อิทธิบาท 4 โดย หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร

อทิ ธิบาท ๔
หลวงพอ่ วิรยิ งั ค์ สิรนิ ฺธโร
ธมั มสวนมยั คอื การฟังธรรมเป็นทางใหเ้ กิดบญุ ชนิดหนง่ึ คาํ
วา่ ไดป้ ัญญาคือไดส้ ่งิ ท่ีเรายงั ไม่ทนั รู้ ยงั ไม่เขา้ ใจ เราก็เขา้ ใจ ส่ิง
ใดท่ีเขา้ ใจแลว้ ก็แจม่ แจง้ ย่งิ ขนึ้ อนั นีค้ ือเรอ่ื งของการฟังเทศน์
เราสวดลกั ขีกนั มา กฟ็ ังเทศนก์ นั มาหลายกณั ฑแ์ ลว้ กณั ฑน์ ีก้ ็คง
เป็นกณั ฑส์ าํ คญั ท่ีจะไดต้ อกยา้ํ ใหเ้ ราไดเ้ ขา้ ใจขอ้ เทจ็ จรงิ มาก
ย่งิ ขนึ้
ณ บดั นีอ้ าตมาจะไดแ้ สดงธรรมีกถา พรรณนาคาํ สอนของ
องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เพ่ือจะไดเ้ ป็นเคร่อื งประดบั

สตปิ ัญญา เพม่ิ พนู บญุ กศุ ลความรูค้ วามฉลาดของทา่ นทงั้ หลาย
ท่ีไดพ้ ากนั ยอมเสียสละในความสขุ ท่ีบา้ นเรอื น มาพากนั บาํ เพ็ญ
เนกขมั มะบารมี ไดพ้ ากนั มาบวชชีท่ีวดั ธรรมมงคลในวนั นี้ พรอ้ ม
กนั นีใ้ นวนั นีเ้ ราก็จะไดด้ าํ เนนิ ตามรายการเรม่ิ มาตงั้ แตว่ นั ท่ี ๘
เป็นตน้ มา มาถงึ วนั นีเ้ ราก็อาจสามารถท่จี ะลาํ ดบั เหตกุ ารณ์
ตา่ งๆจากท่ีวนั แรกมาจนกระท่งั ถงึ วนั นีว้ า่ เราไดก้ ระทาํ อนั ใดไว้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

บา้ ง อนั ใดเป็นบญุ กศุ ล อนั ใดเป็นความดี นบั ตงั้ แตว่ นิ าทีของ
การเหยียบย่าํ เขา้ มาถงึ วดั ธรรมมงคลนีแ้ ลว้

ท่านทงั้ หลายอนั ดบั แรกท่ีไดม้ องเหน็ ก็คือสภาพสถานท่ี
ตา่ งๆซง่ึ ทกุ คนก็มีความพอใจท่ีจะจบั จองสถานท่ีเหลา่ นนั้ ดว้ ย
ความพอใจ อนั นนั้ เคา้ เรยี กวา่ ฉันทะ คอื ความพอใจ และ
ฉนั ทะอนั ดบั สองตอ่ มาก็คอื การเราเปล่ยี นผา้ จากสตี า่ งๆให้
เหลอื เพียงสีขาวเท่านนั้ แสดงถงึ ฉนั ทะ ความพอใจอนั ดบั สอง
ตอ่ มา เม่ือไดพ้ ากนั น่งุ ขาวห่มขาวเรยี บรอ้ ย เขา้ ประจาํ ท่ี ณ
เวลานนั้ ก็ไดม้ ีการเตรยี มท่จี ะกลา่ วคาํ บวชชีเป็นอนั ดบั แรก ท่ี
หลวงพอ่ เป็นผนู้ าํ ใหท้ า่ นทงั้ หลายไดพ้ ากนั วา่ ตาม เม่ือมาถงึ ขนั้
นนั้ ก็ไดช้ ่ือวา่ เป็นฉนั ทะอนั ดบั สาม คือความพอใจ พอใจมาถงึ
เรยี กวา่ ๓ อนั ดบั เรยี กวา่ ๓ ขนั้ อนั ดบั ความพอใจอนั นีใ้ นทาง
พทุ ธศาสนาเรยี กความพอใจนีว้ า่ อทิ ธิบาท

อทิ ธบิ าทนนั้ เป็นคณุ เคร่อื งใหเ้ กิดความสาํ เรจ็ ก็เรยี กวา่
อทิ ธิบาท เพราะฉะนนั้ ตอ่ ไปจะเลา่ เร่อื งวา่ อิทธิบาทนีม้ นั เกิด

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 2

ขนึ้ มาไดอ้ ย่างไร และมีเร่อื งอะไรเป็นหลกั ฐาน จะไดอ้ ธิบาย
ตอ่ ไปในขา้ งหนา้ ณ ท่นี ีจ้ ะไดอ้ ธิบายอทิ ธิบาท

ขอ้ ท่ีสองตอ่ ไป อิทธิบาทนนั้ มี ๔ ประการ ขอ้ ท่ี๒ คือ วริ ิยะ
วริ ยิ ะหมายถงึ ความพากเพียร ความพากเพียรนนั้ เราท่าน
ทงั้ หลายไดส้ วดลกั ขีแลว้ ใชม่ ยั้ ตา่ งคนกพ็ ากนั ไดส้ วดกนั แลว้ ทกุ
คน และสวดครงั้ เดียวหรอื เปลา่ ก็เปลา่ แตว่ า่ สวดหลายครงั้
การท่ที าํ แลว้ และทาํ อกี ทาํ แลว้ และทาํ อกี โดยจดุ มงุ่ หมาย
ตอ้ งการใหเ้ ป็นการกศุ ล อนั นนั้ เรยี กวา่ วริ ยิ ะ คือความเพียร

นอกเหนือจากนนั้ เรากม็ าดแู ลศีล วา่ เวลานีเ้ รามีศีลใชม่ ยั้
ถามตวั ของเรา ออ๋ เรามีศลี เม่ือมีศลี ไม่ฆา่ สตั ว์ ไมข่ โมยของ
ใคร ไมป่ ระพฤติอสทั ธรรม ไม่โกหกหลอกลวง ไมก่ ินเหลา้ เมา
สรุ ายาเสพตดิ ไม่รบั ประทานอาหารในเวลาวิกาลคอื ตอนบา่ ย
ตลอดจนถึงกระท่งั ไมฟ่ ้อนราํ ขบั รอ้ งประโคมดนตรี ดีดสีตเี ป่า
จนถงึ ไม่น่งั นอนในท่ีน่งั อนั สงู ใหญ่ ไมใ่ ชท่ ่นี ่งั ท่ีนอนสงู ใหญ่
หรอก อนั นีก้ ็คอื หนิ ท่ีเรานอนอย่นู ่นั เอง เพราะฉะนนั้ ในเม่อื เราได้
กระทาํ เช่นนีแ้ ลว้ เป็นสิ่งท่ีเราไดม้ ีความเพียรเป็นการตอ่ เน่ือง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

ความเพียรนนั้ นะ่ ถา้ หากเป็นความเพียรเพียงแป๊ บเดยี ว
เคา้ เรยี กวา่ เป็นความเพยี รท่ยี งั ไม่บรรลุ แตค่ วามเพียรนนั้ ถา้ หา
กวา่ ไดท้ าํ เป็นการตอ่ เน่ืองก็เรยี กวา่ บรรลุ เม่ือเราไดส้ วดลกั ขี
วนั ท่ีหน่งึ สวดวนั ท่ีสอง สวดวนั ท่ีสาม เรามีศีล๘ ตลอดวนั ท่ีหน่งึ
ท่ีสองและท่ีสาม เม่ือบงั เกิดความเป็นการตอ่ เน่ืองเชน่ นีเ้ รยี กวา่
เป็นวิรยิ ะ คือความเพียร เราไดแ้ ลว้ อทิ ธิบาทขอ้ ท่ี ๒ ฉนั ทะ
วริ ยิ ะ

มาขอ้ ท่ีสามเรยี กวา่ จติ ตะ จิตตะนนั้ แปลใจความวา่ การ
เอาใจใส่ การเอาใจใสน่ บั มาตงั้ แตว่ นิ าทีแรก ท่ีเราเหยียบย่าํ เขา้
มาสวู่ ดั ธรรมมงคล ใจของเราไดจ้ ดจอ่ แลว้ จอจ่อท่ีตรงไหน เขา
ประกาศใชไ่ หมวา่ วดั ธรรมมงคลจะทาํ พธิ ีบวชชี ใจไดจ้ อ่ ลงไปท่ี
น่นั แลว้ เคา้ เรยี กวา่ จติ ตะ เพราะใจเน่ียไมไ่ ดจ้ ่อมาตรงท่ีเหยียบ
วดั ธรรมมงคลนีห้ รอก แตว่ า่ ไดบ้ งั เกิดขนึ้ มาตงั้ แตเ่ คา้ ประกาศ
แลว้ ตงั้ แตอ่ ยทู่ ่ีบา้ นก็ไดม้ ีจติ ใจท่ีจะใสล่ งไปในตรงนีอ้ ยา่ งแนว่
แน่ มิฉะนนั้ เราจะมาถงึ น่ีไมไ่ ด้ เพราะวา่ การท่ีเราจะมาทาํ ความ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

ดนี นั้ มีมารผจญ อาจจะเป็นสามี อาจจะเป็นลกู อาจจะเป็นการ
งานอะไรก็สดุ แลว้ แต่ มนั จะคอยมาผจญเรา

เพราะฉะนนั้ จติ ตะคอื ความใสใ่ จอนั นี้ ไมย่ น่ ยอ่ ทอ้ ถอย ไม่
ลืมวา่ จะบวชวนั ท่ี ๘ มกราคม ๒๕๔๒ น่ีเราก็ใสใ่ จเอาไวอ้ ย่าง
แน่วแน่แลว้ แลว้ ก็ใสใ่ จ ถา้ ไมใ่ สใ่ จ ลมื แน่ แตเ่ พราะใสใ่ จก็ไม่ลมื
อนั นีเ้ ราจะไดอ้ ทิ ธิบาทขอ้ ท่สี าม กเ็ รยี กวา่ จิตตะ และ
นอกเหนือจากนนั้ เม่ือเวลาท่ีเราจะสวดลกั ขี ใจเราก็จอ่ จดนะ จด
วา่ น่ีไดเ้ วลาแลว้ เอา้ น่ีไดเ้ วลาแลว้ ตงั้ แตส่ วดถึงน่ีมาถงึ น่ี
เรยี กวา่ เราไมย่ น่ ย่อและทอ้ ถอยแมแ้ ตน่ ิดเดยี ว ตอ่ สอู้ ยา่ งเต็มท่ี
เคา้ เรยี กวา่ จิตตะ คืออิทธิบาทขอ้ ท่ีสาม

เอาหละในตอ่ ไปท่ีนี้ ในขอ้ ท่สี ่นี นั้ วิมังสา เคา้ ช่ือวมิ งั สา
อิทธิบาทขอ้ ท่ีส่ีวมิ งั สานนั้ แปลวา่ การไตรต่ รอง อนั นีม้ ี
ความสาํ คญั อย่างย่งิ สาํ หรบั ในอิทธิบาททงั้ หลายนนั้ ในทงั้ หมดส่ี
ขอ้ ขอ้ ท่ีส่ีมีความสาํ คญั ยง่ิ กวา่ ทกุ ๆขอ้ ไป เพราะอะไรจงึ สาํ คญั
เพราะวา่ การไตรต่ รองนนั้ หมายถงึ ปัญญา ไม่ใชว่ า่ การบวชชีน่ี
มาทาํ เลน่ แตว่ า่ มาทาํ เพ่ือใหเ้ กิดการกศุ ลจรงิ ๆ เพราะฉะนนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 5

ความไตรต่ รองในจิตใจ ก็ไตรต่ รองวา่ ไม่ใชเ่ ร่อื งมาทาํ เลน่ ไม่ใช่
เรอ่ื งมาเสยี เงนิ เสียทองโดยเปลา่ ประโยชน์ หรอื ไมใ่ ช่วา่ มาทาํ
แลว้ ก็มนั หายไปเหมือนกนั กบั มาเลน่ มนั ไม่ใช่อย่างนนั้

แตว่ า่ ความไตรต่ รองอนั นีไ้ ดบ้ งั เกิดขนึ้ ซง่ึ หมายความวา่ ได้
บงั เกิดซง่ึ สติและปัญญาในตวั ของเราวา่ การมาบวชชนี นั้ มี
ประโยชนอ์ นั ย่งิ ใหญ่ มีความท่ีจะทาํ ใหเ้ กิดบญุ เรามาคิดวา่
คนเราน่เี กิดมาแลว้ ก็ตอ้ งตาย ตายก็รา่ งกายตายไปก็จรงิ แตว่ า่
ใจไมไ่ ดต้ ายตามรา่ งกายนีไ้ ปดว้ ย

เม่ือเราจะทาํ อะไรท่ีจะเป็นสมบตั ใิ หแ้ กใ่ จของเรา จะเป็นวิธี
ใดก็ไดแ้ ตว่ ิธีนนั้ ก็ตอ้ งเป็นบญุ เป็นกศุ ล อย่างแนว่ แน่อยา่ งนีเ้ ป็น
ตน้ ใจนนั้ ก็ไดม้ ีความคิดใชส้ ติปัญญาแลว้ ก็สตปิ ัญญานนั้ การ
เดนิ ทางจากบา้ นมาถงึ ท่วี ดั ธรรมมงคล ถา้ ไมม่ ีปัญญาไมร่ ูว้ า่ จะ
มายงั ไง ใชอ้ าศยั ปัญญาวา่ วดั ธรรมมงคลอย่ซู อย ๑๐๑ สขุ มุ วทิ
พระโขนง กรุงเทพมหานคร อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ อนั นีก้ ็เรยี กวา่
ปัญญาทงั้ สนิ้ ถา้ ไมม่ ีปัญญา ไม่สามารถท่ีจะบวชขนึ้ มาเป็น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 6

องคท์ ่ีเราเรยี กวา่ เนกขมั มะหรอื ท่ีบวชเป็นชีอย่างนี้ อนั นเี้ กิด
ขนึ้ มาดว้ ยสตแิ ละปัญญาโดยแท้

เพราะฉะนนั้ เราทา่ นทงั้ หลาย อทิ ธิบาททงั้ ๔ นีม้ ี
ความสาํ คญั มาก เพราะวา่ อทิ ธิบาททงั้ ๔ คือคณุ เคร่อื งใหส้ าํ เรจ็
การท่ีจะทาํ งานทกุ อย่างสาํ เรจ็ นนั้ เกิดขนึ้ จากอทิ ธิบาททงั้ ๔ ทนี ี้
ก็จะตอ้ งอธิบายในเรอ่ื งของอทิ ธิบาททงั้ ๔ นนั้ ก็จาํ เป็นท่จี ะตอ้ ง
ยกเร่อื งขนึ้ มาเร่อื งหนง่ึ

ในสมยั เม่ือพระพทุ ธเจา้ ปรนิ ิพพานแลว้ ประมาณ ๓๐๐ ปี
ในคราวครงั้ นนั้ ก็ไดม้ ีพระเจา้ แผน่ ดินองคห์ นง่ึ ท่ที รงศกั ดานภุ าพ
ช่ือวา่ พระเจา้ อโศกมหาราช พระเจา้ อโศกมหาราชนนั้ ไดต้ ี
เมืองตา่ งๆในชมพทู วีปใหเ้ ป็นเมืองขนึ้ ของพระองคท์ งั้ หมด
คลา้ ยๆกบั วา่ เป็นเจา้ ทวปี คอื พระเจา้ อโศกมหาราช ทีนพี้ ระเจา้
อโศกมหาราชนนั้ ยงั ไม่ไดเ้ ล่อื มใสพระพทุ ธศาสนาในอนั ดบั แรก
ท่านก็เลยจดั การทาํ คกุ ขนึ้ มา เพ่ือท่ีจะเอามาใหน้ กั โทษไปอย่ใู น
คกุ นนั้ แลว้ ก็ใหอ้ าํ นาจแกผ่ คู้ มุ คกุ นนั้ อยากจะประหารใคร ถา้
เขา้ ไปก็ประหารไดต้ ามความชอบใจ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ทีนีอ้ ยมู่ าวนั หนง่ึ มีสามเณรองคห์ นง่ึ เดนิ บณิ ฑบาตเขา้ ไปใน
คกุ ไอน้ ายคกุ น่นั มนั ก็ไดจ้ ติ แลว้ วา่ ถา้ ใครเขา้ ไปในคกุ เรยี กวา่
ฆา่ ไดท้ กุ คน เพราะฉะนนั้ เม่ือเณรเดนิ เขา้ ไปบิณฑบาตในคกุ
แลว้ นายคกุ มนั ก็เลยจบั เอาเณรขงั เอาเณรขงั ไวใ้ นกรงขงั

ในขณะนนั้ ก็พอดมี ีชายชกู้ บั ผหู้ ญิงคหู่ นง่ึ ถกู จบั มา เม่ือถกู
จบั มาแลว้ นายเพชฌฆาตคนนนั้ ก็จบั ทงั้ สอง ชายชกู้ บั ผหู้ ญิง
เอามาห่นั คอ แลว้ ก็เอาใสค่ รกตาํ เลือดกระจายเต็มไปหมด
สามเณรท่ีอยใู่ นกรงขงั มองดเู ห็นภาพอจุ าดตาเช่นนนั้ ทา่ นกท็ าํ
สมาธิไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระอรหนั ตอ์ ย่ใู นกรงขงั นนั้

เม่ือไดเ้ วลานายเพชฌฆาตกจ็ ดั การท่ีจะเอาเณรเขา้ มา
ประหารชีวติ เม่ือจะจบั เณรเขา้ มาประหารชีวติ เม่ือจะจบั เณร
ประหารชีวติ ก็เปิดกรงขงั เณรก็เหาะขนึ้ ไปบนอากาศ ทาํ ใหน้ าย
เพชฌฆาตไมส่ ามารถจบั เณรนนั้ ได้ แตพ่ อเวลาท่ีนาย
เพชฌฆาตไมท่ าํ อะไร เณรก็เหาะเขา้ กรงขงั ตามเดมิ

ขา่ วก็ไดย้ นิ ไปถึงพระเจา้ อโศกมหาราช พระเจา้ อโศก
มหาราชก็ เอ๊ะ พระสมยั นีเ้ หาะไดก้ ็มีเหรอ นายเพชฌฆาตก็บอก

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

วา่ มี แลว้ พระเจา้ อโศกมหาราชจงึ ไดพ้ าบรวิ ารเขา้ ไปในคกุ พอ
เขา้ ไปในคกุ ไอเ้ พชฌฆาตน่นั มนั ก็จะจบั พระเจา้ อโศกประหาร
ชีวิต พระเจา้ อโศกก็บอกวา่ "เฮย้ แกจะจบั ฉนั ไดย้ งั ไง" นาย
เพชฌฆาตเคา้ บอกวา่ “ก็พระองคร์ บั ส่งั น่ีวา่ ใครเขา้ มาน่ี ฆา่ ได้
ทกุ คน”

“เฮย้ น่ีมนั ขา้ นะ แกไม่ตอ้ งพดู มาก วนั นีฉ้ นั มาน่ี ฉนั ตอ้ งการ
อยากจะดพู ระเหาะได้ เหน็ วา่ บอกวา่ พระเหาะไดจ้ รงิ ๆมยั้ ” บอก
วา่ “มี เน่ียองคเ์ นีย้ อยใู่ นกรงขงั เน่ีย ผมขงั ไวน้ ่ีแหละ” วา่ งนั้ และ
ทีนที้ าํ ยงั ไงหละ ใหท้ า่ นเหาะใหด้ ู

ทีนีต้ ามธรรมดาน่ีพระภิกษุและสามเณร เขาจะไม่ทาํ
ปาฏิหารยิ ์ เพราะการทาํ ปาฏหิ ารยิ น์ นั้ จะตอ้ งทาํ ในเวลาคบั ขนั
เทา่ นนั้ แตถ่ า้ หากวา่ ไมค่ บั ขนั ไปทาํ ปาฏหิ ารยิ อ์ วดใครก็เป็น
อาบตั ิ เพราะฉะนนั้ พระเจา้ แผ่นดนิ คอื พระเจา้ อโศกจงึ ไดไ้ ปหา
สามเณร บอกวา่ “เน่ยี เหาะใหฉ้ นั ดหู นอ่ ยส”ิ ทา่ นก็ไมเ่ หาะ
เพราะวา่ จะไปบอกใหท้ า่ นเหาะไม่ไดเ้ พราะเป็นอาบตั ิ เม่ือเป็น
เชน่ นนั้ กจ็ งึ ไดถ้ ามเพชฌฆาตวา่ “เอายงั ไงหละ ถงึ จะเหาะใหเ้ รา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 9

ดไู ด”้ เพชฌฆาตก็บอกวา่ “ผมก็ไมท่ ราบเหมือนกนั เอาอยา่ งนีก้ ็
แลว้ กนั ถา้ หากไมเ่ หาะก็จบั ประหารชีวิตซะเลย”

นายเพชฌฆาตก็เปิดกรงออกมา จบั เณร เอามีดมา เอาดาบ
มาแลว้ จะประหารชีวติ เม่ือจบั เณรมดั เสรจ็ แลว้ เตรยี มจะ
ประหารชีวิต เณรก็เหาะขนึ้ ไปบนอากาศ พระเจา้ อโศกเหน็ เขา้
ตบพระหตั ถ์ บอกวา่ “ขออาราธนาลงมาเถิดพะเจา้ คา่ ” แลว้ สาม
เณก็ลงมา พระเจา้ แผ่นดนิ คอื พระเจา้ อโศกก็อาราธนาให้
สามเณรนนั้ เขา้ ไปในวงั แลว้ ก็ใหส้ ามเณรแสดงธรรม สามเณรก็
แสดงธรรมใหแ้ กพ่ ระเจา้ อโศก จนกระท่งั มีความเล่ือมใสในพระ
ธรรมอยา่ งสงู

เม่ือเป็นเชน่ นนั้ พระเจา้ อโศกก็กลบั ใจ ไดท้ รงวางดาบ ไม่
ตอ้ งการท่ีจะฆา่ ใคร และไดท้ รงถือคมั ภีรเ์ ป็นหลกั เม่ือเป็น
เช่นนนั้ ก็เกิดความเล่ือมใสในพระพทุ ธศาสนา วดั วาอาราม
ตา่ งๆก็ร่าํ รวยกนั มากขนึ้ เพราะวา่ พระเจา้ แผ่นดนิ เล่ือมใส
ประชาชนก็เล่อื มใสดว้ ย เม่อื ประชาชนเลอ่ื มใสมากเขา้ วดั ก็
ร่าํ รวยกนั มากขนึ้ อาหารการฉนั ก็สมบรู ณบ์ รบิ รู ณ์

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 10

มนั ก็เดอื ดรอ้ นไปถึงคนนอกจากพทุ ธศาสนา พวกนนั้ จะ
อดๆอยากๆ ไมพ่ อเลีย้ งปากเลีย้ งทอ้ ง ก็เลยพากนั ปลอมบวชเขา้
มาในพระพทุ ธศาสนา เม่ือปลอมบวชเขา้ มาก็ไมร่ ูว้ า่ องคไ์ หนดี
องคไ์ หนเก๊ เพราะวา่ พวกเหลา่ นนั้ มนั ไม่มอี ปุ ัชฌายแ์ ลว้ ก็เขา้ มา
ครองผา้ เหลืองแลว้ ก็กลายเป็นพระไปอยา่ งนนั้

เม่ือพระเจา้ อโศกมหาราชเลอ่ื มใสแลว้ ไดท้ าํ บญุ ๙ ลา้ น ๙
โกฏิ ท่ที า่ นวา่ ไวใ้ นคมั ภีรว์ า่ ไดท้ าํ บญุ ๙ ลา้ น ๙ โกฏิ ก็
หมายความวา่ นบั ไมถ่ ว้ น จงึ ทาํ ใหเ้ กิดลาภสกั การะเกิดขนึ้ ท่วั ไป
ในวดั พระพทุ ธศาสนา พวกเดียรถียห์ รอื พวกตา่ งศาสนาก็พากนั
เขา้ มาบวชกนั จนกระท่งั ไม่รูใ้ ครเป็นใคร และในขณะนนั้ น่นั เอง
พระเจา้ อโศกมหาราชดว้ ยความเล่ือมใส ท่านก็ใหร้ าชโอรสของ
ทา่ นออกบวช เพ่ือท่ีจะเป็นการวา่ ไดเ้ ป็นญาตกิ บั
พระพทุ ธศาสนา ทงั้ ลกู หญิงลกู ชาย ท่านก็ใหบ้ วชใน
พระพทุ ธศาสนาทงั้ สนิ้

ทีนพี้ ระสงฆท์ า่ นก็ไมล่ งโบสถก์ บั พวกท่ีปลอมเขา้ มาบวช
มนั ก็เกิดการแตกแยกขนึ้ พระเจา้ อโศกจงึ ไดม้ าคดิ วา่ เราก็

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

เล่ือมใสพระพทุ ธศาสนา แลว้ ทาํ ไมเคา้ มาทะเลาะกนั ไดน้ ะ ทนี ี้
พระเจา้ อโศกจงึ ไดใ้ ชใ้ หพ้ วกเสนาอาํ มาตยต์ า่ งๆเน่ีย พากนั ไป
ระงบั บอกใหพ้ ระทา่ นลงโบสถด์ ว้ ยกนั ซะ อย่าไปแตกแยก ใน
ท่ีสดุ พวกเสนาอาํ มาตยก์ ็ไดไ้ ปบงั คบั ใหพ้ ระนนั้ นะ่ ลงโบสถ์
ดว้ ยกนั แตพ่ ระอรหนั ตท์ า่ นไม่ลงหรอก เพราะวา่ ลงไปกบั พวก
นอกศาสนาทา่ นก็ไมท่ าํ เม่อื ไมย่ อมลง

พวกทหารท่พี ระเจา้ อโศกสง่ ไปก็จงึ ไดม้ าปรกึ ษากนั วา่ ถา้
หากวา่ พระไมย่ อมเราจะทาํ ยงั ไง ก็ปรกึ ษากนั วา่ ก็เหมือนเราไป
ปราบโจร ถา้ โจรไม่ยอมก็ฆา่ โจร น่ีถา้ พระไมย่ อมก็ฆา่ พระ ใน
ท่ีสดุ ทหารพระเจา้ อโศกฆา่ พระมาซะนบั รอ้ ย ฆา่ ไปฆา่ ไป
จนกระท่งั ถงึ ลกู ชายของพระเจา้ อโศกพอดี ก็ตกใจ แกมาทาํ
ยงั ไงจงึ มาฆา่ พระถึงขนั้ นี้ พวกทหารพระเจา้ อโศกก็เลยกลบั คนื
มาทลู พระเจา้ อโศก พระเจา้ อโศกก็เสียพระทยั อย่างย่งิ เม่ือเสยี
พระทยั อย่างยง่ิ ก็ไมร่ ูว้ า่ จะใหใ้ ครนะเป็นผทู้ ่ีจะมาช่วยแกค้ วาม
สงสยั วา่ ไอบ้ าปท่ีไปฆา่ พระนนั้ เป็นรอ้ ยๆน่ี เราตอ้ งไดแ้ น่นอน
เราทาํ บญุ มาตงั้ เยอะ คราวนีค้ งบาปแน่ ทา่ นก็สงสยั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ในท่ีสดุ ทา่ นก็ไปขอใหพ้ ระน่มี าเทศนใ์ หฟ้ ัง เทศนใ์ หฟ้ ังเทา่ ไร
ท่านก็ไมห่ ายสงสยั จงึ ไดไ้ ปอาราธนาใหพ้ ระโมคคลั ลีบตุ ร
พระโมคคลั ลบี ตุ รท่านเป็นพระอรหนั ต์ ทางพระเจา้ อโศกก็ขอ
เชิญทา่ นพระโมคคลั ลีบตุ รใหม้ าชว่ ยแกก้ ารสงสยั ทีนีพ้ ระโมค
คลั ลีบตุ รทา่ นก็ไม่มา เพราะวา่ เหตกุ ารณเ์ ลก็ นอ้ ยท่านจะไม่ออก
จากถา้ํ และทา่ นก็บอกวา่ ถา้ หากวา่ ไปชว่ ยงานพระพทุ ธศาสนา
แลว้ และท่านถึงจะมา ถา้ หากวา่ ใหไ้ ปแกส้ งสยั พระเจา้ แผ่นดนิ
ท่านจะไมม่ า พระเจา้ อโศกก็ตกลงวา่ ทา่ นจะทาํ ยงั ไงก็ได้ แต่
ขอใหท้ ่านมาก็แลว้ กนั พระโมคคลั ลบี ตุ รท่านก็ออกจากถา้ํ เขา้
มาท่ีเมืองปาฏลบี ตุ ร เพ่ือท่ีจะไดม้ าเขา้ เฝา้ พระเจา้ อโศก

เม่ือมาถงึ พระเจา้ อโศกก็มาคิดวา่ เอะ๊ พระโมคคลั ลีบตุ รน่ี
จะมีฤทธิ์จรงิ มยั้ ในท่ีสดุ พระโมคคลั ลบี ตุ รท่านก็ไมไ่ ดแ้ สดงฤทธิ์
อะไรหรอก แตท่ า่ นไปแกค้ วามสงสยั ของพระเจา้ แผ่นดนิ วา่ การ
ท่ีเราใชน้ นั้ น่ะ เราไมไ่ ดใ้ ชเ้ ขาไปฆา่ แตเ่ ขาไปฆา่ เอง ทา่ นจงึ ได้
ใหเ้ อานกขนุ ทองมาตวั หนง่ึ แลว้ ก็ใหน้ กขนุ ทองนนั้ หดั พดู วา่ “ฉนั
ฆา่ คน” นกขนุ ทองมาถงึ มนั ก็บอกวา่ “ฉนั ฆา่ คนๆ” พระเจา้ อโศก

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

วา่ นกเน่ียมนั เป็นบาปมยั้ ท่ีมนั พดู วา่ ฉนั ฆา่ คน มนั ก็ไมไ่ ดเ้ ป็น
บาปเพราะวา่ มนั ไม่ไดเ้ จตนา พระเจา้ อโศกก็หายสงสยั

ในท่ีสดุ พระโมคคลั ลีบตุ รก็ไดพ้ ระเจา้ อโศกเป็นลกู ศษิ ยแ์ ลว้
ก็ทาํ สงั คายนาครงั้ ท่ี ๒ ไดก้ าํ จดั พวกอลชั ชที ่ีปลอมเขา้ มาบวช
จนหมดสนิ้ เพราะวา่ โมคคลั ลบี ตุ รทา่ นมีตาทพิ ย์ ท่านก็รูว้ า่ คน
ไหนมนั ปลอมบวชมา ทา่ นก็ใหพ้ ระเจา้ อโศกจบั สกึ ๆ เนรเทศ
ออกไป พระพทุ ธศาสนาก็ผอ่ งใสขนึ้ ในคราวครงั้ นนั้

ตอ่ มาพระเจา้ อโศกจงึ ไดส้ รา้ งพระเจดียข์ นึ้ ท่วั สากลชมพู
ทวปี เมืองขนึ้ อยทู่ ่ีไหน ท่านก็ใหส้ รา้ งพระเจดยี ท์ ่ีน่นั รวมกนั แลว้
ได้ ๘๔๐๐๐ องคพ์ ระเจดยี ์ เม่ือสรา้ งพระเจดียเ์ สรจ็ เรยี บรอ้ ย
แลว้ ทา่ นก็จะตอ้ งทาํ การฉลอง ในการท่จี ะฉลองในคราวครงั้ นนั้
พญามารมนั รูเ้ ขา้ วา่ พระเจา้ อโศกน่ีจะทาํ ใหพ้ ระพทุ ธศาสนา
เจรญิ อยา่ งยง่ิ เราเป็นมาร เราตอ้ งไปผจญ พระเจา้ อโศกใหพ้ า่ ย
แพใ้ หจ้ งได้ มารจงึ ไดป้ ระกาศกอ้ งวา่ เม่ือพระเจา้ อโศกจะฉลอง
พระเจดยี ๘์ ๔๐๐๐ องค์ ๗ ปี ๗ เดอื น ๗ วนั นนั้ เราจะเขา้
ทาํ ลายพธิ ีนีใ้ หย้ อ่ ยยบั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

เสียงประกาศออกมาทาํ ใหพ้ ระเจา้ แผน่ ดนิ คือพระเจา้ อโศก
ตกพระทยั อยา่ งย่งิ ท่านไมม่ ีท่ีพง่ึ ท่านจงึ ไปท่ีอโรเคนะ อโรเคนะ
คือมีวดั หนง่ึ ในเมืองปาฏลบี ตุ รน่ีมีวดั หนง่ึ ช่ือวา่ วดั อโรเคนะ อโร
เคนะก็เป็นท่ีอย่ขู องพระอรหนั ตเ์ ยอะ ทีนีพ้ ระเจา้ อโศกก็จงึ ไป
บอกกบั พระเถระวา่ เวลานีพ้ ญามารมนั จะเขา้ มาผจญและ
ทาํ ลายการฉลองพระเจดยี ท์ งั้ ๘๔๐๐๐องคน์ ี้ พระองคไ์ หนท่ีจะ
อาสาช่วยผมไดบ้ า้ ง พระเถระก็ไดเ้ รยี กประชมุ กนั มา พระ
อรหนั ตท์ งั้ หลายมาประชมุ กนั วา่ พระอรหนั ตอ์ งคไ์ หนท่ีจะตอ่ สู้
กบั พญามารไดบ้ า้ ง ก็ไม่มีใคร เงียบชิบเลย พระเถระทา่ นก็รอ้ น
ใจ เราจะหาพระช่วยพระเจา้ อโศกไม่ไดแ้ ลว้ กระมงั

ในขณะนนั้ ก็มพี ญานาคมาฟัง คือมาประชมุ ดว้ ย และใน
ขณะเดียวกนั นนั้ พญาครุฑบินมาจากไหนไมร่ ู้ มาแหวกอากาศ
ลงมา กาํ ลงั จะเขา้ กดั พญานาค ทาํ รา้ ยพญานาค พญานาคหนี
ก็ไม่ทนั ก็รบี บอกใหพ้ ระวา่ “ช่วยผมดว้ ยๆ พญาครุฑจะมากิน
ผมแลว้ ”

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 15

ในทนั ใดนนั้ ในขณะท่พี ญาครุฑกาํ ลงั จะกินพญานาค มี
สามเณรองคห์ นง่ึ อายไุ ดป้ ระมาณ ๗ ขวบ เป็นพระอรหนั ตม์ ี
ฤทธิ์มาก เม่ือเป็นเชน่ นนั้ เหน็ พญานาคจวนท่ีจะไดร้ บั อนั ตราย
สามเณรจงึ เขา้ ฌานสมาบตั ใิ หเ้ ป็นลมพดั เอาพญาครุฑปลิว
ออกไปนอกจกั รวาล พญานาคก็เลยรอดพน้ จากอนั ตราย

เม่ือพระเถระเหน็ สามเณรมฤี ทธิ์เชน่ นนั้ จงึ ไดม้ อบให้
สามเณรเป็นผทู้ ่ีไปตอ่ สกู้ บั พญามาร เพ่ือท่ีจะใหพ้ ระเจา้ อโศกได้
ฉลองพระเจดยี ์ ๘๔๐๐๐ องคใ์ หส้ าํ เรจ็ ลลุ ว่ งไป สามเณรจงึ ได้
ตอบแก่ทา่ นพระเถระวา่ ผมนนั้ มีฤทธิ์ยงั นอ้ ย เป็นสามเณรดว้ ย
แลว้ ก็มีฤทธิ์ยงั นอ้ ย แตอ่ าจารยข์ องผมสิ ทา่ นเกง่ มาก และเวลา
นีท้ า่ นกาํ ลงั เขา้ อทิ ธิบาท ๔ อยู่ เพราะฉะนนั้ ก็ตอ้ งขอใหท้ า่ นแห
ละมาชว่ ย พระเถระจงึ ถามวา่ เวลานีท้ า่ นองคน์ นั้ ช่ืออะไร อยทู่ ่ี
ไหน สามเณรก็บอกวา่ ทา่ นช่ืออุปคุตอย่ใู ตท้ อ้ งทะเล ทา่ นสาํ เรจ็
อทิ ธิบาท ๔ ทา่ นยงั มีชีวติ อย่ใู ตท้ อ้ งทะเลโน่น

พระเถระจงึ ไดเ้ ชิญอาราธนาพระอรหนั ตส์ ององค์ ใหพ้ ระ
อรหนั ตส์ ององคน์ ีเ้ ขา้ ฌาน ดาํ นา้ํ ไปอาราธนาใหพ้ ระอปุ คตุ นนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

มาช่วยงานพระเจา้ อโศก พระสององคไ์ ดเ้ ขา้ ไปถงึ พระอปุ คตุ
กาํ ลงั เขา้ ฌานก็ลืมตาวา่ ทงั้ สององคม์ ีอะไร เหตกุ ารณอ์ ะไร
เกิดขนึ้ จงึ ไดม้ าหาเรา ทา่ นกบ็ อกวา่ เวลานพี้ ระเจา้ อโศกกาํ ลงั จะ
ฉลองพระเจดยี ์ ขอทา่ นไปชว่ ยเถอะ พระอปุ คตุ ก็รบั ทงั้ สององค์
ก็รบี เหาะ เดนิ ทางกลบั มาท่ีเมืองปาฏลีบตุ ร แตพ่ อมาถงึ พระอปุ
คตุ มาน่งั รออย่แู ลว้ สององคก์ ็ยงั มาถงึ ทีหลงั

เพราะฉะนนั้ พระอปุ คตุ จงึ มีฤทธิ์มาก แตว่ า่ ทา่ นไมไ่ ดฉ้ นั น่ะ
รา่ งกายท่านกผ็ อม เหลอื แตห่ นงั หมุ้ กระดกู เดินไปไหนมาไหน
เหมือนกบั คางคกตายซากอย่างนนั้ รา่ งกายของทา่ นดไู มไ่ ด้ แต่
เม่ือมาถงึ แลว้ พระเจา้ แผน่ ดินคือพระเจา้ อโศกก็อยากจะเห็น
ท่านพระอปุ คตุ พอมาเหน็ ผอมกะแหรง่ อยา่ งนี้ ไฉนเลยจะสู้
พญามารได้ เพราะฉะนนั้ พระเจา้ อโศกก็จงึ ไดค้ ิดทดลองวา่ พระ
อปุ คตุ นีเ้ ก่งจรงิ มยั้

พอต่ืนเชา้ ขนึ้ มา พระอปุ คตุ ก็ถือบาตรบิณฑบาต เดิน
บิณฑบาตไปจนกระท่งั จะถงึ วงั พระเจา้ อโศกจงึ ไดป้ ลอ่ ยชา้ ง
กลดั มนั คือชา้ งตวั นนั้ มนั กาํ ลงั ตกมนั มนั เหน็ ใคร มนั จะตอ้ ง

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

เหยียบตาย เรยี กวา่ ทาํ รา้ ยใหต้ าย พอเสรจ็ แลว้ พอชา้ งว่งิ แปรด๊
มา ทา่ นก็เอานิว้ กอ้ ยของทา่ นจบั งวงชา้ ง ไม่ตอ้ งเอาหมดมือ
หรอก เอานวิ้ กอ้ ยกบั นิว้ นาง นิง้ กลาง นิว้ กอ้ ยอะไรอย่างเนีย้ จบั
เทา่ นนั้ เองชา้ งก็ดิน้ ไม่ไดแ้ ลว้ แลว้ ทีนีท้ า่ นกบ็ อกวา่ “โอย้ ชา้ งน่ี
มนั หนิ น่ี” ทีเดยี วเท่านนั้ ชา้ งก็เลยเป็นหนิ

พระเจา้ อโศกมหาราชเหน็ ดงั นนั้ แลว้ เกิดความเล่ือมใส จงึ
ไดล้ งมาจากวงั แลว้ ก็มากราบแทบเทา้ ขอขมาโทษตอ่ ทา่ นพระ
อปุ คตุ วา่ “ท่ีไดก้ ระทาํ เชน่ นีไ้ ป โยมก็ไม่ไดค้ ดิ วา่ จะดถู กู หรอก
แตว่ า่ ยงั สงสยั วา่ ท่านนะ่ ผอมๆอย่างนี้ ทา่ นจะสพู้ ญามารไหว
เรอะ” อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

ตอ่ มาพระเจา้ อโศกก็ส่งั ใหจ้ ดุ เทียนพรอ้ มกนั เพ่ือท่ีจะฉลอง
พระเจดยี ์ ๗ ปี ๗ เดือน ๗ วนั ในทนั ทที ่ีพระเจา้ อโศกส่งั ให้
กษัตรยิ ท์ กุ ๆพระองคแ์ ละประชาชนจดุ เทียนขนึ้ มาเพ่ือเป็นการ
ฉลองพระเจดยี ์ ๘๔๐๐๐ องคน์ นั้ พญามารก็ไดแ้ ปลงตวั เป็นโค
อสุ ภุ ราช หมายความวา่ แปลงเป็นววั กระโจนเขา้ มาเพ่ือท่ีจะ
ทาํ ลายดวงเทียนทงั้ หลายเหลา่ นนั้ ใหม้ นั มอดไป แตว่ า่ พระอปุ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

คตุ ก็แปลงตวั ของท่านเป็นเสอื โครง่ ไลก่ ดั ววั ววั ก็วง่ิ หนี พอววั ว่ิง
หนีแลว้ พญามารมนั ก็แปลงจากววั มาเป็นราชสีห์ ก็ไลอ่ ปุ คตุ
อปุ คตุ ท่านก็แปลงตวั จากเสอื โครง่ มาเป็นเหมือนกนั กบั คนมี
กาํ ลงั เคา้ เรยี กวา่ ยกั ษ์ เขา้ มาถงึ ก็จะมาจบั พญาราชสหี ก์ ินซะ
เลย พญาราชสหี ก์ ็เลยแปลงเป็นยกั ษ์ ตอ่ ยกั ษก์ ็สกู้ นั

ในท่ีสดุ ก็สพู้ ระอปุ คตุ ไม่ได้ พระอปุ คตุ ก็เลยเอาผา้ อาบนา้ํ
เน่ียมดั แขนของมาร ตวั มารก็เลยกลายเป็นตวั มานพนอ้ ยน่งั อยู่
ทีนีม้ านพนอ้ ยเคา้ ก็คิดในใจวา่ ถา้ อปุ คตุ เผลอเม่ือไร เราจะจบั ขา
ทงั้ สองขา้ ง เขวยี้ งพระอปุ คตุ ออกไปนอกจกั รวาล พระอปุ คตุ ก็รู้
ใจของมาร วา่ มารนีม้ นั เป็นตวั การ ใจของมนั ไม่ไดย้ อมแพ้ ทา่ น
ก็รู้ ทา่ นก็ไม่เผลอ พอเวลาทา่ นน่งั กาํ ลงั จะเทศนอ์ ยู่ มารมนั ก็
กระโจนไปจบั ขาทา่ น ทา่ นกเ็ ลยเอารดั ประคตมดั ไปอีก แลว้ ทา่ น
ก็ไดไ้ ปเอาหนงั หมาเนา่ มามดั คอพญามาร

หนงั หมาเน่านนั้ ไม่ใชห่ มาเนา่ ธรรมดา แตเ่ ป็นหมาเน่าท่ี
ท่านไดอ้ ธิษฐานขนึ้ เรยี กวา่ เหมน็ กวา่ หมาเน่าธรรมดาน่รี อ้ ยเท่า
แลว้ มนั กม็ ีแมลงวนั ตอมเหมน็ เขา้ จมกู พญามาร พญามารแกะ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

เท่าไหรก่ ็ไม่ออก มนั เหาะออกไปถงึ ชนั้ สวรรคไ์ ปขอใหพ้ วก
เทวดาชว่ ยแกใ้ ห้ เทวดาถามวา่

“ใครมดั หละเน่ีย”
“พระอปุ คตุ มดั ”
“อวู้ พระอปุ คตุ มดั …แกไ้ ม่ไดห้ รอก ไปหาใครก็ไมไ่ ด้ โอโ้ ห
เหมน็ ไม่ไหวแลว้ ”
ก็จาํ เป็นจาํ ใจตอ้ งเหาะกลบั มาหาพระอปุ คตุ อกี พระอปุ คตุ
ก็จงึ ไดเ้ อามาจบั จบั แลว้ ทีนีก้ ็มดั ไมใ่ ช่มดั ธรรมดาทีนี้ มดั ตดิ
ภเู ขาไว้ แลว้ แกะหนงั หมาเนา่ ออก แลว้ เอาสายรดั ประคตมดั
พญามารติดภเู ขาไป ๗ ปี ๗ เดือน ๗ วนั ถา้ ยงั ไมถ่ งึ เวลา แกก็
ไมไ่ ดห้ ลดุ ไปจากท่นี ่ี มารมนั ก็รอ้ งไหเ้ ลยวา่ “พระพทุ ธเจา้ ก็ยงั
ไม่ไดท้ รมานผมขนาดนีน้ ะ น่สี าวกพระพทุ ธเจา้ ทรมานผมขนาด
นี้ ผมขอปรารถนาโพธิญาณตอ่ ไป”
เม่ือพระอปุ คตุ ไดย้ นิ อย่างนนั้ ก็รูแ้ ลว้ วา่ มารกลบั ใจไดแ้ ลว้ ก็
จงึ ไดแ้ กพ้ ญามารออกมา เม่ือแกเ้ สรจ็ แลว้ น่นั พระอปุ คตุ ก็เลย
พดู กนั กบั พญามารบอกวา่ “น่ี แกเกิดทนั พระพทุ ธเจา้ เราเกิดไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 20

ทนั นะ พระรูปพระโฉมของพระพทุ ธเจา้ เป็นยงั ไง แกลองเนรมิต
ใหเ้ ราดหู นอ่ ยสิ”

พญามารมนั ก็เลยบอกวา่ “เนรมติ ได้ แตว่ า่ อาจารยน์ ะ่ อยา่
ไปกราบเชียวนะ เพราะวา่ ผมเน่ียเป็นลกู ศษิ ยแ์ ลว้ ผมตอ้ งกราบ
อาจารยเ์ ทา่ นนั้ อาจารยจ์ ะกราบผมไม่ได”้

“อะ้ ไมเ่ ป็นไร เราไม่กราบก็ได”้ พญามารกเ็ ลยอธิษฐานตวั
ของพญามารเป็นพระพทุ ธเจา้ เตม็ ตวั อยา่ งสวยงาม พระอปุ คตุ ก็
กราบ พอกราบเสรจ็ แลว้ พญามารก็เลยแปลงตวั กลบั มาตอ่ วา่
พระอปุ คตุ บอกวา่ “อา้ ว ไหนบอกวา่ จะไมก่ ราบผม แลว้ น่ีมา
กราบผมไดย้ งั ไง”

“เฮย้ กไู มไ่ ดก้ ราบมงึ เวย้ ฉนั กราบพระพทุ ธเจา้ ตา่ งหาก”
อยา่ งนีเ้ ร่อื งมนั ก็จบ แตจ่ บลงไปไมไ่ ด้ เพราะวา่ ทาํ ไมพระอปุ คตุ
นนั้ จงึ ไดไ้ ปอย่ใู ตส้ ะดอื ทะเล อย่จู นกระท่งั ถงึ ปัจจบุ นั เพราะวา่
พระอปุ คตุ นนั้ ไดส้ าํ เรจ็ อทิ ธิบาท ๔ ท่ีไดอ้ ธิบายไวใ้ นการขา้ งตน้
อนั นีค้ ือท่ีมาของอิทธิบาท ๔ แตท่ ่ีเลา่ นีก้ ็เลา่ ตามคนั ถรจนาจาร
คอื ทา่ นไดร้ จนาไวใ้ นปฐมสมโพธิพสิ ดาร ท่ีหลวงพอ่ นาํ เอามา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 21

เลา่ นี้ เลา่ เพียงเลก็ นอ้ ย ท่ีจรงิ แลว้ เรอ่ื งจะยาวกวา่ นีอ้ ีกเยอะ
เพราะฉะนนั้ กจ็ ะยกมาเพ่ือท่จี ะใหเ้ ขา้ ใจถงึ วา่ ทาํ อยา่ งไรเราถงึ
จะทาํ อทิ ธิบาทนีใ้ หเ้ กิดขนึ้ แกเ่ ราได้

ขอใหท้ า่ นทกุ คนคณะชีทงั้ หลายจงเขา้ ใจเถิดวา่ ท่ีท่านไดม้ า
ปฏิบตั ิ และไดม้ าสวดลกั ขี และก็ไดท้ าํ การบวชตงั้ แตว่ นั ตน้
จนกระท่งั จบ น่นั คืออทิ ธิบาท อทิ ธิบาทนนั้ แมท้ า่ นอปุ คตุ ก็ตาม
ท่านสรา้ งอทิ ธิบาทมาหลายกปั ป์ หลายกลั ป์ คอื ไม่ใช่วา่ สรา้ ง
ชาตเิ ดียวแลว้ จะสาํ เรจ็ อทิ ธิบาทอยา่ งรอ้ ยเปอรเ์ ซ็นตไ์ ด้

เราก็เชน่ เดยี วกนั เรามาสรา้ งอทิ ธิบาทกนั นีด้ ว้ ยการท่มี า
บวชชีครงั้ แลว้ และครงั้ เลา่ อทิ ธิบาทเหลา่ นีก้ ็จะตอ้ งกลบั คืนไป
เป็นสมบตั ใิ นใจของเรา เพราะใจของเรานนั้ เป็นสิ่งท่ีไมต่ าย เม่ือ
เราบาํ เพ็ญกศุ ลคอื อทิ ธิบาททงั้ ๔ นนั้ แลว้ ก็จะติดอยใู่ นใจของ
เราอยา่ งนนั้ ชาตนิ ีเ้ ราทาํ ชาติกอ่ นเราทาํ ชาตติ อ่ ไปเราทาํ เดือน
นีเ้ ราทาํ ปีนีเ้ ราทาํ ปีหนา้ เราทาํ คือตอ้ งทาํ จนกระท่งั กวา่ ท่ีจะ
เกิดความสมบรู ณข์ นึ้ มา แตเ่ ม่ือเราไม่เอาถงึ พระอปุ คตุ เราก็เอา
แคส่ าํ เรจ็ ฌาน สาํ เรจ็ ญาณอยา่ งนี้ ก็พอใชไ้ ด้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 22

ธมโฺ ม หเว รกฺขติ ธมมฺ จารึ ผปู้ ระพฤตธิ รรม พระธรรม
ยอ่ มรกั ษา

ธมฺโม สุจณิ ฺโณ สุขมาวหาติ บคุ คลผปู้ ระพฤติธรรมนาํ
ความสขุ มาให้

ธมเฺ ม สุจณิ ฺเณ น ทคุ คฺ ตึ คจฉฺ ติ ธมมฺ จารี บคุ คลผทู้ ่มี ี
ธรรมะไม่ไปถงึ ท่ที กุ ข์

ธมโฺ ม อธมฺโม จะ อุโภ สมวปิ ากิโน อธมโฺ ม นิยํ เนติ
ธมฺโม ปาเปติ สุคตึ ธรรมและอธรรมมีผลเป็นสองอยา่ ง ธรรม
นนั้ พาบคุ คลไปนรก เม่ือบคุ คลใดไมป่ ระพฤติธรรม เม่ือใคร
ประพฤตกิ ็ไปเท่ียวขดั ขวางเขา นอกจากไปขดั ขวางเขาแลว้
ตวั เองก็ไม่ประพฤติธรรม ทาํ แตบ่ าปกรรมสารพดั ท่ีจะสรา้ งบาป
อกศุ ลใหแ้ กต่ น บคุ คลผนู้ นั้ ละจากโลกนีไ้ ปแลว้ ก็จะตอ้ งไปสู่
นรก นรกก็คืออบายภมู ิ เม่ือพน้ จากนรกมาแลว้ แทนท่ีจะมาเป็น
คน ก็กลบั มาเป็นหมาเสียอกี นอกจากเป็นหมาแลว้ กเ็ ป็นหมเู สีย
อีก นอกจากเป็นหมกู ็ยงั อาจจะเป็นควายเป็นววั อะไรไป กวา่ จะ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 23

กลบั มาเกิดเป็นคนไดก้ ็อกี นานนกั น่นั คือพวกทาํ ความช่วั ทงั้
รา้ ย

สว่ นพวกคนท่กี ระทาํ ความดี สะสมบญุ กศุ ลนนั้ และพากนั
มีศลี มีธรรม อยา่ งท่ีเราพากนั ปฏบิ ตั บิ วชชีกนั นี้ เรยี กวา่ ปฏบิ ตั ิ
ศีลธรรมแนน่ อน เม่ือเป็นเชน่ นนั้ ก็ถือวา่ ขาพวกเราไม่ใหต้ กไปสู่
ในทางท่ีต่าํ ทางท่ีต่าํ นนั้ หมายถงึ วา่ เป็นบคุ คลผทู้ ่ีไปทาํ ความช่วั
ทงั้ หลายแหล่ มีพวกโจรกรรมบา้ ง พวกฆาตกรรมบา้ ง พวก
ขม่ ขืนอนาจารบา้ ง พวกท่ที าํ บาปสารพดั ลกั เลก็ ขโมยนอ้ ย อะไร
ก็มีเยอะแยะไปหมด ถา้ เป็นเช่นนนั้ พวกนนั้ ก็จะตอ้ งไปแน่นอน
อบายภมู เิ ป็นท่ีแนน่ อน

เพราะฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายท่ีไดพ้ ากนั มาบาํ เพญ็ คณุ งาม
ความดีท่เี ราไดก้ ระทาํ กนั นี้ จงึ เป็นเร่อื งท่ีสวยงามท่ีสดุ เรยี กวา่
อาทกิ ัลยาณัง งามในเบอื้ งตน้ คอื ศลี มัชเฌกลั ยาณัง งามใน
ท่ามกลางคอื สมาธิ ปะริโยสานะกัลยาณัง งามในท่ีสดุ คอื
ปัญญา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 24

เราเป็นคนงาม การท่ีบคุ คลมาแตง่ เคร่อื งงามตา่ งๆ จะเป็น
เคร่อื งประดบั ตกแตง่ รา่ งกายหรอื วา่ จะเป็นเสือ้ ผา้ อาภรณม์ ีคา่
อยา่ งไรก็ตาม การประดบั เหลา่ นนั้ เป็นการประดบั เพียง
ภายนอก ไม่ใชเ่ ป็นการประดบั ท่ีถาวร สว่ นผทู้ ่ีมธี รรมะเป็น
เครอ่ื งประดบั มีศีลเป็นเครอ่ื งประดบั มีสมาธิเป็นเครอ่ื งประดบั
มีปัญญาเป็นเคร่อื งประดบั ถือวา่ เป็นผทู้ ่ีมีเครอ่ื งประดบั ท่ีถาวร
ทงั้ ชาตินีแ้ ละชาติหนา้

ท่ีมา: https://youtu.be/ei59g_NDL8U

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 25