บูชาบุคคลที่ควรบูชา หลวงปู่หลวง

บูชาบคุ คลทคี่ วรบูชา
หลวงป่หู ลวง กตปญุ โญ
เทศนว์ นั ท่ี ๑๘ พ.ค. ๒๕๓๗
บดั นีจ้ ะไดน้ าํ ธรรมะคาํ สอนขององคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั
พทุ ธเจา้ ในเร่อื งการบชู า การบชู านีม้ นั มีอยอู่ ามิสบชู า ปฏิบตั ิ
บชู า แตว่ า่ อามิสบชู ากบั ปฏบิ ตั บิ ชู านีก้ เ็ ป็นของคกู่ นั ไป หนีจาก
กนั ไม่ได้ เหตนุ นั้ ในวนั วิสาขบชู าคือวนั ท่ีพระพทุ ธเจา้ ประสตู ิ
ตรสั รู้ และวนั ปรนิ ิพพาน คอื แสดงซง่ึ ความสนิ้ สงั ขารตายไป เหตุ
นนั้ พวกเราทงั้ หลายไดแ้ สดงซง่ึ ความกตญั �กู ตเวทติ าธรรม จงึ
ไดน้ าํ รูปรา่ งกายของเรา พากนั เสียสละการงานของโลกแลว้ มา

ทาํ การงานของตนเพ่ือเป็นผลนาํ มาซง่ึ ความสขุ สว่ นการงาน
ของโลกนนั้ เป็นการงานท่ีไมแ่ ลว้ เป็นการงานท่ีไมม่ ีท่ีสนิ้ สดุ สว่ น
การงานในทางพทุ ธศาสนานีเ้ ป็นการงานท่ีสาํ คญั และเป็นการ
งานท่ีแลว้ เป็นการงานท่ีมีท่ีสิน้ สดุ

เหตนุ นั้ พระพทุ ธเจา้ และพระอรยิ เจา้ หรอื ผรู้ ูท้ งั้ หลายจงึ ได้
เสียสละรูปรา่ งกายของเรามาปฏบิ ตั ิบชู า ท่ีพวกเราไดม้ ีศรทั ธา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 1

ความเช่ือความเล่ือมใสนีก้ ็เพราะวา่ ไดร้ ู้ ไดเ้ หน็ ไดย้ ินไดฟ้ ังวา่
รูปรา่ งกายของเราทกุ คนนีห้ าสาระแกน่ สารไม่ได้ เกิดมาแลว้ ก็
ตอ้ งแกเ่ จบ็ ตายไป ตลอดท่ีสดุ สว่ นโภคทรพั ยก์ ็หาสาระแก่นสาร
ไมไ่ ด้ สมบตั ใิ นโลกสดุ ทา้ ยก็แตกดบั กลบั ไปสสู่ ภาพเดิม ไม่มี
อะไรเป็นสมบตั ิของเราอยใู่ นโลกนี้ เป็นของท่ีไมเ่ ท่ียงแทแ้ นน่ อน

ฉะนนั้ พระพทุ ธเจา้ จงึ สอนใหพ้ วกเราพากนั นาํ ส่งิ ท่ีไมม่ สี าระ
น่ีแหละ มาทาํ ใหเ้ ป็นสาระแกน่ สารเกิดขนึ้ ท่ีคาํ บาลวี า่

กาโย ภกิ ขะเว อะสาโร สารวะ กาตัพโพ ติ
โภโค ภกิ ขะเว อะสาโร สารวะ กาตพั โพ ติ
จติ ตัง ภกิ ขะเว อะสารัง สารวะ กาตพั พัน ติ

อย่างนีเ้ ป็นตน้ คือรูปรา่ งกายของเราน่หี าสาระแก่นสาร
ไมไ่ ด้ เกิดมาก็ตอ้ งแกเ่ จ็บตายไปตามสภาพ พน้ ไปไม่ได้ คอื เรา
ทกุ คนๆ เกิดมาก็ไม่มีอะไร มาแตไ่ ดแ้ ตห่ นงั หมุ้ กระดกู มาดว้ ยกนั
ทงั้ นนั้ ไม่มีอะไรตดิ มา เงนิ แมแ้ ตส่ ตางคห์ น่งึ ก็ไมไ่ ดต้ ดิ ตามตวั
มา ฉะนนั้ มาก็มาสรา้ งเอาในโลกนีด้ ว้ ยบญุ กศุ ล ใจท่ีเรามนี ่นั เอง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 2

คือใจท่ีมีกุสลา ธัมมา ในอดีตชาติ กสุ ลา ธมั มานนั้ ในอดีตชาติ
คอื มีปัญญา มีศรทั ธาความเช่ือความเล่ือมใสในทางพทุ ธ
ศาสนา แลว้ กพ็ ากนั สรา้ งบญุ สรา้ งกศุ ล ใหท้ านรกั ษาศลี ภาวนา
ฟังเทศนฟ์ ังธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้

ส่งิ เหลา่ นีเ้ ราก็ไดร้ ูปรา่ งกายอนั นีม้ าแลว้ สง่ิ ท่ีเม่ือเราได้
มาแลว้ เราก็มีความรูว้ า่ รูปรา่ งกายของเรานีต้ อ้ งแตกตาย
ทาํ ลายขนั ธไ์ ปตามสภาพ ไมอ่ ย่ใู นบงั คบั บญั ชา เป็นอนัตตา
ไมใ่ ช่ตน บอกไม่ไดว้ า่ ไมฟ่ ัง จะตอ้ งตายดว้ ยกนั ทงั้ นนั้ เม่ือเรามา
รูเ้ ห็นเป็นจรงิ อยา่ งนนั้ จงึ เกิดศรทั ธาความเช่ือความเล่อื มใส
พอใจในการสรา้ งบารมี เชน่ วา่ ทานบารมี พากนั บรจิ าคทาน ศีล
บารมี พากนั รกั ษาศลี ธรรมบารมี พากนั ศกึ ษาธรรมะ หรอื วา่ ฟัง
เทศนฟ์ ังธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ เพ่ือเป็นบญุ เป็นกศุ ล
ภายในจิตใจของตน เพ่ือจะไดม้ ีความสขุ ความเจรญิ ตอ่ ไป เรารู้
เห็นอยา่ งนี้ ฉะนนั้ ผมู้ ีปัญญาก็นาํ รูปรา่ งกายท่หี าสาระแกน่ สาร
ไมไ่ ดน้ ี้ มาสรา้ งบารมี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 3

แตว่ า่ คนมีกสุ ลา ธมั มา ฉะนนั้ ในเรอ่ื งกสุ ลา ธมั มานนั้ ไมใ่ ช่
ไปสวดในงานศพ ไปสวดในงานศพท่ีตายนะ่ คือวา่ พวกเราท่พี า
กนั มาสวด คือการท่ีนาํ รูปรา่ งกายมาใหท้ าน มารกั ษศลี มา
ภาวนาฟังเทศนฟ์ ังธรรม อนั นีเ้ ป็นตวั การสวดกสุ ลา ธมั มา อนั นี้
เป็นการสรา้ งบารมี แปลวา่ ผมู้ ีปัญญา ผไู้ มม่ ีปัญญากน็ าํ รูป
รา่ งกายนีไ้ ปทาํ บาปทาํ กรรม หรอื ไปเท่ียวอย่างอ่นื ทาํ การงาน
อย่างอ่นื ท่ีไม่เป็นประโยชนข์ องตน อย่างนีเ้ ป็นตน้ ฉะนนั้ เม่ือเรา
มองเหน็ สภาพความเป็นจรงิ อยา่ งนนั้ จงึ ไดม้ ีความเล่ือมใสใจ
จรงิ ขนึ้ มา จงึ ไดเ้ สียสละ ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ มาน่งั อยใู่ นสถานท่นี ี้
อย่กู บั ดินกนิ กบั หญา้ เราก็เสียสละ น่ีเป็นตวั อย่างของ
พระพทุ ธเจา้

ฉะนนั้ สว่ นโภคทรพั ยก์ ห็ าสาระแกน่ สารไม่ได้ ไดม้ าเทา่ ไรก็
จา่ ยหมดไปเทา่ นนั้ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ สดุ ทา้ ยสมบตั ทิ ่ีเราไดม้ า มา
กินมาใชก้ ห็ มดไปๆ สดุ ทา้ ยก็ไปหมดแคก่ องไฟ เผาเป็นเถา้
เพราะมนั มีอะไรเป็นสมบตั ิของเราอยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เม่ือเรามารู้
เหน็ เป็นจรงิ อย่างนี้ เราจงึ ไดม้ ีศรทั ธาความเช่ือความเล่อื มใส ตงั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

อกตงั้ ใจสรา้ งบารมี ยนิ ดีพอใจในการใหท้ านรกั ษาศลี เจรญิ
กรรมฐานภาวนาหรอื วา่ ฟังอบุ ายธรรมะ

ในกาลในเวลาท่ฟี ังธรรมะนสี้ ว่ นธรรมนนั้ อย่ทู ่ีไหน บางคนก็
อาจจะไม่รูว้ า่ ตวั ธรรมะอย่ทู ่ไี หน เป็นอยา่ งไร อยา่ งนีเ้ ป็นตน้
สว่ นตวั ธรรมนนั้ ก็คอื ลมน่นั เอง เพราะลมน่แี หละเป็นตวั ธรรม
เป็นพอ่ ของธรรม เป็นแม่ของธรรม เป็นท่ีอยขู่ องธรรม คอื ลมน่นั
แหละเป็นธรรม ธรรมน่นั แหละ ฉะนนั้ ในทางพทุ ธศาสนา เพ่ิน
สมมตุ ขิ นึ้ มาวา่ พระเจา้ องคใ์ หญ่ พระเจา้ องคใ์ หญ่ในโลกคอื ลม
เพ่นิ จงึ วา่ ลมน่นั แหละเป็นพระเจา้ ใหญ่ พระอานาปา วา่ อยา่ งนี้
พวกเราทกุ คนๆมีลมหายใจเขา้ ออกอย่นู ี้ จงึ ไปไดม้ าได้ ทาํ อะไร
ก็ได้ เม่ือลมไมม่ ีแลว้ ก็หมดหนทาง

ฉะนนั้ ผมู้ ีปัญญาคอื องคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของ
เรา เพน่ิ มีปัญญา จงึ ไดม้ าทาํ ลมใหเ้ ป็นบญุ เป็นกศุ ลเกิดขนึ้
อย่างท่ีโยมไดส้ วดกลา่ วพทุ ธคณุ ธรรมคณุ สงั ฆคณุ อติ ปิ ิโส
ภควา สวากขาโต สปุ ฏปิ ันโน หรอื วา่ กลา่ วพดู ในทางท่ดี ี อยา่ งนี้
เป็นตน้ หรอื วา่ กลา่ วพดู ในทางท่ีดี อย่างนีเ้ ป็นตน้ กลา่ วพดู ใน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

วาจาท่ีสามคั คกี นั พดู กลา่ วสมานไมตรี หรอื พดู กลา่ วในทางท่ีดี
มีความสามคั คีซง่ึ กนั และกนั อยา่ งนเี้ ป็นตน้ อนั นีก้ ็แปลวา่ ผมู้ ี
ปัญญา ส่งิ ท่ีหาสาระแกน่ สารไม่ได้ แลว้ ทาํ ใหเ้ ป็นสาระขนึ้ หรอื
วา่ ลมนนั้ ก็เป็นพระเจา้ ใหญ่

ฉะนนั้ ในทางพทุ ธศาสนาขององคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธ
เจา้ หรอื พระผมู้ ีพระภาคเจา้ เป็นตน้ พระองคก์ ็มาตงั้ อยใู่ นเอา
พระอานาปาน่นั แหละเป็นหลกั คือลมเขา้ พทุ โธก็รู้ ลมออก พทุ
โธก็รู้ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เม่ือเรามาตงั้ อย่ใู นพทุ โธม่นั แนว่ แน่ จิตสงบ
เป็นหนง่ึ แลว้ ความสวา่ งเกิดขนึ้ ก็รูจ้ กั อนั นที้ างบาปอนั นที้ าง
บญุ อนั นที้ างดอี นั นีท้ างช่วั อย่างนีเ้ ป็นตน้ เม่ือใจของเรามนั
สงบ เกิดวิชาปัญญาขนึ้ ในใจของเราแลว้ เราก็เลอื กหนทางท่ีจะ
ไป เพราะการทางไปนนั้ ก็มหี ลายทาง มีทงั้ อบายภมู ิ ๔ หรอื วา่
สวรรคห์ ก มนษุ ยเ์ ป็น ๑๑ หรอื วา่ เป็นทางหา้ สาย ท่ีเราจะตอ้ งไป
หรอื วา่ ทาง ๗ สายท่เี ราจะตอ้ งไป รวมความก็มีคอื วา่ ทางดแี ละ
ทางไม่ดีเทา่ นนั้ เอง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

ทางดีคอื อย่างใด ทางไมด่ คี อื อย่างใดเราก็รู้ แตว่ า่ ถา้ เราไม่
ภาวนา ไมท่ าํ ใจใหส้ งบ แลว้ มนั ก็จะไมร่ ู้ คือใจของเราไม่ตงั้ ก็
มองไมเ่ หน็ ฉนั ใด เปรยี บเหมอื นนา้ํ ท่ีเรามาอย่ใู นอา่ ง อยใู่ นไห
อย่ใู นโอง่ นนั้ นะ่ ถา้ นา้ํ มนั ยงั ไหวตวั อยู่ เราก็มองหนา้ ของเราไม่
เหน็ มองตวั ของเราไม่เหน็ ถา้ ทาํ อยา่ งไรนา้ํ มนั น่ิง นา้ํ มนั น่ิง เรา
ก็มองเห็นหนา้ ตาของเราเป็นอย่างนนั้ ๆ แลว้ ก็มองเหน็ อกี สตั ว์
โลก นกหนปู ปู ีก บินมาทอ้ งฟา้ ก็มองเหน็ อย่างนีเ้ ป็นตน้ เพราะ
ใจของเรามนั ตงั้ ถา้ ใจไม่ตงั้ แลว้ มนั ก็ไมเ่ ห็น ฉนั ใดก็ตาม ทกุ
อย่างถา้ เราไมต่ งั้ มนั ก็เป็นหลกั เป็นฐานขนึ้ มาไมไ่ ด้

ฉะนนั้ ในทางโลกก็ดี ทางธรรมก็ดี ตอ้ งอาศยั ความหลกั ฐาน
อนั ตงั้ ทงั้ ส่ี คือวา่ ทาํ อะไรตอ้ งมีหลกั ฐานส่อี ยา่ ง ส่อี ย่าง คอื วา่ เรา
ทกุ คนก็มาอาศยั ธาตุส่ี เป็นท่ีอย่ทู ่ีอาศยั บา้ นของเราเรอื นของ
เราก็ตอ้ งมีเสาส่ีเสา เตยี งต่งั ก็มีเสาสเี สา มนั จงึ ม่นั คงไดฉ้ นั ใด
ฉะนนั้ ใจของเราก็ตอ้ งมาตงั้ อย่ใู นหลกั คณุ ธรรมของพระพทุ ธเจา้
ตงั้ อย่ใู นพระพทุ ธ ตงั้ อยใู่ นพระธรรม ตงั้ อยใู่ นพระสงฆ์ ตงั้ ใจๆ
ฉะนนั้ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆน์ นั้ ก็คอื ใจของเราน่นั แหละ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 7

ฉะนนั้ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆก์ ็อยใู่ นตวั ของเราทกุ คน
พุทโธ พุทธะ ก็คือรู้ แตว่ า่ ความรูข้ องเรานนั้ มนั ก็รูไ้ ปขา้ งนอก รู้
เรอ่ื งคนนนั้ คนนี้ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ รูไ้ ปเร่อื งบาป รูไ้ ปสง่ิ ตา่ งๆ
ภายนอก อยา่ งนีม้ นั ก็ลมื ๆตวั ฉะนนั้ ในทางพทุ ธศาสนาขององค์
สมเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ ใหม้ ารู้ รูต้ วั คือมารูล้ มน่นั แหละ
เพราะลมคือฐานท่ีตงั้ ลมเขา้ ก็ใหร้ ู้ ลมออกก็ใหร้ ู้ ทาํ ใจใหร้ ูม้ ่นั
อยใู่ นลมนนั้ เหมือนพระพทุ ธเจา้ พระองคเ์ จรญิ อานาปาสติ
กรรมฐาน คอื จติ ตงั้ ม่นั เม่ือจิตตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ เกิดญาณเกิด
ฌานขนึ้ รวมถึง อาสวขยกั ญาณ ประหตั ถป์ ระหารอาสวกิเลส
ใหห้ มดไปจนไดเ้ ป็นพระอรหนั ตสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เกิดขนึ้ ก็
เพราะอาศยั ลมเป็นหลกั เป็นฐาน

แตว่ า่ ลมนนั้ ก็ไม่ใช่เรา เราก็ไมใ่ ช่ลม ลมมนั ไม่เท่ียง บอก
ไม่ไดว้ า่ ไมฟ่ ัง เขา้ แลว้ ไม่ออกก็ได้ ออกแลว้ ไม่เขา้ ก็ได้ อยา่ งนี้
เป็นตน้ ลมไมใ่ ช่เรา เราไมใ่ ช่ลม แตเ่ ราทกุ คนมาอาศยั ลม น่ี
สรา้ งบารมี หรอื วา่ สรา้ งความดี แตว่ า่ ถา้ เราใชล้ มไปในทางท่ีไม่
ดี ก็เป็นบาป อยากเอาลมไปเป่า เอาลมไปดา่ คนนนั้ ไปดา่ คนนี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 8

อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ก็ใชไ้ ปในทางท่ีไม่ดกี ็เป็นบาปเป็นกรรม ถา้ ใชล้ ม
ในทางท่ีเป็นบญุ เป็นกศุ ล เชน่ วา่ ใชล้ มปากของเรามากลา่ วใน
เรอ่ื งศลี เรอ่ื งธรรม กลา่ วพทุ ธคณุ ธรรมคณุ สงั ฆคณุ อติ ิปิโส
ภควา หรอื กลา่ วเรอ่ื งเป็นเหตนุ าํ มาซง่ึ ความสขุ ความดีตา่ งๆ
อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ มนั ก็เป็นผลนาํ มาซง่ึ ความสขุ ความเจรญิ ได้ อนั นี้
ก็ตอ้ งอาศยั ลม

ฉะนนั้ จงึ วา่ ธรรมนนั้ ก็คอื ลม ลมก็คือธรรม ฉะนนั้ ลมนนั้ นะ่
เป็นพอ่ ของธรรม เป็นแมข่ องธรรม เป็นท่ีเกิดของธรรม เป็นท่ีอยู่
ของธรรม ผมู้ ีปัญญาจงึ ไดม้ าทาํ ลมใหเ้ ป็นบญุ เกิดขนึ้ ด่งั ท่ีพวก
เราทงั้ หลายไดพ้ ากนั เสยี สละ รูปรา่ งกายของเราก็เป็นลมน่นั
แหละ พระพทุ ธเจา้ วา่ รูปา ลม ทา่ นวา่ อยา่ งนี้ ในอภธิ รรมท่ีพวก
เราไปฟังในเวลางานศพน่ะ เพ่ินสวด เพ่นิ วา่ รูปาปรมมฺ ณํ วา
สททฺ ารมมฺ ณํ วา คนฺธารมมฺ ณํ วา รสารมฺมณํ วา โผฏฐพฺ
พารมมฺ ณํ วา เพ่นิ วา่ รูปา ลม ทา่ นวา่ อยา่ งนี้ รูปรา่ งกายก็เป็น
ลมชนิดหนง่ึ เป็นรูปา ลม เสยี งก็เป็นลม ฉะนนั้ ลมอนั นีน้ ะ่ รูป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 9

เสยี งกลนิ่ รสทา่ นวา่ อารมณห์ รอื วา่ สงิ่ เหลา่ นี้ สตั วท์ งั้ หลายก็มา
หลงอย่ใู นอารมณ์ หลงสมบตั ขิ องเขา

สว่ นมากคนเรา สว่ นมากนนั้ งานของตนจรงิ ๆนนั้ ไมค่ อ่ ยได้
ทาํ ทาํ แตง่ านของโลก ทาํ แตข่ องท่ีตายแลว้ ก็ทงิ้ เอาไปไมไ่ ด้
งานของตนจรงิ ๆนะ่ ไม่คอ่ ยไดท้ าํ ทาํ แตง่ านคนอ่นื ทาํ แตง่ านให้
เขา ใหเ้ ขาคืออยา่ งใด คอื รูปรา่ งกายนีก้ ็เป็นสมบตั ขิ องเขา เป็น
สมบตั ขิ องพญามจั จรุ าช เกิดมาตอ้ งแกต่ อ้ งเจบ็ ตอ้ งตาย แตเ่ รา
ก็ไม่อยากตาย ไมอ่ ยากตายอย่างใด เพราะเราทกุ คนๆ มาอยใู่ น
ของตาย มาอยทู่ ่ีของไม่เท่ียง

ของไม่เท่ียงคอื อะไร ปลาทู ปเู คม็ ขนม ตม้ ไก่นนั้ ไมเ่ ท่ียง
ทงั้ นนั้ แหละเป็นของปฏกิ ลู สญู เปลา่ ทงั้ นนั้ รูปรา่ งกายของเราก็
อาศยั พวกนนั้ เป็นท่ีอยู่ ของตายน่นั แหละ กนิ ของตาย เราทกุ คน
อยเู่ พราะของตาย กนิ ของตาย อาศยั ของตาย คอื รูปรา่ งกาย
ของเรานี้ ฉะนนั้ ขา้ วนนั้ ก็วา่ ขา้ วสกุ ท่ีจรงิ กข็ า้ วตายน่นั แหละ
ฉะนนั้ รูปรา่ งกายของเราทกุ คนๆ อย่เู พราะของตาย อยดู่ ว้ ยของ
ไม่เท่ียง อย่ดู ว้ ยของปฏกิ ลู สญู เปลา่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 10

ฉะนนั้ เม่ือเรามาฟังธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ จนมี
สญั ญาจดจาํ นาํ มาพิจารณาแลว้ กจ็ ะรูเ้ หน็ พทุ โธ๊ พทุ โธเกิดขนึ้
น่ะ มนั จรงิ อยา่ งนี้ เม่ือพทุ โธผรู้ ู้ ผแู้ จง้ ผสู้ วา่ ง รูข้ นึ้ มาในใจ พทุ
โธคือผรู้ ู้ ผลู้ ะ ผปู้ ลอ่ ย ผวู้ าง พทุ โธคอื ผรู้ ูจ้ กั บาปรูจ้ กั บญุ รูจ้ กั
คณุ รูจ้ กั โทษ รูจ้ กั สิ่งท่ีเป็นประโยชนข์ องตนและคนอ่นื อนั ใด
ประโยชนข์ องตน อนั ใดประโยชนค์ นอ่ืน อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เราก็
ตอ้ งรู้ ประโยชนค์ นอ่นื ทงั้ นนั้ แหละ ท่ีเราทาํ เน่ีย รูปรา่ งกายของ
เราแสนทกุ ขแ์ สนยาก หามาเลยี้ งมนั แสนทกุ ขแ์ สนยากน่ี มา
เลีย้ งใหม้ นั มาอยู่ แตม่ นั ก็ไมอ่ ยกู่ บั เรา มนั ก็ดนิ้ เด๋ียวก็แก่อยา่ ง
นี้

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ ผทู้ ่ีนิมนตห์ ลวงตามาเทศนเ์ น่ียนะ่ คณุ
ชาญณรงค์ มาเทศนส์ ดุ ทา้ ยก็มาเจบ็ ตาซะ เจาะตาซะ ไปเจาะ
ตา มาไม่ได้ มนั แสดงความไมเ่ ท่ียง มนั แสดงความเป็นทกุ ข์
เป็นอนตั ตา ซง่ึ หาสาระแกน่ สารไม่ได้ ฉะนนั้ เม่ือเรามารูเ้ ห็นเป็น
จรงิ ไปในจติ ใจอยา่ งนี้ ก็จะเกิดนิพพทิ ทา ความเบ่อื หนา่ ย
คลายจากความยดึ ความถือในสมบตั ิคือรูปรา่ งกายของเรานี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

เพราะรูปรา่ งกายของเรานีเ้ ป็นสมบตั ิขีท้ กุ ขข์ ีย้ ากกว็ า่ ได้ ทกุ ข์
ยากอยา่ งใด กินก็เป็นทกุ ข์ บไ่ ดก้ ินก็เป็นทกุ ข์ มกี ็เป็นทกุ ข์ ไม่มีก็
เป็นทกุ ข์ บดั นกี้ ินแลว้ บไ่ ดถ้ า่ ยก็เป็นทกุ ข์ ถ่ายออกไปแลว้ บไ่ ด้
กินก็เป็นทกุ ข์ มีแตเ่ รอ่ื งทกุ ข์ ฉะนนั้ จงึ วา่ รูปรา่ งกายของเราทกุ
คนน่ีเป็นสมบตั ิขีท้ กุ ขข์ ีย้ ากก็วา่ ได้ แสนทกุ ขแ์ สนยาก รนั ทดพด
แตก หาบไปขายท่นี ่นั ท่นี ่ีมาเลยี้ งรูปรา่ งกาย ยนิ ดีใหม้ นั อยู่ ชีวติ
ไปวนั หนง่ึ ๆ

บางคนนนั้ ทางเมืองเหนือนะ ทางเมืองเหนือเคา้ เห่อกนั
สรา้ งบา้ นแขง่ กนั เอานาไปขายมาสรา้ งบา้ นหลงั ใหญ่โต หาวา่
หรูหรา มาสรา้ งเสรจ็ แลว้ มาอย่ไู มถ่ งึ ปี สองสามเดอื น ตายไป
เลย อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ แทนท่ีจะวา่ โหย แสนทกุ ขแ์ สนยาก สรา้ ง
บา้ นกวา่ จะไดอ้ ย่ดู ีๆ แทนท่ีจะมีชีวิตอยสู่ ่ปี ีหา้ ปี ตายไปเลย มนั
ไม่ยินดหี รอก (หวั เราะ) มนั รา่ งกายของเรามนั ไม่ยนิ ดี ใหก้ ินดี
มนั ก็ไม่ยนิ ดี ใหน้ อนดกี ็ไมย่ นิ ดี กนิ ดีนอนดขี นาดไหนมนั ก็ไม่
ยินดี มีแตท่ กุ ขเ์ กิดขนึ้ มา เด๋ียวก็เจบ็ น่นั เด๋ยี วก็เป็นน่ี แสดงทกุ
อย่างลาํ บากตรากตราํ อยนู่ ่นั แหละ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

เหตนุ นั้ ทางพทุ ธศาสนาขององคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธ
เจา้ ทา่ นวา่ กอ้ นขีท้ กุ ขข์ ีย้ าก ทา่ นวา่ อยา่ งนี้ แตว่ า่ ผมู้ ีปัญญานนั้
ก็มาทาํ กอ้ นขีท้ กุ ขข์ ีย้ ากเน่ียแหละ ใหเ้ ป็นบญุ เป็นกศุ ลเกิดขนึ้
คือทาํ อยา่ งไรจะมีความสขุ คอื ใจของเรานนั้ นะ่ มาตงั้ เอาพระ
พทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ อยใู่ นใจของเรา ภาวนาพทุ โธๆ เรอ่ื งดี
เร่อื งช่วั เร่อื งอดตี อนาคต ละหมด กาํ หนดรูใ้ นปัจจบุ นั เด๋ยี วนี้
แหละ ลมเขา้ พทุ โธก็รู้ ลมออกพทุ โธก็รู้ สงิ่ ตา่ งๆภายนอกออก
จากตวั ของเรา ละหมด กาํ หนดใจใหต้ งั้ อยใู่ นปัจจบุ นั ธรรมอยา่ ง
เดียว มนั แนว่ แน่ พทุ โธ๊ พทุ โธอยู่ ใจอย่ใู นลมตงั้ ม่นั เป็นสขุ

ท่านวา่ เอกคั คตารมณ์ เอกัคคตาจติ จติ เป็นหน่งึ ม่นั อยู่
ในกรรมฐาน ในฐานน่นั แหละ มนั เยน็ สบายเป็นสขุ นอกจากนนั้
มีแตเ่ ร่อื งทกุ ขท์ งั้ นนั้ ออกมาก็เป็นทกุ ขแ์ ลว้ เม่ือเวลาเรามาน่งั
พทุ โธๆ ทาํ ใจปลอ่ ยวางหมด ไมไ่ ปยดึ ไปถือส่งิ ตา่ งๆ ดชี ่วั ไม่เอา
ทงั้ นนั้ ปลอ่ ยวางหมดทกุ อยา่ ง ทาํ ใจเป็นกลางวางเฉย ม่นั อยใู่ น
พทุ โธๆ แนว่ แน่ มนั เยน็ สบาย มนั เป็นสขุ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เน่ีย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ความสขุ มนั เกดิ อยนู่ ่ี ความสขุ ไมใ่ ชเ่ กิดท่ีมสี มบตั ิ สมบตั กิ ็มีกอง
ทว่ มหวั ถงึ ฟ้าก็มีแตค่ วามทกุ ขเ์ ดือดรอ้ น

ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ พอ่ เศรษฐี แม่เศรษฐี มีสตางคเ์ คา้ ก็
ปลอ่ ยคอยจบั ๆออกไปเป็นคา่ ไถ่ หลบหลีกปลกี ตวั สดุ ทา้ ย ก็
เดือดรอ้ นวนุ่ วาย เพน่ิ วา่ มีก็เป็นทกุ ข์ ไม่มีกเ็ ป็นทกุ ข์ ไดก้ นิ ก็เป็น
ทกุ ข์ ไม่ไดก้ ินก็เป็นทกุ ข์ กินแลว้ ก็เป็นทกุ ขอ์ ีก กนิ แลว้ บไ่ ดถ้ ่ายก็
เป็นทกุ ข์ ถา่ ยแลว้ บไ่ ดก้ ินก็เป็นทกุ ข์ มีแตเ่ รอ่ื งทกุ ขท์ งั้ นนั้ หา
อะไรเท่ียงแท้ ความสขุ เท่ียงแทไ้ มม่ ี ฉะนนั้ ไม่ม่นั คงถาวร

เหตนุ นั้ องคส์ มเดจ็ พระบรมศาสดาสมั มาสมั พทุ ธเจา้
มองเหน็ สง่ิ ท่ีไมเ่ ท่ียงแลว้ ทาํ อย่างไรบเ่ น่ยี เราตอ้ งทาํ ใจของเรา
มนั เท่ียง ทาํ อยา่ งไรใหม้ นั เท่ยี ง คือเอาพระพทุ ธ พระธรรม
พระสงฆ์ เน่ยี พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆน์ ่ีเกิดขนึ้ แลว้ ไมต่ าย
เพ่ินวา่ เกิดมีมาแลว้ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆน์ ะ่ สองพนั
กวา่ ปีแลว้ พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ ยงั มีอยู่ เกิดขนึ้ แลว้ ไม่ตาย เพ่นิ วา่
พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ เกิดขนึ้ แลว้ ไมต่ าย บดั นีผ้ ใู้ ดไดธ้ รรม ไดพ้ ระ
พทุ ธ ไดพ้ ระธรรม ไดพ้ ระสงฆแ์ ลว้ ตายแลว้ ไมเ่ กิด ไดพ้ ทุ โธก็ได้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

อยา่ งไร คือรูไ้ ด้ รูล้ ะ รูป้ ลอ่ ย รูว้ าง พทุ โธคอื ผรู้ ู้ ผตู้ ่นื แลว้ ผลู้ ะได้
แลว้ ละความโลภ ความโกรธ ความหลง อวชิ ชาตณั หาหมดแลว้
น่ีเพน่ิ วา่ ไดพ้ ทุ โธแลว้ ตายแลว้ ไมเ่ กิดอีกแลว้

ทีนีเ้ ราทกุ คนนนั้ มนั ไมต่ งั้ อยใู่ นศลี คาํ วา่ ศลี มนั ก็มีสอง
อย่าง คือศลี สกิ ขาอยา่ งหนง่ึ ศลี สมาธิ ปัญญาอย่างหนง่ึ ศลี
สิกขานนั้ เรากพ็ อละกนั ไดบ้ างคน แตว่ า่ ศลี สมาธิ ปัญญานนั้
ทาํ ไดท้ กุ เวลา ศลี สมาธิ ปัญญานนั้ คอื ทาํ ไดอ้ ย่างไร ครงั้
พระพทุ ธเจา้ นนั้ เพ่นิ ทาํ ศีล สมาธิ ปัญญาในเวลาฟัง คือม่นั อยู่
ในศีล ก็คือมีสตนิ ่นั เอง มีสตริ ูอ้ ยใู่ นตวั ของเรา เชน่ วา่ ยดึ เอาลม
เขา้ ก็รู้ ลมออกก็รู้ น่ีเป็นตวั ศลี เม่ือจิตม่นั อย่ใู นลมเขา้ ลมออกก็
เป็นตวั สมาธิ เม่ือรูว้ า่ ลมเขา้ ลมออกก็ไมเ่ ท่ยี ง เขา้ แลว้ ไมอ่ อกก็
ตาย ออกแลว้ ไมเ่ ขา้ ก็ลมมนั บอกไมไ่ ด้ มนั ไม่เท่ียง อยา่ งนีเ้ ป็น
ตน้ เราก็มีปัญญาเกิดขนึ้ เราก็จะปลอ่ ยลมนนั้ ได้ ลมไมใ่ ชเ่ รา
เราไม่ใช่ลม เรามาอาศยั ลมตา่ งหากช่วั ครูช่ ่วั คราวอยา่ งนีเ้ ป็น
ตน้ เม่ือสง่ิ นนั้ ไม่เท่ียง เราก็เอาสงิ่ ท่ีเท่ยี งแทแ้ นน่ อน คือพระพทุ ธ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

พระธรรม พระสงฆ์ ศีล สมาธิ ปัญญาน่ีแหละม่นั อย่ใู นจติ ใจของ
เรา

ฉะนนั้ ประเทศไทยของพวกเรานนั้ มีบญุ มาก มีวาสนาดมี าก
เพราะวา่ ประเทศนอกประเทศนาแผ่นดนิ ไหวกนั ตายวนุ่ วะ
วนุ่ วายหลายรอ้ ยหลายพนั ประเทศไทยนนั้ แผน่ ดนิ ไหวก็ไหว
นิดๆหนอ่ ยๆ ไมเ่ ป็นไร เพราะอะไร เพราะบารมี มีในหลวงเป็น
ตน้ ในหลวงภมู พิ ลอดลุ ยเดช เพราะฉะนนั้ ในยคุ นีพ้ วกเรา
ทงั้ หลายไดพ้ บนกั ปราชญส์ ายครูบาอาจารยค์ ือรชั กาลท่ี ๔ พระ
จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั นนั้ เป็นตวั อย่างเป็นผนู้ าํ ทางประพฤติ
ปฏบิ ตั ิในสมถกรรมฐาน วปิ ัสสนากรรมฐาน จนมีฌานมญี าณรู้
แจง้ แสงสวา่ งขนึ้ เป็นผมู้ ่นั ในพทุ ธศาสนาสบื มาเป็นลาํ ดบั ๆ

ฉะนนั้ ตลอดท่ีสดุ ตอ่ มาก็ทางภาคอีสานกม็ ีเจา้ คณุ อบุ าลี
คณุ ปู มาจารย์ หรอื วา่ หลวงตาจนั ทร์ คนเมืองอบุ ลไดม้ าพบปะ
ธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ หรอื รชั กาลท่ี ๔ เน่ียแหละ เพ่นิ
ชีแ้ จงแสดงขนึ้ มา แปลออกมา ความหมายในการประพฤติ
ปฏบิ ตั กิ ็เกิดศรทั ธา ความเช่ือความเล่อื มใส จงึ ไดม้ าตงั้ ใจปฏิบตั ิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

ตามหลกั ของทา่ น แลว้ ก็มาสมมตุ ิตงั้ ขนึ้ เป็นคณะปฏิบตั ิ คือยดึ
เอาคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ เป็นหลกั ไว้

สมมตุ ิวา่ ธรรมยตุ ท่ีจรงิ ธรรมยตุ นนั้ คือพระพทุ ธเจา้ เป็นตน้
ธรรมยตุ เป็นพอ่ ธรรมยตุ เป็นแม่ธรรมยตุ นะ ยตุ ิอย่างไร
พระพทุ ธเจา้ ยตุ แิ ลว้ ยตุ ิไดแ้ ลว้ จากความโลภ ยตุ แิ ลว้ จากความ
โกรธ ยตุ แิ ลว้ จากการฆา่ สตั วล์ กั ทรพั ย์ ยตุ ิแลว้ ในการเสพกาม
ยตุ แิ ลว้ ในการห่วงอาลยั ทกุ อย่าง ยตุ หิ มด ไม่เอา ท่านยตุ ไิ ดแ้ ลว้
ละไดแ้ ลว้ อยา่ งนีไ้ ดแ้ ลว้ อย่างนีเ้ ป็นตน้ จนไม่เอาอะไรซกั อย่าง
หนีไปอยู่ ไปอยกู่ บั ดินกนิ กบั หญา้ เอาทอ้ งฟา้ เป็นหลงั คา อย่ใู น
ป่าในเขา เจรญิ กรรมฐานภาวนา จติ มนั แนว่ แนเ่ ยน็ สบายอยใู่ น
พืน้ ตน้ ไมก้ ็เปลง่ วาจาวา่ สขุ หนอๆๆๆ อย่างนีเ้ ป็นตน้ จน
พระสงฆใ์ นครงั้ นนั้ กลา่ ววา่ พระพทุ ธเจา้ หว่ งนางพิมพา ราหลุ
ปราสาทราชวงั พระสงฆก์ ็สนทนากนั จอแจๆ อยไู่ กลๆโน่นน่ะ
อยา่ งเมืองเชียงใหมเ่ ป็นตน้ นะ

แตพ่ ระพทุ ธเจา้ เพ่นิ หดู ฟี ังไดย้ ิน แลว้ พระองคก์ ็ไปเลย ไป
แกป้ ัญหาเขาเลย "ไมใ่ ชอ่ ยา่ งนนั้ ๆ เราอยเู่ ป็นพระราชามหา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 17

กษัตรยิ น์ นั้ นะ่ มีแตท่ กุ ข์ มีแตเ่ ดอื ดรอ้ น ขดั ขอ้ ง หาความสขุ
ความสบายไดย้ าก เราออกมาจากปราสาทราชวงั ละปราสาท
ราชวงั แลว้ ออกมาตงั้ ใจเจรญิ กรรมฐานภาวนาอยใู่ นป่า อยกู่ บั
ดินกินกบั หญา้ เอาทอ้ งฟา้ เป็นหลงั คาเน่ียแหละ ภาวนาอยพู่ ืน้
ตน้ ไม้ ใจมนั ปลอ่ ยวางหมด ใจไมม่ ี ใจไม่โลภ ใจไมม่ ีความโลภ
ไม่มีความโกรธ ไมม่ ีความหลง ไม่มีความรกั ไมม่ ีความชงั ไมม่ ี
ความหว่ งความอาลยั ใจเป็นกลางวางเฉย เยน็ สบาย จงึ ไดเ้ ปลง่
วาจาวา่ พทุ โธๆ สขุ หนอๆ" น่เี ป็นตน้ พระสงฆเ์ ม่ือไดท้ ราบความ
ก็สาธุ ขออนโุ มทนาอยา่ งนีเ้ ป็นตน้

ฉะนนั้ ความสขุ ไมใ่ ชอ่ ย่ทู ่ีมีเงินมที องมีปราสาทราชวงั หรอก
มนั อยทู่ ่ีใจ ใจอยใู่ นพทุ โธ ใจอย่ใู นธมั โม ใจอยใู่ นสงั โฆ ใจม่นั อยู่
ในศีล ใจม่นั อย่ใู นธรรม ใจหนกั แนน่ ฉะนนั้ ประเทศไทยของเราก็
เลยไมถ่ กู …ไมถ่ กู พายหุ รอื แผน่ ดินไหว แผน่ ดินน่ะมนั หนกั แนน่
นะ แตว่ า่ มนั กไ็ หวคนตายได้ แตเ่ มืองไทยของเราดว้ ยบญุ บารมี
คณุ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ และคณุ ครูบาอาจารย์
พระราชามหากษัตรยิ เ์ ป็นผมู้ ่นั อยใู่ นพทุ ธศาสนา แผ่นดนิ ไหวก็

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

ไม่เป็นไร ไม่ตาย นา้ํ ก็ทว่ มนดิ ๆหนอ่ ยอยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ดว้ ยบญุ
บารมีพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ ดว้ ยความม่นั คงคอื พวกเรา
ทงั้ หลาย

ฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายนบั วา่ มีโชคดี มีลาภดี มีวาสนาดี
เกิดมาแลว้ ไดม้ าพบปะธรรมะคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ ไดม้ า
พบปะธรรมะคาํ สอนของครูบาอาจารยช์ ีช้ อ่ งบอกทาง ทางนี้
ปฏิบตั ิอยา่ งนี้ ทาํ อยา่ งนี้ มีรชั กาลท่ี ๔ เป็นตน้ เป็นตวั นาํ ในการ
เจรญิ กรรมฐานภาวนา ตอ่ มาก็มีเจา้ คณุ อบุ าลีไปเผยแผใ่ นทาง
พทุ ธศาสนา ไปตงั้ ตน้ ท่เี มืองอบุ ล วดั สปุ ัฏน์ ฉะนนั้ ภาคอีสานจงึ
มีครูบาอาจารยม์ าก มีครูบาอาจารยม์ าก มีหลวงป่มู ่นั หลวงป่ ู
เสาร์ หลวงป่ตู า่ งๆ จนตงั้ อกตงั้ ใจ เจา้ คณุ อบุ าลีเป็นตน้ ตงั้ อก
ตงั้ ใจปฏิบตั ิบชู าละกิเลสได้ ตายแลว้ กระดกู เป็นแกว้ กระดกู เป็น
เพชร อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เสด็จไปมาได้ อนั นีก้ เ็ ป็นหลกั ฐาน กระดกู
เป็นแกว้ ทา่ นอาจารยจ์ วน กระดกู เป็นแกว้ ทงั้ เจ็ดสี น่าอศั จรรย์
กระดกู ใครไปยอ้ มสีใหม้ นั ใครไปยอ้ มใหม้ นั มนั เป็นขนึ้ มาตงั้
เจด็ สี สีเหลอื งก็มี สชี มพู สแี ดงก็มี สที องคาํ ก็มีอยา่ งนีเ้ ป็นตน้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

เน่ียฉะนนั้ แสดงวา่ ครูบาอาจารยร์ กั ลกู รกั หลาน รกั ลกู ลกู ไป
ในไมด่ ีก็ส่งั สอน ลกู ท่ที าํ ไมด่ กี ็รกั หว่ งอาลยั ใหล้ กู มีการทาํ คณุ
งามความดี ในทางพทุ ธศาสนาจงึ วา่ พอ่ แม่เป็นเทวดาของลกู
ฉะนนั้ เม่ือวา่ ลกู ไปเหนือไปใต้ ไปใกลไ้ ปไกล วา่ ขอใหล้ กู ขา้ พเจา้
มีความปลอดภยั เทอญ ไดข้ ่าววา่ ลกู อย่ดู ีกินดี สาธุ เย็นใจ อยา่ ง
นีเ้ ป็นตน้ เน่ียพอ่ แมเ่ ปรยี บเหมือนเทวดาของลกู ฉะนนั้ บญุ กศุ ล
นนั้ เปรยี บเหมอื นพอ่ แม่ บิดามารดา ครูบาอาจารย์ ครูบา
อาจารยก์ ็เหมอื นกนั เม่ือไดร้ บั ขา่ ววา่ ลกู ศษิ ยค์ นนนั้ เป็นคนทาํ ดี
มีศีลมีธรรม ทาํ ตามครูบอกครูสอนแลว้ เป็นลกู ศิษยท์ ่ีดี ครูบา
อาจารยก์ ็ความปีติยนิ ดีพอใจ

ยกตวั อยา่ งเชน่ องคส์ มเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ของเรา
การปฏิบตั ิบชู าน่พี วกเราทงั้ หลาย พากนั รกั ษาศีล ใหท้ าน รกั ษา
ศีลภาวนานี้ พระองคพ์ ระพทุ ธเจา้ ไมไ่ ดก้ บั พวกเราเทา่ เมลด็ งา
แตเ่ หตใุ ดองคส์ มเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ จงึ มีความพอใจ
พอใจเป็นอยา่ งย่ิง อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ เพราะเหตใุ ด เพราะวา่
พระองคเ์ สยี สละ การปรารถนาเป็นพทุ ธภมู นิ ่นั นะ่ เสยี สละ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 20

ปฏบิ ตั ิการใหท้ าน รกั ษาศีล เสียสละชวี ิต ฉะนนั้ ในคาํ พระสตู ร
วา่ สละลกู ตาเป็นบชู า เทา่ กบั ดาวในทอ้ งฟ้า ตดั หวั ตดั เศยี รเป็น
บชู าพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ เทา่ กบั ภเู ขาอย่ใู นโลก กวา่ จะ
เป็นพระพทุ ธเจา้ นะ่ แสนทกุ ขแ์ สนยาก ทนลาํ บากตรากตราํ จน
เราทาํ ไมไ่ ด้ มนษุ ยส์ ามญั ธรรมดาทาํ ไมไ่ ด้ แตผ่ ปู้ รารถนาเป็น
พระพทุ ธเจา้ นะ่ ทาํ ได้ เสียสละได้ เพ่ืออะไร เพ่ือตอ้ งการ
ปรารถนารอื้ สตั วข์ นสตั วใ์ หพ้ น้ จากทกุ ขภ์ ยั ในวฏั สงสาร

เพราะฉะนนั้ พระพทุ ธเจา้ มีคณุ มากจนเรานบั ไมไ่ ด้ อยา่ งนี้
เป็นตน้ อปั ปะมาโณพทุ โธ อปั ปะมาโณธัมโม อปั ปะ
มาโณสังโฆ พระพทุ ธเจา้ มคี ณุ หาประมาณไมไ่ ด้ พระธรรมหา
คณุ ประมาณไม่ได้ พระสงฆห์ าคณุ ประมาณไม่ได้ อย่างนีเ้ ป็น
ตน้ อนั นนั้ จงึ วา่ เหตนุ นั้ พวกเราทงั้ หลายทกุ คนเป็นหนี้
พระพทุ ธเจา้ ทกุ คน มีหลวงตาเป็นตน้ หลวงตาน่กี ็เป็นหนี้
พระพทุ ธเจา้ นะ เป็นหนีบ้ ญุ คณุ ของพระพทุ ธเจา้ ทกุ คนท่มี าน่งั
อยนู่ ่ีนะ่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 21

เป็นหนีอ้ ยา่ งไร เราบไ่ ดไ้ ปยืมเงนิ พระพทุ ธเจา้ รึ จะเป็น
หนนี้ ่ะ เป็นหนีอ้ ยา่ งนี้ เป็นหนีค้ ือพระองคส์ รา้ งบารมีปรารถนา
ใหส้ ตั วท์ งั้ หลายพน้ ทกุ ขพ์ น้ ภยั สรา้ งบารมนี นั้ เพ่ือจะรอื้ สตั วข์ น
สตั ว์ แลว้ ใหไ้ ปพระนพิ พานพน้ ทกุ ข์ แตเ่ ราก็ยงั ไปไม่ได้ อยา่ งนี้
เป็นตน้ น่ีเรยี กวา่ ยงั มีบญุ คณุ เป็นหนีบ้ ญุ คณุ ของพระพทุ ธเจา้
คนปรารถนาสรา้ งบารมีมาแสนทกุ ขแ์ สนยาก แตว่ า่ เราก็ยงั ไป
ไมไ่ ด้ ปรารถนาใหส้ าธชุ นพทุ ธบรษิ ทั ทงั้ หลายไปพระนิพพานพน้
ทกุ ข์ ยงั ไปไมไ่ ด้ ยงั คาอยู่ (หวั เราะ) ยงั คาอยเู่ หมือนหลวงตาเน่ีย
แหละ คาอยใู่ นเมืองเกาะคา อาํ เภอเกาะคาเป็นตน้ มาจากเมือง
สกลมาอยเู่ มืองเกาะคา อาํ เภอเกาะคาอยนู่ ่นั คาหยงั คาโลภ
คาโกรธ คาหลง คารกั คาชงั คาหว่ ง คาอาลยั คาลกู คากนั อยนู่ ่ี
แหละ

ฉะนนั้ ก็ตดิ อยใู่ นเมืองเกาะคาทกุ คนๆน่ีแหละ ทางภาค
อสี านก็คาอะไร คาขา้ นอ้ ย ไปบไ่ ด้ ภาคเหนือคาอะไร คาขา้ เจา้
ไปบไ่ ด้ ภาคกลางคาอะไร คาดิฉนั ไปไมไ่ ด้ ดิฉนั คา คาอะไร มนั
ก็คาลกู คาเสยี ง คาลกู คาผวั คาห่วง คาอาลยั คาโลภ คาโกรธ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 22

คาหลง คารกั คาซงั คาลกู คาผวั คาเมีย เยอะแยะ ไปก็ไดค้ ากนั
ไปฆา่ กนั มา กเ็ ลยตกี นั ฆา่ กนั วนุ่ วาย น่ีเพราะความคา ฉะนนั้
เม่ือพวกเราทงั้ หลายรูว้ า่ เจา้ ของคา เจา้ ของตดิ แลว้ ก็ตอ้ งหายา
แก้ เหมือนเราเจ็บทอ้ ง กห็ ายาเจ็บทอ้ งมากินมาแก้ เวลาปวดหวั
ก็เอายาปวดหวั มาแก้ คอื คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ น่ะเป็นยาแก้

แกค้ วามโลภ ความโกรธ ความหลง แกค้ วามโลภดว้ ยการ
ใหท้ าน แกค้ วามยดึ ความถือความพยาบาทอาฆาตดว้ ยการ
รกั ษาศลี แกค้ วามหลงดว้ ยการเจรญิ กรรมฐานภาวนา น่ีแก้
อย่างนี้ ฉะนนั้ ถา้ เราไมแ่ ก้ มนั ก็แย่อยนู่ ่นั ตายไปก็มาเกิดอีก มา
แก่อกี มาเจ็บอีก มาตายอกี มาทนทกุ ขอ์ ีก ไมแ่ ลว้ ซกั ทีอย่างนี้
เป็นตน้ ฉะนนั้ เม่ือเราไมร่ ู้ เราก็แกไ้ มไ่ ด้ ฉะนนั้ ทางพทุ ธศาสนา
ถึงสอนใหเ้ รารู้ ใหร้ ูว้ า่ เราแกท้ ่ีไหน เราเจบ็ ท่ีไหน เราเป็นท่ีไหน
เหมือนหมอน่นั แหละ เม่ือเราเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่วย หมอมาถามเราเจบ็
ท่ีไหน เป็นท่ีไหน อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ ก็มาถามเราน่ีแหละ แลว้ ก็เอา
ยามาแกใ้ ห้ ฉนั ใดก็เหมือนกนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 23

เม่ือเราไดย้ นิ ธรรมะคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ แลว้ วา่ มาแก้ ยาแก้
ขนานหนง่ึ คือวา่ ยาแกโ้ รคคอื อะไร อนิจจัง ทุกขงั อนัตตา
น่ันเองเป็ นยาแก้ ทมี่ นั แกไ้ ด้ ยาขนานนีแ้ หละมนั แกค้ วาม
โลภได้ แกค้ วามโกรธได้ แกค้ วามหลงได้ แกค้ วามรกั ความ

ชงั ความหว่ ง ความอาลยั ได้ แกว้ า่ มนั ไมเ่ ท่ียง รูปรา่ งกายมนั ไม่
เท่ียง เกิดมากต็ อ้ งแกต่ อ้ งเจบ็ เป็นอนตั ตาไม่ใชต่ น แกด้ ว้ ย
ความเป็นทกุ ข์ เกิดมาก็เป็นทกุ ขอ์ ย่างนีแ้ หละ เกิดมาก็ทกุ ข์
อยา่ งนีแ้ หละ มารอ้ นอยา่ งนี้ มาหนาวอย่างนี้ มาทกุ ขอ์ ยา่ งนี้
แหละ ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ มาก็รอ้ น เด๋ยี วก็รอ้ น เด๋ียวก็หนาว
ทกุ ขอ์ ยเู่ น่ีย มาทนทกุ ขเ์ วทนา หลงกินหลงอย่ใู นโลกไมม่ ีท่ี
สนิ้ สดุ อย่างนีเ้ ป็นตน้ คอื อนตั ตาไมใ่ ช่ตน

เม่ือเรามาพจิ ารณารูปรา่ งกายของเรา อนจิ จงั ทกุ ขงั
อนตั ตา ไมใ่ ชต่ น เป็นเพยี งสภาวะธาตุ สภาวะธรรม คอื ดิน นา้ํ
ไฟ ลม ผสมกนั อยชู่ ่วั ครูช่ ่วั คราวเทา่ นนั้ สดุ ทา้ ยก็แตกดบั กลบั ไป
เป็นผี ตายแลว้ ก็ไปเผาๆเป็นขีเ้ ถา้ หาสาระแกน่ สารไม่ได้ เม่ือเรา
มารูแ้ จง้ เห็นจรงิ พจิ ารณาเขา้ มาอยา่ งนี้ อนั แทจ้ รงิ แลว้ มนั ก็จะ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 24

เกิดนิพพทิ ทา ความเบ่อื หนา่ ย คลายกาํ หนด ตดั ความโลภ
ความโกรธ ความหลง อวชิ ชา ตณั หา ออกจากใจได้ มนั ก็เป็น
สขุ หละ สคุ โตหละบน่ ี้ อยกู่ ็เป็นสขุ ไปก็เป็นสขุ เหมือน
พระพทุ ธเจา้ ของเรา เพ่นิ ไดค้ วามสขุ แลว้ ไปอย่ใู นตน้ พืน้ ตน้ ไม้
ก็เปลง่ วาจาวา่ สขุ หนอๆๆ อยา่ งนีเ้ ป็นตน้

อนั นีเ้ พราะมนั ความสขุ มนั ไม่ใชอ่ ย่ทู ่ีวตั ถุ มนั อยทู่ ่ีใจของเรา
ทกุ คนน่นั เอง ใจโลภ ใจโกรธ ใจหลง ใจมกี ิเลสน่นั เอง มเี หตใุ ห้
เกิดซง่ึ ความทกุ ข์ ฉะนนั้ ทางพระพทุ ธศาสนาจงึ สอนใหพ้ วกเรา
พากนั เสียสละ เสียสละอยา่ งนีเ้ ป็นตน้ รูว้ า่ แกน้ ่นั แหละอย่างท่ี
กลา่ วน่นั แหละ แกค้ วามโลภดว้ ยการให้ แกค้ วามโกรธความ
หลงดว้ ยการมารกั ษาศีล แกค้ วามหลงวา่ ตน วา่ ตวั วา่ เรา ดว้ ย
การมาภาวนา พจิ ารณารูปรา่ งกายสงั ขารของเรา กวา้ งซอกยาว
วาหนาคบื น่ี

อนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตา หาแกน่ สารไม่ได้ เรามากาํ หนดรูอ้ ยู่
เน่ีย กาํ หนดรูด้ อู ยา่ งเนีย้ แมเ้ พียงหา้ นาทสี บิ นาที ก็แปลวา่
บคุ คลผนู้ นั้ ใจมนั จะหดเขา้ มา ตงั้ เป็นสมาธิขนึ้ มา เยน็ ขนึ้ มาได้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 25

ท่ีใจวา่ เป็นตน เป็นตวั เป็นเรา เป็นเขาน่นั เอง เป็นมิจฉาทฐิ ิ ใจ
เป็นมจิ ฉาทิฐิ ถา้ ใจเป็นสมั มาทฐิ ิแลว้ มนั กม็ ีความสขุ สบาย
ปลอ่ ยวางได้

ฉะนนั้ ในโอวาทคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ หรอื ในวนั นีเ้ ป็นวนั
พระพทุ ธเจา้ ท่เี ราจะทาํ วนั วสิ าขบชู า คอื พระพทุ ธเจา้ ดบั ไดแ้ ลว้
นิพพานแปลวา่ ความดบั พระองคด์ บั ไดแ้ ลว้ ซง่ึ ความโลภ ความ
โกรธ ความหลง อวชิ ชา ตณั หา ดบั หมดแลว้ ทา่ นพน้ ทกุ ขไ์ ป
แลว้ อย่างนีเ้ ป็นตน้ ฉะนนั้ พวกเราทงั้ หลายเม่ือเรามารู้
หลกั ธรรมคาํ สอนแลว้ ก็พากนั เสียสละมาปฏบิ ตั บิ ชู า การใหท้ าน
รกั ษาศีล อนั นแี้ หละเป็นการปฏิบตั ิบชู าอย่างย่งิ

การอามสิ บชู านนั้ ประมาณมคี ณุ คา่ นอ้ ยเทา่ นนั้ อามสิ บชู า
มีประมาณเหมือนมีหา้ กิโล อยา่ งนีเ้ ป็นตน้ แตว่ า่ การปฏิบตั บิ ชู า
น่นั ถึงรอ้ ยกิโล หรอื วา่ พนั กิโล อย่างนีเ้ ป็นตน้ ฉะนนั้ คณุ คา่ ใน
การปฏิบตั ิบชู านีจ้ งึ เป็นเหตนุ าํ มาซง่ึ ความพน้ ทกุ ขไ์ ปได้ ฉะนนั้
อบุ ายธรรมะแนวทางปฏิบตั แิ นวคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ หรอื

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 26

คาํ สอนของครูบาอาจารยม์ าเลา่ สฟู่ ังในวนั นี้ ก็เหน็ วา่ พอสมควร
แก่เวลา

ท่ีมา: https://youtu.be/CohP9Jxsmfs

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 27