รายงาน Module 3 (N1) 230565

รายงานผล

ผสู ูงอายุอําเภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวิตทีด่ ี

จดั โดย...
SUCCESSOR : NARA 1

รายงานผลการพัฒนาผสู งู อายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดูแลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ท่ีดี

MODULE 3
Change Management

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 3

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอําเภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชวี ติ ท่ดี ี

คํานํา

เอกสารฉบับนี้ เปนการรายงานผลการวิเคราะหการยกระดับการจัดบริการผูสูงอายุอําเภอ
ศรีสาครทุกมิติ โดยมีวัตถุประสงค 2 ประการ คือ 1) เพ่ือศึกษาการจัดระบบบริการผูสูงอายุ ทั้ง 6 มิติ คือ มิติ
สุขภาพ เศรษฐกิจ กฎหมาย การศึกษา สังคม และศาสนา ของอําเภอศรีสาคร 2) เพ่ือเสนอแนวทางการพัฒนา
และจดั ระบบบริการผสู ูงอายุครอบคลุมท้งั 6 มติ ิ คือ มิตสิ ขุ ภาพ เศรษฐกจิ กฎหมาย การศึกษา สังคม และศาสนา
ของอําเภอศรีสาคร โดยมีแนวทางการดําเนินงาน ต้ังแตการทบทวนขอมูลท่ัวไป/ขอมูลพื้นฐานที่เกี่ยวของของ
อําเภอศรีสาคร ทบทวนขอมูลสถานการณการดูแลผูสูงอายุทุกมิติของอําเภอศรีสาคร ท้ังขอมูลท่ีเปนปจจัยหลัก
และขอมลู ทเ่ี ปนปจ จยั สนับสนุน จากนั้นวิเคราะหส าเหตแุ หงปญหา เพอื่ หาสาเหตุของปญหาดานการดูแลผูสูงอายุ
จัดลําดับความสําคัญของปญหา เพ่ือเลือกปญหาท่ีสําคัญท่ีสุดมาวางแผนในการแกไขปญหาตอไป วิเคราะห
สถานการณที่เกี่ยวของกับปญหาท่ีสําคัญที่สุด ทั้งสถานการณภายใน และสถานการณภายนอกที่เอ้ืออํานวยตอ
การแกไขพัฒนา ตลอดทั้งท่ีเปนอุปสรรคขัดขวางการแกไขพัฒนา (SWOT Analysis) กําหนดมาตรการในการ
แกไขพัฒนาปญหาดานการดูแลผูสูงอายุท่ีเลือกมา พรอมท้ังจัดทําแนวทางในการแกไขปญหาเพื่อยกระดับการ
จัดบรกิ ารผูสงู อายุอําเภอศรีสาครทกุ มติ ิ ตามมาตรการทไ่ี ดก ําหนดไวในรูปแบบของโครงการ (Action Plan) และ
จัดทําแนวทางในการประเมินในสวนทายของเอกสารฉบับน้ีไดเสนอแนะมาตรการในการยกระดับการจัดบริการ
ผูสงู อายอุ ําเภอศรสี าครทกุ มติ ิ

การกําหนดแนวทางหรือมาตรการในการดูแลผูสูงอายุ เพื่อรองรับการเขาสูสังคมผูสูงอายุมี
ความสําคัญ ทําใหสามารถจัดสวัสดิการ รวมทั้งระบบในการดูแลผูสูงอายุไดอยางมีคุณภาพ สอดคลองกับความ
ตอ งการของผสู งู อายไุ ดในเบ้ืองตน เพ่อื รองรบั การเขา สูสงั คมผูส งู อายไุ ดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพ

ท้ังน้ี หวังเปนอยางย่ิงวาเอกสารฉบับนี้จะเปนประโยชนตอการยกระดับการจัดบริการผูสูงอายุ
อําเภอศรีสาครในทุกมิติ เพื่อนําไปสูผูสูงอายุอําเภอศรีสาครสุขภาพดี ดูแลตนเองได และมีคุณภาพชีวิตที่ดี
ทางกลมุ เหน็ วา นา จะมปี ระโยชนตอ การขยายผลการทํางานขององคก รทสี่ นใจ จึงไดมีการนาํ สิ่งตางๆ ที่ไดเก็บเกี่ยว
มาวิเคราะหแ ละสงั เคราะหจ ดั ทาํ บทความเพื่อเผยแพรใหเกิดประโยชนในวงกวางตอไป

SUCCESSOR : NARA 1
17 พฤษภาคม 2565

SUCCESSOR : NARA 1 หนา ก

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวิตทดี่ ี

บทสรุปผบู ริหาร

วัยสูงอายุเปนชวงรอยตอของชีวิตซึ่งเปลี่ยนจากวัยกลางคน เขาสูวัยสูงอายุทําใหตองเผชิญกับการ
เปลี่ยนแปลงตางๆ ท้ังดานรางกาย จิตใจ และสังคม ทําใหเกิดปญหาทางดานจิตใจที่อาจสงผลกระทบตอสุขภาพ
กายและการดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูและทําความเขาใจ จึงมีความสําคัญในการเตรียมความพรอมให
สามารถปรับตัวและยอมรับการเปล่ียนแปลงตางๆ ท่ีเกิดขึ้น อําเภอศรีสาคร มีอัตราประชากรผูสูงอายุคิดเปน
รอยละ 9.17 สวนใหญเปนกลุมติดสังคม รอยละ 97.34 และเปนผูสูงอายุที่มีภาวะพ่ึงพิง (กลุมติดบาน/ติดเตียง)
จํานวน 58 คน รอยละ 2.35 และเขารว มโครงการ LTC ท้ังหมด 36 คน ไดรับการดูแลตาม Care Plan มีจํานวน 15
คน คดิ เปนรอ ยละ 41.67 การดําเนินงานคดั กรองภาวะหกลมและสมองเสื่อม พบวา ผูสูงอายุที่ผานการคัดกรองภาวะ
หกลม รอยละ 64.26 พบวาปกติ รอยละ 92.89 และผิดปกติ รอยละ 7.01 ผลการคัดกรองภาวะสมองเสื่อม รอยละ
48.02 พบวา ปกติ รอยละ 99.04 ผิดปกติ รอยละ 0.96

ผลการวิเคราะหการยกระดับการจัดบริการผูสูงอายุอําเภอศรีสาคร ใน 6 มิติ ประกอบดวย การศึกษา
สังคม และศาสนา พบวา 1) มิตสิ ุขภาพ : โครงสรา งพ้นื ฐานยังไมต อบสนองความตองการของผูสงู อายุ ขาดสถานท่ี
ออกกําลังกาย เขา ไมถ งึ บริการสขุ ภาพ ขาดการเตรยี มความพรอมเขาสูวัยสูงอายุ 2) มิติดานเศรษฐกิจ : ผูสูงอายุมี
ฐานะยากจน ไมมีผูดูแล 3) มิติดานกฎหมาย : เบี้ยยังชีพไมเพียงพอตอการยังชีพ 4) มิติดานสังคม : การจัดตั้ง
ชมรมผูสูงอายุยังไมครอบคลุมทุกพื้นท่ี ไมมีรถโดยสารสาธารณะภายในอําเภอ 5) มิติดานการศึกษา : ขาดการ
เตรียมความพรอ มเขาสวู ัยสูงอายุ ขาดความรใู นการดูแลผูสูงอายุ และ 6) มิติดานศาสนา : ผูสูงอายุกังวลเร่ืองการ
เตรียมความพรอมกอนวาระสุดทายและการจัดการศพ ดานอื่นๆ : ขาดการบูรณาการการทํางานในการดูแล
ชวยเหลือผูสูงอายุ และหนวยงานท่ีเกี่ยวของยังขาดฐานขอมูลท่ีถูกตองทําใหการวางแผนในการแกไขปญหา
คลาดเคลื่อน

โรงพยาบาลศรีสาคร มีการจัดบริการคลินิกผูสูงอายุ ท่ีมีทีมสหวิชาชีพดูแลผูสูงอายุ แตอาจไมครอบคลุม
กลุมผูสูงอายุในพืน้ ที่ เนอื่ งจากขอ จาํ กัดในดา นการเขาถึงบรกิ ารสุขภาพและดา นอนื่ ๆ ทางคณะผูศึกษาจึงขอเสนอ
กลยทุ ธ เพื่อเปน แนวทางในการยกระดบั การจดั บริการผสู ูงอายอุ ําเภอศรีสาคร ดังน้ี

1. พฒั นาระบบการดูแลผูส งู อายเุ พ่ือใหส ามารเขาถึงบริการสาธารณสุขทีส่ ะดวกและไดม าตรฐาน
2. จัดทําแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตของผูสูงอายุ โดยมุงเนนการมีสวนรวมของผูสูงอายุ ชุมชนและ

หนว ยงานท่เี ก่ียวของ
3. สง เสรมิ พฒั นาชมรมผูสูงอายุผานกลไกชุมชนและศาสนาตามบริบทพ้ืนที่
4. พฒั นาระบบสารสนเทศใหเ ปนศนู ยกลางขอมูลผสู ูงอายคุ รอบคลมุ ทกุ มิติ
5. สงเสรมิ การเตรยี มความพรอ มเขา สูวยั สงู อายทุ ี่มีคุณภาพ

SUCCESSOR : NARA 1 หนา ข

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอาํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมีคุณภาพชีวติ ที่ดี

กิตติกรรมประกาศ

ในความสาํ เร็จของการจัดทาํ เอกสารฉบับนี้ คณะผจู ดั ทาํ ขอขอบพระคุณนายแพทยป ระมวล ทองอินทราช
ผูอํานวยการโรงพยาบาลศรีสาคร และนายการิมาน มะยิ สาธารณสุขอําเภอศรีสาคร ที่ใหโอกาสและเอื้ออํานวย
ความสะดวกเปน อยา งยงิ่ ในการศึกษาครงั้ น้ี

พรอ มน้ีขอขอบพระคุณ

1. นางสาวธัญวรัตน ลปิ ก ารวงศ นายแพทยชํานาญการ รพ.ศรสี าคร

2. นายวณัช พฤกษานศุ ักด์ิ ทนั ตแพทยช าํ นาญการ รพ.ศรีสาคร

3. นางแวแอเซาะ เจะคอ หวั หนาฝา ยการพยาบาล รพ.ศรสี าคร

4. นางสาวนรู ุลฮดู า อดุลภกั ดี เภสชั กรปฏบิ ตั ิการ รพ.ศรสี าคร

5. นางสาวฟต รยี ะห ดารามะ นักกายภาพบําบดั ปฏบิ ัติการ รพ.ศรสี าคร

6. นางฟฎ ลนี า มามะ พยาบาลวชิ าชพี ชาํ นาญการ รพ.สต.กลูบี

7. นางสาวฮามดี ะ ขาเรง็ พยาบาลวิชาชพี ชํานาญการ รพ.สต.บา นไอรแยง

8. บุคลากรในโรงพยาบาลศรสี าคร และสํานกั งานสาธารณสขุ อาํ เภอศรสี าคร

9. ภาคีเครือขายพัฒนาผูสูงอายุอําเภอศรีสาคร ไดแก ชมรมผูสูงอายุอําเภอศรีสาคร นายก

องคการบริหารสวนตําบลกาหลง กองสาธารณสุขเทศบาลตําบลศรีสาคร ปลัดตําบลศรีสาคร รองปลัดองคการ

บริหารสวนตําบลซากอ สมาพันธไทยพุทธอําเภอศรีสาคร คณะกรรมการอิสลามประจําจังหวัดนราธิวาส

อาสาสมัครสาธารณสุขอาํ เภอศรสี าคร

ที่ใหขอมูลดานการบริหารการพัฒนาผูสูงอายุอําเภอศรีสาครสุขภาพดี ดูแลตนเองได และมี

คุณภาพชวี ิตที่ดเี ปน อยางสูง มา ณ โอกาสน้ี

SUCCESSOR : NARA 1
18 พฤษภาคม 2565

SUCCESSOR : NARA 1 หนา ค

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายอุ าํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชีวติ ทด่ี ี

รายชื่อวิทยากรบรรยาย

1. พญ.ฟาใส ภกั ดกี มล ผอู ํานวยการสํานกั การแพทยเ ขตสขุ ภาพท่ี 12
2. นางสาวซาลายา กนู งิ แพทยแผนไทยชาํ นาญการ
โรงพยาบาลรามัน
3.นางรอยัน หะยมี ะเย็ง รองนายแพทยสาธารณสขุ จังหวัดนราธิวาส

รายชอ่ื วทิ ยากรกลุมในการนาํ เสนอและวิพากษผลงานผเู ขารับการอบรม

1. นพ.สมชัย อศั วสุดสาคร อดีตสาธารณสขุ นิเทศก เขตสุขภาพที่ 12
2. นพ.ชยั วฒั น พัฒนาพศิ าลศกั ดิ์ นายแพทยสาธารณสุขจงั หวดั นราธิวาส
3. นพ.ดษุ ฎี คงตระกลู ทรัพย นายแพทยส าธารณสุขจงั หวัดพทั ลงุ
4. นางรัชนี บญุ เรอื งศรี นกั สังคมสงเคราะหช ํานาญการพิเศษ
รองผอู ํานวยการสาํ นกั อนามยั ผสู ูงอายุ เขตสขุ ภาพท่ี 12

SUCCESSOR : NARA 1 หนา ง

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายุอาํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ที่ดี

สารบัญ หนา
ก
คํานํา ข
บทสรุปผูบรหิ าร ง
กติ ตกิ รรมประกาศ จ
รายชอ่ื วทิ ยากรบรรยาย จ
รายช่อื วิทยากรกลมุ ในการนาํ เสนอและวพิ ากผลงานผเู ขารบั การอบรม ฉ
สารบญั ซ
แบบฝกหัด (ASSIGNMENT) 1
บทนํา 1
: หลักการและเหตุผล
: สถานการณผูส ูงอายุ 4
: ลกั ษณะทางประชากรและสังคมของผูส งู อายุ
วัตถปุ ระสงค 5
วธิ กี ารศึกษา
วิธีการเกบ็ รวบรวมขอมลู 8
กรอบแนวคดิ การศึกษา 8
ผลการศึกษา 9
1. ขอ มลู ทั่วไป 9
2. ผลการดําเนินงานของภาคีเครือขา ย 10
SWOT Analysis 10
กลยุทธใ นการดาํ เนนิ งาน
ขอเสนอแนะตอ การพฒั นา 12
เอกสารอา งอิง
รายชื่อสมาชกิ กลุม 15

20

21

23

24

SUCCESSOR : NARA 1 หนา จ

รายงานผลการพัฒนาผูส ูงอายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวิตทดี่ ี

แบบฝก หัด
(ASSIGNMENT)

สมมตใิ หท านดํารงตําแหนงนายแพทยส าธารณสุขจงั หวดั จงเสนอ
แนวทางและแผนเพอื่ ยกระดบั การจัดบรกิ ารผสู ูงอายทุ กุ มติ ิ
(ชราธิวาส)ภายใตบ ริบทและสถานการณปจ จุบัน

SUCCESSOR : NARA 1 หนา ฉ

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายอุ าํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี

บทนํา : หลกั การและเหตุผล

วัยสูงอายุเปนชวงรอยตอของชีวิตซึ่งเปลี่ยนจากวัยกลางคน เขาสูวัยสูงอายุทําใหตองเผชิญกับการ

เปลยี่ นแปลงตางๆมากมาย ทั้งดา นรางกาย จิตใจ และสังคม การเปล่ียนแปลงตางๆเหลาน้ี เปนไปในลักษณะเสื่อมถอย

มีขอจํากัดในการทําหนาที่ของรางกายในดานใดดานหนึ่งหรือหลายๆดาน ทําใหเกิดปญหาทางดานจิตใจที่อาจ

สงผลกระทบตอสุขภาพกายและการดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูและทําความเขาใจ จึงมีความสําคัญในการ

เตรียมความพรอมใหสามารถปรับตัวและยอมรับการเปลี่ยนแปลง ตางๆท่ีเกิดข้ึน นอกจากนี้ครอบครัวและผูดูแล

ผูสงู อายุยังจําเปนตองเขาใจความเปนจริงที่เกิดข้ึนกับผูสูงอายุและหาแนวทางชวยเหลือดวยความเขาใจ เพ่ือชวย

ใหผูสูงอายุมีสุขภาพจิตท่ีดี สามารถดํารงชีวิตในวัยสูงอายุไดอยางมีความสุข การเขาสูวัยสูงอายุ เปนการถอน

บทบาทจากสังคม ภายนอกดวยการเกษียณอายุจากการทํางานคงมีแตสังคมภายในบาน ขาดการพบปะกับ

ผูรวมงาน บทบาทสังคม และการไดรับยกยองจากบุคคลอ่ืนในสังคมลดลง สิ่งเหลานี้ลวนสงผลใหผูเกษียณเกิด

ความรูสึกวาคุณคา และศักดิ์ศรีลดนอยลง เกิดความรูสึกเหงาและวาเหว ถาไมมีบทบาทใหมมาทดแทน จะสงผล

ใหความพึงพอใจในชีวิตลดลง รวมท้ังการขาดรายได รายไดพิเศษตางๆก็หมดไป ในขณะที่รายจายเพิ่มมากข้ึน

เนอื่ งจาก ตองมรี ายจา ยเกี่ยวกบั การดูแลสุขภาพที่เสื่อมลงมากข้ึนจากเดิม จึงกอใหเกิดปญหาทางเศรษฐกิจได ซ่ึง

ในระยะยีส่ ิบปทผี่ า นมา ประชากรสงู อายุในประเทศไทยมจี ํานวนและสัดสว นเพิ่มข้ึนอยางรวดเร็ว ในป พ.ศ. 2564

ประเทศไทยจะเขาสูสังคมสูงวัยอยางสมบูรณ (Complete Aged society) และคาดการณวาจะเขาสูสังคมสูงวัย

แบบเต็มที่ (Super Aged society) ในเวลาอีกไมถึง 20 ปขางหนาน้ี เม่ือเขาสูวัยสูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงทั้ง

ดานรางกายและจิตใจ มีขอจํากัดในการทําหนาท่ีสวนตางๆของรางกายในทางเส่ือมถอย การเรียนรูเขาใจวัย

สูงอายุจึงมีความสําคัญอยางยิ่ง ในการเตรียมความพรอมท้ังดานรางกายและจิตใจในการเขาสูวัยสูงอายุ เกิดการ

เรียนรู เขา ใจ และยอมรับในขอจาํ กดั ของการสูงวัย อีกทั้งทําใหเกิดความเขาใจ สามารถดูแลผูสูงอายุในครอบครัว

และสงั คมไดอยางเหมาะสมยง่ิ ข้ึน(นงลักษณ พรหมตงิ การและคณะ, 2562)

การเขาสูสังคมผูสูงอายุมีผลตอสภาพทางสังคม สภาวะเศรษฐกิจและการจางงาน ตลอดจนการจัดสรร

ทรัพยากรทางสุขภาพและสังคมของประเทศอยางตอเน่ืองท้ังในระยะส้ันและระยะยาว อีกทั้งการเปล่ียนแปลง

ทางสงั คมจากสงั คมเกษตรเปน สังคมอตุ สาหกรรม ทาํ ใหเกิดการยา ยถ่ินจากชนบทเขา สเู มืองใหญ การเปล่ียนแปลง

ขนาดของครอบครัว จากครอบครัวขยายเปนครอบครัวเด่ียว สมาชิกใน ครอบครัวตองด้ินรนเพื่อทํางานเลี้ยงชีพ

ไมมีเวลาในการดูแลสมาชิกในครอบครัว ทําใหผูสูงอายุถูกทอดท้ิง ดวยสภาพสังคมท่ีเรงรีบทํางานแขงกับเวลา

ประชาชนตอ งมคี วามรับผดิ ชอบในการทาํ งานนอกบาน อาจทาํ ใหไมมเี วลาเทา ท่คี วร เกิดการละเลยการดูแลเอาใจ

ใสผ ูส ูงอายุ กอ ใหเ กิดผลกระทบตอผูสูงอายุ ท้ังดานจิตใจและรางกาย ซ่ึงมีปญหาสุขภาพจากวัยที่เสื่อมถอย มีโรค

ประจําตัวเรื้อรัง ไมมีผูดูแลผูสูงอายุ ถูกทําราย บางคนมีภาวะซึมเศรา เกิดปญหาทางดานสังคมหรือไมมีกิจกรรม

นันทนาการสําหรับผูสูงอายุ(คณะกรรมการผูสูงอายุแหงชาติ, 2555) ผูสูงอายุจึงเปนวัยที่ตองมีการดูแลเฉพาะ

แตกตางจากวัยอ่ืน ๆ เปนวัยที่มีความเส่ือมทางดาน รางกาย หากไมไดมีการดูแลตนเองที่เหมาะสม จะทําใหเกิด

ปญ หาสขุ ภาพทัว่ ไปและเกดิ ความเจ็บปว ยไดงา ย เพอื่ ใหผ สู งู อายุสามารถดูแลตนเองไดอยางเหมาะกับวัย อาการทุเลา

หรือไมมีอาการกําเรบิ หรือรนุ แรง จึงตองมีการดูแลชว ยเหลอื หรือแกไขความผิดปกติท่ีเกิดขึ้นท้ังดานรางกาย จิตสังคม

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 1

รายงานผลการพัฒนาผสู งู อายอุ าํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี

และ จิตวิญญาณโดยคํานึงถึงความแตกตางของบุคคล โดยใหผูปวยและครอบครัวมีสวนรวมในการดูแลสุขภาพ
รวมถึงสนับสนนุ ใหค รอบครัวไดใ ชศ กั ยภาพในการดแู ลสขุ ภาพผสู ูงอายุ(กติ ตกิ ร นิลมานัต, รดั ใจเวชประสทิ ธ์ิ,2559)

จากสถานการณเพิ่มขึ้นของผูสูงอายุดังกลาวจะสงผลกระทบตอทุกหนวยในสังคมอยางหลีกเลี่ยงไมได
เชน กระบวนการทางสงั คม อยา งการปฏบิ ัตติ อ กนั ในเชิงแลกเปลย่ี นระหวางสมาชิกในสังคม สงผลกระทบทางดาน
คณุ ภาพชวี ติ ในดานความเปน อยู สุขภาวะของประชากรในสังคม และระบบเศรษฐกิจของสังคม เปนตน ประเทศ
ไทยเขาสูสังคมสูงวัยแลว นอกจากนี้ผลจากการเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางอายุของประชากร ทําใหพบวาสัดสวน
ของประชากรอายุมากท่ีสุด (อายุ 80 ปข้ึนไป) ก็เพิ่มขึ้นดวย โดยขอมูลจากการคาดการณขององคการ
สหประชาชาติแสดงวาสัดสวนของประชากรท่ีอายุมากท่ีสุด (อายุ 80 ป ขึ้นไป) จะเพิ่มจากรอยละ 12 ในป พ.ศ.
2568 และจะเพ่ิมเปนอีกเทาตัวคือรอยละ 24 ในปพ.ศ. 2593 น่ันหมายถึงอัตราการเจ็บปวยดวยโรคเร้ือรังและ
การตกอยใู นภาวะทุพพลภาพของผสู ูงอายุกลุมน้ีจะสูงข้ึนอยางมาก (สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ
และสังคม แหงชาติ, 2555) ดังน้ันประเทศไทยจําเปนจะตองปรับตัว อยางรวดเร็วเพ่ือรองรับการเขาสูสังคมสูงวัย
และใหความสําคญั ในการดแู ลดานสุขภาพของผูสูงอายุเหลาน้ี หนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และองคกรตางๆ ได
ใหความสําคัญและตระหนักถึง ผลกระทบของการกาวเขาสูสังคมสูงวัยมากขึ้นเปนลําดับ ดังจะเห็นไดจากการ
ดําเนินงานหรือกิจกรรม ตางๆที่เอื้อประโยชนใหกับผูสูงอายุ เพ่ือใหผูสูงอายุมีสุขภาพที่ดีสามารถใชชีวิตอยูตอไป
ไดอยางมีความสุข ซึ่งโครงการขยายผลอาสาสมัครดูแลผูสูงอายุท่ีบาน (อผส.) ก็เปนอีกโครงการหน่ึงที่กระทรวง
การพัฒนาสังคมและความมน่ั คงของมนุษย (พม.) ริเร่ิมดําเนินการขึ้นมาเพื่อใหชุมชนไดเขามามีสวนแบงเบาภาระ
การดแู ลผูส งู อายจุ ากหนว ยงานภาครัฐ โดยจัดอบรมทักษะและเสริมสรางทัศนคติในการดูแลชวยเหลือผูสูงอายุใน
ชุมชนของตนเองใหกับอาสาสมัครที่มีจิตอาสาพรอมที่จะเขาไปทํางานเพ่ือชุมชน ดังน้ัน ผลการศึกษาในสวนน้ีจึง
เปนการติดตามผลการดําเนนิ งานโครงการขยายผลอาสาสมัครดูแลผูสูงอายุท่ีบาน (อผส.) ในกลุมผูรับบริการหรือ
ความชว ยเหลอื ดแู ลโดยตรงจาก อผส. ซง่ึ ไดแ กผูสูงอายแุ ละผดู แู ลผูสูงอายุ (วพิ รรณ ประจวบเหมาะ, 2555)

การเปลยี่ นแปลงโครงสรางประชากรเขา สสู ังคมผูสูงอายุ เปนประเด็นท่ีไดรับความสนใจกันเปนอยางมาก
ทั้งในระดับชาติและในระดับโลกเน่ืองจากมีผลกระทบอยางกวางขวาง ทั้งในระดับมหภาค ซึ่งไดแก ผลิตภัณฑมวลรวม
ในประเทศ (GDP) รายไดตอหัวของประชากร การออมและการลงทุน งบประมาณของรัฐบาล การจางงานและ
ผลิตภาพของแรงงาน และระดับจุลภาค ไดแก ตลาดผลิตภัณฑและบริการดานตางๆ โดยจากสถิติประชากรของ
สาํ นกั งานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกจิ และสงั คม แหงชาติ พ.ศ.2558 พบวาประเทศไทยมีประชากรท้ังหมด
จํานวน 65,729,098 คน เปนประชากรผูสูงอายุ จํานวน 9,456,193 คน คิดเปน รอยละ 14.38 ของประชากร
ท้งั หมด ซ่งึ แสดงใหเห็นวาประเทศไทยกําลังกาวเขาสูการเปนสังคมผูสูงอายุเปนประเทศท่ีสองในเอเชียตะวันออก
เฉียงใตทกี่ า วเขาสูส ังคมผูส ูงอายุรองจากประเทศสงิ คโปรแ ละเม่ือสัดสวนประชากรสูงอายุ (60 ป ขึ้นไป) สูงถึงรอย
ละ 10 ของประชากรท้ังหมด ประเทศไทยกําลังจะกลายเปน “สังคมสูงอายุอยางสมบูรณ” เม่ือประชากรอายุ 60
ป ข้นึ ไป มีมากถึง รอ ยละ 20 ในป 2564 หรือในอกี เพยี งไมก่ปี ข างหนาและคาดวา จะเปนสังคมสูงวัยระดับสุดยอด
ในอีก ไมถ งึ 20 ป ขางหนาน้ีเม่ือประชากรอายุ 60 ป ข้ึนไป มีสัดสวนถึงรอยละ 28 ของประชากรท้ังหมด ซ่ึงการ
เขาสสู งั คมผูสงู อายุนี้นอกจากสงผลกระทบตอ การเปลย่ี นแปลงโครงสรางประชากรแลว การเขาสูสังคมผูสูงอายุยัง

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 2

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายอุ ําเภอศรีสาครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวิตท่ดี ี

สงผลกระทบกบั สภาพทางเศรษฐกิจสงั คมดว ยโดยสดั สว นผสู งู อายุทีม่ ากขนึ้ ในขณะท่ีสัดสวนประชากรวัยทํางานมี
เทาเดิมหรือลดลง จะมีผลกระทบโดยตรงตอการผลิต ทําใหกําลังแรงงานนอยลงมีภาคการผลิตและอุปทาน
แรงงานลดลงซ่ึงอาจจะสงผลทําใหคาแรงสูงข้ึนหรือ เกิดการขาดแคลนแรงงานไดและทําใหผลิตภัณฑมวลรวม
ประชาชาติ (GNP) รวมท้ังรายไดประชาชาติ และรายไดเฉล่ียตอบุคคลลดลง สวนในดานการดูแลและการจัด
สวสั ดิการดา นตา ง ๆ ใหก บั ผสู งู อายุ ในสงั คมผสู งู อายุน้นั สดั สวนประชากรสูงอายุและสัดสวนประชากรวัยเด็กและ
วัยแรงงานในครอบครวั จะขาดความสมดุล ดังนั้น วัยแรงงานมีภาระในการดูแลผูสูงอายุเพิ่มข้ึนและทําใหคุณภาพ
ของการดูแลผูสูงอายุลดลง ผูสูงอายุจํานวนมากขาดผูดูแลหรือถูกทอดทิ้ง กลไกของครอบครัวและเครือญาติ ไม
สามารถรองรับการดูแลผูสูงอายุไดอยางมีประสิทธิภาพ บทบาทในการดูแลผูสูงอายุของชุมชน และภาครัฐจึงมี
ความสําคญั มากขน้ึ ในอนาคต ภาครัฐจาํ เปนตองจัดบริการดานการแพทยสาธารณสุขและบริการทางสังคมเพ่ิมข้ึน
รวมท้ัง ตองเพิ่มงบประมาณเพื่อใหการชวยเหลือผูสูงอายุมากขึ้นดวย ซึ่งทําใหมีภาระทางดานการคลัง และ
งบประมาณรายจา ยเพิม่ ข้ึน ขณะท่งี บประมาณรายรับลดลง รายไดจากการเกบ็ ภาษีนอยลง เน่ืองจากมีวัยผูสูงอายุ
ซง่ึ ไมม ีรายไดม สี ดั สวนที่มากขน้ึ (วรเวศม สุวรรณระดา และคณะ, 2555)

ระบบบริการทางการแพทยและสาธารณสุขในปจจุบันยังคงเนนการดูแลแบบเฉียบพลันเปนหลัก
โดยเฉพาะระบบการดแู ลในโรงพยาบาล ซึ่งเมื่อพน ระยะเฉียบพลันไปแลว ยงั มีชอ งวางในการใหบริการอยูในระบบ
บริการปฐมภูมิก็มีขอ จํากัดดานบุคลากรท้ังในแงของจํานวนและศักยภาพของบุคลากร ในการใหบริการท่ี
เหมาะสมแกผูสูงอายุ โรงพยาบาลชุมชนหลายแหงไดมีการจางนักกายภาพบําบัดในการใหบริการในโรงพยาบาล
และบริการเชิงรุก และโรงพยาบาลสวนใหญมีการจัดตั้งศูนยดูแลผูปวยตอเน่ือง จัดทีมใหบริการเชิงรุกในการดูแล
ผูป วยที่บา น (Home health care) เพ่อื รองรับการดูแลผูปวยโรคเร้ือรัง มิติดานสุขภาพของผูสูงอายุน้ันกวางกวา
มิติทางการแพทยและสาธารณสุข อีกท้ังทักษะและความรูของเจาหนาที่โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล และ
อาสาสมัครในชมุ ชน (อสม.) ที่เคยประสบความสําเร็จในการดูแลสุขภาพประชาชน จากการเจ็บปวยเฉียบพลันในอดีต
นั้นไมเพียงพอตอความตองการการบริการของชุมชนในปจจุบันที่เปนการเจ็บปวยเรื้อรังและตองการการดูแลท่ี
ตอเนื่อง รอบดาน และบูรณาการทั้งดานการแพทยและดานสังคม นอกจากน้ันอาสาสมัคร ก็คืออาสาสมัคร ท่ี
ถงึ แมจะมใี จในการสนบั สนุนการดําเนินการ แตม ขี อ จํากัดเรื่องเวลาท่ีจะทํางานไดอยางสม่ําเสมอตอเนื่อง (กนิษฐา
บุญธรรมเจริญ, ภัทรพรรณ อดทน, 2555) และยังพบวาผูสูงอายุรอยละ 15.9 อยูในภาวะพึ่งพิงผูอ่ืนท้ังหมด เม่ือ
พิจารณาผทู ่มี ีภาวะพึ่งพิงปานกลางถึงพ่ึงพงิ ผูอ่นื ท้ังหมด พบถึงรอยละ 52.3 โดยรอยละ 55.6 พบในผูสูงอายุท่ีพัก
อยูในศูนยพัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผูสูงอายุ ตองการไดรับการชวยเหลือดูแลถึง 20 - 27 ช่ัวโมงตอสัปดาห
นอกจากน้ีผูสูงอายุ สวนใหญในสถานบริการยังมีโรคประจําตัว และภาวะพ่ึงพิงจาก การถดถอยของสมรรถภาพ
ตามวยั ดังน้นั แนวโนม ของภาวะ พึ่งพิงจะเพิ่มมากข้นึ ตามแนวโนมการเพิ่มข้ึนของประชากร สูงอายุและโรคเร้ือรัง
(ศริ ิพันธุ สาสตั ย และคณะ, 2555)

จากท่ีกลาวมาขางตน จะเห็นไดวาการเขาสูสังคมผูสูงอายุยอมสงผลตอเศรษฐกิจสังคม ของประเทศและ
การบริหารงานของภาครฐั เปน อยางยิ่ง ภาครัฐจึงจาํ เปนตอ งเตรียมความพรอมในดานตา งๆ เพ่ือเตรียมการรองรับ
การเขาสูสังคมผูสูงอายุในพ้ืนทีโดยเฉพาะ การสงเสริมการมีสวนรวมของชุมชน สงเสริมใหชุมชนและภาค

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 3

รายงานผลการพัฒนาผสู งู อายอุ าํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ท่ดี ี

ประชาชนเขา มามสี ว นรว มในการดูแล ผูสูงอายุเนื่องจากเครือขายสําคัญในพ้ืนที่ อันไดแก คนในชุมชน เพื่อนบาน
ผนู ําชุมชน อาสาสมคั ร สาธารณสุข อาสาสมคั รปอ งกันภัยฝายพลเรือน (อปพร.) ถือเปนผูมีบทบาทสําคัญอยางยิ่ง
ในการเตรียมความพรอม และใหความชวยเหลือผูสูงอายุเน่ืองจากกลุมตาง ๆ เหลาน้ีจะสามารถเปน เครือขาย
คุมครองทางสังคมใหแกผูสูงอายุไดเปนอยางดีดังน้ัน เพ่ือใหการเตรียมความพรอม ดังกลาวไปในทิศทางที่ถูกตอง
การกําหนดแนวทางในการดูแลผูสูงอายุ เพื่อรองรับการเขาสูสังคมผูสูงอายุท่ีมีความเหมาะสม สามารถจัด
สวัสดิการ รวมทั้งระบบในการดูแล ไดอยางมีคุณภาพ สอดคลองกับความตองการของผูสูงอายุไดในเบื้องตน เพ่ือ
รองรบั การเขาสสู ังคมผูสงู อายไุ ดอ ยา งมปี ระสิทธภิ าพ ดังนนั้ ผูศ กึ ษาจึงใหค วามสนใจท่จี ะศึกษาการจัดระบบบริการ
และแนวทางการพัฒนาและจัดระบบบริการผูสูงอายุครอบคลุมผูสูงอายุ ท้ัง 6 มิติ คือ มิติสุขภาพ เศรษฐกิจ
กฎหมาย การศกึ ษา สังคม และศาสนาของอําเภอศรสี าคร

สถานการณผสู ูงอายุ

สถานการณผูสูงอายุของประชากรไทย สําหรับประเทศไทยกาวเขาสูสังคมสูงอายุมาต้ังแต พ.ศ. 2548
และกาํ ลงั จะกาวเขาสกู ารเปน สงั คมสงู อายุระดับสมบรู ณใ น พ.ศ. 2564 หมายถงึ สงั คมทีม่ ีผูสูงอายุมากกวารอยละ
20 ของประชากรท้งั หมด โดยคาดการณว า ใน พ.ศ. 2574 ประเทศไทยจะกาวเขาสูสังคมสูงอายุระดับสุดยอด คือ
มีผูสูงอายุมากกวารอยละ 28 ของประชากรท้ังหมด ป 2565 ประเทศไทยมีประชากรผูสูงอายุจํานวน
12,116,199 คน คิดเปนรอยละ 18.3 จําแนกเปนเพศชาย 5,339,610 คน เพศหญิง 6,776,589 คน ชวงอายุ
60-69 ป จํานวน 6,843,300 คน รอยละ 56.5 อายุ 70-79 ป จํานวน 3,522,778 คน รอยละ 29.1 และอายุ 80
ปข้ึนไป จํานวน 1,750,121 คน รอยละ 14.4 (กรมการปกครอง ณ วันที่ 31 มกราคม 2565 : กรมกิจการ
ผสู งู อาย)ุ

เขตสุขภาพที่ 12 มีประชากรผูสูงอายุ จากระบบรายงานกระทรวงสาธารณสุข (HDC-Report 2565 ณ
15 พค. 2565) มีจํานวน 656,894 คน คิดเปนรอยละ 16.29 และในเขตบริการที่ 12 มีจังหวัดท่ีเขาสูสังคม
ผูสูงอายุโดยสมบูรณ (Aged Society) คือ จังหวัดพัทลุง (22.93 %) จากการประเมินความสามารถในการดําเนิน
ชีวิตประจําวัน (ดัชนีบารเธล ADL ป 2565) คัดกรองรอยละ 72.75 พบวา มีผูสูงอายุกลุมติดสังคมมีจํานวน
461,297 คดิ เปน รอ ยละ 96.53 กลุม ตดิ บานจํานวน 13,392 คน คิดเปนรอยละ 2.80 กลุมติดเตียงจํานวน 3,170
คน คดิ เปนรอยละ 0.66

จังหวัดนราธิวาส มีประชากรผูสูงอายุ 3 ป ยอนหลังต้ังแต ปงบประมาณ 2563 - 2565 มีประชากรผูสูงอายุ
74,480 76,353 และ 79,526 คน คิดเปนรอยละ 11.46, 11.74 และ 12.27 ตามลําดับ ซ่ึงแสดงใหเห็นวาจังหวัด
นราธิวาสมีประชากรผูสูงอายุเพิ่มข้ึนทุกป และกาวเขาสูสังคมผูสูงอายุโดยสมบูรณ สําหรับป 2565 มีการประเมิน
ศักยภาพตามความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวัน (Activities of Daily Living : ADL) ในผูสูงอายุ ณ วันที่
29 เมษายน 2565 ไดรับการคัดกรองสุขภาพ 54,596 คน คิดเปนรอยละ 68.65 โดยจําแนกเปนผูสูงอายุกลุมท่ี 1
(ติดสังคม) จํานวน 53,167 คน รอยละ 97.38 กลุมท่ี 2 (ติดบาน) จํานวน 1,195 คน รอยละ 2.19 และกลุมที่ 3
(ติดเตียง) จํานวน 234 คน คิดเปนรอยละ 0.43 จึงมีผูสูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงตองการความชวยเหลือในการดําเนิน

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 4

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอาํ เภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวติ ท่ดี ี

กจิ วัตรประจาํ วันพื้นฐาน ซ่ึงไดแก ผูสูงอายกุ ลุม ติดบา นและติดเตียง รอยละ 2.62 ผลการประเมินพฤติกรรมสุขภาพที่
พึงประสงคของผูสูงอายุ ผานระบบโปรแกรม Health for You (H4U) หรือสมุดสุขภาพประชาชน ในป 2565
พบวา ผูสูงอายุไดรับการประเมินพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงค จํานวน 10,083 คน คิดเปนรอยละ 126.79 ของ
เปาหมาย (10% ของประชากรสูงอายุทั้งหมด = 7,953 คน) มีพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงคท้ัง 5 ดาน จํานวน
8,140 คน คิดเปนรอยละ 80.73 ผลการดําเนินงานตําบล Long Term Care และทรัพยากรท่ีเกี่ยวของ ป 2565 โดย
มีการจัดทํา Care Plan ผูสูงอายุที่มีภาวะพ่ึงพิงท่ีเขารวมโครงการ LTC โดยไดจัดทํา/ดูแลตาม Care Plan มีจํานวน
317 คน คิดเปนรอยละ 84.08 จากผูสูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงที่เขารวมโครงการ LTC ท้ังหมด 377 คน มี CG 561 คน
ซ่ึงมีอัตราสวนของ CG : ผูสูงอายุ เพียง 1: 0.6 โดยเปาหมาย CG 1 คน : ผูสูงอายุ 5-10 คน การดําเนินงานคัดกรอง
ภาวะหกลมและสมองเสื่อม พบวา ผูสูงอายุท่ีผานการคัดกรองภาวะหกลม จํานวนท้ังหมด 53,794 คน จากจํานวน
ผสู งู อายทุ ้ังหมด 79,526 คน คิดเปนรอยละ 67.64 พบวา ปกติ รอยละ 98.20 และผิดปกติ รอยละ 1.74 และไมระบุ
รอยละ 0.06 ผูสูงอายุท่ีผานการคัดกรองภาวะสมองเสื่อม จํานวนทั้งหมด 40,440 คน จากจํานวนผูสูงอายุท้ังหมด
79,526 คน คิดเปนรอ ยละ 50.85 พบวา ปกติ รอ ยละ 99.69 ผดิ ปกติ รอ ยละ 0.31

อําเภอศรีสาคร มีประชากรผูสูงอายุ จํานวน 3,240 คน คิดเปนรอยละ 9.17 จากการประเมิน
ความสามารถในการดําเนินชวี ิตประจาํ วนั คัดกรองรอยละ 67.37 พบวา มีผูสูงอายุกลุมติดสังคมมี จํานวน 2,124
คน คิดเปนรอยละ 97.34 กลุมติดบานจํานวน 54 คน คิดเปนรอยละ 2.17 กลุมติดเตียงจํานวน 4 คน คิดเปน
รอยละ 0.18 ผลการประเมินพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงคของผูสูงอายุ ผานระบบโปรแกรม Health for You
(H4U) หรือสมุดสุขภาพประชาชน ในป 2565 พบวา ผูสูงอายุไดรับการประเมินพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงค
จํานวน 372 คน คิดเปนรอยละ 114.81 ของเปาหมาย (10% ของประชากรสูงอายุท้ังหมด = 324 คน) มีพฤติกรรม
สุขภาพท่ีพึงประสงคท้ัง 5 ดาน จํานวน 324 คน คิดเปนรอยละ 87.10 ผลการดําเนินงานตําบล Long Term Care
และทรัพยากรที่เก่ียวของ โดยมีการจัดทํา Care Plan ผูสูงอายุที่มีภาวะพ่ึงพิงที่เขารวมโครงการ LTC โดยไดจัดทํา /
ดูแลตาม Care Plan มีจํานวน 15 คน คิดเปนรอยละ 41.67 จากผูสูงอายุท่ีมีภาวะพ่ึงพิงท่ีเขารวมโครงการ LTC
ทั้งหมด 36 คน มี CG 46 คน ซึ่งมีอัตราสวนของ CG : ผูสูงอายุ เพียง 1: 0.8 โดยเปาหมาย CG 1 คน : ผูสูงอายุ 5-
10 คน การดําเนินงานคัดกรองภาวะหกลมและสมองเส่ือม พบวา ผูสูงอายุท่ีผานการคัดกรองภาวะหกลม จํานวน
ทั้งหมด 2,082 คน จากจํานวนผูสูงอายุท้ังหมด 3,240 คน คิดเปนรอยละ 64.26 พบวา ปกติ รอยละ 92.89 และ
ผิดปกติ รอยละ 7.01 ผูสูงอายุท่ีผานการคัดกรองภาวะสมองเส่ือม จํานวนทั้งหมด 1,556 คน จากจํานวนผูสูงอายุ
ท้ังหมด 3,240 คน คิดเปนรอยละ 48.02 พบวา ปกติ รอ ยละ 99.04 ผิดปกติ รอยละ 0.96

ลกั ษณะทางประชากรและสังคมของผสู ูงอายุ
อําเภอศรีสาครมปี ระชากรท้ังส้นิ 40,734 คน จาํ นวนผสู ูงอายุทั้งส้ิน จาํ นวน 3,633 คน เปน ผสู งู อายุหญิง

จํานวน 1,901 คน ผูส งู อายชุ าย 1,732 คน ผูสูงอายหุ ญงิ มากกวา ผสู ูงอายชุ าย คิดเปนรอยละ 52.33 เปรยี บเทียบ
ผสู งู อายชุ ายรอ ยละ 47.67 มีอายุเฉลย่ี 71.4 ป อายุตํา่ สดุ 60 ป อายุสูงทีส่ ดุ 103 ป

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 5

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายอุ ําเภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดูแลตนเองได และมีคุณภาพชีวิตทดี่ ี

เมื่อพิจารณาตามกลุมอายุแลวพบวา วัยกอนผูสูงอายุ ซึ่งเปนชวงอายุ 55 – 59 ป รอยละ 2.14 ของ
ประชากรทงั้ หมด เปน ผูสูงอายวุ ัยตน คอื อายุ 60-69 ป รอยละ 53.51 เปน ผสู ูงอายุในวัยกลาง คือ อายุ 70-79 ป
รอยละ 28.87 และเปน กลมุ ผสู ูงอายทุ ีม่ อี ายุ 80 ปข ึน้ ไป รอ ยละ 17.62 รายละเอียดดังตาราง

ตารางท่ี 4 แสดงจาํ นวนขอมลู ทะเบียนราษฎร รวม
3,515
มปี ระชากรจากทะเบียนราษฎร จาํ แนกตามกลมุ อายุประชากร รายละเอียดดงั น้ี 4,043
3,922
อายุ ชาย รอ ยละ หญิง รอยละ 3,847
0-4 1,786 4.38 1,729 4.24 3,549
5-9 2,053 5.04 1,990 4.88 3,655
10-14 1,974 4.84 1,948 4.78 3,269
15-19 2,001 4.91 1,846 4.53 2,855
20-24 1,817 4.46 1,732 4.25 2,334
25-29 1,953 4.79 1,702 4.17 2,326
30-34 1,673 4.10 1,596 3.91 2,054
35-39 1,473 3.61 1,382 3.39 1,732
40-44 1,200 2.94 1,134 2.78 1,033
45-49 1,152 2.82 1,174 2.88 911
50-54 1,028 2.52 1,026 2.51 659
55-59 860 2.11 872 2.14 390
60-64 515 1.26 518 1.27 640
65-69 427 1.15 484 1.18 40,734
70-74 331 0.81 328 0.80
75-79 177 0.43 213 0.52
80+ 282 0.69 358 0.94
รวม 20,702 50.82 20,032 49.17

ทม่ี า : ขอมลู ทะเบียนราษฎร สาํ นักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง ณ วนั ท่ี 31 กรกฎาคม 2564

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 6

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี

แผนภูมทิ ี่ 1 แสดงปรามิดประชากร ของอําเภอศรสี าคร ปงบประมาณ 2564

ขอมูลผูสูงอายุ 5 ป ยอนหลังตั้งแตป 2560-2564 พบวา มีสัดสวนประชากรผูสูงอายุมีแนวโนมท่ีสูงขึ้น
อยางตอ เนอื่ ง โดยเพม่ิ จากรอยละ 7.93 ในป 2560 เปนรอ ยละ 8.78 ในป 2564

รอ ยละ

9 8.78
8.55
8.5 8.21
8.01
8 7.93

7.5

2560 2561 2562 2563 2564

แผนภมู ทิ ่ี 2 แสดงรอยละของผูสูงอายขุ องอําเภอศรสี าคร พ.ศ.2560 - 2564

รอยละของผูสูงอายุรายตําบล เมื่อพิจารณาผูสูงอายุในแตละตําบล พบวา ตําบลกาหลงมีรอยละของ
ผูสูงอายุสูงสุด (รอยละ 12.93) รองลงมา คือ ตําบลตะมะยูง (รอยละ 11.32) สวนตําบลเชิงคีรี (รอยละ 8.77)
ตําบลซากอและตําบลศรีบรรพต (รอยละ 8.61) มีรอยละของผูสูงอายุใกลเคียงกัน สวนตําบลศรีสาครนอยท่ีสุด
(รอยละ 8.44)

ขอ มลู ท่ัวไปของผสู งู อายุอาํ เภอศรีสาคร พบวา มีสถานภาพสมรสและยังมีคูสมรสอยูดวย รอยละ 56.7 มี
คูสมรสอยูดวยกันในบาน สวนผูสูงอายุที่ไมมีคูสมรส รอยละ 33.9 และอื่นๆ (เปนหมายหรือคูสมรสเสียชีวิตหรือ
แยกทาง) รอยละ 9.4

ระดับการศกึ ษาของผูสงู อายุนนั้ พบวา ไมไ ดเรียนหนังสือ รอ ยละ 25.9 ประถมศกึ ษา รอ ยละ 63.1

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 7

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคุณภาพชวี ิตทดี่ ี

มัธยมศึกษาตอนตน รอยละ 3.4 มัธยมศึกษาตอนปลายหรืออนุปริญญาหรือเทียบเทา รอยละ 5.3 และระดับ
ปรญิ ญาตรขี ้นึ ไป รอ ยละ 2.3

สิทธิในการเขาถึงบริการสุขภาพ ระบบหลักประกันสุขภาพแหงชาติ (บัตรทอง) รอยละ 88.05 สิทธิ
รกั ษาพยาบาลขา ราชการเกษยี ณ รอ ยละ 9.97 และสิทธิอื่นๆ รอยละ 1.98

อาชีพหลักของผูสูงอายุในรอบปที่ผานมา พบวาผูสูงอายุสวนใหญไมไดทํางาน (รอยละ 65.5) รายไดของ
ผูสูงอายุจากทุกแหลง พบวา ผูสูงอายุสวนใหญมีรายไดอยู ระหวาง 600-4,999 บาทตอเดือน มีรายไดเฉล่ียอยูท่ี
3,000 บาทตอเดือน ผูสูงอายุที่มีรายไดนอย ไดรับเงินจากบุตรหลาน รอยละ 57.7 ยังเปนผูรับผิดชอบหลักเร่ือง
คา ใชจา ยในครวั เรอื น รอยละ 99.3 และผสู ูงอายุไมม ีการออม รอ ยละ 65.2

การไดรับเบี้ยยังชีพของอําเภอศรีสาคร กลุมผูอายุ 60 ปข้ึนไป ไดรับเบี้ยยังชีพ รอยละ 100 ผูสูงอายุ
ชวยเหลือตัวเองไมได/ไมมีคนดูแล/ไมมีรายได/ผูปวยเรื้อรังติดบานติดเตียง จํานวน 4 ราย ไมพบผูสูงอายุท่ีตอง
ดํารงชีพดวยการเรรอนขอทาน ไมพบผูสูงอายุที่ถูกกระทําความรุนแรงทางรายกายหรือจิตใจ และยังมีผูสูงอายุท่ี
รบั ภาระดแู ลบคุ คลในครอบครวั เชน คนพิการ ผปู วยเรอ้ื รงั บตุ รหลานและจติ เวช

สถานะทางสุขภาพของผูสูงอายุ โรคท่ีพบมากท่ีสุด ในกลุมผูสูงอายุที่มีรายไดนอย 3 อันดับ ไดแก โรค
ความดันโลหติ สงู รอ ยละ 75.7 โรคไขมันในเลอื ดสูง รอ ยละ 40.2 และโรคเบาหวาน รอยละ 30.2

วัตถุประสงค

1. เพอื่ ศึกษาการจดั ระบบบริการผสู งู อายุ ทงั้ 6 มติ ิ คือ มิติสุขภาพ เศรษฐกิจ กฎหมาย การศึกษา สังคม
และศาสนา ของอาํ เภอศรีสาคร

2. เพือ่ เสนอแนวทางการพัฒนาและจดั ระบบบริการผสู ูงอายุครอบคลมุ ทง้ั 6 มิติ คือ มิติสุขภาพ
เศรษฐกิจ กฎหมาย การศึกษา สังคม และศาสนา ของอําเภอศรสี าคร

วิธีการศึกษา

การศึกษาครั้งน้ีเปนการศึกษาเชิงพรรณนา (Descriptive research) กลุมประชากรศึกษาไดแก
ผอู าํ นวยการโรงพยาบาล สาธารณสุขอาํ เภอ เจาหนา ที่สาธารณสุขผูรับผิดชอบงานท่ีเกี่ยวของกับการดูแลผูสูงอายุ
และโครงการชราธิวาสโดยตรงในโรงพยาบาล สํานักงานสาธารณสุขอําเภอ และโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพ
ตลอดจนภาคีเครือขายที่เกี่ยวของกับการดูแลผูสูงอายุ ไดแก ปลัดอําเภอ นายกองคการบริหารสวนตําบล
สมาพันธไ ทยพุทธ ผูนําชุมชน ผูนําศาสนา ชมรมผูสูงอายุ อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานและผูสูงอายุกลุม
ติดสังคม ติดบาน ในพื้นท่ีอําเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส รวมทั้งส้ิน 40 ราย กลุมตัวอยางไดมาจากการสุม
ตัวอยางแบบเฉพาะเจาะจง เคร่ืองมือท่ีใชในการศึกษา คือ การสนทนากลุม (Focus group) และการสัมภาษณ
เชิงลกึ (In-Depth Interview) แบบมีโครงสรา งแนวคาํ ถาม

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 8

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายอุ ําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชวี ติ ทด่ี ี

วธิ กี ารเกบ็ รวบรวมขอมูล
ขั้นตอนการเก็บรวบรวมขอมูล
1) รวบรวมขอมูลพฤตกิ รรมสขุ ภาพทพ่ี ึงประสงคข องผูส ูงอายุ จากโปรแกรม Health for You (H4U)
2) ทบทวนวรรณกรรมและรวบรวมขอมูลการดแู ลผูส งู อายุ ใน 6 มิติ เพื่อเปน แนวทางในการ

สรา งแบบสมั ภาษณ
3) คัดเลือกกลมุ ตวั อยา ง จากนั้น ผศู ึกษาตดิ ตอ ประสานงานโดยตรงกบั กลมุ ตวั อยาง โดยนัด

หมายวนั เวลาและสถานที่กับกลมุ ตวั อยาง
4) อธบิ ายวตั ถุประสงคก ารศกึ ษาและรกั ษาสิทธ์ิ ใหกลมุ ตัวอยางทราบ
5) รับฟง การนําเสนอผลการดําเนนิ งานดานผสู งู อายุ จากทีมผูร บั ผิดชอบงานชราธวิ าส

โรงพยาบาลศรสี าคร
6) เตรยี มสถานที่ จัดสิ่งแวดลอมใหเ หมาะสมการสนทนากลมุ แบบสนทนากลุม Focus group

และสัมภาษณเชิงลึก (In-Depth Interview) โดยใชเ วลาในการสนทนา 2 ชวั่ โมง จนไมพบขอสงสัยหรือไมมีขอมูล
ใหม กระท่ังขอมูลอิ่มตัว (data saturation) จึงหยุดสนทนา พรอมท้ังบันทึกขอมูล จากนั้นนํามาเรียบเรียงและ
วิเคราะหแบบพรรณนา สรุปประเด็นขอมูลที่เหมาะสม รวมถึงตรวจสอบ วิเคราะหและปรับปรุงขอมูลใหมีความ
สมบรู ณแ ละนาํ มาอภิปรายผล

กรอบแนวคิดการศกึ ษา

แผนภาพที่ 1 กรอบแนวคิดการศกึ ษาการพฒั นาผูส ูงอายุอําเภอศรสี าครสขุ ภาพดี ดูแลตนเองได และมีคณุ ภาพ
ชีวิตทด่ี ี

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 9

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายุอําเภอศรีสาครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ุณภาพชวี ติ ที่ดี

ผลการศึกษา

ตอนที่ 1 ขอ มูลท่วั ไป
ผลการดาํ เนินงานการดแู ลผูสูงอายุ
1.1 จํานวนของประชากรสงู อายุท่ไี ดร บั การคดั กรอง ADL
จากการประเมินคัดกรองผูสูงอายุตามความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจําวันราย

สถานบริการพบวา ในป พ.ศ. 2565 มี 3 สถานบริการที่พบผูสูงอายุกลุมพึ่งพิง (ติดบานและติดเตียง) มากที่สุด
โดยรพ.ศรีสาคร มีผสู งู อายใุ นกลุม พ่ึงพิงมากที่สุด คือ รอ ยละ 8.10 ของจาํ นวนผูสงู อายทั้งหมดท่ีไดรับการประเมิน
คัดกรอง รองลงมารพ.สต.บานตามงุ รอ ยละ 6.07 และรพ.สต.บานลาเวง รอยละ 4.03 ตามลําดับ

ตารางท่ี 1 แสดงจาํ นวนผูสูงอายุท่ีไดร บั การคดั กรอง ADL รายสถานบรกิ าร

สถานบรกิ าร จํานวน จาํ นวนผสู งู อายุทีไ่ ดร บั การคดั กรอง ยังไมไ ดรับ

ผูสงู อายุ ตดิ สังคม ตดิ บา น ตดิ เตยี ง รวม รอยละ การคัด
กรอง
(ADL 12-20) (ADL 5-11) (ADL 0-4)

รพ.สต.บา นไอรแ ยง 370 331 3 1 335 90.54 35

รพ.สต.บานกลูบี 330 320 0 0 320 96.97 10

รพ.สต.บานตะมะยงู 570 556 9 1 566 99.30 4

รพ.สต.บา นลาเวง 246 214 9 0 223 90.65 23

รพ.สต.บานปาไผ 339 314 13 0 327 96.46 12

รพ.สต.บา นตืองอ 336 3 0 0 3 0.89 333

รพ.สต.บา นตามุง 263 201 11 2 214 81.37 49

รพ.ศรสี าคร 803 102 9 0 111 13.82 692

รวม 3,257 2,041 54 4 2,099 64.45 1,158

ท่มี า : HDC ณ วนั ที่ 6 พฤษภาคม 2565

ปงบประมาณ พ.ศ. 2565 การดาํ เนินงานสํารวจพฤติกรรมสุขภาพที่พงึ ประสงคของผูส งู อายุ เรมิ่

มีการใชโปรแกรมสมุดบันทึกสุขภาพผูสูงอายุ (Blue Book) ในการจัดเก็บขอมูล อีกท้ังโปรแกรมยังไมมีความ

สมบรู ณ จึงทําใหผ ลการคดั กรองยังไมไดต ามเปาหมาย

1.2 ผสู งู อายทุ ม่ี ีพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงคร ายสถานบริการ

ปงบประมาณ พ.ศ. 2565 ผูสูงอายุอําเภอศรีสาครไดรับการสํารวจพฤติกรรมที่พึงประสงค

ท้ังส้ิน จํานวน 372 คน คิดเปนรอยละ 11.42 ของผูตอบแบบประเมิน โดยมีผูที่มีพฤติกรรมท่ีพึงประสงคผาน

เกณฑครบทั้ง 8 ดาน คิดเปน รอ ยละ 92.20 รายละเอียดตามทแี่ สดงในตารางท่ี 2

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 10

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายอุ ําเภอศรสี าครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวิตท่ดี ี

ตารางท่ี 2 แสดงจาํ นวนผสู ูงอายทุ ไี่ ดร บั การคดั กรองพฤติกรรมสขุ ภาพท่ีพงึ ประสงค (รอยละ 50)

สถานบรกิ าร จํานวน จาํ นวนผสู ูงอายุที่ไดรบั การคัดกรอง

ผสู ูงอายุ ตอบแบบ รอ ยละการตอบ มพี ฤติกรรม รอยละพฤติกรรม รอยละพงึ
ประเมนิ แบบประเมนิ พึงประสงค พึงประสงค ประสงค

รพ.สต.บา นไอรแ ยง 370 52 14.05 52 100 0

รพ.สต.บา นกลบู ี 330 40 12.12 40 100 0

รพ.สต.บานตะมะยงู 570 70 12.28 68 97.14 2

รพ.สต.บา นลาเวง 246 34 13.82 34 100 0

รพ.สต.บา นปาไผ 339 20 5.89 20 100 0

รพ.สต.บานตอื งอ 336 34 10.11 28 82.35 6

รพ.สต.บา นตามงุ 263 31 11.78 28 90.32 3

รพ.ศรสี าคร 803 91 11.33 73 80.22 18

รวม 3,257 372 11.42 343 92.20 29

ทม่ี า : โปรแกรมสมดุ บนั ทกึ สุขภาพผสู งู อาย(ุ Blue Book) ณ วนั ที่ 28 มีนาคม 2565

1.3 ผูสงู อายุทม่ี ีภาวะพ่งึ พงิ ไดรับการดแู ลตาม Care Plan

ปงบประมาณ 2565 พบวาอําเภอศรีสาคร มีจํานวนผูที่มีภาวะพ่ึงพิง ทั้งหมด 66 คน มีการ

ดําเนินการจัดทํา Care Plan จํานวน 32 คน คิดเปนรอยละ 48.48 โดยมีสถานบริการที่มีการดําเนินการจัดทํา

Care Plan สูงสุด 3 อันดับแรก คือ รพ.สต.บานไอรแยง และรพ.สต.บานลาเวง (รอยละ 100) รพ.สต.ตะมะยูง

(รอยละ 96.3) ตามลําดบั

ตารางท่ี 3 รอ ยละของผูสูงอายทุ ี่ภาวะพึ่งพิงไดรับการดูแลตาม Care Plan

สถานบรกิ าร จาํ นวนผสู ูงอายุ ผูส ูงอายทุ ีภ่ าวะพึง่ พิงไดร ับการดแู ลตาม Care Plan
รวมภาวะพง่ึ พิง การทาํ Care Plan รอยละการทํา Care Plan

รพ.สต.บา นไอรแ ยง 370 4 4 100

รพ.สต.บานกลูบี 330 0 0 -

รพ.สต.บา นตะมะยูง 570 27 26 96.3

รพ.สต.บานลาเวง 246 9 9 100

รพ.สต.บา นปา ไผ 339 13 2 15.38

รพ.สต.บา นตืองอ 336 0 0 -

รพ.สต.บา นตามุง 263 13 0 0

รพ.ศรสี าคร 803 0 0 0

รวม 3,257 66 32 48.48

ที่มา : โปรแกรม Long term care

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 11

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายุอาํ เภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคุณภาพชวี ิตทด่ี ี

1.4 ตําบลท่มี รี ะบบการสงเสริมสขุ ภาพดแู ลผสู ูงอายุระยะยาว(LongTermCare)ในชมุ ชนผา นเกณฑ
การประเมินตาํ บลที่มีระบบการสงเสริมสุขภาพดูแลผูสูงอายุระยะยาว (Long Term Care)

ในชุมชนผานเกณฑ ปงบประมาณ พ.ศ. 2565 ซึ่งจะตองมีการดําเนินงานจํานวน 3 ตําบล ของอําเภอศรีสาคร
ตองมกี ารประเมนิ ตาํ บลใหมในปงบประมาณ 2565 รวมกับตําบลที่ผานการประเมินแลวในปงบประมาณ 2562 –
2564 และตําบลทผ่ี านเกณฑก ารประเมิน ป 2559 – 2561 โดยตองไดรับการรับรองซํ้า (Re –Accreditation) ใน
ปงบประมาณ 2565 นั้น พบวา ตําบล LTC ที่ผานเกณฑ จํานวน 3 ตําบล ไดแก ตําบลตะมะยูง ตําบลกาหลง
และตําบลศรีสาคร คิดเปนรอยละ 42.85 ยังคงตองเรงดําเนินการเพื่อใหผานคาเปาหมาย ป พ.ศ. 2565 ซ่ึงมี
อตั ราสว นของ CG : ผูสงู อายุ เพียง 1: 0.8 โดยเปา หมาย CG 1 คน : ผูสูงอายุ 5-10 คน

1.5 ผสู ูงอายทุ ผ่ี า นการคัดกรอง (รอ ยละ 90) และพบวา เปน ภาวะสมองเส่ือมและไดรับการดูแล
รักษาในคลินิก (มากกวา รอ ยละ 30)

ปงบประมาณ 2565 พบวา อําเภอศรีสาคร มีดําเนินงานคัดกรองภาวะสมองเสื่อม พบวา
ผูสูงอายุที่ผานการคัดกรองภาวะหกลม ผูสูงอายุท่ีผานการคัดกรองภาวะสมองเส่ือม จํานวนทั้งหมด 1,556 คน จาก
จาํ นวนผูส ูงอายทุ ง้ั หมด 3,240 คน คดิ เปนรอ ยละ 48.02 พบวา ปกติ รอ ยละ 99.04 ผดิ ปกติ รอ ยละ 0.96

1.6 ผสู ูงอายุท่ผี านการคดั กรอง (รอ ยละ 90) และพบวาเปนภาวะพลดั ตกหกลม และไดร ับการ
ดแู ลรักษาในคลนิ กิ (มากกวา รอ ยละ 30)

ปงบประมาณ 2565 พบวา อําเภอศรีสาครมีการดําเนินงานคัดกรองภาวะหกลม จํานวน
ทั้งหมด 2,082 คน จากจํานวนผูสูงอายุท้ังหมด 3,240 คน คิดเปนรอยละ 64.26 พบวา ปกติ รอยละ 92.89 และ
ผิดปกติ รอยละ 7.01
ตอนที่ 2 ผลการดําเนินงานของภาคีเครอื ขา ย

การดแู ล 6 มิติ ติดสังคม ติดบาน ติดเตยี ง
สขุ ภาพ
- มีการคัดกรองสุขภาพผสู งู อายุ - มีการคดั กรองสขุ ภาพ - มีการคดั กรองสขุ ภาพผสู งู อายุ

ตามมาตรฐาน CPG ผสู ูงอายมุ าตรฐาน CPG มาตรฐาน CPG

- จดั ตง้ั คลินิกชราธวิ าส - จดั ตั้งศูนยด แู ลผูส งู อายุ - จดั ตงั้ ศูนยดูแลผูส งู อายุ เพอ่ื

- การดําเนนิ งานตามนโยบาย 3 เพอ่ื การดูแลสุขภาพผสู งู อายุ การดูแลสขุ ภาพผสู งู อายทุ ีต่ ิด

หมอ ท่ตี ิดบา นตดิ เตียง บา นติดเตียง

- - มี Care Giver และ - มี Care Giver และ บรบิ าล

บรบิ าลผสู ูงอายุ ในการชว ย ผสู งู อายุ ในการชวยดูแลใน

ดูแลในชมุ ชน ชมุ ชน

- คปสอ.มกี ารจัดทําแผน - คปสอ.มีการจัดทําแผนเพ่ือ

เพื่อพัฒนาศักยภาพ CG พฒั นาศักยภาพ CG และผูดแู ล

และผดู แู ล - มีระบบการสงยาที่บา น

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 12

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายุอาํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคุณภาพชีวิตท่ดี ี

ตอนที่ 2 ผลการดําเนินงานของภาคีเครือขาย (ตอ )

การดแู ล 6 มติ ิ ตดิ สงั คม ติดบา น ติดเตียง

สขุ ภาพ (ตอ ) - แนะนําและสง เสรมิ การใช - มรี ะบบการสงยาที่บาน - การจัดต้ังกองทุน LTC

Health platform ในการ - การจัดตัง้ กองทนุ LTC - - อปท. สนบั สนนุ การจาง

ประเมินสขุ ภาพตนเอง อปท. สนับสนนุ การจา ง บริบาล และมแี ผนการพฒั นา

-สนบั สนนุ และเขารวมกิจกรรม บรบิ าล และมแี ผนการ ศักยภาพบริบาล

การดาํ เนนิ งานในชมุ รมผสู ูงอายุ พัฒนาศักยภาพบริบาล -มกี ารสรางเครือขายครอบครัว

- การเชือ่ มโยงขอมลู ตดิ ตาม และจติ อาสาบูรณาการทาํ งาน

ดูแลและสงตอ ผูสูงอายขุ อง รวมกัน

หนวยบรกิ ารทุกระดับ

เศรษฐกจิ - สนับสนุนเบีย้ ยงั ชีพ - การสนับสนนุ เบย้ี ยังชีพ - การสนับสนนุ เบี้ยยังชพี

- มีจดั ต้ังกองทุนสําหรับการ จัดต้งั กองทนุ สาํ หรับการ จัดตงั้ กองทนุ สําหรับการออม

ออม เพ่ือเปนสวสั ดิการกรณี ออม เพื่อเปน สวัสดิการกรณี เพ่อื เปน สวสั ดกิ ารกรณีเจ็บปวย

เจบ็ ปว ย เสยี ชีวติ และเย่ียม เจบ็ ปวย เสียชวี ิต และเยยี่ ม เสียชวี ิต และเย่ยี มบาน และ

บาน และเปดโอกาสสมาชกิ บาน และเปดโอกาสสมาชิก เปด โอกาสสมาชกิ สามารถกูเ งิน

สามารถกูเ งินของชมรมได สามารถกูเงินของชมรมได ของชมรมได

- มีการจดั สรรพ้ืนทใ่ี หกบั - มกี ารจดั สรรพื้นทีใ่ หกบั - มกี ารจดั สรรพนื้ ทีใ่ หกบั

ผูสูงอายุทไ่ี มมีพนื้ ทีท่ ํากิน ผูสูงอายทุ ีไ่ มม ีพื้นทท่ี ํากิน ผสู งู อายุทีไ่ มม ีพน้ื ท่ีทํากิน

- สนับสนนุ เมลด็ พนั ธุพืช

กฎหมาย พรบ.กําหนดแผนและข้ันตอนการกระจายอานาจใหแ กองคกรปกครองสวนทองถ่นิ พ.ศ. 2542

บทบาทหลักในการจัดบริการสาธารณะดา นงานสวสั ดกิ าร และการพฒั นาคุณภาพชีวติ ของ

ผสู งู อายุ และกลุมผูด อยโอกาส

สงั คม - มีการจัดกจิ กรรมในวันสําคัญ - สงเสรมิ การสรางอาชีพ - สง เสรมิ การสรางอาชีพใหก ับ

ตา งๆ ใหผสู ูงอายุมกี จิ กรรม ใหก บั ผดู ูแล ผูด แู ล

รวมกนั ในชมุ ชน เพือ่ สง เสรมิ - การเยี่ยมเยียนโดยจติ - การเยยี่ มเยียนโดยจติ อาสา

คุณคาและขวญั กาํ ลังใจใหกับ อาสา และภาคเี ครือขายใน และภาคีเครือขายในชุมชน เพ่ือ

ผสู งู อายุ ชุมชน เพือ่ เสรมิ สรา งขวัญ เสรมิ สรางขวญั กําลงั ใจ

- จัดตง้ั โรงเรยี นผสู งู อายุ กาํ ลังใจ - มกี ารชวยเหลอื โดยมลู นิธิหรือ

- จัดตัง้ ชมรมผูสงู อายุ - มีการชวยเหลือโดยมลู นิธิ หนวยงานภายนอกในการปรับ

- โครงการรักษาเมอื งและรักษา หรือหนวยงานภายนอกใน สภาพบาน สวม สงิ่ แวดลอมให

หมูบา น การปรับสภาพบา น สว ม เหมาะสมกับผูสงู อายุทต่ี ดิ บา น

ส่งิ แวดลอ มใหเ หมาะสมกับ ตดิ เตียง

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 13

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายุอําเภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี

ตอนที่ 2 ผลการดาํ เนนิ งานของภาคเี ครือขาย (ตอ)

การดูแล 6 มติ ิ ตดิ สงั คม ตดิ บาน ตดิ เตยี ง

สงั คม (ตอ ) - จติ อาสาเยีย่ มผูส งู อายุใน ผูสูงอายุท่ีตดิ บา นตดิ เตียง - สงเสริมผดู ูแลในการชวยเหลือ
การประกอบศาสนกจิ ที่บาน
ชุมชน
- การสงเคราะหใ นการจัดการ
- มีศนู ยร บั เรอ่ื งรองเรยี น ศพตามประเพณี

ผูสูงอายุ - กศน.มีการใหความรูเพื่อให
เกิดการสรา งอาชพี สําหรับ
ศาสนา - มกี จิ กรรมบรรยายธรรมและ - สงเสริมการการประกอบ ผดู แู ล

ละหมาดรวมกนั ศาสนกิจทีบ่ า น

- กิจกรรมวันสาํ คัญทางศาสนา - กจิ กรรมวันสําคญั ทาง

วนั ผูส งู อายุ ศาสนา วนั ผูสงู อายุ

- การสงเคราะหในการจดั การ - การสงเคราะหใ นการ

ศพตามประเพณี จดั การศพตามประเพณี

การศกึ ษา - กศน.มีการใหความรูเพ่ือให - กศน.มีการใหความรู

เกิดการสรา งอาชีพสาํ หรบั เพ่อื ใหเกิดการสรางอาชีพ

ผดู แู ล สําหรบั ผูดูแล

- การนาํ องคความรู ภมู ิปญ ญา

มาถา ยทอดใหกบั ชมุ ชน และ

ลกู หลาน

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 14

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายอุ ําเภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี

SWOT ANALYSIS การวเิ คราะหจดุ ออ นจุดแข็งขององคก ร 4 ดา น (SWOT)

S (Strengths) W (Weakness)

1. ผบู รหิ ารใหความสาํ คญั ในการดําเนนิ งานผสู ูงอายุ 1. ไมม ศี นู ยป ระสานงานการสงตอ ผูปว ย

2. มี LTC 3 แหง 2. ขาดการเชื่อมตอ ขอมลู ระหวา งผูรับผิดชอบงาน

3. โรงพยาบาลมคี ลนิ ิกผูสงู อายุ มที มี สหวชิ าชพี ดูแล ผูส งู อายกุ บั หมอครอบครัวประจําบา น

ผูส งู อายุ 3. การประชาสัมพันธนโยบายหมอครอบครัวในพน้ื ที่

4. บางรพ.สต.มชี มรมผูสงู อายหุ ลากหลายอาชพี เชน ยงั ไมค รอบคลุม

ขา ราชการบํานาญ นักปราชญ ชาวบานเปน ตน 4. ผูส งู อายไุ มใหความรวมมือในการรับบรกิ ารทันตก

5. มี CG ครบทุกตําบล รรม

6. ชมรมผูสูงอายุบางแหง มีการเก็บออมทีเ่ ปน 5. บางรพ.สต.ยงั ไมมีชมรมผูสูงอายุ และบางชมรมก็

รูปธรรมชัดเจน กองทุนวันละบาท เพง่ิ เร่ิมดาํ เนินการ ยงั ไมมีกิจกรรมรว มกนั หรือทาํ

7. รพ.สะอาด เปน ระเบยี บ ปลอดภัย ผสู ูงอายมุ ี กิจกรรมยงั ไมต อเนื่อง สวนใหญเปนการดําเนนิ การ

ความพึงพอใจ โดยเจา หนาทไ่ี มไดม าจากสมาชกิ ชมรมผสู งู อายุ

8. ทาํ เลรพ.อยูใกลช ุมชน สะดวกในการใชบ ริการ 6. CM จะมีเฉพาะในพ้นื ท่ีที่ข้ึนทะเบียน LTC

9. ชมรมอสม.เขมแขง็ 7. มปี ญหาการเบิกจา ยเงินคา ตอบแทน CG ลาชา

10. มีแกนนําชมรมผูส งู อายุท่ีมีศักยภาพและมกี าร 8. เจาหนา ที่รพ.สต.บางแหง ยังดาํ เนนิ งานผสู ูงอายุไม

เช่ือมโยงระหวา งศาสนาพุทธและศาสนาอิสลาม ตอ เนอ่ื ง ขาดการวางระบบการทํางานเพ่ือนาํ ไปสู

11. มกี จิ กรรมรวมกลุม สอนศาสนาในชมุ ชน การสอน เปาหมาย

ทาํ อาหาร 9. รพ.สต.ขาดการคนื ขอมูลของผูสงู อายุใหก ับอปท.

12. ผอู าํ นวยการโรงพยาบาลและทีมแพทยใหบรกิ าร ในพน้ื ที่

ดี ลดข้นั ตอนในการสง ตอผูปว ย พดู จาไพเราะ 10. ไมม ีศนู ยฟน ฟูและกองทุนหมุนเวียนเครื่องมือ

ผสู ูงอายุประทับใจ แพทย

13. ระบบ 3 หมอ ทาํ ใหผ ปู ว ยไดร บั ยาสง ถงึ บา น 11. ขาดสถานที่สําหรบั จดั กจิ กรรมออกกาํ ลงั กาย

อยางตอเนอื่ ง สถานทพ่ี ักผอนหยอนใจ เดนิ เลน

14. มชี ุมชนตน แบบในการดูแลผสู ูงอายุในชุมชน 12. ขาดเครื่องเลน อุปกรณออกกําลงั กาย เครื่องออก

15. มชี มรมผสู ูงอายตุ นแบบระดบั อําเภอ กําลังกายในเขตเทศบาล

16. มีการจดั กจิ กรรมทางศาสนารว มกันในผสู ูงอายุ 13. ขาดเจา ภาพในการขบั เคลื่อนเวทีพดู คยุ ใน

เชน การบรรยายธรรมทมี่ สั ยิด รดนํา้ ดาํ หวั สวดมนต ประเดน็ ผสู งู อายุในระดับอําเภอ

ในวันพระ 14. หนวยงานมีขอมลู ไมตรงกัน และยังขาด

17. รพ.มีจุดเนนการดาํ เนนิ งาน NCD และผูสูงอายุ ฐานขอมลู ท่ีถกู ตอง
15. ขาดการเตรยี มความพรอมในการเขาสูวยั ผูสงู อายุ

16. ขาดการใหความรญู าตหิ รือผูด แู ลผูส ูงอายุ

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 15

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายอุ าํ เภอศรีสาครสุขภาพดี
ดูแลตนเองได และมีคณุ ภาพชีวิตท่ดี ี

การวเิ คราะหจ ุดออนจุดแข็งขององคกร 4 ดาน (SWOT) (ตอ )

O (Opportunity) T (Threats)

1. ผบู ริหารอปท.ใหค วามสาํ คัญในการดําเนินงาน 1. อปท.ไมมรี ถรับ - สงผปู วยในพน้ื ท่ี

ผสู ูงอายุ 2. ผูบรหิ ารอปท.บางแหง ไมใ หค วามสาํ คญั ในการ

2. อปท.มกี ารจางเจาหนา ทบ่ี ริบาลผสู งู อายุตอเนื่อง ดาํ เนนิ งานผูสงู อายุ

จากชว งโควดิ โดยใชงบประมาณของอปท. 3. บางหนว ยงานมีการเขาไปใหค วามรูดานอาชีพแก

3. ไดรบั การชวยเหลอื ดูแลผูสูงอายุตามโครงการ ชมรมผูส ูงอายุ แตขาดการติดตาม ไมหาตลาดรองรบั

พระราชดําริ เชน โครงการอาสารักษาเมือง ให ทําใหขาดโอกาสในการสรางอาชพี แกผ สู ูงอายุ

4. มอี งคกรเอกชน บริจาคซะกาตชวยเหลอื ผสู งู อายุ อยา งตอเนอ่ื ง

ยากจน 4. มีโปรแกรมบนั ทึกขอมลู ซาํ้ ซอ น มหี ลายโปรแกรม

5. เปนยทุ ธศาสตรช าติ 20 ป เนนการบรู ณาการ 7 ทําใหผ รู ับผดิ ชอบงานบนั ทึกขอมูลไมท นั ลาชา ตอ ง

กระทรวง ใชเ วลาในการบนั ทึกขอมูล

6. ผสู งู อายุไดร ับสวัสดิการครบตามสิทธแ์ิ ละกฎหมาย 5. ขาดการบูรณาการการทํางานของหนวยงานตางๆ

7. กศน.มกี ารจัดการเรยี นการสอนแกผูส ูงอายุ เชน 6. สถานการณก ารแพรร ะบาด COVID-19

ใหความรเู ร่ืองการใชชีวิตประจําวัน การปองกนั ภาวะ 7. เปนพ้ืนที่หางไกล ไมม ีสัญญาณอินเตอรเน็ต

ซมึ เศรา สอนเรื่องตําบล LTC 8. นโยบายการดูแลผูสงู อายเุ ปลีย่ นแปลงไปตาม

ผูบรหิ ารทองถิ่น

ตารางวิเคราะหก ารถว งนํา้ หนกั ภายในและภายนอก SWOT Analysis

ท่ี ปจจยั ภายใน (จุดแข็ง) น้ําหนัก คะแนน คะแนนถว ง
(รวม=1) (5 ระดับ) น้ําหนกั

1 ผูบริหารใหความสาํ คัญในการดาํ เนินงานผูสงู อายุ 0.1 5 0.5
3 0.15
2 มี LTC 3 แหง 0.05 3 0.3
3 0.15
3 โรงพยาบาลมคี ลินิกผูสงู อายุ มที ีมสหวชิ าชพี ดแู ลผสู ูงอายุ 0.1
5 0.25
4 บางรพ.สต.มีชมรมผูสูงอายุหลากหลายอาชีพ เชน ขาราชการ 0.05 4 0.20
บาํ นาญ นักปราชญ ชาวบา น เปนตน
5 0.25
5 มี CG ครบทุกตาํ บล 0.05 5 0.25
4 0.4
6 ชมรมผูส งู อายุบางแหง มีการเกบ็ ออมที่เปน รูปธรรมชดั เจน 0.05
กองทนุ วันละบาท

7 รพ.สะอาด เปนระเบยี บ ปลอดภัย ผูส งู อายมุ ีความพึงพอใจ 0.05

8 ทาํ เลรพ.อยูใ กลชมุ ชน สะดวกในการใชบริการ 0.05

9 ชมรมอสม.เขม แขง็ 0.1

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 16

รายงานผลการพัฒนาผูส งู อายุอําเภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี

ที่ ปจ จยั ภายใน (จุดแข็ง) น้ําหนกั คะแนน คะแนนถว ง
(รวม=1) (5 ระดับ) นาํ้ หนกั

10 มีแกนนําชมรมผูสงู อายุท่ีมีศักยภาพและมีการเช่อื มโยงระหวาง 0.05 4 0.20

ศาสนาพทุ ธและศาสนาอสิ ลาม 4 0.20
5 0.5
11 มีกิจกรรมรวมกลมุ สอนศาสนาในชุมชน การสอนทาํ อาหาร 0.05
3 0.15
12 ผูอ ํานวยการโรงพยาบาลและทมี แพทยใหบ ริการดี ลดขน้ั ตอน 0.1 5 0.25

ในการสง ตอผปู ว ย พูดจาไพเราะ ผูส ูงอายปุ ระทับใจ 4 0.4
62 4.15
13 ระบบ 3 หมอ ทําใหผ ปู ว ยไดร ับยาสงถงึ บา นอยา งตอเนื่อง 0.05
คะแนน คะแนนถว ง
14 มกี ารจัดกจิ กรรมทางศาสนารวมกันในผสู ูงอายุ เชน การ 0.05 (5 ระดับ) นา้ํ หนกั

บรรยายธรรมทมี่ สั ยดิ รดน้ําดําหัว สวดมนตใ นวันพระ 5 0.5
4 0.20
15 รพ.มจี ุดเนน การดาํ เนนิ งาน NCD และผสู ูงอายุ 0.1
4 0.20
รวม 1
4 0.20
ตารางวิเคราะหการถวงนา้ํ หนักภายในและภายนอก SWOT Analysis (ตอ) 4 0.4

ที่ ปจจยั ภายใน (จุดออน) นา้ํ หนัก 5 0.25
(รวม=1)
3 0.15
1 ไมม ีศนู ยป ระสานงานการสง ตอผปู ว ย 0.1 4 0.20

2 ขาดการเช่ือมตอขอมลู ระหวางผูรบั ผดิ ชอบงานผูส งู อายุกบั 0.05 3 0.15

หมอครอบครัวประจําบาน

3 การประชาสัมพันธน โยบายหมอครอบครวั ในพ้นื ทย่ี ังไม 0.05
ครอบคลุม

4 ผูส ูงอายุไมใหค วามรว มมือในการรบั บริการ ทันตกรรม 0.05

5 บางรพ.สต.ยังไมมชี มรมผสู ูงอายุ และบางชมรมก็เพิ่งเริ่ม 0.1

ดําเนินการ ยงั ไมม ีกจิ กรรมรว มกนั หรอื ทาํ กจิ กรรมยังไม

ตอ เน่ือง สวนใหญเ ปน การดําเนนิ การโดยเจาหนา ทีไ่ มไ ดมาจาก

สมาชิกชมรมผูสงู อายุ

6 CM จะมีเฉพาะในพื้นท่ที ่ีขน้ึ ทะเบียน LTC 0.05

7 มปี ญ หาการเบิกจายเงินคา ตอบแทน CG ลาชา 0.05

8 เจา หนา ที่รพ.สต.บางแหง ยงั ดําเนินงานผสู ูงอายุไมต อเนือ่ ง 0.05

ขาดการวางระบบการทาํ งานเพอื่ นาํ ไปสเู ปาหมาย

9 รพ.สต.ขาดการคนื ขอ มูลของผสู ูงอายุใหกับอปท.ในพน้ื ท่ี 0.05

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 17

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอาํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชีวิตท่ดี ี

ที่ ปจจยั ภายใน (จดุ แขง็ ) น้าํ หนกั คะแนน คะแนนถวง
(รวม=1) (5 ระดับ) นาํ้ หนกั
10 ไมมีศูนยฟ น ฟูและกองทนุ หมุนเวยี นเครือ่ งมือแพทย
11 ขาดสถานท่ีสาํ หรับจดั กจิ กรรมออกกําลงั กาย สถานที่พักผอน 0.05 4 0.20
0.05
หยอนใจ เดินเลน 3 0.15
12 ขาดเคร่ืองเลน อุปกรณออกกําลังกาย เคร่ืองออกกําลังกายใน
0.05 4 0.20
เขตเทศบาล
13 ขาดเจาภาพในการขับเคลื่อนเวทีพูดคยุ ในประเด็นผูสูงอายุใน 0.05 4 0.20

ระดบั อาํ เภอ 0.1 4 0.4
14 หนวยงานมีขอมลู ไมตรงกนั และยงั ขาดฐานขอมูลทีถ่ ูกตอง 0.05 4 0.20
15 ขาดการเตรยี มความพรอ มในการเขาสวู ัยผสู งู อายุ 0.1 4 0.4
16 ขาดการใหความรูญาตหิ รือผูดูแลผูสงู อายุ
1 63 4.00
รวม

ตารางวิเคราะหก ารถว งนา้ํ หนกั ภายในและภายนอก SWOT Analysis (ตอ )

ที่ ปจจยั ภายนอก (โอกาส) นํ้าหนัก คะแนน คะแนนถว ง
(รวม=1) (5 ระดับ) นํ้าหนกั

1 ผบู ริหารอปท.ใหค วามสําคัญในการดําเนินงานผูสูงอายุ 0.1 3 0.3
3 0.3
2 อปท.มีการจางเจาหนาที่บริบาลผูส ูงอายุตอ เน่ืองจากชวงโควดิ โดยใช 0.1
3 0.3
งบประมาณของอปท.
3 0.3
3 ไดรับการชวยเหลือ ดแู ลผูสงู อายตุ ามโครงการพระราชดาํ ริ เชน 0.1 5 0.75
5 0.75
โครงการอาสารักษาเมือง 3 0.3

4 มีองคกรเอกชน บริจาคซะกาตชวยเหลือผูสูงอายุยากจน 0.1 4 0.4
4 0.4
5 เปน ยุทธศาสตรชาติ 20 ป เนนการบูรณาการ 7 กระทรวง 0.15 33 3.8

6 ผูส งู อายไุ ดร บั สวสั ดิการครบตามสทิ ธแ์ิ ละกฎหมาย 0.15

7 กศน.มกี ารจดั การเรียนการสอนแกผูส งู อายุ เชน ใหความรูเร่ืองการ 0.1

ใชช วี ิตประจําวัน การปอ งกันภาวะซมึ เศรา สอนเรื่องตําบล LTC

8 มชี มุ ชนตน แบบในการดแู ลผสู ูงอายใุ นชุมชน 0.1

9 มชี มรมผสู งู อายุตนแบบระดับอาํ เภอ 0.1

รวม 1

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 18

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอาํ เภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคุณภาพชีวิตทด่ี ี

ตารางวิเคราะหการถว งน้าํ หนกั ภายในและภายนอก SWOT Analysis (ตอ )

ที่ ปจจยั ภายนอก (อุปสรรค) นํ้าหนัก คะแนน คะแนนถวง
(รวม=1) (5 ระดับ) น้าํ หนัก
0.75
1 อปท.ไมมีรถรับ - สง ผปู วยในพนื้ ท่ี 0.15 5 0.60
4 0.60
2 ผูบริหารอปท.บางแหง ไมใ หความสําคญั ในการดาํ เนนิ งานผูสูงอายุ 0.15 4
0.75
3 บางหนวยงานมีการเขาไปใหความรดู า นอาชีพแกชมรมผูสงู อายุ แต 0.15 5
0.4
ขาดการติดตาม ไมห าตลาดรองรบั ให ทาํ ใหขาดโอกาสในการสรา ง 4 0.4
4 0.4
อาชีพแกผูสงู อายุอยางตอเนื่อง 4 0.4
4 4.3
4 มีโปรแกรมบนั ทึกขอมูลซํา้ ซอน มหี ลายโปรแกรม ทาํ ใหผูรับผิดชอบ 0.15 34

งานบันทกึ ขอ มลู ไมทัน ลาชา ตอ งใชเ วลาในการบนั ทึกขอ มูล

5 ขาดการบรู ณาการการทาํ งานของหนวยงานตา งๆ 0.1

6 สถานการณการแพรระบาด COVID-19 0.1

7 เปนพน้ื ทห่ี างไกล ไมม ีสัญญาณอินเตอรเน็ต 0.1

8 นโยบายการดูแลผสู งู อายเุ ปลี่ยนแปลงไปตามผบู ริหารทอ งถิ่น 0.1

รวม 1

ตารางสรปุ ผลการวเิ คราะห SWOT Analysis

S=4.15
W=4.0
O=3.8
T=4.3

S=4.15 SO (จดุ แข็งและโอกาส) SO=15.77
S=4.15 O=3.8
W=4.0 ST=17.84
W=4.0 ST (จุดแขง็ และภยั คุกคาม)
T=4.3 WO=15.2

WO (จุดออนและโอกาส) WT=17.2
O=3.8

WT (จุดออ นและภัยคกุ คาม)
T=4.3

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 19

รายงานผลการพัฒนาผสู งู อายอุ าํ เภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมีคณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี

สรปุ = ST ใชจดุ แข็งลดอุปสรรค

กลยุทธ
1. พฒั นาระบบการดูแลผสู ูงอายเุ พ่ือใหสามารถเขาถึงระบบบริการสาธารณสขุ ท่ีสะดวกและไดม าตรฐาน
2. จดั ทาํ แผนพฒั นาคุณภาพชีวติ ของผสู ูงอายุ มงุ เนนการมีสวนรวมของผสู ูงอายุ ชุมชนและหนว ยงานที่

เกีย่ วของ

3. สง เสรมิ พฒั นาชมรมผูสงู อายคุ ุณภาพผานกลไกชุมชนและศาสนาตามบรบิ ทพื้นที่
4. พัฒนาระบบสารสนเทศใหเปนศนู ยก ลางขอ มูลผูสูงอายุระดบั อําเภอครบทุกมิติ

5. สง เสริมการเตรยี มความพรอมเขาสวู ยั สงู อายุท่ีมีคุณภาพ

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 20

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายุอําเภอศรีสาครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ิตที่ดี

ขอ เสนอแนะตอ การพัฒนา

การดูแล 6 มติ ิ Demand/Gap ผสู ูงอายุตดิ สังคม ผูสูงอายุติดบา น ผูสงู อายุตดิ เตยี ง

1. โครงสรางพ้นื ฐาน 1. พฒั นาสง่ิ แวดลอม 1. พฒั นาสิง่ แวดลอ ม 1. ปรับปรงุ
ยงั ไมตอบสนองความ และโครงสรางพ้ืนฐานให และโครงสรา งพ้ืนฐานให สง่ิ แวดลอ มทีเ่ ออื้
ตอ งการของผูสงู อายุ ตอบสนองความตองการ ตอบสนองความตองการ ตอ ผสู งู อายตุ ิดเตียง
เชน ขาดสถานที่ออก ของผสู งู อายุ เชน จัดให ของผูสงู อายุ เชน จัดให
กาํ ลังกาย เดนิ เลน มสี วนหรือสถานท่ีออก มสี วนหรอื สถานท่ีออก
พกั ผอนหยอนใจ กําลังกายใหกับผสู ูงอายุ กาํ ลงั กายใหกับผูส ูงอายุ
ภายในบา น

มติ ิสุขภาพ 2. ผูส ูงอายตุ อ งการให 2. พัฒนาระบบการดูแลผสู งู อายุเพ่ือใหสามารถเขาถึงระบบบริการ

มรี ถรบั -สงไปสถาน สาธารณสุขทส่ี ะดวก และไดมาตรฐาน

บรกิ ารสุขภาพ

3. ขาดการเตรียม 3. สงเสรมิ ใหกลมุ ผสู งู อายุและ pre aging มคี วามรอบรูด านสุขภาพ

ความพรอมเขาสูวัย (Health literacy)

สงู อายุ ดวยวธิ ีท่ีเหมาะสม เชน ผสู งู อายุพฤติกรรมเมือง : ใช IT

ผูสูงอายุพฤตกิ รรมชนบท : ใชกระบวนการใหความรผู านอสม. CG และ

ผนู ําศาสนา

1. ผสู ูงอายุมีฐานะ 1. สง เสริมการออมเพอื่ เพิ่มคุณภาพชวี ิตของผูสูงอายุ

ยากจน ไมมผี ูด ูแล 2. ผลักดันใหท อ งถ่นิ เพิ่มเบย้ี ยงั ชพี ผูสงู อายุ

มิตเิ ศรษฐกิจ 3. สงเสรมิ อาชีพ/การจา งงานทเี่ หมาะสมกบั ผสู งู อายุ และผูดูแล เชน ครทู ่ี
เกษยี ณเปน วทิ ยากร

4. สงเสริมระบบซะกาตแกผ ูยากไร และกลุมเปราะบาง

5. สงเสริมใหม กี ารนอมนําหลักเศรษฐกิจพอเพียงไปสูก ารปฏบิ ตั จิ นเปน วถิ ีชวี ิต

เบย้ี ยงั ชพี ไมเพียงพอ 1. จดั ทําแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตผสู ูงอายุทอ งถน่ิ 3 ป
มติ ิกฎหมาย ตอ การดํารงชวี ติ ใน 2. ผลกั ดันใหท อ งถน่ิ เพ่ิมขอกําหนดทองถน่ิ ในการเพิ่มคา เบ้ียยงั ชีพแก

สถานการณป จจุบัน ผูสูงอายุ

1. บางรพ.สต.ยงั ไมมี 1. จดั ใหม ศี ูนยพ ฒั นาคุณภาพชีวติ ผสู งู อายุตามความ 1. สงเสรมิ

ชมรมผูสงู อายุ และ ตองการของพ้นื ที่ สมั พันธภาพใน
มติ ิสังคม บางชมรมก็เพิ่งเรม่ิ 2. จัดบรกิ ารสาธารณะทเี่ อ้ืออํานวยตอ ผูสงู อายุ ครอบครัว และหลอ

ดําเนินการ ยงั ไมมี 3. สงเสริมการเปน จิตอาสาทํางานดา นสังคม หลอมใหครอบครวั มี

กิจกรรมรวมกันหรือ 4. พัฒนาศกั ยภาพผูสงู อายุใหขบั เคลอ่ื นผานชมรม ความเขมแขง็

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 21

รายงานผลการพัฒนาผสู ูงอายุอําเภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ิตทีด่ ี

การดแู ล 6 มติ ิ Demand/Gap ผสู งู อายุติดสังคม ผูสูงอายุตดิ บา น ผูสูงอายุติดเตยี ง

ทํากิจกรรมยังไม ผสู งู อายุอยา งยัง่ ยนื

ตอเนื่อง สว นใหญ 5. สงเสริม พัฒนาชมรมผูสงู อายุคุณภาพผา นกลไก

เปนการดําเนินการ ชุมชนและศาสนาตามบริบทพน้ื ท่ี

โดยเจาหนาท่ไี มไดม า

จากสมาชิกชมรม

ผูส ูงอายุ
2. ผสู งู อายตุ องการ

รถบริการสาธารณะ

สาํ หรับการสัญจร

ภายในอาํ เภอ

1. ขาดการเตรยี ม 1. สงเสริมการเตรียมความพรอมเขาสูว ยั สูงอายุท่ีมีคณุ ภาพ เชน

ความพรอมในการ สรา งหลักสตู รการเตรียมความพรอ มการกอนเขาสูวัยสงู อายุ (เกษยี ณอยาง
เกษม สาํ หรบั วยั Pre Aging ครอบคลุมทกุ มติ ิ)
มิติการศกึ ษา เขาสูวยั ผูสงู อายุ 2. สงเสรมิ ใหญ าตแิ ละผดู แู ลมีความพรอมในการดแู ลผสู ูงอายุ
2. ขาดการใหค วามรู

ญาตหิ รือผดู แู ล

ผูส ูงอายุ

1. ผูสงู อายุมคี วาม 1. สง เสรมิ ใหผ ูสูงอายสุ ามารถประกอบศาสนกจิ ไดอยางสมบูรณ เชน จดั

กงั วลในเร่อื งการ สภาพแวดลอ มของศาสนสถานและบา นใหเออ้ื ตอการประกอบศาสนกิจของ
มติ ศิ าสนา เตรียมความพรอม ผสู งู อายุ

กอ นวาระสดุ ทา ย 2. สง เสริมการใหค วามรูการเตรียมความพรอ มกอนวาระสุดทา ย

และการจดั การศพ 3. สงเสริมการจดั ตง้ั กองทนุ ในการจดั การศพสาํ หรับผยู ากไร

1. ขาดการบูรณาการ 1. จัดทําแผนพัฒนาคุณภาพชีวติ ของผูสูงอายุ มุงเนน การมีสวนรวมของ

การทํางานผสู ูงอายุ ผสู ูงอายุ ชมุ ชนและหนวยงานท่ีเกี่ยวของ

ของหนวยงานตา งๆ 2. พฒั นาระบบสารสนเทศใหเปนศนู ยกลางขอ มลู ผสู ูงอายุระดับอําเภอครบ
อื่นๆ 2. หนว ยงานมขี อ มูล ทกุ มิติ

ไมต รงกนั และยัง

ขาดฐานขอมลู ที่

ถกู ตอง

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 22

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายอุ าํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชวี ติ ทด่ี ี

เอกสารอา งองิ
คณะกรรมการผูสงู อายุแหงชาติ. แผนผสู ูงอายุแหงชาติ ฉบับท่ี 2 พ.ศ. 2545-2654 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ครง้ั ท่ี1).
กรุงเทพมหานคร: เทพเพ็ญวาณชิ ย; 2555.
กติ ติกร นลิ มานัต, รัดใจ เวชประสทิ ธ.ิ์ การพยาบาลผใู หญและผูสูงอายุ . สงขลา: มหาวทิ ยาลัย สงขลา
นครนิ ทร; 2559.
วพิ รรณ ประจวบเหมาะ. (2555). ทบทวนองคความรูดา นประชากรสูงอายุในประเทศไทย. มลู นิธิ
สถาบนั วิจัยและพฒั นาผูสงู อายุไทย
นงลกั ษณ พรหมติงการ และคณะ. 2562. การดแู ลผูสงู อายุในระบบบรกิ ารสขุ ภาพตามมมุ มองของ
ผสู งู อายุ และครอบครวั . วารสาร มฉก.วชิ าการ: 107. ปท ่ี 23 ฉบบั ที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2562
กนิษฐา บุญธรรมเจรญิ และภัทรพรรณ อดทน. (2555). การคาดประมาณความตอ งการการดแู ลระยะยาว
ในประชากรสงู อาย.ุ ใน Srithamrongsawat, S., Bundhamcharoen,
ศิรพิ ันธุ สาสตั ย และคณะ. (2555). โครงการ การศึกษาสถานดแู ลผูสงู อายรุ ะยะยาวในประเทศไทย.
นนทบุรี สถาบันวิจัยระบบ สาธารณสขุ
วรเวศม สวุ รรณระดา และคณะ. (2555). รายงานเบื้องตน โครงการวจิ ัยระบบการดูแลระยะยาวเพอ่ื
เสรมิ สรางความม่ันคงเพ่ือวัยสูงอายุ. เอกสารอดั สาํ เนา
สํานกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคม แหงชาต.ิ (2555). การคาดประมาณประชากร
ประเทศ ไทย พ.ศ. 2543 – 2573
สาํ นักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คม แหง ชาติ. (2558). การคาดประมาณประชากร
ประเทศไทย พ.ศ. 2544 - 2643

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 23

รายงานผลการพัฒนาผสู งู อายุอาํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชีวติ ทีด่ ี

รายช่ือสมาชกิ กลุม

1. นางการมั บบี ี แซลมี า นกั วิชาการเงินและบญั ชีชาํ นาญการ ประธาน
2. นางโศภิต สิทธพิ นั ธ ฝายตรวจสอบภายใน สสจ.นราธวิ าส รองประธาน
3. นายธนั วา พยัคฆโยธี เภสชั กรชํานาญการพิเศษ
4. นายพีระพล โชตกิ สถติ ย กลุม งานคุมครองผบู รโิ ภค ฯ สสจ.นราธิวาส
5. นายฮยั ซนั เจะตู นักวชิ าการสาธารณสขุ ชาํ นาญการ
6. นายมรั คาน เจะ หลี โรงพยาบาลสงเสรมิ สขุ ภาพตําบลบือราเปะ
7. นายอราม อามเี ราะ นายแพทยช ํานาญการพเิ ศษ
8. นางวนั ฑติ า ทองชวย โรงพยาบาลยง่ี อเฉลมิ พระเกยี รติ ๘๐ พรรษา
9. นางสาวอาซูรา รีเดง็ นายแพทยช ํานาญการพเิ ศษ
10. นายซาํ สุดนิ หามะ โรงพยาบาลบาเจาะ
11. นางสาวสนุ ยี  เจะกะบาซอ นายแพทยช าํ นาญการพเิ ศษ
12. นางจฑุ ารัตน ตนุภทั รสรณ โรงพยาบาลศรีสาคร
13. นางรูซหละ บินอาแซ นักวิชาการสาธารณสุขชาํ นาญการ
14. นางสาวยามีละ มซุ อ สาํ นกั งานสาธารณสขุ อาํ เภอเมอื งนราธวิ าส
นกั วิชาการสาธารณสขุ ชํานาญการ
สํานักงานสาธารณสขุ อําเภอยี่งอ
นกั วิชาการสาธารณสขุ ชํานาญการ
สํานักงานสาธารณสุขอาํ เภอบาเจาะ
นกั วิชาการสาธารณสขุ ชาํ นาญการ
สํานกั งานสาธารณสุขอําเภอรือเสาะ
นักวิชาการสาธารณสขุ ชํานาญการ
สํานกั งานสาธารณสขุ อาํ เภอศรสี าคร
นกั วิชาการสาธารณสขุ ชาํ นาญการ
กลมุ งานทันตสาธารณสขุ สสจ.นราธิวาส
นักวิชาการสาธารณสขุ ชาํ นาญการ
กลมุ งานทันตสาธารณสขุ สสจ.นราธิวาส
นกั วชิ าการสาธารณสขุ ชํานาญการ
กลมุ งานสง เสริมสุขภาพ สสจ.นราธวิ าส

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 24

รายงานผลการพัฒนาผูสูงอายุอาํ เภอศรสี าครสขุ ภาพดี
ดูแลตนเองได และมคี ณุ ภาพชวี ติ ทีด่ ี

15. นายอรรถพล ขวัญเกิด รายชอ่ื สมาชกิ กลุม (ตอ) เลขานกุ าร
16. นางโรสมีนี ยูนุห
17. นางโซเพยี เพ็ชรฆาต นกั วชิ าการสาธารณสุขชํานาญการ
กลุมงานประกันสุขภาพ สสจ.นราธวิ าส
นักวิชาการสาธารณสขุ ชาํ นาญการ
กลุมงานอนามยั สง่ิ แวดลอม ฯ สสจ.นราธวิ าส
นักวิชาการสาธารณสขุ ชํานาญการ
กลมุ งานอนามัยสงิ่ แวดลอม ฯ สสจ.นราธวิ าส

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 25

รายงานผลการพัฒนาผูสงู อายุอําเภอศรสี าครสุขภาพดี
ดแู ลตนเองได และมคี ุณภาพชีวติ ท่ีดี

SUCCESSOR : NARA 1

SUCCESSOR : NARA 1

SUCCESSOR : NARA 1 หนา 26