การแสวงหาความสงบทางใจ โดย หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ

การแสวงหาความสงบทางใจ
หลวงป่เู หรยี ญ วรลาโภ

พากนั ตงั้ ใจฟังธรรมเป็นวนั พระเดอื น ๙ ขนึ้ ๑๕ ค่าํ เป็นวนั
อโุ บสถทงั้ ของญาตโิ ยมและของพระภกิ ษุสามเณร ผทู้ ่มี คี วาม
เช่ือม่นั ในศีลในธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เม่ือถึงวนั เช่นนี้
เขา้ มาแลว้ ก็ทาํ ความยินดใี นการท่ีจะรกั ษาอโุ บสถศลี ใหบ้ รสิ ทุ ธิ์
ผดุ ผ่อง จงึ ไดส้ ละบา้ นเรอื นมารวมกนั อย่ใู นวดั วาอารามนี้ ก็
นบั วา่ เป็นความคดิ ท่ีดี เป็นผมู้ ีศรทั ธาแรงกลา้ พอสมควรสาํ หรบั
ผคู้ รองเรอื น

สาํ หรบั ผคู้ รองเรอื นแลว้ หากวา่ ไม่หาเอาเวลาวา่ งหรอื เวลา

ท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงประทานไวอ้ ยา่ งนี้ ก็เลยไมม่ ีเวลาท่ีจะ
เขา้ วดั เขา้ วากนั เลย ตา่ งก็อา้ งวา่ มีการงานมีมากมายหลาย
ประการ ไอผ้ ไู้ มม่ ีงานการอะไรก็ไปเลน่ กอลฟ์ ไปเลน่ การพนนั
ขนั ตอ่ อะไรๆอย่ใู นเมืองในนา ก็ถือวา่ มีงานแหละ งานของคนไม่
มีศรทั ธา ไม่เช่ือบญุ ไมเ่ ช่ือบาป กิเลสมนั กย็ อ่ มผลกั ดนั ให้
เพลดิ เพลนิ มวั เมาไปในเรอ่ื งท่ีไมเ่ ป็นสาระประโยชนแ์ กช่ วี ติ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

จิตใจอนั นี้ มนั ก็เป็นอยา่ งนีแ้ หละ ท่ีเป็นเหตใุ หส้ ตั วท์ งั้ หลายได้
เท่ียวเกิดแก่เจบ็ ตาย อาศยั การเกิดการตายนานไปๆแลว้ มนั หาก
บรสิ ทุ ธิ์ไปเอง อนั นีเ้ ป็นความเหน็ ของคนอกี หมหู่ นง่ึ คนหม่นู ี้
แหละไมท่ าํ อะไรไม่ทาํ บญุ กศุ ลอะไร แสวงหาแตค่ วาม
สนกุ สนานในโลกนีเ้ ท่านนั้ ถงึ เวลาตายก็ตายไป เม่ือเคา้ ไมไ่ ด้
ทาํ บญุ กศุ ลอะไรอย่างนีแ้ ลว้ เคา้ จะไดเ้ กิดเป็นคนอีกหามไิ ด้ น่นั
แหละความเขา้ ใจผิดมจิ ฉาทฐิ ิ

คนมาเกิดเป็นคนน่ีตอ้ งมบี ญุ น่ะ พระพทุ ธเจา้ รูแ้ จง้ แทง
ตลอดแลว้ เป็นคนมีบญุ ไดใ้ หข้ า้ วนา้ํ เป็นทานมาแตช่ าตกิ ่อน
อานิสงสใ์ หข้ า้ วนา้ํ เป็นทาน แลว้ อานิสงสศ์ ีลคา่ ท่ีไม่ได้
เบียดเบียนบคุ คลอ่ืนและสตั วอ์ ่ืน น่ีอานิสงสศ์ ีลน่ีสว่ นหนง่ึ แตว่ า่
สว่ นท่ีเบยี ดเบยี นบคุ คลอ่ืนและสตั วอ์ ่นื นนั้ มนั ก็ไปเสวยวบิ าก
กรรมแลว้ ไดร้ บั ทกุ ขท์ นทรมานไดเ้ สวยวิบากกรรม หมดเขตของ
วิบากกรรมอนั นนั้ แลว้ บญุ ท่ีทาํ ไวน้ นั้ มนั กน็ าํ ใหเ้ กิดเป็นคน
อยา่ งนีน้ ะ เราชอบกนั อยา่ งนีเ้ หรอ ถามตวั เองดทู กุ คนนะ่ เรา
ชอบอย่างนีเ้ หรอ ทาํ บาปกท็ าํ ไป ไปเสวยทกุ ขน์ รกในอบายภมู ิ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

อา้ วบญุ ก็ทาํ พน้ จากนรกมาแลว้ ก็มาเสวยผลบญุ อา้ วบญุ นาํ ให้
มาเกิดเป็นคน แตร่ ะลกึ ชาตหิ นหลงั ไมไ่ ด้ มนั ถงึ ไมก่ ลวั นรก น่นั
แหละ มนั เกิดมาเป็นคนแลว้ ก็เหมือนกบั ไมไ่ ดไ้ ปตกนรก
หมกไหมอ้ ะไรแตช่ าติก่อนหนหลงั เหน็ วา่ บญุ ตกแตง่ มาใหเ้ ป็น
คนมาแลว้ ก็นกึ วา่ สบายแลว้ ถา้ อยา่ งนีเ้ น่ีย มีเป็นสว่ นมากนะ
คนเราเน่ืองจากไมม่ ีปัญญาญาณท่ีจะระลกึ ชาตหิ นหลงั ได้

แลว้ ก็ผทู้ ่ีเช่ือตอ่ ปัญญาตรสั รูข้ องพระพทุ ธเจา้ กเ็ หน็ แจง้ ใน
บาปบญุ คณุ โทษ ประโยชนห์ รอื ไมใ่ ชป่ ระโยชน์ เม่ือไดฟ้ ังคาํ
สอนของพระพทุ ธเจา้ แลว้ มาพิจารณาวา่ เออ้ บญุ มนั มีจรงิ บาป
มนั มีจรงิ แนน่ อนทีเดียว ถา้ หากวา่ บญุ มีอย่างเดยี ว บาปไม่มี
เชน่ นีค้ นเกิดมาในโลกนีม้ นั กเ็ สมอกนั หมดซิ ถา้ มีความสขุ ก็มี
ความสขุ เหมือนกนั หมดแหละ ลองคิดดใู หด้ ี น่ีทาํ ไมมนั จงึ ไม่
เป็นอยา่ งนนั้ มนั ไม่เป็นอยา่ งนนั้ เพราะวา่ น่นั แหละ ในชีวิตของ
คนเรามนั มีทงั้ บญุ และบาป เม่ือคราวใดบญุ ใหผ้ ลมนั ก็มี
ความสขุ ความเจรญิ ไป ถา้ เม่ือใดบาปใหผ้ ลก็มีความทกุ ขท์ น
ทรมานไป อยอู่ ย่างนนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

แลว้ คนทงั้ หลายนะ่ มนั เพลดิ เพลินยนิ ดีอยใู่ นกามคณุ เม่ือ
จิตใจรา่ เรงิ อยใู่ นรูป เสยี ง กลนิ่ รส เคร่อื งสมั ผสั อนั เป็นท่ีนา่ รกั
ใครพ่ อใจแลว้ มนั ก็ลมื ความทกุ ขท์ ่ีตนไดร้ บั ทกุ ขท์ นทรมานอะไร
มาก็ลืมไป ก็สง่ ใจไปตามรูป เสยี ง กลิน่ รส เคร่อื งสมั ผสั ตา่ งๆ
เหตนุ นั้ โลกอนั นีน้ ่ะเคา้ จงึ จดั ใหม้ ีมหรสพ ครบงานเตน้ ราํ ดีด สี
ตี เป่า เพ่ือใหค้ นไปดมู นั คลายทกุ ขท์ างใจไดบ้ า้ ง เป็นอยา่ งนี้
แหละ ถา้ เป็นคนแปลกหนา้ คนชาตอิ ่นื โฆษณาครกึ โครมวา่ จะ
มาแสดงคอนเสริ ท์ ในเมืองไทย อย่างนกี้ ็ต่ืนกนั แลว้ คนไทย ทงั้ ท่ี
เคา้ เก็บเงนิ กนั คนละ ๒๕๐๐ บาทไม่เสยี ดายเลย ก็เสยี เงินให้
เคา้ แลว้ ก็หวั เราคอหาย กบั กริ ยิ าท่ีเคา้ เตน้ เรา่ ๆสใู่ หด้ ู ถา้ ไปถือ
วา่ มีความสขุ สนกุ สนานลืมทกุ ขล์ มื ญาตไิ ป น่ีคนสว่ นมากตดิ อยู่
ในความสขุ เหลา่ นี้ เป็นอย่างนนั้ เม่ือมนั ตดิ อย่ใู นความสขุ อย่าง
นนั้ มนั ก็ไม่สนใจทางศีลทางธรรม ทางบญุ กศุ ลแลว้ เคา้ ถือวา่
เคา้ มีความสขุ พอแลว้ นิ เร่อื งมนั นะ่ มนั เป็นอยา่ งนนั้

สาํ หรบั ผทู้ ่ีบญุ วาสนาแรงกลา้ พอสมควร ไดฟ้ ังคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ แลว้ ก็จงึ มาพจิ ารณาเหน็ วา่ ความสขุ ในโลก

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

ดงั กลา่ วมานี้ มนั เป็นความสขุ ช่วั คราวไมใ่ ช่ย่งั ยนื อะไร ความสขุ
อิงอาศยั วตั ถสุ งิ่ ของ เม่ือวตั ถสุ ง่ิ ของนนั้ หมดไป ความสขุ นนั้ ก็
หมดไปตามกนั ความสขุ อาศยั รา่ งกายอนั นี้ เม่ือรา่ งกายนีม้ นั ยงั
ไมช่ าํ รุดทรุดโทรม เตน้ สามศอกออกสามวาไดก้ ็ถือวา่ ตนมี
ความสขุ อย่างนีแ้ หละ อา้ ว พอรา่ งกายนีม้ นั ทรุดโทรมไปไมจ่ ีรงั
ย่งั ยืน ไอจ้ ิตท่อี าศยั ในรา่ งกายนกี้ ็ทรุ นทรุ าย เป็นทกุ ขเ์ ดอื ดรอ้ น
ก็ชีวติ มนษุ ยเ์ ราก็หมนุ ไปตามกรรมอยา่ งนแี้ หละสาํ หรบั ผไู้ มร่ ูน้ ะ
มนั เป็นอยา่ งนนั้ เรอ่ื งมนั นะ สาํ หรบั ผรู้ ูผ้ ไู้ ดฟ้ ังคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ แลว้ ก็มาฝึกจติ ดวงนีใ้ หม้ นั ตงั้ ม่นั ลงไป เพราะจติ ไม่
ตงั้ ม่นั น่นั แหละมนั ถงึ ไดห้ ว่นั ไหวไปตามอาํ นาจของกิเลส
หลงใหลไปตามความสขุ ช่วั คราวนนั้ มนั มองไม่เหน็ ความสขุ นนั้
เป็นของช่วั คราว มองไมเ่ ห็นเลย คาํ วา่ ช่วั คราวนนั้ หมายความวา่
มีความสขุ ประเด๋ยี วประดา๋ วแลว้ ความสขุ นนั้ ก็หายไปน่นี ะ
ความทกุ ขก์ ็เกดิ มาแทนแลว้ ก็แสวงหาความสขุ กนั ไปใหม่

อนั ความสขุ ตามท่พี ระพทุ ธเจา้ ทรงแนะนาํ ส่งั สอนพทุ ธ
บรษิ ัท ใหล้ งมือแสวงหากระทาํ อนั นีน้ ่ะ มนั เก่ียวกบั การแสวงหา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

ความสขุ ทางกาย ทางวาจา ทางใจนี้ อย่างโยมผหู้ ญิงท่ีมาจาก
ทางเหนือเน่ีย มาบวชชีเม่ือตะกีเ้ นยี้ ถามดทู าํ ไมจงึ มาบวชชี ก็
ตอ้ งการความสขุ ทางใจ อนั นีเ้ พ่นิ ก็นบั วา่ เพ่ินคิดดีอยเู่ หมือนกนั
นะ หมายความวา่ อยกู่ บั บา้ นกบั ช่องน่นั นะ่ มนั มีเร่อื ง
กระทบกระเทอื นมากมาย คลกุ คลตี ีโมงอยกู่ บั คนหม่มู าก ไดร้ บั
ความกระทบกระท่งั อยนู่ นั้ จติ ใจหาความสงบระงบั ไมไ่ ด้
เลย โนน่ ก็เสยี ใจ โน่นก็ดใี จ โนน่ ก็คบั แคน้ โนน่ ก็โกรธ อะไรต่
อะไรอย่เู รอ่ื ยแตล่ ะวนั แตล่ ะคนื ผมู้ ีวาสนาอยบู่ า้ งก็พจิ ารณาเหน็
แหละ โอ้ การท่ีอยอู่ ยา่ งนีน้ ่หี าความสขุ ไมไ่ ดเ้ ลย มีแตค่ วามทกุ ข์
ทนทรมานทางจติ ใจอยา่ งนี้ ถา้ ไดห้ นีไปสสู่ ถานท่ีสงบสงดั แลว้
อยา่ งนีม้ นั นา่ จะทาํ ความสงบใจได้ จะไดร้ บั ความสขุ ความสงบ
ทางจติ ใจ คดิ ไดอ้ ยา่ งนีแ้ ลว้ จงึ ไดร้ า่ํ ลาลกู หลานญาตพิ ่ีนอ้ งมา
มาขอบวชชีในวดั นี้ ก็ขอใหแ้ มช่ ีทงั้ หลายจงมีเมตตาตอ่ แมช่ ีท่ีมา
ใหม่ เพ่ือนไมค่ ลอ่ งแคลว่ ไมช่ าํ นิชาํ นาญขอ้ ปฏิบตั อิ นั ใดก็ช่วย
บอกชว่ ยแนะนาํ กนั ไป อยา่ งนีไ้ ดช้ ่ือวา่ เราเป็นผมู้ ีเมตตา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

กายกรรมเมตตา วจกี รรมเมตตา มโนกรรมตอ่ กนั และกนั เชน่ นี้
มนั ก็เป็นบญุ กศุ ลกนั สว่ นหนง่ึ

อนั นนี้ ะ มนั เป็นอยา่ งนนั้ หมายความวา่ การกระทาํ อนั ใดถา้
มนั อาํ นวยผลคอื ความสขุ สบายใจกบั ผอู้ ่นื การกระทาํ นนั้ ไดช้ ่ือ
วา่ เป็นบญุ กศุ ล ตรงกนั ขา้ ม การทาํ อะไรพดู อะไรทาํ ใหผ้ อู้ ่ืนเป็น
ทกุ ขเ์ ดือดรอ้ น การกระทาํ อนั นนั้ การพดู อย่างนนั้ ช่ือวา่ เป็น
บาปอกศุ ล มนั ก็ตรงกนั ขา้ มอย่างนีแ้ หละ คนเราใหพ้ จิ ารณาดู
ใหด้ ี พระพทุ ธเจา้ ทรงบญั ญตั สิ กิ ขาบทไวใ้ หส้ มาทาน ใหร้ กั ษา
สาํ รวมระวงั ก็เพ่ือไม่ใหเ้ บยี ดเบยี นซง่ึ กนั และกนั นนั้ เอง น่นั แหละ
ถา้ ไม่สาํ รวมในสกิ ขาบทวนิ ยั ตา่ งๆแลว้ มนั ก็เบยี ดเบียนกนั หละ
หมนู่ ีน้ ะ เม่ือไม่พอใจกนั มา ไม่แสดงออกทางกายก็แสดงออก
ทางวาจา ดา่ แชง่ พดู หยาบคายกระทบกระแทกผทู้ ่ีตนเกลียดนนั้
ใหเ้ คา้ เจบ็ อกเจบ็ ใจ ไออ้ ยา่ งนีแ้ หละความเป็นผทู้ ่ีไมม่ ีเมตตา
ธรรมตอ่ กนั และกนั นะ ไม่ช่วยเหลอื เกือ้ กลู กนั นะ่ อย่างนนั้ ทกุ คน
ขอใหม้ ีเมตตาพรหมวหิ าร มีกรุณาพรหมวิหารอยใู่ นใจ ทกุ
คนผปู้ ระพฤตธิ รรมในโลกนนี้ ะ อยา่ ไปปลอ่ ยใหค้ ณุ ธรรมเหลา่ นี้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 7

เหินห่างจากจติ ใจ แลว้ เราจะอยรู่ ว่ มกนั โดยสนั ติสขุ ไมไ่ ดเ้ ลย ถา้
ขาดเมตตาธรรมกรุณาธรรมตอ่ กนั และกนั แลว้ อย่ดู ว้ ยกนั เป็น
สขุ ไมไ่ ดเ้ ลย จะตอ้ งอย่ดู ว้ ยความทกุ ข์ ความวนุ่ วายใจ ความไม่
พอใจ อะไรอยา่ งนนั้ อยอู่ ยา่ งนนั้ น่ะ มนั ไมถ่ กู ตอ้ งตามนกั บวช ผู้
เป็นนกั บวชผมู้ าประพฤตธิ รรมจะเป็นคฤหสั ถก์ ็ตาม มนั ก็ไม่ถกู
ทาง ดงั นนั้ เราตอ้ งปรบั ตวั เองเขา้ ไปใหม้ นั ถกู ทางสายกลางใหไ้ ด้
เม่ือตา่ งคนตา่ งปรบั ตวั เองใหม้ ีเมตตาธรรมกรุณาธรรมตอ่ กนั
และกนั อยา่ งนีแ้ ลว้ มนั ก็ไมม่ ีปัญหาอะไรอย่ดู ว้ ยกนั แมจ้ ะเป็นผู้
อย่ดู ว้ ยกนั จาํ นวนมากก็ตาม มนั ก็มีความสขุ ความสบายใจ น่นั
แหละขอใหพ้ ากนั เขา้ ใจ

เราเขา้ มาบวชในพทุ ธศาสนาน่ี ทกุ คนก็หวงั วา่ จะหา
ความสขุ ทางจติ ใจ น่นั แหละ พอรา่ งกายนีจ้ ะอยยู่ งั ไงมนั ก็ไม่
เท่ียงไม่ย่งั ยืนอยแู่ ลว้ จะอยใู่ นเพศไหนก็ตามมนั ก็ไม่เท่ียงไม่
ย่งั ยนื อยา่ งนนั้ เอง แตด่ วงจติ นีน้ ะเราสามารถปรบั ปรุงใหด้ ีได้ ให้
ตงั้ ม่นั ได้ แตร่ า่ งกายน่ีเราจะบาํ รุงใหด้ ยี งั ไงมนั ก็เท่ียงย่งั ยนื ไม่ได้
พจิ ารณาดใู หด้ ี เน่ีย แลว้ มีแตจ่ ติ ดวงเดยี วเน่ีย เราสามารถ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

ปรบั ปรุงใหม้ ่นั ตงั้ ม่นั ลงไปได้ รา่ งกายมนั จะวบิ ตั ิแปรผนั ไปแต่
จติ ท่ีฝึกฝนดีแลว้ มนั ก็ไมว่ ิบตั ิไม่แปรปรวนไปตามรา่ งกาย ความ
มงุ่ หมายตอ่ การปฏบิ ตั นิ ่ีขอใหเ้ ขา้ ใจ แตส่ ว่ นมากไมเ่ ป็นอย่าง
นนั้ น่ี เวลารา่ งกายมนั เจ็บไขไ้ ดป้ ่วยวิบตั ิไป ใจก็หว่นั ไหวไปตาม
รา่ งกายเลย กระวนกระวายไปตามรา่ งกายน่นั แหละ สว่ นมาก
เป็นอยา่ งนีค้ นเรานะ่

ดงั นนั้ น่ะเม่ือไดร้ บั คาํ แนะนาํ ตกั เตอื นเชน่ นีแ้ ลว้ ก็ควรจะพา
กนั ต่ืนตวั ต่ืนตวั ฝึกจติ นีใ้ หต้ งั้ ม่นั ในบญุ ในคณุ ใหไ้ ด้ ฝึกจติ นีใ้ ห้
เฉลียดฉลาดมีปัญญา รูเ้ ทา่ นามธรรม รูเ้ ทา่ รูปธรรม อนั เรยี กวา่
ขนั ธ์ ๕ นีใ้ หไ้ ด้ ก็เพราะความไมร่ ูเ้ ทา่ ไมร่ ูแ้ จง้ ขนั ธ์ ๕ น่เี อง จติ ใจ
มนั จงึ ไดห้ ว่นั ไหวไปตามความไมเ่ ท่ียงของขนั ธ์ ๕ เม่ือจติ ใจ
หว่นั ไหวไปเชน่ นนั้ นะ่ ทกุ คนตอ้ งรูด้ อี ยแู่ ลว้ วา่ มนั ไมม่ ีความสขุ
เลย จติ ใจดวงเดียวนหี้ ว่นั ไหวซะแลว้ ไมม่ คี วามสขุ จรงิ ๆ ถา้ ฝึก
จิตดวงนีใ้ หต้ งั้ ม่นั ดว้ ยดี มีปัญญารูเ้ ท่าขนั ธ์ ๕ ตามเป็นจรงิ อยา่ ง
วา่ น่นั นะ ไมถ่ ือม่นั วา่ เป็นตวั เป็นตนเป็นเราเป็นเขา เม่ือขนั ธ์ ๕
มนั แปรปรวนไป เราก็รูว้ า่ ขนั ธ์ ๕ มนั แปรปรวน มนั กาํ ลงั จะแตก

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

จะดบั ไมไ่ ดถ้ ือวา่ วา่ เราจะแตกจะดบั เราจะตาย เราไม่มีอยใู่ น
ขนั ธ์ ๕ ขนั ธ์ ๕ ไม่ไดม้ ีอยใู่ นเรา ก็ตอ้ งกาํ หนดรูต้ ามเป็นจรงิ
อยา่ งนี้ แลว้ จติ ก็ไมห่ ว่นั ไหวตามขนั ธ์ ๕ แลว้ บดั นนี้ นั้ มนั เป็น
อย่างนนั้ เรอ่ื งมนั นะ่

มนั จะวา่ มนั สาํ คญั อย่ทู ่ีฝึกใหใ้ จเราเขม้ แข็ง น่งั ภาวนาก็น่งั
ใหม้ นั นานๆสมควร พยายามขม่ จิตนีท้ ่ีมนั เล่อื นลอยอยใู่ หม้ นั ด่งิ
ลงไปสภู่ ายในหวั ใจนนู่ ใหม้ นั ด่งิ ลงไปหาภพท่ีเกิดของมนั น่ี ดวง
จิตน่ีมนั เขา้ มาปฏสิ นธิในทอ้ งของมารดา มนั เขา้ ไปอาศยั ธาตุ
ของมารดาบดิ า แลว้ บญุ กรรมตกแตง่ หทยั วตั ถคุ ือเนือ้ หวั ใจน่ีนะ
ใหด้ วงจิตน่ีไดอ้ าศยั ใหเ้ ขา้ ใจ เม่ือหากวา่ มีสติประคบั ประคอง
ความรูส้ กึ คอื ดวงจิตนี้ ใหต้ งั้ ม่นั อยใู่ นปัจจบุ นั ลงได้ เรยี กวา่ ตงั้
ม่นั อยใู่ นท่ีรูน้ ่นั นะ่ รูอ้ ยตู่ รงไหน มีสติประคองความรูน้ นั้ ใหต้ งั้ ม่นั
อย่ใู นตรงนนั้ นะ่ น่นั น่ะเรยี กวา่ ฝึกจติ ใหต้ งั้ ม่นั ขอใหเ้ ขา้ ใจ ไม่ใช่
วา่ ไอจ้ ิตน่นั จะหมายเอาอยา่ งอ่นื นะ อย่าไปเขา้ ใจผิด จิตหมาย
เอาความรู้ ความรูอ้ นั อยใู่ นรา่ งกายอนั นนี้ ะ หายใจเขา้ เราก็รูอ้ ยู่
หายใจออกก็รูอ้ ย่อู ยา่ งนี้ ความรูอ้ นั นีไ้ ม่หนีไปไหนนะตงั้ แตเ่ กิด

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

มาจนถงึ บดั นแี้ หละ ถา้ หากวา่ ความรูค้ ือจติ น่ีมนั ถอนออกจาก
หทยั วตั ถคุ อื เนือ้ หวั ใจน่ีแลว้ ตายเลยคนเราอย่ไู ม่ได้ เหมอื นกบั
ออกจากรา่ งนีอ้ อกไปหาท่ีเกิดใหม่แลว้ จิตนี้ ท่ีวา่ จิตไปนนู่ ไปน่ี
นะ ไมใ่ ช่จิตไปหรอก เจตสิกคือความคิด ความคิดมนั ก็ออกจาก
ความรูส้ กึ อนั นนั้ แหละใหเ้ ขา้ ใจ

ดงั นนั้ เม่ือผใู้ ดรูอ้ ย่างนีแ้ ลว้ ก็มีสติกาํ หนดรูเ้ ท่าความคดิ นนั้
ไว้ เผลอๆมนั คดิ ไป อา้ ว ความคดิ ไมใ่ ชจ่ ติ ก็แลว้ ไป เราก็มีสติ
ประคองความรูส้ กึ อนั นนั้ ไว้ ไม่ใหม้ นั คดิ ตอ่ ไปอกี ใหม้ นั คิดเท่าท่ี
คดิ แลว้ น่นั เชน่ นีแ้ ลว้ มนั ก็หยดุ ลงไดเ้ ลย ความรูส้ กึ อนั นนั้ นะ
หยดุ คดิ ลงได้ ถา้ หากวา่ สติไมห่ ย่งั ลงไปใกล้ ความรูส้ กึ อย่าง
นนั้ น่ะมนั จะหา้ มจติ นีไ้ ม่ไดเ้ ลย มนั จะคดิ อย่อู ยา่ งนนั้ นะ่ มนั
ยดึ ถือเร่อื งใดมนั ก็คดิ ถงึ เรอ่ื งนนั้ แหละ เอาเร่อื งนนั้ แหละมา
วจิ ารณอ์ ยนู่ ่นั แหละ น่ีใหพ้ ากนั เขา้ ใจ น่งั ภาวนาอยา่ ไปน่งั โงกน่งั
ง่วง อยา่ ไปน่งั ท่ือๆอยเู่ ฉยๆ ตอ้ งเพง่ ลมหายใจเขา้ ออกน่ี เพง่
ความรูส้ กึ อนั นีน้ ะ สติใหห้ ย่งั เขา้ ไปหาความรูส้ กึ อนั นี้ เม่ือสตยิ งั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

ลอยอยขู่ า้ งนอกยงั ไมห่ ย่งั เขา้ ไปถึงความรูส้ กึ อนั นนั้ มนั ไมห่ ยดุ
คิดเลยนะจิตนะ มนั ก็คิดอย◌่ ู อยา่ งนนั้ แหละ

เหตอุ นั นนั้ พระพทุ ธเจา้ จงึ สอนใหเ้ จรญิ พระกรรมฐาน เพง่
อวยั วะรา่ งกายนีอ้ ยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ ใหม้ นั เหน็ แลว้ ก็เอาจิตไปจด
จอ่ ในนิมติ อนั นนั้ เชน่ เพง่ เหน็ กระดกู อยา่ งนีน้ ะ ซ่โี ครงกระดกู สนั
หลงั ก็เพง่ อย่ใู นกระดกู อนั นนั้ เอาความรูส้ กึ ไปเพง่ อย่ใู นกระดกู
อนั นนั้ เม่ือจิตมนั มีเครอ่ื งอยอู่ ย่างนนั้ แลว้ มนั ก็ไมค่ ิดไปไหนแลว้
อยา่ งนีน้ ะ มนั ก็เพง่ รูอ้ ย่แู ตก่ ระดกู น่นั แหละ เพง่ ไปเพง่ มาครนั้ ถา้
หากจิตมนั สงบละเอียดเขา้ ไป กระดกู น่นั มนั ก็ใสเขา้ ไปโดย
ลาํ ดบั มนั ใสกวา่ ธรรมชาตเิ ดมิ ของมนั มนั ปรากฏในความรูส้ กึ
หมายความวา่ อย่างนนั้ แตท่ ่ีจรงิ แลว้ กระดกู มนั ก็เป็นกระดกู อยู่
ตามธรรมดาน่นั แหละ แตค่ วามรูส้ กึ ทางจติ ใจนะ่ มนั ตอ้ ง
มองเหน็ กระดกู วา่ ใสเหมือนแกว้

หากวา่ ผทู้ ่ีเพง่ ไมห่ ยดุ ไม่หยอ่ นนะ จิตใจแนว่ แนไ่ ดเ้ ต็มท่ีแลว้
มนั ก็เป็นอยา่ งนนั้ นะ่ ไป ท่ีทา่ นเรยี กวา่ ปฏภิ าคนิมติ ปฏภิ าค
นิมติ แปลวา่ นิมิตท่ีมนั พเิ ศษกวา่ ธรรมดา หมายความวา่ อย่าง

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

นนั้ คาํ วา่ ปฏภิ าคนิมติ น่ีนะ มนั มีความรูส้ กึ สวา่ งไสวยง่ิ กวา่
ธรรมดา ความรูส้ กึ ในใจ และความสงบก็แนบเนยี นกวา่ ธรรมดา
อย่างนีน้ ะ แลว้ ส่ิงท่ีเหน็ นะ่ มนั ก็ผอ่ งใสย่งิ กวา่ ธรรมดา น่ที า่ น
เรยี กวา่ ปฏิภาคนิมติ อุคหนิมิตน่นั เชน่ ยกตวั อย่างวา่ เราเพง่ เขา้
ไปเห็นกระดกู อย่างนี้ ก็เหน็ กระดกู ธรรมดาอย่อู ย่างนนั้ ไม่ใสไม่
อะไร ไมเ่ ล่อื มเหมือนแกว้ เหมือนอะไรน่นั ไม่เป็นอะ้ เป็นกระดกู
อยยู่ งั ไงก็เป็นเห็นอยา่ งนนั้ มีเลอื ดมีนา้ํ เหลอื งมีนา้ํ หนองอะไรอยู่
ในนนั้ ก็เหน็ ตามธรรมชาติอยนู่ นั้ อนั นีท้ า่ นเรยี กวา่ อคุ หนมิ ติ
นิมติ ตดิ ตา

เน่ียการพิจารณาการเจรญิ พระกรรมฐานนะ เรามีพระ
กรรมฐานอะไรหนง่ึ เป็นอารมณอ์ ยา่ งนีแ้ ลว้ ก็ทาํ ใหใ้ จสงบได้
เพราะใจนีเ้ ม่ือมนั มที ่ียดึ เหน่ียวอยภู่ ายในนนั้ แลว้ มนั ก็ไม่สง่ ไป
ภายนอก เรอ่ื งมนั นะ่ ถา้ มนั อย่เู ฉยๆไม่มีท่ยี ดึ เหน่ยี วภายในเลย
อยา่ งนีน้ ่ีมนั อยไู่ ม่ได้ มนั ตอ้ งคิดสง่ ไปแลว้ มนั เป็นอยา่ งนนั้ เร่อื ง
มนั นะ่ ท่ีพระพทุ ธเจา้ สอนใหเ้ จรญิ พระกรรมฐานนะ ก็เพ่ือเป็น
เครอ่ื งยดึ เหน่ียวจติ น่ีเองไมใ่ หค้ ดิ พงุ่ ไปทางอ่ืน อย่างนนี้ ะ ถา้ ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

คิดไมเ่ พง่ อยา่ งนนั้ ก็นกึ ถงึ ความตายเป็นอารมณ์ เออ้ ความตาย
น่ีคอื ลมหายใจมนั หยดุ ลง เม่ือลมหายใจมนั หยดุ ลงโลกก็สมมตุ ิ
วา่ ตายเทา่ นนั้ เอง รา่ งกายก็เคล่ือนไหวไปมาไมไ่ ดเ้ ลย
เหมือนกบั ท่อนกลว้ ยท่เี คา้ ตดั ทงิ้ ไวบ้ นดนิ คอยแตจ่ ะเน่าจะ
เป่ือยผพุ งั ไปเทา่ นนั้ เอง น่ีความตายน่ีไดช้ ่อื วา่ เป็นท่ีหวานหว่นั
พร่นั พรงึ สะดงุ้ กลวั ตอ่ คนธรรมดาสามญั ท่วั ๆไปตลอดจนสตั ว์
สงิ่ เดรจั ฉาน มนั ก็กลวั ตายเหมือนกนั อย่างนีน้ ะ น่นั ฉะนนั้ ความ
ตายช่ือวา่ เป็นมหาภยั อนั ใหญ่ย่งิ ทกุ คนตอ้ งระลกึ ไวเ้ สมอ ไม่
ฉะนนั้ เม่ือความตายเขา้ มาถงึ แลว้ เป็นทกุ ขห์ ลายทีเดียว ต่ืนเตน้
เศรา้ โศกเสียใจ กลวั วา่ จะไดพ้ ลดั พรากจากของรกั ของชอบใจใน
โลกนีไ้ ป อย่างนีแ้ หละ ทงั้ สะดงุ้ หวาดกลวั ตอ่ ความเจ็บความ
ปวดความรอ้ นอะไรๆสารพดั แหละ เม่ือเวลามนั จะตายนะธาตุ
๔ ขนั ธ์ ๕ มนั ไมป่ รองดองสามคั คกี นั แลว้ มนั แตกสามคั คีกนั มนั
ก็ป่วนป่ันหว่นั ไหวไปท่วั เลย เป็นอยา่ งนนั้ เพราะฉะนนั้ เราตอ้ ง
พจิ ารณาความตายไวเ้ สมอๆ ขอยตุ ิลงเพยี งเท่านี้

ท่ีมา: https://youtu.be/TtnL7fERgeY

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14