โอวาทครั้งสุดท้าย โดย หลวงปู่แบน ธนากโร

โอวาทธรรมครั้งสุดทา้ ยกอ่ นละสังขาร
หลวงป่แู บน ธนากโร

…ไม่รูจ้ ะไปนบั เพ่ือประโยชนอ์ ะไร แลว้ เราๆก็เป็นอยา่ งนี้
เหมือนกนั หมด แมแ้ ตอ่ งคพ์ ระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ทา่ นก็ยอมรบั
อนั นีเ้ ป็นสจั ธรรม เป็นของจรงิ เท่าความเป็นจรงิ ทกุ รูปทกุ นาม
สรุปแลว้ ไมว่ า่ เราไมว่ า่ เขากต็ อ้ งตกอย่ใู นสภาพท่ีสญู ในเม่ือยงั
หายใจอยู่ นบั วนั ก็เสียไป ไมห่ ายใจ นบั หรอื ไมน่ บั ก็เทา่ กนั

วนั นีม้ ารมารบกวน มารมากวน ขนั ธมารกใ็ หเ้ ป็นเรอ่ื งของ
ขนั ธไ์ ป ไอม้ ารท่ีมนั เกิดจากไม่มีขนั ธ์ มารอนั นีเ้ รยี กวา่ มารมีอยู่
กบั เรา พระพทุ ธเจา้ ทกุ พระองคท์ า่ นกาํ จดั มารตวั นี้ แลว้ เขา้ ถงึ
แดนสขุ เกษม เขา้ ถึงโดยหลกั การวธิ ีการใดๆ เอาหลกั การวิธีการ
อนั นนั้ มาประกาศ ตามหลกั การนนั้ เรยี กวา่ พระศาสนา จงึ วา่ ลม
หายใจเขา้ หายใจออกตอ้ งมีสติระลกึ ถึงมากๆ เป็นการผกู เป็น
การมดั ใหค้ วามคิดความอา่ นของเราน่ีอยกู่ บั กองธรรม

กองธรรมก็คอื กวา้ งศอก ยาววา หนาคืบ (หมายถงึ รา่ งกาย
สงั ขาร) ทกุ คนมีกองธรรมดว้ ยกนั ทงั้ นนั้ และมีสิทธิท่ีจะใชใ้ ห้

1

เป็นประโยชน์ ถา้ ใชไ้ มเ่ ป็น เป็นโทษทงั้ นนั้ ไม่วา่ เดก็ หญิง
เด็กชาย ไมว่ า่ วยั รุน่ หรอื วา่ วยั หนมุ่ วยั สาววยั แก่ จะวา่ ยคุ ใหม่
หรอื ยคุ เก่าใชไ้ ม่ถกู เป็นโทษ ก็เป็นยงั ไง ก็คอื เจา้ ของน่ีไมส่ าํ รวม
รกั ษาใจ ปลอ่ ยใจใหไ้ ปตามกิเลสมารมนั ฉดุ มนั ดงึ มนั ลาก ผล
ออกมาก็มีแตไ่ ฟของกิเลสท่ีมนั รุมรอ้ นมนั เผา แลว้ ก็ไม่เลอื กดว้ ย
ทกุ รายก็ไมย่ กเวน้ แกก่ ็ไม่ยกเวน้ หน่มุ สาวเคา้ ก็ไม่ยกเวน้ แมแ้ ต่
เด็กรูจ้ กั ความ เคา้ ก็ยงั เรม่ิ ฝึกเรม่ิ สอนใหแ้ ลว้ น่ีคืออนั ตราย
อนั ดบั หนง่ึ ของสงั คมโลก

โลกจะพน้ จากอนั ตรายตอ้ งพากนั กาํ จดั มารตวั นี้ อย่าใหม้ นั
มีค่งั คา้ งอยใู่ นโลก แลว้ สนั ตอิ นั แทจ้ รงิ จะเกิดโดยท่วั ถงึ เลย
ทีเดยี ว คาํ วา่ สาํ รวมธรรม ศลี แปลวา่ สาํ รวม ศีลหมายความวา่
การสาํ รวมใจ การสาํ รวมใจจงึ เรยี กวา่ ศลี ไม่สาํ รวมใจศลี ไมม่ ี
ไปวดั ไม่มีการสาํ รวม บวชผา้ ขาว ผา้ เหลอื ง ไม่มีความสาํ รวม
ผา้ มนั ไมเ่ ป็นศลี ใหด้ อก ถา้ ผา้ เป็นศลี ใหไ้ ด้ โรงงานผลติ น่ี
เยอะแยะไป ไม่ตอ้ งไปรกั ษาศลี อย่รู ุกขมลู รม่ ไมใ้ หย้ าก แตไ่ ม่
เป็นอยา่ งนนั้

2

ความจรงิ น่ีรกั ษาศลี ตอ้ งรกั ษาเราน่ีเอง ไมใ่ ช่รกั ษาแตต่ วั ศ
สระอี ตวั ล ลงิ อนั นนั้ ตวั หนงั สือเขียนกนั ขนึ้ สมมตุ ิเรยี กวา่
หนงั สือแลว้ กอ็ า่ นไปตามท่ีเรยี กกนั สมมตุ ติ ามๆกนั มาทงั้ นนั้
เป็นศลี หรอื ไมเ่ ป็นศีลตวั หนงั สือไมร่ ู้ แตจ่ ติ ท่ีรูอ้ ย่นู ่ีรูว้ า่ เราสาํ รวม
ดอี ยหู่ รอื ไม่ หรอื เราไมส่ าํ รวม อนั นีเ้ ราตอ้ งระลกึ กนั ใหม้ ากๆ
สรุปแลว้ อย่าใหข้ าดสติ เดนิ ทกุ กา้ วตงั้ แตต่ ่ืนขนึ้ มา ตงั้ แตต่ ่ืน
ขนึ้ มาตงั้ สตทิ นั ที ลกุ ไปตรงไหน เดนิ ไปตรงไหน เขา้ หอ้ งนา้ํ หอ้ ง
สว้ ม แมแ้ ตส่ ะพายบาตร ไปบิณฑบาตก็ใหม้ ีสตทิ กุ ขณะ

ไมเ่ สียหาย ไมต่ อ้ งกงั วลวา่ พระศาสนาจะลม่ สลายดอก ถา้
หากวา่ เราไมม่ ีสติ ไมส่ าํ รวม แมแ้ ตน่ งุ่ ห่มก็ไมส่ าํ รวม ไมม่ ีสติ
น่นั นะ่ ทางแหง่ ความลม่ สลายในสภาพของเราท่เี ป็นอยู่ ไมม่ ีใคร
ตอ้ งการใหเ้ จา้ ของลม่ สลายซกั คนหรอก พากนั รกั ษาใหด้ ี รกั ษา
พระศาสนากค็ อื การรกั ษาเรา รกั ษาศลี กค็ ือการรกั ษาเรา การ
ปฏิบตั ธิ รรมก็คอื การปฏิบตั ิเรา

สงิ่ อ่นื ไม่ใชเ่ รา ไมต่ อ้ งสนใจ ตดั ออกไปเลย จะเป็นอารมณ์
อฏิ ฐารมณ์ หรอื วา่ เป็นอารมณอ์ นิฏฐารมณ์ ชอบใจ ไม่ชอบใจ

3

ขนาดไหนเพียงไรก็ช่าง เหมอื นกบั ฟองนา้ํ หรอื พยบั แดดทงั้ นนั้
จะไปสนใจหวั มนั ทาํ ไม หลวงตาทา่ นพดู บอ่ ยๆ ท่ีน่ีอากาศดีมาก
ย่ิงดกึ ย่งิ ดกึ อากาศย่งิ ละเอยี ด น่ียงั ไมท่ นั ดกึ เกา้ โมงกวา่ สาม
ทมุ่ กวา่ แลว้ เม่ือคืนก็ถามอยเู่ ลกิ กนั เหรอ เลกิ แลว้ เลกิ ก่ีท่มุ เลกิ
สามทมุ่ เวลาจิตจรงิ จงั ประกอบความพากความเพียร ไม่ตอ้ ง
ทมุ่ ตอ้ งยาม เวลาอยากจะเลิกฟังธรรมปฏิบตั ิธรรม ตงั้ ใจม่นั คง
อย่ใู นทมุ่ ยามแท้ (หวั เราะหๆึ ) น่ีก็มารตวั หนง่ึ นะ มารตวั นีเ้ คา้
ครอบหมดโลกธาตุ ไม่มีใครย่ิงใหญ่กวา่ เคา้ ดอก มีแตอ่ งค์
พระพทุ ธเจา้ และพระสาวกของพระพทุ ธเจา้ เทา่ นนั้ อยเู่ หนือมาร
มารเขา้ ไปเก่ียวขอ้ งไม่ได้

มาพกั กนั หลายองค์ ทาํ สถานท่ีนีใ้ หเ้ ป็นสถานท่ีสงบวิเวกได้
มากไดก้ วา้ งขาง ถา้ หลายๆองคห์ ลายๆทา่ นไมพ่ ยายามทาํ
ความสงบ ไมม่ ีความพยายามท่ีจะสรา้ งวเิ วก สถานท่นี จี้ ะเป็น
สถานท่ีอาละวาดวนุ่ วาย ไมเ่ ป็นไปเพ่ือการขดั เกลากิเลส ไม่
เป็นไปเพ่ือการกาํ จดั มารพรรคนอ้ ยใหญ่ ฉนั ทกุ คาํ มีสติ บรโิ ภค
ทกุ คาํ มีสติ กนิ ทกุ คาํ ใหม้ ีสติ กินเขา้ ไป เคยี้ วก๊อบๆๆ นกึ คาย

4

ออกมา แลว้ กนิ ไดบ้ ่ รา่ งกายตงั้ แตศ่ ีรษะมาลงไปหาเทา้ เทา้ ไป
หาศีรษะ มนั มาจากไหน มาจากอาหารท่ีเป็นของปฏกิ ลู แลว้
รา่ งกายของเราๆเน่ืองมาจากอาหารทงั้ นนั้ มนั ไม่ไดเ้ ป็นของ
วเิ ศษวิโสอะไรกนั นกั ดอกเดอ้ จาํ เอาไว้ มีแตข่ องปฏกิ ลู ทงั้ นนั้
ไม่ใชก่ องมรรค กองผลหรอก

บิณฑบาตใหม้ ีสติ นบั ตงั้ แตห่ ่มจีวร คลมุ จีวร ซอ้ นผา้
สงั ฆาฏิ มีสติ หยิบบาตรมีสติ อมุ้ บาตร หรอื จะสะพายบาตรก็ให้
มีสติ เดนิ ก็ใหม้ ีสติในการเดนิ เดนิ ไปเดนิ มา เดนิ ไปเดนิ มา ใหม้ ี
สติ จงึ เรยี กวา่ บิณฑบาต ไมอ่ ยา่ งนนั้ ก็คอื ไปหาอยหู่ ากินอยา่ ง
ววั ควายน่นั นะ่ (หวั เราะ)

เรยี กวา่ อยดู่ ว้ ยกนั หลายๆองค์ ช่วยกนั สรา้ งความวเิ วกให้
เกิดขนึ้ ไดย้ นิ บา้ งมยั้ ไดย้ ินไหม อย่ดู ว้ ยกนั หลายๆองคช์ ว่ ยกนั
สรา้ งความวิเวกใหเ้ กิดขนึ้ มขี นึ้ ความวิเวกน่ีจะมารวมเป็นกอง
เป็นกอ้ น น่นั คอื การรกั ษาทรงไวซ้ ง่ึ พระศาสนา อยดู่ ว้ ยกนั มากๆ
มีแตเ่ รอ่ื งเอรด็ อรอ่ ยท่ีกิเลสมนั บอกให้ น่นั มนั ก็เป็น…แหม เป็น
ทางท่ีจะบอกวา่ น่นั คอื ทางเส่อื มโทรม คอื ทางหายนะของพระ

5

ศาสนา คือหายนะมาจากนกั บวช ไมว่ า่ หญิงวา่ ชาย นกั บวชมา
จากหวั ใจของคนนนั้ เอง ไมใ่ ช่พระศาสนาจะลม่ สลายเพราะ
กาลเวลา หา้ พนั ปี หา้ แสนปี หา้ ลา้ นปี พระศาสนาไมข่ าดกนั
หรอก อยา่ ไปคิดวา่ หา้ พนั ปี เด๋ียวนนี้ ะในหวั ใจของชาวพทุ ธน่มี นั
มีซกั ก่ีเปอรเ์ ซน็ ตก์ นั น่ี ม่นั คงอยใู่ นพระสทั ธรรมมีซกั ก่ีเปอรเ์ ซ็นต์
บางคนครง่ึ เปอรเ์ ซน็ ตใ์ นรอ้ ย ก็ยงั มองไม่เหน็ เด๋ยี วเนีย้ มีแต่
สกปรก รกรุงรงั กองขยะ

แลว้ ก็ยงั พอใจ พอใจในศาสนาพทุ ธ อยากใหพ้ ทุ ธศาสนา
เป็นศาสนาแหง่ ชาติ แน่ะ เป็นเพราะอะไร เราๆก็พยายามเราให้
เป็นไมไ่ ดแ้ ลว้ จะพยายามทาํ บา้ นทาํ เมือง ทาํ เพ่ือใหเ้ ป็นไป
ไดม้ ยั้ คอื เป็นไปไดม้ นั ไดป้ ระโยชนอ์ ะไร ศาสนาไมไ่ ดอ้ ย่กู บั
คาํ พดู อยกู่ บั การกระทาํ อยกู่ บั ขอ้ ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ อยกู่ บั หวั ใจ
ของคนน่ี

จงึ วา่ อย่างหลายๆเรอ่ื งหลายๆอย่างมาพดู มาจา ปลกุ นอ้ ม
ลกู ๆหลานๆใหต้ ่ืนกนั นะ อยากปลกุ ใหต้ น่ื กนั ใช่มยั้ ธรรมของ
พระพทุ ธเจา้ ทกุ บาททกุ กถาเป็นธรรมปลกุ เราใหต้ ่นื กนั ทาํ

6

กลอ่ มใหห้ ลบั ก็คือกิเลส สบายแลว้ ๆ สขุ หนอๆ อยใู่ นกองมตู ร
กองคถู เตม็ ไปดว้ ยของปฏิกลู ก็ยงั สขุ หนอ ไม่รูม้ นั จะเกิดมา
ทาํ ไม โงเ่ งา่ ขนาดนนั้ วะ ไดย้ ินบ่ (หวั เราะ) ไมร่ ูจ้ ะเกิดมาทาํ ไม
โง่เงา่ ขนาดนนั้ อยา่ ไปพดู กบั ชาวบา้ นเคา้ นะ พดู กบั เราเองไม่
เสียหายดอก (หวั เราะ) พดู กบั เราเองไม่เสยี หาย พดู มากไม่ดี
มนั จะไดต้ ่ืนตวั เป็นผฉู้ ลาดกนั ซกั ที เอา้ พากนั ตงั้ ใจรบั พรนะ

ท่ีมา: https://youtu.be/vtieZ9a7-aM

7