํ บญุ ใหพ้ อ่ ให้
แม่ ตงั้ ใจจะไปทาํ บญุ ใหก้ บั ญาติพ่ีนอ้ ง แตว่ า่ ในเร่อื งนมิ นตพ์ ระ
มาทาํ บญุ สวดกสุ ลา มาตกิ า บงั สกลุ ทา่ นวา่ ทกั ษิณานปุ ทาน
อย่างนีเ้ ป็นตน้ ก็เป็นบญุ แตว่ า่ สว่ นมากมนั ก็เอาส่ิงภายนอกมา
แอบแฝง เหตนุ นั้ ประเพณีอนั นีก้ ็เป็นประเพณีของโลก เหตนุ นั้ จงึ
วา่ มีความดีใจ ตอนไปม่วน แตว่ า่ สดุ ทา้ ยไมน่ านก็เสยี ใจ ออกไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

ยงั ไม่ถงึ บา้ นเกิดเมืองนอนเลย ไปรถชน รถคว่าํ ตาย ตายกลาง
ทาง เจ็บกลางทาง รอ้ งหม่ รอ้ งไหน้ า้ํ ตาไหล ทกุ ขเวทนา อนั นี้
แปลวา่ ปีใหมใ่ นทางท่ีไมถ่ กู ธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้

เหตนุ นั้ ถา้ ปีใหมใ่ นทางพทุ ธศาสนานนั้ ก็เป็นมีความ
ปลอดภยั เช่นวา่ มีโอกาส หาโอกาส ปีใหม่ส่วี นั นี้ เราหาโอกาส
เขา้ วดั จาํ ศลี น่งั ภาวนา เน่ยี อนั นีม้ ีบญุ มาก ไดบ้ ญุ ไดป้ ัญญา
ดว้ ย แลว้ ก็ไมม่ ีคาํ วา่ จะมีความเดือดรอ้ นอย่างนนั้ คือวา่ ความดี
ใจหรอื ไมด่ ีใจ ไมพ่ อใจ แตว่ า่ เราไปดว้ ยความสจั จบารมี สมมตุ ิ
ของโลกปีนีจ้ าํ เป็นจะตอ้ งไป ประเพณีเคยทาํ มา ป่ยู ่าตายาย ถงึ
ปีใหม่รอบปีแลว้ เราจะไปสมั มาคารวะอโหสิกรรมใหด้ ว้ ย กราบ
คณุ พอ่ คณุ แม่ แลว้ ก็ไปทาํ บญุ ใหแ้ กญ่ าติ อนั นีก้ เ็ ป็นบญุ เป็น
กศุ ล

แตว่ า่ ถา้ ขาดศีลขาดธรรม ขาดในทางท่ีไมถ่ กู แลว้ ก็ไป
ในทางท่ีไม่ดเี ดอื ดรอ้ นดงั ท่กี ลา่ วแลว้ แทนท่ีจะไดไ้ ปสวรรค์ ดนั
ไปตรกหมอ้ นฮก(นรก)ซะ หมอ้ นฮกอยา่ งไร ยกตวั อยา่ งเช่นไม่
ตายแตเ่ จ็บ ขาหกั แขนหกั อยา่ งเนีย้ ความเพลิดเพลนิ เจรญิ ใจ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

ในปีใหม่มนั หายหมด น่ีความดีของโลก ความสขุ ของโลก มนั อยู่
แคน่ นั้ แหละ อยแู่ คด่ ีใจเสยี ใจ ดีใจเทา่ ไรก็เสียใจเทา่ นนั้ อย่างนี้
เป็นตน้ แตว่ า่ ถา้ ดีใจในทางศลี ทางธรรมนี้ ย่ิงดีใจเท่าไร ก็ย่งิ มี
ความสขุ มากขนึ้ เทา่ นนั้

ครงั้ พระพทุ ธเจา้ มนี างคนนงึ มีความดีใจเอาดอกไมม้ าบชู า
พระของพระพทุ ธเจา้ ดว้ ยความดใี จจรงิ ๆ ปีตยิ นิ ดี จะไปกราบ
ถือดอกไมจ้ ะไปกราบ และดว้ ยความปีตยิ นิ ดีอนั นนั้ เหาะไปเลย
ลอยไปเลย แตว่ า่ ไปไมถ่ งึ ไปถึงแคก่ ลางทางนนั้ นะ่ มนั ไปไม่ถงึ ท่ี
กลา่ วไว้ ก็บงั เอญิ กรรมมาตดั รอนไปซะ ตาย แตว่ า่ ตวั ใจไม่ตาย
น่นั นะ รา่ งกายมนั ก็ตายแท้ แตใ่ จไมต่ าย ก็ไปสวรรคต์ อ่ อย่างนี้
เป็นตน้ อนั นีก้ แ็ ปลวา่ ความปีตยิ นิ ดใี นทางพทุ ธศาสนานีม้ นั ดี
จรงิ ๆ ขนาดไมต่ อ้ งเดนิ เหาะไปเลย อย่างนีเ้ ป็นตน้ แลว้ ไปก็ไป
ตายเสียครง่ึ ทาง ยงั ไมถ่ งึ แตว่ า่ ตายแลว้ มนั ก็ดว้ ยความปีตยิ นิ ดี
เล่ือมใสในพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ พอใจในการบชู า
พระพทุ ธเจา้ นนั้ น่ะ มนั ไปสวรรคท์ นั ที อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อนั นีค้ วาม
ดที างศาสนา ซง่ึ มนั ดกี วา่ ความดีทางโลก ดีมาก เพลดิ เพลนิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

มาก ทกุ ขม์ าก ก็มีความทกุ ขม์ าก ดงั ท่ีเขาไปปีใหมท่ ่วี า่ มาน่ี
แหละ

ก็นา่ สงสารเหมือนกนั ท่ีความไม่เขา้ ใจ ท่ีความไมร่ ู้ หรอื ถือ
ประเพณี ประเพณีประเพณาก็ฆา่ ตวั ตายไป อยา่ งนเี้ ป็นตน้ อนั
นีฉ้ ะนนั้ ถา้ ประเพณีทางศาสนาท่ีทางองคพ์ ระพทุ ธเจา้ ของเรา
เช่นวา่ มงี านมีประเพณีแลว้ ก็จะทาํ ไม่เอาความม่วน ความสนกุ
คอื ความสนกุ ๅกบั ความมว่ นนนั้ มว่ นกบั เมามนั ก็อนั เดียวกนั น่นั
แหละ มว่ นเมามวั มืด อย่างนีเ้ ป็นตน้ เหตนุ นั้ ทางพทุ ธศาสนา
เพ่นิ สอนบใ่ หม้ วั เมาเกนิ ไป รูจ้ กั พอดี รูจ้ กั ความพอดยี กตวั อย่าง
เชน่ วา่ ความยนิ ดกี ็อย่าไปยนิ ดีมาก หลงกอ็ ยา่ ไปหลงมาก รกั ก็
อย่าไปรกั มาก อย่างนีเ้ ป็นตน้ โกรธก็อยา่ ไปโกรธมาก โกรธนิดๆ
หน่อยๆไมเ่ ป็นไร ถา้ โกรธมากเป็นโรคประสาท บางทกี ็เป็นโรค
หลายอยา่ ง

บดั นีค้ วามโกรธมากนี้ ความโกรธนีม้ นั ก็ไมด่ เี หมือนกนั เม่ือ
เวลาบาํ เพญ็ กศุ ลคณุ ความดี เจตนาของเราก็ตอ้ งการไปสสู่ คุ ติ
สวรรคน์ ่นั แหละ เพราะความอย่ใู นสวรรคน์ นั้ มนั มีความสขุ จรงิ ๆ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

ขา้ วบไ่ ดห้ า ปลาบไ่ ดซ้ อื้ บไ่ ดส้ รา้ ง บไ่ ดต้ อ้ งสรา้ งบา้ น บต่ อ้ งซือ้
ขา้ วกนิ มีขา้ วทิพย์ อาหารทพิ ย์ ของทพิ ย์ มีเนรมิตได้ ดงั ท่ีเราได้
ทาํ การรกั ษาศลี อะไรตา่ งๆอย่างนีเ้ ป็นตน้ ก็มีความสขุ ความ
สบาย อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ แตว่ า่ เม่ือเวลาไปอยสู่ วรรคน์ นั้ เม่อื มี
ความโกรธขนึ้ มาก็ตายทนั ที คนท่ีตายจากสวรรคช์ นั้ ฟา้ นนั้ โกรธ
ก็ตายทนั ที ตกสวรรคล์ งมาเลย ลงมาเมืองมนษุ ย์ มาก็อย่ไู มไ่ ด้
เมืองมนษุ ยเ์ น่ยี มนั ไม่ละความโกรธ พลบุ ลงไปตกนรกตอ่ อยา่ ง
นีเ้ ป็นตน้ เหตนุ นั้ จงึ วา่ ความโกรธนีไ้ มด่ จี รงิ ๆ

สว่ นความโลภก็ตายจากสวรรคไ์ ดเ้ หมือนกนั แตไ่ ม่ถงึ กบั ไป
นรก มาเกิดเป็นคน มาเกิดเป็นคนอกี ก็รูส้ กึ ตวั ก็บาํ เพ็ญอกี
สรา้ งบารมีอีกก็ไดไ้ ปสวรรคต์ อ่ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ถา้ ตายจาก
สวรรคแ์ ลว้ ไปเกิดเป็นเปรต อยา่ งนีก้ ็ขาดทนุ หละ มาเกดิ เป็น
สตั วก์ ็ขาดทนุ เหมือนกนั

แตว่ า่ สตั วบ์ างตวั ก็ไมข่ าดทนุ เหมือนกนั ท่ีวดั ท่ีหลวงตามี
หมาขาวตวั นงึ มนั อยใู่ นวดั น่นั แหละ มนั เกง่ พระกินขา้ วคาบ
เดยี ววนั เดยี ว มนั กก็ ินขา้ วไดเ้ หมือนพระ อย่างนีเ้ ป็นตน้ พระกิน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

ขา้ วมือ้ เดยี ว ฉนั หนเดยี ว หมาตวั นนั้ ก็กินขา้ วมือ้ เดยี วได้ เป็นตน้
น่ีหมาตวั หนง่ึ พระทาํ วตั รสวดมนต์ มนั ก็ไปทาํ วตั รสวดมนตก์ บั
พระทกุ ว๊นั ทกุ วนั อย่างนเี้ ป็นตน้ ซง่ึ ดกี วา่ คน บางคนน่นั แหละ
แย่กวา่ หมา ไม่รูจ้ กั ไหวส้ วดมนตเ์ ลยก็มี อย่างนีเ้ ป็นตน้ ฉะนนั้ จงึ
วา่ แลว้ แตบ่ คุ คลนนั้ มีปัญญา เพราะวา่ ทกุ คนๆท่ีเกิดมานี้ มา
สรา้ งบารมี เชน่ วา่ ปีใหมน่ ีก้ ็ ปีใหม่ในโบราณนนั้ เพ่นิ มาจาํ ศีล
ภาวนา รกั ษาศลี ท่ีวดั สว่ นมากหลวงตาอยภู่ าคเหนือนนั้ ปีใหม่
เพ่นิ มาวดั เต็ม คนเฒา่ คนแกม่ ารกั ษาศลี ภาวนา สามวนั เจ็ดวนั
อย่างนีเ้ ป็นตน้ สวดมนตไ์ หวพ้ ระ น่งั กรรมฐานภาวนา มาน่ีถงึ ปี
ใหม่เดอื นเมษาน่นั นะ่ ปีใหมไ่ ทยเราแทๆ้ สว่ นน่นั ปีใหมส่ ากล

เหตนุ นั้ จงึ วา่ ลกู หลานก็มาอาบนา้ํ ดาํ หวั ท่วี ดั ท่ีวาน่นั แหละ ก็
บนั ดาลใหล้ กู หลานมนั มาสทู่ ่ีวดั ท่ีวา กราบพระไหวพ้ ระ มา
กราบพระไหวพ้ ระ มาวดั มาวา เพราะพอ่ แม่อย่ใู นวดั อยา่ งนี้
เป็นตน้ เหตนุ นั้ จงึ วา่ ประเพณีเก่าโบราณน่นั เพน่ิ ทาํ ถกู ดี แตว่ า่
ตอ่ มามนั ก็แปลกไปซะ แปลกไปเร่อื ย เปลย่ี นแปลงไปตามยคุ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

สมยั ไปตามความโลภ ความโกรธ ความหลงของสตั วท์ งั้ หลาย
ไปเรอ่ื ยๆ

เหตนุ นั้ สตั วท์ งั้ หลาย คอื เราทกุ คนๆ มีหลวงตาเป็นตน้ น่ี
แปลวา่ สตั วท์ งั้ หลาย ท่มี ีแตค่ วามโลภ ความโกรธ ความหลง
ความหว่ ง ความอาลยั ความรกั ความชงั เป็นเครอ่ื งปิดบงั
หนทางท่จี ะทาํ ความดี แลว้ ก็มวั เมาไปตามประสาโลก ก็เลยหา่ ง
พทุ ธศาสนาไป เม่ือหา่ งพทุ ธศาสนาแลว้ มนั ก็เป็นไปดงั ท่ีกลา่ ว
น่นั แหละ เม่ือไปดว้ ยความทกุ ข์ เม่ือเวลาไปรถชน ตกรถ มนั เจบ็
มนั ทกุ ขอ์ ย่างเนีย้ มนั ลมื หมด บญุ กศุ ลมนั ลมื เม่ือมนั เจบ็ มาถงึ
มนั ปวดมาถงึ มนั ลมื หมดแลว้ หละ เร่อื งบญุ กศุ ลตา่ งๆ นกึ ถงึ แต่
ความเจ็บความทกุ ขน์ ่นั แหละ ทกุ ขเวทนารอ้ งไหน้ า้ํ ตาไหล ไมม่ ี
ท่ีพง่ึ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

แตว่ า่ ถา้ คนท่ีมีปัญญา เม่ือเวลาความเจบ็ เขา้ มาถงึ มนั ไม่
ลืม คือมนั ป๊ บุ ผลมา เคยรกั ษาศีลภาวนาพทุ โธๆมา เม่ือเวลา
เป็นเหตมุ นั บม่ ีท่ีพง่ึ มนั เขา้ หาท่ีพง่ึ ทนั ที เอาพทุ โธ เอาธมั โม เป็น
ท่ีพง่ึ ใจมนั ม่นั อยใู่ นพทุ โธ มนั ก็ตายไปเลย ก็ไปดว้ ยพทุ โธนาํ ไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 8

พทุ โธนาํ ไป นาํ ไปสคุ ติสวรรค์ นาํ ไปในทางท่ีดี ถา้ ไม่มพี ทุ โธ
นาํ ไปก็ มีแตอ่ พทุ โธ มนั กน็ าํ ไปทางท่ีไม่ดี อย่างนีเ้ ป็นตน้

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ ไปรถคว่าํ รถหงายในกลางทาง แลว้ ไมม่ ีท่ี
ไป ไมม่ ีท่ีไป วญิ ญาณขนั ธน์ นั้ แหละมนั ไมไ่ ปไหน มนั ก็อยนู่ ่นั ก็
วนเวยี นอยนู่ ่นั เคา้ วา่ ผี รถคว่าํ ท่ีไหนผีอยทู่ ่ีน่นั ท่ีจรงิ ไมใ่ ช่ ตวั
วญิ ญาณขนั ธน์ ่นั เอง มนั อยทู่ ่ีน่นั ตวั มโนวญิ ญาณท่ีจะไปดไี ปช่วั
มนั ไปแลว้ วญิ ญาณขนั ธม์ นั วนเวยี นอยทู่ ่ีตายน่นั หละ ไมไ่ ปไหน
หรอก วนเวยี นอยู่ ไปๆมาๆ บางทีก็เดนิ ตดั หนา้ ตดั หลงั เหตนุ นั้ ก็
บงั เอิญใหผ้ ขู้ บั รถเหน็ เขามาหลบหลกี มนั ก็เลยรถคว่าํ ไปซะเป็น
ตน้ อนั นีก้ ็เป็นวญิ ญาณขนั ธ์

คือวญิ ญาณมนั มีสองอยา่ ง มโนวิญญาณอนั นีก้ ็ใจเป็นของ
นาํ ไป คือเราทกุ คนๆท่ีมาเกิดมาแก่มาเจบ็ มาตาย น่ีมโน
วญิ ญาณเป็นตวั นาํ ตวั นาํ มาเกิด มาแก่ มาเจ็บ มาตาย มาทกุ
อยา่ งน่นั แหละ มโนวญิ ญาณนนั้ คือใจนนั้ เป็นท่ีเก็บ เกบ็ ทกุ
อยา่ ง เก็บความโลภ ความโกรธ ความหลง ถา้ ไมม่ ีปัญญา ผมู้ ี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

ปัญญาก็เก็บในทางท่ีดี เก็บกศุ ลคณุ งามความดี เอาพระพทุ ธ
พระธรรม พระสงฆ์ มาเป็นท่พี ง่ึ ภายในใจอย่างนีเ้ ป็นตน้

แตใ่ นทางพทุ ธศาสนาขององคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้
ทา่ นจงึ ใหเ้ ลือกเก็บ สงิ่ ใดไมด่ ีอยา่ ไปเก็บเอา เพ่นิ วา่ อารมณ์
อารมณท์ ่ีไมด่ นี ่นั เร่อื งท่ีไมด่ ีนะ่ ท่ีเป็นอดีตก็ตาม อนาคตก็ตาม
ปัจจบุ นั ก็ตาม ส่ิงท่ีไมด่ นี ่นั เป็นอารมณท์ ่ีไม่ดี เพน่ิ ใหล้ ะซะ ให้
เอาอารมณท์ ่ีดี ท่ีใดท่ีจะนาํ มาซง่ึ ความสขุ ความเจรญิ เชน่ วา่
พทุ ธคณุ ธรรมคณุ สงั ฆคณุ หรอื วา่ บญุ กศุ ลตา่ งๆ สง่ิ ท่ีเป็น
ความดนี ่นั แหละ เราก็มานกึ อยใู่ นใจของเรา ถา้ ใจของเรานกึ อยู่
ในพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ นกึ อย่ใู นความดี ใจของเราก็ดี
ขนึ้ มาได้ รอ้ นก็ดบั ไป อย่างนีเ้ ป็นตน้ ความกระวนกระวายก็ดบั
ไป อย่างนีเ้ ป็นตน้

ฉะนนั้ หลวงตาบางทีมนั ก็ ตวั ว มนั หาย หลวงตาน่ะ ช่ือ
หลวง เคา้ วา่ หลวงป่หู ลวง ตวั ว มนั หายไปซะบางที ตวั ว เหลอื
แตต่ วั ง ตวั เดยี ว มนั ก็เป็นหลงหรอื เปลา่ เน่ีย เป็นหลงไปซะ เป็น
หลงไปเสยี หลงไปในทางท่ไี มด่ ี หลงไปในรูปในเสยี ง หลงไปใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

สง่ิ ตา่ งๆ เอาแลว้ บน่ ่ี โอ้ มนั หลงไป เราก็ตงั้ สติไดท้ นั น่ะ อนั นีม้ นั
หลงแลว้ เน่ มนั หลงไปในทางท่ีไม่ถกู อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เราก็ไดส้ ติ
ไดป้ ัญญาขนึ้ มาก็ละอยนู่ ่นั แหละ เอาพระพทุ ธ พระธรรม
พระสงฆเ์ ป็นม่ีพง่ึ ท่ีระลกึ กลา่ วพทุ ธคณุ ธรรมคณุ สงั ฆคณุ เชน่
วา่ อิตปิ ิโสภควา อรหงั สมั มา สมั พทุ โธเน่ียนะ่ นกึ อยนู่ ่นั สตุ ตงั ๆ
เจ็ดรอบรบั รองหายความโกรธทนั ที

อนั นีก้ เ็ ป็นอบุ ายอนั หนง่ึ เพราะวา่ ใจของเราทกุ คนมีกิเลส
ทกุ คน ความโลภ ความโกรธ ความหลงนะ่ มีทกุ โค๊น ทกุ คนน่นั
แหละ ฉะนนั้ ท่เี รามาเกิด มาแก่ มาเจบ็ มาตาย มาทกุ ข์ มายาก
ก็เพราะกิเลสมนั พาใหม้ าเกิด แตว่ า่ บญุ กศุ ลก็มีอยใู่ นตวั เราทกุ
คนน่นั แหละ เพราะวา่ เราทกุ คนๆมีทงั้ บญุ ทงั้ บาป มที งั้ บญุ ทงั้
บาปประจาํ อยใู่ นตวั เราทกุ คน ดงั ท่ีเราไดฟ้ ังพระเพ่นิ เทศน์ หรอื
สวดในงานศพน่นั หละ กสุ ลา ธัมมา อกุสลา ธัมมา อัพพะยา
กะตา ธัมมา น่นั หละ

กุสลา ธัมมา ก็คอื ใจของเราน่นั เอง อกสุ ลา ธัมมา ก็ใจน่นั
แหละ อพั พะยากัตตา ธัมมาน่นั ไมใ่ ช่ใจ ไดแ้ กร่ า่ งกายสงั ขาร

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

ของเราทกุ คน ฉะนนั้ จงึ วา่ กสุ ลา ธมั มา อกสุ ลา ธมั มา อพั พะยา
กะตา ธมั มา ท่ีสวดในงานศพนนั้ จงึ มีอย่ใู นตวั ของเรา เอาศพ
นนั้ เป็นเหตเุ ฉยๆหรอก ฉะนนั้ จงึ วา่ กุสลา ธัมมา ก็คอื บคุ คลท่ีมี
ปัญญา มีบญุ น่นั เอง มีบญุ มีกศุ ลไดส้ รา้ งคณุ งามความดไี วใ้ น
อดตี เรยี กวา่ บพุ เพกตปญุ ญตา ไดส้ รา้ งคณุ งามความดไี วแ้ ลว้
อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ตงั้ แตอ่ ดตี ชาตเิ คยเขา้ วดั จาํ ศลี ภาวนา เคย
ภาวนา เคยสวดมนตไ์ หวพ้ ระ อย่างนีเ้ ป็นตน้ เคยฟังเทศน์ ฟัง
ธรรม ฟังคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ พระอรยิ เจา้ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

อยา่ งนนั้ จงึ วา่ เม่ือมีเหตกุ ิจเกิดขนึ้ มนั ก็ตวั กศุ ลผลบญุ นนั้ ก็
ว่งิ เขา้ มาในตวั ของเราเลย ในใจของเรา นกึ ได้ รูข้ นึ้ มาไดท้ นั ที
อยา่ งนี้ เพน่ิ วา่ บญุ กศุ ลมนั ดลบนั ดาลใหเ้ รามีสติ มีปัญญา มี
วชิ า หรอื วา่ มสี ติปัญญารูจ้ กั หลบหลกี ปลกี ตวั อยา่ งนีเ้ ป็นตน้
อย่างนีก้ ็แปลวา่ อาศยั บญุ กศุ ลดลบนั ดาล เหตนุ ีจ้ งึ วา่ บญุ กศุ ลนี้
เป็นตวั นาํ นาํ ไปในทางท่ีดี นาํ ไปในทางท่ีเป็นประโยชนต์ นและ
คนอ่ืน นาํ ไปในทางท่ีไมม่ ีโทษไม่มีภยั อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ก็เพราะ
บญุ กศุ ลมนั ดลบนั ดาลใหอ้ ยา่ งนีเ้ ป็นตน้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

แตว่ า่ ถา้ บคุ คลไมม่ ีบญุ กศุ ลแลว้ อกศุ ล คอื อกุสลา ธัมมา
น่นั แหละ แปลวา่ คนไมม่ บี ญุ ไม่มีกศุ ล ไมม่ ีปัญญา มนั ก็ไป
ในทางตามกิเลส ไปตามความโลภ ไปตามโกรธ ตามความหลง
ความนกึ คดิ น่นั ตวั กิเลสมนั พาไป เพราะมนั มาก กเิ ลสมนั ไม่ใช่
นอ้ ย ท่ีเพ่นิ กลา่ วไวใ้ นพระไตรปิฎกนะ่ กเิ ลสพนั หา้ ตณั หารอ้ ย
แปด มนั นอ้ ยเม่ือใด เหตนุ นั้ จงึ วา่ กเิ ลสมนั มีพนั หา้ ตณั หามีรอ้ ย
แปด เหตนุ นั้ บคุ คลไมม่ ีปัญญา ไมม่ ีศรทั ธาความเช่ือความ
เล่ือมใสทางพทุ ธศาสนาจงึ สมู้ นั ไมไ่ ด้ สกู้ ิเลสไม่ได้ บางทีมนั รูอ้ ยู่
แตส่ กู้ ิเลสไมไ่ ด้ เพราะมนั มาก มนั มากมนั หลาย กิเลสถงึ พนั หา้
น่นั น่ะท่ีจะพาเราไปในทางท่ไี มด่ ี ตณั หาก็มีรอ้ ยแปด กิเลสพนั
หา้ ตณั หารอ้ ยแปดเพ่ินวา่ อย่างนีเ้ ป็นตน้ มนั มาก

เหตนุ นั้ ทางพทุ ธศาสนานีก้ จ็ งึ สอนใหท้ าํ บญุ ไปหลายๆ
ทาํ บญุ ใหม้ ากๆ ศกึ ษาและอบรมกรรมฐานภาวนา อบรมธรรมะ
ใหม้ ีความรูค้ วามเขา้ ใจ เรยี นวชิ าปัญญาทางพทุ ธศาสนาได้
บอ่ ยๆ ทาํ ใหม้ นั มากๆ ทาํ หลายๆ ท่ีพระพทุ ธเจา้ กลา่ ววา่ ภาวิ
ตา พาหลุ กี ตา อภญิ ญายะ สัมโพธายะ นิพพานายะ สังวัต

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ตะติ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ฟังธรรมใหม้ าก ศกึ ษาใหม้ าก ทาํ ใหม้ าก
ทาํ ใหห้ ลาย มนั ก็สกู้ ิเลสไดอ้ ยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เปรยี บเหมือนวา่ ไฟ
กองใหญ่ นา้ํ ขนั นา้ํ เพียงคสุ องคุ หาบสองหาบ มนั ก็ดบั ไมไ่ ด้
หละ นา้ํ กองไฟกองใหญ่ มนั ตอ้ งเอาเคร่อื งมาดบั มนั จงึ จะได้
เคร่อื งดบั ไฟน่นั น่ะ มนั จงึ จะดบั มนั ได้ ถา้ เอานา้ํ ไฟกองเลก็ ๆนอ้ ย
นา้ํ นอ้ ยๆมนั กด็ บั ได้ อย่างนีเ้ ป็นตน้

ฉะนนั้ บญุ กศุ ลคณุ ความดเี ป็นเหมือนนา้ํ เป็นเคร่อื งดบั ดบั
ไฟ ไฟราคะ ไฟโทสะ ไฟโมหะเน่ีย ท่พี ระพทุ ธเจา้ กลา่ ววา่ นัตถิ
ตัณหา นัตถิ ขันธสมา ทกุ ขา นัตถิ ราคะ นัตถิ โทสะ นัตถิ
โมหะ ราคสโม อคั คี ไฟเสมอดว้ ยตณั หาไมม่ ี ความอยาก
เสมอดว้ ยตณั หาไมม่ ี ไฟเสมอดว้ ยความโลภ ไฟเสมอดว้ ยความ
โกรธไม่มี อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อยา่ งนีเ้ ป็นไฟ ไฟอนั นีแ้ หละมนั เป็น
เครอ่ื งมาเผาไหมอ้ ยใู่ นโลก

เหตนุ นั้ ทางพทุ ธศาสนา องคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้
จงึ ไดส้ รา้ งบารมี สรา้ งบารมีอบรมอินทรยี ใ์ หแ้ กก่ ลา้ เอาหลกั
บารมีเป็นหลกั คอื ทานบารมี สลี บารมี เนกขมั มะบารมี ปัญญา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

บารมี วิรยิ ะบารมี ขนั ตบิ ารมี สจั จะบารมนี ่ีเป็นหลกั เอาน่ีเป็น
หลกั ถา้ ไมม่ ีหลกั ตวั นี้ ก็สไู้ มไ่ ดอ้ ะ้

ทานบารมีน่ี การเสียสละ สีลบารมีแปลวา่ ทาํ ความใจ
สงบคอื มีศลี น่นั เอง เนกขมั มะบารมกี ็คือวา่ มีปัญญา ละส่ิงท่ี
ไมด่ ีท่ีไม่ถกู น่นั เอง ยกตวั อย่างเช่นวา่ ปีใหมเ่ คา้ พาไปกินเหลา้
เมาสรุ าอยา่ งเนีย้ ถา้ เรามีปัญญา เรากห็ ลบหลกี ปลกี ตวั ซะ ไม่
ไป เม่ือไม่ไปมนั ก็ไม่มีภยั ไม่มีความเดอื ดรอ้ นอะไรแกเ่ รา อย่าง
นีเ้ ป็นตน้ อนั นีแ้ ปลวา่ ผู้ม่ันอยู่ในศลี ในธรรมแลว้ กน็ าํ มาซึ่ง
ความสุขความเจริญได้ เพราะวา่ มีปัญญา มีศรัทธาความ
เชือ่ มีกุสลา ธัมมา อยู่ในใจ อกุสลา ธัมมาแปลว่าไมม่ ี
ปัญญา ไมม่ ศี รัทธา ไมม่ สี ติ ไม่มีปัญญา เพราะวา่ เกิดมา
ชาตใิ ด กเ็ มาไปในทางทไี่ มถ่ กู

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ ปีใหม่เพน่ิ เขา้ วดั จาํ ศลี ภาวนา มนั ก็ไปหา
สรุ านารไี ปซะ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ มนั ก็มีแตค่ วามโลภ ความโกรธ
ความหลง ความมวั เมาอย่างนีก้ ิเลส ตวั สตปิ ัญญาไมม่ ีเลย จะ
ละความโลภ ความโกรธ ความหลง มีแตเ่ พ่มิ เรอ่ื ยไป ไดค้ วาม

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

ทกุ ขเ์ รอ่ื ยไปน่นั เอง ก็นา่ สงสารเหมือนกนั ท่ีเกิดมาพบปะพทุ ธ
ศาสนาแลว้ แทนท่ีจะหนั หนา้ หนั ตา เขา้ มาปลกู ศรทั ธาความเช่ือ
ความเล่อื มใส ยนิ ดใี นการใหท้ านรกั ษาศลี ฟังเทศนฟ์ ังธรรม
เจรญิ กรรมฐานภาวนา เปลา่ ! ไปหาโนน่ สรุ านารี พาชีไปขา้ ง
นอกเรอ่ื ยไป แลว้ ก็มาบน่ เน่ยี บน่ ทกุ ขบ์ น่ ยาก เงนิ เดือนไม่พอใช้
อย่างนีเ้ ป็นตน้ ไม่พอกินไมพ่ อใชเ้ พราะอะไร เพราะมนั หนั ไป
ในทางท่ีไมถ่ กู เอาไปบาํ รุง ไดเ้ งินมาบาํ รุงขวดซะ บาํ รุงสรุ านารี
ซะ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เงนิ เดือนบางคนนนั้ แทนท่ีจะมาใหล้ กู ใหเ้ มยี
เปลา่ ! ไปกินเหลา้ หมด เมียก็ดา่ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

อนั นีเ้ พ่ินวา่ มนั คนไม่มีปัญญา ไม่มีศรทั ธา ไมม่ ีความเช่อื
ความเล่อื มใสในทางพทุ ธศาสนา ไมเ่ ช่ือเสยี ดว้ ย เช่ือกิเลส
สว่ นมาก เช่ือความโลภ ความโกรธ ความหลงเจา้ ของน่นั แหละ
เจา้ ของหลงอยา่ งไร ก็ไปตามความหลงของเจา้ ของ ไมเ่ ช่ือ
พระพทุ ธเจา้ ไมเ่ ช่ือครูบาอาจารยพ์ ระเจา้ พระสงฆ์ มนั ก็ไป
ในทางท่ีไม่ดเี ดอื ดรอ้ น ดงั ท่ีกลา่ วแลว้ นนั้ แหละ กน็ า่ สงสาร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

เหตนุ นั้ พวกเราทงั้ หลายท่ีเกิดมาในยคุ นี้ มาโชคดวี าสนาดี
มาเกิดในเมืองไทย ไดม้ ีพทุ ธศาสนา ไดพ้ บปะธรรมะคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ มีครูบาอาจารยม์ าสอนศลี ธรรมกรรมฐาน เดนิ ทาง
ลดั ตดั ทางตรงคือวงศก์ รรมฐานภาวนาก็มีหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั โต
หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั โตเน่ียท่ีเผยแผก่ วา้ งขวางในยคุ นีก้ ็เรยี กวา่ เป็น
พระพทุ ธเจา้ องคห์ นง่ึ กว็ า่ ได้ แตว่ า่ หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั โตนกี้ ็ไดม้ า
คณุ ธรรม ศลี ธรรมกรรมฐานจากเจา้ คณุ อบุ าลี บดั นเี้ จา้ คณุ อุ
บาลีก็ไดค้ ณุ ธรรมหลกั ฐานมาจากพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
รชั กาลท่ี ๔ ฉะนนั้ รชั กาลท่ี ๔ นนั้ เป็นผทู้ ่ีมีบญุ มาก บญุ วาสนา
มาก เป็นผฟู้ ื้นฟพู ทุ ธศาสนา ตงั้ ศีลธรรมกรรมฐานขนึ้ มา ปฏบิ ตั ิ
ศลี ธรรมกรรมฐานขนึ้ มาเป็นหลกั เป็นฐานอนั ม่นั คงถาวร จงึ ได้
ตงั้ คณะปฏบิ ตั ิขนึ้ ปฏบิ ตั ศิ ลี ธรรมกรรมฐานใหถ้ กู ตอ้ งสมมตุ ใิ ห้
เป็นธรรมยตุ ธรรมยตุ ก็คอื วา่ ยดึ เอาคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ใหม้ นั
ถกู ตอ้ ง ตามศลี ธรรมคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เหตนุ นั้
จงึ วา่ ทา่ นก็ยดึ เอาคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ น่ีใหม้ นั ถกู ตอ้ งเป็นตน้ มา
ตามลาํ ดบั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 17

เหตนุ นั้ จงึ วา่ ธรรมยตุ แตก่ ่อนนนั้ ธรรมยตุ มนั ไมม่ หี รอก
มหานิกายก็ไม่มี เคา้ วา่ สงฆไ์ ทย เคา้ มากลา่ วใหห้ ลวงตาฟัง เคา้
วา่ มหานิกายเกิดก่อน ธรรมยตุ เกิดทหี ลงั เกิดเม่ือพระจอมเกลา้
เจา้ อยหู่ วั ท่ี ๔ น่ี มนั บแ่ มน่ มนั บถ่ กู สไู ม่รู้ ไมม่ ี แตก่ อ่ นไมม่ ีดว้ ย
ธรรมยตุ ก็ไมม่ ี มหานกิ ายก็ไม่มี เคา้ วา่ สงฆไ์ ทยๆ ครูบาอาจารย์
น่นั อาจารยน์ ่ี มาเกิดขนึ้ ในร. ๔ น่ีเอง เป็นผตู้ งั้ ขนึ้ ตงั้ ขนึ้ วา่ คณะ
นีย้ ดึ เอาคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เป็นหลกั เป็นฐานเป็นปฏบิ ตั ิ
เรยี กวา่ ธรรมยตุ อย่างนีเ้ ป็นตน้ หมนู่ ่นั หมมู่ ากหมหู่ ลาย
มหานิกายเพ่นิ วา่

ฉะนนั้ ผใู้ ดมีศรทั ธามีปัญญา เพ่นิ ก็ยดึ เป็นตวั อยา่ ง เดนิ
กรรมฐานธดุ งคภ์ าวนา ร.๔ น่นั แหละ เดนิ ธดุ งคก์ รรมฐาน
ภาวนาไปภาคเหนือโนน่ ถงึ สวรรคโลก เมอื งสโุ ขทยั สโุ ขลาวน่ี
แหละ ไปวิเวก ไปเดนิ ธดุ งคก์ รรมฐานภาวนา จงึ ไปพบของดี
วิเศษ วดั รา้ งเยอะ จงึ ไดข้ นมาไวว้ ดั บวรฯนะ่ ของศกั ดิส์ ทิ ธิ์ อนั นี้
เป็นตน้ ภาคกลางก็เดนิ ถงึ เพชรบรุ ี ภาคอีสานกถ็ งึ นครราชสีมา
อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เดินธุดงคก์ รรมฐานภาวนา กินขา้ วมือ้ เดยี วเทียว

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 18

จงกรม พายบาตรไป เดินธุดงคก์ รรมฐานไป ปฏิบตั ิศีลธรรม
กรรมฐานเน่ีย เน่ีย ร. ๔ เน่ยี เป็นหลกั เป็นปฏบิ ตั ิศลี ธรรม
กรรมฐาน เหตนุ นั้ สืบมาเป็นลาํ ดบั ๆ ตอ่ มาครูบาอาจารยใ์ นยคุ นี้
ก็ปฏบิ ตั ถิ กู มีเจา้ คณุ อบุ าลี มีหลวงป่มู ่นั ครูบาอาจารยเ์ ตม็
ประเทศไทย ท่ีมีพระธุดงคก์ รรมฐานภาวนาปฏิบตั บิ ชู าในทางท่ี
ถกู สบื มาเป็นลาํ ดบั ๆ

ฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายก็ไดม้ าพบปะธรรมะคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ คือครูบาอาจารยช์ ีช้ ่องบอกทางแนวทางปฏิบตั ิ
ทางนีม้ นั ผิด อยา่ ไปทาํ โลกาธิปไตยนนั้ น่ะ มนั ไมด่ ี โลกาธิปไตย
น่นั มนั มนั ไปในทางท่ีไม่ถกู ไปในทางท่ีไมด่ ี ใหล้ ะเสีย ไม่เท่ียง
แทแ้ น่นอนหรอก กฏหมายโลกตงั้ ขนึ้ ไม่เท่ียงแทแ้ นน่ อน ฉะนนั้
กฏหมายของพระพทุ ธเจา้ นนั้ น่ะ คอื ศีลธรรมกรรมฐานเป็นของ
แน่นอนท่ีสดุ อย่างศีล ๕ อยา่ งเนีย้ ศลี ๕ ก็ดี ศีล ๑๐ ศลี
กรรมบถ ๑๐ ก็ดี อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

บดั นีธ้ รรมของฆราวาสก็ดี ธรรมของศรทั ธาญาติโยมก็ดี
ธรรมของชาวบา้ นเพ่ินตงั้ ไว้ ทฏิ ฐธัมมกิ ัตถะประโยชน์ คือมี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

ความหม่นั ขยนั ในการประกอบกิจการงาน แลว้ ก็รักษาทาํ การ
งานนนั้ ในทางท่ีดี เม่ือหาเงนิ หาทองมาไดแ้ ลว้ ก็รกั ษาไวใ้ นทางท่ี
ดี รกั ษาไวใ้ นทางท่ถี กู แลว้ กัลยาณมิตตตา อย่าคบเพ่ือนคนไม่
ดี สัมมาชีวิตตา เลีย้ งชีวติ ชอบ อยา่ งนเี้ ป็นตน้ อนั นีก้ ็เป็นคาํ
สอนของพระพทุ ธเจา้ เม่ือบคุ คลผใู้ ดทาํ ตามคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ น่ี โห รบั รองมีความสขุ มีความสขุ ในโลกนีแ้ นน่ อน
แตว่ า่ บคุ คลท่ีมีความหม่นั ความขยนั อนั นี้ ทางไสยศาสตรเ์ ขาก็
นาํ ไปเป็นคาถามหานิยม อุ (อุฏฐานสัมปทา) อา(อารักข
สัมปทา) กะ(กัลยาณมิตตตา สะ(สมชีวติ า) คาถามหานิยม
เพ่นิ วา่ เสกคาถาจะไดเ้ ป็นเศรษฐี อยา่ งนเี้ ป็นตน้ อุ อา กะ สะ
เน่ียคาถามหานิยม จะไดเ้ ป็นเศรษฐีเพ่นิ วา่ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ก็
เป็นเศรษฐีจรงิ ๆ

มีอยคู่ นนงึ อย่เู มืองนนทเ์ น่ีย เป็นจนี หาบของขาย ตอ่ มาไป
หาพญานนั ทะ ใหข้ องดี อุ อา กะ สะ น่ีเอง แกก็ทาํ ตามหลกั อุ
อา กะ สะ ก็ไดเ้ ป็นเศรษฐีจรงิ พน้ จากการหาบของขายเลย
อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อนั นีก้ ็เป็นของแทข้ องจรงิ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 20

เชน่ วา่ อุ อฏุ ฐานสัมปทา มีความหม่นั ความขยนั
อา อารักขสมั ปทา รกั ษา คอื วา่ รกั ษา อารกั ขแปลวา่ รกั ษา
คณุ งามความดไี ด้ รกั ษาตวั ของเรา รกั ษาชีวิตของเราในทางท่ีดี
ท่ีถกู คาํ วา่ รกั ษาน่ี รกั ษาตวั รกั ษาสมบตั ดิ ว้ ยอยา่ งนีเ้ ป็นตน้
สมชวี ติ า เลยี้ งชีวิตชอบดว้ ย ไม่ลกั ไม่ขโมย ไมป่ ลน้ จีม้ ากิน
มาใช้
กลั ยาณมติ ตตา มีเพ่ือนท่ีดดี ว้ ย เพ่ือนดนี ่ีเป็นของท่ีมี
ความสขุ แท้ เพ่ือนดีมีความสขุ นาํ มาซง่ึ ความสขุ ความเจรญิ ได้
เพ่ือนไม่ดกี ็นาํ ไปซง่ึ ความทกุ ขค์ วามเดือดรอ้ น ท่ีเราก็รูก้ นั อย่วู า่
คบคนดมี ีศรแี ก่ตวั คบคนช่วั พาตวั ยากจน คบคนไมด่ ี อปั รยี ์
จญั ไร อยา่ งนีเ้ ป็นตน้
อนั นีม้ นั ก็เป็นคาํ สอนท่พี ระพทุ ธเจา้ น่นั แหละชีไ้ ว้ เหตนุ นั้
บคุ คลท่ีไมด่ ี บคุ คลท่ีเดอื ดรอ้ นก็เพราะไม่ฟังคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ น่นั เอง เอาอตั ตาธิปไตย เอาตนเป็นใหญ่ เอา
โลกาธิปไตย เอาโลกเป็นใหญ่ อย่างนีเ้ ป็นตน้ มนั ก็ไปเดอื ดรอ้ น
ดงั ท่ีกลา่ วน่นั แหละ ไปกนั หมด เดือดรอ้ น ปีใหม่ก็ไหลกนั ไป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 21

แยง่ กนั ไป แยง่ กนั ขบั รถ แยง่ กนั ไปแยง่ กนั มา ชนกนั วนุ่ วะ
วนุ่ วายตายกนั หลายพนั ปีนีก้ ็หลายพนั เจบ็ หลายหม่ืน อย่างนี้
เป็นตน้ ทนทกุ ขเวทนา แทนท่ีจะไดค้ วามสขุ ความสบาย เปลา่
ธรรมเป็นโลกียว์ า่ โลกาธิปไตยมนั ไปอย่างนนั้ แหละ
อตั ตาธิปไตย ไปอย่างนนั้ แหละ เหตนุ นั้ ไมเ่ อาธรรมาธิปไตยเป็น
ใหญ่ก็ไดค้ วามทกุ ขค์ วามเดอื ดรอ้ น

เหตนุ นั้ พวกเราทงั้ หลายเกิดมาในยคุ นีไ้ ดม้ าพบปะธรรมะคาํ
สอนพระพทุ ธเจา้ มีความเช่อื ความเล่อื มใส มีความตงั้ อกตงั้ ใจ
สรา้ งคณุ งามความดี ตงั้ ใจใหท้ าน ตงั้ ใจรกั ษาศลี ตงั้ ใจเจรญิ
กรรมฐานภาวนา ไหวพ้ ระสวดมนต์ มีฟังเทศนฟ์ ังธรรม นาํ มาซง่ึ
ความสขุ ความเจรญิ ในปัจจบุ นั ในโลกหนา้

ท่ีมา: https://youtu.be/rRegaPIGvcA

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 22