เข้าพรรษา หลวงปู่สิม พุทธาจาโร

เข้าพรรษา
หลวงป่สู มิ พทุ ธาจาโร
ตอ่ นีไ้ ปเป็นเวลาน่งั สมาธิภาวนาในวนั เขา้ พรรษากว็ า่ ได้
เพราะวนั ศลี นีเ้ ป็นวนั ศลี เพญ็ เดอื น ๘ใต้ เดอื น ๑๐ เหนอื เป็น
ธรรมเนียมในทางพทุ ธศาสนา เป็นวนั เขา้ พรรษาเป็นวนั อย่ไู ตร
มาส ๓ เดือน สว่ นญาติโยมแมจ้ ะไม่ไดเ้ ขา้ พรรษาอย่างพระสงฆ์
ก็ตาม ก็ฐานอนโุ ลมตาม คณุ งามความดใี ดๆท่ีจะบงั เกดิ ขนึ้ ใน
กลางพรรษานี้ ก็ใหพ้ ากนั รเิ รม่ิ ตงั้ จิตตงั้ ใจ ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิให้
คณุ งามความดีมนั เกิดมีขนึ้ ใหบ้ ญุ บารมีแก่กลา้ ขนึ้ ไปโดยลาํ ดบั
โดยเฉพาะคนื วนั นีใ้ หพ้ ากนั น่งั ขดั สมาธิทกุ ๆคน การน่งั สมาธินี้

ใหพ้ ากนั น่งั ขดั สมาด เอาขาขวาทบั ขาซา้ ย เอามือขา้ งขวาวาง
ทบั มือขา้ งซา้ ย หรอื วา่ น่งั ขดั สมาธิเพชรก็ไดแ้ ก่ เอาขาซา้ ยขนึ้ มา
ทบั ขาขวาแลว้ ก็เอาขาขวาขนึ้ มาทบั ขาซา้ ย ถา้ วางมือ เอามือ
ขวาทบั มือซา้ ย อนั นีเ้ ป็นน่งั ขดั สมาธิเพชร

เม่ือเราน่งั ขดั สมาธิเพชรแลว้ หนา้ ท่ีของเราในเวลานีก้ ็
ภาวนาบรกิ รรมทาํ ใจใหส้ งบ หรอื วา่ ตงั้ ใจฟังโดยความเคารพ ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

คิดใหใ้ จไปท่ีอ่ืน สว่ นใจสงั ขารวญิ ญาณ คดิ ไปท่ีไหน เราก็ไม่
ตามไป เอาจติ ใจมาจดจอ่ อยใู่ นการไดย้ นิ ไดฟ้ ัง รวมจิตใจอยู่
ภายในใจของตนจรงิ ๆ การน่งั สมาธิภาวนานีไ้ มใ่ ชข่ องทาํ เลน่ มี
พระพทุ ธเจา้ เป็นประธานในการน่งั สมาธินี้ ในวนั ท่ีพระพทุ ธเจา้
ของเราจะไดต้ รสั รูเ้ ป็นพระพทุ ธเจา้ นนั้ พระองคน์ ่งั สมาธิภาวนา
ใตต้ น้ ไมโ้ พธิ์ไมส้ ะหลี การน่งั สมาธิภาวนาของพระพทุ ธเจา้ ใน
คราวครงั้ นนั้ เรยี กวา่ น่งั แบบเสียสละแบบโดดเด่ียว ไมม่ ีเคร่อื ง
อปุ โภค บรโิ ภคใดๆ เหมือนเราน่งั อย่นู ่ี ท่ีน่งั ของพระองคจ์ รงิ ๆก็
คือวา่ คนเก่ียวหญา้ ไดห้ ญา้ ไปถวายทา่ น ๘ กาํ ทา่ นก็เอาหญา้
๘ กาํ นนั้ หละไปปทู ่ีโคนตน้ ไมโ้ พธิ์ ๙ ไมส้ ะหลี ดา้ นตะวนั ออก ผิ
นพระพกั ตร์ ผนิ หนา้ ไปทางทศิ ตะวนั ออกเฉียงเหนือ พระองคน์ ่นั
ขดั สมาธิเพชร

การน่งั สมาธิเพชรนนั้ ถา้ เราไม่เคยก็เป็นของยาก ถา้ หดั น่งั
บอ่ ยๆ ทกุ ครงั้ ท่ีน่งั ภาวนาก็งา่ ยขนึ้ ม่นั คงกวา่ การน่งั แบบ
ธรรมดา พระพทุ ธเจา้ พระองคน์ ่งั แบบพเิ ศษ ขดั สมาธิเพชร
แลว้ นะ่ เรยี กวา่ แบบพิเศษ เพราะพระองคน์ ่งั ครงั้ นนั้ มีจติ ใจแน่ว

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 2

แน่ม่นั คง ถา้ ไม่ไดต้ รสั เป็นพระพทุ ธเจา้ แลว้ พระองคไ์ มย่ อมลกุ
ไปในท่ีใดๆ กลา่ วงา่ ยๆก็คอื วา่ ยอมตายในท่ีน่งั น่นั แหละ เม่ือ
พระองคน์ ่งั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ พระองคก์ ็ตงั้ สจั จอ์ ธิษฐานวา่ แม้
เลอื ดเนือ้ เชือ้ ไขจะเหือดแหง้ ไปเหลือแตห่ นงั หมุ้ กระดกู กต็ ามที
เราจะไมล่ กุ จากท่นี ่งั นีเ้ ป็นอนั ขาด ไม่ไดต้ รสั รูก้ ็ยอมตายในท่นี ่นั
ไมต่ อ้ งกินตอ้ งนอนกนั หละ แลว้ วา่ จิตใจของพระองคเ์ ดด็ ขาดไม่
มีความทอ้ ถอยประการใด อบุ ายภาวนาของพระองคท์ ่านก็
กาํ หนดลมหายใจ

คอื ธาตลุ มและดวงจิตดวงใจของคนเรานะ่ มนั คลา้ ยคลงึ กนั
ธาตลุ ม ลมหายใจ อากาศลมนนั้ ไม่มีเป็นกอ้ นเป็นหนว่ ยเป็นตวั
เป็นตน คลา้ ยกนั กบั มโนธาตุ ธาตจุ ติ ธาตใุ จของเราทงั้ หลาย
ดวงจิตดวงใจท่ีรูฟ้ ังธรรมไดย้ นิ เสียงอยนู่ ีก้ ็เหมือนลม แตว่ า่ ลม
ภายนอกก็ตามถา้ มนั รวมตวั แลว้ เป็นลมแรงพดั บา้ นเรอื นท่ีอยู่
อาศยั ของมนษุ ยต์ ลอดจนตน้ ไมห้ กั ไปเยอะแยะ เวลามนั รวมตวั
ก็แรง จติ คนเราแตล่ ะบคุ คลนีก้ ็เหมือนกนั ถา้ เราคดิ วา่ ไมม่ ี
ตวั ตนแตว่ า่ เวลามนั จะทาํ บาปก็ดี เวลาจะทาํ บญุ ก็ตาม มนั เอา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

กายนีแ้ หละพาทาํ จิตพากายทาํ ทาํ บาปก็ได้ ทาํ บญุ ก็ได้ ทาํ ดีก็
ได้ ทาํ ช่วั ก็ได้ รุนแรงเหมือนกนั

บดั นีเ้ ราไดม้ าน่งั สมาธิภาวนาในวนั เขา้ พรรษาก็วา่ ได้ จงพา
กนั ตงั้ ใจ เราจะไดร้ เิ รม่ิ ตงั้ แต่คืนวนั นีเ้ ป็นตน้ ไป สง่ิ หนง่ึ ท่ีเรา
จะตอ้ งตงั้ ใจหรอื ตงั้ สจั จอ์ ธิษฐานลงไปก็คอื วา่ ทกุ คนื ตงั้ แตค่ ืนนี้
เป็นตน้ ไป เราจะไมใ่ หข้ าดในการปฏิบตั ิดปี ฏิบตั ิชอบ โดยเฉพาะ
การน่งั สมาธิภาวนาไหวพ้ ระสวดมนต์ ทาํ จติ ใจของตนใหส้ งบ
ระงบั ดีกวา่ ตงั้ แตก่ อ่ นๆมา เราจะไม่ย่อทอ้ ในการประพฤติปฏบิ ตั ิ
ในขอ้ วตั รเหลา่ นี้ คนื ไหนไมไ่ ดน้ ่งั สมาธิภาวนาเป็นอนั วา่ เราจะ
ไมน่ อนเป็นอนั ขาด ถา้ มนั จะมาตายเวลาเราน่งั สมาธิภาวนา
กอ่ นจะนอน กน็ ่งั สมาธิตายซกั ชาติหนง่ึ ก็จะดี ตงั้ จติ ตงั้ ใจขนึ้ มา
ใหม้ นั กลา้ หาญในใจบา้ ง กเิ ลสมาร สงั ขารมาร กิเลสความโกรธ
ความโลภ ความหลงในหวั ใจมนษุ ยค์ นเรานี้ มนั เหยียบย่าํ จมกู
เหยียบย่าํ กายวาจาจิตของเรามา ตงั้ แตอ่ เนกชาตินบั ภพนบั ชาติ
ไมถ่ ว้ นแลว้ เราเกิดมาชาตนิ ีม้ นั ก็ยงั ย่าํ ยีตลอดเวลา ย่าํ ยีอยา่ งไร
ก็ย่าํ ยีดว้ ยความโกรธ เม่ือคนอ่ืนผอู้ ่นื สงิ่ อ่ืนทาํ อะไรพดู คดิ อะไร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

ไมเ่ หมือนตนเองก็โกรธ ตวั นนั้ แหละสาํ คญั เลิกละใหห้ มดสนิ้ ใน
กลางพรรษานี้ ความโลภคอื ความไมอ่ ่ิมไมพ่ อในใจนนั้ ก็
เหมือนกนั เป็นความรอ้ นในใจมนษุ ย์ ในพรรษานีท้ าํ ใจใหพ้ อ

เม่ือใจสงบใจพอน่นั แหละ พระอยทู่ ่ีพอ ไม่ใชอ่ ย่ทู ่ีเพศ เรา
เห็นวา่ น่งุ เหลอื งเป็นพระ น่งุ ขาวเป็นผา้ ขาว อนั นีม้ นั เร่อื งของ
ธาตุ เรอ่ื งของใจนนั้ ตอ้ งรวมมาสสู่ มาธิภาวนา อนั สมาธิภาวนานี้
เป็นสิ่งท่ีเรยี กวา่ ลลี้ บั ซบั ซอ้ นอย่หู นอ่ ย เพราะอปุ สรรคตา่ งๆนนั้
มนั มีมาก แตถ่ า้ ความตงั้ ใจของผปู้ ฏิบตั ทิ กุ ดวงใจ มีสจั จะ
อธิษฐานในใจของตนจรงิ ๆแลว้ อปุ สรรคก็ไม่มี มาเป็นอปุ สรรค
ไมไ่ ด้ ก็อย่างเราตงั้ ใจไวว้ า่ ถา้ ขา้ พเจา้ ไมภ่ าวนาเสยี ก่อนจะไม่
หลบั นอนเป็นอนั ขาด จะมีโรคภยั ไขเ้ จ็บบงั เกิดมีขนึ้ ก็ตาม เม่ือ
มนั ไม่รุนแรงจนกระท่งั วา่ ลกุ ไม่ขนึ้ แลว้ เราก็ตอ้ งใหไ้ ดน้ ่งั สมาธิ
ภาวนาไหวพ้ ระสวดมนตพ์ อสมควร จดุ มงุ่ หมายคอื ใหใ้ จเราน่นั
แหละมีความม่นั คง หนกั แนน่ ไมห่ ว่นั ไหว ไมก่ ลวั ตาย ไม่กลวั
เจ็บ ไมก่ ลวั แก่ ไมก่ ลวั ผีสางเทวดาท่ีไหนทงั้ นนั้ ไดเ้ วลาปฏิบตั ิ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

ภาวนาก็ลกุ ขนึ้ ตงั้ ใจปฏิบตั ริ วมจติ ใจใหส้ งบตงั้ ม่นั ไม่ใหใ้ จอดื ๆ
อาดๆ ขีเ้ ซาเหงานอน ไลใ่ หม้ นั ออกไปใหห้ มด

อปุ สรรคแห่งการน่งั สมาธิภาวนานี้ ทา่ นวา่ นิวรณท์ งั้ ๕ มนั
เป็นอปุ สรรค โดยเฉพาะนิวรณค์ ือความงว่ งเหงาหาวนอน ตวั
ง่วงเหงาหาวนอนน่ีเป็นตวั สาํ คญั ถา้ มนั เกิดมีขนึ้ ในจิตในใจใน
ตวั ของบคุ คลผใู้ ดแลว้ ไมร่ ูเ้ ร่อื งทงั้ นนั้ เวลาฟังเทศนฟ์ ังธรรมฟัง
อบุ ายธรรมตา่ งๆแทนท่ีจะไดจ้ ดจาํ เอาธรรมะคาํ ส่งั สอนไป
ภาวนาละกิเลสในจิตในใจกจ็ าํ ไม่ได้ เพราะจติ มนั ไปหลบั เสยี หู
มีก็เป็นหตู ะกรา้ หกู ระเชา้ ไปอยา่ งนนั้ ฟังอะไรไม่รูเ้ รอ่ื งเพราะวา่
ใจไม่ตงั้ ใจหลบั อยา่ ใหใ้ จหลบั ใหล จติ ใจจะไม่หลบั ใหลนนั้ ตอ้ ง
เป็นจติ ใจท่ีนกึ นอ้ มอยใู่ นภาวนา ในคณุ พระพทุ ธ พระธรรม
พระสงฆ์ ในความเกิดเป็นทกุ ข์ ความแก่เป็นทกุ ข์ ความเจบ็ ไข้
ความตายเป็นทกุ ข์ ความพลดั พรากจากสตั วส์ งั ขารทงั้ หลาย
ย่อมมีแก่บคุ คลเรา ใจตอ้ งระลกึ อย่ใู นสงิ่ เหลา่ นี้ ใหม้ องเหน็ ภยั
ธรรมดาอนั มนั มีอยใู่ นรูปนามกายใจของเรานีแ้ หละทกุ เวลา วา่
ส่ิงเหลา่ นมี้ นั หนีไม่พน้ ใหใ้ จนกึ นอ้ มมองเหน็ ชราพยาธิอนั มีอยู่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

ในรา่ งกายสงั ขารของเราอยเู่ สมอ จติ ใจก็ไมง่ ่วงเหงาหาวนอน
ใจไม่หลบั เรยี กวา่ ใจช่นื บานเบกิ บานอยภู่ ายในใจของตวั เอง
รบี เรง่ ภาวนาอยทู่ กุ เวลา

คาํ วา่ มรณกรรมฐาน เราตอ้ งเจรญิ ใหร้ ูอ้ ยทู่ กุ ลมหายใจเขา้
ออก วา่ ลมเขา้ ไปนีถ้ า้ ออกมาไม่ไดเ้ ราก็ตาย ลมออกไปสดู เขา้
มาไมไ่ ดก้ ็ตาย ความตายในตวั เราในชีวติ จิตใจนีม้ ีอยทู่ กุ ลม
หายใจเขา้ ออก มนั ตายไดท้ กุ เวลา ไม่ใชว่ า่ ไดข้ า่ ววา่ สกายแลพ
สกายเหลบิ จะตกลงมาเราก็กลวั ตาย อนั นนั้ มนั เรอ่ื งหน่งึ มนั
กลวั ตายแลว้ ก็ฟ้งุ ซา่ นไป ไอต้ วั เรามนั ตายไปทกุ วนั ๆน่นั ดใู หด้ ี
อะไรมนั ตาย ความแก่ ความชรา ดซู ิมนั ตายไปโดยลาํ ดบั ลาํ ดบั
คนแก่สีสนั วรรณะเป็นยงั ใด หตู าเป็นยงั ใด ผมเป็นอย่างไร คน
แก่ น่นั แหละมนั ตายไปๆ คนแก่มกั จะเจบ็ เข่าเจ็บแขง้ เจบ็ ขาเป็น
น่นั เป็นน่ีบอ่ ยๆ เพราะอะไร น่นั แหละ มนั แกม่ นั เจ็บและมนั ก็คอื
วา่ ตายไปโดยลาํ ดบั ๆ ตาแตเ่ ม่ือเด็กเม่ือหนมุ่ ดอู ะไรถ่ออะไร
ชดั เจน เวลาแกเ่ ฒา่ ทาํ ไมดอู ะไรไมค่ อ่ ยได้ จะดหู นงั เสยี้ น
หนงั สือก็ตอ้ งใสแ่ วน่ เขา้ แวน่ น่นั แหละคือมนั แก่ เราใหน้ กึ มนั ให้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ได้ สอนใจเราใหไ้ ด้ ทาํ ไมจงึ บน่ วา่ เจ็บน่นั เจ็บน่ี ก็เพราะวา่ มนั
แก่นะ่ มนั แก่ชรา แลว้ ก็มนั ตายไปโดยลาํ ดบั ๆดว้ ย แตเ่ ราไม่ได้
คดิ ตาม ไม่ไดเ้ พียรเพง่ ดใู หร้ ูแ้ จง้ ดว้ ยปัญญาก็เลยเขา้ ใจวา่
ความตายนะมนั อยขู่ า้ งหนา้ โนน้ มนั ยงั ไมใ่ กล้ แทท้ ่ีจรงิ วนั หน่งึ
มนั หมดไปเราก็ตายไปแลว้ วนั หนง่ึ คืนหนง่ึ หมดไปเราก็ตายไป
ในคืนนนั้ แลว้ มนั ตายไปโดยลาํ ดบั ยงั เหลอื แตม่ นั จะตายหมด
ลมหายใจเทา่ นนั้ แตเ่ ราไม่สงบจติ สงบใจไม่ภาวนาดใู หร้ ูใ้ นจิต
ก็เลยมาสาํ คญั ผิดคิดวา่ เรายงั ไม่ตายง่ายๆ เป็นความประมาท

จงนกึ อย่เู สมอเด๋ียวนเี้ วลานวี้ า่ ความจรงิ เราตายอยทู่ กุ ขณะ
ทกุ เวลา เสยี งท่ีเราฟังอยมู่ นั ก็แตกไปดบั ไป ท่ีดงั ขนึ้ มาใหมก่ ็พดู
ใหม่ ความจรงิ มนั ก็ดบั ไปมนั ก็แตกก็ตายอย่นู ่นั แตส่ ตปิ ัญญา
ของเราไม่ทนั จติ มนั ก็วา้ วนุ่ ไปในท่ีตา่ งๆ ครนั้ ใหน้ กึ นอ้ มภาวนา
พทุ โธในใจ มนั ก็ไม่เอาจรงิ ใหน้ กึ ถงึ ความตายก็กลวั ตายเสยี อีก
ถา้ นกึ บอ่ ยๆมนั จะตายเรว็ เขา้ เพราะเรายงั ไมอ่ ยากตาย ความ
ตายนนั้ มนั มีกฏเกณฑอ์ ย่ตู ามชีวิตของแตล่ ะบคุ คล ไม่ได้
เก่ียวกบั การนกึ วา่ เราตอ้ งตาย อนั นีเ้ ป็นอบุ ายปลกุ จติ ใจของเรา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

ใหร้ ูไ้ วว้ า่ ความตายนนั้ ไมใ่ ชค่ าํ พดู เลน่ ๆ เม่ือถงึ เวลาแลว้ มนั ก็
แตกจรงิ ๆตายจรงิ ๆ ใครจะเอาไปไวท้ ่ีไหนไม่ได้ จะเป็นคนชาติ
ใดภาษาใดก็ตาม ถา้ เกิดขนึ้ มามีรูปนามกายใจอยา่ งเราท่าน
ทงั้ หลายน่ีแลว้ ก็ตอ้ งตายแน่ๆไมม่ ีทางแกไ้ ด้ อนั ท่ีวา่ เราแกอ้ ยา่ ง
นนั้ แกอ้ ยา่ งนีค้ อื มนั ยงั ไม่รุนแรงก็เหมือนวา่ แกไ้ ด้ ถา้ มนั รุนแรง
แลว้ ไมว่ า่ คนเด็กคนหน่มุ แกช่ รา เอาไม่ไหวเหมือนกนั

การท่ีเรามีชีวติ ขนึ้ มานที้ า่ นวา่ เป็นลาภอนั ประเสรฐิ อยา่ งวา่
ถงึ วนั เขา้ พรรษาเราไดม้ าวดั วาศาสนา ไดม้ าทาํ ศาสนพิธี จนถงึ
ขนั้ น่งั ฟังเทศนน์ ่งั ภาวนาปฏบิ ตั กิ รรมฐานอยู่ เราไมต่ ายเสียก่อน
วนั นีเ้ วลานกี้ ็นบั วา่ เป็นบญุ ลาภ มนุสส ปฏิ ลาโภ เราเกิดมา
เป็นคน เป็นมนษุ ยน์ ีท้ า่ นวา่ เป็นลาภอนั ประเสรฐิ ไดแ้ ก่เราจะได้
บาํ เพญ็ ทาน รกั ษาศลี ๕ ศีล ๘ ขนึ้ ไป เจรญิ สมาธิภาวนาทาํ
ความเพียรละกิเลส เราไมต่ ายเสยี ตงั้ แตอ่ าทิตยก์ อ่ นเดอื นกอ่ นปี
กอ่ นโนน้ โดยท่ีคนเราเพ่ือนมนษุ ยเ์ พ่ือนบา้ นของเราน่นั มีก่ีคน
ตายไปก่ีมือ้ ยงั ไมถ่ งึ วนั เขา้ พรรษา ยงั ไม่ไดม้ าน่งั ภาวนา ตายไป
เสียกอ่ นเยอะแยะ ทาํ ไมตวั เราจงึ รอดมาได้ มาถงึ วนั เวลานีน้ ่ี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 9

แหละทา่ นวา่ บญุ ยงั รกั ษาอยู่ บญุ กศุ ลท่ีเราทาํ มาในอดีตและ
ปัจจบุ นั นนั้ เอง หากยงั ใหช้ ีวติ ของเราเป็นมาได้ ไมต่ ายไป
เหมือนคนทงั้ หลายท่ีเขาตายไปแลว้ เป็นบญุ กศุ ล เม่ือบญุ กศุ ล
มาถงึ วนั เวลาอย่างนีแ้ ลว้ เรายงั จะปลอ่ ยใหจ้ ติ ใจคิดฟงุ้ ซา่ นไปท่ี
อ่ืนนนั้ ไม่สมควรเลย จงสงบจิตสงบใจรวมจิตรวมใจบรกิ รรม
ภาวนา เอาจติ ใจใหส้ งบระงบั เยน็ สบายตงั้ ม่นั ลงไป เรยี กวา่ เอา
ใจถึงคณุ พระพทุ ธเจา้ จรงิ ๆ เอาใจถงึ คณุ พระธรรมจรงิ ๆ เอาใจ
ถึงคณุ พระอรยิ สงฆส์ าวกเจา้ จรงิ ๆ

เม่ือเราทกุ ๆคนมาน่งั สมาธิภาวนาหลบั ตา ไมใ่ ชว่ า่ หลบั แต่
เพียงตานอก ใจไม่สงบไม่ได้ อนั นีค้ อื วา่ ปิดทวาร ปิดประตู
หนา้ ตา่ งเทา่ นนั้ แหละ คนผอู้ ย่ใู น คือใจนะ่ มนั อย่ภู ายในนี้ ใจนนั้
ไมต่ อ้ งไปหาท่ีอ่ืนไมม่ ี มนั มีอยภู่ ายในหนงั หมุ้ อยเู่ ป็นท่ีสดุ รอบ
คือตวั เราทา่ นทงั้ หลายน่ีเอง ตวั เราทกุ คนนีก้ ห็ มายเอารูปขนั ธ์
ตวั จรงิ ๆคอื ดวงใจน่นั แหละ รูปรา่ งกายนี้ เราจะเยียวยาพยาบาล
ไมใ่ หแ้ ก่ ไม่ใหเ้ จ็บ ไมใ่ หไ้ ข้ ไมใ่ หต้ ายไมไ่ ด้ ผลท่ีสดุ ตอ้ งตาย คน
เกิดแลว้ ตอ้ งตายเป็นธรรมดา แตว่ า่ ในเม่ือเวลายงั ไม่ตายคอื ใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

ขณะนีเ้ ป็นตน้ ไป โดยเฉพาะพรรษานีใ้ หพ้ ากนั ตงั้ อกตงั้ ใจปฏบิ ตั ิ
ภาวนาอย่าน่งั รอ อย่าไปผลดั วนั ประกนั พรุง่ เหมือนแตก่ อ่ น

อย่าไปมวั อา้ งหนาวอา้ งรอ้ นอา้ งเร่อื งยงุ่ ยากตา่ งๆนานา รบี
ทาํ ทาํ แลว้ ก็เป็นอนั วา่ แลว้ ใจแลว้ ไป แตก่ ิเลสมาร สงั ขารมารนนั้
มนั คอยอยู่ หาวธิ ีขดั ขอ้ งอย่ทู กุ เวลา เด๋ยี วก็การงานมาก เด๋ียวก็
อย่างนนั้ เด๋ียวก็อยา่ งนี้ ผลดั วนั อย่ตู ลอดเวลา อยา่ ไปตามจิตอนั
นนั้ เม่ือไดเ้ วลาแลว้ ใหล้ กุ ขนึ้ ตงั้ อกตงั้ ใจปฏบิ ตั ิในหนา้ ท่ีภาวนา
ของตนใหไ้ ด้ ไมไ่ ดอ้ ยา่ ไปออ่ นขอ้ ตอ่ กิเลส ถา้ มนั โกหกพกลมวา่
หยดุ เสียกอ่ น คนื นีไ้ มต่ อ้ งน่งั ภาวนา คนื หนา้ น่งั ภาวนาก็ได้ แต่
ลองเถอะ ถา้ เราไปหลวม ไปตามมนั แลว้ คืนหนา้ มนั ก็หาขอ้ แก้
อกี ลองใหต้ งั้ แตเ่ กิดจนตาย หาเวลาสมาธิภาวนาไม่ได้ ก็ไปติ
โนน้ ตนิ ีว้ า่ เป็นเพราะเหตนุ นั้ เหตนุ ี้ จงึ ไมไ่ ดภ้ าวนา ไม่ใชอ่ ยา่ งนนั้
เป็นเพราะความไม่ตงั้ ใจในใจของตวั เองน่นั แหละยอมใหก้ ิเลส
มาร สงั ขารมารมนั จะมาเป็นเจา้ หวั ใจ เวลาจะสรา้ งบญุ บารมี
ของตนใหแ้ กก่ ลา้ มนั มีอปุ สรรค หาอปุ สรรคมาขดั ขวางอยู่
ตลอดเวลา เราอย่าหลวมตวั หลวมใจเขา้ ไป จงระลกึ ดเู สมอวา่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 11

กิเลสความโกรธ กิเลสความโลภ กิเลสความหลงนีจ้ ะหมดไปสนิ้
ไปก็ดว้ ยการภาวนา ไมม่ ีทางอ่ืนใด จะหมดไปเองสิน้ ไปเองไม่มี
กิเลสจะหมดไปสนิ้ ไปเราตอ้ งน่งั สมาธิภาวนา เดินจงกรม
บรกิ รรมภาวนาก็ดี พิจารณารา่ งกายสงั ขารของเราก็ดี เป็น
หนา้ ท่ีของเราโดยเฉพาะ

อนั รูปรา่ งกายของคนเรานี้ พระพทุ ธเจา้ ทรงสอนไวว้ า่ ทา่ น
ใหก้ าํ หนดใหเ้ หน็ วา่ รา่ งกายของเราทกุ ๆคนนีก้ ็คือวา่ ธาตุดนิ ท่ีมี
หนงั หมุ้ อย่ภู ายในท่ีแตะตอ้ งไดน้ ีไ้ ดช้ ่ือวา่ ธาตดุ นิ ธาตุนา้ํ ก็ไดแ้ ก่
นา้ํ เลอื ด นา้ํ เหลือง จนกระท่งั ถงึ นา้ํ มตู ร อนั นนั้ ธาตนุ า้ํ มนั
ประชมุ อย่ใู นตวั ทีนีเ้ ม่ือธาตดุ ิน ธาตนุ า้ํ ปรุงแตง่ ขนึ้ มาอย่างนี้
แลว้ ธาตุไฟมนั เป็นธาตทุ ่ีมาอาศยั เขา้ มาอย่ใู นธาตดุ นิ และธาตุ
นา้ํ นนั้ ธาตุลมก็เหมือนกนั เป็นธาตมุ าอาศยั แตก่ ็สดู ลมหายใจ
เขา้ ออกอยตู่ ลอดเวลาน่นั แหละธาตลุ ม หรอื เราทกุ คนฟังเสียง
เทศน์ เสยี งธรรม คนพดู นกรอ้ งอะไรก็ตามก็ธาตลุ มน่นั แหละ
สดู ลมหายใจเขา้ ไปก็พดู ออกมาพน่ ออกมา กระทบอกั ขระใน
ปากในคอกเ็ ป็นภาษาคน เป็นภาษาสตั วไ์ ป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

น่ีใหพ้ ากนั รวมจติ รวมใจตงั้ จิตตงั้ ใจใหม้ ่นั คงลงไป จิตใจใด
ท่ีไม่แน่นอนไม่ม่นั คง ใหพ้ ากนั เลิกละปลดปลอ่ ยออกไป ตงั้ ใจให้
แนว่ แนเ่ ด็ดขาดลงไปวา่ ปีนี้ พรรษานี้ เวลานี้ เป็นเวลาท่ีเรา
จะตอ้ งปฏิบตั ิบชู าภาวนาใหเ้ ขม้ ขน้ ขนึ้ ไปโดยลาํ ดบั ผทู้ ่ีจะรบี เรง่
ภาวนาปฏบิ ตั ิบชู า เดนิ จงกรมใหเ้ จรญิ กา้ วหนา้ นนั้ จะตอ้ งระลกึ
ถึงพระบรมศาสดาจารยส์ มั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเรา เป็นองคท์ ่ีแรก
รองลงมาก็พระธรรมวินยั คาํ สอนท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั ชีแ้ จงไว้
ใหช้ ่ือวา่ พระธรรม รองลงมาก็พระอรยิ สงฆส์ าวกเจา้ ทงั้ หลาย
นบั เป็นอสงไขยๆ ทา่ นท่ีไดด้ บั ขนั ธเ์ ขา้ สนู่ ฤพานไปแลว้ จนตลอด
สงฆส์ าวกในสมยั นี้ เราจะตอ้ งนกึ ถึงเจรญิ ในใจ พระพทุ ธ พระ
ธรรม พระสงฆ์ ทงั้ ๓ น่ีแหละเป็นสรณะท่ีพง่ึ เราตอ้ งเจรญิ อยู่
เป็นนจิ ตดิ ตอ่ กนั ไป เม่ือแยกวา่ เป็น ๓ ทา่ นยน่ ยอ่ เขา้ มาก็
รวมอยใู่ นพทุ โธนนั้ แหละ พทุ โธ พระพทุ ธเจา้ อยทู่ ่ีไหน พระธรรม
ก็อยทู่ ่ีน่นั พระอรยิ สงฆส์ าวกเจา้ ทงั้ หลายก็อย่ทู ่ีน่นั ไมต่ อ้ งไปหา
ท่ีอ่นื มีอยใู่ นใจทกุ ๆคน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 13

อนั การภาวนานนั้ อบุ ายใดมนั ก็ดที งั้ นนั้ แหละ ถา้ เราเอามา
ปฏบิ ตั ิมาพจิ ารณามาบรกิ รรม พทุ โธ คาํ เดยี ว อาจสามารถจะ
ไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระโสดา พระสกิทาคา พระอนาคา เป็นพระอรหนั
ตาได้ ไม่ตอ้ งสงสยั มนั ขนึ้ อย่กู บั ผปู้ ระกอบกระทาํ คือดวงจิต
ดวงใจของเราน่นั เอง ถา้ ใจของเราไม่ตงั้ ม่นั ลงไป เป็นใจงอ่ นแงน่
คลอนแคลน ไมห่ นกั แนน่ กระทบอารมณใ์ ดก็วา่ วติ กวิจาร
ฟ้งุ ซา่ นไปน่นั คอื วา่ ไมไ่ ดม้ าพจิ ารณากายคตาสตกิ รรมฐานของ
ตนวา่ มนั มีความแก่ ความชรา มีความเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่วย มนั รอ
ความตายอยทู่ กุ เวลา เราจะมาหลงยดึ หลงถือวา่ ตวั เราของเรา
ตวั ขา้ ของขา้ จะไม่ใหม้ นั เป็นอะไร ภาวนาเลก็ ๆนอ้ ยๆยงั วางขนั ธ์
ทงั้ ๕ ไมไ่ ด้ ลองเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่วยขนึ้ มานะ่ มืดแปดดา้ นขนึ้ มา อยา่
วา่ แตค่ นธรรมดาแมแ้ ตพ่ ระภกิ ษุสงฆส์ ามเณรในทางพทุ ธ
ศาสนา ถา้ ขนั้ ท่ีเรยี กวา่ ไดแ้ คฌ่ าณ เพง่ อย่ใู นอบุ ายใดอบุ าย
หนง่ึ จติ ใจสงบ แตย่ งั ไม่ไดล้ ะกิเลสเป็นขนั้ ๆสว่ นๆนะ เวลาเจบ็
ไขไ้ ดป้ ่วยมนั ลมื หมดแหละ มืดหละเพราะทกุ ขเวทนานนั้ ไม่ใช่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 14

เร่อื งเลก็ นอ้ ย ความเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่วยหรอื ความตายมาถงึ มนั เป็นภยั
ท่ีใหญ่หลวงท่ีสดุ ไม่มีอะไรท่ีจะไปทดั ทานได้

ทีนถี้ า้ จิตใจของผภู้ าวนานีเ้ ป็นจิตใจอนั ม่นั คงในสมถภาวนา
วิปัสสนาภาวนา ไมย่ ดึ ม่นั ถือม่นั วา่ เป็นตวั เราของเรา แยกออก
ไดจ้ ากจิต และจติ ก็ไม่ไปยดึ ถือวา่ เป็นตวั เราของเรา น่นั แหละจงึ
จะไมเ่ ดือดรอ้ นวนุ่ วายในเม่อื เวลาเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่วยหรอื เวลาตาย
เพราะจติ ใจนนั้ ถา้ หากวา่ จติ ใจมนั สามารถอาจหาญแลว้ ชีวติ
ของคนเรานนั้ ทิง้ เม่ือใดก็ได้ อย่างพระพทุ ธเจา้ เม่ือทา่ นไดต้ รสั รู้
เป็นพระพทุ ธเจา้ แลว้ ทา่ นจะดบั ขนั ธเ์ ขา้ สนู่ ฤพานในคนื วนั นนั้
มนั ก็ได้ แตด่ ว้ ยความเมตตา กรุณา มทุ ิตา อเุ บกขาแกโ่ ลก
ทงั้ หลาย พระองคก์ ็รกั ษาชีวติ ไว้ ไดช้ ว่ ยเพ่ือนมนษุ ยเ์ กิดแก่เจ็บ
ตาย เทวดา อนิ ทร์ พรหม ยมยกั ษท์ งั้ หลายใหไ้ ดไ้ ปสทู่ ่ีดที ่ีงามท่ี
พน้ ทกุ ข์ พระองคก์ ็อตุ สา่ หพ์ ยายามอย่ใู นโลกกบั มนษุ ยส์ มยั นนั้
ตงั้ ๔๕ ปี พระองคม์ ีความอดทนขนาดไหน

เราทกุ คนท่ีไดฟ้ ังธรรมในทางพทุ ธศาสนาไดภ้ าวนาได้
ปฏบิ ตั ิบชู ามากนอ้ ยตามสว่ น ก็อย่ามีความทอ้ แทอ้ อ่ นแอในดวง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 15

จิตดวงใจ เพราะวา่ จติ ใจเป็นสิ่งสาํ คญั ในตวั คนเราคนนงึ นีจ้ ติ
เป็นใหญ่ เป็นใหญ่กวา่ รูปรา่ งกาย รูปรา่ งกายนที้ า่ นเปรยี บ
เหมือนอย่างวา่ เป็นบา่ วไพรร่ าษฎร ใจนีท้ า่ นเปรยี บเป็นเหมือน
พระเจา้ อยหู่ วั พระเจา้ แผน่ ดิน พระเจา้ แผน่ ดนิ จะใชป้ ระชา
ราษฎรใหท้ าํ อะไรไดท้ งั้ นนั้ ทา่ นจะฆา่ ทิง้ ก็ได้ ใจนีก้ ็เหมือนกนั
รา่ งกายนีถ้ า้ หากวา่ ใจไมด่ ี ใจไม่ภาวนา ใจไมม่ ีทาน ไม่มีศีล ใจ
โมโหโทโส มนั ก็พาทาํ ช่วั ตลอดเวลา อนั การทาํ ช่วั นนั้ ผลช่วั เม่ือ
มนั มาถงึ ตอ้ งเดอื ดรอ้ นวนุ่ วายดว้ ยกนั ทงั้ นนั้ พระพทุ ธเจา้
พระองคจ์ งึ สอนวา่ ความช่วั นนั้ อยา่ พากนั ทาํ เสยี เลยดีกวา่ ทาํ
บาปอย่าไปทาํ เพราะวา่ บาป มนั เดอื ดรอ้ นวนุ่ วายเม่ือภายหลงั
ผลสะทอ้ นยอ้ นมามนั ไมน่ ่าดู ไม่น่าฟัง ไมน่ า่ เห็น มนั เป็นเร่อื ง
เดือดเนือ้ รอ้ นใจทงั้ กายทงั้ จติ พระพทุ ธองคท์ ่านจงึ สอนวา่ บาป
อยา่ พากนั ทาํ ใหล้ ะเสยี บญุ กศุ ล ทาน ศีล ภาวนา ใหพ้ ากนั
ประกอบกระทาํ ใหเ้ กิดใหม้ ีขนึ้ สงิ่ ใดไมเ่ กิดไมม่ ีขนึ้ ก็พากนั
ประกอบกระทาํ ใหม้ ีขนึ้ เหมือนวา่ จติ เราไมส่ งบเราก็บรกิ รรม

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 16

ภาวนาลงไป เอาใหส้ งบระงบั ได้ ไมใ่ หจ้ ิตใจทอ้ แทอ้ อ่ นแอกลวั
ตายอยา่ งเดียวเทา่ นนั้ หละ ทาํ ไดห้ มด

บางคนก็คดิ วา่ ทาํ ไมหนอขา้ พเจา้ จงึ ไมไ่ ดบ้ รรลมุ รรคผล
นิพพาน อยากจะใหบ้ รรลมุ รรคผลนิพพานเสยี ทีเดยี ว ใหม้ นั รู้
แลว้ รูร้ อดไป น่ีหละถา้ เราตอ้ งการอยา่ งนนั้ จรงิ ๆก็ น่ีแหละ ทกุ
ลมหายใจ ตอ้ งตงั้ ใจใหม่ ในพรรษานีแ้ หละ ตงั้ แตว่ นั พระวนั ศลี
นีเ้ ป็นตน้ ไป เอาใหม้ นั ไดท้ กุ ลมหายใจ ไมว่ า่ ภาวนาบทใด
พจิ ารณากายคตาสตกิ รรมฐาน ก็เอาใหม้ นั ไดท้ กุ ลมหายใจ นกึ
ถงึ ความตายใหม้ นั ไดท้ กุ ลมหายใจ นกึ ถงึ พทุ โธ คณุ
พระพทุ ธเจา้ ใหไ้ ดท้ กุ ลมหายใจ ทาํ จรงิ ๆใหม้ นั เขา้ ถงึ จติ ใจจรงิ ๆ
แลว้ มนั จะเหลอื วสิ ยั ของผมู้ ีเพียรไปไม่ได้

พระพทุ ธเจา้ พระองคท์ รงตรสั ไวแ้ ลว้ วา่ วริ ิเยน ทกุ ฺขมจเฺ จ
ติ ทกุ คนจะลว่ งทกุ ขไ์ ปไดก้ ็เพราะความเพียร ความเพยี รความ
หม่นั ความขยนั ขนั แขง็ ภายในจติ ใจของแตล่ ะบคุ คลนนั้ แหละ
เม่ือมีขนึ้ ในจิตในใจแลว้ ก็พากาย วาจา จิต ทงั้ หมดทงั้ มวลกอ้ น
นี้ ทาํ อะไรไดห้ มดทงั้ นนั้ มนั ขนึ้ กบั ความเพียร ความหม่นั ของ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

บคุ คล ความตงั้ ใจแน่วแนม่ ่นั คงในใจของตน เพราะในใจนนั้ ใคร
จะมาบงั คบั บญั ชาใหท้ าํ ตามอย่างโนน้ อยา่ งนีไ้ มไ่ ด้ แตถ่ า้ ตวั เรา
มองเหน็ ผลประโยชนว์ า่ ทาํ อย่างนี้ พดู อย่างนี้ ภาวนาอยา่ งนี้
สงบจิตสงบใจอยา่ งนี้ นาํ ความสขุ ความสบายมาใหแ้ กต่ วั เรา
จรงิ ๆ ไมม่ ีใครบอก ผนู้ นั้ จะตงั้ อกตงั้ ใจปฏบิ ตั บิ ชู าภาวนาทกุ คนื
คืนไหนจิตใจเหลาะแหละหว่นั ไหว ไม่สงบระงบั เราไมย่ อมอยา่ ง
เดียวแหละ เอาชนะได้ ถา้ น่งั มนั งว่ งเหงาหาวนอน เราจะมาน่งั
ทาํ ไม ยืนขนึ้ บรกิ รรมภาวนาอยู่ ทีนถี้ า้ ยืนขนึ้ อยู่ ยืนอยู่ ยงั มี
ความงว่ งเหงาหาวนอน เราก็เดินสิ เดนิ กลบั ไปกลบั มา คอื วา่
เคล่ือนในรา่ งกาย เคล่ือนไหวไปมา ไม่ใหค้ วามงว่ งเหงา
หาวนอนเขา้ มาทบั ถม ใหจ้ ติ ใจบรกิ รรมภาวนาเบิกบานยมิ้ แยม้
แจ่มใสอยภู่ ายในจติ ใจอนั นนั้

ทีนีค้ นเรามนั ไม่เอาจิตใจมาจดจอ่ ในขอ้ วตั รปฏิบตั ทิ ่ีตนจะ
ประพฤตปิ ฏบิ ตั ภิ าวนาอยู่ ถา้ มีอะไรเกิดขนึ้ ในรา่ งกายสงั ขารก็
บน่ วา่ เราไมส่ บายอยา่ งโนน้ อย่างนี้ อนั รูปขนั ธน์ ีใ้ ครจะใหส้ บาย
ตลอดตงั้ แตเ่ กิดจนตายน่นั หาไดย้ าก ไมม่ ากก็นอ้ ยมนั จงึ มีเจ็บ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

ไขไ้ ดป้ ่วยเลก็ ๆนอ้ ยๆอยนู่ ่นั แหละ ถา้ เราไมย่ ดึ ไมถ่ ือ ใจของเรา
จะไดม้ ีโอกาสมีเวลาตงั้ หนา้ ตงั้ ตาตงั้ จิตตงั้ ใจภาวนาอยทู่ กุ เวลา
การภาวนาท่ีจะเต็มเมด็ เตม็ หนว่ ยเกิดมรรคเกิดผล เกิดความรู้
ความฉลาดความสามารถอาจหาญขนึ้ มานนั้ จะตอ้ งทาํ ไปไมใ่ ห้
ขาด อย่างเราเคยไหวพ้ ระสวดมนตเ์ สยี ก่อนจงึ คอ่ ยนอน อย่าให้
มนั ขาด ถา้ มนั ขาดวนั หนง่ึ วนั สองก็ขาด ถา้ มนั ไม่ขาดวนั หนง่ึ
วนั สองก็ไม่มีขาด ทาํ ได้ อย่าอา้ งวา่ เป็นน่นั เป็นน่ี ก็มนั ยงั ไม่ตาย
ยงั น่งั ภาวนาได้ ไหวพ้ ระไดก้ ็ไหวล้ งไป อย่าไปเช่ือไปฟังกิเลส
มาร สงั ขารมารภายในจิตอนั นนั้ เรยี กวา่ ทาํ ใจใหม้ ีสตอิ ยเู่ สมอ
ระลกึ ไดอ้ ยทู่ กุ เวลา ทาํ ใจใหม้ ีความสามารถอาจหาญอยใู่ นใจ
ของตนอย่ทู กุ เวลา ไม่ใหจ้ ติ ใจมนั ออ่ นแอทอ้ แทก้ ลวั เจบ็ กลวั ไข้
กลวั เป็นกลวั ตาย กลวั มนั ทาํ ไม กลวั กิเลสมนั ก็ละกิเลสไม่ไดส้ ิ
เม่ือไม่กลวั กิเลสแลว้ ก็ละกิเลสได้

ดพู ระพทุ ธเจา้ พระอรยิ เจา้ ทงั้ หลาย ท่านกเ็ นือ้ หนงั มงั สา
มนษุ ยล์ กู มนษุ ยน์ ่ีแหละ แตท่ ่านไมย่ ดึ ม่นั ถือม่นั แคค่ วามสขุ
ความทกุ ขอ์ นั มีอย่ใู นรูปขนั ธ์ ทา่ นเอาสมาธิภาวนาจิตใจภายใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 19

เป็นมาตรฐานลงไป วนั ไหนเวลาใดทา่ นก็สงบจิตใจของทา่ นให้
เยือกเยน็ สบายเสียกอ่ นจงึ คอ่ ยนอนทกุ ๆคนื การกินการนอน
สนกุ เฮฮา ทา่ นถือวา่ เป็นภยั อนั ตราย เราตอ้ งไมไ่ ปเก่ียวเกาะ
กงั วล ตงั้ ใจใหแ้ น่วแน่ม่นั คงอย่ใู นดวงจติ ดวงใจของตนจรงิ ๆ
ดวงใจนนั้ เราฟังธรรมไดย้ นิ เสียงอยทู่ ่ีน่กี ็น่นั แหละดวงใจ ไมต่ อ้ ง
ไปหาท่ีไหนหละ ดวงใจผรู้ ูอ้ ย่มู นั รูอ้ ยตู่ ลอดเวลาแตเ่ ราไมร่ ูต้ าม
ความเป็นจรงิ อย่นู ะ ไปหลงตามรูป ตามเสยี ง ตามกลน่ิ ตามรส
เร่อื ยไปไมม่ ีท่สี ิน้ สดุ ผลท่ีสดุ ก็ ไมร่ ู้ ไม่รูก้ ็ยงั มีรูอ้ ยใู่ นนนั้ ดใู หด้ ตี งั้
อกตงั้ ใจลงไป เอามนั ทกุ ขณะ ทกุ เวลา ทกุ ลมหายใจเขา้ ออก
ความออ่ นแอทอ้ แทใ้ นดวงใจไมม่ ี เป็นจิตใจอนั หนกั แนน่ ม่นั คง
ไม่สะทกสะทา้ นตอ่ ภยั อนั ตรายใดๆทงั้ หมด เรยี กวา่ พทุ โธอย่ใู น
ดวงใจนี้ ธมั โมอย่ใู นดวงใจนี้ สงั โฆอยใู่ นดวงใจนี้ บญุ บารมีอยู่
ในดวงจิตดวงใจนีผ้ า่ นศลี ภาวนาทงั้ หลายแหล่ มารวมอย่ใู น
ดวงใจนี้ น่ีก็คอื จติ ดวงท่ีรูอ้ ยใู่ นตวั ในใจเราทกุ ๆคน

จงรวมจงสงบเขา้ มาตงั้ ม่นั ในจิตใจดวงนีใ้ หไ้ ด้ เอาจนจติ ใจ
ดวงนีส้ ามารถอาจหาญ ขนึ้ ช่ือวา่ ภาวนาหรอื วา่ ทาํ คณุ งามความ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 20

ดีแหละ มนั จะเหนด็ เหน่ือยเม่ือยหวิ ขนาดหนกั ขนาดไหนก็ตาม
มนั ทาํ ได้ ท่ีไหนไมไ่ ดไ้ ม่ใหม้ ใี นดวงจิตดวงใจนี้ มนั ก็ไดเ้ ท่านนั้
ไม่ใช่เป็นของยาก เป็นของเหลอื วิสยั ถา้ เหลือวสิ ยั มนษุ ยค์ นเรา
ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิไม่ได้ พระพทุ ธเจา้ ทา่ นจะเทศนส์ อนไวท้ าํ ไม
พระธรรมวนิ ยั คาํ สอนท่พี ระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั ทรงสอนนีม้ นั เพ่ือ
มนษุ ยเ์ ราโดยเฉพาะ มนษุ ยเ์ ราน่ีแหละจะตอ้ งตงั้ อกตงั้ ใจปฏิบตั ิ
บชู าภาวนาจรงิ จงั ภายในจิตใจของตน คนอ่ืนผอู้ ่นื เคา้ ไมท่ าํ ชา่ ง
เขาเป็นไร ตวั เราตงั้ อกตงั้ ใจปฏิบตั ิภาวนาเอาจรงิ เอาจงั ภายใน
จิตใจเราเท่านกี้ ็พอ ดวงจิตดวงใจผไู้ ดย้ นิ ไดฟ้ ังอย่ใู นขณะเด๋ยี วนี้
มีอยทู่ ่นี ี้ ตตั ถะ ตตั ถะ ในท่ีๆนี้ ใหพ้ ากนั รวมสงบตงั้ ม่นั เขา้ มาใน
ใจของตนใหไ้ ด้ น่ีเป็นอบุ ายภาวนาในทางพทุ ธศาสนา เม่ือวา่
เราทา่ นทงั้ หลายพากนั ไดย้ นิ ไดฟ้ ังแลว้ ใหม้ นสิการ กาํ หนดจดจาํ
ไวภ้ ายใน แลว้ นอ้ มนาํ เอาประพฤตปิ ฏบิ ตั กิ ็คงไดร้ บั ความสขุ
ความเจรญิ เอวงั ก็มีดว้ ยประการะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/UCiJioMNB9Q

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21