มุ่งหลีกเร้นเว้นคลุกคลี โดย หลวงปู่แบน ธนากโร

มุง่ หลกี เร้น เว้นคลุกคลี
หลวงป่แู บน ธนากโร

น่งั ภาวนา น่งั ใหอ้ งอาจกลา้ หาญ อยา่ ทาํ เหมือนกบั นอนเอา
ผา้ คลมุ โปง เอาผา้ คลมุ ศีรษะ องอาจกลา้ หาญกห็ มายความวา่
น่งั ใหเ้ บิกบาน สรา้ งความรน่ื เรงิ เบิกบานใหเ้ กิดขนึ้ ในขณะน่งั
ภาวนานนั้ อยา่ ไปคดุ คู้ อย่าไปอยากจะใหใ้ จสงบ ความอยาก
ทงั้ หมดเป็นอนั ตราย ความอยากทงั้ หมดเป็นอปุ สรรคทาํ ลาย
ตวั เอง แลว้ ก็ทาํ ลายสงิ่ ท่เี ก่ียวขอ้ ง สงิ่ ท่ีมาเก่ียวขอ้ งทงั้ หมด

น่งั ใหเ้ รยี บรอ้ ย ดตู งั้ ศรี ษะลงไปหาเทา้ ทกุ สว่ น น่งั เรยี บรอ้ ย
แลว้ หรอื ยงั การตงั้ กายตรง ตงั้ ศีรษะเท่ยี ง แคไ่ หนเพียงไรสงั เกต
ดู แลว้ ก็ตงั้ สติ สติก็คอื ทาํ ความรูส้ กึ ตวั ขนึ้ มา รูส้ กึ ตวั ทาํ ความ
รูส้ กึ ตวั ขนึ้ ในจติ นนั้ แลว้ ก็ระลกึ ถึงพระพทุ ธเจา้ พระธรรม
พระสงฆ์ คณุ พระพทุ ธเจา้ คณุ พระธรรม คณุ พระสงฆ์ รวมอยใู่ น
ใจเรานี้ ระลกึ พทุ โธ พทุ โธๆ หรอื พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ พทุ โธ ธมั โม
สงั โฆ พทุ โธ ธมั โม สงั โฆ จะก่ีจบก็ได้ ไมจ่ าํ เป็นตอ้ งสามจบ ส่จี บ
หา้ จบอะไร

1

เราระลกึ นนั้ ทาํ ใจของเราใหม้ ีการระลกึ ในการนกึ น่นั ดว้ ย
หรอื ในการบรกิ รรมน่นั ดว้ ย แลว้ ก็ระลกึ นกึ เพียงแตห่ รอื บรกิ รรม
เพียงแต่ พทุ โธๆๆๆ คาํ เดียว ตงั้ ใจระลกึ ตงั้ ใจบรกิ รรม ตงั้ ใจ
บรกิ รรม ตงั้ ใจบรกิ รรม ใหใ้ จของเราอยกู่ บั คาํ บรกิ รรมจรงิ ๆ
ตงั้ ใจใหใ้ จของเราแนว่ แน่อย่กู บั คาํ บรกิ รรมจรงิ ๆ ถา้ หากวา่ ไม่
ตงั้ ใจใหแ้ นว่ แน่ ไม่ตงั้ ใจใหม้ าก ไมต่ งั้ ใจใหด้ ี ใจของเราจะแน่ว
แนเ่ ป็นสมาธิ ไม่มีโอกาส หรอื ไมส่ ามารถท่ีจะเป็นสมาธิได้
เพราะการกระทาํ ของเรานีม้ นั ไม่ทาํ ใหใ้ จเป็นสมาธิ สมาธิถา้
หากวา่ การกระทาํ ของเราใหเ้ ป็นสมาธิ สมาธิจะเป็นขนึ้ มา ตงั้ ใจ
ใหแ้ นว่ แน่ ตงั้ ใจใหแ้ นว่ แน่ในการบรกิ รรม

“บรกิ รรมพทุ โธจะเป็นสมถะ บรกิ รรมพทุ โธแลว้ จะตอ้ ง
พจิ ารณา” อยา่ ไปคดิ สว่ นมากชอบคดิ วา่ บรกิ รรมพทุ โธ จิตเป็น
อยา่ งนนั้ แลว้ ตอ้ งพิจารณาตอ่ อนั นีเ้ ป็นสตู ร อย่าไปตามสตู ร
สตู รของเราเป็นอย่างไร สตู รของเราเป็นอยา่ งไร สตู รของแตล่ ะ
คน จรติ นิสยั ของแตล่ ะคนไมเ่ หมือนกนั จะเอาแตส่ ตู รตามๆกนั
มา สตู รตามๆกนั มา นานเขา้ ก็ทาํ ตามสตู รนนั้ ก็ทาํ ตามเป็น

2

ประเพณี เหมอื นกบั ครูสอนนกั เรยี น การปฏิบตั ธิ รรมจะทาํ อยา่ ง
นกั เรยี นไม่ได้ ผสู้ อนปฏิบตั ิธรรมจะสอนอยา่ งสอนนกั เรยี นก็
ไมไ่ ด้ ตอ้ งสอนอย่างการปฏบิ ตั ิ ครูผสู้ อนกม็ ีการปฏิบตั ิดว้ ย
ในขณะสอนนนั้ นกั เรยี นผเู้ รยี นกม็ ีการปฏบิ ตั ิในขณะเรยี นนนั้
ดว้ ย

อยา่ งพระพทุ ธเจา้ แสดงธรรมเทศนา ผไู้ ดส้ ดบั ไดส้ าํ เรจ็
มรรคผลทนั ทีในขณะท่ีพระพทุ ธเจา้ เทศนาอยนู่ นั้ หรอื เทศนาจบ
แลว้ ก็เพราะมกี ารปฏิบตั ติ ามไป ปฏบิ ตั ิไปในขณะฟัง ในขณะ
สอนนนั้ ผสู้ อนก็จติ เป็นอยา่ งนนั้ เหน็ อยา่ งนนั้ เหน็ อยา่ งนนั้
ผฟู้ ังก็จิต เหน็ อยา่ งนนั้ เห็นอยา่ งนนั้ รูอ้ ยา่ งนนั้ รูอ้ ย่างนนั้ รู้
อย่างท่ีผสู้ อนนนั้ จงึ วา่ ตงั้ ใจฟังเทศน์ สามารถท่ีจะรู้ สามารถท่ี
จะแจม่ แจง้ ในธรรมเทศนาท่ีไดส้ ดบั นนั้ จงึ วา่ การบอก การเรยี น
การสอน จะทาํ เหมือนครูสอนนกั เรยี น จะทาํ เหมือนนกั เรยี น
เรยี นจากครูตามโรงเรยี นประถม มธั ยมไมไ่ ด้ ไมไ่ ด…้ จะทาํ ยงั ไง
ทาํ อยา่ งท่พี ระพทุ ธเจา้ สอนพระสาวก ทาํ อย่างท่ีพระพทุ ธเจา้
ทรงเทศนาโปรดสอนเวไนยสตั ว์ สอนท่ีรูจ้ รงิ เหน็ จรงิ ไม่ใชไ่ ป

3

เรยี นจากตาํ รา สอนท่ีรูจ้ รงิ เห็นจรงิ ท่ีไดป้ ฏบิ ตั ิ ผลของการปฏิบตั ิ
เป็นความรู้ เอาอนั นนั้ มาสอน ขณะสอนก็เห็นความจรงิ คาํ สอน
นนั้ เป็นสมมตุ ิ เป็นบญั ญตั ิ ความจรงิ ท่ีรูท้ ่ีเห็นก็เหน็ แลว้ อนั นนั้
เป็นบญั ญตั ิ พดู เป็นภาษาส่อื กนั ใหเ้ ขา้ ใจ ผฟู้ ังก็ไดส้ ดบั ตามส่ือ
แตใ่ จก็รูว้ า่ ส่อื อนั นีม้ ีความหมายมาจากความจรงิ อยา่ งไร ส่ือท่ี
สง่ มานีม้ ีความหมายจากความจรงิ เป็นอยา่ งไร รูท้ งั้ ส่ือ เขา้ ใจทงั้
ส่อื รูท้ งั้ ของจรงิ ท่ีสมมตุ เิ ป็นส่อื ออกมา เป็นภาษาบญั ญตั ิ
ออกมาน่นั

ฟังเรยี กวา่ รูธ้ รรม เหน็ ธรรมทกุ ขณะ จบพระธรรมเทศนา ก็รู้
แจง้ ในธรรมท่พี ระพทุ ธเจา้ ทรงเทศนาน่นั รูแ้ จง้ ในอรยิ สจั รูแ้ จง้
ในสมทุ ยั สจั ทกุ ขสจั สมทุ ยั สจั นิโรธสจั มรรคสจั รูแ้ จง้ ทนั ทกี ็
เพราะผแู้ สดงก็แสดงชดั ผฟู้ ังก็ฟังตงั้ ใจก็สามารถท่ีจะถา่ ยทอด
ทงั้ ส่ือ ทงั้ ภาษา และทางของจรงิ ท่ีสมมตุ เิ ป็นภาษามนั ส่อื
ออกไปได้ ก็คอื ความตงั้ ใจ

ถา้ หากวา่ ไมต่ งั้ ใจแลว้ ไมร่ ูเ้ รอ่ื งหรอก นโมก็ไมร่ ูว้ า่ ยงั ไง
พทุ ธงั ก็ไม่รูว้ า่ ยงั ไง พทุ โธ ธมั โม สงั โฆก็ไมร่ ูว้ า่ ยงั ไง สตกิ ไ็ ม่รูว้ า่

4

เป็นยงั ไง ศลี ก็ไมร่ ูว้ า่ เป็นยงั ไง สมาธิก็ไมร่ ูว้ า่ เป็นยงั ไง ปัญญาก็
ไม่รูว้ า่ เป็นยงั ไง แมแ้ ตพ่ ระนพิ พานวิมตุ ติกไ็ มร่ ูว้ า่ เป็นยงั ไง ไม่รู้
ก็ของมนั ไม่เหน็ นะ่ ส่ือแตภ่ าษา ส่ือแตภ่ าษา กินแตช่ ่ือของเขา
มนั ไม่มีรสไมม่ ีชาติ กินแลว้ เบ่ือ ฟังเทศนก์ เ็ บ่อื เหมือนกบั กินแต่
ช่ืออาหาร กินแตช่ ่ืออาหาร ไมเ่ หน็ จะอ่มิ ซกั ทีจะกินทาํ ไม ฟัง
เทศนฟ์ ังธรรมก็เช่นเดยี วกนั ฟังแลว้ ก็เบ่ือเพราะฟังแตส่ ่ือ ฟังแต่
ช่ือ ของจรงิ ท่ีเป็นธรรมะมนั ไมไ่ ดส้ มั ผสั ใจของเราตอ้ งอยกู่ บั สติ
ใจของเราตอ้ งอยกู่ บั สมาธิ มีปัญญาเป็นเครอ่ื งท่ีจะรบั เอา รบั
เอา รบั เอา กระแสอะไรสง่ มา กระแสอะไรสง่ มา รบั ทนั ที รบั
ทนั ที แตใ่ จของเรามนั ไม่มีเคร่อื งรบั สง่ ไปขนาดไหน สง่ ไปขนาด
ไหน มนั กเ็ หมอื นกบั ฝนตกลงมาภาชนะคว่าํ ฝนตกลงมาภาชนะ
ร่วั ไมค่ า้ งในหวั ใจ

จงึ วา่ พากนั ตงั้ อกตงั้ ใจใหเ้ ตม็ ท่ี เต็มท่ที ่ีเราสามารถ
ตงั้ แตเ่ ราต่นื ขนึ้ มาทีเดยี ว การเก่ียวขอ้ งซง่ึ กนั และกนั เก่ียวขอ้ ง
ซง่ึ กนั และกนั ไม่จาํ เป็นอยา่ ไปยงุ่ กนั อยา่ ไปมาหาสู่ อย่าไป
พดู จาปราศรยั พดู ทาํ ไม ไปมาหาสกู่ นั ทาํ ไม เพราะไมม่ ีวนั

5

จาํ เป็น เรามาบวชมา บวชเพ่ือศกึ ษาและปฏบิ ตั ิธรรม ไม่ใช่บวช
มาเพ่ือนวั เนยี ไมใ่ ช่บวชมาเพ่ือคลกุ คลี บวชมาเพ่ือคลกุ คลีบวช
ทาํ ไม บวชมาเพ่ือนวั เนียบวชทาํ ไม อย่กู บั บา้ นมนั สนกุ คลกุ คลี
ตวั ผตู้ วั เมียก็คลกุ คลีได้ เราบวชมาเพ่ือออกจากเร่อื งเหลา่ นี้ แลว้
บวชมาก็ยงั จะมีการนวั เนีย คลกุ คลี บวชทาํ ไม ไมไ่ ดป้ ระโยชน์
พดู อย่างนีเ้ ลย

กิเลสมนั คลกุ คลีนวั เนีย ไมใ่ ช่วา่ คลกุ คลนี วั เนยี เฉพาะผหู้ ญิง
ผชู้ ายก็คลกุ คลีกนั ได้ นวั เนียกนั ได้ การบวชออกจากบา้ นคือ
ออกจากการนวั เนียซง่ึ กนั และกนั เน่ียแหละคือออกจากบา้ น
กิเลสมนั ตดิ แลว้ มนั ไม่อ่มิ ย่งิ หาใหม้ นั กนิ มนั ย่งิ แขง็ แรง ย่งิ มี
การนวั เนียคลกุ คลเี ก่ียวขอ้ งอะไรตอ่ อะไรมาก อนั นนั้ มนั ย่ิงมี
กาํ ลงั ท่ีจะดดู ไปหากนั มาก ปราศจากการคลกุ คลี มงุ่ เพ่อื ความ
หลกี เรน้ ฝ่าดง เราเป็นอย่างนีม้ ยั้ เราไมเ่ ป็นอยา่ งนีน้ ่นั นะ่ เราไม่
ฟังพระพทุ ธเจา้ สวนทางกบั คาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ กม็ ีแตพ่ ระ
เทวทตั เทา่ นนั้ หละจะเป็นแบบฉบบั ท่ีสวนทางกบั คาํ สอน

6

พระพทุ ธเจา้ เราสวนทางกบั คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ มนั ก็สาย
เดยี วกนั กบั พระเทวทตั

ตอ้ งดเู ราเสมอ บวชเอาเรา บวชสรา้ งสรรคเ์ รา บวชตามรอย
ยคุ ลบาทของพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ไม่ไดบ้ วชมาตามมาท่ี
ชาวบา้ นเคา้ เดนิ บณิ ฑบาตก็คลกุ คลี กลบั มาก็นวั เนีย กินแลว้ ก็
ไม่พอ มนั นา่ บดิ หใู หม้ นั ขาดซะเน่ีย คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ สอนไม่
สนใจน่ี หนู ่ีมนั หใู ชไ้ ม่ไดน้ ่ี หลีกเรน้ ไม่มีการคลกุ คลซี ง่ึ กนั และ
กนั หมู นั มีน่ี หอู นั นีม้ นั ไม่ดีน่ี บิดใหม้ นั ขาดใหโ้ ยนใสส่ ระใหป้ ลา
มนั กิน หมดเรอ่ื ง ท่ีจรงิ ไมอ่ ยากเจ็บก็อย่าไปสวนทาง ใชห้ ขู อง
เราใหเ้ ป็นหดู ี ถา้ อยากเราไมอ่ ยากเสยี หู ใชส้ ายตาใหเ้ ป็น
ประโยชน์ ใชส้ ายตาใหเ้ ป็นประโยชน์ อยา่ ใชแ้ ตห่ คู อยแตเ่ คา้ จะ
บอก คอยแตเ่ คา้ จะบอก คอยแตท่ ่านจะบอก คอยแตท่ า่ นจะ
บอก

ใชส้ ายตาใหเ้ ป็นประโยชน์ ใชใ้ จใหเ้ ป็นประโยชน์ อะไรพอ
หยบิ อะไรตอ้ งหยบิ หยิบทนั ที อะไรพอทาํ ทาํ ทนั ที พอลกุ ลกุ
ทนั ที พอน่งั น่งั ทนั ที อยา่ ไปแข็งกระดกู กระด่ี พอน่งั ควรท่ีจะน่งั

7

น่งั ทนั ที เจรจาปราศรยั ผหู้ ลกั ผใู้ หญ่ ควรท่ีจะลกุ ลกุ ทนั ที หยบิ
น่นั ฉวยน่ีไปทนั ที อย่าไปอืดอาด อืดอาดเหมือนกบั อะไรดงึ แขง้
ดงึ ขาไวน้ ่ี บิณฑบาตเดนิ มารบี กลบั ขอ้ ปฏบิ ตั ิเยอะแยะ จดั น่นั
จดั น่ี ดนู ่นั ดนู ่ี กลบั มาก่อนขอ้ วตั รปฏิบตั ิของผมู้ าก่อนทาํ อย่างไร
น่ี คอยดลู า้ งบาตร คอยดลู า้ งเทา้ คอยดเู ชด็ เทา้ คอยดรู บั ผา้ ไตร
ผา้ สงั ฆาฏิ เยอะแยะ

บางทีมีแตเ่ ดินทอดน่อง เดินทอดน่อง เดนิ แกวง่ แขน ไม่
สนใจอะไร ของปฏบิ ตั ขิ า้ งหนา้ ควรท่ีจะไปทาํ อะไร มีแตม่ าอย่าง
นี้ ถงึ แลว้ อยา่ งนี้ สง่ิ ท่ีควรทาํ มนี ะบางทีไมส่ น มนั ลกั ษณะคน
เบลอ คนเบลอเหรอมนั จะทนั กิเลสเจา้ ของ ตวั กิเลสมนั ทาํ ให้
เป็นอยา่ งนนั้ มนั ทาํ จนกระท่งั ใจมนั เบลอไปหมด มองอะไร เป็น
ขอ้ ปฏบิ ตั มิ องไมเ่ ห็น กิเลสหรอื มนั จะทาํ ลายกิเลส มนั กม็ แี ต่
เบลอไปมาก เบลอมากไปหนา้ เทา่ นนั้ สิ่งท่ีเป็นปฏิบตั ิมองไม่
เหน็ แตส่ ่ิงท่ีจะแลน่ ไปหากองฟืน กองไฟ อนั นนั้ นะ่ รวดเรว็ ท่ีสดุ
เร่อื งของกิเลสเป็นอยา่ งนนั้ เร่อื งของจติ ท่ีเบลอดว้ ยอาํ นาจกิเลส
เป็นอยา่ งนนั้ ขอ้ ปฏิบตั ทิ ่ีจะเป็นไปเพ่ือประโยชนส์ รา้ งสรรคไ์ ม่

8

เห็นดอก การกระทาํ ท่ีจะเป็นไปเพ่ือแลน่ ใสก่ องฟืน กองไฟ อนั
นนั้ รวดเรว็ ท่ีสดุ

การใสบ่ าตรกนั พระผทู้ ่ีถือธดุ งควตั ร หมายถึงวา่ รบั เฉพาะ
บิณฑบาต ในเม่ือน่งั แลว้ อนั นีไ้ มค่ อ่ ยจะเหน็ ดว้ ยเทา่ ไหร่ ผทู้ ่ีจะ
ใสบ่ าตรใหใ้ สเ่ วลาเดินมา จะเดนิ ตรงไหนอยขู่ ณะนนั้ น่ะ มีอะไร
ไปใสก่ นั ได้ เรยี กวา่ รบั บณิ ฑบาต เห็นมาน่งั แลว้ เอามาใสบ่ าตร
อย่างนนั้ รูส้ กึ วา่ มนั ตลกๆวะ่ มนั ก็ไมใ่ ชข่ องบิณฑบาตทงั้ นนั้ นะ่
จะวา่ พอใจในของใสบ่ าตร บางทีไม่ใสบ่ าตรซะ วางขา้ งนอก มนั
เป็นเรอ่ื งตลก มนั ไม่เป็นไปเพ่ือการขดั เกลาอะไร เป็นอยวู่ า่ เออ
คลา้ ยๆกบั วา่ มนั ตดั ในการท่ีจะไปเลือกในหมอ้ นอ้ ยหมอ้ ใหญ่
เออ อนั นีก้ ็เป็นประโยชนอ์ ยู่ แตก่ ็ใหม้ นั ชดั เจนยง่ิ กวา่ นนั้ น่งั แลว้
ไมเ่ อา ตอ้ งเป็นอยา่ งนนั้ เลกิ จากบณิ ฑบาตแลว้ ไม่รบั จงึ จะถือ
วา่ บิณฑบาต ฉนั เฉพาะบิณฑบาต น่นี ่งั ก็ยงั รบั แลว้ ไมใ่ ชร่ บั ใน
บาตรนะ วางไวข้ า้ งนอกก็ฉนั มนั มองไม่ออก ไมใ่ ช่จะหาตาํ หนิ
นะ แตเ่ ราควรท่ีจะใหม้ นั สมบรู ณ์ ผทู้ ่ีจะใสบ่ าตรเออื้ อาทรดว้ ย

9

นา้ํ ใจตอ่ หมเู่ พ่อื น อนั นีก้ ็ตอ้ งใหม้ นั สมบรู ณ์ ไมใ่ ช่ทาํ ใหม้ นั เสยี
บรรยากาศ

พระศาสนาอย่กู บั ผตู้ งั้ ใจปฏิบตั ิ พระศาสนาไม่ใชอ่ ยกู่ บั บวช
เป็นประเพณี ไมใ่ ช่อยกู่ บั ชาวพทุ ธเตม็ โลก พระพทุ ธเจา้ เทศนา
ไม่ใช่พยากรณ์ จะวา่ พยากรณก์ ็ช่าง ทรงตรสั ไว้
พระพทุ ธศาสนาจะหมดจะสนิ้ เพราะชาวพทุ ธ น่นั ! พทุ ธศาสนา
จะเจรญิ ไมใ่ ชเ่ พราะวา่ ชาวพทุ ธเตม็ โลก ชาวพทุ ธเตม็ โลกบางที
มีสว่ นทาํ ลายใหเ้ สยี มากเท่านนั้ ชาวพทุ ธนอ้ ยก็มีสว่ นทาํ ลายให้
เสีย ชาวพทุ ธนอ้ ยก็สรา้ งสรรคท์ รงพระศาสนาไวไ้ ด้ ทรงขอ้
ปฏิบตั ิ ทรงขอ้ ปฏิบตั ิ ตงั้ แตเ่ ชา้ ตงั้ แตเ่ ชา้ ไปหาค่าํ ตงั้ แตเ่ ชา้ ไป
หาค่าํ เราจะม่นั คงอยใู่ นขอ้ ปฏบิ ตั ใิ หค้ รบถว้ น จะไม่ละเลย
เลก็ ๆนอ้ ยๆ ตา่ งองคต์ า่ งม่นั คงตงั้ ใจไวอ้ ยา่ งนี้ งดงามท่ีสดุ เจรญิ
ท่ีสดุ ตามหนา้ ท่ีท่ีพระพทุ ธเจา้ สอนใหท้ าํ มอบหมายใหเ้ ป็น
หนา้ ท่ีของเรา บิณฑบาตก็สาํ รวมทงั้ ไปทงั้ มา กลบั ก็สาํ รวมทงั้
กลบั จดั บิณฑบาตอะไรตอ่ อะไรก็สาํ รวม ฉนั ก็สาํ รวม ลา้ งบาตร
ก็สาํ รวม เช็ดบาตรก็สาํ รวม เก็บบาตรก็สาํ รวม ขอ้ วตั รปฏิบตั ิ

10

หลงั จากฉนั ในโรงฉนั ก็ระมดั ระวงั มีสติ มีอะไรใชส้ ายตาให้
รอบคอบ ไมม่ ีอะไรแลว้ เก็บบาตร เก็บจวี ร กลบั กฏุ ิ มีสตใิ นทกุ
ขนั้ ตอน จะไปใชห้ อ้ งนา้ํ ก็มีสติ จะเก็บผง่ึ จีวร ผง่ึ บาตร มีสติ เป็น
ขอ้ ปฏบิ ตั ิทงั้ นนั้ ตงั้ ใจทาํ เป็นขอ้ ปฏิบตั ิ

ไม่ตงั้ ใจทาํ ไมเ่ คารพในการทาํ เดินจงกรมก็ไม่เป็นขอ้ ปฏบิ ตั ิ
น่งั สมาธิก็ไมเ่ ป็นขอ้ ปฏบิ ตั ิ เป็นพธิ ีการไป ฟังใหม้ นั ดนี ะ ฟังให้
มนั เขา้ ใจ เดินจงกรมก็ไม่เป็นขอ้ ปฏบิ ตั ิ น่งั สมาธิก็ไมเ่ ป็นขอ้
ปฏบิ ตั ิ ถา้ หากวา่ ไมท่ าํ ดว้ ยความเคารพ ไมท่ าํ ดว้ ยความตงั้ ใจ
ตอ้ งทาํ ดว้ ยตงั้ ใจ ทาํ ดว้ ยความตงั้ ใจ ทาํ ดว้ ยความตงั้ ใจ น่นั คอื
การทาํ ดว้ ยความเคารพ เคารพในพระพทุ ธเจา้ เคารพในพระ
ธรรม เคารพในพระสงฆ์ คอื เคารพในการกระทาํ ของเรา คอื การ
ตงั้ ใจ เอาใหม้ นั ไดผ้ ลนะเด๋ียวเนยี้ ไอท้ าํ ไมไ่ ดผ้ ลน่ะทาํ ผดิ นะ ผดิ
คอื ยงั ไงหละ ผดิ คอื ไมต่ งั้ ใจ หรอื ตงั้ ใจไมพ่ อ

มนั ตอ้ งลยุ มนั ตอ้ งสู้ วา่ งนั้ มนั ตอ้ งสู้ มนั ตอ้ งสู้ เราตอ้ งใหไ้ ด้
เราตอ้ งใหไ้ ด้ เราตอ้ งเอาใหไ้ ด!้ มนั ตอ้ งเป็นอยา่ งนนั้ คาํ วา่
นวั เนีย เรอ่ื งโลกเร่อื งอะไรตอ่ อะไรมนั มี นวั เนีย เรอ่ื งหมเู่ รอ่ื ง

11

เพ่ือน เดนิ นวั เนีย เรอ่ื งผนู้ นั้ ผนู้ ่ีมนั มี ไม่ใชม่ าก ก็มนั มนี อ้ ยๆก็มี
ใจของเราน่ีตอ้ งดอู ยตู่ ลอดเวลา มนั เป็นยงั ไง มนั ไปไหน มนั ไป
หาคลกุ คลอี ะไร คาํ วา่ คลกุ คลีๆ ไมใ่ ช่ไปคลกุ คลีขา้ งบา้ นนะ
คลกุ คลกี ฏุ ินนั้ คลกุ คลกี บั พระองคน์ นั้ คลกุ คลีหลวงพ่ีองคน์ ี้
หลวงนอ้ งองคน์ นั้ ไอค้ าํ วา่ คลกุ คลนี ่ี มนั ไมเ่ ฉพาะผหู้ ญิง ผชู้ าย
นะ ตวั ผๆู้ คลกุ คลีกนั ตวั เมียๆคลกุ คลกี นั กม็ ี มนั มีแตท่ าํ ลายเรา
ทงั้ นนั้ โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ นกั บวชอยา่ งเราๆ อยา่ ใหม้ นั มี ถงึ ไม่มี
อะไรน่นั คือมี มีการคลกุ คลี มีการนวั เนีย ไปมาหาสู่ ไปมาหาสู่
น่นั น่ะ รบั ถ่ายทอดซง่ึ กนั และกนั ถา่ ยทอดซง่ึ กนั และกนั เรอ่ื งไม่
เป็นเร่อื ง ถา้ หากไมไ่ ปรบั อยา่ งนี้ มนั ไมไ่ ปดอก ไมพ่ อใจอยา่ งใน
เรอ่ื งนวั เนยี อยา่ งท่ีโลกเคา้ เป็น มนั ไมไ่ ปหรอก

เราไมแ่ กเ้ รา ใครจะแกเ้ รา พระพทุ ธเจา้ สอนใหเ้ ราแกเ้ รา
สอนใหเ้ ราพ่งึ เรา พทุ ธงั สรณงั คจั ฉามิ ก็จรงิ แตเ่ ราน่ีกต็ อ้ งพ่งึ
เราเขา้ ใจมยั้ ธรรมะเป็นธรรมตดั กิเลส แตเ่ ราตอ้ งกาํ จดั กิเลสเรา
ไมใ่ ชเ่ รานอนอย่จู ะใหธ้ รรมะกาํ จดั กเิ ลส มนั ดอื้ หลายกเ็ อาหวั น่ี
โขกใสก่ อ้ นหินซกั โป๊ กสองโป๊ ก ใหเ้ ลอื ดมนั ออก น่นั อนั นนั้ ก็เป็น

12

การดดั กิเลสเจา้ ของนะ่ มนั เจ็บแลว้ เออ้ ! ไอต้ วั ท่ีมนั ฟ่ ู เหมือนกะ
ฟองสบู่ มนั ก็ยบุ ลงไปแลว้ ฟ่ เู หมือนกบั นา้ํ เดือดปดุ ๆๆน่ะ มนั ก็
ยบุ ลงไปนะ่ เหมือนกบั เอานา้ํ เทใส่ มนั ก็ยบุ ลงไป กเิ ลสมนั ฟู
ขนาดไหน กิเลสมนั กย็ บุ ไม่เป็น กเิ ลสมนั ฟขู นาดไหน กิเลสมนั ก็
ดบั ไม่เป็น จงึ ตอ้ งมีอบุ ายเขา้ ใจมยั้ ถา้ หากวา่ ไมม่ ีอบุ าย กิเลส
จะเป็นอนั ตรายอย่างยง่ิ และทกุ ขณะดว้ ย ถา้ หากวา่ กิเลสมนั
อนโุ ลมได้ อนโุ ลมได้ คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ทงั้ หมดน่ีตอ้ งมีสว่ น
อนโุ ลมกิเลส คาํ สอนพระพทุ ธเจา้ ทงั้ หมดน่ีฆา่ กิเลสทงั้ นนั้

อยดู่ ว้ ยกนั ไมใ่ ช่วา่ ไมไ่ ปมาหาสแู่ ลว้ จะเป็นลกั ษณะเป็น
โกรธกนั ไมเ่ ป็นอย่างนนั้ นกึ ถงึ กนั กน็ กึ ดว้ ยนา้ํ ใจ มีอะไรเอือ้ อารี
มีอะไรพ่งึ พาอาศยั มีอะไรชว่ ยกนั ไมม่ ีอะไรแลว้ ไม่ตอ้ งเก่ียวขอ้ ง
กนั หนา้ ท่ีการงานของเราน่ียงั มองไม่เหน็ ชอ่ งทาง วา่ มนั จะ
เรยี กวา่ มนั ครง่ึ ตายครง่ึ อยู่ หนา้ ท่ีของเราๆ มนั เหมือนกบั ครง่ึ
ตายครง่ึ อยู่ ไมร่ ูจ้ ะตายวนั ไหน ไม่รูจ้ ะตายวนั ไหน เรากย็ งั จะไป
สนกุ สนานกบั แสงสี ท่กี ิเลสมนั เอามาเป็นยาหอมใหเ้ ราลืมตวั

13

ลืมสภาพของเรา มนั ทาํ ใหเ้ ราลืมตวั มนั ทาํ ใหเ้ ราลมื สภาพของ
เรา

แลว้ ไอก้ ิเลสมนั ก็พยายามจะปกปิดสภาพของเรา เอาอนั นนั้
มาลอ่ ๆ น่ี เรยี กวา่ ตายทงั้ เป็น เย ปมตตฺ า ยถา มตา ผู้
ประมาทแลว้ เหมือนคนตายแลว้ ประมาทก็คอื สนกุ สนานอย่กู บั
เคร่อื งลอ่ ของกิเลส สนกุ สนานสงิ่ ท่ีมีในโลกท่ีกิเลสเคา้ โกหก
หลอกลวงวา่ เป็นส่งิ ท่ีดี เป็นส่ิงท่นี ่าใครน่ า่ ปรารถนา เป็นสิง่ ท่ีมี
คา่ มีราคา ประมาททงั้ นนั้ ไมเ่ อาอะไรซกั อย่างของโลกน่ี แตเ่ รา
ยงั เอาเราไมไ่ ด้ เราจะเอาโลกไดย้ งั ไง เราก็ยงั เอาของเราไมไ่ ดซ้ กั
ชิน้ เราจะเอาของในโลกไดย้ งั ไง เทศนาสอนเราอยตู่ ลอด น่ี
ปลอ่ ยใหก้ ิเลสมนั เทศนาสอน น่งั มากมนั ก็จะเด๋ยี วเป็นเหน็บชา
เดินมากเด๋ยี วก็จะเป็นโรคกระดกู ทรุด ตอ้ งพกั ผ่อนมากๆ อะไร!

สารพดั มนั ดงึ ไป ดงึ ใหเ้ ราหนั หลงั ใสข่ อ้ ปฏบิ ตั ิ ดงึ ใหเ้ ราหนั
หลงั ใสท่ างเดนิ จงกรม หนั หลงั ใสก่ ารน่งั สมาธิ ดงึ จติ ดงึ ใจของ
เราขณะเดินจงกรม มนั ก็ยงั ดงึ ไป เร่อื งของมนั เราน่งั สมาธิอยู่
มนั กย็ งั ดงึ ไป เรอ่ื งของมนั มนั พยายามดงึ ทกุ ขณะในเม่ือขณะใด

14

ท่ีมนั มีโอกาส โอกาสเราตอ้ งตดั เราตอ้ งตดั เราตอ้ งพยายามปิด
โอกาส อย่าใหม้ นั มีโอกาส ดว้ ยการตงั้ ใจของเราน่ี

การตงั้ ใจเป็นธรรมะ ในเม่ือตงั้ ใจแลว้ กิเลสมนั เขา้ มาใกล้
ไมไ่ ด้ ตงั้ ใจแลว้ มีแตก่ ิเลส มนั จะถอยหลงั ตงั้ ใจแลว้ กิเลสมนั มี
แตจ่ ะกระดอนออกไป จงึ ใหพ้ ากนั รูจ้ กั คาํ วา่ ตงั้ ใจ ทาํ ใจของเรา
ใหม้ นั เป็นอยา่ งคาํ พดู อนั นี้ ไอค้ าํ วา่ ไมค่ ลกุ คลี ไมค่ ลกุ คลี ทาํ ใจ
ของเราใหเ้ ป็นอยา่ งท่ีวา่ ไมค่ ลกุ คลี หลีกเรน้ จากการคลกุ คลี เรา
ทาํ ใจของเราใหห้ ลกี เรน้ พระศาสนาน่ีจะคงอย่ใู นโลกตลอดกาล
ถา้ หากวา่ นวั เนีย นวั เนยี ๆ พระศาสนาไมน่ านหรอก หมด เพราะ
ใจมนั เป็นโลก ใจมนั เป็นโลก แลว้ พระศาสนาอยตู่ รงไหน อยกู่ บั
หวั ใจท่ีโลกเตม็ อยใู่ นหวั ใจนนั้ เหรอ จงึ วา่ ชาวพทุ ธเตม็ โลกก็ชา่ ง
เถอะ พระศาสนาหมด ลม่ จมเพราะชาวพทุ ธเทา่ นนั้ ถา้ หากวา่
ชาวพทุ ธเต็มโลก ละเลยขอ้ ปฏบิ ตั ิ ไม่มีขอ้ ปฏบิ ตั ิ ชาวพทุ ธ ชาว
พทุ ธเด๋ียวนีใ้ ครเห็นคณุ คา่ ของการรกั ษาศลี บา้ ง พดู ถงึ ท่วั ไป
ชาวพทุ ธเด๋ียวนีเ้ งนิ มีคา่ กวา่ ศลี ธรรมของพระพทุ ธเจา้ น่ี
หมายความวา่ ยงั ไง ไมม่ ีแลว้ มนั ไมม่ ีแลว้ !

15

หวงท่ีสดุ กลวั ท่ีสดุ กลวั พระพทุ ธศาสนาจะหมด หวงท่ีสดุ
กลวั ท่ีสดุ คนไมม่ ีขอ้ ปฏบิ ตั ิแลว้ กลวั คนมีขอ้ ปฏิบตั ไิ มก่ ลวั ดอก
จรงิ นะ จะกลวั ยงั ไง จะไปไหน ไมม่ ีใครมาทาํ ลายไดเ้ ดด็ ขาด
หวงซะขนาดไหน หวงซะขนาดไหนหละ ขอ้ ปฏิบตั ไิ ม่มี น่นั คือ
การทาํ ลาย พากนั ตงั้ ใจ ลองดนู ะ พากนั ใหด้ คู าํ วา่ ตงั้ ใจกนั ทาํ
ใจอยา่ งไรจงึ เรยี กวา่ ตงั้ ใจ คาํ วา่ หลีกเรน้ ทาํ อยา่ งไรจงึ จะ
เรยี กวา่ หลกี เรน้ การหลกี เรน้ และการไมค่ ลกุ คลีน่ีเหมือนกนั ไม่
คลกุ คลีคอื หลกี เรน้ หลกี เรน้ คือไมค่ ลกุ คลี

อย่กู บั เรา อยกู่ บั เรา อยกู่ บั ธรรม อยกู่ บั การศกึ ษา อย่กู บั
การพิจารณาของจรงิ ท่ีเรามีอยู่ น่ีหละเรยี นธรรม เราน่ีจะเป็นผทู้ ่ี
ทรงศาสนาของพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ไว้ เราน่ีหละจะเป็นผทู้ ่ที รง
มรรคทรงผลทเี ดียว เพราะขอ้ ปฏบิ ตั กิ ็คอื มรรค มรรคสว่ นเหตุ
ตงั้ ใจขนึ้ มาขณะนนั้ ศลี สมาธิปัญญาเกิดขนึ้ แลว้ เกิดขนึ้ ตาม
กาํ ลงั ของการตงั้ ใจ มนั ไมไ่ ดอ้ ย่ไู กลนะ ไมต่ งั้ ใจ ศีลก็ไมม่ ี ไม่ใช่
โกนผมเป็นศีล นงุ่ เหลืองเป็นศลี น่ี นงุ่ เหลอื งบางทกี ลายเป็นโจร
ก็มีนะ โจรน่นั โจรโนน่ โจรไปหาน่นั โจรไปหาน่ี กระโดดกระโจน

16

ไปแลว้ ลาภอย่ไู หน ยศอยไู่ หน ตะเกียกตะกาย น่ี กลายเป็นโจร
กระโจนไปใส่ รูป เสียง กลน่ิ รส แสงสีแวบ้ ๆ แวบ้ ๆอยตู่ รงไหน
กระโจนใสแ่ ลว้ เหน็ แสงเหน็ สีอะไรวบั ๆแวบ้ ๆ กระโจนไปใสน่ ะ
น่นั นงุ่ เหลืองกลายเป็นโจร โจนไปหาแตเ่ ร่อื งกิเลสตณั หา

นกั บวชตอ้ งหลีกเรน้ พยายามท่ีจะหลกี เรน้ จากเร่อื งนนั้ ท่ี
กระโจนไปหา ท่ีกระโจนไปหา พยายามไมเ่ อาใจไปเก่ียวขอ้ ง ไม่
กระโจนไป น่นั เป็นนกั บวช เป็นผทู้ ่ีทวนกระแส เป็นผทู้ ่ีปฏบิ ตั ิ
ตามคาํ สอนของพระพทุ ธเจา้ อยา่ ไปวา่ มหาโจร มหาโจรน่นั
แหละ ท่านผนู้ นั้ เป็นมหาโจร ทา่ นผนู้ นั้ เป็นมหาโจร ตา่ งคนก็
ตา่ งกลา่ ว ตา่ งคนก็ตา่ งกลา่ วหา ตา่ งคนก็ตา่ งพดู ได้
พระพทุ ธเจา้ ทา่ นไมใ่ หก้ ระโจนไปตาํ หนิกนั และก็ไม่ใหก้ ระโจน
ไปชมกนั ตาํ หนิ ตาํ หนิเรา ชม ชมเรา เป็นขอ้ ปฏิบตั ิทงั้ นนั้ จงึ พา
กนั ตงั้ ใจใหย้ ่งิ ตงั้ ใจใหเ้ ตม็ ท่ี ศลี สมาธิ ปัญญาจะเกิดขนึ้ ใน
ขณะท่ีเราตงั้ ใจเต็มท่ีนนั้ ศีลสมบรู ณค์ ือจะเอียงซา้ ย เอยี งขวาไป
ในสงิ่ ท่ีตาหสู มั ผสั รูปสมั ผสั เสียงไมม่ ี สมาธินนั้ แนน่ แนน่ ๆๆๆ ท่ี
มนั ไม่แนน่ นะ่ คอื ไม่มีความตงั้ ใจ ท่มี นั ไมแ่ นน่ น่ะคือศลี ก็ไมม่ ี

17

กาํ ลงั หรอก ศลี ก็ไมแ่ นน่ หนาแลว้ ศลี มนั ก็โลเล ศีลมนั ก็
เหลวไหล มนั ไหล ไหลไปสทู่ ่ีต่าํ เทา่ นนั้ น่นั ! ใจไม่เป็นศีลเป็น
อยา่ งนนั้

ขอ้ วตั รปฏบิ ตั ิสว่ นรวม สว่ นมากกเ็ รยี กวา่ พากนั ใสใ่ จก็ไดใ้ น
สายตา แตข่ อ้ วตั รปฏิบตั สิ ว่ นรวมนนั้ อยา่ ทาํ สกั แตว่ า่ เป็นพิธี ทาํ
ใจไปดว้ ย ทาํ ใจไปดว้ ย ทาํ ใจไปดว้ ย เราจะปัดกวาดน่ี จะระลกึ
ถึงพทุ โธไมข่ าด เราปัดกวาดอยนู่ ่ี จะระลกึ ถึง อนิจจงั ทกุ ขงั
อนตั ตาไมข่ าด เพราะใบไมน้ นั้ เป็นอนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตาทงั้ นนั้
ทกุ ใบ แมแ้ ตย่ งั ไมห่ ลน่ ลงมา ก็เป็นอนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตา ท่ียงั
ไม่ทนั เกิด ก็ยงั เป็นอนิจจงั ทกุ ขงั อนตั ตา อยา่ สกั แตว่ า่ ทาํ อยา่
สกั แตว่ า่ ทาํ จะปัดศาลา จะถศู าลา จะเชด็ ตรงไหนก็ชา่ ง อนั นนั้
ก็ใหเ้ ป็นขอ้ ปฏิบตั ิ อย่าเชด็ แตข่ า้ งนอก อย่าถแู ตข่ า้ งนอก ฝ่นุ
ละอองท่ีมนั เกาะในเราน่ี มีความจาํ เป็นมากย่งิ กวา่ ขา้ งนอก ทาํ
อะไรตอ้ งมงุ่ ในการท่ีจะเป็นขอ้ ปฏบิ ตั จิ ิตใจไปดว้ ย

ขอ้ ภายนอกก็สมบรูณ์ ภายในก็สมบรู ณ์ ภายในก็แนน่ หนา
อยา่ พอใจแตข่ า้ งนอก ปัดกวาดบางทีอะไรตอ่ มิอะไรก็ไมร่ ู้ บางที

18

เดนิ หา่ งๆก็ไดย้ นิ เสยี งแลว้ ธมั มสากจั ฉาอยา่ งชาวโลกเคา้ เป็น
กนั ปัดศาลาถศู าลาก็ตอ้ งระมดั ระวงั สาํ รวมใจไว้ สาํ รวมใจไว้
กินนา้ํ รอ้ นกินนา้ํ ชาก็ตอ้ งระวงั อาบนา้ํ อาบทา่ ก็ตอ้ งระวงั แตค่ าํ
วา่ ปลอ่ ยใจอยา่ ใหม้ ี เอา้ ! ใหพ้ ากนั เขา้ ใจวา่ ตงั้ ใจกนั นะ การ
ปฏบิ ตั ิธรรมของเราจะกา้ วหนา้ ถา้ หากวา่ หละหลวมในการตงั้ ใจ
แลว้ มนั ไมใ่ ชว่ า่ มนั ไมก่ า้ วหนา้ นะ มนั ถอยหลงั ขาของเราไมใ่ ช่
มนั จบั เรากา้ วถอยหลงั ดอก มีแตเ่ รากา้ วออกเอง

ท่ีมา: https://youtu.be/AUFglgONs5U

19