วิธีสะสมบุญกุศล โดย หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ

วิธสี ะสมบญุ กุศล
ตอ่ นีไ้ ปพงึ พากนั ตงั้ ใจ สาํ รวมใจของตนใหแ้ น่วแน่ การฟัง
ธรรมก็ไดช้ ่ือวา่ เป็นการฝึกกายฝึกใจ กายก็น่งั ใหน้ ่ิงๆ ใจก็
พยายามมีสตคิ วบคมุ ใหน้ ่งิ อยภู่ ายใน น่นั แหละ มนั เป็นการฝึก
ตนพรอ้ มกนั ไปเลย เพราะวา่ การปฏบิ ตั ธิ รรมในพทุ ธศาสนาน่ี ก็
หมายเอาการปฏิบตั กิ าย ปฏบิ ตั วิ าจา ปฏิบตั ิใจ ใหส้ งบระงบั
จากกิเลสบาปธรรมกรรมอนั ช่วั ตา่ งๆ เม่ือกิเลสบาปธรรมมนั
ระงบั ไป บญุ กศุ ลก็ยอ่ มเกิดขนึ้ แทน มนั เป็นอยา่ งนนั้ คือเม่ือ
กิเลสบาปธรรมมนั ระงบั ไปจากจิตใจ ใจสงบ ใจรวมลงเป็นหน่งึ
น่นั แหละคอื วา่ กศุ ลธรรมมนั เกิดขนึ้ ในใจ ใจจงึ คอ่ ยสงบระงบั ลง

ไป
ดงั นนั้ นะ่ ทกุ คนตอ้ งชอบบญุ กศุ ล เพราะบญุ กศุ ลเป็นช่ือ

ของความสขุ ผใู้ ดมีบญุ ผนู้ นั้ ช่ือวา่ มีความสขุ ผใู้ ดมีบาปผนู้ นั้ ช่ือ
วา่ มีความทกุ ข์ ตอ้ งใหเ้ ขา้ ใจอยา่ งนี้ ดงั พระพทุ ธภาษิตท่ีทรง
ตรสั ไวว้ า่ สุโข ปญุ ญัสสะ อุจจะโย การส่งั สมบญุ นาํ มาซง่ึ
ความสขุ ดงั นี้ ทกุ โข ปาปัสสะ อุจจะโย การส่งั สมบาปนาํ มา

ซง่ึ ความทกุ ขด์ งั นี้ เราถือเอาพทุ ธภาษิตเน่ียแหละเป็นสกั ขีพยาน
ยืนยนั วา่ การทาํ บาปน่ีมนั จะนาํ มาซง่ึ ความสขุ ไมม่ ี มีแตน่ าํ ทกุ ข์
มาใหโ้ ดยสว่ นเดยี ว การทาํ บญุ กศุ ลน่ีมนั จะนาํ ทกุ ขม์ าใหก้ ็ไมม่ ี
มีแตน่ าํ สขุ มาใหโ้ ดยสว่ นเดยี ว พระพทุ ธเจา้ ตรสั รูแ้ จง้ แลว้ จงึ ได้
ทรงแสดงเป็นพทุ ธภาษิตไวใ้ หพ้ ทุ ธบรษิ ทั ทงั้ หลายไดน้ อ้ มเขา้ ไป
คดิ ไปตรอง ใหร้ ูใ้ หเ้ ขา้ ใจวิธีการส่งั สมบญุ กศุ ล บางคนกไ็ มเ่ ช่ือ
ไอผ้ ไู้ มเ่ ช่ือก็แลว้ ไป ไมม่ ีใครวา่ อะไร ถา้ ผเู้ ช่ือคาํ สอน
พระพทุ ธเจา้ อย่างนี้ มนั ก็สมควรท่ีจะรู้ จะเขา้ ใจวิธีส่งั สมบญุ
กศุ ล ถา้ ไมร่ ูไ้ มเ่ ขา้ ใจ การส่งั สมบญุ กศุ ลมนั ก็ไมเ่ จรญิ รุง่ เรอื งได้

เรม่ิ จากการใหท้ านน่ีไปนะ การใหท้ านนที้ ่ีจะมีผลมาก ตอ้ ง
ประกอบไปดว้ ยองค์ ๓ หนง่ึ ผใู้ หท้ านนนั้ กต็ อ้ งเป็นผมู้ ีศลี
บรสิ ทุ ธิ์มาก่อน ไม่ใช่มาสมาทานศีลเอาเม่ือเวลาจะถวายทาน
เท่านนั้ อนั นนั้ ไมไ่ ดห้ มายเอาในเรอ่ื งนี้ หมายเอาวา่ เป็นผมู้ ีศีล
มาแตก่ ่อนโนน้ สอง ไทยทานท่ีแสวงหามาถวายทานนนั้ กเ็ ป็น
ไทยทานอนั บรสิ ทุ ธิ์ ไมห่ ลอก ไมล่ วง ไมฉ่ อ้ ไมโ่ กงเอาสมบตั ผิ ใู้ ด
มาใหท้ าน และไมฆ่ า่ สตั วต์ ดั ชีวิต ทาํ อาหารมาเลยี้ งพระ เรยี กวา่

หาเอาของท่ีไมม่ ีโทษนนั้ มาทาํ อาหาร ถวายทานอย่างนี้ สาม
ผรู้ บั ทานก็เป็นผมู้ ีศลี บรสิ ทุ ธิ์ มีคณุ ธรรมอนั สงู สง่ อนั นี้ ชาวพทุ ธ
เราก็นิยมนบั ถือพระสงฆส์ าวกของพระพทุ ธเจา้ วา่ เป็นเนือ้ นา
บญุ เพราะฉะนนั้ เม่ือคิดจะทาํ บญุ กศุ ลขนึ้ มาก็จะนกึ ถงึ พระสงฆ์
วา่ พระในวดั มกี ่ีองค์ อยา่ งนี้ แตถ่ า้ หากวา่ การทาํ บญุ กศุ ลท่ีจะ
ไดผ้ ลมากนนั้ ก็ตอ้ งรูจ้ กั เลือก อยา่ งนีแ้ หละ เวน้ เสียแตเ่ ลอื ก ไม่
มีท่ีจะเลอื กแลว้ ก็ทาํ ไป เรายกไทยทานจบศีรษะแลว้ กอ็ ธิษฐาน
อทุ ิศบชู าคณุ พระพทุ ธเจา้ คณุ พระธรรม คณุ พระอรยิ สงฆน์ นั้
โดยมีสมมตุ สิ งฆเ์ ป็นผรู้ บั แทน

ถา้ หากวา่ เราอธิษฐานใจอย่างนี้ มนั ก็มีผลมากแหละ เพราะ
เราอทุ ิศบชู าพระคณุ ของพระพทุ ธเจา้ ผปู้ ระเสรฐิ ในโลก เราไมไ่ ด้
บชู าทา่ นผอู้ ่นื เลย บชู าพระโลกตุ รธรรม บชู าพระอรยิ สงฆส์ าวก
นบั ตงั้ แตพ่ ระโสดาบนั ขนึ้ ไปจนถงึ พระอรหนั ต์ น่เี ราทาํ ในใจ ทาํ
ความเล่อื มใส ในพระคณุ ทงั้ สามน่ีอย่างแรงกลา้ แลว้ กถ็ วาย
ทานแดส่ มมตุ ิสงฆไ์ ปอยา่ งนี้ ก็ยงั นบั วา่ มีผลมากอยู่ แตถ่ า้ หาก
วา่ มพี ระสงฆท์ ่ีทรงคณุ ธรรมอนั สงู สง่ มีศลี น่าเคารพรกั ใครบ่ ชู า

อย่างนีแ้ ลว้ ก็ไดช้ ่ือวา่ เราไดท้ าํ บญุ ประกอบไปดว้ ยองค์ ๓ เชน่ นี้
ทา่ นวา่ มีผลมาก ทาํ ไมพระองคเ์ จา้ จงึ ไดท้ รงแสดงองคคณุ ไว้
อย่างนี้ ก็เพราะวา่ ผรู้ บั ทานคือพระสงฆส์ าวกของพระพทุ ธเจา้ น่ี
แหละ เป็นคนทศุ ลี ก็มี เป็นคนมีศลี ก็มี อยา่ งนีน้ ะ เป็นทา่ นผมู้ ี
ศีลอย่างย่งิ มสี มาธิย่งิ ก็มี มปี ัญญาย่ิงก็มี มนั มีพระสงฆห์ ลาย
ประเภทอย่างท่ีกลา่ วมาแลว้ น่นั แหละ ทีนพี้ ระสงฆท์ ศุ ีลน่ี
หมายถงึ พระสงฆป์ ถุ ชุ น ไมเ่ คารพตอ่ ธรรมวนิ ยั บวชเขา้ มาแลว้
ก็ลว่ งธรรม ลว่ งวนิ ยั แสวงหาตงั้ แตล่ าภแตย่ ศ ไม่แสวงหา
ศีลธรรมอนั ดงี าม ไออ้ ย่างนีท้ ่านเรยี กวา่ พระทศุ ลี ผมู้ ีปัญญา
ทงั้ หลายไดพ้ จิ ารณาเหน็ แลว้ ก็ไม่สมควรท่ีจะบรจิ าคทานใน
พระสงฆเ์ ชน่ นนั้

อนั นีแ้ หละ การทาํ บญุ กศุ ล บางคนทาํ มีผลนอ้ ย บางคนทาํ
มีผลมาก น่ีมนั ตา่ งกนั อยา่ งนี้ เรอ่ื งมนั นะ่ มนั ตา่ งกนั ดว้ ยองค
คณุ บางคน ไอเ้ จา้ ของทานก็เป็นผไู้ มม่ ีศีลซะ อา้ ว ของทานก็
บรสิ ทุ ธิ์ อยา่ งนีก้ ็มี แลว้ ผรู้ บั ทานก็เป็นผมู้ ศี ลี มีธรรม แตม่ นั ขาด
ผใู้ หท้ านน่ะ เป็นผไู้ ม่มีศลี ไมม่ ีธรรม อยา่ งนีม้ นั ก็ไม่สมบรู ณ์

เรยี กวา่ ไดอ้ านิสงสไ์ ม่มาก เป็นอยา่ งงนั้ บางทีผรู้ บั ทานไมม่ ีศลี มี
ธรรมอนั บรสิ ทุ ธิ์ ผใู้ หท้ านมีศลี บรสิ ทุ ธิ์ มธี รรมอนั ดีงาม ไทยทาน
ก็หามาไดโ้ ดยทางบรสิ ทุ ธิ์ ไอเ้ ชน่ นมี้ นั ก็ไดผ้ ลไม่เตม็ เม็ดเต็ม
หนว่ ย เพราะมนั บกพรอ่ งผรู้ บั ทานนะ่ ผรู้ บั ทานไมม่ ีคณุ สมบตั ิ
อนั สงู สง่ อนั ดงี าม มนั เป็นอย่างนนั้ เพราะฉะนนั้ พทุ ธศาสนิกชน
ผยู้ นิ ดีในการบรจิ าคทานในพทุ ธศาสนานี้ ก็ใหพ้ ากนั บาํ เพ็ญ
ประกอบไปดว้ ยองค์ ๓ ดงั กลา่ วมานี้ มนั ถงึ มีผลมาก มีอานิสงส์
มาก อยา่ งนีบ้ ดั นีน้ ่นั แหละ

ถา้ พดู ถงึ ความมงุ่ หวงั ในพระพทุ ธศาสนาน่ีนะ เม่ือมที าน
แลว้ ตอ้ งมีศีลประกอบดว้ ย อย่างนี้ ก็จงึ เป็นบญุ กศุ ลอนั บรสิ ทุ ธิ์
ผดุ ผ่อง ไม่มวั หมองอย่ดู ว้ ยบาปอกศุ ล ถา้ บคุ คลใหท้ านไปเฉยๆ
แลว้ ศีลไม่เจตนารกั ษาเลย ไออ้ ย่างนีน้ ะก็ทาํ บาปทาํ กรรมเขา้
ไป แลว้ บาปมนั ก็ไปแยง่ บญุ กศุ ล ไปทาํ ลายบญุ กศุ ลนนั้ ใหเ้ ส่ือม
ไป มนั เป็นอยา่ งนนั้ เหมือนอยา่ งคนปลกู พืชลงในดนิ แลว้ บดั นี้
ก็ปลอ่ ยใหห้ ญา้ มนั ขนึ้ ทว่ มอย่างนนี้ ะ พืชนนั้ ก็ย่อมซูบซีดไป ไม่
งาม ไม่ผลิดอกออกผลขนึ้ ไดแ้ หละ อปุ มาฉนั ใดก็อยา่ งนนั้ แหละ

ผทู้ าํ บญุ กศุ ลแลว้ ก็ไปทาํ บาปแทรกเขา้ มาอย่างนีน้ ะ บญุ กศุ ล
นนั้ ก็เศรา้ หมองไป ซูบซีดไป เหมือนอยา่ งพืชท่ีปลกู ลงในดินแลว้
มีหญา้ หมุ้ น่นั แหละ เป็นเชน่ นนั้ การไม่ภาวนา ไมช่ าํ ระกิเลส
ออกจากจติ ใจ ก็อปุ มาเหมือนบคุ คลไม่ดแู ลพืชตา่ งๆท่ีปลกู ลงใน
ดินแลว้ ไม่ดายหญา้ ไมใ่ สป่ ๋ ยุ ไม่รดนา้ํ เม่ือตน้ ไมน้ นั้ มนั ไมไ่ ดด้ ดู
นา้ํ ไมไ่ ดด้ ดู อาหารคอื ป๋ ยุ ไปหลอ่ เลีย้ งลาํ ตน้ มนั มนั ก็ไม่งอกงาม
ขนึ้ ไดเ้ ทา่ ท่ีควรเลย

อนั นีฉ้ นั ใดก็อย่างนนั้ แหละ ผทู้ ่ีเกียจครา้ นในการไหวพ้ ระ
น่งั สมาธิภาวนาเชน่ นี้ มนั กท็ าํ ใหก้ ิเลสคือความโลภ ความโกรธ
ความหลงน่นั นะ่ ครอบงาํ จติ ใจ ทาํ ใจใหเ้ ศรา้ หมองขนุ่ มวั บญุ
กศุ ลก็เจรญิ งอกงามไปไม่ได้ เรยี กวา่ เป็นใจแหง้ ใจเห่ียว ใจถกู
กิเลสครอบงาํ เอานะ ไมช่ ่มุ ช่ืนเบิกบานอะไรเลย การท่ีบคุ คลมา
ละกิเลสบาปธรรมออกจากหวั ใจไป พรอ้ มกนั กบั การปฏบิ ตั ิ
ธรรม อนั นีแ้ หละ จงึ สามารถท่ีจะทาํ ใจใหเ้ บิกบานผ่องใสได้
ดงั นนั้ ขอ้ ปฏบิ ตั ใิ นพทุ ธศาสนานีน้ ะ่ พระพทุ ธเจา้ จงึ ไดท้ รงแสดง
ไว้ ๓ ประการ คือเป็นหมวด ๓…หมวด ๓ น่ีหมายความวา่ ทรงมี

พระประสงคใ์ หพ้ ทุ ธบรษิ ทั นนั้ ปฏบิ ตั ใิ หค้ รบทงั้ ๓ นี้ มนั จะมีผล
มาก มีอานิสงสม์ าก แลว้ จงึ กาํ จดั กิเลสใหเ้ บาบางออกไปจาก
จิตใจได้

ผมู้ ีศีล ก็ยอ่ มกาํ จดั ความโกรธ ความพยาบาท ความ
เบียดเบียนทงั้ หลายออกไปจากจติ ใจได้ เพราะวา่ ผมู้ ีศีลจะไป
โกรธอยู่ ไมล่ ะความโกรธออกไป อยา่ งนีแ้ ลว้ มนั จะทนไหวหรอื
มนั ก็ไปฆา่ ไปตผี อู้ ่ืน ไปเบียดเบยี นผอู้ ่ืนเม่ือมนั โกรธมาแลว้ มนั
เป็นอยา่ งนนั้ เรอ่ื งมนั นะ่ ดงั นนั้ ตอ้ งเคารพในศีลเป็นอยา่ งย่ิง
ทีเดยี ว ผปู้ ฏิบตั ธิ รรมในพทุ ธศาสนาน่นี ่ะ ศลี เน่ียแหละสาํ คญั
มากทีเดยี ว เม่อื มีศีลบรสิ ทุ ธิ์แลว้ จิตใจก็เบกิ บานผ่องใส มนั ก็
เป็นฐานท่ีรองรบั เอาบญุ เอากศุ ล เอาคณุ พระรตั นตรยั ไวไ้ ด้
เหมือนอยา่ งวา่ บคุ คลจะปลกู บา้ นปลกู เรอื นอยา่ งนี้ มนั ก็ตอ้ ง
ปรบั ดินใหร้ าบเรยี บเสียกอ่ น อยา่ งนี้ แลว้ ก็จงึ ทาํ หลมุ ลงไป เอา
เสาปักลงไปอย่างนนี้ ะ อนั นี้

ฉนั ใดก็อยา่ งนนั้ แหละ บคุ คลผทู้ ่ีจะทาํ บญุ กศุ ล คณุ พระ
รตั นตรยั ใหต้ งั้ ม่นั อย่ใู นจติ ใจของตนได้ ก็ตนก็ตอ้ งเป็นผชู้ าํ ระใจ

นีด้ ว้ ยศลี ทาํ ศีลใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ ไม่ทาํ บาปดว้ ยกายวาจาใจ น่ี เม่ือ
ชาํ ระใจใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ผ่องใสไปแลว้ นะ บญุ กศุ ลมนั เกิดขนึ้ เองแหละ
ไมต่ อ้ งอธิษฐานใหเ้ กิดหรอก มนั เกิดขนึ้ เอง อยา่ งวา่ ผทู้ ่ีเวน้ จาก
การเบียดเบียนไดอ้ ย่างนนี้ ะ มนั ก็ย่อมมเี มตตา กรุณา เอ็นดู
สงสารบคุ คลอ่ืนและสตั วอ์ ่นื ไม่ปรารถนาท่ีจะใหบ้ คุ คลอ่ืนและ
สตั วอ์ ่ืนเป็นทกุ ขเ์ ดือดรอ้ นเลย น่ี ไอค้ วามเป็นผมู้ ีจติ เมตตา
เออื้ เฟื้อเผ่ือแผ่ ไมเ่ บียดเบียนอนั นีแ้ หละเรยี กวา่ จิตเป็นกศุ ล
กศุ ลเกิดขนึ้ ในจติ ใหเ้ ขา้ ใจ ถา้ หากวา่ เป็นผไู้ มเ่ คารพในศลี ไม่มี
เมตตาธรรม กรุณาธรรมอย่างนนี้ ่ะ ใจมนั สะสมความโกรธ
ความพยาบาทไวน้ ่ี ใจมนั ก็เป็นใจดาํ แลว้ ก็ใจรอ้ น อยา่ งนีแ้ ลว้
ยอ่ มไม่สมควรจะเป็นภาชนะรองรบั เอาบญุ เอากศุ ล เอาคณุ พระ
รตั นตรยั ไวไ้ ด้ จิตใจท่ีมวั หมองข่นุ มวั อยา่ งนนั้ นะ ใหเ้ ขา้ ใจ

ทีนกี้ ารภาวนาน่ะจงึ ช่ือวา่ เป็นการชาํ ระจติ ใจท่ีเศรา้ หมอง
ขนุ่ มวั ใหผ้ ่องใสอยา่ งนีน้ ะ เพราะวา่ ใจน่ีมนั ยดึ ม่นั เอากิเลสไว้
ไม่ใช่กิเลสมนั มาหมุ้ หอ่ เอาโดยลาํ พงั จิตใจยดึ เอาไวแ้ ลว้ มนั จงึ
หมุ้ หอ่ จิตใจใหม้ วั หมอง อปุ มาเหมือนอยา่ งสีเหลอื ง สขี าว สดี าํ

สีแดงตา่ งๆหมนู่ ีน้ ะ สีมนั ก็เป็นสอี ยา่ งนนั้ แหละ แตถ่ า้ เราไม่เอา
มาทารา่ งกายอนั นี้ มนั ก็ไมต่ ดิ รา่ งกายเลย มนั ก็เป็นสีอยอู่ ยา่ ง
นนั้ ตามเร่อื งมนั มนั เป็นอย่างนนั้ แตถ่ า้ เอามาทาผา้ นงุ่ ผา้ หม่ เขา้
ไป สมมตุ วิ า่ สดี าํ อย่างนนี้ ะ มนั กท็ าํ ผา้ ขาวใหด้ าํ ไปอยา่ งนีน้ ะ
ถา้ เราไมเ่ อามาทา มนั ก็ไม่ดาํ นะผา้ ฉนั ใดกิเลสบาปธรรม
ทงั้ หลายก็เป็นอย่างนนั้ แหละ ถา้ หากวา่ ใจไมย่ ดึ ถือเอามนั ไว้
อย่างนีน้ ะ มนั จะมาเบยี ดเบยี นจติ ใหเ้ ป็นทกุ ขเ์ ดอื ดรอ้ น เศรา้
หมองขนุ่ มวั ไมไ่ ดเ้ ลย ใหเ้ ขา้ ใจ ดงั นนั้ การท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงสอน
ใหเ้ ราทาํ ใจใหส้ งบระงบั ลงไปน่ะ จงึ ช่ือวา่ เป็นการฝึกใจไมใ่ หย้ ดึ
ม่นั ในกิเลสนนั้ ในบาปธรรมตา่ งๆ กาํ หนดใจละอารมณอ์ นั เป็น
บาปอกศุ ล เป็นกิเลสตา่ งๆนนั้ ใหม้ นั ระงบั ดบั ไปเรอ่ื ยๆไป เม่ือ
กิเลสมนั ระงบั ดบั ไปลงไปแลว้ จติ มนั ก็รวมลงเป็นหนง่ึ ไดอ้ ย่างนี้
นะ ใหพ้ ากนั เขา้ ใจ

บางคนก็ไมร่ ูว้ า่ ละกิเลส ไปละอยา่ งไร ไม่ตอ้ งสงสยั หรอก
วา่ แตห่ ม่นั ขยนั น่งั สมาธิภาวนา เพง่ ลมหายใจเขา้ ออกเขา้ ไป
อยา่ ไปเพง่ ไปอยา่ งอ่นื เพราะวา่ จติ นนั้ มนั อาศยั ลมหายใจเขา้

ออกนีเ้ ป็นอยู่ ถา้ ลมหายใจเขา้ ออกน่ีดบั ไปแลว้ จิตก็ตงั้ อยใู่ น
กายนีไ้ ม่ไดเ้ ลย น่เี พราะฉะนนั้ ผทู้ ่ีอยากรูจ้ กั จิตแลว้ ใหต้ งั้ สติ
กาํ หนดเพง่ ลมหายใจเขา้ ออกเขา้ ไป หายใจเขา้ ก็สติหย่งั ลงไปรู้
วา่ จิตคอื ความรูอ้ ย่ตู รงนี้ อย่างนนี้ ะ หายใจออกมาก็กาํ หนดรูว้ า่
ความรูอ้ ยตู่ รงนี้ เพราะวา่ หายใจเขา้ หายใจออกมนั ก็รูอ้ ยทู่ กุ
ขณะลมหายใจอย่นู ่ี ทาํ ไมจะไมร่ ูจ้ กั จติ หละ จติ ก็คอื ความรูส้ กึ
น่นั แหละ ไม่ใชห่ มายเอาอยา่ งอ่นื ใดนะ ไมม่ ีสสี นั วรรณะ
รูปพรรณสณั ฐานอะไร ไมม่ ีเลย จติ เน่ยี นะ่ เป็นธรรมชาตริ ู้ หรอื
วา่ เป็นธาตรุ ูเ้ ทา่ นนั้ เองนะ ความคิดทงั้ หลายก็ออกมาจาก
ความรูอ้ นั นนั้ เม่ือเราเอาสตหิ ย่งั เขา้ ไปควบคมุ ความรูอ้ นั นนั้
ไม่ใหค้ ิดอย่างนี้ มนั กห็ ยดุ คดิ เลย ความรูค้ ือจิตนนั้ นะ มนั กห็ ยดุ
คดิ หละ ทนั ทหี ละ การท่มี นั คดิ โน่นคดิ น่ีไมห่ ยดุ ไม่ยงั้ นนั้
เพราะวา่ สตไิ ม่หย่งั เขา้ ไปควบคมุ ความรูส้ กึ อนั นนั้ ไอส้ าเหตทุ ่ี
จิตมนั จะคดิ ไปไมห่ ยดุ ไมย่ งั้ นนั้ นะ่ ใหเ้ ขา้ ใจ

ดงั นนั้ การภาวนา จงึ ใหส้ าํ คญั เรอ่ื งสตใิ หม้ าก เอา้ สติ
แปลวา่ ความระลกึ ได้ เราไมร่ ะลกึ ไปทางอ่นื บดั นนี้ ะ ระลกึ เขา้ ไป

หากาย หาจติ นนั้ ในสตปิ ัฏฐานพระพทุ ธเจา้ ก็ทรงแสดงไวแ้ ลว้
การเจรญิ สตปิ ัฏฐานน่นั แหละนบั วา่ เหมาะสมอย่กู บั คนท่ีมี
วาสนาบารมีไมแ่ กก่ ลา้ เหมือนครงั้ พระพทุ ธเจา้ เพราะวา่ เพง่ เขา้
ไป สติกาํ หนดรูก้ ายนีว้ า่ สกั แตว่ า่ กาย ไมใ่ ช่สตั ว์ บคุ คล ตวั ตน
เราเขา อะไรอยา่ งนนี้ ะ น่ีใครก็ยอ่ มรูไ้ ดน้ ะ ถา้ ทาํ ความเพียรเพง่
พินิจเขา้ ไปนะ แตถ่ า้ ไม่ทาํ ความเพียรเพง่ พินิจ ก็ไม่รูแ้ หละ ก็รูว้ า่
แตก่ ายเราอยอู่ ย่างนนั้ แหละ ดงั นนั้ เม่ือเพง่ เหน็ กายทงั้ มวล
เหลา่ นีน้ ะ ไมใ่ ชต่ วั ตนเราเขา อย่างนีเ้ ราก็เพง่ เขา้ ไปหาจติ ระลกึ
เขา้ ไปหาความรูอ้ นั นนั้ เม่ือสตหิ ย่งั เขา้ ไปหาความรูน้ นั้ ควบคมุ
ความรูส้ กึ คอื ดวงจิตนนั้ ไดแ้ ลว้ ก็ถามตวั เองนะ วา่ รา่ งกายนีเ้ ป็น
ของเราจรงิ หรอื หรอื ไม่ใช่ อยา่ งนนี้ ะ จติ จะตอบวา่ อยา่ งไร
แนน่ อนหละเม่ือมนั ไดพ้ ิจารณามาแลว้ มนั ก็ตอบวา่ ไมใ่ ชข่ อง
เราแหละ…

อา้ ว เม่ือไมใ่ ชข่ องเรา ทาํ ไมยงั มาอาศยั อย่กู บั มนั …ท่มี า
อาศยั ก็เพราะเหตวุ า่ มนั ยงั ไมร่ ูเ้ ลยแตก่ ่อนมา แตช่ าตกิ อ่ นหน
หลงั โนน่ แหละ ไปท่องเท่ียวมาในสงสาร มนั ยงั สาํ คญั วา่ รา่ งกาย

น่ีเป็นเราเป็นของๆเราอยอู่ ยา่ งนนั้ แหละ ดงั นนั้ มนั จงึ สรา้ งกิเลส
พนั หา้ ตณั หารอ้ ยแปดขนึ้ ในจิตใจ กิเลสตณั หาน่นั แหละพาดวง
จติ นีใ้ หไ้ ปก่อภพกอ่ ชาติ เกิดเป็นรูปเป็นนาม เป็นขนั ธ์ ๕ อนั นี้
ขนึ้ มา สาเหตทุ ่ีดวงจิตนีจ้ ะตอ้ งมาอาศยั อยใู่ นรา่ งกายน่ี กเ็ พราะ
ไมร่ ูแ้ จง้ ตามความเป็นจรงิ อยา่ งวา่ น่ีแหละ มนั จงึ ไดใ้ ชก้ าย วาจา
ใจอนั นีท้ าํ ดบี า้ ง ทาํ ช่วั บา้ ง มนั เป็นอยา่ งนนั้ ไม่ใชจ่ ะทาํ ช่วั
ตลอดเวลา ไมใ่ ช่หรอก อา้ ว ดีก็ทาํ เชน่ อยา่ งวา่ เม่ือมีใครคิด
การทาํ บญุ ทาํ ทานขนึ้ มา อา้ ว เพ่ือนประกาศชกั ชวนก็เอา ไป
ทาํ บญุ กบั เพ่ือน บางทีตวั เองก็คิดทาํ ดว้ ยตนเอง น่ีเรยี กวา่ จติ น่ี
มนั มีกเิ ลสทงั้ ฝ่ายดีและฝ่ายช่วั เป็นคขู่ นานกนั อยนู่ ่นี ะ อนั บาง
คราวก็จิตคดิ เป็นอกศุ ลขนึ้ มา เชน่ อยา่ งวา่ มีใครมาแสดงกิรยิ า
ไม่ดีไมง่ ามตอ่ ตาํ หนิตเิ ตียน ดดุ า่ วา่ รา้ ยตา่ งๆ อยา่ งนีม้ นั ก็โกรธ
ขนึ้ มาเลย อยา่ งนีแ้ หละ โกรธขนึ้ มาก็เป็นเหตใุ หโ้ ตว้ าทีกนั
ทะเลาะววิ าทกนั เม่ือทะเลาะวาจาน่ียตุ ิลงไม่ได้ ก็เอาแลว้ บดั นี้
ทะเลาะกนั ทางกายแลว้ ทบุ กนั ตกี นั ทาํ ลายลา้ งผลาญชวี ิตของ
กนั และกนั ไป มนั ก็เป็นกรรมเป็นเวรน่ะ บดั นีน้ ะ น่นั แหละ

ไอส้ ว่ นบญุ ท่ที าํ มนั ก็เป็นบญุ อย่สู ว่ นนงึ อยา่ งนีน้ ะ ไอส้ ว่ น
บาปมนั ก็เป็นบาปอยู่ บดั นีเ้ วลาจวนจะตาย สว่ นใดมีกาํ ลงั มาก
มนั ก็เชน่ อยา่ งวา่ บาปมกี าํ ลงั มากกวา่ บญุ อยา่ งนี้ บาปมนั ก็ฉดุ
ครา่ เอาดวงจติ นีไ้ ปสนู่ รกอบายภมู ิ บาปมนั ไปตกแตง่ รูปรา่ งของ
สตั วน์ รก ใหด้ วงจติ นีแ้ หละอาศยั น่นั แหละ ธรรมดาของสตั ว์
นรกน่ีเขา้ ใจวา่ คงจะเป็นรูปรา่ งนา่ เกลียดนา่ กลวั แหละ ไมใ่ ช่
สวยงามอะไรเลยแหละ แลว้ ก็ไปจมอย่ใู นนา้ํ รอ้ นเดอื ดพลา่ นอยู่
น่นั นา้ํ รอ้ นลวกไฟเผา เป็นจลุ ๆไปแลว้ ก็ บาปกรรมยงั ไมส่ ิน้ ก็
เกิดขนึ้ มาอกี เม่ือเกิดขนึ้ มาแลว้ เป็นรูปเป็นรา่ งขนึ้ มาแลว้ นา้ํ
รอ้ นก็ลวก ไฟเผาเขา้ ไป ก็ละลายหายสญู ไป บาปกรรมยงั ไม่
หมดก็เกิดเป็นรูปเป็นรา่ งขนึ้ มาอีก อย่อู ยา่ งนีแ้ หละ น่ีพดู ตาม
ตาํ รา ไม่ใชใ่ ครทาํ ใหใ้ ครนะ บาปกรรมท่ีตนทาํ น่นั แหละ มนั
บนั ดาลใหเ้ ป็นไปอย่างนนั้ มนั เป็นอยา่ งนนั้

บดั นีถ้ า้ หากวา่ บญุ มีกาํ ลงั มากกวา่ บาปอยา่ งนี้ เวลาจวนจะ
ตาย บญุ นนั้ มนั ก็เป็นพาหนะรบั เอาดวงจติ ไปเกิดท่ีสขุ ท่สี บาย
อยา่ งนีแ้ หละ เรยี กวา่ บญุ กศุ ลน่ีเป็นช่ือของความสขุ ก็วา่ ได้ มนั

เปน้ อยา่ งนนั้ แนน่ อนแหละ เม่ือบคุ คลใดเวลาจวนจะตายอย่าง
นีน้ ะ มีสตเิ ขม้ แขง็ แก่กลา้ ระลกึ ถึงบญุ ถงึ คณุ ไดม้ าก อยา่ งนี้ มี
จิตช่ืนชมยนิ ดี เช่ือม่นั ในบญุ คณุ น่ีแหละ จะนาํ เราใหพ้ น้ ทกุ ขพ์ น้
ภยั ไปได้ อธิษฐานใจม่นั ตอ่ บญุ ตอ่ คณุ อยา่ งนีแ้ ลว้ ก็มีสตคิ วบคมุ
จิต ไมใ่ หค้ ดิ พงุ่ ไปทางอ่ืนเลย ใหก้ าํ หนดรูอ้ ยตู่ งั้ แตจ่ ติ ดวงเดียว
เท่านี้ เพราะบญุ ทงั้ หลาย คณุ ทงั้ หลายยอ่ มรวมอยทู่ ่ีความรูน้ ี้
หมดแลว้ ไมใ่ ช่มนั ไปท่ีอ่นื นะ มนั อย่ทู ่ีความรูอ้ นั เดยี วนีห้ มดแลว้
เพราะเราเช่ือ เรานอ้ มเขา้ มา อยา่ งนีแ้ หละ เม่ือเป็นเชน่ นแี้ ลว้
มนั ก็อดกลนั้ ทนทานตอ่ ทกุ ขเวทนาได้ เวลาจวนจะสนิ้ ชพี ทาํ ลาย
ขนั ธน์ ะ่ ธาตสุ ่ี ขนั ธห์ า้ มนั แปรปรวนหว่นั ไหวเตม็ ท่ีเลยหละ
กอ่ นท่ีมนั จะแตกดบั ลง อา้ ว จติ ท่ีมีบญุ คณุ เป็นท่ีพง่ึ ท่ีระลกึ อยู่
แลว้ อยา่ งนี้ มนั ก็ไม่หว่นั ไหวแลว้ มนั อดไดท้ นได้ ทา่ นท่ีได้
พิจารณามากอ่ นแลว้ วา่ รา่ งกายน่ีมนั ไมใ่ ชข่ องเรา ไมเ่ ท่ียง ไม่
ย่งั ยืน มนั ไม่เท่ียงน่นั นะ่ มนั จงึ แปรปรวนไปมา มนั ถงึ แตกถึงดบั
ถา้ มนั เท่ยี งมนั ก็จะไมแ่ ปรปรวน ไมแ่ ตก ไมด่ บั เพราะรา่ งกาย
มนั ไม่ใชข่ องเราน่นั แหละ มนั จงึ บงั คบั ไม่ได้ ถา้ บงั คบั ไดม้ นั ก็

เป็นของเราซิ ใครจะไปอยากแก่ อยากเจบ็ อยากตาย ไมม่ ีเลย
อยา่ งนี้ เม่ือใจตงั้ ม่นั ดว้ ยบญุ ดว้ ยคณุ แลว้ มนั ก็มีปัญญาสอน
ตวั เองไดใ้ นขณะนนั้ น่ะ

เม่ือจิตถกู ปัญญาพรา่ํ สอนเขา้ ไป อยา่ งนนั้ มนั ก็รู้ รูต้ วั ได้
รบั รูค้ วามจรงิ จากปัญญาท่ีสอนนนั้ มนั ก็ปลงวางขนั ธ์ ๕ นีล้ ง
ไม่เสียใจ ไม่ดใี จกบั มนั ก็มนั ไมใ่ ชข่ องเราน่ี เราจะไปหว่ งมนั อยู่
ทาํ ไม อย่างนนี้ ะ ก็ปลงลงได้ แตป่ ลงลงอย่างไร ไอค้ วามทกุ ขน์ นั้
มนั ก็มีอย่นู ่นั แหละ ตอ้ งอดกลนั้ ทนทานตอ่ ความทกุ ข์ ไอค้ วาม
รูเ้ ท่าทกุ ขก์ ห็ มายเอาความอดกลนั้ ทนทานตอ่ ทกุ ขเวทนา ไม่
แสดงอาการทรุ นทรุ ายในสว่ นจิตใจน่นี ะ สว่ นรา่ งกายนนั้ มนั
หา้ มมนั ไม่ได้ มนั ก็อาจทรุ นทรุ ายไปตามเร่อื งมนั แตว่ า่ จติ น่ีมีสติ
มีปัญญาสอนอยู่ หา้ มอยู่ มีขนั ติความอดทนอย่ใู นใจหละก็ มนั
ก็ตงั้ ม่นั อย่ไู ด้ ไมห่ ว่นั ไหวตอ่ ทกุ ขเวทนา มสี ติรูจ้ ิตตวั เองวา่ ตงั้ ม่นั
ตอ่ บญุ ตอ่ คณุ อย่อู ย่างนีน้ ะ จนหมดลมหายใจเขา้ ออกน่ี บญุ
กศุ ลเหลา่ นีก้ ็เกิดเป็นยานพาหนะรองรบั ดวงจติ ไป เกิดท่ีสขุ ท่ี
สบายได้ บาปกรรมท่ีบคุ คลทาํ นนั้ ไมใ่ ชว่ า่ มนั จะระงบั ไปนะ มนั

ไม่ระงบั แลว้ เพราะวา่ ผนู้ นั้ มนั ไม่คดิ ละมาแตก่ อ่ น ยดึ ถือเอามนั
ไว้ แตม่ นั มกี าํ ลงั นอ้ ยกวา่ บญุ มนั จงึ ใหผ้ ลทนั ทียงั ไม่ได้ แตม่ นั ก็
ตดิ สอยหอ้ ยตามจิตไปอย่อู ยา่ งนนั้ แหละ จติ จะไปเกิดท่ีไหน
บาปกรรมมนั ก็ติดสอยหอ้ ยตามไปอย่อู ยา่ งนนั้ แหละ คอยหา
โอกาส เม่ือบญุ กศุ ลท่ีทาํ มานนั้ มนั หมดอายลุ งไปเม่ือใด บาปมนั
ก็ใหผ้ ลเม่ือนนั้ น่ีมนั เป็นอย่างนี้ รา่ งกายสงั ขารชีวติ นีก้ ถ็ งึ ความ
วิบตั ิ วนุ่ วายเดือดรอ้ นขนึ้ มา ไดเ้ สวยทกุ ขเวทนา น่ีเร่อื งของบาป
มนั มีแตอ่ าํ นวยผลใหเ้ ป็นทกุ ขล์ กู เดียวนะ่ มนั เป็นอย่างนนั้

เพราะฉะนนั้ พทุ ธบรษิ ทั ทงั้ หลายควรพากนั พจิ ารณาให้
เหน็ ลกั ษณะอาการของบญุ ของบาปอนั นใี้ หม้ นั แจ่มแจง้ ดว้ ย
ปัญญาของตวั เอง มนั ถงึ จะเช่ือ ก็เพง่ พิจารณาใหม้ นั รู้ ลกั ษณะ
ของบาป คือมนั เป็นของรอ้ น น่ี ลกั ษณะของความทกุ ขก์ ค็ ือ
ความทนอย่ไู ม่ไดน้ ่นั แหละ จติ วนุ่ วายเดอื ดรอ้ น หว่นั ไหวไปมา
น่ีนะ ลกั ษณะของบาปนะ เพราะฉะนนั้ ผภู้ าวนาลงไป ถา้ หากวา่
จิตมนั เดือดรอ้ นวนุ่ วายตา่ งๆขนึ้ มาเน่ีย ใหร้ ูไ้ ดเ้ ลยวา่ น่นั แหละ
บาป มนั แทรกแซงเขา้ มาในจิตใจแลว้ แลว้ จะไปถอย อา้ ว ลอง

เพง่ ละมนั เรอ่ื ยไป ตอ่ สมู้ นั เร่อื ยไป เม่ือเราเขม้ แข็ง จติ ใจเขม้ แขง็
ไมห่ ว่นั ไหวไปตามอารมณข์ องบาปนนั้ ๆแลว้ บดั นี้ บาปนนั้ มนั ก็
ทนอยไู่ มไ่ ด้ เพราะจติ ไม่สง่ เสรมิ แลว้ จิตเบ่ือหนา่ ย เหน็ โทษของ
บาปแลว้ ไมย่ ดึ ถือเอาบาปแลว้ มีแตก่ าํ หนดละอยา่ งเดยี ว บาป
ก็ตงั้ อยไู่ ม่ได้ ก็ตอ้ งดบั ไป

น่ี เพราะฉะนนั้ อยา่ ไปยอ่ ทอ้ ผใู้ ดภาวนาลงไป เม่ือจติ ใจ
ฟงุ้ ซา่ นเล่อื นลอยอยา่ งนีแ้ ลว้ เออ้ น่มี นั บาป มนั เกิดขนึ้ ในใจของ
เราแลว้ เราจะละมนั เราจะไมย่ ดึ ถือเอามนั ไวแ้ ลว้ บดั นนี้ ะ ทาํ
ความเพียรเพง่ ความรูส้ กึ อนั นี้ อยา่ ใหม้ นั กงั วลไปในเร่อื งบาป
เรอ่ื งโทษ เร่อื งความช่วั ตา่ งๆนานา ไม่ไปเลย อา้ ว มีแตส่ ติ
ควบคมุ ความรูส้ กึ น่ีใหต้ งั้ ลงในปัจจบุ นั น่ี กาํ หนดละอารมณ์
ตา่ งๆท่ีมนั ป่ันจิตใหเ้ รา่ รอ้ นน่นั เรากาํ หนดน่ิงอย่ใู นปัจจบุ นั น่ี ไม่
ยดึ ถือมนั แลว้ อารมณเ์ หลา่ นนั้ มนั ก็ดบั ไปเองแหละ ไอท้ ่ีมนั ไม่
ดบั นนั้ เพราะเหตวุ า่ ใจมนั หว่นั ไหวไปตามอารมณต์ า่ งๆเหลา่ นนั้
เรอ่ื งมนั เป็นอยา่ งนนั้

คนไม่กลา้ หาญ จติ ใจไม่กลา้ ไมก่ ลา้ เผชญิ กบั บาปอกศุ ล
ตา่ งๆ พอมนั กระทบกระท่งั มาเทา่ นนี้ ะ ออ่ นพบั ไปเลยอยา่ งนีน้ ะ
แลว้ มนั จะละบาปไดย้ งั ไงอะ้ น่นั แหละ เพราะบาปมนั ก็ไมม่ ี
รูปรา่ งอะไรเชน่ เดียวกบั บญุ เน่ียแหละ มนั เป็นธรรมารมณท์ ่ี
เกิดขนึ้ ในจิต แตม่ นั มีลกั ษณะอาการเรา่ รอ้ น บาปน่ะ ใหด้ วู า่ ถา้
จิตเราเรา่ รอ้ นหละน่นั แหละ บาป ตอ้ งพยายามระงบั ความรอ้ น
ของจิตใหไ้ ด้ เม่ือความรอ้ นระงบั ลงไปได้ กแ็ สดงวา่ บาปมนั
ระงบั ลงไปจากจติ ใจ น่ีเราตอ้ งสกู้ นั อย่างนแี้ หละ เรยี กวา่ นกั
ปฏิบตั ทิ งั้ หลายน่ีอยา่ ไปเขา้ ใจวา่ เราไม่มีบาปนะ อนั นีเ้ ราวา่
รกั ษาศลี มาแลว้ อย่างนี้ บาปไม่มีในตวั ของเรา อยา่ ไปเขา้ ใจ
อยา่ งนนั้ อนั ตงั้ แตบ่ าปท่ีไดล้ มุ่ หลงทาํ มาแตก่ อ่ นนนู่ น่ะ ตนยงั
ละมนั ไม่ไดน้ ะ ใหเ้ ขา้ ใจ มนั ก็ติดสอยหอ้ ยตามมาอยา่ งนนั้ แหละ
ดงั นนั้ บคุ คลจะละบาปท่ีตนลมุ่ หลงทาํ มาแตก่ อ่ นได้ ตอ้ งละดว้ ย
ทางภาวนา คอื จติ ใหส้ งบใหร้ ะงบั ใหต้ งั้ ม่นั ลงไปในปัจจบุ นั ไม่
สง่ ใจไปในอดตี อนาคตอย่างนนี้ ะ ก็จงึ สามารถท่ีจะละบาป
อกศุ ลตา่ งๆได้

สมาหโิ ต ยถาภตู งั ปชานาติ เม่ือจติ ตงั้ ม่นั แลว้ ยอ่ มรูแ้ จง้
ตามเป็นจรงิ ดงั นี้ พระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั ไวน้ ะ เราก็ถือปฏิบตั ติ าม
หลกั นีแ้ หละ ถา้ จิตยงั ไมต่ งั้ ม่นั เราพยายามใหม้ นั ตงั้ ม่นั ลงใหไ้ ด้
อย่าเพ่งิ พจิ ารณาอะไรกอ่ น เพง่ ลมหายใจเขา้ หายใจออกเขา้ ไป
มีสติควบคมุ ความรูส้ กึ อนั นนั้ เขา้ ไป ใหม้ นั กระชบั เขา้ ไป
เรอ่ื ยๆไปหละบดั นี้ มนั จะคอ่ ยหยดุ ลงแหละ ความคดิ ความนกึ
ตา่ งๆนนั้ นะ มนั เป็นอยา่ งนนั้ ถา้ หากวา่ เราไมเ่ พง่ สติเขา้ ไป
ใกลช้ ดิ กบั จติ แลว้ ควบคมุ จติ ไมไ่ ดแ้ น่นอนเลย สมยั ใดถา้ หากวา่
เพง่ ระลกึ สตนิ ่ีเขา้ ไปถึงความรูส้ กึ อนั นนั้ จนรูไ้ ดว้ า่ เออ น่ีความรู้
อนั ใด สตกิ ็อนั นนั้ หรอื วา่ จิตอนั ใด สตกิ ็อนั นนั้ สตอิ นั ใดกจ็ ติ อนั
นนั้ เป็นอนั หนง่ึ อนั เดยี วกนั จนรูช้ ดั ในใจอยา่ งนีน้ ะ แลว้ แนน่ อน
ในขณะนนั้ ใจตอ้ งสงบแน่ ใจตอ้ งรวมลงเป็นหนง่ึ มนั เป็นอยา่ ง
นนั้

เพราะฉะนนั้ พทุ ธบรษิ ัททงั้ หลายอยา่ พากนั น่งิ นอนใจ
อยา่ วา่ เราไมม่ บี าป ถา้ อยากรูจ้ กั บาป ตอ้ งภาวนาอยา่ งท่ีวา่ น่นั
แหละ อา้ ว อธิษฐานถึงคณุ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆเ์ ขา้ ไป

แลว้ ก็เอาเป็นท่ีพง่ึ แลว้ ก็น่งั สมาธิ เอาขาขวาทบั ขาซา้ ย มือขวา
ทบั มือซา้ ย ตงั้ กายใหต้ รง ตงั้ สตใิ หแ้ นว่ แน่ แลว้ ก็อธิษฐานจิตถึง
คณุ พระรตั นตรยั เอาเป็นท่พี ง่ึ ดงั กลา่ วมานนั้ แลว้ ก็ขออาํ นาจ
คณุ พระรตั นตรยั นีจ้ งเป็นพละกาํ ลงั ใหข้ า้ พเจา้ ทาํ ใจใหส้ งบระงบั
เป็นสมาธิลงไป แลว้ ขอใหข้ า้ พเจา้ มีปัญญารูแ้ จง้ เหน็ จรงิ ใน
ธรรมของจรงิ ท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงประกาศไวน้ นั้ เม่ืออธิษฐานจิต
อย่างนีแ้ ลว้ ก็ตงั้ สติเพง่ ความรูน้ นั้ ตอ่ ไปอย่างนีน้ ะ เพง่ ความรูอ้ นั
นนั้ อยอู่ ย่างนนั้ เม่ือสตมิ นั ควบคมุ ความรูไ้ ดแ้ ลว้ บดั นีก้ ็ หายใจ
เขา้ กาํ หนดละบาปธรรมท่มี นั หมกั หมมอย่ใู นจิตใจน่ี หายใจ
ออกก็อธิษฐานละบาปธรรมกรรมอนั ช่วั เหลา่ นนั้ หายใจเขา้ ก็
กาํ หนดละความช่วั ตา่ งๆท่ยี งั ตกคา้ งอย่ใู นจติ ใจ เราทาํ ความ
เพียรอยา่ งนีแ้ หละ กาํ หนดใจละเร่อื ยไปอย่อู ย่างเนีย้ เม่ือใจของ
เราไม่สง่ เสรมิ บาป ไม่ยดึ เอามนั แลว้ อธิษฐานใจละมนั อย่อู ยา่ ง
นนั้ แลว้ มนั จะอยไู่ ดอ้ ยา่ งไร บดั นีน้ ะ เอาไปมนั ก็ดบั ไปเทา่
นนั้ เองหละ

ก็พระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั ไวแ้ ลว้ วา่ ธรรมทงั้ หลายท่เี ป็นบญุ ก็ดี
เป็นบาปก็ดี ไมใ่ ช่บญุ ไมใ่ ชบ่ าปก็ดี มีใจถงึ ก่อน มีใจเป็นใหญ่
สาํ เรจ็ แลว้ ดว้ ยใจ น่นี ะ ใหถ้ ือเอาอนั นีเ้ ป็นหลกั ผปู้ ฏบิ ตั ธิ รรมนะ่
ถือเอาพทุ ธภาษิตนีเ้ ป็นหลกั ก็เม่ือเป็นเชน่ นีน้ ะ่ เราฝึกจติ นีใ้ ห้
เขม้ แข็งแลว้ จติ น่ีมีอาํ นาจแลว้ จติ ก็เป็นใหญ่ในบญุ ในบาปซิ
บดั นี้ เราก็เลือกเอาตามประสงคน์ ะ่ เม่ือเราไม่ชอบบาป เราก็
กาํ หนดละมนั ทิง้ ไป อย่างนแี้ หละ เม่ือใจเราเขม้ แขง็ มีกาํ ลงั แลว้
เม่ือเราชอบบญุ เราก็กาํ หนดบญุ ไวใ้ นใจ กาํ หนดยงั ไงกาํ หนด
บญุ น่ะ กาํ หนดใจใหต้ งั้ ม่นั ไมห่ ว่นั ไหวตอ่ ความช่วั รา้ ยตา่ งๆ ไม่
หว่นั ไหวตอ่ สขุ ตอ่ ทกุ ขต์ า่ งๆน่ีนะ นีแ้ หละ เพราะวา่ บญุ มนั ไม่มี
ตวั มีตนอยา่ งท่ีวา่ มาแลว้ นะแหละ กเ็ รารกั ษาใจดวงเดยี วนีน้ ะ
ใหด้ ใี หต้ งั้ ม่นั ไมห่ ว่นั ไหว แลว้ ก็น่นั แหละบญุ น่ะ บญุ มนั รวม
กาํ ลงั ลงไปสจู่ ติ น่นั น่ะ จิตมนั จงึ ไดต้ งั้ ม่นั จติ มนั จงึ มีกาํ ลงั ไม่
ยอมปลอ่ ยใหบ้ าปอกศุ ลมาครอบงาํ จิตใจ หายใจเขา้ กาํ หนดละ
บาป หายใจออกกาํ หนดละบาปเร่อื ยไปอย่างนีน้ ะ มนั จะตงั้ ม่นั
อยไู่ ดอ้ ยา่ งไรบาปนะ่ มนั กย็ อ่ มระงบั ดบั ไป

แตถ่ า้ มนั มีบาปหลาย มนั กต็ อ้ งเพียรพยายามไปนานหนอ่ ย
แหละ เป็นอยา่ งนนั้ อา้ ว แลว้ จะรูไ้ ดอ้ ยา่ งไรวา่ บาปมนั ดบั
ไปอะ้ …ก็รูไ้ ดอ้ ย่างท่ีพดู ใหฟ้ ังน่นั แหละ ยกตวั อยา่ งเชน่ วา่ เรา
ผกู โกรธไวก้ บั คนใดคนหน่งึ อย่างนีน้ ะ ในใจน่นั นะ เม่ือนกึ ถงึ คน
นนั้ มา ใจขนุ่ ขนึ้ มาอย่างนนี้ ะ น่นั แหละเรยี กวา่ บาปมนั เกิดขนึ้ ใน
ใจ ทนี ีเ้ ม่ือเราเห็นวา่ เอ๊ะ อารมณอ์ ย่างนี้ ความคดิ อยา่ งนีม้ นั
เป็นบาปนิ เราจะไปยดึ ถือมนั ไวท้ าํ ไม เอา้ เราตอ้ งให้
อโหสกิ รรมเขา้ ไปซะ คนท่ตี นเกลียดตนชงั ตา่ งๆหมนู่ นั้ นะ เรา
ขออโหสกิ รรมใหเ้ ลย ไมใ่ หเ้ ป็นกรรมเป็นเวรผกู พนั กนั ไปแหละ
อย่างนีน้ ะ แลว้ เรากก็ าํ หนดละอารมณอ์ นั นนั้ แหละ อารมณอ์ นั
เกลยี ดชงั คนอ่นื สตั วอ์ ่ืนน่นั นะ่ เม่ืออารมณอ์ นั นนั้ มนั ดบั ลงไป
จติ เราก็รวมลงเป็นหนง่ึ เยือกเย็นสบายขนึ้ มาแทนความเรา่ รอ้ น
อนั นนั้ นะ่ น่นั แหละ บญุ กศุ ลมนั เกิดขนึ้ ในใจ

น่ีเราก็รูไ้ ดอ้ ย่างนีแ้ หละ รูไ้ ดใ้ นขณะท่ีเราละกิเลสบาปธรรม
อนั นนั้ มนั ระงบั ลงไป จติ ใจเบกิ บานขนึ้ มา น่ีรูไ้ ดว้ า่ บญุ เกิดขนึ้
ในใจแลว้ กศุ ลเกิดขนึ้ ในใจ ในขณะท่ีมีเรอ่ื งอะไรกระทบกระท่งั

มา จติ ปัญญาสอนใจตวั เอง ใหก้ าํ หนดละอารมณอ์ นั นนั้ ไดล้ ง
ไป จิตใจเบิกบานผ่องใสขนึ้ มา น่นั เรยี กวา่ กศุ ลมนั เกิดขนึ้ ในใจ
ความฉลาดนนั้ มนั เกิดมีขนึ้ ในใจ มนั ถงึ ละอารมณห์ รอื ละความ
ช่วั รา้ ยตา่ งๆได้ ถา้ ความฉลาดไม่มีในใจแลว้ ก็ละไม่ไดเ้ ลย น่ีเป็น
อย่างนี้ ใหพ้ ากนั เขา้ ใจ ทีนคี้ วามฉลาดมนั จะมีไดก้ ็เพราะวา่ ทาํ
ใจน่ีแหละใหม้ นั สงบจากบาปธรรมตา่ งๆเหลา่ นนั้ น่นี ะ เพราะวา่
บาปมนั ก็มีเป็นขนั้ ๆ อยา่ งหยาบ อย่างกลาง อยา่ งละเอยี ด อนั
อยา่ งหยาบน่นั เรยี กวา่ เราละมนั มาจากศลี แลว้ ไอผ้ มู้ ีศีลตงั้ ม่นั
อย่ดู ว้ ยดี เคารพตอ่ ศีลจรงิ ๆอยา่ งนีน้ ะ ไอบ้ าปสว่ นหยาบอนั นนั้
มนั ก็ระงบั ไปแหละ คอื มนั ไมใ่ หก้ ลา้ ไปทาํ บาป มีปาณาตปิ าต
เป็นตน้ ตอ่ ไป น่ีเรยี กวา่ บาปอย่างหยาบ มน้ จะพาไปสนู่ รก
อบายภมู ิ น่นั มนั ดบั ลงไปแลว้ มนั เป็นอยา่ งนนั้

บดั นีบ้ าปอยา่ งกลาง การท่เี ราภาวนาลงไป ไอค้ วามพอใจ
หรอื ความไมพ่ อใจมนั เกิดขนึ้ มาน่ีนะ ความพอใจในรูป เสยี ง
กลิ่น รส เคร่อื งสมั ผสั บางส่งิ บางอยา่ ง มนั เกิดขนึ้ มาวติ ก วิจาร
ไป ในอารมณท์ ่ีนา่ รกั นา่ ใคร่ นา่ พอใจ ตา่ งๆอย่างเนีย้ แลว้ บางที

ก็อารมณท์ ่ีไมน่ ่าพอใจเกิดขนึ้ มาก็วิตกวิจารไป แตไ่ มถ่ งึ กบั วา่ ได้
ไปทาํ รา้ ยผอู้ ่นื ไมถ่ งึ กบั วา่ ไดไ้ ปแสวงหาสงิ่ ท่ีรกั ท่ีชอบใจนนั้ ๆ
เพียงแตว่ ิตกอย่ใู นใจเฉยๆอย่างนีน้ ะ อนั นีม้ นั ก็เป็นอกศุ ลวิตก
สว่ นหนง่ึ เรยี กวา่ สว่ นกลาง อยา่ งนีแ้ หละ บดั นี้ อา้ ว น่งั ภาวนา
อย่แู ลว้ มนั ง่วงเหงาหาวนอนขนึ้ มา อนั นีม้ นั ก็เป็นบาปอกศุ ลสว่ น
หนง่ึ นะ เป็นสว่ นกลาง อยา่ ไปวา่ มนั งว่ งธรรมดานะ ดงั นนั้
พระพทุ ธเจา้ จงึ สอนใหก้ าํ จดั มนั น่นั แหละ อา้ ว การปลอ่ ยจิตให้
คดิ ฟงุ้ ซา่ นเล่อื นลอยไป ไมม่ จี ดุ หมายปลายทางอะไรพวกนี้ มนั
ก็เป็นบาปอกศุ ลเหมือนกนั แตก่ ็อยา่ งวา่ น่นั แหละ มนั คดิ แลว้ แต่
มนั ไมล่ งมือทาํ หรอก ไมถ่ งึ กบั ลงมือทาํ แตท่ าํ จติ ใหฟ้ งุ้ ซา่ นเล่ือน
ลอยเศรา้ หมองไปดว้ ยอารมณจ์ ิปาถะท่ีจติ มนั คดิ มนั ปรุงมนั แตง่
ขนึ้ มานะ่ น่นั นะ่ มนั ก็เป็นบาปขนึ้ มา แตว่ า่ เป็นบาปอยา่ งกลาง
ไมใ่ ช่อย่างหยาบ

ความสงสยั ลงั เลในจติ ใจอยา่ งนีน้ ะ เอ๊ะ เราทาํ บญุ น่ีจะได้
บญุ หรอื ไมห่ นอ เราทาํ บาป อยา่ งนี้ ทา่ นวา่ เป็นบาปจะเป็นจรงิ
หรอื ไมห่ นอ ไม่คอ่ ยเช่ือคาํ สอนพระพทุ ธเจา้ เทา่ ใดนกั ยงั สงสยั

อยเู่ พราะมนั ไม่เหน็ แจง้ ในใจของตนเอง ไอเ้ ชน่ นนี้ ่ี ไดแ้ กค่ วาม
สงสยั ลงั เลในเร่อื งบาปบญุ คณุ โทษ มนั ก็เป็นบาปสว่ นกลาง
อย่างกลางแหละ ดงั นนั้ เม่ือความสงสยั ไดเ้ กิดขนึ้ มาแลว้ อยา่ ไป
ยดึ ถือเอาไว้ อยา่ ไปเก็บมนั ไว้ อารมณเ์ ชน่ นนั้ นะ่ ตอ้ งหา
ทางแกไ้ ขจนได้ จนหายสงสยั ถา้ ตนไม่สามารถจะชีแ้ จงใหต้ น
ฟังจนหายสงสยั ได้ ตนก็จาํ เอาเรอ่ื งราวท่ตี นสงสยั น่ะไปถามผรู้ ู้
ทงั้ หลาย ท่านผรู้ ูท้ งั้ หลายทา่ นจะไดช้ ีแ้ จงอธิบายใหฟ้ ัง จนหาย
ขอ้ ขอ้ งใจในเรอ่ื งนนั้ ๆได้ เม่ือเป็นเชน่ นี้ บาปอยา่ งกลางคือความ
สงสยั มนั ก็ระงบั ลงไปได้

น่ีแหละใหพ้ งึ พากนั เขา้ ใจ ท่พี ระพทุ ธเจา้ ทรงสอนใหล้ ะบาป
น่นั นะ มนั เป็นขนั้ เป็นตอนอยา่ งนี้ บาปอยา่ งหยาบน่หี ละสาํ คญั
มากทีเดยี วนะ ขอใหพ้ ากนั พยายามพจิ ารณาใหม้ นั เหน็ โทษของ
บาปกรรมอนั หยาบชา้ ลามกท่ีจะพาไปตกนรกอบายภมู ิน่ี ตอ้ ง
ใสใ่ จใหม้ ากชาวพทุ ธทงั้ หลาย อย่าไปลืม อยา่ ไปปลอ่ ยปละ
ละเลยตนเอง ใหบ้ าปมนั สรา้ งบา้ นสรา้ งเรอื นอยใู่ นจติ ใจนนั้ โดย
ตนเองไมไ่ ดเ้ พง่ พจิ ารณาดจู ติ ใจเลยวา่ มนั มีบาปอะไรบา้ ง

หมกมนุ่ อย่ใู นจิตใจนี้ ก็เม่ือตนไมภ่ าวนา ไมเ่ พง่ ดจู ิต บาปกรรม
มนั ก็ไปหมกั หมมอยใู่ นหวั ใจนนั้ มากมายแลว้ เชน่ นเี้ ม่ือตายไป
แลว้ มนั จะไปไหนนะ่ ก็บาปกรรมเป็นใหญ่นนั้ พาไปสทู่ กุ ข์ ใน
อบายภมู ทิ งั้ ๔ มีนรกเป็นตน้ แมท้ าํ บญุ ก็ทาํ ลอยๆไปอยา่ งนนั้
แหละ บญุ ก็เขา้ ไปถึงจิตใจไม่ได้ เพราะบาปมนั เป็นเจา้ เป็นใหญ่
อย่ใู นหวั ใจแลว้ บาปบญุ เขา้ ไปตงั้ อยใู่ นใจช่วั ครูช่ ่วั ขณะเท่านนั้
แหละ แลว้ บาปมนั ก็ผลกั ดนั บญุ หายไป น่อี ยา่ งนีน้ ะ

ดงั นนั้ เราผนู้ บั ถือพทุ ธศาสนาน่ะ เราไดส้ ละขา้ วของเงินทอง
มาใหเ้ ป็นทาน บชู าพทุ ธศาสนามาน่ีมากมายนีแ้ ลว้ นะ
เพราะฉะนนั้ อยา่ ใหบ้ ญุ ท่ีเราทาํ มนั เส่ือมไป ใหพ้ ยายามภาวนา
กาํ จดั บาปธรรมกรรมช่วั ออกจากจิตใจใหไ้ ด้ แลว้ เม่ือบาปกรรม
มนั ระงบั ไปแลว้ บญุ ท่ที าํ มานนั้ มนั กโ็ ผลข่ นึ้ มา ทาํ ใจใหส้ งบ
ระงบั เบิกบาน มีสติปัญญารูจ้ กั ช่องทางออกจากทกุ ขภ์ ยั ใน
วฏั สงสารได้ ดงั แสดงมาสมควรแกเ่ วลา ขอจบลงเพียงเท่านี้

ท่ีมา: https://youtu.be/Pty7jBW7Okw