บอกเล่ากล่าวขานความรู้พื้นฐานวรรณกรรม

บอกเล่ากล่าวขานความรู้พื้นฐานวรรณกรรม




โดยอภิชาติ จันทร์แดง

สมาชิกในกลุ่ม

นายจักรพงษ์ แก้วเกาะสะบ้า รหัสนิ สิต 631031274

นางสาวทิวารัตน์ ด้วนเล็ก รหัสนิ สิต 631031281

นางสาวบัณฑิตา คณะเสาวชัย รหัสนิ สิต 631031287




นิ สิตชั้นปีที่ 3 หลักสูตรการศึกษาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย

อภิชาติ จันทร์แดง

เกิดเมื่อวันที่ 6 มกราคม 2517 ที่บ้านโคกสน ตำบลโคกสัก อำเภอบางแก้ว

ประวัติการศึ กษา

ระดับประถมศึกษา : โรงเรียนบ้านต้นสน
ระดับมัธยมศึกษา : โรงเรียนตะโหมด
ระดับประกาศนี ยบัตรวิชาชีพ (ปวช) : สาขาช่างไฟฟ้า วิทยาลัยเทคนิ คพัทลุง
ระดับปริญญาตรี : วิศวกรรมไฟฟ้า สถาบันพระจอมเกล้าพระนครเหนื อ

สื่อสารมวชน มหาวิทยาลัยรามคำแหง
ระดับปริญญาโท : จารึกภาษาตะวันออก มหาวิทยาศิลปากร

การทำงาน

ปัจจุบัน : อาจารย์ประจำสถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่
ตำแหน่ ง : ผู้ช่วยศาสตราจารย์

แรงบันดาลใจในการเขียน

อภิชาติ จันทร์แดง (2565) กล่าวว่า “แรงบันดาลใจที่ทำให้อยาก

เขียนงานสัก 1 ชิ้น เกิดขึ้นมาจากการได้อ่านงานของผู้อื่นแล้วรู้สึกอยาก

เขียนบ้าง ประกอบกับความชอบและความสนใจในงานเขียนส่วนตัวอยู่

ก่อนแล้ว"

อุปสรรคในการเขียน

อภิชาติ จันทร์แดง (2565) กล่าวว่า “ในชีวิตประจำวันทั่วไปก็จะ
เป็นหน้ าที่การงานที่ทำให้ไม่มีเวลาเขียน เมื่อไม่มีเวลามันเป็นอุปสรรคใน
การเขียนงานได้เช่นกัน อย่างเช่น การสอนหนั งสือ การทำวิจัย การทำ
เกรด ทำให้ไม่สามารถเขียนงานในขณะที่ใจคิดได้ แต่ในอีกแง่มุมมันก็
ไม่ใช่อุปสรรคเสียทีเดียว มันก็เป็นส่วนที่ทำให้คิดอะไรได้มากขึ้น เพราะ
งานของอภิชาติเป็นเนื้ องานสายสังคมและอยู่กับงานวิชาการ เมื่อลงพื้นที่
ไปเจอข้อมูลมามันก็เป็นวัตถุดิบในงานเขียนได้ฉะนั้ นมันก็มีทั้งดีและไม่ดี
ในสิ่ งเดียวกัน”

ประเด็นที่ศึ กษา

1.ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับวรรณกรรมปัจจุบัน
1.1 ความหมายของวรรณกรรมปัจจุบัน
1.2 กำเนิ ดวรรณกรรมปัจจุบัน
1.3 ลักษณะของวรรณกรรมปัจจุบัน
1.4 ประเภทของวรรณกรรมปัจจุบัน

2.วิวัฒนาการของวรรณกรรมปัจจุบัน
2.1 ยุคเริ่มแรก (พ.ศ. 2443 – 2469)
2.2 ยุครุ่งอรุณ (พ.ศ. 2470 – 2475)
2.3 ยุครัฐนิ ยม (พ.ศ. 2476 - 2488)
2.4 ยุคกบฏสันติภาพ (พ.ศ.2489-2500)

ประเด็นที่ศึ กษา

2.วิวัฒนาการของวรรณกรรมปัจจุบัน (ต่อ)
2.5 ยุคสมัยแห่งความเงียบ (พ.ศ. 2501-2506)
2.6 ยุคฉันจึงมาหาความหมาย (พ.ศ.2507 – 2516)
2.7 ยุควรรณกรรมเพื่อประชาชน (พ.ศ. 2517 – ปัจจุบัน)

3.บทบาทและคุณค่าของวรรณกรรม
3.1 บทบาทของวรรณกรรมปัจจุบันที่ส่งผลต่อสังคมไทย
3.2 คุณค่าของวรรณกรรมไทยปัจจุบัน
3.3 ประโยชน์ ของการศึกษาวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

ความหมายของวรรณกรรม

ราชบัณฑิตสถาน ได้ให้ความหมายของวรรณกรรมไว้ว่า
งานหนั งสือ งานประพันธ์ บทประพันธ์ทุกชนิ ดทั้งที่เป็นร้อยแก้ว และร้อยกรอง
เช่น วรรณกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ วรรณกรรมของเสถียรโกเศศ วรรณกรรม
ฝรั่งเศส วรรณกรรมประเภทสื่อมวลชน

อิงอร สุพันธ์วณิช (2547 : 1) กล่าวว่า วรรณกรรม เป็นคำที่
เกิดขึ้นหลังคำว่า วรรณคดี ซึ่งวรรณกรรม หมายถึง หนั งสือหรือเอกสาร

ที่ได้ประกอบขึ้นโดยมีชั้นเชิงทางศิลปะมักเรียบเรียงขึ้นด้วยความพยายาม
ที่จะสื่ อสาร

กล่าวสรุป ได้ว่า วรรณกรรม หมายถึง หนั งสือหรืองานเขียน
ทุกชนิ ดที่เขียนขึ้นมาในรูปแบบต่าง ๆ โดยมีจุดประสงค์ใดจุดประสงค์
หนึ่ งเป็นได้ทั้งร้อยแก้วและร้อยกรอง เช่น เรื่องสั้น นวนิ ยาย บทความ
วิจารณ์ บทร้อยกรอง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ ล้วนแล้วเรียกว่า วรรณกรรม

ความหมายของวรรณกรรมปัจจุบัน

ไพรถ เลิศพิริยกมล ( 2539 : 10-11 ) กล่าวว่า วรรณกรรรม
ปัจจุบัน หมายถึง วรรณกรรม ที่มีรูปแบบ แนวคิด และเนื้ อเรื่องแตกต่างไปจาก
เดิม มีเงื่อนไขเวลาเข้ามาเกี่ยวข้อง อาจจะยังไม่มีการกำหนดเวลาที่แน่ ชัดว่าเริ่มต้น
ตั้งแต่เมื่อใด

อภิชาติ จันทร์แดง ( 2565 ) ได้ให้สัมภาษณ์ว่า “วรรณกรรมปัจจุบัน
คือ วรรณกรรมที่เป็นปัจจุบัน แต่คำว่าปัจจุบันไม่ได้หมายความถึงวรรณกรรมที่แต่ง
ในวันนี้ หรือขณะนี้ เพียงอย่างเดียวแต่มันอาจหมายถึงวรรณกรรมที่แต่งขึ้นมานานแล้ว
แต่เนื้ อหามันยังคงทันสมัยและกระทบใจผู้ฟัง

กล่าวสรุป ได้ว่า วรรณกรรมปัจจุบัน หมายถึง วรรณกรรมที่มีรูปแบบการ
เขียนที่แตกต่างไปจากอดีต เพราะ วรรณกรรมปัจจุบันได้รับอิทธิพลของวรรณกรรมตะวันตก
เข้ามา ทำให้รูปแบบของการแต่งวรรณกรรมเปลี่ยนไป อีกประการหนึ่ งที่สำคัญวรรณกรรม
ปัจจุบันจะมีเรื่องของเวลาเข้ามาเกี่ยวข้อง

กำเนิ ดวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

การกำเนิ ดวรรณกรรมไทยปัจจุบันเริ่มตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ดังที่ สายทิพย์ นุกูลกิจ
(2537) กล่าวว่าในช่วงปลายรัชสมัยของพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(รัชกาลที่ 5)วรรณกรรม
ไทยได้เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงแนวนิ ยมจากร้อยกรองเป็นร้อยแก้วและเปลี่ยนแนวนิ ยม
จากเรื่องนิ ยายอิงพงศาวดารจีนและเรื่อง จักร ๆ วงศ์ ๆ ไปเป็นเรื่องแปลจากบันเทิงคดี
ภาษาตะวันตกและเรื่องอ่านเล่นที่แต่งขึ้นใหม่ในลักษณะของเรื่องสั้นและนวนิ ยาย

ลักษณะของวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

อุดม รุ่งเรืองศรี (๒๕๒๒ : ๑๐ - ๑๑) ได้กล่าวถึงลักษณะของวรรณกรรมปัจจุบัน
ไว้ดังนี้

1. แนวคิดส่วนใหญ่เป็นแบบสัจนิ ยม คือ พยายามสร้างงานให้สมจริงกับที่เป็นอยู่ใน
ธรรมชาติหรือชีวิตจริง

2. ไม่ยึดรูปแบบหรือธรรมเนี ยมนิ ยมในการแต่ง
3. มุ่งให้คุณค่าทางข้อคิดเชิงปัญญา
4. มุ่งแสดงให้เห็นศิลปะในการดำเนิ นเรื่อง
5. ผู้แต่งนิ ยมหยิบยกเรื่องราวใกล้ตัวขึ้นมาเขียน
6. ผู้แต่งชี้ให้ความจริงตามที่เป็นอยู่
7. ฉากและบรรยากาศในเรื่องจะดำเนิ นตามหลักความเป็นจริง
8. นิ ยมใช้ร้อยแก้วเป็นส่วนใหญ่

ลักษณะของวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

อภิชาติ จันทร์แดง (2565 ) ให้สัมภาษณ์ว่า วรรณกรรมเล่มหนึ่ งต้องมีประเด็นหลัก ๆ
คือ 1.นั กเขียนต้องการที่จะสื่อสารอะไรออกมา

2. เรื่องราวของนั กเขียนที่ต้องการจะสื่อ
3. เทคนิ คในการเขียน
4. ต้องการจะสื่อสารออกมาในรูปแบบไหน
5. ลักษณะเฉพาะของนั กเขียน

ประเภทของวรรณกรรมปัจจุบัน

พัชลินจ์ จีนนุ่น (๒๕๖๓ : ๖) ได้แบ่งประเภทของวรรณกรรมโดยใช้เกณฑ์การแบ่งตาม
ลักษณะการประพันธ์เอาไว้ดังนี้

1. ร้อยกรอง ได้แก่ บทกวีนิ พนธ์ต่างๆที่แต่งโดยใช้ระเบียบของภาษาและการ
แสดงออกซึ่งความคิดชั้นสูงต้องการรูปแบบหรือดำเนิ นตามข้อบังคับกำหนดกฎเกณฑ์
เฉพาะแบบ สามารถจำแนกร้อยกรองตามลักษณะข้อบังคับการแต่ง ได้เป็นกาพย์ กลอน
ฉันท์ โคลง ร่าย กวีทุกยุคทุกสมัยมีอิสระในการเลือกใช้แบบร้อยกรองต่าง ๆ ในการแต่ง
หรือสร้างสรรค์วรรณกรรมตามความถนั ดของตน

2. ร้อยแก้ว คือ การเรียบเรียงไม่มีหลักเกณฑ์หรือแบบแผนตายตัว ร้อยแก้ว
ในสมัยโบราณไม่มุ่งแสดงอารมณ์หรือจินตนาการ หนั งสือที่เขียนเป็นร้อยแก้วเช่นบันทึก
หรือพงศาวดาร กฎหมาย ศาสนาและปรัชญา จดหมายหรือพระราชสาส์นต่าง ๆ ร้อยแก้ว
เพื่อความบันเทิงนั้ นมีขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
โปรดเกล้าฯให้แปลหนั งสือต่างประเทศ ตัวอย่างวรรณกรรมประเภทร้อยแก้ว
เช่น ความเรียง บทความ เรื่องสั้น นวนิ ยาย สารคดี เป็นต้น

วิวัฒนาการของวรรณกรรม

1. ยุคเริ่มแรก 3. ยุครัฐนิ ยม 5. ยุคสมัยแห่งความเงียบ
(พ.ศ. 2443 – 2469) (พ.ศ. 2476 - 2488) (พ.ศ. 2501-2506)

2. ยุครุ่งอรุณ 4. ยุคกบฏสันติภาพ
(พ.ศ. 2470 – 2475) (พ.ศ.2489-2500)

7. ยุควรรณกรรมเพื่อประชาชน 6. ยุคฉันจึงมาหาความหมาย
(พ.ศ. 2517 – ปัจจุบัน) (พ.ศ.2507 – 2516)

1. ยุคเริ่มแรก (พ.ศ. 2443 – 2469)

ช่วงปลายรัชกาลที่ 5 ต่อเนื่ องกับรัชกาลที่ 6 สังคมไทยมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
เนื่ องมาจากการรับอิทธิพลตะวันตก งานแปลได้รับความนิ ยมมากในยุคนี้
วรรณกรรมร้อยกรองมีลักษณะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมทั้งในด้านรูปแบบและเนื้ อหา
ร้อยกรองที่นิ ยมเขียนและอ่านกันมากขึ้น คือ ร้อยกรองสั้นๆ ที่เน้ นข้อคิด

2. ยุครุ่งอรุณ (พ.ศ. 2470 – 2475)

วรรณกรรมแปลและดัดแปลงจากต่างประเทศมีน้ อยลง นวนิ ยายและเรื่องสั้นมี
ลักษณะเป็นไทยแท้มากขึ้นกว่าเดิม
งานร้อยกรองมีการลดความสำคัญลงมา เพราะนั กเขียนนิ ยมเลือกร้อยแก้วเป็น
สื่อในการแสดงความคิดเห็นของตน จึงไม่มีผลงานร้องกรองแบบฉบับที่มี
เนื้ อหายาวดังเช่นสมัยก่อนๆ

3. ยุครัฐนิยม (พ.ศ. 2476 - 2488)

เหตุการณ์สำคัญที่มีผลกระทบต่อวงการวรรณกรรมไทยในช่วงนี้ คือประเทศไทย
ตกอยู่ในภาวะสงครามมหาเอเชียบูรพา และเกิดลัทธิชาตินิ ยม ซึ่งเป็นวัฒนธรรม
ของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม ทำให้งานวรรณกรรมในเวลานั้ นจึงจืดชืดอ่านยาก
กล่าวได้ว่าภาษาอยู่ในยุค “อักขรวิบัติ”

4. ยุคกบฏสันติภาพ (พ.ศ.2489-2500)

ในช่วงเวลานี้ เป็นระยะวรรณกรรมเพื่อชีวิตกําลังขยายตัว เรื่องที่หนั กไปทางข้อคิด
อุดมการณ์ทางการเมือง ความเสมอภาค และเสรีภาพ
เกิดการกวาดล้างบ้านเมืองเรียกว่า“กบฏสั นติภาพ”ทำให้ศรีบูรพาถูกจับกุมตัว
ในระยะที่วรรณกรรมเพื่อชีวิตกําลังขยายตัว โดยมีคําขวัญว่า “ศิลปะเพื่อชีวิต” นั้ น นั ก
อนุรักษ์นิ ยมทางวรรณคดีต่อต้านโดยใช้คําขวัญของกลุ่มว่า “ศิลปะเพื่อศิลปะ”

5. ยุคสมัยแห่งความเงียบ (พ.ศ. 2501-2506)

เรียกอีกชื่อว่า "ยุคมืดทางปัญญา" เกิดการรัฐประหารของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
ส่งผลต่อวงการวรรณกรรมเพราะเสรีภาพทางปัญญาถูกปิดกั้นโดยสิ้นเชิง งานเขียน
ในช่วงนี้ ส่วนใหญ่มีเนื้ อหาเน้ นไปในทางประเทืองอารมณ์มากกว่าประเทืองปัญญา
งานเขียนประเภทเรื่องสั้นหรือนวนิ ยายพาฝันจะถูกเรียกว่า“วรรณกรรมน้ำเน่ า”

6. ยุคฉันจึงมาหาความหมาย (พ.ศ.2507 – 2516)

ประเทศไทยก็เข้าสู่ยุคจอมพลถนอม กิตติขจร ผู้นำพาประเทศเข้าสู่เผด็จการ
ประชาชน นั กศึกษา เริ่มรวมพลังเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมให้
สังคม โดยวิธีหนึ่ งที่นั กศึกษาเลือกใช้คือการเขียนวรรณกรรมที่มีเนื้ อหาวิพากษ์
วิจารณ์ สั งคม

7. ยุควรรณกรรมเพื่อประชาชน (พ.ศ. 2517 – ปัจจุบัน)

เรียกอีกชื่อว่ายุคประชาธิปไตยเบ่งบาน วรรณกรรมในยุคนี้ ว่ารุ่งเรืองเพื่องฟูที่สุด
เป็นวรรณกรรมเพื่อประชาชนอย่างแท้จริง เพราะนอกจากผู้เขียนจะมุ่งให้เนื้ อหา
ของวรรณกรรมเป็นตัวสะท้อนปัญหาของสังคมในด้านต่าง ๆ ชัดเจนแล้ว ผู้เขียน
ยังจะมุ่งเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาต่าง ๆ

บทบาทของวรรณกรรมปัจจุบันที่ส่ งผลต่อสั งคมไทย

วิมล ดำศรี (2528 : 25) กล่าวว่าสามารถจำแนกบทบาทของวรรณกรรมที่มีต่อสังคม
ออกได้เป็น 2 ลักษณะ คือ
1.1 วรรณกรรมที่มีบทบาททางอนุรักษ์สังคมในด้านต่าง ๆ หมายถึงวรรณกรรมที่สนั บสนุน
ส่งเสริมให้สังคมนั้ นเป็นไปตามแบบแผนของสังคมเท่าที่เป็นอยู่
1.2 วรรณกรรมที่มีบทบาทต่อต้านสังคมในด้านต่าง ๆ หมายถึงวรรณกรรมที่ขัดต่อแบบแผน
ของสั งคมเท่าที่เป็นอยู่

อภิชาติ จันทร์แดง (2565) กล่าวว่า "ไม่มีวรรณกรรมทำให้ชีวิตไม่สมบูรณ์ เพราะวรรณกรรม
เชื่อมโยงกับการใช้ชีวิต แง่คิด และความเชื่อ ซึ่งมนุษย์อยู่กับศิลปะมาตั้งแต่เกิด วรรณกรรม คือ
การเล่าเรื่องราวการสื่อสารของมนุษย์ แต่เขาจะสื่อสารกันในรูปแบบไหนเพื่อให้มนุษย์เกิดความ
รู้สึก นี่ เป็นหน้ าที่ของวรรณกรรม ภาษาวรรณกรรมบางครั้งก็อยากทำให้คนมีส่วนร่วมและทำให้
มนุษย์เข้าใจซึ่งกันและกันในเชิงลึก"

คุณค่าของวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

ไพลิน รุ้งรัตน์ (2523 : 20-24 ; อ้างถึงใน สายทิพย์ นุกูลกิจ, 2537 : 26)
กล่าวว่า คุณค่าของวรรณกรรมแบ่งตามลักษณะสัญลักษณ์ไว้ 3 แบบ ดังนี้

1. แบบสนองอารมณ์ หรือแบบดอกไม้
2. แบบสะท้อนภาพหรือแบบกระจกเงา
3. แบบชี้นำหรือโคมไฟ

จรรยวรรณ เทพศรีเมือง (2560 : 15) กล่าวว่า คุณค่าของวรรณกรรมไทยปัจจุบันมี ๒
ระดับ ดังนี้

1. คุณค่าของวรรณกรรมระดับปัจเจกบุคคล
2. คุณค่าของวรรณกรรมในระดับสังคม

อภิชาติ จันทร์แดง (2565) ได้กล่าวว่า วรรณกรรมสอดแทรกอยู่ในชีวิตประจำวันและอยู่ในทุก
อิริยาบถของมนุษย์ วรรณกรรมจึงช่วยเสริมสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้อ่าน

ประโยชน์ของการศึ กษาวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

1.ประโยชน์ สำหรับผู้อ่าน

รื่นฤทัย สัจจพันธุ์ (2532 : 50 ; อ้างถึงใน สายทิพย์ นุกูลกิจ, 2537 : 37) กล่าวว่า
หากจะพิจารณาประโยชน์ ของการศึกษาวรรณกรรมไทยปัจจุบัน ก็จะแยกได้เป็น
2 ประการ ดังต่อไปนี้

1.1 การศึกษาวรรณกรรมประเภทบันเทิงคดีทำให้ผู้อ่านได้รับความสนุก
เพลิดเพลิน เกิดอารมณ์สะเทือนใจ อาจเป็นอารมณ์รัก สงสาร เห็นใจ ขบขัน โกรธ
หรือแค้น และนึ กฝันไปตามท้องเรื่อง

1.2 การศึกษาวรรณกรรมประเภทสารคดี ผู้อ่านย่อมจะได้ความรอบรู้ในเรื่องต่าง
ๆ อย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็นความรู้ทางด้านสภาพชีวิตความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนี ยม
ประเพณีของผู้คนในบ้านเมือง หรือความเจริญก้าวหน้ าทางวิทยาการใหม่ ๆ ของโลก

ประโยชน์ของการศึ กษาวรรณกรรมไทยปัจจุบัน

2.ประโยชน์ สำหรับนั กเขียน

อภิชาติ จันทร์แดง (2565) ได้กล่าวว่า “ในแง่ของคนเขียน การเขียนงานวรรณกรรม
คือการเยียวยา บางครั้งที่เรารู้สึกเจ็บปวดกับอะไรบางอย่าง เวลาที่เราได้เขียนก็เหมือน
กับได้เยียวยาจิตใจตัวเอง แล้วก็คาดหวังว่าสิ่งที่เราเขียนก็จะสามารถไปเยียวยาคนอื่น
ได้เช่นกัน หรืออีกมุมนึ งการที่เราได้มานั่ งเขียน ก็เหมือนกับได้สงบอยู่กับตัวเอง
คนอ่านก็เช่นเดียวกัน เปรียบกับการได้พูดคุยกับนั กเขียนเพื่อแลกเปลี่ยนทัศนคติและ
มุมมองซึ่งกันและกัน จะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยก็แล้วแต่การพิจารณาไต่ตรองของ
แต่ละบุคคล"

คำถาม

1.วรรณกรรมแปลเรื่องแรกของไทยชื่อว่าอะไร
2.เพราะเหตุใดจึงเรียกงานเขียนในยุคแห่งความเงียบว่า
"วรรณกรรมน้ำเน่ า"
3.ประโยชน์ ของวรรณกรรมมีอะไรบ้าง

Thank You!