ความสงบเป็นบารมี โดย หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก

ความสงบเป็ นบารมี
หลวงป่บู ญุ เพง็ กปั ปโก
เทศนท์ ่ี กรมพลศกึ ษา วนั ท่ี ๒๕ ต.ค. ๒๕๔๓
อนั ดบั ตอ่ นีไ้ ป ใหพ้ ากนั ตงั้ ใจฟังและตงั้ ใจภาวนาทกุ คน
เพราะใจเรามนั เป็นของท่ที าํ ไดย้ าก คนเรามนั มีความกงั วลอยู่
ในตวั แตล่ ะคนๆนนั้ ไม่มีอะไรท่ีจะไปแกไ้ ขมนั ได้ มนั ก็กงั วลอยู่
ตลอด แลว้ แตเ่ หตกุ ารณท์ ่ีมนั จะเกิดขนึ้ ก็ทาํ ใหม้ นั กงั วล มนั ก็
กงั วลในสมบตั ิน่ีหละอนั หนง่ึ มนั ก็กงั วลในบรวิ ารน่ีอนั หนง่ึ มนั
เป็นปลโิ พธ กงั วล คือกงั วลในบรษิ ัท กงั วลในบรวิ าร แลว้ ก็
กงั วลในสมบตั พิ สั ถานของตวั เองนนั้ หละ

ทีนีจ้ ะหาความสงบคือความสขุ ในตวั เองมนั ยาก ถงึ เราจะ
ไดส้ มบตั ิตามความประสงคข์ องตวั เองก็ตาม เราคดิ วา่ สมบตั ิ
นนั้ นะ่ จะนาํ ความสขุ มาให้ มนั กห็ าไม่ กลบั มาเป็นสิ่งท่ีจะทาํ
ความกงั วลใหเ้ ราอกี ครงั้ กลวั สมบตั ินนั้ มนั จะหาย กลวั สมบตั ิ
นนั้ มนั จะเส่ือมสญู ไป กลวั สมบตั ินนั้ มนั จะวบิ ตั ไิ ป หรอื วา่ กลวั
เราจะวิบตั จิ ากสมบตั นิ นั้ ไป มนั ก็กงั วลอยนู่ ่นั น่ะ แมแ้ ตบ่ รวิ าร

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 1

เราก็ยงุ่ กบั บรวิ าร กงั วลกบั บรวิ าร จะทาํ อะไรกลวั จะไมด่ ี หรอื จะ
ทาํ อะไรก็กลวั จะไม่ถกู ใจเขา เขาก็ไมถ่ กู ใจเรา เราก็ไมถ่ กู ใจเขา
มนั ก็กงั วลนะ่ ก็เพราะมนั มีเรอ่ื งเกิดขนึ้ ในวงการบรษิ ัทบรวิ ารนนั้
ดว้ ย มนั ก็เป็นเร่อื งท่ีจะใหเ้ รากงั วลทงั้ นนั้ หละ

ทีนีเ้ ราก็แกป้ ัญหาดว้ ยสุปฏปิ ันโน เราเอาธรรมคาํ สอนของ
พระพทุ ธเจา้ มาปฏิบตั ดิ ี ใหม้ นั หายกงั วล เราอย่าไปยงุ่ กบั ส่ิง
ดงั ท่ีกลา่ วมานนั้ น่ะ เราจะหวงั พง่ึ ใคร เราก็หวงั พง่ึ พระพทุ ธเจา้
น่ีทางหวั ใจนะ สว่ นภายนอกเราก็พง่ึ สมบตั ิ สว่ นภายในเราพง่ึ
พระพทุ ธเจา้ และพ่งึ พระธรรมเจา้ พระสงั ฆเจา้ เราเอาสปุ ฏิปัน
โน คอื ปฏบิ ตั ิดี การปฏบิ ตั ิเราก็ไม่ไดท้ าํ อะไร เราก็น่งั อย่เู ฉยๆ ไป
ลงแรงอะไรท่ีไหนหละ ก็ไม่ไดล้ งแรงอะไร เราก็อย่ขู องเราเฉยๆ
ความอยเู่ ฉยๆน่ีแหละเรยี กวา่ ปฏิบตั ิ น่งั อยเู่ ฉยๆเน่ีย

น่งั ดลู มตวั เอง น่งั กาํ หนดลมตวั เอง กาํ หนดเขา้ ไปขา้ งใน
เวลาหายใจเขา้ หายใจออก เราก็ตรงเขา้ ไปนะ่ ตรงเขา้ ไปขา้ งใน
เรยี กวา่ อุชุปฏปิ ันโน ก็เป็นผปู้ ฏบิ ตั ติ รง ก็ตรงเขา้ ไป ตรงเขา้ ไป
ระงบั ความกงั วล มนั จะกงั วลชนิดไหนก็ตาม มนั จะฟ้งุ ซา่ นชนิด

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 2

ไหนก็ตาม มนั จะวนุ่ วายชนดิ ไหนก็ตาม เราตอ้ งเขา้ ไป อยา่ นาํ
ความอยากไปใหเ้ ขา ไปถอนความอยากนนั้ ออก ไประงบั ความ
อยากนนั้ ไว้ ใหม้ นั มีแตค่ วามไม่อยาก ความเฉยๆเขา้ ไปนะ่ ดว้ ย
ความเป็นผปู้ ฏบิ ตั ิดีเขา้ ไปและปฏบิ ตั ิตรงเขา้ ไป เขา้ ไปก็เพ่ือ
ความเป็นธรรม ไมใ่ ชเ่ ขา้ หาอะไรนะ เขา้ ไปหาธรรมะ ท่ีวา่ ธรรมะ
อยทู่ ่ีใจ ธรรม ๘๔๐๐๐ พระธรรมขนั ธอ์ ย่ทู ่ีใจ เราก็ตรงเขา้ ไป
น่นั นะ่

พอตรงเขา้ ไปแลว้ ก็ไปเจอธรรมะ ก็คือเจอความสงบน่นั นะ่
ก็ไดแ้ ก่ความสงบน่นั นะ่ กเ็ ป็นญายะ เป็นผปู้ ฏิบตั ิ เป็นธรรม ก็
ธรรมะมนั ก็อยตู่ รงนนั้ เม่ือเราปฏบิ ตั เิ ป็นธรรม แลว้ เราก็ได้
ธรรมะ เรยี กวา่ ญายะปฏปิ ันโน เม่ือไดธ้ รรมะแลว้ ผลของธรรมะ
ท่ีมนั จะเกิดขนึ้ มนั ก็เป็นสามจี ปิ ฏปิ ันโน เราตรงเขา้ ไปน่ีหละ
เรารกั ษาอยนู่ ่หี ละ การปฏิบตั มิ นั ไมไ่ ดไ้ ปทาํ อะไรมาก มีแตน่ ่งั
เท่านนั้ มาน่งั กาํ หนดหวั ใจตวั เอง มาน่งั หาหวั ใจตวั เองเท่านนั้
มาน่งั รูห้ วั ใจตวั เองเทา่ นนั้ ไมไ่ ดไ้ ปหาอะไร หาธรรมะ เราฟัง
ธรรมะก็คอื ฟังเทศนน์ ่นั หละ ก็ฟังเทศนก์ ็คอื คาํ พดู คาํ พดู ก็คือ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

นาํ เอาธรรมะของพระพทุ ธเจา้ มาพดู ใหฟ้ ังก็เพ่ือผฟู้ ังจะไดป้ ฏบิ ตั ิ
ตามและจะไดก้ าํ หนดตาม

แลว้ พอกาํ หนดตามเขา้ ไป สว่ นภายนอกเราก็อยา่ ไปกงั วล
มนั มากนกั ในขณะท่ีเราน่งั เรากาํ หนดใหม้ นั สงบซะก่อน ความรู้
ในความสงบนนั้ น่ะ มนั จะเป็นประโยชนอ์ ยา่ งไร และมนั จะมี
อะไรเกิดขนึ้ ใหเ้ รารูไ้ ดห้ รอื ไมใ่ นขณะท่ีมนั มีความสงบนนั้ น่ะ เรา
จะตอ้ งทดสอบดสู ิ เราอย่าไปเขา้ ใจวา่ มนั สงบแลว้ มนั จะไม่ได้
อะไร และมนั จะไมร่ ูอ้ ะไร ก็โดยมากก็มกั จะเขา้ ใจกนั ไปใน
ทาํ นองนนั้ ทีนเี้ ราลองสงบดซู ิ แลว้ ในความสงบนนั้ มนั จะมีอะไร
แตใ่ หม้ นั สงบไปทกุ ครงั้ แตล่ ะครงั้ มนั จะมีอะไรรูข้ นึ้ มา ครงั้ นีม้ นั
รูอ้ ย่างนีข้ นึ้ มา ครงั้ ตอ่ ไปแลว้ มนั จะรูอ้ ะไร เราก็ทาํ ใหม้ นั สงบไป
เรอ่ื ยๆสิ

บางคนนะ่ สงบครงั้ เดียวก็จะใหม้ นั รูไ้ ปหมด อะไรๆก็จะให้
มนั เกิดไปหมด จะใหม้ นั เป็นไปหมด เหมือนกบั ตวั เองท่ีจะ
รบั รองความสาํ เรจ็ ในเม่ือมนั จะสาํ เรจ็ มาจรงิ ๆ เราจะรบั รอง
หรอื ไม่ เราไม่ไดค้ ดิ ไปในทาํ นองนนั้ สิ เราคิดแตว่ า่ อยากจะใหม้ นั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 4

รูห้ มด ถา้ รูห้ มดมนั ก็สาํ เรจ็ หมด ก็เม่ือมนั สาํ เรจ็ มนั จะทาํ ยงั ไง
ความสาํ เรจ็ มนั จะไปอยกู่ บั ชาวโลกเขาไดเ้ หรอ ก็ตวั เองหาไดค้ ิด
ไม่

เราเอาแตค่ วามสงบสาํ รองจติ สาํ รองใจของเราไปก่อน ให้
มนั เป็นพนื้ ฐานไดเ้ สียกอ่ น พืน้ ฐานแหง่ ความเป็นอยขู่ องเราซง่ึ
เราไดอ้ ย่ตู อ่ ไป พอใหเ้ ราเป็นสขุ ประจาํ วนั พอมนั จะไดห้ ายกงั วล
บา้ ง มนั จะไดห้ ายความวนุ่ วายบา้ ง แลว้ มนั จะมีความสขุ กบั
ตวั เองบา้ ง เราก็เอาเพียงแคน่ ีก้ ่อน เป็นสุปฏปิ ันโนไปกอ่ น คอื
เราปฏบิ ตั ิดีของเราไปกอ่ น เราก็เป็นผมู้ ีสตคิ วบคมุ ดแู ลกาย
วาจาของตวั เองใหป้ ราศจากโทษ ก็น่นั หละเป็นผปู้ ฏบิ ตั ดิ ี ก็
ปฏบิ ตั อิ ยใู่ นองคศ์ ลี น่นั หละ ก็ศลี น่นั แหละปฏบิ ตั ิกายวาจาให้
เรยี บรอ้ ย ใหป้ ราศจากโทษ ก็เป็นศีลในตวั แลว้ มนั ก็เป็นธรรมะ
ไปในตวั รกั ษาศลี ก็เหมือนปฏิบตั ธิ รรม ปฏิบตั กิ ็เหมือนรกั ษาศีล
น่นั หละ แลว้ กค็ ดิ ใหม้ นั เขา้ ใจใหม้ นั สอดคลอ้ งกนั บา้ ง กศ็ ีลก็คิด
วา่ จะเป็นแตศ่ ีล ธรรมก็เป็นแตธ่ รรม มนั ก็ไม่ใช่ ของท่ีมนั เน่ืองถงึ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

กนั อยแู่ ลว้ ของท่ีอย่ดู ว้ ยกนั อยแู่ ลว้ น่ะ เราไมต่ อ้ งไปคดิ แยกอะไร
ใหม้ นั มากภายในหวั ใจนะ่ รวมเขา้ มาเป็นสามคั คีเป็นอนั เดยี ว

ทาํ ยงั ไงมนั จะเป็นอนั เดยี วได้ เด๋ยี วนีเ้ ราจะหาหนง่ึ หาหน่งึ
ในหวั ใจ หาหวั ใจใหม้ นั เป็นหนง่ึ เด๋ียวนีไ้ ม่รูก้ ่ีหวั ใจ มนั ก่ี
ความคิด มนั สารพดั สารเพ แตม่ นั จะคิดไป เราจะมาทาํ ใหม้ นั
เป็นหนง่ึ เทา่ นนั้ นะ่ มนั ก็ทาํ ไมไ่ ด้ พอทาํ มนั เป็นหนง่ึ ไดม้ นั จะเป็น
อะไร ความรูใ้ นใจท่ีใจมนั เป็นหน่งึ มนั จะมอี ะไรใหร้ ูม้ ยั้ ก็ลองดซู ิ
สงิ่ ท่ีมนั จะเกิดขนึ้ ทงั้ ๘๔๐๐๐ พระธรรมขนั ธ์ ก็เพราะใจมนั เป็น
หนง่ึ

อนั นพี้ ระพทุ ธเจา้ ไดท้ าํ มาแลว้ นะ่ พระองคไ์ ดท้ าํ มาตงั้ แต่
สมยั พระองคท์ ่ีตรสั รูน้ ะ่ หรอื วา่ กาํ ลงั ตรสั รูไ้ ปในคนื วนั เพญ็ เดอื น
หก ก็พระองคไ์ ดน้ ่งั ขดั สมาธิ แลว้ มากาํ หนดจติ ของพระองค์
แลว้ ใหจ้ ติ พระองคม์ ีความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ ก็ทาํ ใจของ
พระองคใ์ หเ้ ป็นหนง่ึ เม่ือใจของพระองคเ์ ป็นหนง่ึ นะ่ อะไรมนั เกิด
จากความเป็นหนง่ึ ของใจ ก็ญาณทงั้ ๓ ไม่ใช่หรอื
บพุ เพนิวาสานุสตญิ าณ ความระลกึ ชาตไิ ด้ จุตปู ปาตญาณ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 6

รูจ้ กั จตุ ิของสตั วไ์ ด้ อาสวกั ขยญาณ ลคุ วามสนิ้ ไปแหง่ กิเลสของ
ตวั เอง ก็เพราะใจมนั เป็นหนง่ึ ไมใ่ ชห่ รอื เพราะหน่งึ ในใจไม่ใช่
หรอื

แตเ่ ราก็คิดใหด้ ีนะ ทีนมี้ นั ก็ไม่ใชม่ ีเฉพาะญาณ ๓ นะ ญาณ
อย่างอ่นื อกี หละ ในบพุ เพนิวาสานสุ ติญาณน่ีก็มาเทียบกบั อตี
ตังสญาณ ก็ญาณในอดตี ทีนีส้ ว่ นท่ีเป็นอนาคตเรยี กวา่ อนาค
ตงั สญาณ กญ็ าณในอนาคต ปัจจุปานังสญาณ ก็ญาณใน
ปัจจบุ นั ก็รูใ้ นปัจจบุ นั นะ่ ก็รูจ้ กั ความเป็นหน่งึ น่นั หละ ไมใ่ ชว่ า่ รู้
ดว้ ยความวนุ่ วายนะ พระองคไ์ มไ่ ดต้ รสั รูด้ ว้ ยความวนุ่ วาย พระ
อรหนั ตท์ ่ีไดส้ าํ เรจ็ เป็นมรรคเป็นผลขนึ้ มานะ่ ก็ไมไ่ ดส้ าํ เรจ็ ดว้ ย
ความวนุ่ วาย สาํ เรจ็ ดว้ ยความสงบ

คณุ คา่ ของความสงบน่ีเหลือท่ีจะพรรณนา พิจารณาใหด้ ีนะ
พวกเรานะ สงบตงั้ แตเ่ บอื้ งตน้ จนตลอดถงึ บนั้ ปลายน่ะ จน
ตลอดถงึ ความสาํ เรจ็ นะ่ คือบนั้ ปลาย เบอื้ งตน้ กย็ งั ความสขุ ให้
เราน่นั นะ่ ใหเ้ รามีความสขุ สขุ กายสบายจติ สขุ จติ สบายกาย ก็
ทาํ จติ ของเราใหส้ งบสขุ ดซู ิ กไ็ ม่ไดไ้ ปทาํ อะไรท่ีวา่ ทาํ จติ ใหเ้ ป็น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 7

สขุ ทาํ จิตใหส้ งบ ไม่ไดท้ าํ อะไร เดนิ ก็ไมไ่ ดเ้ ดนิ ยืนก็ไม่ไดย้ ืน มี
แตน่ ่งั น่งั ฟังแลว้ ก็กาํ หนดจติ เราตามไปดว้ ย ตามไปไหนหละ ก็
ตามเขา้ ไปขา้ งในของตวั เองน่นั นะ่ ไมใ่ หต้ ามออกมานอก ไมใ่ ห้
ตามมาหาคาํ พดู ท่พี ดู อยนู่ ่ี ใหต้ ามเขา้ ไปขา้ งใน ตามเขา้ ไปหา
ความเป็นหนง่ึ ตามเขา้ ไปหาหนง่ึ ในหวั ใจ ทาํ ใจใหเ้ ป็นหนง่ึ

ถา้ เป็นหน่งึ ไดม้ นั ไดห้ มด เราคดิ ใหด้ ี ไม่ตอ้ งไปกงั วลหรอ
กวา่ จะไดบ้ รรลตุ รงนนั้ จะไดธ้ รรมะตรงนี้ สถานท่ีนนั้ สถานท่ีนี้
ก็อยา่ ไปคิด ถงึ จะบรรลจุ รงิ ๆ ถึงจะสาํ เรจ็ จรงิ ๆนะ่ ความสาํ เรจ็
จรงิ ๆมนั ไม่ใชไ่ ปสาํ เรจ็ ภายนอก ก็สาํ เรจ็ อยใู่ นตวั ของตวั เอง จะ
ไปชาตไิ หนก็ตาม ภพไหนก็ตาม ถา้ ชาตนิ ีย้ งั ไม่สาํ เรจ็ ในตวั เอง
แตก่ ็เป็นบารมีตอ่ ไป ก่อนท่มี นั จะสาํ เรจ็ ในชาตไิ หนก็ตาม ชาติ
ขา้ งหนา้ จะเป็นสบิ ชาติก็ตาม เจ็ดชาติก็ตาม สามชาตกิ ็ตาม
หนง่ึ ชาติก็ตาม มนั ก็สาํ เรจ็ อย่ภู ายในนะ่

มนั ไมใ่ ช่วา่ ถา้ํ สาํ เรจ็ นะ่ ไม่ใช่ป่าสาํ เรจ็ ป่ามนั สาํ เรจ็ เอาไว้
ถา้ํ มนั สาํ เรจ็ อรหนั ตเ์ อาไว้ เม่ือใครคนใดคนหน่งึ เดนิ ผา่ นไป คน
นนั้ ก็สาํ เรจ็ ตามถา้ํ ก็ดี หรอื ตามป่าก็ดี ก็มนั ไมม่ ีนะ มนั เป็นไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 8

ไม่ได้ แตค่ วามสาํ เรจ็ นนั้ มนั อย่ทู ่ีเรา ถงึ แมจ้ ะอย่ใู นป่าในถา้ํ ก็
ตาม เวลาสาํ เรจ็ ไมใ่ ชถ่ า้ํ สาํ เรจ็ เวลาสาํ เรจ็ ไมใ่ ชป่ ่าสาํ เรจ็
ความสาํ เรจ็ มนั อยกู่ บั ตวั เรา ตวั ของตวั เอง ทนี ีเ้ ราจะสาํ เรจ็ ท่ีไหน
มนั ก็ได้ ไมจ่ าํ กดั เฉพาะแตใ่ นถา้ํ มนั อยทู่ ่ตี วั เอง จะไปจาํ กดั อยู่
ในถา้ํ ไดอ้ ย่างไร ใครจะเอาถา้ํ ท่ีไหนมาใหค้ นสาํ เรจ็ มาก จะเอา
ป่าท่ีไหนใหค้ นสาํ เรจ็ มาก มนั ก็เป็นไปไดย้ าก

อยา่ งพระพทุ ธเจา้ ออกประกาศพระศาสนานะ่ พระองคไ์ ป
ประกาศในถา้ํ เหรอ พระ องคก์ ็ไม่ไดไ้ ปประกาศในถา้ํ พระองคก์ ็
ไปประกาศครงั้ แรก ไปอยปู่ ่าอสิ ิปตนมฤคทายวนั แถวเมือง
พาราณสี มนั ก็เป็นแตเ่ พยี งวา่ ป่า ป่าก็คงไม่รกเทา่ ไหร่ ก็เป็นแต่
เพียงวา่ ธรรมชาติ แลว้ พระองคก์ ็ทรงสอน สอนแลว้ ก็ไมใ่ ชว่ า่ ป่า
นนั้ จะทาํ ความสาํ เรจ็ ใหแ้ กอ่ ญั ญาโกณฑญั ญะ อญั ญาโกณ
ฑญั ญะไดม้ าพิจารณาไปตามกระแสธรรมคาํ สอนขององค์
สมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ พจิ ารณาไปแลว้ ก็เกิดญาณ
ปัญญาขนึ้ แลว้ ก็ไดด้ วงตาเห็นธรรม ดวงตาเหน็ ธรรมก็คอื ได้
ปัญญาญาณขนึ้ มา สิง่ ใดมคี วามเกดิ ขึน้ เป็ นธรรมดา สิง่ นั้น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

ทงั้ มวลกล็ ้วนดบั เป็ นธรรมดา ก็เทา่ นนั้ นะปัญญา
พระพทุ ธเจา้ ก็ยงั รบั รองวา่ อญั ญาโกณฑญั ญะไดร้ ูแ้ ลว้ หนอ รู้
แลว้ หนอ ก็ไดด้ วงตาเหน็ ธรรม ก็ไดส้ าํ เรจ็ โสดาบนั

ท่ีนีม้ นั สาํ เรจ็ ในถา้ํ เหรอ ก็ไมใ่ ช่ สาํ เรจ็ ในหวั ใจของอญั ญา
โกณฑญั ญะ น่นั น่ะ แมแ้ ตท่ ่านทงั้ ๔ พระองคก์ ็แสดงธรรม
เทศนาโดยปกิณกะธรรมตา่ งๆน่นั น่ะ แลว้ ก็ไดส้ าํ เรจ็ โสดาบนั
แลว้ ก็จงึ มารวมกนั ฟัง อนตั ตลกั ขณสตู ร เป็นครงั้ ท่ีสอง พอจบ
ธรรมเทศนานะ่ ทา่ นทงั้ หา้ กไ็ ดบ้ รรลเุ ป็นพระอรหนั ต์ ทีนีบ้ รรลใุ น
ถา้ํ เหรอ ป่าบรรลเุ หรอ ไมใ่ ช่ใจเหรอท่ีบรรลธุ รรมท่ีสาํ เรจ็ เป็น
พระอรหนั ต์ พระพทุ ธเจา้ ไปสมมตุ ปิ ่าเป็นอรหนั ตเ์ หรอ
พระพทุ ธเจา้ ไปสมมตุ ถิ า้ํ เป็นอรหนั ตเ์ หรอ ก็ไมใ่ ช่

ก็ทา่ นทงั้ หา้ น่นั หละ ท่ีไดส้ าํ เรจ็ ตามหวั ใจของทา่ นทงั้ หา้ น่ี
หละ ทา่ นทงั้ หา้ ก็ไดส้ าํ เรจ็ ตามหวั ใจของทา่ นแตล่ ะองคๆ์ ก็ถือวา่
สนิ้ อาสวกิเลส ก็เลยไดเ้ ป็นอรหนั ต์ พอไดเ้ ป็นอรหนั ตแ์ ลว้ ได้
สาํ เรจ็ แลว้ พระองคก์ ็อปุ สมบทก็คอื บวชให้ บวชก็บวชไมย่ าก
แตก่ ่อนพระพทุ ธเจา้ บวช บวชดว้ ยพระโอษฐข์ องพระองคว์ า่ ทา่ น

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 10

ก็เป็นภกิ ษุมาเถิด ธรรมวนิ ยั ของเราไดก้ ลา่ วมาดแี ลว้ ทา่ นจง
ประพฤติพรหมจรรยเ์ ถิด เทา่ นนั้ ก็สมบรู ณ์ ก็ไมส่ มบรู ณย์ งั ไงก็
สาํ เรจ็ แลว้ ไมไ่ ดบ้ วชยาก ไม่ไดส้ วดยาก ไม่ไดส้ วดญตั ติ ไม่ตอ้ ง
รบั ศลี ไม่ตอ้ งอะไรยาก บวชสมยั พระพทุ ธเจา้ ท่ีบวชครงั้ แรก ก็
เพราะทา่ นสาํ เรจ็ ก่อนบวช ทา่ นกเ็ ลยบวชงา่ ยสิ

ทีนีส้ ว่ นใจน่นั นะ่ ความสาํ เรจ็ ในใจน่นั นนั้ หละคือวา่ บวชแท้
เรยี กวา่ บวชใน บวชนอกก็เป็นแตเ่ พียงวา่ พดู นิดเดยี ว แตบ่ วชใน
นนั้ น่ะพระพทุ ธเจา้ บวชไวก้ อ่ นแลว้ ตงั้ แตธ่ ัมมจกั กปั ปวัตตน
สูตร แลว้ ก็มาอนัตตลักขณสูตร บวชภายใน ไม่มกี ารสกึ ขาลา
เพศ พอพระองคบ์ วชภายในไดแ้ ลว้ จบบรบิ รู ณท์ กุ อย่างแลว้
พระองคก์ ็จงึ ใหไ้ ปประกาศพระศาสนา ก็ตา่ งคนตา่ งไป ไมใ่ หไ้ ป
ดว้ ยกนั น่ีก็เพราะความเป็นหนง่ึ ไมม่ ีความเป็นสอง มหี นง่ึ อนั
เดียว เพราะฉะนนั้ นะ่ ทนี ีเ้ รามาทาํ ใจของเราน่ี ใหเ้ ป็นหนง่ึ ทีนี้
สว่ นเป็นหนง่ึ เราก็เอาหนง่ึ ในหวั ใจเราไวก้ อ่ น เอาความสงบไว้
กอ่ น เราก็อยา่ เพ่งิ อะไรใหม้ ากนกั ไม่ใชว่ า่ จะไปสาํ เรจ็ ในป่าใน

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

เขา ไม่ใชว่ า่ เอาความสงบป่าเขามาเป็นท่พี ่งึ ของตวั เอง เอาใจ
ของเราน่นั นะ่ ใหเ้ ป็นหนง่ึ เอาใจของเรานนั้ ใหส้ งบ

ความสงบมนั ไม่ไดเ้ ลอื กสถานท่ี ท่ีภายนอกอยา่ ไปเลือก เรา
จะมีเวลาไปหรอื ภายนอก ภายในมนั จะไปเลือกอะไร มนั เป็นอ
กาลโิ ก ไม่ประกอบกาลเวลา ไม่ประกอบกาลสมยั ไดท้ กุ สมยั
ไดท้ กุ กาล ไดท้ กุ เวลา มนั วา่ แตว่ า่ มนั สงบได้ กาลนีส้ มยั นีม้ นั ก็
สงบได้ มนั จะเป็นอะไร พระพทุ ธเจา้ ไม่ไดเ้ ลือก แมถ้ งึ ทกุ วนั นีก้ ็
อยากเป็น พระพทุ ธเจา้ ก็ไมไ่ ดว้ า่ อะไร และเวลานีก้ ็เป็นไปไมไ่ ด้
พระพทุ ธเจา้ กไ็ มไ่ ดว้ า่ สมยั นีก้ ็เป็นไปไมไ่ ด้ พระพทุ ธเจา้ ก็ไมไ่ ด้
วา่ แลว้ แตใ่ จของเราจะมีความสงบน่นั

ถา้ เรามีความสงบแลว้ มนั จะไปเลือกอะไร มนั เวน้ ไวแ้ ตใ่ จ
ของเราไมส่ งบนะสิ มนั กม็ ีแตค่ วามกงั วล ไมร่ ูว้ า่ กงั วลเอาอะไร
ไม่รูว้ า่ กงั วลอะไรท่ีไหนก็ไมร่ ู้ มนั จะไดอ้ ะไรก็ไมร่ ู้ แตเ่ วลามาทาํ ก็
ทาํ เพ่ือความสงบ แตเ่ วลาไปทาํ ก็ไปทาํ ความวนุ่ วายใหต้ วั เองซะ
ก็ไปกงั วลซะ ทีนีม้ นั จะไปสงบไดย้ งั ไง มนั จะมีผลลพั ธไ์ ดย้ งั ไง
แลว้ มนั จะเป็นหนง่ึ ไดย้ งั ไง หน่งึ ในหวั ใจตวั เองก็ยงั ไม่ได้ เราไม่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ตอ้ งกงั วลหรอก จะสวดมนตไ์ ดห้ รอื ไม่ได้ มนั ก็เร่อื งหนง่ึ คนท่ี
สวดไดเ้ คา้ ก็สวดไปสิ แตว่ า่ มนั สงบหรอื ไม่ ความสงบมนั ไมไ่ ด้
เก่ียวกนั เก่ียวกบั การท่องบน่ สาธยายจดจาํ อะไรหรอก ความ
สงบมนั เป็นเรอ่ื งของความสงบ ความจดความจาํ มนั ก็เป็นเรอ่ื ง
ของความจดความจาํ คนละเร่อื ง เรอ่ื งของความสงบน่มี นั ไม่ได้
เก่ียวหรอก

แตเ่ ราก็อยา่ ไปย่งุ กบั ของภายนอกเม่ือเวลาเราทาํ ม่นั ใจใน
ส่งิ ท่ีเราทาํ น่นั น่ะ ม่นั ใจในความสงบ ตงั้ ใจเพ่ือความสงบ ตงั้ ใจ
เพ่ือความสนั ติสขุ ในตวั เอง เราอยา่ ไปยงุ่ อยา่ งอ่นื สิ ถา้ เรา
ตอ้ งการความดีในตวั เอง เพราะความดมี นั มีอย่แู ลว้ นะ ดกี บั ช่วั
มนั มีอยแู่ ลว้ เราจะเอาดหี รอื เราจะเอาช่วั เวลาเราอย่ดู ว้ ยกนั นะ่
มนั มีทงั้ สอง บางครงั้ มนั ก็ดี บางครงั้ มนั ก็ช่วั จติ มนั เป็นอยอู่ ย่าง
นนั้ มวั หมองมนั ก็มี บางครงั้ มนั ก็สดใส บางครงั้ มนั ก็สะอาด มนั
ก็มีของมนั ถา้ เราจะเอาดีในตวั เอาอยา่ งเดียว กเ็ อาสงบสิ เอา
ความสงบซะก่อน เอาใหม้ นั สงบอยา่ งเดยี วน่นั หละ ก็อย่าไป
กงั วลกบั อย่างอ่ืน สว่ นอ่นื ๆนนั้ ปลอ่ ยมนั ไวก้ ่อน เพราะวา่ เรา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

ตอ้ งการความสงบ เราจะไปกงั วลกบั อย่างอ่ืน ทีนีค้ วามสงบมนั
จะไปอยตู่ รงไหน มนั จะเป็นไปไดย้ งั ไง

เรามงุ่ ประเดน็ ความสงบซะก่อน ม่งุ อยา่ งเดียวซะกอ่ น แลว้
ความสงบมนั จะเป็นยงั ไง ถา้ ไม่มีประโยชนพ์ ระพทุ ธเจา้ พระองค์
ก็คงจะไมส่ อน คงจะไมต่ รสั ธรรมะคอื การปฏิบตั ิเพ่ือความสงบ
ขนึ้ มาหรอก พระองคก์ ็คงจะตดั ทงิ้ ไปแลว้ อนั นีพ้ ระองคท์ รง
บญั ญตั เิ อาไว้ ปัสสัทธกิ ็คอื ความสงบ ธัมมวิจยก็สอดสอ่ งแห่ง
ธรรม สตกิ ็ความระลกึ ได้ พระองคก์ ็บอกไวห้ มดในนนั้ น่ีนะ สติก็
ความระลกึ ได้ ธมั มวจิ ย ก็สอดสอ่ งหาธรรม ก็เรากาํ ลงั สอดสอ่ ง
หาธรรม สอดสอ่ งหาความสงบ ปัสสทั ธิกค็ อื ความสงบ ก็ผล
สดุ ทา้ ยก็คอื ตงั้ ใจม่นั สมาธนิ ่ะ น่ี ก็พระองคบ์ ญั ญตั เิ อาไวแ้ ลว้ น่ี
ตงั้ เอาไวแ้ ลว้

ทีนีเ้ ราท่องไดแ้ ลว้ แตเ่ ราเป็นไปตามท่เี ราท่องไดห้ รอื ไม่ ก็
ไม่ไดอ้ กี หละ ก็นอกจากวา่ เราจะมาทาํ เอาเทา่ นนั้ เราทาํ เอา
ของมนั อยกู่ บั ใจเรา ธรรมทงั้ หลายอย่นู ่ีหมดหละ สตกิ ็อยตู่ รงนี้
ธมั มวิจยก็อยตู่ รงนี้ ปัสสทั ธิก็อยตู่ รงนี้ สตปิ ัญญาอะไรก็อย่ใู นนี้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 14

หมด อย่ใู นท่ีเดยี วนหี้ มด หาเอาทา่ นผเู้ ดยี ว หาเอาทา่ นองค์
เดยี ว แลว้ ไมต่ อ้ งไปกงั วลหรอก ไมต่ อ้ งไปวนุ่ ว่วี นุ่ วายอะไรให้
มากนกั มนั ไมจ่ าํ เป็นนะ เราพยายาม พยายามดหู วั ใจของ
ตวั เองเท่านนั้ คอื มนั ไม่มีอะไรหรอก ก็คือใจตวั เดียวน่นั หละ ก็ใจ
ตวั เดยี วมนั ยาก

ทีนีค้ วามกงั วลมนั ก็คอื ใจ กน็ อกจากใจมนั ก็ไมก่ งั วล ความ
ฟ้งุ ซา่ นมนั ก็คอื ใจ ก็นอกจากใจแลว้ มนั ก็ไม่มีอะไรฟงุ้ ซา่ น ความ
วนุ่ วายมนั ก็คือใจ พอนอกจากใจแลว้ มนั กไ็ ม่วนุ่ วาย ความเกียจ
ครา้ นมนั ก็เร่อื งของใจ ถา้ ไมม่ ีใจมนั ก็ไมเ่ กียจครา้ น มนั ก็อย่อู นั
เดยี ว ความขยนั ความเพียร ก็อนั เดยี วกนั น่นั นะ่ มนั ก็อย่ทู ่ีเดียว
ก็อยกู่ บั คนๆเดียว ก็เหมือนเราน่ะ บางทกี ็เกิดความขีเ้ กียจมา
บางทีก็เกิดความขยนั มา บางทีก็เกิดความขนั ตกิ ็คือความอดทน
มา ทนเอา

ก็อย่างนีเ้ ราสมู้ าแลว้ ไมใ่ ช่หรอื ก็ลว้ นแตธ่ รรมะไม่ใชห่ รอื ก็
ธรรมะมนั อยใู่ นตวั ของตวั เองไม่ใช่หรอื สตขิ องเราก็รอบคอบ
เวลาเราทาํ เวลาเรามีความพากความเพียรจะทาํ งานทาํ การ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

อะไร เราก็มีสติรอบคอบ ขนั ติมีความอดความทนตอ่ สกู้ บั
เหตกุ ารณท์ ่ีมนั เกิดขนึ้ สตขิ องเรามนั ก็เพียบพรอ้ ม มนั ก็อยกู่ บั
คนๆเดยี วไมใ่ ช่หรอื หรอื อยทู่ ่ีไหน คิดหรอื ยงั หรอื จะมีแตพ่ ากนั
หา หรอื จะท่องสาธยายจดจาํ ใหม้ นั ไดม้ ากๆ ถา้ ไดม้ ากแลว้ ก็จะ
สาํ เรจ็ ไปเลย ก็เอาซ่ี ก็ไม่มปี ัญหา เราจะไปศกึ ษาตาม
ตาํ รบั ตาํ ราใหม้ นั สาํ เรจ็ ไดม้ นั ก็ไม่มีปัญหา

แตม่ นั ก็วนุ่ วายอีกหละ ก็เกดิ ความสงสยั ในตาํ รานนั้ อกี มนั
ก็แลว้ ไมเ่ ป็นอกี หละ ถงึ ยงั ไงก็เอาใจเราไปเลยดกี วา่ ทาํ ยงั ไงมนั
จะสงบได้ ทาํ ญาณปัญญาใหม้ นั เกิดขนึ้ ทาํ ความสวา่ งไสวให้
มนั เกิดขนึ้ มนั เกิดขนึ้ ในตวั มนั เองหละ มนั เกิดขนึ้ ในความสงบ
นะสิ เราก็ดคู วามสงบนะสิ ดใู จน่นั นะ่ ใจของเรามนั เป็นยงั ไง
ตอนนี้ มนั มีความฟงุ้ ซา่ นยงั ไง แลว้ มนั มีความวนุ่ วายยงั ไง มนั มี
ความรอ้ นยงั ไง ก็สงั เกตดสู ิ แลว้ มนั สงบหรอื ไมส่ งบ ก็สงั เกตดสู ิ

เรอ่ื งความสงบไม่ตอ้ งถามใครหรอกถา้ มนั สงบ มนั มีอาการ
เบาตน เบาตวั เบากาย เบาใจ แลว้ มนั ก็มีความสขุ ความเยือก
เยน็ ในจิตในใจของตวั เองนะ่ มนั รูแ้ ลว้ หละน่ะ มนั แสดงแลว้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

ย่ีหอ้ มนั บอก คือมนั บอกในตวั มนั แลว้ ก็มนั มีในตวั ของมนั อยา่ ง
นนั้ เราจะไปถามใคร ทีนีเ้ ราจะไปเอากบั ใคร ทีนีเ้ ราจะไป
แลกเปล่ยี นกบั ใคร แลกเปล่ยี นไมไ่ ด้ ทนี ีค้ วามสวา่ ง ถา้ มนั สงบ
มนั เกิดของมนั เอง มนั เกิดในตวั ของมนั น่นั น่ะ ถา้ มนั สงบมนั เกิด
ในตวั เม่ือมนั เกิดมนั จะรูอ้ ะไร

ทีนีม้ นั หาอะไร มนั ก็หาบญุ ในตวั ไม่ใชห่ รอื ก็ตอ่ เม่ือมนั เห็น
บญุ น่ะ มนั รูบ้ ญุ นะ่ เม่ือมนั เหน็ บญุ ในตวั เอง มนั ก็เห็นความดีใน
ตวั เอง มนั ก็เหน็ บาปในตวั เองเทา่ นนั้ พอเหน็ บญุ มนั ก็เหน็ บาป
พอเหน็ ความดมี นั ก็เหน็ ความช่วั ทนี ีม้ นั จะไปทางไหนพอมนั เหน็
อยา่ งนนั้ แลว้ ทีนีม้ นั ก็จะตอ้ งละช่วั และก็ประพฤตดิ ี มนั ก็ตอ้ งไป
ตรงนนั้ อกี ก็เพราะมนั เห็นดแี ลว้ มนั จงึ จะปฏบิ ตั ิดีได้ ตามความ
ดีอนั ท่ีมนั เกิดขนึ้ ในตวั เองนนั้ แลว้ ก็ละความช่วั อนั ท่ีตวั เองได้
ปรากฏนนั้ แลว้ มนั เกิดขนึ้ เพราะอะไร และสาเหตมุ นั มาจากไหน
และตน้ เหตแุ ห่งความช่วั อยตู่ รงไหน มนั กจ็ ะไดค้ น้ หากนั

เราจะมาตดั ตงั้ แตป่ ลายมนั แตต่ น้ มนั หละ ก็ไมไ่ ดเ้ ขา้ ไปดู
ถา้ เรามีความสงบเราก็เขา้ ไปดไู ด้ มนั ก็เหน็ ได้ เหน็ ตน้ เหตุ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

ตน้ เหตขุ องความดี ตน้ เหตขุ องความช่วั ตน้ เหตขุ องบญุ ตน้ เหตุ
ท่ีจะใหเ้ กิดบญุ และก็ตน้ เหตขุ องบาปและตน้ เหตทุ ่ีจะใหเ้ กิด
บาป มนั อย่ใู นตวั มนั นะ่

ทีนีเ้ ราจะไปคน้ ในตาํ รา ตาํ ราน่นั นะ่ เลม่ นนั้ วา่ อยา่ งนนั้ อยู่
หนา้ นนั้ และกอ็ ยใู่ นระหวา่ งแถวนนั้ มกี ่ีแถวนะ่ เราก็จะไปรูไ้ ดแ้ ต่
เฉพาะน่นั นะ่ วา่ โบราณเคา้ เขียนไวช้ ดั เจนตรงนีๆ้ ๆ แตส่ ว่ นใจ
ของตวั เองหละท่ีไดไ้ ปรูอ้ ยา่ งนนั้ มนั จะละไดห้ รอื ไม่ ก็ไดแ้ ตจ่ าํ
เท่านนั้ จาํ ตาํ รา อยหู่ นา้ นนั้ หมายเลขเทา่ นนั้ และเลม่ นนั้ และก็
อย่แู ถวนนั้ จดเอามามนั ก็ได้ แตว่ า่ ใจของเราน่ะมนั จะเป็นอย่าง
นนั้ หรอื ไม่ อนั นีห้ าไดค้ ดิ ไม่

เพราะฉะนนั้ เราน่นั นะ่ ควรท่จี ะสนใจใหม้ าก บา้ นเมืองมนั
กาํ ลงั วนุ่ วาย และความวนุ่ วายของบา้ นเมือง คาํ วา่ บา้ นเมืองมนั
ก็หมายถงึ วา่ ท่วั ๆไป แลว้ กร็ วมเราไปดว้ ย ไม่ใชว่ า่ แตเ่ ขา มนั
วนุ่ วาย เราพยายามจบั ความสงบเอาไวน้ ะ เลยี้ งนา้ํ ใจของตวั เอง
ไวก้ ่อน ก่อนท่มี นั จะหายความวนุ่ วาย จะหายความย่งุ ยาก
ระยะนีม้ นั กาํ ลงั ยงุ่ ยาก อะไรมนั ก็ป่วนป่ันกนั ไปหมด แลว้ มนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

ใครทาํ ขนึ้ มนั ก็มนษุ ยน์ ะ่ ทาํ ขนึ้ เอง มนั ก็ไมม่ ีใครหรอกจะทาํ ขนึ้
ก็มนษุ ยต์ อ่ มนษุ ยท์ าํ ขนึ้ มาเอง ทีนีเ้ ราหาความสงบซะ ตอ่ เม่ือ
เคา้ หามาแลว้ ตอ่ เม่ือมนั มีมาแลว้ มนั ก็ตอ้ งวนุ่ วาย ก็เม่ือมนั
วนุ่ วายมาแลว้ เราจะไปทาํ ยงั ไง มนั ก็ทาํ อะไรไมไ่ ด้ มนั ก็มอี ยา่ ง
เดียวคอื สงบเทา่ นนั้ หละ

ปลง ถา้ ปลงไดก้ ็ปลง ใหส้ กู้ ส็ ไู้ มไ่ ด้ สไู้ ปก็สไู้ ปอยา่ งนนั้ น่ะ
แตผ่ ลสดุ ทา้ ย ปลงซะน่นั นะ่ เอา้ วาง แลว้ แตม่ นั จะเป็น
เพราะฉะนนั้ เราเอาความสงบน่ี เอาไวใ้ หด้ ี เอาใจของเราน่ีให้
สงบเทา่ นนั้ อยา่ งอ่นื ไมใ่ ห้ ไมร่ ูจ้ ะเอาไปทาํ ไม ไอเ้ รอ่ื งความร่าํ
ความรวย ร่าํ รวยแลว้ มนั ก็ลาํ บากอกี หละ มนั กย็ ากอกี หละ เรา
เอาความสงบไปกอ่ น กอ่ นท่จี ะร่าํ รวยนะ ถา้ มนั สงบมาแลว้ มนั
รา่ํ รวยมา มนั ก็ไมม่ ีปัญหา มนั สามารถระงบั ยบั ยงั้ ช่งั จติ ของ
ตวั เองได้ แลว้ มนั ก็ไมไ่ ดด้ นิ้ รนกบั สง่ิ ท่ีมนั ไดม้ า และมนั กไ็ ม่ได้
ทาํ กระวนกระวายให้ มนั มีปกติ เหมือนกบั มนั ไม่ได้ แตค่ วามดี
ใจเป็นของธรรมดา กม็ ีเทา่ นนั้ ทีนีม้ นั ก็สบายสิน่นั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

ถา้ มนั ไมร่ า่ํ รวย เราก็รวยภายในสิ รวยภายในก็คอื ใจเรามี
ความสขุ ตลอด ใจมนั อ่ิมตลอด ใจมนั รวยอยตู่ ลอด เราก็คดิ เอา
อย่างนีเ้ ถอะ ไหนๆเราก็เกิดมาแลว้ เกิดมาแลว้ ไปไหนหละ เรา
จะไปไหนเกิดมาแลว้ พระพทุ ธเจา้ ทา่ นตรสั วา่ ไปไหนหละ มีเกิด
แลว้ มนั ก็มีความแปรปรวนในทา่ มกลาง แลว้ ก็มีความแตกดบั ใน
ท่ีสดุ น่พี ระพทุ ธเจา้ บอก มนั มีเกิดมาแลว้ เราก็ไดเ้ กิดมาแลว้ ผล
สดุ ทา้ ยก็ตายกนั ทงั้ นนั้ หละ หนีไมพ่ น้ หรอก รวยก็ตามเถอะ จน
ก็ตามเถอะ จะพอปานกลางก็ตามเถอะ ไม่พน้ หรอก จะเลิศ
ประเสรฐิ อะไรมาจากไหนกต็ าม หนีไมพ่ น้ คดิ เอาอยา่ งนีก้ ็พอ

ทาํ ยงั ไงเราจะเป็นสขุ กอ่ นท่เี ราจะลงเอยในบนั้ ปลาย เอาแค่
นีห้ ละดี เอาอยา่ งนีด้ ี หาความสขุ ไปเถอะ สขุ ก่อนท่ีจะถงึ บนั้
ปลาย เพราะมนั เกิดมาแลว้ ก็มนั เกิดมาแลว้ มนั หนีไดเ้ หรอ มนั
หนีไม่ไดห้ รอก หนีอนิจจงั นะ่ หนีแก่ หนเี จบ็ หนีตาย หนีไมไ่ ด้
หรอก หาความสขุ ไวเ้ ถอะ ในระยะกาํ ลงั จะแกอ่ ย่นู หี้ ละ น่ีหา
ความสขุ หาความดเี อาไว้ แกก่ บั เจบ็ มนั อยดู่ ว้ ยกนั นะหละ มนั ก็
แยกกนั เฉยๆหรอก แยกคาํ พดู มนั พดู คาํ เดยี วไม่ได้ ถา้ มนั แกม่ นั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 20

ก็ตอ้ งเจบ็ หละ ลกุ โอย นอนโอยหละ ตอ้ งเจ็บตอ้ งปวด มนั มีมา
แตไ่ หนแตไ่ รก็ตงั้ แตแ่ รกเกิด ก็ความแกก่ ็ตงั้ แตแ่ รกเกิดนะ่

ทีนีค้ วามตายในวนั สดุ ทา้ ย หมดลม เราจงึ ถือวา่ ลมหมด เรา
จงึ ถือวา่ ตาย อนั นีม้ นั เป็นของแนน่ อนกบั ชีวติ เราทกุ คนนะ อยา่
ไปวา่ คนใดคนหนง่ึ ไม่ได้ จะมีเฉพาะคนใดคนหน่งึ ไมไ่ ด้ หนง่ึ เรา
สองเราอยนู่ ่นั นะ่ มนั ไปไหนไม่ได้ เพราะความตายมนั อย่กู บั เรา
รบี หาความสขุ รบี หาความสงบ อยา่ งอ่นื ไมอ่ ยากใหท้ าํ เทา่ ไหร่
หรอก อยากใหไ้ ดค้ วามสงบ ถา้ มนั สงบมนั เป็นสขุ ถา้ มนั เป็นสขุ
แลว้ มนั ปลงได้ มนั ยงั มีสว่ นวางไดบ้ า้ ง เจ็บมามนั ก็ยงั ไมไ่ ดต้ ีโพย
ตพี าย เป็นอะไรมามนั ก็ยงั มขี อ้ คิดบา้ ง ถา้ มนั สงบสขุ น่ะ

ทีนถี้ า้ มนั ไมส่ งบสขุ มีธรรมะเทา่ ไหรก่ ็มีไปเถอะ ท่องบน่
สาธยายมาเทา่ ไหรก่ ็ท่องบน่ มาเถอะ มนั ระงบั ยบั ยงั้ หวั ใจตวั เอง
ไม่ไดเ้ ลย น่ีมนั เป็นอยา่ งนนั้ น่ะ มนั สคู้ วามสงบไมไ่ ด้ แมแ้ ตเ่ รา
แตกตายทาํ ลายขนั ธ์ อนั นีม้ นั เป็นของแนน่ อน แตกตายทาํ ลาย
ขนั ธเ์ ป็นแน่นอนนะ ผทู้ ่ีอย่ขู า้ งในนนั้ จะไปไหน ถา้ เขามีความสขุ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

ไวแ้ ลว้ หละ สคุ ติ มนั ก็ตอ้ งเป็นผเู้ สดจ็ ไปดี เสดจ็ ไปไหน ก็ไปสู่
สคุ ตนิ ่นั หละ ก็เพราะมนั สขุ แลว้

น่ีเราตอ้ งการอะไรท่ีเราทาํ กนั อยู่ ถา้ ไมต่ อ้ งการสงิ่ นีอ้ ยา่ งนี้
นะ ก็ไมร่ ูว้ า่ จะมาทาํ กนั ทาํ ไม ท่ีเราทาํ เราก็ตอ้ งการอยา่ งนนั้ อยู่
แลว้ เสยี สละเวลามาเพ่ือฟังเทศนฟ์ ังธรรม เพ่ืออบรมจิตใจของ
ตวั เองท่ีจะใหเ้ กิดความสงบตงั้ ม่นั เป็นสมาธิ แลว้ ก็เพ่ือความสขุ
ของตวั เอง เม่ือเวลาแตกดบั ไปแลว้ มนั จะไดไ้ ปสสู่ คุ ตบิ า้ ง
ความหมายมนั ไปอยา่ งนนั้ นะ่ ไม่ใชว่ า่ จะไปหาแตค่ วามรูน้ ะ จะ
ใหร้ ูห้ มดมนั เป็นไปไม่ไดห้ รอก จะไปใหท้ ่านบอกไปหมดหวั ขอ้
ธรรมะทกุ หวั ขอ้ น่ะ มนั เป็นไปไม่ไดห้ รอก ไอเ้ ราก็จาํ ไมไ่ ดอ้ กี มี
อย่างเดยี วคอื รวมสงบ รวมความสงบอนั เดียวพอน่ะ จะเป็นก็
ตาม จะตายกต็ าม ดีก็ตาม รา้ ยก็ตาม ขอใหส้ งบ และความสขุ
อนั มนั เกิดขนึ้ จากความสงบนนั้ นนั้ เป็นคณุ สมบตั ิอนั ยวดยง่ิ
เป็นของท่ีย่งิ ใหญ่ เป็นบารมอี นั ยวดย่งิ

น่ีหละท่ีเราทา่ นทงั้ หลายซง่ึ มีความตอ้ งการท่ีไดพ้ ากนั มา
กระทาํ ธรรมะท่ีไดบ้ รรยายมานีข้ อใหท้ ่านทงั้ หลายจงไดพ้ ากนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 22

กาํ หนดและจดจาํ นาํ เอาไปเป็นขอ้ คิดพิจารณาของตวั เองแลว้
ใหพ้ ากนั ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ การประพฤตปิ ฏิบตั กิ ็เหมือนดงั ท่ีกลา่ ว
มานนั้ ไมไ่ ดไ้ ปทาํ อะไรมาก ก็คอื น่งั น่งั มนั จะยากซกั แคไ่ หน น่งั
นิดเดียวก็เหมอื นวา่ มนั จะเป็นจะตายนะ เวลาทาํ อยา่ งอ่นื ทาํ ได้
หมดวนั หมดคนื เวลาไปน่งั แคห่ า้ นาทีใจจะขาดบางครงั้ สบิ นาที
เทา่ นนั้ มนั ยากนะ น่ีทนเอาหนอ่ ย น่งั ก็เพ่อื รูจ้ กั ความสขุ อนั ท่ีมนั
จะเกิด ผลประโยชนท์ ่ีจะเกดิ จากตวั เองบา้ งนนั้ หละ ถา้ รูอ้ ย่างนี้
เราก็น่งั ไดน้ าน ดงั ท่ีไดพ้ รรณนามา ก็สมควรแกก่ าลเวลา ขอยตุ ิ
เอาไวแ้ ตเ่ พียงเท่านี้ เอวงั กม็ ีดว้ ยประการะฉะนี้

ท่ีมา: https://youtu.be/jIsv1BL_1JA

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 23