ภาวนาพุทโธสว่างกระจ่างแจ้งที่ใจ โดย หลวงปู่แบน ธนากโร

ภาวนาพุทโธใหส้ วา่ งกระจ่างแจง้ ทใี่ จ
หลวงป่แู บน ธนากโร

เรอ่ื งโลกมนั เป็นอยา่ งนหี้ ละมนั ยงุ่ มาตลอดกาล
พระพทุ ธเจา้ ทา่ นจงึ สอนใหป้ ลอ่ ยวาง ปลอ่ ยวางความคดิ ใน
เร่อื งไดเ้ ร่อื งเสยี มาอย่กู บั การภาวนาพทุ โธๆๆๆๆ ใหแ้ นว่ แนอ่ ยู่
กบั คาํ บรกิ รรมพทุ โธ อยากพทุ โธ พทุ โธ แตใ่ จมนั ไปไหนไม่รู้
พทุ โธๆ ใจมนั ไมอ่ ย่กู บั พทุ โธเลย ในเม่ือพทุ โธ พทุ โธ ใจไมอ่ ย่กู บั
พทุ โธ พทุ โธกห็ ลง พทุ โธก็ลมื ไป พทุ โธๆๆ ใจตอ้ งอย่กู บั พทุ โธ
ดว้ ย ใจตอ้ งแน่วแน่อยกู่ บั พทุ โธ จงึ ไม่ลืมพทุ โธ

ในเม่ือไมล่ ืมพทุ โธ ก็มีแตท่ ่ีจะแน่วแนอ่ ยใู่ นคาํ บรกิ รรมพทุ โธ
เพ่ิมขนึ้ ย่ิงขนึ้ ไป แน่วแน่ อยกู่ บั คาํ บรกิ รรมพทุ โธ น่ี กเ็ รยี กวา่
ปลอ่ ยวางเรอ่ื งโลกทงั้ หลาย คาํ วา่ ปลอ่ ยวางก็หมายความวา่ ไม่
เอาใจไปเก่ียวขอ้ ง ไมเ่ อาใจไปคดิ ถึง ไมเ่ อาใจไปยดึ ไมเ่ อาใจไป
รบั รู้ ไม่เอาใจไปอย่กู บั สง่ิ นนั้ ๆๆ เอาใจไปอยกู่ บั พทุ โธ อยกู่ บั พทุ
โธๆๆ อย่กู บั คาํ บรกิ รรม ในเม่ือใจของเราอย่กู บั คาํ บรกิ รรม รูว้ า่

1

เรารูค้ าํ บรกิ รรมอยู่ มีสติไม่หลง มีแตท่ ่ีจะแน่วแนย่ ่ิงๆขนึ้ ไป มีแต่
ท่ีจะแนว่ แนย่ ่งิ ๆขนึ้ ไป ท่ีจะหลงคาํ บรกิ รรมพทุ โธไมม่ ี

จะวา่ คิดถงึ เรอ่ื งโลก สรุปออกมาโลกน่ีมนั ย่งุ ยงุ่ ตลอดกาล
มา ใจของเราไปเก่ียวขอ้ งกบั โลก มนั ก็ยงุ่ แลว้ จงึ วา่ โลกมนั ยงุ่
ถอนใจของเรา ไม่ใหอ้ อกไปเก่ียวขอ้ งกบั โลก ใหพ้ น้ จากเรอ่ื ง
โลกๆเสีย ความวนุ่ วายของใจของเราก็ไมม่ ี หรอื ความวนุ่ วายใน
ใจของเราลดนอ้ ยลงไป ความวนุ่ วายไมม่ ีใครตอ้ งการ ทกุ หวั ใจ
ตอ้ งการปลอดภยั จากความวนุ่ วายทงั้ นนั้ การบาํ เพ็ญภาวนาจงึ
มีความจาํ เป็นทกุ ราย ชาวบา้ นชาววดั นกั บวชฆราวาส ไมอ่ ยู่
กบั คาํ บรกิ รรม ไม่อย่กู บั คาํ ภาวนาแลว้ ใจจะลม้ ลกุ คลกุ คลาน
อย่กู บั กระแสโลกอยา่ งนนั้ ตลอดกาลไป ลม้ ลกุ คลกุ คลานอย่กู บั
เร่อื งของโลกอยา่ งนนั้ ตลอดกาล ไมม่ ีโอกาสท่ีจะพกั น่งั ไมม่ ี
โอกาสท่ีจะไดล้ กุ ยืน ไม่มีโอกาสท่จี ะไดห้ ลบั ไดน้ อน เรยี กวา่
ลม้ ลกุ คลกุ คลานอย่อู ยา่ งนนั้ ตลอดกาลตลอดเวลา

ใจพน้ จากกระแสของโลก ใจน่งั ได้ ใจยนื ได้ ใจนอนได้
เพราะมีพทุ โธเป็นหลกั ทา่ นจงึ วา่ พทุ ธัง สรณัง คจั ฉามิ

2

พระพทุ ธเจา้ เป็นท่ีพ่งึ ในเม่อื อยกู่ บั พทุ โธแลว้ กระแสโลกไมฉ่ ดุ
ไม่ดงึ กระแสโลกไม่ฉดุ ไมล่ าก พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ ก็คอื ใจของ
เราอยกู่ บั คาํ บรกิ รรมพทุ โธ แลว้ ก็ใหแ้ นว่ แน่อย่กู บั บรกิ รรมพทุ โธ
นนั้ วา่ เราไดพ้ ทุ โธเป็นท่ีพง่ึ ธัมมัง สรณัง คจั ฉามิ พทุ โธก็เป็น
ธรรม พทุ โธก็เป็นธรรมะ ภาวนาพทุ โธ พทุ โธๆ น่นั หละ เรามี
ธรรมะเป็นท่ีพง่ึ เรามีสงั โฆเป็นท่ีพง่ึ เราภาวนาพทุ โธ พทุ โธๆๆ
พุทธัง ธัมมัง สังฆงั อยกู่ บั คาํ วา่ พทุ โธอนั เดยี ว จงึ พากนั แนว่
แน่ อย่กู บั คาํ บรกิ รรมพทุ โธ ทาํ ใหแ้ นว่ แนๆ่ ๆ ในเม่ือแนว่ แนแ่ ลว้
เรอ่ื งอ่ืนๆก็ไมม่ ี ถา้ หากไมแ่ น่วแน่ เรอ่ื งอ่นื ๆยงั มีเจือปนอย่ใู นใจ
เรอ่ื งอ่ืนๆยงั มากวนใจ เรอ่ื งอ่ืนๆมาดงึ จิตดงึ ใจของเราไปได้ ให้
ไปเก่ียวขอ้ งกบั เขา

ถา้ หากวา่ ใจของเราแนว่ แน่ อย่กู บั พทุ โธดว้ ยความตงั้ ใจ ให้
แน่วแน่อยอู่ ยา่ งนนั้ เร่อื งอ่ืนๆจะมาดงั มาฉดุ มาลากใจของเรา
ไปไม่ได้ เพราะเราแน่วแน่อยกู่ บั พทุ โธ เรยี กวา่ พระพทุ ธเจา้ เป็นท่ี
พง่ึ ถา้ หากวา่ เราแน่วแนอ่ ยกู่ บั คาํ บรกิ รรมพทุ โธ พระพทุ ธเจา้
เป็นท่พี ง่ึ แกเ่ ราไดจ้ รงิ ธมั โม สงั โฆเป็นท่ีพง่ึ แก่เราไดจ้ รงิ

3

ถา้ หากวา่ ภาวนาพทุ โธ แตห่ าความแนว่ แนอ่ ย่กู บั คาํ
บรกิ รรมไมม่ ี พระพทุ ธเจา้ ไมเ่ ป็นท่ีพง่ึ ไดจ้ รงิ พระธรรมไม่เป็นท่ี
พง่ึ ไดจ้ รงิ พระสงฆไ์ ม่เป็นท่พี ่งึ แก่เราได้ กเ็ พราะเราไม่แน่กบั
พทุ ธงั ธมั มงั สงั ฆงั มนั ไปจดจ่ออย่กู บั อะไรตอ่ มิอะไรก็ไมร่ ู้ พทุ
โธๆๆแตใ่ จก็ยงั อย่เู รอ่ื งอ่นื ในเม่ือพทุ โธๆใจอย่เู ร่อื งอ่ืนประเด๋ยี ว
ประดา๋ ว พทุ โธก็ลืมไป เป็นอยา่ งนี้ เรยี กวา่ ไมม่ ีพทุ ธงั ธมั มงั
สงั ฆงั เป็นสรณะเป็นท่ีพง่ึ จะพดู ซกั ขนาดไหนก็ชา่ งเถอะ พทุ ธงั
สรณงั คจั ฉามิ ธมั มงั สรณงั คจั ฉามิ สงั ฆงั สรณงั คจั ฉามิ พดู
จนคอแตก ใจมนั ก็วนุ่ วายอย่กู บั โลกน่นั หละ เพราะใจมนั อย่กู บั
โลก

ไม่ตอ้ งพดู พทุ ธงั ธมั มงั สงั ฆงั สรณงั คจั ฉามิ ก็ได้ ถา้ หาก
วา่ ใจของเราอย่กู บั พทุ โธๆๆๆ พน้ จากกระแสโลก เร่อื งของโลกไม่
มาดงึ เรา ถา้ ใจของเราแน่วแน่ ใจของเราไมอ่ อกไปเก่ียวขอ้ ง จงึ
วา่ ทาํ อะไรตอ้ งทาํ ใหม้ นั จรงิ ถา้ หากวา่ ทาํ ไมจ่ รงิ ไมไ่ ดผ้ ล ทาํ
เลน่ ๆไม่ไดผ้ ล ทาํ ใหจ้ รงิ ทาํ การบรกิ รรมพทุ โธๆ ผลของการทาํ
จรงิ ไดผ้ ล การบรกิ รรมพทุ โธ บรกิ รรมไม่จรงิ ภาวนาไมจ่ รงิ ทาํ

4

ยงั ไงผลก็ไม่ปรากฏ ไมม่ ีใครตอ้ งการสกั คนเรยี กวา่ ภาวนาพทุ โธ
แลว้ ผลของการทาํ ไม่ไดผ้ ล ไม่ปรากฏขนึ้ ในเม่ือเราตอ้ งการผล
ของการกระทาํ ทาํ ไม่ไดผ้ ลเราไม่ตอ้ งการ เราก็ใหม้ ีความ
พยายามทาํ ใหจ้ รงิ ทาํ ใหจ้ รงิ ๆๆ บรกิ รรมใหจ้ รงิ บรกิ รรมใหย้ ่ิง
จรงิ ท่ีสดุ อย่ตู รงไหนเอาตรงนนั้ จรงิ ท่ีสดุ ถึงอยตู่ รงไหน ถึงจดุ
ตรงไหน เราเอาถงึ จดุ ท่ีสดุ นนั้ หละ แลว้ ผลของการบรกิ รรมพทุ โธ
ของเราจงึ จะไดผ้ ล เอา้ พากนั ภาวนากนั ตอ่ ไป

ไมต่ อ้ งเอา ไมต่ อ้ งเรยี นอะไรมาก เอาพทุ โธอย่างเดยี ว
เรยี นพทุ โธอยา่ งเดยี ว ทอ่ งคาถาพทุ โธอยา่ งเดียว อย่างหลวงป่ ู
ม่นั ทา่ นเดนิ จงกรมอย่ใู นภเู ขา ดเู จา้ เดินหาอะไร เดนิ ไปเดินมาๆ
ไม่หยดุ ไม่หยอ่ น ท่านตอบวา่ ท่านเดนิ หาพทุ โธ เวลาเราเดิน เรา
ก็เดินกบั พทุ โธ เวลาเราน่งั เราก็น่งั กบั พทุ โธ น่หี ละจงึ เรยี กวา่ เรา
ก็หาพทุ โธก็เหมือนกนั หาพทุ โธไปหาท่ีไหนไม่เหน็ ดอก ไปหาใน
องคพ์ ระพทุ ธเจา้ ก็ไม่เห็น ไปหาในองคพ์ ระอรหนั ตก์ ็ไมเ่ หน็ ตอ้ ง
หาในเรา เหน็ พทุ โธท่ีมีอย่ใู นเรา แลว้ ไปเหน็ พทุ โธท่ีมีอยใู่ น
พระพทุ ธเจา้ เห็นพทุ โธท่มี ีอยใู่ นพระอรหนั ตสาวก หาพทุ โธหา

5

อย่ทู ่ีเรา หาในเรา มีโอกาสท่จี ะเจอพทุ โธได้ แลว้ มีโอกาสท่ีจะ
เจอพระพทุ ธเจา้ ดว้ ย มีโอกาสท่ีจะเจอพระอรหนั ตสาวกของ
พระพทุ ธเจา้ ดว้ ย หาพทุ โธในเรานะ่ หาใหม้ าก จนกระท่งั เจอพทุ
โธ

เจอพทุ โธ เจอดว้ ยความสงบนะ ไม่ใช่เจอดว้ ยการเอาใจไป
แลน่ หา เจอแตค่ วามสงบของใจ ใจท่ีจะแลน่ หาไมม่ ี ใจท่ีจะ
ออกไปมีกระแสแลน่ ไป มีกระแสสา่ ยไป ไม่มี ดบั หมด มแี ตใ่ จท่ี
ดบั กระแสความแลน่ ไป การแลน่ ไปไมม่ ี แลว้ จะเหน็ พทุ โธใน
ขณะนนั้ จงึ การเหน็ พทุ โธตอ้ งเหน็ ดว้ ยความสงบของใจ ถา้ หาก
วา่ ไมส่ งบ คิดอยา่ งนนั้ เป็นพทุ โธ อนั นนั้ เป็นพทุ โธ อนั นนั้ เป็นพทุ
โธ ไม่มีโอกาสท่ีจะเห็น ไม่มีโอกาสท่ีจะเจอ บางทีคดิ ก็ถกู อยู่ แต่
มนั ก็ไมร่ ูว้ า่ ถกู เพราะมนั ไมร่ ู้

เหน็ พทุ โธตอ้ งเห็นดว้ ยความสงบของใจ เหน็ ดว้ ยสมาธิ เห็น
ดว้ ยสติ เหน็ ดว้ ยปัญญา จงึ วา่ เห็นดว้ ยความสงบของใจ ถา้ หาก
วา่ ใจไมส่ งบ ไม่เหน็ หรอก ใจของเรามีอยทู่ กุ คน คาํ วา่ เราเหน็ ใจ
สว่ นมากไม่เหน็ ตอบวา่ ไมเ่ ห็น ท่ีไมเ่ หน็ ใจก็เพราะใจของเราไม่

6

สงบน่นั เอง ใจของเราเม่ือไหร่ เหน็ ใจเม่ือนนั้ มนั มีอะไรต่ืน ไม่มี
อะไรเป็นพทุ โธ มีแตใ่ จเทา่ นนั้ เป็นใจท่ีต่นื ไม่มีอะไรเป็น
พระพทุ ธเจา้ มีแตใ่ จเท่านนั้ เป็นพระพทุ ธเจา้ ไมม่ ีอะไรเป็นพระ
อรหนั ต์ มีแตใ่ จเท่านนั้ เป็นพระอรหนั ต์ ไมม่ ีอะไรท่ีเป็นพทุ โธ มี
แตใ่ จเท่านนั้ เป็นพทุ โธ ตอ้ งการรูพ้ ทุ โธ เหน็ พทุ โธ เขา้ ถงึ พทุ โธ
ภาวนาพทุ โธใหม้ าก

อากาศก็ดี เยน็ สบาย ยงุ ก็ไม่รบกวน แตไ่ อเ้ จา้ กิเลสมนั ก็หา
อะไรมากวนจนได้ มนั เก่งจรงิ ๆนะกิเลสนะ่ สตั วโ์ ลกมีเทา่ ไร มนั
หาสงิ่ ท่ีมากวนใจสตั วโ์ ลกไดท้ กุ ราย เมืองไทยของเราน่ีเท่าไหร่
๖๐ ๗๐ ลา้ น แลว้ ท่วั โลกเป็นเทา่ ไร กิเลสมนั หาเคร่อื งกวนใจ
กิเลสมนั หาเคร่อื งอยขู่ องใจ กิเลสมนั หาเครอ่ื งท่ีจะมาเผาจติ เผา
ใจโดยท่วั ถงึ กนั หมด ไม่มีท่จี ะตกหลน่ ไปซกั รายเดยี ว จงึ วา่ กิเลส
มนั เป็นเจา้ โลก หรอื วา่ มนั เป็นศาสดาของโลกก็ไมผ่ ดิ สตั วโ์ ลก
ในโลกน่ี มนั สอนหมด แลว้ ก็พรอ้ มพอใจท่ีจะรบั คาํ อบรม คาํ ส่งั
สอนของกิเลส มนั สอนใหท้ าํ ยงั ไง มนั สอนใหท้ าํ ยงั ไง ไม่มีใคร
ปฏเิ สธแข่งขนั กนั ท่ีจะปฏิบตั ติ ามคาํ ส่งั สอนของศาสดากิเลส

7

เราไม่เก่งไม่ไดน้ ะ เราไม่เกง่ น่ี เราคนหนง่ึ น่ีหละ จะเป็นลกู
ศษิ ยก์ ิเลส ถกู กิเลสมนั สอน ถกู กิเลสมนั สอน มนั ชีน้ วิ้ แลว้ ก็ไป
ตามมนั มนั จงู แขนจงู มือจงู จมกู แลว้ ก็ไปตามมนั ถา้ เราไม่เกง่ น่ี
เราคนนงึ น่ีหละผหู้ นง่ึ ทีเดยี ว จะเป็น กิเลส สรณงั คจั ฉามิ ปาก
วา่ พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ แตบ่ างทีใจมนั เป็น กิเลส สรณงั คจั ฉา
มิ พระพทุ ธเจา้ สอนใหร้ กั ษาศีล บางทีก็ไมส่ นใจ กิเลสมนั สอน
ใหห้ มดศลี โอ้ ถกู ใจมากๆ เหน็ งา่ ยๆ จงึ วา่ ตอ้ งเก่ง ไมเ่ กง่ ไมไ่ ด้
ลกู ศิษยพ์ ระพทุ ธเจา้ ตอ้ งเกง่ ถา้ หากวา่ ไม่เก่งน่ีตกหลน่
กลายเป็นกิเลส สรณงั คจั ฉามไิ ป ไม่มีใครปรารถนา แตม่ นั อาจ
เป็น พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ พระพทุ ธเจา้ เป็นศาสดา เป็นท่ีพง่ึ ของ
เรา ใครตอ้ งการ

แตเ่ ราไมเ่ ป็น ภาวนาพทุ โธ พทุ โธๆ เด๋ยี วมนั ไปโธท่ีไหนไม่รู้
ไปโธท่ีไหนก็ไมร่ ูน้ ่นั น่ะกิเลสมนั ดงึ ไป กิเลสไม่ไดบ้ อกมาเป็น
ขา้ พเจา้ เป็นกิเลส ขา้ พเจา้ จะมา ขา้ พเจา้ จะมาดงึ มนั ไมไ่ ดบ้ อก
นะ มนั หายตวั ได้ เวลามนั จะมาดงึ เราไมเ่ หน็ ตวั เหน็ หนา้ เหน็ ตา
มนั นะ มนั ดงึ จนไป พทุ โธๆๆ เด๋ยี วเดยี วเทา่ นนั้ น่ะ ถา้ หากวา่ ไม่

8

จรงิ หละ กิเลสมนั จงู ไปแลว้ จงู ไปไหนก็ไมร่ ู้ จงู ไปในของท่ีเรา
ชอบ จงู ไปในสง่ิ ท่ีเราไม่ชอบ ไอส้ ่งิ ท่ีชอบไมช่ อบหละมนั จงู ไป
ตรงนีห้ ละ ไมช่ อบมากๆ โกรธมากๆ เกลียดมากๆ ชงั มากๆ ทกุ ข์
มากๆ มนั ย่งิ ชอบจงู ไป เผามากๆตรงไหนน่นั นะ่ มนั จงู ไปตรง
นนั้

เราจะวา่ มนั เป็นศาสดา แตว่ า่ มนั ไม่เป็นท่ีพ่งึ มนั มีแตท่ ่ีจะ
ประหตั ถป์ ระหาร มนั มีแตท่ ่ีจะเหยียบย่าํ ทาํ ลายอยา่ งเดยี ว ไม่
เหมือนกบั พระพทุ ธเจา้ เป็นท่ีพง่ึ ไดจ้ รงิ รม่ เยน็ เป็นสขุ ไดจ้ รงิ
ปลอดภยั ไดจ้ รงิ จงึ ใหพ้ ากนั กลา้ หาญ พากนั อตุ สาหะพยายาม
สรา้ งเราน่ีใหเ้ ขา้ ถงึ ความเป็นสาวกของพระพทุ ธเจา้ ใหไ้ ด้ ชีวิต
การเกิดของเราน่ีจะเป็นชีวิตท่ีมีคา่ มีคา่ แกเ่ ราอยา่ งมากมาย
ทีเดียว ถา้ หากวา่ มายงั ไงก็ไปอยา่ งนนั้ มนั ก็ไดแ้ ตม่ ีแตน่ กเคา้
อยนู่ ่นั แหละ ขา้ วของเงินทองก็ของเราๆ มนั ไมใ่ ช่ซกั อยา่ ง สรรี ะ
รา่ งกายมนั ก็มีแตจ่ ะเนา่ จะเป่ือย มีแตห่ มหู มามนั จะเอาไปกิน

รโชหรณํ รชํ หรติ จฬู ปันถก มหาปันถก สองพ่นี อ้ ง
บวชในสมยั พระพทุ ธเจา้ จฬู ปันถกเป็นผนู้ อ้ ง มหาปันถกเป็นผพู้ ่ี

9

ผพู้ ่ีไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ต์ สว่ นองคน์ อ้ งนนั้ ไม่ไดเ้ รอ่ื ง สอน
ยงั ไงก็ไมร่ ูเ้ รอ่ื ง สอนยงั ไงก็ไมร่ ูเ้ รอ่ื ง แลว้ กจ็ าํ ไมไ่ ดแ้ ลว้ วา่ ประวตั ิ
แตล่ ะองคเ์ ป็นยงั ไงมา ในท่ีสดุ ตอ้ งพระพทุ ธเจา้ ใหอ้ บุ าย
พระพทุ ธเจา้ ใหอ้ บุ ายก็ใหผ้ า้ ขาวสะอาด เอาไปลบู ใหล้ บู อยู่
อยา่ งนนั้ บรกิ รรม รโชหรณํ รชํ หรติ ลบู อยอู่ ย่างนนั้ ๆ ผา้ ท่ีขาว
นนั้ ก็กลายเป็นผา้ ท่ีไม่สะอาดขนึ้ มา ผา้ ท่ีขาวท่ีสะอาดก็
กลายเป็นผา้ ท่ีไมข่ าวไมส่ ะอาดขนึ้ มา ทงั้ ๆท่ีผา้ นนั้ ก็ขาว ผา้ นนั้ ก็
สะอาด แลว้ ก็ไมไ่ ดเ้ อาไปเปื้อนสิ่งหนง่ึ ส่งิ ใด เพียงแตล่ บู อยู่
อยา่ งนนั้ ลบู อย่อู ยา่ งนนั้ ก็พระพทุ ธเจา้ ทรงสอนใหล้ บู อยอู่ ย่าง
นนั้ แลว้ ก็บรกิ รรมอยอู่ ย่างนี้ ในท่ีสดุ ก็ยอมรบั วา่ รา่ งกายอนั นี้
เป็นของเปื้อน รา่ งกายนีเ้ ป็นของสกปรก ผา้ ขาวจะขาวสะอาด
ซกั ขนาดไหนในเม่ือรา่ งกายไปถกู ตอ้ ง ผา้ ขาวนนั้ ก็กลายเป็น
ของสกปรกไป เหน็ เป็นของสกปรก

จฬู ปันถกเป็นผทู้ ่ีมีบารมที ่ีจะไดร้ บั คาํ สอนจากพระสมั มาสมั
พทุ ธเจา้ ในท่ีสดุ ก็ไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ต์ พระพทุ ธเจา้ ให้
อบุ ายไม่นานเลย แตอ่ บุ ายนนั้ ถกู จรติ วสิ ยั อบุ ายนนั้ ถกู จรติ นิสยั

10

เพราะพระพทุ ธเจา้ ทา่ นอา่ นจรติ นิสยั ของ แตล่ ะรายๆ ไดแ้ จ่ม
แจง้ ใครควรท่ีจะดาํ เนนิ อบุ ายอยา่ งไร พระพทุ ธเจา้ ท่านทรงรู้
ทรงเห็นแลว้ กอ่ นและตามอบุ ายท่ถี กู จรติ กบั นิสยั นนั้ การ
บาํ เพญ็ ของแตล่ ะท่านก็ไดร้ บั ความสะดวกสบายเพราะถกู จรติ
นิสยั ในท่ีสดุ ก็ไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ตไ์ ปตามๆกนั ไป รโชหรณํ
รชํ หรติ รา่ งกายเป็นของเปื้อน รา่ งกายเป็นของสกปรก
เหมือนกบั ฝ่นุ ตกอย่ตู รงไหนๆ สถานท่ีมีฝ่นุ เปื้อนสกปรกเทา่ นนั้
ไม่ใชม่ ีแตส่ มยั พระพทุ ธเจา้ เท่านนั้ เด๋ยี วนกี้ ็ยงั มีอยู่

คาํ วา่ รา่ งกายเป็นของสกปรก รา่ งกายเปรยี บเหมือนฝ่นุ ถกู
ตรงไหน ถกู ตรงไหน สมั ผสั อะไรๆ ตรงท่ีถกู ตอ้ งสมั ผสั นนั้ เปื้อน
ไปหมด แมแ้ ตท่ ่ีหลบั ท่ีนอน ผา้ ผ่อนทอ่ นสไบ เคร่อื งนมุ่ เคร่อื งห่ม
ยคุ นีส้ มยั นี้ ยคุ ไหนสมยั ไหนก็เหมือนกนั เพราะรา่ งกายอนั
เดียวกนั ยคุ ไหนสมยั ไหน ก็สกปรกเหมือนกนั ทา่ นจงึ ให้
พิจารณาเป็นอารมณ์ ใหเ้ หน็ วา่ รา่ งกายนตี้ ามความเป็นจรงิ ลง
ไป เห็นตามความเป็นจรงิ แลว้ ก็คือเป็นของสกปรกน่นั เอง เหน็
ตามความจรงิ ก็เป็นของปฏกิ ลู น่นั เอง เหน็ ตามความเป็นจรงิ ก็

11

คอื ของไม่สวยไมง่ ามน่นั เอง เห็นตามความเป็นจรงิ ก็คือของทงิ้
น่นั เอง

จะรา่ งกายของใครๆ ก็เหมือนกนั หมด ผมหลดุ ไปเสน้ นงึ ก็
ทงิ้ ขนหลดุ ไปเสน้ นงึ แลว้ ก็ทงิ้ เลบ็ ตดั แลว้ ก็ทงิ้ ฟันหลดุ แลว้ ก็ทงิ้
หนงั หลดุ ออกไปก็ทิง้ ผมตดั ไปก็ทิง้ ขนโกนไปก็ทงิ้ ฟันกรอไปก็
ทิง้ เลบ็ หลดุ ไปทงิ้ ทงั้ นนั้ หนงั ถา้ ลอกออกไปก็ทงิ้ ไม่มีตรงไหนไม่
เป็นของทิง้ ไมม่ ี หายใจออกไปก็ทงิ้ ๆ นา้ํ มกู ออกไปก็ทงิ้ นา้ํ ลาย
ออกไปก็ทิง้ อจุ จาระ ปัสสาวะก็ทงิ้ ทงั้ นนั้ ทงั้ ๆสง่ิ เหลา่ นเี้ ป็น
รา่ งกาย ไม่ใชน่ า้ํ มตู รไม่เป็นรา่ งกาย ไมใ่ ชอ่ จุ จาระปัสสาวะไม่
เป็นรา่ งกาย เป็นรา่ งกายทงั้ นนั้ นา้ํ เหง่ือนา้ํ ไคลก็เป็นรา่ งกาย
ออกไปแลว้ เป็นของทงิ้ ไมม่ ซี กั ราย ไมม่ ีซกั ครงั้ ออกไปแลว้ เก็บ
กลบั มา เอามาใสท่ ่ี เอามาคนื เพราะเป็นของเรา ไมม่ ี! อนั นีเ้ ป็น
ความจรงิ

การพจิ ารณาก็เอาความจรงิ เน่ยี นะ เอามาเป็นอารมณ์ มา
ศกึ ษามาวิจยั มาวิจารณ์ เอาความจรงิ เป็นหลกั ตงั้ ความจรงิ เป็น
เปา้ หมายเอาไว้ ความจรงิ เป็นอยา่ งไรๆ แยกแยะใหช้ ดั สภาพ

12

ความเป็นจรงิ ของเขานนั้ ใหช้ ดั ย่ิงขนึ้ ไปๆ ในท่ีสดุ ก็เป็นของเท่ยี ง
จรงิ ๆ ไม่มีตรงไหนไม่เป็นของทงิ้ ไมม่ ีของใครไมเ่ ป็นของทิง้ ๆ
ตรงไหนๆๆ เป็นของทงิ้ ทงั้ นนั้ นาํ ◌ม้ กู ก็เป็นของทงิ้ นา้ํ มตู รก็เป็น
ของทิง้ นา้ํ ลายก็เป็นของทงิ้ ขีเ้ หง่ือขีไ้ คลก็เป็นของทงิ้ กลิน่ อาย
เป็นของทิง้ ไม่หายใจแลว้ เป็นของทงิ้ ไมห่ ายใจแลว้ เป็นของฉนั
ไมห่ ายใจแลว้ เป็นของขา้ พเจา้ ไมห่ ายใจแลว้ เป็นของของ
ขา้ พเจา้ นะ ไมม่ ีใครวา่ อนั นจี้ รงิ มยั้ ไม่มีใครปฏิเสธไดว้ า่ ไมจ่ รงิ
ดอก

ในท่ีสดุ พระพทุ ธเจา้ เอาความจรงิ นนั้ นะ่ เอามาเป็นธรรม
เทศนา กเ็ พราะพระพทุ ธเจา้ ตรสั รูค้ วามจรงิ ไมม่ ีอะไรท่ีจะขดั
เกลา ไมม่ ีอะไรจะทาํ ลายกิเลส มีแตค่ วามจรงิ เทา่ นนั้ เพราะ
ความจรงิ น่ีกิเลสมนั กลวั อวชิ ชาก็คอื ความไมร่ ูส้ จั ธรรม ไม่รู้
ความจรงิ เม่ือรูค้ วามจรงิ แลว้ เหน็ ชดั ตามความจรงิ แลว้ ไอค้ าํ
วา่ ไมร่ ูม้ นั ก็ไมม่ ี ผมมนั มีความรูม้ ยั้ ขนมนั มีความรูม้ ยั้ เลบ็ ฟันมี
ความรูม้ ยั้ หนงั มีความรูม้ ยั้ ฟันมีความรูม้ ยั้ ทา่ นจงึ วา่ ศกึ ษา ผม
มีความรูม้ ยั้ เอาใจถามผมๆ เอาใจของเราน่ีถามลงท่ีผมในศีรษะ

13

ของเราน่ี ผมมีความรูม้ ยั้ ในท่ีสดุ ใจของเราน่นั นะ่ เป็นผตู้ อบเอง
วา่ ผมไมม่ ีความรู้ ตดั ออกผมก็ไมร่ ู้ โกนออกผมก็ไมร่ ู้ ไปทงิ้ ผมก็
ไม่รู้ เอาไปเผาไฟผมก็ไม่รู้ เก็บเอาไวผ้ มก็ไม่รู้ จงึ วา่ ผมสกั แตว่ า่
ผม ขนรูม้ ยั้ ขนก็เหมือนกนั เลบ็ รูม้ ยั้ เลบ็ กเ็ หมือนกนั ฟันรูม้ ยั้
ฟันก็เหมือนกนั หนงั รูม้ ยั้ หนงั กเ็ หมือนกนั ใจเทา่ นนั้ เป็นผรู้ ู้ ไมม่ ี
ใจแลว้ อะไรไมร่ ูซ้ กั อย่าง ตน้ ไมเ้ ป็นอยา่ งไร รา่ งกายของคนก็
เป็นอยา่ งนนั้ ทอ่ นไมท้ ่อนฟืนเป็นอย่างไร รา่ งกายของคนก็เป็น
อยา่ งนนั้ ไมอ่ ย่างนนั้ ในเม่ือไม่มีใจ

พระพทุ ธเจา้ เทศนาไมไ่ ดเ้ อาอะไรมาเทศน์ เอากายและใจนี้
รูปก็กาย เวทนาก็ใจ สญั ญาก็ใจ สงั ขารวญิ ญาณก็ใจ เรอ่ื งของ
ใจ

รูปไม่เท่ียง เวทนาไม่เท่ยี ง สญั ญาไม่เท่ียง สงั ขารไม่เท่ียง
วญิ ญาณไมเ่ ท่ียง

รูปไมใ่ ช่ตวั ตน เวทนาไมใ่ ช่ตวั ตน สญั ญาไม่ใช่ตวั ตน สงั ขาร
ไมใ่ ช่ตวั ตน วญิ ญาณไมใ่ ช่ตวั ตน

14

มนั จรงิ มยั้ รูปมนั เกิดแลว้ มนั ตายหรอื เปลา่ ในเม่ือมนั ตาย
แลว้ อะไรเป็นตน เวทนามนั อะไรเป็นตวั ตน ความสขุ ๆๆๆ หา
ตวั ตนของความสขุ ก็ไมม่ ี มนั เกิดขนึ้ เพราะตาไปเห็นสงิ่ ท่ชี อบใจ
เทา่ นนั้ ใจไปสมั ผสั สง่ิ ท่ีชอบใจเทา่ นนั้ มนั ก็เกิดความดีใจขนึ้ มา
ใจมนั จะสมั ผสั แตส่ งิ่ ท่ีชอบใจเหรอ ตาหจู มกู น่ีมนั จะสมั ผสั แตส่ ิง่
ท่ีชอบใจเหรอ สิง่ ท่ีไมช่ อบใจมนั ก็ตดิ โลก ในเม่ือสมั ผสั สง่ิ ท่ีไม่
ชอบใจ ความสขุ มนั กห็ ายไป ความดใี จมนั ก็หายไป ความทกุ ข์
มนั ก็เขา้ มาแทนท่ี ความทกุ ขม์ นั จะทกุ ขอ์ ยอู่ ยา่ งนีเ้ หรอ ทกุ ขอ์ ยู่
อยา่ งนีเ้ หรอๆๆ ความทกุ ขก์ ข็ องไมเ่ ท่ียง ใครไม่เคยทกุ ขไ์ ม่มี
ความทกุ ขใ์ ชม่ นั จะทกุ ขต์ ลอดกาล เป็นไปไมไ่ ด้ ในเม่ือใจสมั ผสั
ส่งิ ท่ที กุ ข์ มนั กท็ กุ ขจ์ รงิ ๆ ใจสมั ผสั สิ่งท่ีเป็นเหตใุ หเ้ กิดความสขุ
ความทกุ ขห์ ายไปหมด ทงั้ รอ้ งไหร้ อ้ งหม่ อะไร ประเด๋ยี วหละ
หวั เราะแหะๆ น่นั

จงึ วา่ สขุ ก็ดี ทกุ ขก์ ็ดเี ป็นของไมเ่ ท่ียง เป็นเรอ่ื งของใจ เป็น
เร่อื งของสงั ขารทงั้ นนั้ สงั ขารก็คอื ความคดิ ความปรุง ความแตง่
ความเคล่ือนไหวของใจ เคลอ่ื นไหวไปในทางท่ีถกู ใจก็วา่ มี

15

ความสขุ เคลอ่ื นไหวไปเจอสมั ผสั สิง่ ท่ีไมถ่ กู ใจก็วา่ เป็นทกุ ข์ แลว้
ในโลกอนั นีม้ ีทงั้ ดที งั้ ช่วั มที งั้ สง่ิ ท่ีชอบใจไม่ชอบใจ ความทกุ ขจ์ งึ
มี ความสขุ จงึ มีไดท้ กุ ขณะ ตามแตเ่ หตุ ตามส่ิงแวดลอ้ มสงั ขาร
มนั จะไปเจออะไร เจออะไร มนั ก็ไปรบั สงิ่ ท่ีมนั เจอน่นั นะ่ เป็น
ความทกุ ขค์ วามสขุ ขนึ้ ทา่ นจงึ วา่ เวทนานนั้ น่ะเป็นอนตั ตา เป็น
ของไม่เท่ียง สญั ญา สงั ขาร วิญญาณก็เชน่ กนั เป็นของไม่เท่ียง
ทงั้ นนั้

จติ เท่ียงมยั้ จติ เป็นผทู้ ่ีรูเ้ วทนา จิตเป็นผทู้ ่สี ญั ญา จติ เป็นผทู้ ่ี
สงั ขาร จิตเป็นผทู้ ่ีรูว้ ญิ ญาณ จงึ วา่ ผรู้ ู้ เวทนา สขุ เวทนาเกิดขนึ้
ทกุ ขเวทนาเกดิ ขนึ้ ก็รู้ สญั ญาความจาํ สญั ญาท่ีมนั ลืมไปหลง
ไป เราก็รู้ ใจของเราคดิ เราก็รู้ ใจของปรุงเราแตง่ เราก็รู้ ใจของเรา
นกึ คดิ เร่อื งอะไร ใจของเราก็รู้ วญิ ญาณเกิดความรูอ้ นั นนั้ ๆ เกิด
ความรูอ้ ะไร ใจของเราก็รู้ จงึ วา่ รูปเป็นของไม่เท่ยี ง เวทนา
สญั ญา สงั ขาร วิญญาณเป็นของไมเ่ ท่ียง เป็นอนตั ตา

อะไรเป็นผทู้ ่พี น้ จากสภาพความเป็นอนตั ตานนั้ สันทฏิ ฐิ
โก! จะสมมตุ ิวา่ ผรู้ ู้ จะสมมตุ วิ า่ จิต อนั นีเ้ ป็นเรอ่ื งของสมมตุ ิ

16

ทงั้ นนั้ จะสมมตุ ิวา่ จติ ตวญิ ญาณเป็นเร่อื งของสมมตุ ทิ งั้ นนั้
ธรรมชาติของจรงิ นนั้ มีอยู่ ธรรมชาตขิ องจรงิ นนั้ เขาไมส่ มมตุ ิวา่
เป็นอะไร ทา่ นจงึ วา่ สนั ทฏิ ฐิโก ผปู้ ฏิบตั เิ ทา่ นนั้ ปลอ่ ยวางขนั ธห์ า้
ดว้ ยประการทงั้ ปวงแลว้ ธรรมชาติผรู้ ูอ้ นั นจี้ ะเดน่ ชดั ขนึ้ มา
เพราะขนั ธห์ า้ อนั นีม้ นั ครอบงาํ มนั ปกปิด จงึ สอนใหเ้ ปลอื้ งรูป
เวทนา สญั ญา สงั ขาร วิญญาณ ปลอ่ ยวางรูป เวทนา สญั ญา
สงั ขาร วญิ ญาณออกเสยี ธรรมชาตผิ รู้ ู้ ธรรมชาตธิ าตรุ ูท้ ่มี ีอยนู่ ่ี
จะปรากฏใหเ้ หน็ อนั นีไ้ มใ่ ชเ่ วทนา สญั ญา สงั ขาร วิญญาณ
เป็นเร่อื งท่ีผปู้ ฏิบตั เิ ท่านนั้ จะรูเ้ องเหน็ เอง ไมใ่ ชจ่ ะไปจงู กนั ใหร้ ูใ้ ห้
เหน็ จงู คนตาบอด จงู ยงั ไงมนั ก็ไมเ่ ห็นหรอก

จงึ วา่ ใหพ้ จิ ารณาอยเู่ สมอ ใหร้ ะลกึ ถงึ อยเู่ สมอ พระพทุ ธเจา้
ท่านถามพระอานนทว์ นั หนง่ึ ระลกึ ถงึ ความตายวนั ละก่ีครงั้ พระ
อานนทก์ ็ตอบวา่ รอ้ ยครงั้ บางทีก็กวา่ นนั้ บางทีกน็ อ้ ยกวา่ นนั้
รอ้ ยครงั้ ก็มากแลว้ นะ กวา่ นนั้ ย่งิ มาก แตพ่ ระพทุ ธเจา้ วา่
ประมาทมาก เราตถาคตระลกึ ถงึ ความตายทกุ ลมหายใจเขา้
ระลกึ ทกุ ขณะจติ รูปไมใ่ ช่ตน เวทนา สญั ญา สงั ขาร วญิ ญาณ

17

ไมใ่ ช่ตนอนั นีช้ ดั อย่ใู นจติ เรยี กวา่ ระลกึ ถงึ ความตายอยทู่ กุ ขณะ
ระลกึ ถงึ ความตาย ผมก็ตาย ขนก็ตาย เลบ็ ก็ตาย ฟันก็ตาย หนงั
ก็ตาย อนั นีก้ ็ระลกึ ถงึ ใหม้ าก เอาสิ่งเหลา่ นีเ้ ป็นอารมณ์ เรยี กวา่
เราอยกู่ บั การปฏิบตั ธิ รรม เรยี กวา่ เราอยกู่ บั การศกึ ษาธรรม หรอื
เรยี กวา่ เราเป็นผปู้ ฏิบตั ธิ รรม

ไม่มีอะไรดอกในโลกอนั นี้ ท่จี ะเป็นสมบตั อิ นั ท่ีเป็นสาระแกน่
สารของเรา ภายนอกจะเป็นสมบตั แิ ก่นสารไดอ้ ยา่ งไร แมแ้ ต่
รา่ งกายของเราก็ไมม่ ีอะไรท่จี ะเป็นสาระแก่นสารแลว้ แลว้
ภายนอกจะเป็นสาระแกน่ สารไดอ้ ยา่ งไร ถงึ ภายนอกเขาจะเป็น
สาระแก่นสารแคไ่ หนก็ชา่ ง เราไมเ่ ป็นสาระแก่นสาร จะมี
ประโยชนอ์ ะไร พระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั วา่ ภกิ ษุทงั้ หลาย ใหม้ ีธรรม
เป็นท่พี ่งึ

อนิจจัง ทกุ ขงั อนัตตาก็เป็นธรรม รูป เวทนา สัญญา
สังขาร วญิ ญาณก็เป็นธรรม อนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตาเป็นธรรมะ
ใจของเราท่ีปลอ่ ยวางรา่ งกายท่เี ป็นอนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตา
ปลอ่ ยวางสภาพท่ีเป็นอนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตา อนั นนั้ ถึงวา่

18

พระพทุ ธเจา้ บอกวา่ เป็นธรรม ใหอ้ ยกู่ บั ธรรม คอื ใจของเราท่ีมี
การปลอ่ ยวาง ปลอ่ ยวางรูป เวทนา สญั ญา สงั ขาร วญิ ญาณ
แลว้ ก็อยกู่ บั ใจท่ีปลอ่ ยวางนนั้ เรยี กวา่ อยกู่ บั ธรรม มีธรรมเป็นท่ี
พ่งึ พิจารณาแลว้ ก็ปลอ่ ยวางไป พิจารณาแลว้ ก็ปลอ่ ยวาง มา
สงบอยกู่ บั ใจ

พิจารณาอะไร ก็พิจารณาของท่ีเรามีอยู่ ทาํ ไมเราจงึ ตอ้ ง
พิจารณาของท่ีมีอยู่ ก็เพราะเราหลงของท่ีเรามีอยนู่ ี้ หลงวา่ เป็น
เรา หลงวา่ เป็นของเรา หลงวา่ เป็นคนเป็นสตั ว์ พิจารณาให้
มากๆๆ อาศยั การพจิ ารณาใหม้ าก ทาํ ใหม้ ากน่ีหละ มนั กค็ อ่ ย
แจม่ แจง้ ขนึ้ ๆ ในท่ีสดุ ก็แจ่มแจง้ อย่างสมบรู ณข์ นึ้ มา แจง้ ชดั ตาม
ความเป็นจรงิ ทงั้ รูท้ งั้ เหน็ เป็นอยา่ งนจี้ รงิ ๆ ปลอ่ ยวางทนั ที โล่
งอก โลง่ ไปหมด ยงั แตท่ าํ ยงั แตใ่ จ ยงั แตใ่ จสวา่ งไสว สวา่ ง
กระจ่างแจง้ เบกิ บาน ใหส้ งบอย่กู บั ธรรมคือใจอนั นี้ สงบอย่มู นั ก็
ไม่นาน นานหรอื ไมน่ านขนึ้ อย่กู บั ใจของเราท่พี ิจารณาแจง้ ชดั
แคไ่ หนเพียงไร พิจารณาแจง้ ชดั มากน่ี สงบอย่เู ป็นวนั เป็นวนั
ทีเดยี ว ใสสวา่ งกระจา่ งแจง้ อยอู่ ย่างนนั้ ถา้ หากพจิ ารณาไม่แจง้

19

ไมช่ ดั เท่าท่ีควร การปลอ่ ยวางมนั ก็ใจก็สงบไปประเด๋ยี วประดา๋ ว
เลก็ ๆนอ้ ยๆ

จงึ วา่ การพิจารณาน่ีมีความจาํ เป็นตอ้ งพจิ ารณาใหม้ าก
พิจารณามากพอแลว้ ใจก็สงบมาก พจิ ารณาชดั มากเขา้ เทา่ ไหร่
ใจก็เขา้ ไปพกั มากเท่านนั้ ความสงบเป็นผลของการงาน เป็นผล
ของการพิจารณา จงึ ใหใ้ สใ่ จในการศกึ ษา ใหใ้ สใ่ จในการ
พจิ ารณา การปฏิบตั ิธรรมก็คอื การศกึ ษาของจรงิ การปฏิบตั ิ
ธรรมก็คือการศกึ ษาสิง่ มีอยใู่ นเรา กายมีอย่ใู นเรา ใจมีอย่ใู นเรา
ศกึ ษาใหม้ าก ใหร้ ูเ้ หน็ สิ่งท่ีมีอย่ใู นเรานี้

ในเม่ือเรารูเ้ หน็ ส่งิ ท่ีมีอย่ใู นเรานี้ เรยี กวา่ เรารูธ้ รรม ไม่ตอ้ งไป
เรยี นหรอกหนงั สือ หนงั สอื มนั ช่ือของธรรมทงั้ นนั้ เป็นสมมตุ ิ
บญั ญตั ทิ งั้ นนั้ คาํ วา่ ตายๆๆ ไอค้ าํ วา่ ตายๆมนั เป็นคาํ พดู
ตา่ งหาก คาํ วา่ เกิดๆ คาํ วา่ เกิดเป็นคาํ พดู คาํ วา่ แกๆ่ คาํ วา่ แก่
เป็นคาํ พดู ของจรงิ มนั มีอยใู่ นเรา ไม่ตอ้ งพดู วา่ มนั เกิด มนั ก็เกิด
ไมต่ อ้ งพดู วา่ แก่ มนั ก็แก่ ไมต่ อ้ งพดู วา่ ตาย มนั ก็ตาย จงึ มา
พิจารณาในเม่อื เรามีของจรงิ แลว้ ใหพ้ จิ ารณาของจรงิ ในเม่ือเรา

20

มีของจรงิ แลว้ จะไปเรยี นสมมตุ ิบญั ญตั ทิ าํ ไม เรยี นของจรงิ นีจ้ งึ
มีโอกาสจะรูข้ องจรงิ ได้ ธรรมมีอยดู่ ว้ ยกนั ทกุ คน ไมใ่ ช่มธี รรมมี
ในเฉพาะพระพทุ ธเจา้ ไม่ใช่ธรรมมีแตเ่ พียงแตพ่ ระสาวกเจา้
เท่านนั้ ในบรรดาเราๆก็มี

อานาปานสติ ลมหายใจเขา้ หายใจออกใครไมม่ ี ใครไม่มี
ลมหายใจเขา้ ใครไมม่ ีลมหายใจออก ลมหายใจเขา้ หายใจออก
มีดว้ ยกนั ทกุ คน คาํ วา่ กรรมฐาน ๕ เกสา โลมา นขา ทนั ตา
ตโจ ใครไม่มีผม ใครไมม่ ีขน ใครไมม่ ีเลบ็ ใครไม่มีฟัน ใครไมม่ ี
หนงั อาการ ๓๒ มีหมดทกุ คน อาการ ๓๒ ลว้ นแลว้ แตเ่ ป็น
ธรรมทงั้ นนั้ ทวตั ติงสาฯ (ทวัตตงิ สาการปาฐะ) มีดว้ ยกนั ทกุ คน
ไมไ่ ดบ้ กพรอ่ งซกั รายท่ีจะรูจ้ ะเหน็ สภาพสง่ิ เหลา่ นี้ มีดว้ ยกนั
ทงั้ นนั้

จงึ วา่ การศกึ ษาธรรมไมต่ อ้ งไปศกึ ษาท่ีอ่ืน ทาํ ความสงบให้
มากๆ รวมจติ รวมใจเขา้ มาอย่กู บั เราๆ อย่าใหส้ ง่ แสไ่ ปขา้ งนอก
รูธ้ รรมเห็นธรรมไดอ้ ยา่ งไมต่ อ้ งสงสยั พทุ โธเป็นผตู้ ่นื ๆๆๆๆๆ พทุ
โธเป็นผตู้ ่นื ต่นื อยตู่ รงไหน ผมต่ืน ขนต่นื เลบ็ ต่ืน ฟันตน่ื หนงั ต่นื

21

เหรอ รา่ งกายอนั นีม้ นั ต่ืนไมเ่ ป็น ตาก็ต่นื ไมเ่ ป็น ตากห็ ลบั ไม่เป็น
เพราะตาไมม่ ีความรูอ้ ะไร มแี ตใ่ จเท่านนั้ ต่นื เป็น ใจเทา่ นนั้ ต่ืน
ต่นื ๆๆ เป็น ใจเท่านนั้ ต่นื เป็นๆๆ พทุ โธคอื ใจๆๆ เพราะใจเทา่ นี้
ต่นื เป็น

อยกู่ บั พทุ โธอย่กู บั ใจ อยกู่ บั พทุ โธจติ ใจเบกิ บาน อยกู่ บั พทุ
โธๆๆ เรยี กวา่ ใกลพ้ ทุ โธ อย่กู บั พทุ โธๆๆๆ เรยี กวา่ เขา้ ใกล้
พระพทุ ธเจา้ อย่กู บั พทุ โธๆๆๆ น่ีหละจะเขา้ ถงึ ธรรม อยกู่ บั พทุ
โธๆๆๆ น่ีหละจะสามารถจะเขา้ ถึงความเป็นพระสงฆส์ าวกของ
พระพทุ ธเจา้ ใหไ้ ปทางนี้ ไปทางอ่นื ไม่มที างไปหรอก อยกู่ บั พทุ
โธๆๆ สามารถเขา้ ถึงพระพทุ ธเจา้ อยกู่ บั พทุ โธๆๆ สามารถเขา้ ถงึ
ธรรม อย่กู บั พทุ โธๆๆ สามารถเขา้ ถงึ ความเป็นพระสงฆ์ ใหไ้ ป
ทางนี้ อยา่ ไปขา้ งๆคๆู อย่าไปขา้ งหนา้ ขา้ งหลงั ไมม่ ีทางไปดอก
ไปทางไหนก็ตนั ๆๆ ไมม่ ีทางไป

ท่านจงึ สอนใหภ้ าวนาพทุ โธ ภาวนาพทุ โธ ตอ้ งทาํ ใจของเรา
ใหต้ ่นื ภาวนาพทุ โธเราตอ้ งต่นื ดว้ ย ภาวนาพทุ โธ ใจของเราไมม่ ี
สติ (เสียงไมช่ ดั ) ไมป่ ลกุ จติ ปลกุ ใจของเราใหต้ ่นื เหมือนกบั พทุ โธ

22

พทุ โธๆปะเด๋ยี วเดยี วก็อา้ ปากหวอ หลบั แลว้ พทุ โธอย่างนนั้ ใช้
ไมไ่ ด้ พทุ โธอยา่ งนนั้ เป็นพทุ โธหลบั ไมใ่ ช่พทุ โธต่ืน จงึ ใหพ้ ากนั
ภาวนาพทุ โธ พทุ โธๆๆๆ ใหม้ าก ทาํ ใหม้ าก เจรญิ ใหม้ าก เป็นไป
เพ่ือความรูย้ ่งิ เป็นไปเพ่ือความเหน็ จรงิ เหน็ อะไร เหน็ พทุ โธ รู้
อะไร รูพ้ ทุ โธ รูพ้ ทุ โธน่นั หละมีธรรมเป็นท่ีพง่ึ พระสงฆส์ าวกของ
พระพทุ ธเจา้ รูอ้ ะไร ก็รูพ้ ทุ โธ ไม่ใช่รูพ้ ระไตรปิฏก รูพ้ ทุ โธๆๆ รูจ้ ิต
ท่ีต่ืน รูจ้ ิตท่ีเบกิ บานนนั้ เอา้ ใหพ้ ากนั ภาวนานะตอ่ ไป พากนั น่งั
ภาวนาน่งั สมาธิ ต่นื อยๆู่ ๆ เบกิ บานอยู่

ท่ีมา: https://youtu.be/x1_zvj4n8CY

23