คู่มือฝ่าวิกฤต COVID 19 ST

ฝ่ าวิกฤติ
COVID-19
ฉบับนกั เรียนและบุคลากร
โรงเรียนสตรศี รสี ุรโิ ยทยั

ใชเ้ พอ่ื การศกึ ษาและสาธารณะประโยชน์เทา่ น้นั

เรียบเรียง : กลุ่มบรหิ ารทว่ั ไป โรงเรยี นสตรีศรีสุรโิ ยทยั
ภาพ : นางสาวชมพนู ุช บุญเท่ยี ง นกั เรยี นระดับช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5

คานา

หนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส์ (e-book) เรื่อง ฝา่ วกิ ฤติ COVID-19
มวี ตั ถุประสงคเ์ พื่อเปน็ องค์ความรู้เรอื่ ง ไวรัสโคโรนา (COVID-19)

ใหแ้ ก่นกั เรียน ครู บคุ ลากรตลอดจนผทู้ ม่ี ีความสนใจ
เพื่อแปน็ แนวทางในการดแู ลตนเองให้ปลอดภัย

และปฏิบตั ติ นอย่างถกู ต้องและเหมาะสมในสถานการณ์
การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา

คณะผูจ้ ดั ทาหวงั เปน็ อยา่ งย่ิงวา่ หนงั สืออเิ ล็กทรอนกิ ส์ฉบบั นี้
จะเปน็ ประโยชน์สาหรับผู้ศกึ ษา หากมีขอ้ ผดิ พลาดประการใด

คณะผู้จดั ทายนิ ดนี อ้ มรบั คาแนะนา
เพ่ือเปน็ แนวทางปรบั ปรุงใหด้ ียงิ่ ข้ึนในโอกาสต่อไป

กล่มุ บริหารท่วั ไป โรงเรยี นสตรีศรสี ุรโิ ยทยั

ถอดรหสั ไวรสั โคโรนา (COVID-19)

COVID-19 Corona แปลวา่ มงกฎุ
CO Virus แปลวา่ ไวรัส
VI Disease แปลว่า โรค
D 2019 มาจากปที ี่มีการระบาด
19

ผู้ปว่ ยจะมีอาการเก่ียวกบั ระบบทางเดินหายใจ
คลา้ ยกับโรค MERS และ SARS

ข้อมลู : www.cigna.co.th/health-wellness/tip/covid19-article

คณุ สมบัติทางจุลชีววทิ ยา

อย่ใู น Coronaviridae family
มีเปลือกหมุ้ (Envelope)
เป็นไวรสั ชนิด RNA ขนาดใหญ่

S Spikes : protein

เม่ือส่องด้วยกล้องจลุ ทรรศนอ์ ิเลก็ ตรอน
จะเห็นรูปรา่ งเหมอื นมงกฎุ
ภาษาละตนิ corona แปลวา่ “มงกุฎ”

ขอ้ มูล : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

ไวรสั โคโรนา มาจากไหน ?

พบคร้ังแรกในเมอื งอูฮ่ ่ัน ประเทศจีน
หลกั ฐานจากการถอดรหัสพันธุกรรม
พบว่า SARS-CoV-2 มตี น้ กาเนดิ
มาจาก "คา้ งคาวมงกฎุ เทาแดง"
ยังไม่พบหลกั ฐานยนื ยันวา่ สตั ว์ทีน่ า
เชอื้ มาส่คู น เปน็ สัตวป์ ระเภทใด

Rhinolophus affinis

ภาพ : https://www.tistr.or.th/sakaerat/Flora_Fauna/
MAMMALS/mammals1/mam011.pdf

ขอ้ มูล : www.cigna.co.th/health-wellness/tip/covid19-article
ขอ้ มูล : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ

https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

เพราะเหตใุ ดจงึ ระบาดในวงกวา้ ง

RNA virus : มโี อกาสกลายพนั ธ์ุสูง
(mutation)
มโี ฮสท์ (host) หลากหลายทต่ี ดิ เชื้อได้
ทาใหเ้ กิด "การตดิ เชอ้ื ข้ามสปชี สี ์”
(cross-species transmission)

สตั ว์ สู่ สัตว์

สตั ว์ สู่ คน

คน สู่ คน

ขอ้ มลู : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

การแพรก่ ระจายเช้ือระหว่าง “คนสคู่ น”

ผา่ นทางการไอ จาม

ทาใหเ้ กดิ ละอองฝอยขนาดเลก็
(droplets transmission)
สมั ผัสสิง่ ของท่ีปนเปอื้ นสารคัดหลัง่
แลว้ มาสัมผัสบรเิ วณจมูก ปาก ตา
(contacts transmission)

social distancing

เวน้ ระยะหา่ งการใชช้ ีวติ ในสังคม

ข้อมลู : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
https://https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout002_26022020.pdf

อาการของผตู้ ิดไวรสั โคโรนา (COVID-19)

Neurology Respiratory

ปวดศีรษะ ไอ จาม
นา้ มูกไหล
Circulatory หายใจลาบาก
หายใจหอบเหนอ่ื ย
เมด็ เลอื ดขาว เจ็บคอ
ตา่ ลง
Excretory
Systemic
การทางาน
ไข้ ของไตลดลง
อ่อนเพลยี
Digestive
ระยะฟักตัว
2-14 วนั อุจจาระร่วง

ขอ้ มูล : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout002_26022020.pdf

การปอ้ งกันการตดิ ไวรัสโคโรนา (COVID-19)

หลกี เล่ยี งการเดนิ ทางไปพน้ื ท่ีเส่ียง
ทม่ี ีการระบาด
หลกี เลย่ี งการสมั ผัสเย่อื บุบริเวณ
ใบหน้า (ตา จมูก ปาก)
ล้างมือดว้ ยแอลกอฮอล์เจลหรอื
สบแู่ ละน้าอย่างนอ้ ย 20 วินาที
การใสห่ น้ากากอนามัย
(แนะนาในกรณีที่มีโอกาสสัมผสั
กบั ผู้ทเ่ี ส่ียงตอ่ การตดิ เช้ือ )

ข้อมูล : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

ประเภทของการลา้ งมือ

การล้างมือท่วั ไป การลา้ งมือดว้ ยแอลกอฮอลเ์ จล

(normal hand washing) (alcohol gel hand rub)

สบกู่ อ้ นหรอื สบูเ่ หลว แอลกอฮอลเ์ จล
ลา้ งมอื และน้วิ มอื
ล้างมือและน้ิวมอื ระยะเวลา15-20 วินาทีจนแห้ง
ระยะเวลา 15-30 วนิ าที เมอ่ื ไมม่ ีส่งิ สกปรกบนมือ
เมอ่ื มสี ิ่งสกปรกหรอื เช้ือโรค
บนมือ ที่ไหนกไ็ ด้
ต้องมอี ่างลา้ งมอื และผา้ เชด็ มือ

ภาพ : https://www.chillpainai.com/scoop/11279/

ขอ้ มลู : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

ประเภทของหน้ากากอนามยั

หน้ากากผ้า
สาหรบั คนปกติ
ใชไ้ ด้หลายครัง้ แตต่ อ้ งซักบ่อย ๆ

หน้ากากอนามยั
สาหรับผู้ปว่ ยและผทู้ เ่ี สย่ี งต่อการรับเชอ้ื
ใช้ได้คร้ังเดยี ว

หนา้ กาก N95
บคุ ลากรทางการแพทย์
ใชไ้ ด้ครง้ั เดยี ว หรอื อาจใชไ้ ด้ 2-5 คร้ัง
ขน้ึ กับการใชง้ าน

ข้อมูล : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

การทาความสะอาดพืน้ ผวิ สัมผัส

แอลกอฮอล์ นา้ ยาฆา่ เช้อื เดทตอล
(> 70% alcohol) (4.8% chloroxylenol)

เหมาะกับพื้นผวิ เหมาะกับเครือ่ งใช้
ทเ่ี ป็นโลหะ ในครวั เรอื น

ผงซกั ฟอก น้ายาฟอกขาว
(detergent) (sodium hypochloride)

เหมาะกบั วัสดุ เหมาะกับวสั ดุ
ท่ีเปน็ ผา้ ที่เปน็ ผา้

ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ “ไมค่ วรพน่ เพราะ
จะทาใหเ้ กดิ ละอองลอย”
(3% H2O2)

ระมัดระวงั
การกัดกรอ่ น

ข้อมูล : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

Social distancing
รกั ษาระยะห่างอย่างน้อย 1-2 เมตร

เพือ่ ใหพ้ น้ ระยะ การสมั ผสั ละอองเสมหะ
(ถ้าจาเปน็ ตอ้ งใกลช้ ิด ต้องสวมเครอื่ งป้องกัน

ตา จมกู ปาก และล้างมือ)

หา่ งกันสักพัก

ข้อมลู : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf

การปฏิบตั ิตนของผูท้ ม่ี อี าการ
ของระบบทางเดนิ หายใจ

ใส่หนา้ กากอนามยั เพอ่ื ปอ้ งกันการแพร่กระจายเชอื้
เม่ือมอี าการไอหรอื จามให้ปิดปากและจมกู ด้วยกระดาษ
ชาระ แล้วทิ้งในถงั ขยะหรอื ถุงพลาสติก ล้างมือทุกครัง้
หากไมม่ ีกระดาษชาระให้ใชต้ ้นแขนแทน
ควรอยู่หา่ งจากผูอ้ นื่ อยา่ งนอ้ ย 1 เมตร และอยใู่ นที่
อากาศถา่ ยเทสะดวก
ควรหยุดงาน/เรยี นอย่างนอ้ ย 7-14 วัน ข้นึ อยูก่ บั อาการ
หรือจนกว่าแพทยจ์ ะอนญุ าต
ล้างมือดว้ ยสบู่และนา้ หรอื แอลกอฮอลเ์ จลเปน็ ประจา
ไมใ่ ช้ส่ิงของส่วนตวั ร่วมกบั ผอู้ ่นื

ทาความสะอาดบริเวณท่ีสัมผสั เชน่ เตียง โต๊ะ หอ้ งนา้
ดว้ ย นา้ ยาฟอกขาว (5% โซเดยี มไฮโปคลอไรท์ 1 สว่ น
ตอ่ น้า 99 สว่ น)
ทาความสะอาดเส้ือผา้ และผ้าอนื่ ๆ สามารถซัก
ด้วยผงซกั ฟอกธรรมดา หรอื ด้วยน้าร้อนทอี่ ณุ หภมู ิ
60-90 องศาเซลเซียส

ขอ้ มลู : กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout002_26022020.pdf

เมื่อไหร่ต้องตรวจ COVID-19

1 ไม่มีอาการ ไม่ไดส้ ัมผัสใกล้ชดิ ผู้ปว่ ย COVID-19 ไม่ตอ้ งไปตรวจ
ไม่ไดก้ ลบั จากพ้นื ท่ีเส่ียง “stay home for us”

2 ไม่มอี าการ แต่สมั ผสั ใกลช้ ดิ ผู้ปว่ ย COVID-19 ยงั ไมต่ ้องไปตรวจ
หรอื กลบั จากพน้ื ทีเ่ สีย่ ง “กักตัวเอง 14 วนั ”

3 มอี าการเล็กน้อย ไข้ ไอ นา้ มกู เจ็บคอ ไม่ไดส้ ัมผัส ยงั ไม่ตอ้ งไปตรวจ
ใกล้ชดิ ผูป้ ว่ ย COVID-19 ไมไ่ ดก้ ลบั จากพ้นื ทเ่ี สีย่ ง “กกั ตวั เอง 14 วนั ”

4 มีอาการเล็กนอ้ ย ไข้ ไอ น้ามกู เจบ็ คอ แต่สมั ผสั ไปตรวจ
ใกลช้ ดิ ผ้ปู ่วย COVID-19 หรือกลบั จากพื้นที่เสี่ยง

5 ไขส้ ูง ไอ หอบเหน่อื ย ไปตรวจ

6 ไข้ ไอ เจ็บคอ หอบเหนื่อย + อายมุ ากกว่า 60 ปี ไปตรวจ
มโี รคประจาตวั เจ็บหนา้ อกเฉยี บพลนั วบู หมดสติ

ขอ้ มลู : เพจ 1412 cardiology

“เราจะผ่านวกิ ฤตนิ ้ไี ปด้วยกนั ”

เอกสารและส่งิ อ้างองิ

กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข. 2563. โรคติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (Online).
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout001_12032020.pdf,
1 เมษายน 2563.

. 2563. การปอ้ งกันการตดิ เชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (Online).
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_km/handout002_26022020.pdf,
1 เมษายน 2563.

ซิกน่าประกันภยั . 2563. รจู้ ักโรคไวรสั โคโรนา (COVID-19) เพ่ิมโอกาสรอด เลย่ี งติดโรค (Online).
https://www.cigna.co.th/health-wellness/tip/covid19-article, 1 เมษายน 2563.

1412 Cardiology. 2563. ประชาชนทั่วไปเมอื่ ไหรต่ อ้ งไปตรวจ (Online).
https://www.facebook.com/JarvisChaisiriLancelotWipat1412, 1 เมษายน 2563.

คณะผู้จัดทา

อานวยการผลติ : นางสาวกรรณิกา ไผทฉนั ท์ ผู้อานวยการโรงเรียนสตรีศรีสรุ ิโยทยั
เรยี บเรียงและผลิต : นายจตรุ งค์ สวุ รรณแสง ครโู รงเรยี นสตรีศรีสรุ โิ ยทยั
พสิ ูจน์อกั ษร : นางสาวยพุ า สาเลิศรัมย์ ครโู รงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย
ภาพประกอบ : นางสาวชมพูนุช บญุ เทย่ี ง นักเรียนโรงเรยี นสตรศี รสี ุริโยทยั