กัลยาณมิตร โดย หลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ

กัลยาณมติ ร
หลวงป่สู วุ จั น์ สวุ โจ
เอา้ ใครไดค้ วามสขุ เราพยายามรวบรวมความสขุ ในทาง
ธรรม ทาํ ใหส้ มบรู ณบ์ รบิ รู ณ์ ใหม้ นั เพยี รพยายามจนถงึ ความสขุ
ทาํ ใหพ้ น้ ทกุ ข์ ก็ไม่ตอ้ งถอย สาํ เรจ็ ดว้ ยความพยายามชอบ
เรยี กวา่ สัมมาวายามะ อนั นตี้ อ้ งกาํ กบั มีในจิต
สมั มาวายามะน่ีเพียรพยายามอบรมจิตใจของเราใหม้ ีกาํ ลงั
ในทางธรรม เพราะกาํ ลงั ในทางโลกนนั้ เคา้ มีมายาวนานแลว้ แต่
ก็เทา่ ท่ีเราเหน็ น่ี รูๆ้ อย่นู ่ี โลกยงั พรอ่ งอย่ตู ลอดเวลา ไมเ่ คยอ่ิม
ไม่เคยเตม็ เพราะอะไร เพราะสงั ขารมนั ไมเ่ ท่ียง ทงั้ สงั ขาร
ภายนอกก็ไม่เท่ียง สงั ขารภายในก็ไมเ่ ท่ยี ง เราจะเอาความสขุ
กบั ส่ิงท่ีไมเ่ ท่ียงน่นั อฐานะ คอื เป็นไปไม่ได้ เพราะฉะนนั้ สงั ขาร
ท่ีไมเ่ ท่ยี งน่ีนะ่ พระพทุ ธเจา้ สอนใหร้ ู้ ใหส้ รา้ งปัญญาขนึ้ มาใหร้ ู้
อย่าไปยดึ ติด อย่าไปหลงสงั ขาร เพราะสงั ขารน่นั มมี ลู ฐานมา
จากอวิชชา เป็นผคู้ มุ้ ครอง เป็นผบู้ าํ รุงสงั ขารใหไ้ มม่ ีขอบเขตท่ี

1

สิน้ สดุ เพราะเม่ือมนั ไม่เท่ียงแลว้ มนั จะพอไดอ้ ย่างไร มนั ก็ตอ้ ง
บกพรอ่ งอย่ตู ลอด ตอ้ งหิวโหยอยตู่ ลอด ตอ้ งขาดอย่ตู ลอด

เม่ือบกพรอ่ งอยตู่ ลอด ก็ตณั หาความอยากดว้ ยอาํ นาจแห่ง
ความหลงอวชิ ชามีอยแู่ ลว้ เลยตอ้ งเท่ยี วอยู่ อวิชชาน่ีเป็นกิเลส
กิเลสวฏั ฏ์ ทาํ จิตใหเ้ ศรา้ หมอง เม่ือจิตเศรา้ หมองแลว้ มนั ก็เท่ียว
หาความสขุ ทาํ กรรมขนึ้ มา เป็นกัมมวฏั ฏ์ เม่ือทาํ กรรมขนึ้
มาแลว้ ผลของกรรมเรยี กวา่ วปิ ากวฏั ฏ์ เสวยทกุ ข์ เสวยสงั ขารท่ี
ไมร่ ูจ้ กั เต็ม ไมร่ ูจ้ กั พอน่นั เอง เม่ือทกุ ขค์ รอบงาํ แลว้ มนั กเ็ กิดกิเลส
วฏั ฏข์ นึ้ มา เกดิ ตณั หาอยากเพ่ือแกท้ กุ ขอ์ นั นนั้ แกท้ กุ ขแ์ บบโลก
ดว้ ยวตั ถุ สรา้ งใหเ้ จรญิ ขนึ้ เทา่ ไหร่ ย่งิ ปัญหาก็ตามมา กป็ ัญหา
ของโลก สมยั นีโ้ ลกเจรญิ คนมีความสขุ แตไ่ ดค้ วามสะดวกใน
การท่ีดนิ้ รนไปมากน่นั เอง ถา้ พดู ถงึ สภาพจิตใจคนปัจจบุ นั แลว้
ไมค่ อ่ ยจะเป็นสมาธิ ไม่คอ่ ยจะเป็นตวั ของตวั เอง เพราะอะไร
เพราะความเจรญิ ของโลกนีเ้ อง ทาํ ใหค้ นดนิ้ รนกนั ทาํ ใหค้ นขาด
หลกั จิตหลกั ใจท่ีม่นั คง ปัญหาของโลกเกดิ มาตามลาํ ดบั ไม่ใช่
วา่ จะพน้ จากโลก

2

ปัญหาของโลกตอ่ ไปอกี ท่ีจะเกิดขนึ้ แก่โลกคอื ปัญหาคนแก่
ใครก็พยายาม ไมอ่ ยากตาย ก็หายามาบาํ รุง คิดคน้ หายา ไม่
อยากตาย เม่อื คนแก่มีอายยุ ืนแลว้ คนแกไ่ มไ่ ดผ้ ลิตผลของงาน
ใชแ้ ตง่ านเก่า ทีนีค้ นจะเกิดใหมก่ ็ถกู ควบคมุ เกิดไม่ได้ น่ี
พลงั งานของประเทศ ของชาติ เกิดขนึ้ นอ้ ย คนแก่ยงั เหลอื อยู่
มากแตไ่ มม่ ีพลงั งานใชต้ า่ งๆ น่ีปัญหาของโลกจะมีตอ่ ไปอีก ก็
เรอ่ื งคนอายยุ ืน คนอายยุ ืนไมใ่ ชว่ า่ จะมีพลงั งาน ไม่ใช่วา่ จะทาํ
อนั น่ี เรอ่ื งปัญหาก็จะมีขนึ้ ตามลาํ ดบั

ปัญหาอนั อ่ืนๆตามมาอกี รอ้ ยแปด ทางหน่งึ เจรญิ ทางหนง่ึ
เส่ือม เพราะมองดสู ่ิงท่ีปรุงแตง่ สงั ขารขนึ้ มานนั้ เจรญิ สว่ นวตั ถทุ ่ี
สงั ขารจะตอ้ งอาศยั เอามาปรุงมาแตง่ มนั หมดไปหายไปสญู ไป
เม่ือสง่ิ เหลา่ นสี้ ญู ไปแลว้ ถกู มนษุ ยท์ าํ ลายไปหมดแลว้ นา้ํ ก็ถกู
ทาํ ใหเ้ สียไป หมดคณุ ภาพ อากาศกท็ าํ ใหเ้ สยี ไปดว้ ยวทิ ยาการ
ของมนษุ ยท์ ่ีฉลาด สว่ นสตั วอ์ ่นื เคา้ ไม่ไดท้ าํ อะไร ทาํ ลายโลก
เทา่ ไหร่ มนษุ ยน์ ่ที าํ ลายโลก ก็มองดแู ตค่ วามเจรญิ สว่ นท่ี
ทาํ ลายไม่มีใครเห็น

3

สว่ นพระพทุ ธเจา้ พระองคม์ ีตาทงั้ สอง เหน็ ทงั้ ความเส่อื ม
เห็นทงั้ ความเจรญิ เห็นสว่ นท่ีถกู เหน็ สว่ นท่ีผดิ เพราะฉะนนั้
พระองคจ์ งึ แสดงมชั ฌมิ าปฏปิ ทา พระองคจ์ งึ วางหลกั เกณฑ์
ใหแ้ บบอยงู่ า่ ยเลยี้ งงา่ ย หาความสงบสขุ ทางความสงบ น่ีการ
ประพฤตธิ รรมนาํ มาซง่ึ ความสขุ เพราะฉะนนั้ เราทงั้ หลาย โลก
ของเราก็เทา่ กบั รูน้ ่ี เราเกิดมาอกี ก็เป็นอยา่ งนีแ้ หละก่ีรอ้ ยชาติก็
เป็นอยา่ งนี้ พนั ชาติก็อย่อู ยา่ งนี้ เกิดแก่เจบ็ ตายอย่อู ยา่ งนีแ้ หละ
ไมเ่ หน็ โลกจะเปล่ียนแปลงไปอยา่ งอ่นื ถงึ แมว้ า่ จะไดร้ บั ความ
เจรญิ ท่ีเรยี กวา่ ในดา้ นวตั ถุ แตอ่ นั ความหายนะของบคุ คลก็ยงั มี
อยู่ คนแตก่ อ่ นไม่เจรญิ มีการประพฤตเิ ป็นไปตามอาํ นาจของ
กิเลสอยา่ งใด คนสมยั นีก้ ็ไมใ่ ช่วา่ เจรญิ แลว้ ก็จะรกั ษาศีล ๕ ได้
จะไม่เบยี ดเบยี นกนั ไม่แขง่ ดีกนั ไมท่ ะเลาะววิ าทกนั เพราะ
ความเจรญิ ของโลก ย่งิ เบยี ดเบียนกอบโกย เหน็ แก่ตวั มากขนึ้ ๆ
ความกระทบกระเทือนระหวา่ งมนษุ ยด์ ว้ ยกนั เป็นไประหวา่ ง
มนษุ ยด์ ว้ ยกนั ก็มีอยรู่ อบดา้ น

4

เพราะเหตนุ ี้ จงึ มีธรรมคาํ สอนวางไวเ้ พ่ือจะดบั ไฟคอื ความ
เรา่ รอ้ นแผดเผาท่ีมีอยใู่ นโลก ถา้ มนษุ ยท์ งั้ หลาย ไมห่ นั เขา้ หา
ธรรมะแลว้ ความรอ้ นก็จะยง่ิ ทวขี นึ้ ตามลาํ ดบั ๆ จะหาความสขุ
ไดก้ ็ยาก ถึงผอู้ ่นื เขาไม่ปฏบิ ตั ิ แตเ่ ราทงั้ หลายผรู้ ู้ ผใู้ กลช้ ดิ ธรรม
คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ท่ีไดน้ ามวา่ เป็นอบุ าสก อบุ าสกิ า ควรจะหนั
หนา้ เขา้ หาธรรม ประพฤติปฏบิ ตั ิธรรม ซง่ึ นาํ ความสงบสขุ เย็นใจ
มาสจู่ ติ ใจสตู่ วั ของเรา ปัจจบุ นั นีย้ งั ทาํ ได้ ยงั ปฏิบตั ิได้ เหมาะสม
ท่ีจะสามารถท่ีจะทาํ ความสงบเย็นใจใหแ้ ก่เราได้ แตก่ ารปฏบิ ตั ิ
สงบเยน็ ใจนนั้ จะตอ้ งอาศยั เราดว้ ย จะตอ้ งอาศยั กลั ยาณมิตร

กลั ยาณมติ รน่ะสาํ คญั มาก เพราะเราเป็นคนเรยี กวา่
แบบสาวก เราไมส่ ามาถจะมองเหน็ หนา้ ตาของเราไดด้ ว้ ยตา
ของเราเอง ฉะนนั้ ตอ้ งอาศยั กลั ยาณมิตร พระพทุ ธศาสนาเจรญิ
ขนึ้ มา ตอ่ เน่ืองกนั มาเพราะกลั ยาณมิตร คือกลั ยาณมติ รคือ
เพ่ือนท่ีดี การท่ีจะไดเ้ พ่ือนท่ีดีนนั้ เราก็ตอ้ งตงั้ อยใู่ นฐานะท่ีดี
พยายามท่ีประพฤติดี คนดียงั มีอย่ใู นโลก ยงั ไมห่ มด มีทกุ กาล
ทกุ สมยั แตร่ วมกาํ ลงั กนั ไมค่ อ่ ยได้ กระจดั กระจายอยทู่ ่วั ๆไป ถา้

5

คนดีในโลกรวมกาํ ลงั กนั มาสรา้ งความดี ตามหลกั ธรรมคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ โลกนที้ ่ีรอ้ นอยกู่ ็จะคอ่ ยเยน็ ขนึ้ มา โลกนีท้ ่ีวนุ่ วาย
ไมส่ งบ ก็จะสงบขนึ้ มา โลกนีจ้ ะแหง้ แลง้ จะเกิดความอดุ ม
สมบรู ณข์ นึ้ มา เพราะการประพฤติธรรมและปฏบิ ตั ธิ รรมของ
ประชาคมชาวโลก

เพราะฉะนนั้ กลั ยาณมิตรถือวา่ สาํ คญั พระพทุ ธเจา้ พระองค์
บอกตอ่ อานนท์ ทีแรกพระอานนทไ์ ปกราบทลู กบั พระพทุ ธเจา้ วา่
กลั ยาณมติ รเป็นครง่ึ หนง่ึ ของพรหมจรรย์ พระพทุ ธเจา้ บอก
อานนท์ ไม่ใช่ครง่ึ หนง่ึ ของพรหมจรรย์ ทงั้ หมดเลย เพราะได้
เพ่ือนท่ีดี มีเพ่ือนท่ีดี เป็นเครอ่ื งดงึ ดดู ซง่ึ กนั และกนั พากนั
ประพฤติปฏบิ ตั ิ สรา้ งนิสยั ของกนั และกนั ขนึ้ มา เปรยี บเหมือน
เรามีสองขา ดีกวา่ มีขาเดียว คีมมีอย่สู องขาจงึ หนีบไดก้ วา่ อนั
เหลก็ แทง่ เดียวเอามือไปกด การไดก้ ลั ยาณมิตรท่ีดี เพราะฉะนนั้
เราพงึ ตงั้ ใจ ทกุ คนท่ีอยรู่ วมกนั วา่ เราจะเป็นกลั ยาณมติ รซง่ึ กนั
และกนั กลั ยาณมิตรนนั้ คือผมู้ ่งุ หวงั ตอ่ ความสงบ มงุ่ หวงั ตอ่

6

ความสงบ มงุ่ หวงั ตอ่ อรรถตอ่ ธรรม เพ่ือความรูธ้ รรมเหน็ ธรรม
จะนาํ มาประกอบกบั จติ ใจของเราใหไ้ ดค้ วามสงบ

ถา้ หากเราไดก้ ลั ยาณมิตรพรอ้ มเพรยี งกนั ประพฤตปิ ฏิบตั ิ
เป็นไปเพ่ือความสงบแลว้ เป็นเครอ่ื งดงึ ดดู ซง่ึ กนั และกนั หนง่ึ
สถานท่ีเหมาะสม สอง มีกลั ยาณมติ ร สาํ คญั ก็คืออาจารย์ ผนู้ าํ
น่ีสาํ คญั มาก เป็นตวั อยา่ งของหม่ขู องคณะของพวก ลาํ ดบั ท่ี
สองก็พระภิกษุสามเณร ถา้ เป็นกลั ยาณมติ รของกนั มี
จดุ ประสงคอ์ นั เดยี วกนั ความตงั้ ใจอยา่ งแน่วแนเ่ พ่ือความสงบ
ความสขุ ในทางธรรม ตอ่ ไปอีกก็อบุ าสก อบุ าสกิ า ถา้ ไดส้ าํ นกั ท่ี
ดี ไดอ้ าจารยพ์ าปฏิบตั ิท่ีดีแลว้ สงั เกตดบู รษิ ัทนนั้ กเ็ รยี บรอ้ ย
ญาติโยมก็ไดค้ วามรูค้ วามฉลาด ไดฝ้ ึกไดฝ้ น ไดอ้ บรม ไดค้ วาม
เรยี บรอ้ ย ดบู รษิ ัทไหนไมม่ ีหวั หนา้ ท่ีดี ไมม่ อี าจารยก์ ลั ยาณมติ ร
ท่ีดแี ลว้ เคา้ ไมม่ ีโอกาสไดอ้ บรม เคา้ ก็ไม่ไดร้ ู้ เพราะไม่มีตวั อยา่ ง
ใหด้ ู เพราะฉะนนั้ กลั ยาณมติ ร ตวั อยา่ งใหด้ ู ใหเ้ ราไดเ้ หน็ ใหเ้ รา
ไดย้ นิ ในทางท่ีชอบ ท่ีประกอบไปดว้ ยประโยชน์ จงึ วา่

7

กลั ยาณมติ รนะ่ สาํ คญั มาก เพราะฉะนนั้ เราทงั้ หลายพงึ ทาํ ตวั ให้
เป็นกลั ยาณมติ รซง่ึ กนั และกนั

ธรรมท่ีบคุ คลใหเ้ ป็นกลั ยาณมติ รก็ไมใ่ ชอ่ ่ืนไกล คอื ศีล
สมาธิ ปัญญา น่ีเป็นจดุ ยนื เป็นหลกั รว่ มกนั ถา้ หากทกุ คน
มงุ่ หวงั ตอ่ การรกั ษาศีล มงุ่ หวงั ตอ่ การสมาธิ มงุ่ หวงั ตอ่ อบรม
จติ ใจใหม้ ีปัญญาแลว้ กก็ ลายเป็นกลั ยาณมิตรซง่ึ กนั และกนั
กลายเป็นบรษิ ัทท่ีเจรญิ ท่ีรุง่ เรอื งไปดว้ ยคณุ ธรรม ไปดว้ ย
คณุ สมบตั ิ ถา้ เราอบรมอย่างถกู ตอ้ งแลว้ เราจะมองดู ไมม่ ี
บรษิ ัทไหนท่ีจะงามเหมือนกบั พทุ ธบรษิ ัท เพราะงามทงั้ เบอื้ งตน้
งามทงั้ ทา่ มกลาง งามทงั้ ท่ีสดุ งามในเบอื้ งตน้ คือเป็นผมู้ ีศลี มี
มารยาทเรยี บรอ้ ย น่ีเป็นความงามของพทุ ธบรษิ ัทของเรา งาม
ทา่ มกลางละเอยี ดลกึ ไปกวา่ นนั้ ก็คอื สมาธิ ทาํ ใหบ้ คุ คลงาม งาม
ในท่ีสดุ ก็คือปัญญา เพราะปัญญานีส้ ามารถชาํ ระสะสางสงิ่ ท่ี
เป็นมลทนิ ออกใหไ้ ด้ ใหเ้ ป็นผหู้ มดจดจากมลทนิ เคร่อื งเศรา้
หมอง ใหเ้ ป็นคนเปลง่ ปล่งั ผอ่ งใส นา่ กราบไหวบ้ ชู า คบคา้
สมาคม ทงั้ มนษุ ยแ์ ละเทวดาทงั้ หลาย เพราะความงามอนั นีเ้ อง

8

เพราะฉะนนั้ ขอใหพ้ ทุ ธบรษิ ัทของเราทงั้ หลายพยายามยดึ
หลกั พยายามจนกวา่ จะพน้ ทกุ ข์ ถา้ ไมพ่ น้ ทกุ ขต์ ราบใด เราจะ
ไมถ่ อย เราจะไม่เลกิ เราจะไม่ทอ้ ถอย ทาํ ความเพียร ไมเ่ ลกิ ถอย
จากศีล ไมเ่ ลกิ ถอยจากสมาธิ ไม่เลกิ ถอยจากการภาวนา ถา้
หากวา่ เรายงั ไม่พน้ ทกุ ขช์ าตนิ ี้ ตงั้ ใจวา่ ทกุ ชาติถงึ แมจ้ ะไปได้
สมบตั ิ ก็ไม่ใหห้ ลงสมบตั ิ จะไดม้ นษุ ยสมบตั ิ สวรรคส์ มบตั ิ ได้
อะไรก็ไม่หลง ใหม้ ีปัญญารูธ้ รรม เหน็ ธรรม ใหเ้ ห็นความไมเ่ ท่ียง
ของสงั ขาร ถา้ หากวา่ เหน็ ความไมเ่ ท่ียงของสงั ขารเป็นนิมิตตดิ
อยใู่ นจติ ใจแลว้ จะไดส้ มบตั ิประเภทไหนก็ไมห่ ลง เพราะสมบตั ิ
ลว้ นแตเ่ ป็นของไมเ่ ท่ียงทงั้ นนั้ แมจ้ ะอย่สู วรรค์ แมจ้ ะอยพู่ รหม
โลกท่ีไหนก็ตาม ขนึ้ ช่ือวา่ เกิดแลว้ มนั ก็เป็นเร่อื งสงั ขารทงั้ นนั้
เม่ือสงั ขารมีแลว้ มนั ก็ไมเ่ ท่ยี งดว้ ยกนั เพราะฉะนนั้ จะเกิดไปใน
ชาตไิ หน ถา้ มปี ัญญารูเ้ ท่าสงั ขาร อยา่ ใหห้ ลง…หลงตดิ อย่าให้
ส่งิ ท่ีอกศุ ลอนั ลามกครอบงาํ จติ ใจเราได้ ใหไ้ ดป้ ฏิบตั จิ นกวา่ จะ
พน้ ทกุ ขอ์ ยา่ งแทจ้ รงิ ไดค้ วามสขุ นิรนั ดร เพราะฉะนนั้ ไดย้ นิ ไดฟ้ ัง
แลว้ กาํ หนดจดจาํ ใหด้ ี ตงั้ ใจปฏิบตั ติ าม ตอ่ ไปตงั้ ใจรบั พร

9

ท่ีมา: https://youtu.be/AHFPQg6yX90

10