GEOGRAFI TINGKATAN 1

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


Kesan Pergerakan Kerak Bumi

A. Isi tempat kosong dengan jawapan dari kotak jawapan di bawah ini. TP4















1. Pemisahan dan pencapahan plat menyebabkan berlakunya perubahan kedudukan
_________________ .
2. Pertembungan dan pergerakan plat bumi akan menyebabkan berlakunya pembentukan
_________________ .
3. Pergerakan kerak bumi, iaitu gelinciran dan geseran membentuk _________________.
4. Kejadian gempa bumi di dasar laut boleh menyebabkan _______________.
5. Pertembungan dua plat yang mewujudkan zon benam membentuk ________________.
6. Terdapat dua plat, iaitu plat _________________ dan ________________.
7. Pergerakan kerak bumi atau plat disebabkan oleh proses pertembungan dan
_______________.
8. Kedudukan benua pada hari ini adalah kesan daripada _____________________.
9. Tolakan dan ____________________ dua plat dari arah bertentangan akan
menyebabkan kerak bumi termampat dan akhirnya membentuk banjaran gunung lipat.
10. Proses yang menyebabkan satu plat terjunam ke bawah dan seterusnya bertemu
dengan lapisan mantel akan membentuk __________________ dan
__________________.




































51

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


Bahagian C: Soalan esei



1. a) Berikan empat sistem fizikal bumi [4 markah]
b) Nyatakan kepentingan sistem fizikal bumi kepada manusia [6 markah]


2. a) Nyatakan contoh-contoh sistem bumi untuk hidrosfera [4 markah]
b) Terangkan kegunaan sumber air kepada manusia dan alam sekitar [6 markah]


3. a) Terangkan tentang permukaan bumi [4 markah]
b) Huraikan kesan pergeakan bumi [6 markah]


4. a) Huraikan pembentukan gunung berapi [6 markah]
b) Berdasarkan pengetahuan anda, bagaimanakah bentuk muka bumi di kawasan kaki
gunung berapi setelah letusan gunung berapi memberi manfaat kepada penduduk
sekitarnya? KBAT [4 markah]

5. a) Bagaimanakah kejadian gempa bumi berlaku? [4 markah]
b) Walaupun kejadian letusan gunung berapi membawa kemusnahan dan kerosakan,
tetapi turut membawa faedah kepada manusia. Huraikan faedah tersebut.
[6 markah]














































52

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


LAMPIRAN: NOTA PANDUAN KEPADA PELAJAR

Bab 5 Bumi

Sistem fizikal bumi

● Sistem fizikal bumi terdiri daripada 4 komponen iaitu:-
✔ Atmosfera – udara
✔ Hidrosfera – Air
✔ Litosfera – Kerak bumi/ tanih
✔ Biosfera – Benda hidup
● Setiap komponen di bumi saling melengkapi di antara satu sama lain



Atmosfera

● Atmosfera adalah ruang udara yang meliputi permukaan bumi
● Kepentingan atmosfera ialah
o membekalkan gas oksigen utk benda hidup
o mengawal suhu persekitaran bumi
o perubahan iklim dan cuaca di bumi
o penting untuk telekomunikasi – seperti satelit
o pengangkutan – seperti penerbangan udara

Hidrosfera

⚫ Hidrosfera mewakili kawasan yang berair seperti laut, tasik, sungai dan air bawah tanah
⚫ Hidrosfera penting untuk
- Sumber minuman
- Sumber hidroelektrik
- Jalan pengangkutan
- Sumber protein
- Habitat hidupan akuatik

Litosfera


⚫ Litosfera mewakili kerak bumi iaitu tanih dan batuan
⚫ Litosfera penting untuk
- habitat/ tempat tinggal manusia, flora serta fauna
- Kawasan pertanian
- Kawasan perlombongan



Biosfera
● Biosfera mewakili kehidupan di bumi. Biosfera termasuklah manusia, flora dan fauna
● Biosfera memerlukan ketiga-tiga komponen bumi yang lain untuk hidup.
● Sebagai contoh, manusia memerlukan udara, air dan tanih untuk bernafas, minum dan
mendirikan tempat tinggal.







53

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


Struktur bumi

























Kerak bumi
- lapisan paling luar
- sangat nipis jika dibandingkan dengan mantel
- juga dikenali sebagai litosfera
- terbahagi kepada dua bahagian iaitu
a) sial (daratan) b) sima (lautan)
























Mantel
● Membentuk lebih 85% berat bumi. Hampir 2/3 jisim bumi
● Bersifat separa pepejal dan cecair
● Suhu dari 800 ºC sehingga 1600 ºC

Teras bumi
● Lapisan paling dalam
● Terbahagi kepada dua iaitu teras luar dan teras dalam
● Mengalami suhu dan tekanan yang sangat tinggi







54

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


Benua
● Benua ialah kawasan daratan yang sangat luas
● Terdapat 7 benua di dunia iaitu
Benua Asia
Benua Afrika
Benua Eropah
Benua Australia
Benua Amerika Utara
Benua Amerika Selatan
Benua Antartika
● Benua yang paling luas ialah benua asia. Ianya meliputi banyak negara. Negara
Malaysia juga terletak di benua Asia
● Benua eropah adalah gabungan banyak negara-negara yang mempunyai keluasan yang
kecil. Contoh negara di benua ini adalah England, Sepanyol, Belanda, Itali dan lain-lain
● Benua australia hanya terdiri daripada beberapa buah negara sahaja.
● Manakala benua antartika kebanyakannya diliputi salji sepanjang tahun kerana berada
di kutub selatan




























Lautan

● Terdapat 5 lautan di dunia iaitu
Lautan Pasifik
Lautan Atlantik
Lautan Hindi
Lautan Artik
Lautan Selatan



Kesan Pergerakan bumi

▪ Bumi dibahagikan kepada beberapa kepingan plat
▪ Lapisan plat ini seolah-olah terapung di atas mantel
▪ Arus perolakan di mantel menyebabkan kepingan plat bumi sentiasa bergerak
▪ Pergerakan plat melibatkan pertembungan atau pencapahan



55

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi







Hanyutan benua
































Gunung lipat


▪ Gunung lipat terjadi akibat proses pertembungan plat
▪ Apabila pertembungan ini berlaku, kerak bumi akan mengalami mampatan dan akan
menyebabkan terbentuknya gunung lipat
Gunung bongkah

▪ Gunung ini terbentuk kerana pergerakan bumi akibat proses gelinciran atau sesaran
▪ Proses gelinciran ini terjadi apabila plat bumi meregang atau dimampatkan oleh plat
bumi yang lain
Gunung berapi

▪ Gunung berapi adalah bentuk muka bumi yang terbentuk akibat proses pergerakan plat
▪ Plat yang menjunam masuk ke mantel akan mengakibatkan pengumpulan gas dan
batuan yang panas
▪ Apabila tekanan tinggi terjadi, gas dan cecair magma akan keluar di permukaan bumi
dan menyebabkan gunung berapi terbentuk
▪ Proses ini biasanya terjadi di jalur plat yang bertembung contohnya di Lingkaran api
pasifik
Gempa bumi

▪ Gegaran yg berlaku di lapisan kerak bumi apabila berlakunya pergerakan pertembungan
atau pencapahan plat tektonik
▪ Gempa bumi menyebabkan banyak kehilangan nyawa dan harta benda.
▪ Gempa bumi yang kuat boleh mencetuskan tsunami
▪ Contohnya kejadian tsunami di Acheh pada Disember 2004


56

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


BAB 6: BENTUK MUKA BUMI

Sasaran Pelajar Tingkatan 1
Subjek Geografi KSSM
Topik Bab 6 : Bentuk Muka Bumi
Tema Bentuk Muka Bumi dan Saliran
Nota berkaitan Topik / tema Rujuk buku teks muka surat m/s 56-73
Rujuk nota yang disediakan oleh guru


Standard Kandungan 2.2 Bentuk muka bumi di Malaysia
Standard Pembelajaran 2.2.1 Membincangkan pelbagai bentuk muka bumi di Malaysia
2.2.2 Menentukan lokasi pelbagai bentuk muka bumi di
Malaysia
2.2.3 Membandingkan kepentingan pelbagai bentuk muka
bumi di Malaysia
Objektif Pembelajaran Pada akhir pembelajaran, murid dapat :
1. Menyenaraikan sekurang-kurangnya 4 jenis bentuk
muka bumi yang terdapat di Malaysia
2. Menentukan sekurang-kurangnya 4 lokasi kawasan
tanah tinggi di Malaysia.
3. Menentukan sekurang-kurangnya 4 lokasi kawasan
tanah pamah di Malaysia.
4. Menentukan sekurang-kurangnya 4 bentuk muka bumi
pinggir laut.
5. Menentukan sekurang-kurangnya 4 lokasi sungai yang
terdapat di Malaysia.
6. Menjelaskan sekurang-kurangnya 4 kepentingan
bentuk muka bumi di Malaysia
Tempoh Pelaksanaan 2 minggu
Aktiviti Menjawab soalan berdasarkan Modul yang disediakan oleh
guru

Pentaksiran Murid-murid ditafsir berdasarkan kepada Tahap
Penguasaan (TP)

TP1 : Menyatakan empat bentuk muka bumi di Malaysia
TP2 : Memberi contoh pelbagai bentuk muka bumi
berdasarkan peta Malaysia
TP3 : Mengenal pasti kepentingan bentuk muka bumi di
Malaysia
TP4 : Menghuraikan dengan contoh kepentingan pelbagai
bentuk muka bumi di Malaysia
















57

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


Nota Bab 6 : Bentuk Muka Bumi

Bentuk muka bumi Ciri-ciri Kepentingan
Tanah tinggi ● Ketinggian melebihi 180 i. Pelancongan
m dari aras laut ● Gunung Kinabalu, Sabah
● Terbentuk akibat lipatan ● Genting Highland, Pahang
kerak bumi ii. Pertanian
● terdiri daripada banjaran ● Cameron Highland,
gunung dan dataran Pahang
tinggi ● Tanah Tinggi Kundasang,
● Banjaran Titiwangsa Sabah
yang terpanjang di iii. Janakuasa Hidroelektrik
Malaysia ● Empangan Kenyir,
● Gunung Kinabalu Terengganu
merupakan gunung ● Empangan Bakun,
tertinggi di Malaysia Sarawak
● Empangan Tenom Pangi,
Sabah
Tanah pamah ● Ketinggian kurang 180 i. Petempatan
m dari aras laut ● Kuala Lumpur, Johor
● Terdapat lembangan Bahru, Alor Setar
sungai, dataran pantai ii. Perindustrian
dan delta. ● Perai, Pulau Pinang
● Lebih luas di pantai ● Shah Alam, Selangor
barat Semenanjung ● Kemunting, Perak
Malaysia iii. Perhubungan dan
Pengangkutan
● Lebuh Raya Utara Selatan
● Lapangan Terbang KLIA
iv. Pertanian
● Dataran Kedah-Perlis
● Dataran Kelantan
● Dataran Johor
Pinggir laut ● Panjang pinggir laut di i. Perikanan
Malaysia kira-kira 4800 ● Kuala Selangor, Selangor
km ● Sandakan, Sabah
● Kedalaman laut di ii. Pelancongan
persisiran Malaysia ● Pulau Pangkor, Perak
cetek iaitu kurang ● Pulau Tioman
daripada 180 m iii. Perlombongan
● Pantai Terengganu
iv. Pelabuhan
● Pelabuhan Klang,
Selangor
Saliran ● Terdiri daripada sungai i. Sempadan
dan tasik ● Sungai Golok (Malaysia -
● Berpunca dari kawasan Thailand)
tanah tinggi ● Sungai Bernam (Selangor
- Perak)
ii. Perikanan



58

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


● Air yang sentiasa banyak ● Sungai Pahang, Pahang
kerana menerima hujan ● Sungai Rajang, Sarawak
sepanjang tahun iii. Perhubungan dan
● Terdapat dua jenis tasik pengangkutan
iaitu tasik semula jadi ● Sungai Rajang, Sarawak
dan tasik buatan ● Sungai Kinabatangan,
manusia Sabah
v. Pengairan dan
penjanaan Hidroelektrik
● Empangan Pergau,
Kelantan
● Empangan Tenom, Pangi



Panduan Pelaksanaan:

1. Murid-murid membaca tajuk yang berkaitan bab 6: Bentuk Muka Bumi dalam buku teks
Geografi KSSM Tingkatan 1. (Rujuk muka surat 56 hingga 71) dan nota panduan yang
disediakan oleh guru dalam lampiran.

2. Murid-murid perlu memahami tajuk tersebut.

3. Murid-murid juga digalakkan untuk membuat rujukan daripada internet / laman web untuk

mengukuhkan pengetahuan dan pemahaman murid.

4. Sekiranya murid-murid menghadapi masalah untuk memahami tajuk tersebut, murid-murid

digalakkan untuk mendapatkan bimbingan daripada guru geografi.

5. Setelah memahami tajuk tersebut, murid-murid hendaklah menjawab kesemua soalan
Latihan dalam modul yang telah disediakan oleh guru.

6. Modul Latihan tersebut hendaklah disiapkan dalam tempoh masa yang ditetapkan oleh
guru.

7. Semua modul Latihan yang telah siap dijawab hendaklah diserahkan kepada guru subjek
mengikut masa yang ditetapkan

8. Ibu bapa digalakkan untuk membantu murid-murid untuk menyiapkan Latihan modul
tersebut.

9. Selamat menjawab.














59

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


MODUL LATIHAN GEOGRAFI TINGKATAN 1

Nama Murid


Kelas

Nama Guru Subjek




Standard Pembelajaran 2.2.1 Membincangkan pelbagai bentuk muka bumi di
Malaysia
Tahap Penguasaan TP 1 Menyatakan empat bentuk muka bumi di Malaysia


1. Senaraikan empat bentuk muka bumi yang terdapat di Malaysia.


























































60

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


2. Nyatakan empat bentuk muka bumi di Malaysia yang ditunjukkan dalam foto-foto di
bawah.


















































Standard Pembelajaran 2.2.2 Menentukan lokasi pelbagai bentuk muka bumi di
Malaysia
Tahap Penguasaan TP 2 Memberi contoh pelbagai bentuk muka bumi
berdasarkan peta Malaysia






















61

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


3. Namakan banjaran yang bertanda dalam peta 1 di bawah.
































Lokasi Banjaran
B1
B2
B3
B4

4. Namakan banjaran yang bertanda dalam peta di bawah.





































62

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


5. Namakan bentuk muka bumi pinggir laut dalam gambar di bawah.

































Kawasan Bentuk muka bumi pinggir laut
A
B
C
D
E
F
G



6. Namakan sungai yang ditandakan pada peta di bawah.





























63

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi





Lokasi Sungai
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S10









Standard Pembelajaran 2.2.3 Membandingkan kepentingan kepelbagaian bentuk
muka bumi di Malaysia
Tahap Penguasaan TP 3 Mengenal pasti kepentingan pelbagai bentuk muka bumi
di Malaysia

7. Lengkapkan jadual berikut dengan kepentingan pelbagai bentuk muka bumi di Malaysia.



Bil Bentuk muka bumi Kepentingan
a. i. _______________________
_______________________




ii. _______________________
_______________________

























64

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


b. i. _______________________
_______________________




ii. _______________________
_______________________






c. i. _______________________
_______________________




ii. _______________________
_______________________







d. i. _______________________
_______________________




ii. _______________________
_______________________












Standard Pembelajaran 2.2.3 Membandingkan kepentingan pelbagai bentuk muka
bumi di Malaysia

Tahap Penguasaan TP 4 Menghuraikan dengan contoh kepentingan pelbagai
bentuk muka bumi di Malaysia














65

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi


8. Huraikan kepentingan bentuk muka bumi di bawah beserta dengan contoh.

























FOTO A FOTO B






a. Apakah bentuk muka bumi yang ditunjukkan dalam foto di atas?
_________________________________________________________________



b. Huraikan kepentingan bentuk muka bumi dalam jawapan (a) di Malaysia.
i. Foto A : ________________________________________________________

________________________________________________________
________________________________________________________
ii. Foto B : _____________________________________________________

_______________________________________________________
________________________________________________________



c. Senaraikan satu kawasan yang mempunyai bentuk muka bumi dan aktiviti seperti
yang ditunjukkan dalam foto tersebut.
i. Foto A : ________________________________________________________

ii. Foto B : ________________________________________________________













66

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi




























































PE H AN







Modul ini dihasilkan atas sumbangan dan kerjasama ahli-ahli panel iaitu guru-guru subjek

Geografi Tingkatan 1 dalam daerah Lahad Datu. Sekalung penghargaan dan terima kasih di
atas sumbangan dan kerjasama yang bernilai ini.









67

Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi



Senarai Ahli-ahli Panel Penulis Modul PdPR Tingkatan 1 Geografi

1. Ravi Vellan, SMK Terusan, Lahad Datu

2. Isnani binti Lahapi, SMK Terusan, Lahad Datu
3. Norida binti Salimeu, SMK Terusan, Lahad Datu
4. Dayang Aziirah Idahyu binti Datu Halun, SMK Tungku, Lahad Datu

5. Siti Aisah binti Sulai, SMK Tungku, Lahad Datu
6. Fauziah binti Bagang @ Jasry, SMK Tungku, Lahad Datu

































































68